Gesprek met Hongaarse leiders „umc" Belgische Kamercommissies akkoord met taalontwerpen WEG EN WIEL VAN LINKS NAAR RECHTS TECHNISCHE TIPS BENDER damespantalons r Kadar bleef echter onbereikbaar Aannemers willen 's winters korter werken Gerard van Praa Winterjassen Regenjassen Gostuums Pantalons Sportcolberts Herenmodes VRIJDAG 15 DECEMBER 1961 19 ANNONCEERT... Westduitse arts weigerde hulp aan gewonde soldaat Kans op twee Vlaamse attachés in Den Haag Kort nieuws Beverwijkse grossiers gaan 17 pakhuizen houwen Lier brak: arbeider gewond Schoolmeisje vervalste rapport en vluchtte ^l|¥ .J Amerika's ruimtevaartplan UNO wil uitspraak van Internationaal Hof (Van onze correspondent) WENEN De Hongaarse regering klaagt herhaaldelijk over onjuiste bericht geving in het westen. Ze geeft echter te vens toe, dat zij daarvoor zelf gedeelte lijk aansprakelijk is geweest door geen voldoende informaties te verstrekken. Ver tegenwoordigers van bladen en persbu reaus uit het westen werden nu kortgele den in de gelegenheid gesteld om contact op te nemen met enkele ministers. Aan vankelijk werd het als zeer waarschijnlijk voorgesteld, dat ook een gedachtenuitwis- seling met premier Kadar plaats zou heb ben, maar daartoe is het jammer genoeg niet gekomen. De journalisten hadden juist deze man graag Ieren kennen. Ofschoon hij tijdens hun verblijf een lange en be langrijke toespraak hield in een grote fa briek, werden de westerse corresponden ten toch niet in de gelegenheid gesteld om hierbij tegenwoordig te zijn. Wil Ka dar zelf of zijn omgeving dat hij voorlopig nog op de achtergrond blijft? Ook de doorsnee-Hongaar kent hem nauwelijks. Hij weet bij voorbeeld niet waar en hoe hij woont en men kan zelfs niet zeggen of hij getrouwd is en kinderen heeft. In plaats van Kadar leerden de corres pondenten zijn eerste plaatsvervanger, G. Kallai, kennen, de Hongaarse ideoloog en tevens de representant van de vroegere en de huidige destalinisatie. Kallai is een scherpzinnig man, die de betekenis van de westerse pers niet onderschat. Hij was het ook die de inmiddels tegengesproken me dedeling deed over mogelijke onderhande lingen met Amerika over de toekomst van kardinaal Mindszenty. Kallai sprak zich af keurend uit over een aansluiting van Oos tenrijk bij de E.E.G., maar hij aanvaard de met belangstelling de nadere toelich ting van een Oostenrijker, die hem ver klaarde dat er verschil is tussen het vol ledige lidmaatschap en een losse associa tie met de Europese Gemeenschap. Van de andere kant is ook Kallai blijkbaar geheel geobsedeerd door de vrees voor West- Duitsland, dat een oorlog zou voorberei den en over kernwapens zou beschikken. De andere leden van het kabinet, waar mee uitvoerig en openhartig werd gedis- Advertentie Voor de komende feestdagen COSTUUMS in continental silhouette. Exclusief van vormgeving. Prijzen van 98.00—204.00 HERENSPECIAALZAAK MARKTPLEIN - TEL. 4206 cussieerd, waren de ministers van onder wijs, landbouw en planologie. De corres pondenten werden urenlang op overzich ten, plannen en cijfers vergast, maar zij konden ook vragen stellen en deze wer den vrij behoorlijk beantwoord, ook al was het niet mogelijk de gegeven cijfers te controleren. Geen paniek De ministers wilden in het algemeen de indruk wekken dat Hongarije onder het communistische bestuur zeer goede resul taten heeft bereikt op economisch terrein en op onderwijsgebied, zodat dit land ook voor het westen aanvaardbaar is als han delspartner en als drager van culturele waarden. In feite wordt dertig percent van de Hongaarse buitenlandse handel met westerse landen afgewikkeld, bovendien heeft het ministerie van onderwijs een cul turele overeenkomst afgesloten met Frank rijk en binnenkort kan men een dergelijk vertrag ook verwachten met Italië en En geland. Bovendien was ik in de gelegen heid om de