In het duister van de oude mijn
HET LUIE KABOUTERTJE
Per draagvleugelboot in
2,5 uur naar Engeland
PUZZEL NUMMER 14
PANDA EN DE DIENOMAAT
3
Folie
Ons vervolgverhaal
I DOOR ELIZABETH MORTON J
Potentiëele concurrent
voor het vliegtuig
Binnen negen jaar
wereld-televisie?
Plak wat bij voor
de Stille Armen!
^Hoe is het ontstaan?"^
9
I VERTAALD UIT HET ENGELS
„A Q UA B US "-PR O JE CT VORDERT
400 passagiers
Dit woord
PIENTER
ZATERDAG 2 DECEMBER 1961
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
op
pitje
37)
De Alexander Benjamin worstelde te
gen de hoge zeeën op. Wit schuimend
sloeg het boegwater over de voor
plecht. De rook uit de hoge schoor
steen werd met kracht weggezogen- en
ging ver achter het schip verloren,
waar zij zich als 't ware in de zee
oploste. Een brede, witte schuimbaan
werd achter de Alexander Benjamin
aangetrokken.
De blonde reus, Ben, was naast haar
komen staan.
Ik hoop, dat u goed geslapen
hebt, juffrouw Marriott. Heeft u soms
nog speciale wensen? Nee? We zullen
dadelijk wel mist krijgen. Het spijt
me erg voor u, dat we u geen beter
weer kunnen aanbieden, vooral nu u
de reis niet vrijwillig maakt.
Jane wist niet of ze hem nu wel
moest antwoorden. Hij trad iets te
zelfverzekerd op, vond ze, en hij was
kennelijk verwikkeld in niet al te eer
lijke zaken. Zijn glimlach leek ech
ter vriendelijk en oprecht. Het was on
getwijfeld slechts z'n bedoeling, haar
het verblijf aan boord iets minder
eenzaam te maken.
Mist? vroeg ze huiverend Ik
vind mist op zee iets afschuwelijks.
Nee, 't is niet prettig, stemde hij
met haar in. Maar ik geloof niet
dat hij lang zal blijven hangen. De
wind zal tegen de avond wel weer op
zetten en de mist verdrijven.
Waar gaan we eigenlijk heen?
Dat moet u mij niet vragen. Ik
denk dat we maar wat rondvaren tot
iemand een beslissing neemt. Ruw
weg genomen, gaan we in westelijke
richting.
Is er geen nieuws van Sir Wil
liam?
Nee, niemand heeft iets van zich
laten horen. Ze zullen ons trouwens
wel niet seinen tenzij er bijzonder
goed nieuws is. Het zou onze positie
kunnen verraden. Ze knikte.
Jullie denken ook overal aan!
Ja, ik hoop dat we dat gedaan
hebben, want anders zouden we gauw
in de moeilijkheden zitten.
Het meisje voelde zich plotseling
huiveren in de frisse wind. Ze begon
dus wat over het dek te wandelen.
Ben liep met haar mee.
Waarom vertelt u de kapitein
eigenlijk niet, dat u zich afzijdig zult
houden, totdat Sir William u weer de
vrije hand geeft?
Nee, dat kan ik niet doen. Ik
weet bijna zeker, dat er in de mijn
iets gebeurt, dat het daglicht niet kan
velen. Daarvoor kan ik m'n ogen nietu.
sluiten.
Hij begon te lachen.
't Is maar hoe je het bekijkt.
U moet niet vergeten, dat Sir Wil
liam een zakenman is.
Plotseling werd ze overvallen door
een afschuwelijke gedachte.
Is.is zijn zoon er in betrokken?
Heeft hij er iets mee te maken? vroeg
ze. Ze was bang voor 't antwoord..
Peter?, zei hij.
Hij deed niet de minste moeite de
minachtende klank in zijn stem te
verbergen.
Hij heeft er de hersenen niet
voor, noch de moed om zich bezig
te houden met de zaken van z'n va
der.
Hoewel ze boos was over de toon,
die hij had aangeslagen, was ze toch
dankbaar voor dit antwoord.
