Muiier legde basis voor Elfstedentocht
Na bijna 200 kilometer: finish
iets korter dan vorig jaar
Hbs-leerling kampioen op de
lange baan in Groningen
Vijf tegelijk
Route Ronde van Toekomst
IJs gebroken
Leerlingen van crack Pesman
gaven veelal de toon aan
Hastings-toernooi
Koreanen wonnen
in Eindhoven
Australië won
met 5-0
Titelstrijd op de
lange baan
gaat toch door
Baba Sy leidt
in Amsterdam
KNSB-kalender
Vienna geschorst
Concordia won
DONDERDAG 28 DECEMBER 1961
19
.Vreemde
Deventer
Midden Beemster
Pim Muiier
Herrie
Bestuur weigerde
controle accountant
Vrijdag
Het was een goed „veld", dat woensdag
op de fraaie grote ijsbaan in Warffum aan
de start is gekomen voor het l.ange baan-
kampioenschap van de provincie Gronin
gen. Een „veld" van enkelen, die reeds in
Noorwegen zijn geweest om daar te trai
nen, maar ook van velen dié ondei leiding
van Jan Pesman uit Holwierde zich maan
denlang voorbereid hebben op deze t.ak
van sport. De 18-jarige hbs-leerling (4e
klasse) J. H. Koops uit Borgercompagnie
is tenslotte met de titel gaan strijken.
Koops blijkt zeer veel voordeel van zijn
deelneming aan wielerwedstrijden te heb
ben. „Hij was nog wat te zacht en dopr
die koersen heeft hij zich gehard", vertel
de vader Koops die zelf.ook eenmaal op de
lange baan triomfen heeft gevierd.
Zowel op de 500 als op de 1500 en in de
5000 meter is Koops eerste geworden met
tijden van resp. 48.8, 2.37,8 en 9.43,2 en
in het totaalklassement kwam hij daar
door tot 159.720 punten en de eerste plaats,
welke in feite alleen betwist is geworden
door Edzo Broesder uit Midwolda, die de
dag tevoren bij de junioren de provinciale
titel voor 18 en 19-jarigen in Veendam had
Veroverd. Tegenover de tijden van Koops
stelde hij resp. 50 seconden, 2.39,16 en 9.52
sec, waardoor hij tenslotte als tweede ein
digde met 162.800 punten. Het was geen
wonder, dat Jan Pesman na afloop verze
kerde „Ik ben dik tevreden", want zijn
pupillen hebben de hele dag de toon aan
gegeven.
De enige „vreemde" was Klaas Dijkhui
zen uit Uithuizermeeden, die voor het eerst
in dit seizoen op de lange baan uitkwam,
maar die zijn in Noorwegen opgedane er
varingen nog lang niet vergeten bleek. De
vierde plaats met 170.380 punten (tijden
resp. 52,1, 2,51 en 10.12,8) was voor hem
de welverdiende beloning.
De derde plaats was voor J. Blauw uit
Haren, die de tijden van resp. 51,9, 2.45,6
en 10.2.17 maakte en tot een totaal kwam
van 167.370 punten. Ook hij is niet ouder
dan 18 jaar en het is opvallend dat ook hij
evenals Koops en Broesder des zomers
aan de wielersport deelneemt.
Vijfde werd de sterke Jan Uitham uit
Noorderhoogebrug, een reeds wat oudere,
maar zeer regelmatige rijder, die tijden
noteerde van 53 seconden, 2.53,6 en 10.29.4
seconden, waardoor zijn totaal op 173.807
puntfen kwam. Onmiddellijk na hem volgde
echter op de zesde plaats een jonge en
veelbelovende rijder, de 16-jarige Jan Lan-
geland uit Uithuizen, die dinsdag het pro
vinciale kampioenschap in de groep 15
t/m 17-jarigen heeft behaald. Zijn tijden
waren nu 54,2, 2.53,7, 10.17,6 en zijn totaal
173.927 punten.