mededelingen van de minis ters aan de werkelijkheid te toetsen, zoals de inwoners die zelf beleven. Om te be ginnen kan iedereen ook elke buiten lander in Boedapest vrij telefoneren met wie hij wil. Hij behoeft hiervoor slechts gebruik te maken van de openbare tele fooncellen. Men kan afspraken maken en zijn vrienden ongehinderd opzoeken. Vol gens hun oordeel bestaat de grootste ver andering daarin dat er een einde is ge komen aan de massale terreur, aan angst en vrees voor de geheime politie. De vroe gere AVO-staatspolitie bestaat nog wel, maar onder een andere naam en zij treedt niet meer zo angstwekkend op. Wanneer er 's avonds aan de huisdeur wordt ge beld, breekt er in het gezin geen paniek los zoals vroeger, toen men de politie ver moedde. Het is echter niet uitgesloten dat de vroegere politici en vooral de geeste lijken onder controle staan. Keus maken Economisch valt er beslist een zekere verbetering waar te nemen, maar dat is alles zeer relatief. Volgens de minister van planologie zijn de lonen in de laatste drie jaar met 16 percent gestegen. Vrienden van ons in Boedapest bevestigden dit in t algemeen. Het doorsneeloon voor arbei ders, handelspersoneel, boeren en trans portarbeiders ligt tussen 1700 en 1450 fo- rint per maand 170 en 145 op basis van de kosten van levensonderhoud). Nie mand behoeft honger te lijden, maar ver geleken met de normale kosten voor le vensonderhoud zijn de lonen te laag, zo- dal de bevolking moet kiezen tussen levens middelen of kleding. De meesten kiezen het eerste en hopen dat zij van vrienden in het westen oude kleren krijgen. Het eten, vooral op zondag, speelt een grote rol. Toen ik op een zondag met een Hon gaarse familie ergens goed wilde dineren, moesten wij eerst vijf grote en niet bepaald goedkope restaurants aflopen, voordat we eindelijk in een hotel een vrij tafeltje kon den veroveren. Overal waren de zalen ge heel en al bezet met Hongaren, die flink wat verteerden. Op mijn vraag of de be volking spaarde, antwoordde een vakman in het bankbedrijf dat wel veel Hongaren een spaarbankboekje hebben, maar dat zij niet sparen voor de oude dag, doch voor bijzondere uitgaven in de naaste toekomst, zoals vakantie, een geschenk of feestda gen. Op geestelijk gebied hebben vooral de intellectuele en godsdienstige kringen niet de nodige armslag. Echte vrijheid van de pers is onbekend. Dat blijkt alleen al uit de critiek van een cabaret op de kranten, die allemaal op elkaar gelijken. Over West-Duitsland als een gevaar voor de vrede schrijven de bladen vrijwel el ke dag met zoveel overtuiging, dat zelfs vroegere tegenstanders daarvan de in vloed ondergaan. Maar over de Russische kernproeven werd slechts een heel kort bericht gepubliceerd, zodat niemand in Hongarije een flauw vermoeden heeft van de gevaren die daarvan het gevolg kun nen zijn. In het algemeen wordt echter de correspondentie niet gecensureerd. Men is intussen heel trots op de nieu we onderwijswet, die inderdaad zeer in teressant is, omdat de schoolplicht zich voor alle kinderen over tien jaar uit strekt, dat wil zeggen acht jaar lagere school en bovendien ten minste nog twee jaar middelbaar of uitgebreid onderwijs op een beroeps- of vakschool. De nieuwe wet legt zeer sterk de nadruk op de technische opleiding. Op middelbare scho len is Russisch verplicht, daarnaast nog een westelijke taal, maar die kan de leerling vrij kiezen. Voor Russisch staan per week drie uur ter beschikking; de resultaten zijn echter niet bevredigend, vooral omdat de leraren zelf deze taal niet voldoende beheersen. Het is voorts een voordeel dat er praktisch geen schoolgeld moet worden betaald. Voor boeken moet wel worden betaald, maar de betere stu denten worden ook hiervan vrijgesteld. Het aantal middelbare scholieren is zeer sterk toegenomen: van 52.000 in 1938 tot 170.000 thans. De regering