Ben volgde haar, toen ze naar de
lijzijde van het schip liep. Peter was
dus niet betrokken bij zaken^die bui
ten de wet gesteld waren. Ze was er
nieuwsgierig naar wat de aard van
het werk nu wel was, dat Sir William
in de mijn liet uitvoeren. Het kon iets
met smokkelen te maken hebben,
maar in dat geval zou Sir William
zijn activiteiten toch wel snel kunnen
verleggen als dat noodzakelijk zou
worden. Tenzij de mijn natuurlijk als
opslagplaats werd gebruikt.
Jullie houden je met smokkelen
bezig, is 't niet?' vroeg ze.
Zo zou je het kunnen noemen, gaf
hij toe, maar het was duidelijk, dat
hij er niet verder op wilde ingaan.
Nadat ze een half uurtje over het
dek bij de brug heen en weer had ge
lopen, trok Jane zich in haar hut te
rug, terwijl Ben naar het achterdek
liep.
Jane bleef de rest van de morgen
in haar hut en kortte de tijd met le
zen, totdat Jefferies haar lunch bracht.
Er komt mist opzetten, juffrouw.
Ze is nu nog wel niet erg dicht, maar
't gaat hard. Over een uurtje zullen
we er middenin zitten.
Toen ze na haar lunch verorberd te
hebben naar buiten keek, kon ze nau
welijks meer de schoorsteen zien. De
misthoorn loeide aan één stuk door en
ze kon de wolkjes stoom zien, die tel
kens aan de hoorn ontsnapten. Het
leek wel of het sombere geluid door
de mistbanken werd teruggekaatst.
Het schip was weer heftig gaan rol
len terwijl de machines op halve
kracht waren gezet. De zee sloeg ech
ter niet meer over de railing. Jane
sloot de deur van haar hut zorgvul
dig en ging met een boek op de bank
hggen. Tegen theetijd was de mist nog
even dicht en toen de avond begon te
vallen, kon Jane nog maar nauwelijks
de railing van het bruggedek ontwa
ren.
Toen het diner opgediend was,
schrok ze plotseling van het gedreun
van de machines, die op volle kracht
waren gaan werken. Het trilde en
kraakte overal om haar heen. De
Alexander Benjamin hing zwaar over
naar bakboordzijde, zodat ze bijna uit
haar stoel viel. Terwijl ze nog haar
evenwicht poogde terug te vinden,
klonk er een afschuwelijke klap. Het
schip steigerde en viel toen weer te
rug. Ergens op dek werd luid ge
schreeuwd en iemand holde de trap
naar de brug op. Even bleef de
Alexander Benjamin doodstil liggen,
maar toen begon ze weer te rollen.
Niet snel, maar langzaam en traag.
Jane holde naar de deur van haar
hut. Juist toen ze haar open wilde
trekken, werd ze van de buitenkant
af geopend. Ben vloog naar binnen.
Hij zei geen woord, maar greep haar
met één van zijn grote handen beet
en sleurde haar aan dek. Toen ze zich
verzette, snauwde hij haar toe:
Hou je kalm! We moeten de bo
ten in!
Wat wat is er dan gebeurd?
vroeg ze ademloos, terwijl hij haar
naar stuurboord trok.
Een passagierschip heeft ons op
volle kracht finaal doormidden ge
varen. We blijven ten hoogste nog
maar een paar minuten drijven.
Wacht hier op me!
Hij verdween in de mist, maar
voordat ze zich eigenlijk goed kon
realiseren wat hij eigenlijk had ge
zegd, was hij weer terug.
We zinken. Ze krijgen nooit op tijd
de boten over boord. Hier, doe dat
reddingsvest aan!
Jane worstelde zich in het vest, dat
Ben §tevig vastbond. Toen schoot hij
zelf ook in een vest.
Wacht nog even!
Ten tweede male verdween hij en
kele ogenblikken. Toen hij terug
kwam, had hij een reddingsgordel bij
zich. Hij liet haar erin stappen en
trok de gordel toen op tot haar mid
del.
Ik ga je nu in zee gooien, zei hij
gehaast. Je hoeft niet bang te zijn,
want ik kom direkt achter je aan.
.Jane's keel was kurkdroog, toen ze
over de railing klom. Hij hield haar
overeind, toen ze buiten boord aan de
railing hing. Toen greep hij haar bij
haar middel.
