Zoals de naam al
zegt: die zijn echt!
Door zuiv el kookles
eet man lekkerder
...en om j
ROOM-
beleid
Koelhuisboter (vol vitaminen)
is werkelijk zomerboter
kost de afwas geen tijd
Dank zij vlotte service voor het eerst na 1639 keer;
ZONNESCHIJN IN DE WINTER
MARTI E
VERDENIUS
door Alexander Pola
Op ztfn kaasbest
urnrnm
-J
Raketspel
Om
en om
Gewone
Aan de kade
Exportkwaliteit
Stamboek"-nummer
Vitaminen
Samenvatting
VORM EEN CLUBJE!
(eivertênlts)
Boter in de mond
maakt het hart
gezond
(Oud-Hollands volksrijmpje
For bntter and
worse
(Engelss trouwbelofte
bij boterbriefje
(Nederlandse ïegswijze)
Het eerste glas is
een daalder waard
f...tenminstet als het melk bevat
De teugjes riepen
(Oud folkloristisch
Melkdrinkfestijn
YE,RKLAAS Wl!s vrcdiS gestemd toen hij voor de zestien-
honderd negen en dertigste keer met z'n stoomboot op weg
was naar de Nederlanden, om daar z'n verjaardag te vierem
Oudergewoonte hield hij zich tijdens het varen over de Golf
pa° ®1.8C"Je. niet over boord te slaan aan zijn staf vast en
nónLn ^,m- f. Tm °P tC le,ten' dat de speculaas-
p pp het niet te kwaad kregen met de marsepein-varkens.
lener? I?" "k* C" waren genoeg J's bij de chocolade
letters en zelfs een paar X-en voor de rampzalige kinderen,
die door hun ouders bedacht waren met de naam Xandriena
Het speelgoed was voldoende
met z'n t|)d meegegaan cm
naast de eeuwige teddyberen,
babypoppen, fornuizen en
balspelen, het heerlijk avond-
Je nog heerlijker te doen sla
gen met behulp van geheime
zendertjes, kernreactoren,
bommenwerpertjes en straal
vliegtuigen. Maar plotseling
kreeg Piet een gevoel, dat er
Het IS voor velen de naam
koelhuisboter, waardoor men
de knip op de beurs houdt",
vertelde ons dezer dagen een
zuiveldcskundige bij uitstek.
,,'t Is een beetje een stiefkind,
maar met wat liefde en zorg
kun je er veel plezier aan be
leven", vervolgde h|j in voor
Zie de moan schijnt door de bomen
makkers staakt uw icild geraas
Heerlijk avondje is gekomen.
Heerlijk lucht de huisvrouw daas.
Riet alleen 't geraas der makkers,
tf het pakje met gedicht,
«tempelen haar tot de stakkers
tan de vijf decemler-plicht.
Ook streeft zij ernaar, met al haar
[krachten,
dal haar kroost en dat haar heer
goed gevoed de Sint verwachten,
goeu gevoed met plaats voor méér,
Daarin staan wij u terzijde,
met wat raad vooraf, vlug klaar),
tm u 's avonds te verblijden,
{juichend in de kinderschaar).
Ongehinderd door de straf klas
tav veel afwas daar die afwas).
Voor de tips die u gaat leien,
hoeft u werk noch rijm te vrezen.
XJ zoudt dan trouwens ook een
pizza kunnen maken die er
nog feestelijker uitziet. Daar
voor dient u dan eerst 100 g
bloem met iets zout in een kom
te doen er met 2 messen 60 g
boter door te snijden, er luchtig
ongeveer 1/2 dl water door te
mengen, net zoveel dat een
samenhangende massa wordt
verkregen en die op een met
bloem bestoven tafel uit te rol
len tot een niet te dunne lap.
Een goed beboterde en met
bloem bestoven boterkoekvorm
(u kunt natuurlijk ook 1-per-
soonsvormpjes nemen!) wordt
met dit zg. „piedeeg" gevoerd
en daarna gevuld met 200 g
jong belegen, in vrij dikke plak
ken gesneden kaas. Als gar
nering komen daarop schijven
tomaat die dakpansgewijs als
fleurige linten over de taart
worden gelegd.