streeft naar een hoog intellectueel peil met een sterke technische inslag voor de gehele bevol king. Advertentie GROTE SORTERING ^ermemorlaan 100-106 Tel. 5501 Vraagt prijsopgave Vraagt zichtzending MUNCHEN (DPA) Het Westduitse ministerie van Defensie heeft scherpe critiek geoefend op een arts uit München, die onlangs weigerde hulp te verlenen aan een gewonde, omdat deze deel uitmaakte van de Bundeswehr. In een „open brief" wees de perschef van het ministerie, kolonel Schückle, het verweer van dr. Klaus Fenner van de hand dat deze als tegenstander van de militai re dienst niet anders had kunnen doen. Op deze manier, zo betoogt de perschef, kan een arts, geheel in strijd met zijn be roepseed, weigeren patiënten te behan delen, wier beroep of politieke overtuiging hem niet bevalt. De kolonel oefent ook critiek op de Bei erse afdeling van de Internationale van anti militaristen, die zich achter dr. Fenner heeft gesteld, dat in dit geval geen directe hulp nodig was en dat er bovendien vier duizend artsen in München rijn. Dr. Fenner heeft verklaard, dat, evenals een patiënt zelf zijn dokter kan kiezen, ook de arts zijn patiënten moeten kunnen uit zoeken wanneer er in een plaats meer dan een dokter is. (Van onze correspondent) BRUSSEL De Belgische Kamercom missie van binnenlandse zaken heeft het wetsontwerp tot regeling van de taal grens eenparig goedgekeurd. Het wets ontwerp, dat spoedig aan de Kamer zal worden voorgelegd, gaat uit van drie hoofdbeginselen. a) De taalgrens wordt vastegelegd vol gens objectieve gegevens, welke een daartoe opgericht bureau heeft verza meld. b) De taalgrens zal samenvallen met de administratieve grens. Er waren daarbij nogal wat moeilijkheden te over winnen, vooral het overhevelen van een aantal kleine gemeenten en gehuchten langs de nieuwe grens. Men diende daarbij niet alleen rekening te houden met de taalkundige gegevens, maar ook met de sociologische werkelijkheid. c) De rechten van de minderheden worden erkend in 24 gemeenten, die met name worden genoemd. De taal van de meerderheid geeft daar de door slag, maar de minderheid krijgt be langrijke administratieve rechten (twee taligheid van formulieren, ambtenaren die beide talen beheersen, mogelijkheid tot onderwijs in de taal van de min derheid enzovoort) Een tweede wetsontwerp, dat de taal kwestie regelt in de centrale administra tie, het gebied van Brussel en zijn rand gemeenten en in de Duitstalige gewes ten, ligt gereed. Het zal vandaag door de regering worden bestudeerd en na de hervatting van de parlementaire werk zaamheden in het nieuwe jaar aan de Kamercommissie worden voorgelegd. Het is voor de oplossing van de taal moeilijkheden trouwens een goede week voor België. De Kamercommissie voor buitenlandse zaken heeft het wetsontwerp L. J. van Looi onderscheiden. In de Westduitse ambassade in Amsterdam heaft de Duitse ambassadeur, dr. L. Löns, aan oe vroegere correspondent van „Het Vrije Volk" in Bonn, de heer L. J. van Looi, het grootkruis van de orde van verdienste van de bondsrepubliek overhandigd wegens zijn jarenlange strijd voor de democratie en tegen de dictatuur in Europa,, speciaal in Duitsland. De heer Van Looi zei in zijn dankwoord, dat hij de Westduitse onder scheiding graag zal dragen naast de Nederlandse onderscheiding, die hem is verleend voor zijn werk in het verzet. Geld van grootouders. Een 17-jarige Haagse leerling-kelner heeft bij zijn groot ouders uit een geldkistje 1 3000,wegge nomen. Met een 21-jarige vriend heeft hij in café's en bars letterlijk met geld ge smeten. Ook aan taxi-ritten werden grote bedragen besteed. Na één dag was h°t geld al op. De jongen en zijn vriend zijn ge arresteerd. Grossiers in aardappelen, groenten, fruit en zuidvruchten in Beverwijk hebben be sloten zeventien pakhuizen te doen bou wen op het terrein, waar de nieuwe