Dr. J. E. baron de Vos van Steen wijk
neemt afscheid van Leidse Universiteit
GLYCA
EXPOSITIE CHEVY II
UITGAAN IN HAARLEM
liHOPEjJIirai
Hollands Weekblad wordt
„voorlopig" opgeheven
President curator met
zeer veel verdiensten
Nieuw historisch museum
voor Amsterdam
De negen muzen
Alléén
VRIJDAG 29 DECEMBER 1961
5
helpt direct!
DR. E. J. SWAAB'S VERENIGDE FABRIEKEN
Radio-uitzending van
Nieuw-Guinea-debatten
Prijzen uitgereikt aan
kunsthistorici
N.V. Amsterdamsche Rijtuigmaatschappij
MUZIEK
TONEEL
BALLET
AMATEURTONEEL
DIVERSEN
TENTOONSTELLINGEN
LEZEN EN LATEN
LEZEN
Nacht op zee" een
boeiend t.v.-spel
Beeldschermer
De radio geeft zaterdag
7 elevisie programma
(Speciale berichtgeving)
De Leidse Universiteit kwam, zoals
vrijwel alles in den lande, geschonden
en jaren achter in ontwikkeling uit de
donkere oorlogsjaren tevoorschijn. Het
herstel en de uitbouw, het inlopen van
achterstand en het instellen op de veel
meer maatschappelijk gerichte taak dan
die der vooroorlogse jaren heeft de in
spanning gevraagd en de medewerking
gekregen van allen, die tezamen deze
hechte, maar toch heterogene samenle
ving vormen.
Onder die velen is er één, die in uit
zonderlijke mate heeft bijgedragen tot de
ze herrijzing: dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk, aanvankelijk in 1945 voorzitter
van de commissie van herstel der Leidse
Universiteit, sedert april 1946 president cu
rator, die in 1959 het eredoctoraat van de
universiteit verwierf als blijk van waarde
ring voor deze niet nauwkeurig uit te me
ten verdiensten.
Hedenmiddag hebben de universitaire
gemeenschap en vele vrienden en relaties
van de president curator afscheid geno
men tijdens een receptie in de Lakenhal
in Leiden. De nieuwe wet op het weten
schappelijk onderwijs, tot de totstandko
ming waarvan de scheidende president cu
rator veel heeft bijgedragen, stelt ook voor
deze functie de leeftijdsgrens op zeventig
jaar. Met ingang van 1 januari wordt zijn
taak overgenomen door dr. E. H. Reerink.
Dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk
heeft al vroeg contact gehad met de Leid
se Universiteit, die zijn alma mater was
lang voordat hij haar als bestuurder op
unieke wijze zou dienen gedurende een
van de moeilijkste perioden in haar be
staan. Hij studeerde hier van 1907 tot 1914
wis- en natuurkunde en was nadien, voor
dat zijn loopbaan een geheel andere rich
ting zou nemen, vijf jaar observator aan
de Leidse sterrenwacht. Hij promoveerde in
Leiden in 1908.
De zeer merkwaardige omschakeling
van sterrenkundige naar bestuurder heeft
zich enige jaren na zijn eerste Leidse tijd
voltrokken. Onlangs getuigde de rector
magnificus van vorig jaar, prof. mr. J. v.
Rijpperda Wierdsma, van dr. de Vos van
Steenwijk, dat men bij weinigen het1 ver
schil tussen a- en b-mens, de splitsing die
de academicus zo dwars kan zitten, zo
weinig gevoelt als bij hem, dank zij zijn
ruime belangstelling en ongeëvenaarde
kennis op breed terrein.
In 1919 werd dr. J. E. baron de Vos
van Steenwijk, die op 30 april 1889 in Zwol
le werd geboren, leraar aan het Neder
lands lyceum in Den Haag, welke functie
hij vervulde tot 1925 toen hij hoofd werd
van de sectie wetenschappelijke contac
ten van het in Parijs gevestigde Institut
International de Cooperation Intellectuelle.