Er tussenin enkele ansjovis
filets en plakjes olijf, wat olijf
olie erop gedruppeld en de pizza
isovenklaar en behoeft'savonds
slechts 1/2 uur in een matig hete
oven te staan. De kaas vloeit
uit, wordt iets gekleurd, de
tomaten geven de fleurige noot
en de olijven zorgen voor het
Italiaanse cachet.
lets mis was. En dat was het
ook. Gelukkig was de Golf
van Blscaje net voorbij en
meteen vloog hjj het dek op
naar Sinterklaas.
„De boterletters vergeten!",
hijgde hij. „Nu loop ik waarach
tig al voor de zestien honderd en
negen en dertigste maal mee en
dit moet me voor de eerste keer
gebeuren!"
Sinterklaas werd er niet warm
of koud van.
,',Als je het raketspel naar de
maan vergeten was, had ik je
in de zak moeten stoppen," zei
hij, „want raketten naar de
maan hebben ze niet in Holland.
Maar boterletters, daar slaan
ze je mee om de oren! Nederland
is het land van melk, boter en
kaas. Stuur een telegram, dat
ze met twee en tachtig duizend
vierhonderd en zeventien boter
letters aan de kade moeten
staan. Antwoord betaald, want
met zulke dingen moet je niet
op een paar dubbeltjes zien."
I Het antwoord betaald kwam,
maar Sinterklaas noch Piet
begreep er iets van: ER ZIJN
BOTERLETTERS STOP EN
BOTERLETTERS STOP WEL
KE WENST U STOP.
Maar toen kwam er zo'n vrese
lijk groot telegram terug, dat
de woorden bijna van het papier
af vielen: ZIJN TWEE SOOR
TEN BOTERLETTERS STOP
ECHTE EN ON-ECHTE STOP
AAN BUITENKANT NIET TE
ZIEN STOP PROEVEN ZO
VEEL TE MEER STOP MOE
TEN WETEN WELKE SOORT
U WENST STOP.
„Boterletters, gewone boter
letters", zei Sinterklaas. „Wat
is dat nou voor een waanzin!
Sein terug, dat ze op de kade
moeten staan."
„Weer met betaald ant
woord?", vroeg Piet.
i „Tut tut", romde Sinterklaas,
„het kan wel op, Piet. Je hoeft
het niet over de balk te gooien.
„Als we eens om en om
deden", bedacht Piet.
„Nee", zei Sinterklaas. „Wan
neer ik boterletters geef, Piet,
dan geef ik boterletters. In mijn
melkchocola-letters zit melk,
mijn roomborstplaat wordt met
room gemaakt en mijn boter
letters zijn BOTERletters."
„Stop", zei Piet, „dan zal ik
voor de allerlaatste keer een
allerlaatst telegram versturen:
BOTERLETTERS ZOALS DE
NAAM HET ZEGT STOP."
En ja hoor, ze stonden aan de
kade. Alle twee en tachtig dui
zend vierhonderd en zeventien
boterletters. Ze geurden zo naar
echte boter, dat de burgemees
ter met de ambtsketen om zijn
hals en de welkomstrede op
papier, begon met „Eerwaarde
Boterletter, wees welkom in
ons midden", omdat hij dacht,
dat hij de eerste zin wel uit z'n
hoofd kende.
Maar niemand heeft het ge
merkt. want (van z'n papier)
las hjj verder de mooie woor
den. zoals „traditie" en
„grote verheugenis" en „ge
not voor jong en oud" en dat
sloeg zo in. dat iedereen er uit
kon halen wat hjl wenste,
omdat het pet zo goed op de
boterletters als op Sinter
klaas sloeg. En daarom was
dit zestien honderd en negen
en dertigste Sinterklaasfeest
het mooiste, feest van al die,
jaren en dat wil toch wat
zeggen in deze tjjd.
ons op dat moment nog -
raadselachtige beeldspraak.
Onderwijl schoof hij ons met
een uitnodigend gebaar twee
botermonsters toe. Met het
air van de vakman staken wij
de kluitjes In de mond en
proefden deze met de tong.
Het „tja", dat wij na redelijk
lang proeven aarzelend wis
ten uit te brengen, was voor
hem - èn voor ons - een bewijs,
dat zijn theorieën waarheid
bevatten.