Beverwijkse groente- en bloemenveiling wordt gebouwd. Reeds is men overgegaan tot de gunning van het werk aan de n.v. „Twaalf Provinciën" te Velsen-Zuid (direc teur A. M. Jacobs). De bouw van de pak huizen, naar een ontwerp van de Rotter damse architect C. de Heer die ook de veilinggebouwen ontwierp zal 717.318 kosten. Naar Amerika. De jager „Rotterdam", één van de schepen van smaldeel vijf van de Nederlandse marine, zal op 12 januari uit Den Helder naar de Verenig de Staten vertrekken, teneinde in Key West en Mayport de bewapening te be proeven. De Amerikaanse marine heeft hiervoor hulpmiddelen ter beschikking gesteld, die in Nederland niet aanwezig zijn. betreffende het taalevenwicht bij het mi nisterie van Buitenlandse Zaken goedge keurd. Daarbij worden twee „taalrollen" ingesteld, een Waalse en een Vlaamse. Tot nu toe stonden de ambtenaren uit beide landsdelen op een gemeenschappe lijke rol en het is algemeen bekend, dat dit de bevordering van Vlaamse diplo maten iets moeilijker maakte. Ook kan de regering vijftig Vlaamse diplomaten aanwerven om het evenwicht tussen Waalse en Vlaamse krachten te her stellen. Voor ons land is dit van be tekenis, omdat vermoedelijk binnenkort, te 's-Grsvenhage de nieuwe attaché's voor culturele zaken en voor perszaken aan de Belgische ambassade kunnen wor- j den benoemd. Op de gisteren in Amsterdam gehouden ledenvergadering van de Nederlandse Aannemers- en Patroonsbond voor de Bouwbedrijven in Nederland (N.A.P.B.) is op grond van een memorandum over de regeling in de nieuwe C.A.O. van de ar beidsduur in zomer en winter een resolu tie over deze zaak met algemene stem men aangenomen. In de resolutig wordt het hoofdbestuur verzocht bij de onderhande lingen met de werknemersorganisatie over een nieuwe C.A.O. te blijven eisen dat de arbeidsduur tijdens de winter zal worden ingekort en het daardoor ontstane arbeids- verlies volledig zal worden gecompenseerd door een evenredige verlenging van de arbeidsduur tijdens de zomer. In het memorandum wordt onder meer gesteld dat gedurende de laatste jaren „de mechanisatie en rationalisatie van het ar beidsproces in het bouwbedrijf omvang rijke en kostbare .investeringen hebben ge vraagd en verkregen. Een produktiviteits- verhoging was hiervan het gunstige resul taat. Dit resultaat dreigt ten dele verloren te gaan tengevolge van het feit, dat kos- bare installaties en machines tijdens de winterperiode gedurende de zogenaamde „donkere" uren onbenut blijven. Mede ter oplossing van dit probleem werden met steun van de overheid reeds uitgebreide proeven genomen om het werken in de winter mogelijk te maken. Deze proeven zijn geen onverdeeld succes geworden. „De enige en meest efficiënte oplossing van dit probleem kan slechts gevonden worden door verkorting van de arbeids duur tijdens de winter en een verlenging van de arbeidsduur tijdens de zomer, zo danig, dat het tijdverlies volledig wordt ingehaald. Op deze wijze blijft een vijf daagse werkweek van gemiddeld 45 uur behouden en brengen beide C.A.O.-part- ners hun „investeringsoffer" om door ge zamenlijke inspanning met inzet van ar beid, kapitaal, werk- en ondernemingslust de produktiviteit in het bouwbedrijf niet slechts op peil te houden, maar zo moge lijk nog meer op te voeren. In de Prins Boudewijn-club in Brussel heeft Koningin Fabiola van België aangezeten aan een maaltijd, welke de Belgische bond van moeders en weduwen van militaire oorlogsslacht offers heeft aangeboden aan zijn be schermelingen. Toen de Koningin, die na haar aankomst een rondgang door de club maakte, bij Haar zitplaats aankwam, applaudisseerde zij voor het daar opgehangen jeugdportret van haar man. Tijdens het uittrekken van boomstron ken langs de Alkmaarderstraatweg te Cas- tricum is een kabel van de lier, waarme de dit werk werd verricht, gebroken. Het gevolg