Klaar? Daar ga je.
Hij tilde haar op en smeet haar in
zee Ze kwam enkele meters naast
het schip in het water terecht. De
klap, waarmee dit gepaard ging, en
het ijskoude water ontnamen haar de
adem. Ze kreeg een massa water bin
nen en verdween in de diepte. Toen
ze weer boven kwam, plonsde Ben
naast haar in 't water. Hij greep haar
direkt beet.
Sla je benen uit!, riep hij en
zwom toen met haar zo snel moge
lijk uit de buurt van het schip. Na
een meter of veertig, vijftig liet hij
zich verder dobberen.
We moeten niet te ver gaan. An
ders kunnen ze ons niet meer vinden!
schreeuwde hij.
Wie?, vroeg ze klappertandend.
De mensen, die ons overvaren
hebben! Ze zullen nu wel stil liggen
er. een boot hebben uitgezet. Het zal
wel niet lang duren.
De golven sloegen herhaaldelijk
over hen heen en Jane kon niet voor
komen dat ze veel water binnen
kreeg. De koude verlamde haar be
nen. Ben gaf haar de raad ze in be
weging te houden.
Het leek wel of ze uren moesten
wachten. Nu en dan hoorden ze er
gens in de mist schreeuwen en Ben
schreeuwde dan terug. Plotseling
kwam het water sterk in beweging.
(Wordt vervolgd)
28-29. Het bleef niet bij de muziek al
leen. Nee, bij die vrolijke tonen van de
fluit en het roffelen van de trommel kre
gen alle kabouters de kriebel in hun be
nen. Dansen, jongens!
Zo werd het daar een vrolijke boel op
het dorpspleintje Alle kabouters kwa
men er bijeen, en toen begon de dans
In een kring met z'n allen; dan weer
waren er enkelen, die een solonummertje
ten beste gaven, terwijl de anderen de
maat klapten in hun handen.
Ja, die kabouters zijn 'n vrolijk volkje
hoor! Maar waar was Swoppie?
Een draagvleugelboot de „Aquabus" kan in 2t£ uur de oversteek van Hoek
van Holland naar Harwich maken en de passageprjjs behoeft daarbij n*et hoger
te zijn als die der normale lijnschepen. Dat beweert de n.v. Aquavia Holland in Den
Haag, die op het ogenblik bezig is met het projecteren van snelle bootverbindingen
hier en in het buitenland. Het gehele project van de „Aquabus", die in de misschien
al zeer nabij toekomst tussen Engeland heen en weer zal varen, vergt rond zeven
miljoen gulden. De Scheepvaartinspectie heeft haar goedkeuring al gehecht aan het
ontwerp voor deze boot, die met een snelheid van 74 kilometer over de baren zal
scheren, waarbij het wateroppervlak niet met de scheepsromp in aanraking komt,
zodat passagiers (400 per boot) geen last van zeeziekte zullen hebben.
De ontwerper van deze „aquabus" is ir.
A. Hadjidakis, die onlangs in Amsterdam
voor scheepvaartkringen een lezing heeft
gehouden, waarbij hij de interessante as
pecten van zijn project uit de doeken heeft
gedaan. De verwachting is dat bij een der
gelijke snelle overtocht van 2,5 uur (met
de lijnboot duurt het zes uur of langer),
een deel van de thans per vliegtuig reizen
de „Engelandvaarders" straks de „aqua
bus" zullen kiezen. De reis van Den Haag
naar Londen duurt dan, met aansluitende
treinen, 6,5 uur. Nu duurt diezelfde reis
met de conventionele lijnboten tien uur.
Per vliegtuig-treincombinatie gaat het
vlugger, namelijk in 4 uur, maar dat is
dan ook twee maal zo duur. De maatschap
pij Zeeland, die nu de lijndienst Hoek van
Holland-Harwich v.v. in exploitatie heeft,
toont veel belangstelling voor het project,
ook al omdat elke „aquabus" vier maal
per dag een overtocht kan maken.
Over de gehele wereld is de draagvleu
gelboot in opkomst. In tal van landen
wordt geëxperimenteerd en enkele boten
zijn al in gebruik genomen. Het ontwerp
van de n.v. Aquavia Holland de 400 p
is afgeleid van de „Aquavite", een vleu-
Kijk, dat doe je zo, zegt' Carel van
Laar, terwijl zijn vingers met ver
bluffende snelheid het ene marsepein
figuurtje na het andere modelleren.