Op de eerste dag van de open schaats
kampioenschappen (lange baan) van De
venter heeft Geale Lourens uit Zutfen door
overwinningen op de 500 en 1500 meter
duidelijk zijn kandidatuur voor de zege ge
steld. Vandaag zal de 3000 meter worden
verwerkt. Het weer was woensdag gunstig,
maar de baan was vrij zwaar. De belang
stelling viel tegen.
Uitslagen 500 meter: 1. Lourens (Zut
fen) 47,2 sec; 2. Van der Zande (Wijhe)
50,1 sec.; 3. Hekelaar (Velp) 50,4 sec.; 4.
Loman (Nieuw-Loosdrecht) 50,5 sec.
1500 meter: 1. Lourens 2 min 36,2 sec.;
2. Hoorneman (Brummen) 2 min 41,0 sec.;
3. Doets (Nieuw-Loosdrecht) 2 min 45,0
sec.
In het klassement na twee afstanden
leidt Lourens voor Hoorneman en Van
Bremen.
De langebaanwedstrijden over 500, 1500
en 3000 meter, die woensd g in Midden
Beemster werden gehouden, zijn geëindigd
in een overwinning voor Nico Houter uit
Wognum. Houter won twee van de drie
afstanden.
Ondanks de goede toestand van het ijs
waren de tijden van de 79 deelnemers niet
bepaald imponerend. De publieke belang
stelling was groot De uitslagen waren:
Eindklassement: 1. Houter 159.767 p.; 2.
Blokker 159.883 p.; 3. Hopman 161.533 p.;
4. Boers 162.250 p.; 5. Bollweg 162.334 p.
In 1956 was de laatste Elfstedentocht.
Toen ging na een barre tocht eten vijf
tal rijders gezamenlijk over de finish
lijn. Van links naar rechts ziet men:
Nauta, Wijnhout, De Koning, Ver
hoeven en Van der Hoorn. Dit vijftal
evenwel werd gediskwalificeerd,
waardoor Jeen van den Berg als
zesde binnengekomen op de offi
ciële eerste plaats kwam.
De ijsbreker Walvis is woensdag van
Amsterdam naar Gouda gevaren door de
Ringvaart, het Brasemermeer, de Heij-
manswetering, Oude Rijn en Gouwe. Het
ijs langs deze route is dus gebroken.
Schaken
In Hastings is woensdag het traditionele
schaaktoernooi begonnen, waaraan onder
meer wordt deelgenomen door wereldkam
pioen Michael Botwinnik. De resultaten
van de eerste ronde waren: Botwinnik
(Rusland)-Wade (Nieuw Zeeland) 1-0; Bis-
guier (VS)-Barden (GB) remise; Aaron
(India)-Flohr (Rusland) 0-1Penrose (GB)
Robatsch (Oostenrijk) 1-0; Littlewood (GB)-
Gligoric (J.slavie) afg.
De organisatoren van de Ronde van de
Toekomst hebben woensdag het route
schema voor de Ronde van 1962 bekend
gemaakt. De tweede Tour de l'Avenir gaat
in totaal over 2066 km, verdeeld over 14
etappes. Op 2 juli wordt gestart in Bor
deaux, de finish is op 15 juli in het Pare
des Princeps in Parijs.
Evenals in de Tour de France is er geen
rustdag in het schema opgenomen.
De tweede ronde van de toekomst zal
iets korter zijn (ongeveer 200 km) dan
de eerste, het aantal etappes is gelijk
gebleven (veertien) en de renners zullen
het, vooral in de bergritten, niet zo zwaar
krijgen als in 1961. Dat zijn de voor
naamste kenmerken van deze tweede
Tour de l'Avenir, die van 2 tot 15 juli
wordt gehouden.