hiervan was dat de 21-jarige Way uit N. Scharwoude deze afgebroken ketting haak-punt tegen het hoofd kreeg. Hij werd zo ernstig gewond dat hij op doktersad vies naar het ziekenhuis te Alkmaar moest worden vervoerd. In de Rotterdamse diergaarde Blijdorp is evenals vorig jaar een tapir ge boren. Het merkwaardige bij deze enigszins op varkens gelijkende dieren is, dat zij, evenals wilde zwijnen, wor den geboren met een gestreepte huid, welke na ongeveer een jaar egaal grijs bruin wordt. De foto toont moeder en spruit. De Zweden, die zich een aantal jaren geleden bij een volksstemming met grote meerderheid uitspraken tegen een overgang van links naar rechts verkeer, schijnen nu geleidelijk van gedachten te veranderen. Het resultaat van na de volksstem ming gehouden opiniepeilingen wijst daarop. Een voorstel om naar rechts verkeer over te gaan zou nu waarschijnlijk wél een meerderheid in de Rijksdag verwerven. In opdracht van de regering heeft de directeur van de Rijksdienst voor de Wegen, Gösta Hall, een rapport opgesteld waarin hij, anders dan in vorige rap porten gebeurd is, voorstelt de kosten geheel uit de rijksmiddelen te dekken. Bij een overgang in 1966, waarover de Rijksdag volgend jaar een principebesluit zou moeten nemen, zouden die kosten 340 miljoen Zweedse kronen bedragen. Toen de volksstemming werd gehouden was berekend dat een overgang in 1955 op 215 mil joen kronen zou komen. Een verhoging van de benzine-accijns met drie kwart öre per liter gedurende de jaren 1962-1967 zou volgens Hall voldoende zijn om de nu benodigde 340 miljoen kronen bijeen te brengen. De automobilistenorganisaties hebben al laten weten dat zij het onrechtvaardig zouden vinden als de automobi listen alles zouden moeten betalen. Overigens zijn zij wel tevreden over het rapport. Het rapport gaat er van uit dat de omschakeling voor het gehele land ineens geschiedt en alleen het wegverkeer betreft, dus niet de spoorwegen en de Stock- holmse metro. Het grootste deel van de kosten zal besteed moeten worden voor de verbouwing van autobussen: 175 miljoen kronen. Verandering van verkeers borden en dergelijke zal op 83 miljoen kronen komen, omschakeling van het tram verkeer op 55 miljoen kronen. Doordat de trams in Stockholrrf geleidelijk ver dwijnen, zal die laatste post kleiner worden naarmate de jaren verstrijken. Om nog even in Stockholm te blijven: de auto-instructeurs hebben daar iets bedacht om hun leerlingen niet direct bloot te stellen aan de gevaren van het verkeer. Zij hebben een „manege" voor autorijders ingericht, compleet met slip- baan, kunstmatige heuvels en alle verkeersborden en denkbare hindernissen. De slipbaan wordt 200 x 200 meter en krijgt 's winters een ijsdek, 's zomers een olie- bad. Tot de theoretische vakken behoort ook verkeerspsychologie. Soms kunnen auto's opvallend veel bou gies „verslijten". Bij de ene auto slaan ze voortdurend vet of vervuilen ze, bij de andere wagen branden de elektroden ab normaal snel in. Toch kiezen de eigenaars van die auto's elke keer zorgvuldig het type bougie, dat in het instructieboekje staat aangegeven als het juiste. Maar tel kens weer ondervinden zij de moeilijk heden die het gevolg zijn van een slecht functioneren van de ontstekingsinstallatie. Bougies die vervuild zijn of waarvan de „puntjes", dus de elektroden, zijn inge brand, kunnen niet goed werken. Een der eerste voorwaarden voor een goede wer king van nagenoeg alle bougies is een „werk"-temperatuur die minimaal 370 graden Celsius en ten hoogste 930 graden Celsius bedraagt. In een luchtgekoelde mo tor bijvoorbeeld is de temperatuur in de cilinderkop. waarin de bougie zich bevindt zeer hoog. In een automotor, waarin de bedrijfstemperatuur vrij laag blijft, schroeft men een bougie met een lange isolatiemantel ,die dus de warmte niet ge makkelijk afvoert, een z.g. „warme" bou