Vanmiddag zal deze industriële
vormgever uit Leiden voor de VPRO-
televisie een demonstratie van zijn
vingervlugheid geven, als een voor
proefje op de Sinterklaasvreugde.
gelboottype waarvan reeds drie exempla
ren in Nederland in gebruik zijn, namelijk
bij Rijkswaterstaat, Wilton Fijenoord en
bij de „Aquavia" zelf.
Het motorgeruis in de „Aquabus" is door
speciale isolatiematerialen minder dan dat
van een dieselmotor. Aan de achterzijde
van het schip dat aan de boeg twee
schaatsen heeft en midscheeps een brede
metalen draagvleugel, die bij een bepaal
de snelheid de scheepsromp uit het water
heft bevinden zich de twee roeren. Wan
neer de „Aquabus" op volle snelheid loopt
(74 kilometer per uur) is de diepgang 2,5
meter. De draagvleugels zijn zo geconstru
eerd dat zonder moeite gemeerd kan wor
den.
Overigens heeft de „Aquabus" geen op
vallende stroomlijn. Het schip biedt een
vrij normaal aanzien.
Een van de belangrijkste factoren is de
accommodatie. De vierhonderd passagiers
zijn ondergebracht in een eerste en een
tweede klas. De eerste klas (200 passa
giers) bevindt zich bovendeks, waar ook
een restaurant en een bar zijn ingericht.
Benedendeks zijn acht cabines met in
ieder plaats voor 25 personen. Er zijn ta
feitjes, stoelen en banken geplaatst.
Aan boord bevinden zich 20 bemannings
leden, waarvan het grootste deel als be
dieningspersoneel dienst doet. De Scheep
vaartinspectie eist bij een aantal van 400
passagiers, dat voor de veiligheid elk van
de 17 automatisch opblaasbare reddingvlot-
ten, met een bemanningslid bemand moet
worden.
Voor de navigatie zorgen drie officieren
(kapitein, stuurman en machinist), twee
matrozen en een bootsman. Naast de ge
bruikelijke navigatiemiddelen heeft de
„Aquabus" de beschikking over een soort
vliegtuigradar, die bij dergelijke snelhe
den een snelle waarneming van obstakels
en schepen garandeert. Overigens is de
„remweg" van de Aquabus slechts 80 me
ter. De besturing (dubbel) geschiedt door
een soort van autostuur, waarachter de
roerganger zit. v. noorn
Bij de proefnemingen met de „Aquavi
te", een kleine voorganger van deié wa
terbus, is gebleken dat deze golven van
2,5 meter hoogte gemakkelijk neemt". De
„Aquabus", zou dus alleen bij zeer slecht
weer niet kunnen varen, „als de lucht
vaart het al lang heeft laten afweten".
Voordat echter de „aquabus" in de vaart
zal komen, of zelfs maar gebouwd kan wor
den, moet er nog vrij veel worden geëx
nerimenteerd. Onder meer moet in het
Scheepsbouwkundig proefstation in Wage
ningen een model worden beproefd.
Twee werven willen te zijner tijd de
„aquabus" wel gaan bouwen: Wilton-Fij-
enoord en de maatschappij De Schelde in
Vlissingen. Contacten zijn al gelegd, maar
verbintenissen zijn nog niet aangegaan, zo
dat de bouwopdracht ook nog aan een an
dere werf gegeven kan worden.
Als de Scheveningse haven verbeterd
zal worden, ziét men ook mogelijkheden
voor het openen van een vaste lijndienst
vandaar op bijvoorbeeld Huil.