De renners zullen worden onderge-
gebracht in landenploegen, maar hoeveel
dit er zullen zijn is nog niet bekend. Mede
in verband met de grotere belangstelling
is het waarschijnlijk dat het aantal equipes
zal worden uitgebreid van zestien in 1961
tot twintig in 1962, doch daarentegen zou
het aantal renners per ploeg worden te
ruggebracht van acht tot zes. Verwacht
wordt, dat Rusland en Oost-Duitsland, die
beiden over zeer sterke amateurs beschik
ken, van de partij zullen zijn.
De veertien etappes zullen door geen
enkele rustdag worden gescheiden. Voor
drie ervan komt de route overeen met
die van de professionals in de Ronde van
Frcmkriüv, namelük. de trajecten Bordeuax
Baybnnë (tweede etappe), Bayonne-Pau
(derde etappe) en Montpellier-Aix en Pro
vence (achtste etappe). De finishplaatsen
zullen gelijk zijn aan die van de Tour
de France, daarentegen geldt dat met
uitzondering van de drie hierboven ge
noemde ritten niet voor de startplaat
sen. De routes voor de Ronde van de
Toekomst worden namelijk meestel inge
kort vergeleken bij die van de Tour de
France, terwijl ook het parkoers iets ge
makkelijker #wordt gemaakt.
Tegenover twee in 1961 zal nu slechts
een rit de 200 kilometer overschrijden,
namelijk die van Lyon naar Nevers (228
km). Ook is er weer een inviduele tijd
rit in het schema opgenomen.
De voornaamste reden van het besluit
om het parkoers iets lichter te maken
is het feit, dat vorig jaar bij een juiste
interpretatie van de reglementen in de
eerste etappen meer dan de helft van
de renners had moeten worden geëlimi
neerd wegens tijdoverschrijding Toch wil
dit niet zeggen, dat de Tour de l'Avenir
het volgend jaar makkelijk zal zijn. Men
heeft echter getracht, wijzer geworden
door de opgedane ervaringen, om de
moeilijkheden meer evenredig te verde
len.
Friesland heeft het weer te pakken:
de elfstedenkoorts. Nu de grote kanalen
dicht liggen en de meren zijn toegevro-
ren,_ heeft de Elfstedencommissie
woensdagavond het besluit kunnen ne
men om zaterdag de historische tocht
op de schaats langs de Friese elf steden
te houden. Nog slechts eenmaal eerder
in de historie het was in 1933 is
een Elfstedentocht eerder in de winter
gehouden dan ditmaal, namelijk op 16
december.
In het licht der schijnwerpers, toort
sen en magnesiumlampen zullen in alle
vroegte zaterdagmorgen duizenden
schaatsenrijders, uit alle hoeken van
Nederland naar de Friese hoofdstad
gekomen, starten voor de 200 km lange
monstertocht, waaraan zoveel mooie,
maar ook boze herinneringen verbon
den zijn. Als.want immer blijft er
voor de Elfstedentocht, zolang het
startsein niet gegeven is, een vraag
teken staan. Maar al te goed weten wij
in Nederland hoe nukkig het weer kan
zijn. De voortekenen zijn gunstig op dit
moment. Voor schaatsminnend Neder
land kunnen wij slechts hopen, dat de
voortekenen ditmaal niet bedriegen.
Elf tochten zijn er nu geweest. Ieder
een, vooral de Friezen uiteraard, hoopt
dat deze elfde tocht niet op dezelfde wij
ze zal eindigen als de tiende in 1956, toen
vijf man tegelijk door de finish gingen
en er geen winnaar was. Neen, dan was
het in 1954 beter. Jeen van der Berg,
de stoere onderwijzer uit Nijebeets, een
rijder uit het „Heitelan" zelf, werd de
winnaar. Dan pas is een Elfstedentocht
voor de Friezen volledig geslaagd.
Overigens heeft Friesland zijn Elfste
dentocht niet aan een eigen man te dan
ken. Want het was een man uit Holland,
uit Haarlem, die voor het eerst de 200
kilometer reed. En hij deed dat alleen.