Jaarlijks wordt in Nederland
ongeveer 80 tot 90.000 ton room
boter geproduceerd. Een be
langrijk gedeelte hiervan komt
in de koelhuizen terecht. Bijna
93 van alle boter blijkt de
strenge keuring van het
Z.K.B. (Zuivel Kwaliteitscon
trole-Bureau) te kunnen door
staan. Deze boter wordt dan
voorzien van een wikkel met
blauwe opdruk waarop naast
het keurmerk (het Nederlandse
wapen) terecht het predikaat
„exportkwaliteit" prijkt. Dit is
de beste boter die u zich kunt
voorstellen. De andere zeven
procent - één op de vijftig men
sen zou misschien het verschil
proeven - krijgt een wikkel met
groene opdruk, waarop in de
regel „eerste-kwaliteit" ver
meld staat. Beide kleuren kun
nen zowel bij verse boter als bij
koelhuisboter voorkomen.
Door een codenummer, dat op
ieder pakje en op iedere kist, op
ieder vat of tonnetje gedrukt
staat, is het b.v. in geval van een
klacht mogelijk de „levens
geschiedenis" tot en met de
oorsprong van iedere gram boter
te achterhalen, onverschillig
of men nu in Chili, Canada,
Porto Rico, Amsterdam of
waar ook ter wereld is. U
begrijpt dat dit voor de im-
en exporteurs van onze boter
een enorme waarborg is. Maar
niet alleen voor hen, doch ook
voor u, Nederlandse consument.
Gebleken Is dat men on
danks een bepaald prijsver
schil tussen verse roomboter
en koelhuisboter de keus laat
vallen op de eerste. Smaak,
versheid, geur, alsmede kwa
liteit spelen hierbij een rol.
Koelhuisboter wordt over het
algemeen gebruikt voor di
verse (huishoudelijke) berei
dingsdoeleinden.
Ten aanzien van koelhuis
boter zijn echter enkele voor
delen - afgezien van het prijs
verschil - te noemen, die over
het algemeen weinig of zelfs
geheel niet bekend zijn.
Heeft u bij de aankoop van een
pakje „koelhuis" er wel eens bij
stilgestaan, dat u „zomer"-
boter koopt, d.w.z. boter die In
de zomermaanden werd gepro
duceerd. Dit houdt o.m. in dat
het vitaminegehalte - vitami
ne A, B en C - hoger ligt dan van
de verse (winter-) roomboter.
Ook is zij beter smeerbaar. Een
nadeel is echter, dat ze minder
lang houdbaar is bij huishoude
lijk gebruik, waardoor sneller
smaakveranderingen optreden
dan bij verse roomboter.
Indien u echter die hoeveel
heid betrekt, die u vrij spoedig
kunt verbruiken - b.v. binnen
drie a vier dagen - dan houdt zij
haar goede smaak. Fnuikend is
wel het botervlootje, dat ver
schillende malen per dag en
dagen achtereen van de koele
keuken op de tafel in de vrij
warme kamer komt. Niet be
vorderlijk is ook nieuwe boter
aan de nog in het vlootje res
terende boter toe te voegen.
Wanneer u koelhuisboter dat
kleine beetje meer behandeling
geeft dat haar toekomt, zult u
bemerken hoeveel meer plezier
en smaak u ervan kunt beleven.
Probeert u het maar eens; het is
de moeite best waard.
Samenvattend kan men zeggen,
dat koelhuisboter vrij snel oxy-
deert, d.w.z. na blootstelling aan
de lucht - dus niet op een koele
plaats bewaard - vrij gauw in
kwaliteit achteruit gaat, waar
door smaakverandering optreedt.
Dit kan reeds merkbaar zijn na
de derde of vierde dag. Stem uw
aankoop van koelhuisboter daar
om af op een consumptie binnen
drie dagen. De voordelen van een
dergelijk beleid? Tevreden ge
zichten, een goede smaak, vanuit
voedingsoogpunt de hoogste waar
de behoud van het vitamine
gehalte) en een besparing van tien
tot vijftien cent per pakje. Eet
smakelijk en gezond.