Horizontaal: 1 stout; zeer jong 2 zee
macht; kostbaar sieraad; sufferd 3
groothandelaar; dun; bladplant 4 ver
tegenwoordiger; tuiltje; zandheuvel; niet
gesloten 5 holte in een muur; bewoners
van Dublin; onderzoek; kleur 6 dunne
plek in weefsels; coureur; boom; kiem
7 klein muziekgezelschap; vroeger; voor
zetsel; noot 8 muze; interrumperen
9 ophaler van vuil; kleur; plant; Deense
munt 10 Engels bier; bijvoeging; blijd
schap 11 streep; plaats in Gelderland;
sportartikel; galei uit de 15de eeuw
12 in goede stijl opstellen; scheiding van
een samengesteld woord; stuk goed
13 draagbalk; heldendicht; hevig; sterren
beeld van de Dierenriem 14 gelijk; deel
van de vinger; aansporing; roem; lengte
maat 15 ontwerper van een thermo
meter; afvoerbuis; muzieknoot; gesteente
16 uitroep; elektrisch geladen deeltje;
rondhout; bloem; plaats in Gelderland
17 soort vakantieganger; kannibaal
Verticaal: 1 gewone spreektaal niet
goed. 2 Turkse waterpijp; het slijten; win-
tervoertuig. 3 paardenziekte; ondervraging;
land in Europa. 4 vordering; klinknageltje;
weg met bomen; vrouw van Jacob; kle
dingstuk. 5 weegtoestel; slot; voedsel; han
dig. 6 huisdier; vertragen; deel van een
dag. 7 plaats in Gelderland; plaats bij Epe;
schaap; lidwoord; Ind. markt. 8 ijlend ach
tervolgen; kortschrift; gewicht. 9 passie;
bijwoord; aanhanger van het Deïsme; ri
vier in Frankrijk; 10 oude versleten man;
rangtelwoord; zwarte stof; vrucht. 11
droombeeld; stroom; af en toe. 12 boom;
muzieknoot;) plaats aan de Oude IJSel;
In de Londense „Times" heeft de direc
teur generaal van de B.B.C., Hugh Carle-
ton Greene, voorspeld dat wereldtelevisie
wellicht voor het einde van het huidige
decennium een feit zal zijn. Hij schrijft
dit naar aanleiding van het 25-jarig be
staan van de televisiedienst van de B.B.C.
en zegt in zijn artikel o.m. „De B.B.C.,
die een vooraanstaande rol heeft gespeeld
bij het tot stand komen van het Eurovi-
sienet en die dit jaar verantwoordelijk
was voor de eerste rechtstreekse televisie
uitzending uit de Sovjet-Unie, verheugt
zich er op, zijn aandeel te leveren in de
ontwikkeling van een de gehele wereld
omvattende televisiedienst die nog voor
het jaar 1970 een feit kan zijn.
CD». MA8T8H ïtXXe*»
23. Enige tijd nadat het experiment met de karakter
overbrenging gelukt was, zaten Panda en Professor
Kalker tegenover elkaar in de eetkamer van laatstge
noemde, terwijl Jolliepop en de Dienomaat op onberis
pelijke wijze het diner serveerden. De eetkamer, die
door de verstrooide geleerde slechts zelden gebruikt
werd, was enigszins muf, maar beide bedienden waren
er in geslaagd, de tafel een correct aanzien te geven
en in korte tijd een smakelijk maal te bereiden. Panda
was dit soort bediening van Jollipop nu langzamerhand
wel gewend, maar de professor keek enigszins onbe
haaglijk, en dat werd er niet beter op toen Panda grin
nikend zei. „Wat ziet u er typisch uit, Professor Kal
ker!" „Hm! Wat? Ja! Hoogst merkwaardig", snoof de
uitvinder. „Mijn Dienomaat heeft ineens heel vreemde
driften gekregen Padma! Ik moest ineens in een
badkuip heel nat hoogst merkwaardig! En dan al
lerlei kleren die ongemakkelijk zitten, en nu weer al
dit eten, terwijl ik bij een kapje brood en koude koffie
mijn aantekeningen na had willen kijken. Ik weet niet
of maar wat zei ik? Aantekeningen! Waar
zijn mijn aantekeningen? Dat ding heeft mijn waarde
volle aantekeningen weggenomen! Ik kan niet zonder
mijn aantekeningen! Ze moeten in het laboratorium
zijn!" En de verontruste geleerde verbrak de mooie
orde van de maaltijd door onverhoeds op te springen
dit tot het onverholen misnoegen van de volmaakte
bedienden.
soortelijk gewicht (afk.); sierplant. 13 ge
was; fijngemalen gerecht; landingsklap
(Fr.) 14 markies; cijfer; alarmtoestel. 15
grootvader; trots; projektiel; verhindering.