gie. In een „warme" motor monteert men een bougie met een veel kortere isolatie mantel, Waardoor de warmte, die de bou gie nadelig zou kunnen beïnvloeden, snel wordt afgevoerd, dus een „koude" bougie. Wanneer u de auto voortdurend gebruikt voor korte ritjes in de stad, zal de motor zelden of nooit zijn normale bedrijfs temperatuur bereiken. De motor en dus ook de bougie blijft te koud; de bougie bereikt de minimale temperatuur van 370 graden niet en zal vet slaan of ver vuilen door koolresten, die geen gelegenheid hebben om te verbranden. Als dit herhaaldelijk gebeurt, zult u er goed aan doen af te wijken van het instructie boekje en een bougie met een langere isolatiemantel te monteren. Wanneer de elektroden van de bougie te snel inbranden, koop dan bougies die „kouder" zijn dobl-hïfn kortere fSölatieneus. Dat zal nodig zijn, Wahneef tfeéT lange afstanden met een hoge snelheid aflegt, waarbij de motor een temperatuur bereikt, die te hoog blijkt te zijn voor het gebruikte type bougie. Warme bougie Afstand tussen electroden v-PEL (Van onze correspondent) Sedert verleden week woensdag zoekt de Belgische politie naar het dertienjarige meisje Josiane Paumen uit Herstal bij Luik. Zij had enige tijd geleden haar schoolrapport vervalst. Voor Engels en La tijn waren haar cijfers teruggelopen tot respectievelijk zeveneneenhalf en zes. Die heeft zij veranderd in een negen en een acht. De vervalsing kwam aan het licht en Josiane kreeg op school een berisping, terwijl haar ouders voor twee weken haar fiets afnamen. Het kind heeft zich een en ander erg aangetrokken en terwijl haar moeder voor boodschappen de deur uit was, is zij ge vlucht. Verscheidene mensen hebben haar sedertdien in dorpen in de omtrek gezien, maar men heeft haar nog niet kunnen op sporen. De rijkswacht en dorpsgenoten hebben de omgeving doorzocht en de vader en moeder hebben de eigenaar van een, met een luidspreker uitgeruste, bestelauto bereid gevonden door de streek te rijden en de boodschap te verspreiden, dat Josiane zonder kans op straf naar huis kan komen. Men acht het niet onmogelijk dat zij inmiddels naar Nederlands-Limburg is getrokken. Advertentie BREESTRAAT 17-19 BEVERWIJK CLEVELAND (Reuter) De directeur van het Amerikaanse bureau voor lucht en ruimtevaart James Webb heeft meege deeld, dat de eerste Amerikaanse bemande ruimtevlucht, die voor januari op het pro gramma staat, met tussenpozen van zes tig dagen zal worden gevolgd door een se rie soortgelijke vluchten. Deze vluchten zul len de nodige gegevens opleveren over het vraagstuk der gewichtloosheid en de in vloed daarvan op de ruimtevaarders; aan de hand daarvan zal tevens kunnen wor den vastgesteld, wanneer de Verenigde Sta ten zullen kunnen overgaan tot de volgen de stap in de ontwikkeling van de ruim tevaart: het in een baan om de aarde bren gen van een ruimtevaartuig met twee men sen aan boord. Voorts deelde Webb mede, dat over en kele maanden een demonstratie zal wor den gegeven met een internationale directe televisie-uitzending via een kunstmaan, in samenwerking met Frankrijk, Engeland en West-Duitsland. Volkenorganisatie staat voor bankroet NEW YORK (Reuter) De begrotings commissie van de UNO is met 31 tegen 10 stemmen bij 20 onthoudingen akkoord gegaan met een voorstel om de Assemblee te verzoeken een uitspraak van het Internationale Gerechtshof over de kwestie van de financiële bijdragen uit te lokken. Dit hof zou moeten uitmaken of alle landen-leden van de UNO al dan niet krachtens het Handvest verplicht zijn om hun aandeel te betalen in de kosten van de UNO-acties in Kongo en het Nabije Oosten. Als gevolg van het feit, dat de communistische landen en Frankrijk wei geren de lasten van deze acties te helpen dragen, staat de UNO voor een bankroet.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1961 | | pagina 19