„Ga J|j maar naar die kookles,
De sla wordt met een sausje van dan eten we vanavond weer
yoghurt, honing en citroensap I iets bijzonders.
afgemaakt. De uitleg ls deze:
Behalve deze min of meer zoete Die kookles" i« een van
?unJ!en cursusmiddagen of -ochten-
_00^ ms?r hartige den, die in de Zuivelkeuken
En is u dit allemaal te heet, dan
I kiezen. We doen dan door 250 g
belegen kaas 1 grote appel, 2
augurken, 150 g ham of vlees-
resten en wat bieslook, snijden I
of hakken alles goed fijn en
Deze sla is erg voedzaam. Kleine
porties b.v. in schelpen, op wat
sla opgediend, zullen al voldoen
de zijn om de maaltijd te yer-
vangen
Een v oil edigesoep hoeft
natuurlijk niet teveel tijd te
vragen, vooral niet als we wer-
ken met bouillon tabletjes en hebben we nog keuze uit heer->,a f e8? fijn er
kant en klaar gesneden soep-ilijke hartige of zoete kaas- met ma7ona'8e
groenten en b.v. resten gare [slaatjes. wat paprika en mosterd,
aardappelen. De groenten laten
we even in boter liefst nog met Voor een Amerikaan s"e
wat extra uien (gesnipperd) sla b.v. wordt 250 g belegen
irulten, de gare aardappelen kaas in dobbelsteentjes gesne-
gaan.er met een bodempje bouil-den, vermengd met 500 g drui-
lon bij en moeten goed warm ven, 75 g gehakte noten en met
v orden waarna we ze fijn stam- wat citroensap, en mayonaise
pen en dit mengsel verdunnen aangemaakt,
we dan met bouillon tot de ge-
Wenste dikte. We laten de soep Bij o r a n j e s 1 a is het uit-
Bog even doorkoken (de groente j gangspunt weer 250 g in stuk-
iNSt wat knapperigjes gesneden belegen kaas. Dit
olijven!), nemen hem van het I moet vermengd worden met 2
vuur en voegen er in dobbel- j appels, 2 sinaasappelen en 2
struikjes witlof, alle natuurlijk
heel fljn gesneden.
vucgcii ci jn aoDDej-
Bteentjes gesneden belegen kaas,
veertig gram per bord soep, aan
toe.
Foto
boven
Foto
beneden
Moet u dat nu juist
op 5 december nog
allemaal afwassen?
Maak wat eenvoudigs,
dan hebt u niet veel
meer dan dit!
Een risotto vergt ook
weinig tijd en is heel eenvou
dig te maken door gesnipperde
uien te fruiten in boter, dan de
rijst erbij te doen en ook even
goudbruin te maken, de bouil
lon toe te voegen, op een sud-
dertje gaar te maken en tot slot
alles te vermengen met geraspte
kaas. Hoeveelheden? Per per
soon 100 g uien, 100 g rijst, 2 dl
bouillon, 75 g kaas.
Hebt u een oven, maak dan
s morgens de risotto, doe hem
In een vuurvaste schotel, strooi
er flink wat geraspte kaas over,
aet er een paar klontjes boter
op en maak de risotto 's avonds
in een matig hete oven goed
warm en goudbruin.
Pagina van het Nederlands
Zuivelbureau Rijswijk (Z.H.)
van Het Nederlands Zuivel
bureau (bjj het Bouwcen
trum te Rotterdam) worden
gegeven door mevrouw D,
G. de Bie, de kooklerares,
die hier de leiding heeft.
„JU" is een van de vele dames
(twaalfduizend het vorig
jaar), die deze cursussen
met geestdrift volgen. (Er
is zelfs een groep die al vier
cursussen van vier lessen
heeft gevolgd.)
En deze uitroep werd ge
slaakt door de echtgenoot
van deze dame. Er zullen
nog wel veel meer van deze
uitroepen z(Jn gedaan
Wie Interesse heeft in het
veredelen van z|jn (pardon
haar) kookkunst, kan
zieh wenden tot haar melk-
siyter, tot Het Nederlands
Zuivelbureau of tot de Zui
velkeuken rechtstreeks (te
lefoon 11.61.81 Rotterdam).
Elefst met een clubje van
dertig a veertig, maar als
dat niet gaat, kan mevrouw
De Ble ook een groepje
samenstellen.
XJ bereikt er in leder geval
mee, dat u het eens ruimer,
eens van een andere kant
ziet. U vergroot uw huis
houdelijke handigheid, nw
culinaire kunde. Is dat niet
een gang naar Rotterdam
waard?
En daarmee hebben we na
tuurlijk niet gezegd, dat
deze hulsvrouw en dat n
voordien nog nooit lekker
hebt gekookt. JVIaar een
mens ls nu eenmaal nooit te
oud U weet wat wlf be
doelen. Vraag het tiendui
zenden overtulgdeliuls vrou
wen maar.
boterletters uit holland
de traditionele
Sinterklaasdrank