Zonder hulp en zonder steun van ande
ren, zonder organisatie ook.
Op 21 december 1890 trok sportpionier
nummer één, Pim Muiier, op zijn eentje
langs de elf Steden. Met een stuk choco
lade, een paar gulden, een mes, wat
touwtjes, riemen, een schaats op de rug
voor het breken en met een horloge, zo
reed -Pim Muiier, ingewreven met amica
op die morgen van de 21ste december
uit Leeuwarden. Precies om zeven uur
vertrok hij. 's Avonds om vijf minuten
voor acht was hij weer in de Friese
hoofdstad terug. De eerste Elfstedentocht
was gereden, het eerste record geves
tigd. In een tijdperk van bijna 70 jaar
zijn er nog geen dozijn op gevolgd, wel
werden de tijden steeds sneller.
Eigenlijk dateert de eerste officiële Elf
stedentocht van 1912. Wel was er ook in
1909 gereden, maar dat geschiedde nog
niet onder de supervisie van de Friese
Elfstedenvereniging, die weliswaar in
dat jaar werd opgericht, maar pas bij
de rit van 1912 de teugels in handen
kreeg. 34 wedstrijdrijders vertrokken, 20
volbrachten de tocht en van hen was de
roemruchte Coen de Koning, de man die
alles kon, de snelste. Zijn tijd was 11
uur en 40 minuten. Na Pim Muiier was
het opnieuw een Hollander die zegevier
de. Het feit dat er na hem vijf Friezen
over de streep gingen, deed aan de over
winning van Holland op Friesland niets
af. Vijf jaar later 27 januari 1917
haalde de oud-wereldkampioen nog eens
hetzelfde kunststukje uit.
Sommige Elfstedentochten hebben een
eigen naar. Spreekt men over de „barre
tocht dan weet iedere insider, dat daar
mee de derde officiële wedstrijd, in de
strenge winter van 1929, bedoeld wordt.
Heeft iemand het over 't winnende twee
span, dan slaat dat op de tocht van 1933.
En beide malen was het een Fries, die
's avonds als overwinnaar gehuldigd
werd in De Groene Weide.
De wedstrijd van 1933 was een vroe
gertje. Al op 16 december werd er na
melijk gereden. De andere tochten vie
len immer na nieuwjaar. In de eerste
oorlogsjaren was Thialf de Friezen wel
bijzonder gunstig gezind. Zowel in
1940 als in 41 en 42 kon er wor
den gereden. Van die jaren dateert
ook het gezegde „een winter zonder
Elfstedentocht is als een ei zonder zout",
een uitspraak die overigens geheel voor
rekening van de noorderlingen komt.
1940 werd het jaar van de herrie. Vlak
voor Arum kwamen vijf rijders bij el
kaar. Als eenden schoten ze vlak na
elkaar onder de brug bij de Grauwe Kat
door. Piet Keizer. Auke Adema, Cor
Jongert, Sjouke Westra en Dirk van der
Duim. Zij reden de resterende kilome
ters met zijn vijven. Afspraak was dat
zij ook' gevijven door de finish zouden
gaan, met de armen om de schouders
geslagen. Maar enkele honderden meters
voor de finish kon Adema zich niet meer
inhouden. Hij bezweek voor de grote ver
leiding, rukte zich los en stoof enige
tientallen meters voor de anderen over
de streep.
Er vielen woorden, er kwam ruzie,
hevige ruzie, grote ruzie, maar het slot
van het liedje was dat de jury de vijf
ex aequo plaatste. Adema heeft toch
nog een keer zijn zin gekregen, in 1941
won hij in 9 uur en 19 minuten Een
jaar later op 22 januari 1942, won S.
de Groot uit Weidum in 8 uur 44 minu
ten.
Ook in 1947, na afloop van de achtste
officiële tocht, waren er moeilijkheden.