Daarmee zette hij zijn eerste stap in de
richting van zijn bestuursloopbaan. Na zes
Parijse jaren keerde hij naar Nederland
terug om hier gedurende twee jaar het
secretariaat te bekleden van het National
Crisis Comité.
In 1933 werd baron de Vos van Steen
wijk benoemd tot burgemeester van zijn
geboorteplaats Zwolle, waar hij vier jaar
de scepter zwaaide. Ónder zijn „bewind"
kwamen in de Overijsselse hoofdstad be
langrijke zaken tot stand, hoewel de perio
de over het algemeen te kort was om te
kunnen zeggen, dat hij een stempel op de
ontwikkeling van de stad heeft gedrukt. In
1937 werd hij benoemd tot burgemeester
van Haarlem, in welke functie hij even
eens slechts vier jaar werkzaam was, na
melijk tot 1941 toen de omstandigheden
zijn heengaan bewerkstelligden. Ook de
Noordhollandse hoofdstad heeft door de
korte duur van zijn burgemeesterschap
niet een duidelijk stempel daarvan gekre
gen.
Na de bevrijding werd hij commissaris
der Koningin in de provincie Noordholland,
tot welke benoeming reeds in de bezet
tingsjaren was besloten. Bijna tien jaar
heeft hij deze functie bekleed, tot ook hier
de leeftijdsgrens hem tot aftreden noopte.
Zoals reeds gezegd heeft baron de Vos
van Steenwijk naast dit commissariaat in
1945 het voorzitterschap aanvaard van de
commissie van herstel der Leidse Univer
siteit en in april 1946, toen het gewone cu
ratorium weer werd ingeschakeld, het ho
noraire maar tevens zeer wezenlijke in
tensieve arbeid vragende ambt van presi
dent curator.
Reeds in zijn eerste Leidse studietijd
heeft baron de Vos van Steenwijk een ;e-
Het vandaag verschijnende nummer van
het „Hollands Weekblad" zal voorlopig het
laatste zijn. In een verantwoording aan de
abonnees delen stichtingsbestuur, redactie
en uitgever mee dat zij niet langer de mid
delen hebben kunnen vinden om het exploi
tatietekort van het blad te dekken. De uit
gave wordt daarom voorlopig ge
staakt. In de derde week van januari zal
opnieuw een nummer uitkomen. Of de uit
gave van het Hollands Weekblad blijvend
zal kunnen worden voortgezet zal groten
deels van de lezerskring afhangen.
In het nummer van heden treffen de
lezers een oproep aan om een geldelijke
bijdrage te leveren om dit mogelijk te ma
ken. Verder spoort de leiding van het blad
aan, nieuwe abonnees te winnen en ver
zoekt zij de ongeveer 750 proefabonnees,
die zich de laatste maanden hebben opge
geven, gewoon abonnee te worden.
Het Hollands Weekblad telt thans onge
veer 1200 abonnees. Voor een exploitatie
zonder verlies meent het blad 2500 a 3000
abonnees nodig te hebben. Het Hollands
Weekblad werd in mei 1959 opgericht. In
de eerste tijd van zijn bestaan had het
blad een aanzienlijk bedrag aan schenkin
gen tot zijn beschikking, die de oprichting
hebben mogelijk gemaakt.
Het Hollands Weekblad neemt door in
houd en uiterlijk een geheel aparte plaats
in onder de weekbladen in Nederland. In
het Hollands Weekblad wordt getracht de
■aditie van Forum voort te zetten, echter
net een zwaarder accent op de politiek.
Ie inhoud bestaat uit beschouwingen over
tteraire, politieke en economische on-
lerwerpen, korte, meestal aan de actuali
teit gebonden commentaren, corresponden
tie uit andere landen, korte verhalen, te
keningen, gedichten en film-, boek- en to
neelbesprekingen.