16 omlaag; water in Noord-Brabant; bij
woord; water in Friesland; lidwoord.
17 limonade; latwerk.
Inzendingen, uitsluitend per briefkaart,
dienen voor donderdag a.s. in ons bezit
te zijn.
OPLOSSING PUZZEL NUMMER 13
Horizontaal: 2 gat; 4 ego; 5 avond; 7 Aa;
8 ei; 9 graveel; 12 per; 14 rol; 15 els; 18
Callas; 21 Prater; 24 Nero; 25 non; 26 boa;
27 emir; 28 letaal; 31 triest; 33 sla; 34 Spa;
36 enk; 37 tetanus; 40 er; 41 o.i.; 42 maart;
44 ada; 45 tak.
Verticaal: 1 sago; 2 gevaar; 3 toneel;
5 aar; 6 die; 9 granaat; 10 vos; 11 lerares;
12 plots; 13 el; 16 la; 17 steek; 18 cel;
19 are; 20 sol; 21 pot; 22 Ems; 23 rit; 29 al;
30 opa; 32 in; 34 straat; 35 anorak; 38 Eem;
39 uit; 43 adat.
PRIJSWINNAARS PUZZEL No. 13
7.50: G. Nieuwenhuis, Veenenburger-
laan 60, Hillegom. f 5.00: D. Kalkman, Va-
leriuslaan 48, Driehuis, 2.50: H. Th.
Olijerhoek v. Voorst, Eendrachtstraat 7,
Haarlem.
Wjj doen een beroep op onze puzzelaars
om als ze toch de moeite nemen een
oplossing per briefkaart in te zenden
meteen wat extra porto op hun briefkaart
by te plakken ten bate van onze „Stille
Armen"-actie, die duurt tot Kerstmis. Het
maakt uiteraard geen enkel verschil voor
hun kans op een prijsje, aangezien daarvoor
alleen en uitsluitend de vraag geldt of hun
oplossing goed is of niet. Maar wjj hebben
het idee dat onze trouwe puzzelaarskring
het luttele bedrag van maximum 1,05,
gaarne zal willen missen voor dit uiterst
sympathieke doel, terwijl de methode zo
eenvoudig is.
Maximum één gulden en vijf cent, want
de PTT trekt van iedere bijdrage vijf cent
inwisselingsrecht af. Als u bijvoorbeeld
een gulden bijplakt, krijgt de „Stille Ar-
men"-actie er 95 cent van.
Men dient voor deze inzendingen uit
sluitend briefkaarten en wel de officiële
postbriefkaarten te gebruiken. Men moet
de zegels bijplakken op de adreszijde, dus
op de zijde waar ook het normale porto is
aangebracht. Men mag de briefkaarten
niet onder couvert toezenden. Men moet
uiteraard geldige postzegels gebruiken. Het
verdient aanbeveling het aantal zegels zo
klein mogelijk te houden, dus zo groot
mogelijke waarden te kiezen.
Pienter behoort tot de betrekkelijk
weinige woorden die uit het Javaans In
het Nederlands van alledag zijn overge
nomen en die men hun afkomst niet
meer aanziet. Sommigen gebruiken de
vorm piender, maar dikwijls vindt men
die niet.
Pienter betekent: schrander, bijde
hand, helder. Men spreekt over een
pienter kereltje en over pientere oogjes.
Een equivalent is: b ij de pinken,
een uitdrukking die niet met volledige
zekerheid is verklaard, maar die waar
schijnlijk oorspronkelijk betekende:
spaarzaam, op de kleintjes passend en
bij uitbreiding: op zijn tellen passend,
slim, gewiekst.
O O o.°
36. „Ha! Dat wordt prachtig Zeerob! Net een echte stoomboot! Nu moeten
we voorzichtig zijn en geen schipbreuk meer lijden". „Zeg Pelli, we moeten
eens zien, hoever Pingo is, we hebben hem iets lekkers beloofd". „Je kunt
ien dat hij goed opschiet, we zullen de erwtensoep maar vast opzetten.
Goed, maar op een klein pitje hoor!"