Joop Bosman. Klaas Schipper, Jeen Nau
ta en Jaap Wynia, die opgelegd hadden,
werden gediskwalificeerd en de eerste
prijs ging naar de rijder uit Ter Aar,
Van der Hoorn.
De uitspraak, dat een Elfstedentocht
gewonnen moest worden door een bikkel
harde kerel, een die voor niets en nie
mand opzij ging, een knaap die beslist
niet onder de categorie „kantoorklerk
gerangschikt kon worden, werd in 1954
omver geworpen. Toen won een onder
wijzer en het was nog een Fries ook.
Jeen van der Berg, uit Nijebeets, school
meester in Heerenveen.
En dan komen we in dit overzicht ten
slotte bij de laatste Elfstedentocht die
werd gehouden, die van 1956. de wed
strijd waarbij er zoals hierboven ge
zegd geen winnaar was. Opnieuw was
er een afspraak gemaakt. Vijf man, J.
van der Hoorn (Ter Aar), A. J. P. de
Koning (Purmerend), J. Nauta (Warte-
na), A. Verhoeven (Dussen) en Maus
Wijnhout uit de Haarlemmermeer beslo
ten de rit gezamenlijk te beëindigen. Zij
gingen ook naast elkaar langs de Olden-
hove in de Friese hoofdstad, maar nu
paste de Elfsteden-commissie het regle
ment consequent toe, en disqualificeerde
hen.
Jeen van der Berg, de triomfator van
1954, die'als zesde binnenkwam, kreeg
de eerste prijs. Een oplossing, die hij
zelf wel het meest onbevredigend vond.
Misschien dat Jeen dit keer, voor de der
de maal, de grote gouden medaille mee
naar Heerenveen zal kunnen nemen.
Maar bij die drie plakken zal er altijd
een blijven, waarop eigenlijk het cijfer
6 had moeten staan.
Judo
Drie Koreaanse judoka's, die hun land
hebben vertegenwoordigd tijdens de we
reldkampioenschappen in Parijs, hebben
zich woensdagavond in Eindhoven overtui
gend de meerdere getoond van twee Zuid
nederlandse judoteams.
De Koreanen, allen vierde dan, wonnen
de beide teamwedstrijden met respectie
velijk 30-0 en 25-5. De enige punten voor
Zuid-Nederland werden merkwaardig ge
noeg gescoord door een drager van de
blauwe band, de 19-jarige M. Smeets uit
Roermond, die tegen de Koreaanse stu
dentenkampioen alle categorieën Han Ho
San tot een onbeslist einde kwam.
Smeets werd tevens winnaar van een in
vitatiewedstrijd, waaraan door Zwarte en
bruine banders van zes zuidelijke judo
clubs werd deelgenomen.
T ennis
Australië, dat na het dubbelspel reeds
een beslissende 30 voorsprong had in de
challenge round van het toernooi om de
Davis Cup, heeft de eindstand van de ont
moeting tegen Italië op 50 gebracht door
ook de laatste twee enkelspelen te winnen.
Roy Emerson versloeg Orlando Sirola
mpt 62, 63, 46, 62 en Rod Laver
bleef Nicola Pietrangeli in vijf sets de baas:
6—3 3—6 4—6 6—3 en 8—6.
Voor het eerst sedert 1956, toen Australië
met 50 van Amerika won, zegevierde een
land in de challenge round met het grootst
mogelijke verschil.
De zege van Australië betekent de tiende
van dit land in de laatste twaalf jaar. Vorig
jaar moest Italië in de finale met 41 het
hoofd buigen.
Dammen
Het langebaankampioenschap van Ne
derland, dat voor vrijdag 29 en zaterdag
30 december op het programma staat,
gaat door, ondanks het feit dat zaterdag
de Elfstedentocht wordt gehouden. Dit is
woensdag bekendgemaakt door de voorzit
ter van de technische commissie hardrij
den lange baan van de KNSB, de heer H.
Roos. De wedstrijden worden in Assen ge
houden.
Baba Sy, kampioen van Senegal
De uitslagen van de tweede ronde van
het internationaal damtoemooi, dat in Am
sterdam wordt gehouden waren: hoofd
groep: Van Dijk (Ned.)Kouate (Senegal)
20; Devauchelle (Fr.)Baba Sy (Senegal)
02; Gournier (Fr.)Bakhuizen (Ned.)
20; Aeilkema (Ned.)Verhey (Ned.) 20.
De uitslagen van de derde ronde waren:
hoofdgroep: Verheij (Ned.)Van Dijk
(Ned.) 11; Bakhuizen (Ned.)Aeilkema
(Ned.) 11; Baba Sy (Senegal)Gournier
(Fr.) 20; Kouate (Senegal)Devauchelle
(Fr.) 2—0.
De stand na drie ronden is: hoofdgroep:
1. Baba Sy 6 punten; 2. Van Dijk 5 punten;
3. en 4. Aeilkema en Gournier 3 punten; 5,
6 en 7. Bakhuizen, Kouate en Verheij 2
punten; 8. Devauchelle 1 punt.
Zie hier het punt in het bijna tweehon
derd kilometer lange traject van de Elf
stedentocht, waarnaar zaterdag duizen
den met verlangen zullen uitzien: de
finish in Leeuwarden, vlak bij het start
punt, de Groene Weide. Duizenden zul
len er weer langs de oevers staan om de
grootse winnaar of zullen het weer win
naars worden?) van de barre tocht door
het koude Friese land te bejubelen. De
laatste toerrijders zullen dit huldebetoon
niet meer beleven. Zij zullen binnenko
men als alleen de juryleden nog aan het
finishdoek staan, in het avondlijk donker.
Maar de pleister op de wonde zal ook
voor hun zijn het kruisje van de Elfste
dentocht, dat toch nog altijd een brevet
is van schaatskunde, moed en volharding.
Oldambt, rit over 45 km toer- én wed-
strijdtocht.
IJsvereniging Bergen (N.H.) prov. kamp.
Noordholland schoonrijden voor dames en
heren, en in aansluiting hierop nationale
wedstrijden voor paren en A-rijders.
IJsclub Emmeloord prov. kamp. Overijsel,
kortebaan voor meisjes.
IJsclub Strijen, nat. kortebaanwedstrijd
voor heren.
Fen sportschandaal besluit in Wenen
het voetbaljaar 1961. Selzer, de voorzit
ter van de Oostenrijkse Voetballiga (ver
eniging van eerste divisieclubs) heeft
voorlopig „Vienna", de oudste vereniging
van de Oostenrijkse hoofdstad, geschorst,
hetgeen betekent dat deze club geen wed
strijden kan spelen.
Dit besluit werd genomen naar aanlei
ding van een weigering van de bestuurs
leden van Vienna om de clubfinanciën
te laten controleren door een accountant.
Volgens geruchten zou Vienna een kaste
kort van 25.000,- hebben.
In Weense 'sportkringen acht men een
dergelijk tekort niet onwaarschijnlijk ge
zien de slechte vorm van het eerste elf
tal, dat aan het einde van dit jaar de
voorlaatste plaats in de eerste divisie be
zet. Daardoor is het aantal toeschouwers
sterk teruggelopen. Het schorsingsbesluit
kwam vlak voordat Vienna op reis zou
gaan voor een tournee door Spanje.
Het resultaat van de zaalhandbalontmoe
ting RapiditasConcordia werd ons door
de uitslagendienst van het NHV tegenge
steld doorgegeven. Niet Rapiditas, doch
Concordia won dit belangrijke duel met
10-7. Zodat de stand in de senioren A-
afdeling nu luidt: Zandvoortmeeuwen 2-4,
Concordia en Rapiditas 3-4, de Blinkert 2
en IJmond 2 2-0.