Dr. J. E. baron de Vos van Steenwijk.
vendige belangstelling getoond voor zaken
ver buiten de grenzen van zijn studievak,
bijvoorbeeld de wereld der klassieken, die
zijn grote liefde had. Deze brede belang
stelling had hem ertoe gebracht na zijn
Parijse jaren andermaal, op meer dan 40-
jarige leeftijd, in Leiden te gaan studeren,
ditmaal in de rechten. Deze tweede stu
die werd echter door zijn werk voor het
Nationaaf Crisis Comité afgebroken. Zij
typeerde echter wel de veelzijdigheid van
de thans aftredende president curator, wel
ke veelzijdigheid hem als het ware voor
bestemde om de bestuurlijke leiding van
het veelzijdige universitaire apparaat in
handen te nemen in de moeilijke naoorlog
se jaren.
De Leidse Universiteit heeft baron De
Vos van Steenwijk in een indrukwekken
de plechtigheid in januari 1959 het eredoc
toraat toegekend op grond van zijn grote
verdiensten op bestuurlijk gebied en de
wetenschappelijke aanpak van de proble
men, die hij op dit gebied in zovele func
ties heeft getoond. Deze vrij zeldzame on
derscheiding was bepaald niet alleen be
doeld als waardering voor zijn Leidse ar
beid, maar voor zijn bestuurlijke kwalitei
ten in het algemeen. Bij de uitreiking
van het eredoctoraat werden deze kwali
teiten op treffende en samenvattende wij
ze omschreven door prof. dr. C. H. F. Po
lak, die onder meer stelde, dat van hem
een grote invloed uitging dankzij een aan
sporend, opbeurend, vermanend en radend
beleid, m een tijéPvgfi stèëffé' 'diéper door
dringen van de overheid in de levenssfeer
dan de burgers en een groeiende macht
van belangengroepen achtte hij het van
uitzonderlijk belang, dat er op hoge be
stuursposten mannen te vinden zijn met
een grote zelfstandigheid van oordeel, ho
ge moraal en zuiver ontwikkeld rechtsge
voel, mannen ook die de verpersoonlijking
zijn van het onbaatzuchtige in recht en
staat. Goed af is pas die democratie, wel
ke in die zin een aristocratie is, dat de
besten regeren. Baron de Vos van Steen
wijk behoort tot deze zeldzame figuren.
Dat ondanks het „bewind" van deze
president curator nog zoveel in Leiden niet
verwezenlijkt werd, waar toch de tijd en
de wetenschap om roepen, is slechts Ie
wijten geweest aan de zeer moeilijke om
standigheden: materiaalschaarste eerst,
tekort aan arbeiders later, financiële pro
blemen nadien' en kortelings ook het steeds
nijpender worden van het probleem der
wetenschappelijke mankracht.
Natuurlijk hebben zich in een bewogen
periode als de afgelopen vijftien jaar ook
strubbelingen voorgedaan in een zo in ka
rakter variërende gemeenschap als de
Leidse Universiteit in al haar geledingen,
maar over het algemeen zijn de grotere
moeilijkheden, mede dankzij het bekwa
me bestuursbeleid van baron de Vos van
Steenwijk, tot een zo gunstig mogelijke
oplossing gebracht. De persoonlijke gaven
van de aftredende president curator heb
ben daartoe zeer veel bijgedragen. Hij
heeft zich een bewindsman getoond, die
de zorgvuldigheid, zuiverheid van oogmerk,
evenwichtigheid, rechtszekerheid en het
begrip fair play steeds voor ogen heeft
gehouden en daarnaar heeft gehandeld als
de basisbeginselen, waarop bestuur be
hoort te rusten.
Originaliteit
Hij heeft naast deze grondbeginselen van
zijn bestuurstaak de representatieve zij
de daarvan op een welhaast onnavolgba
re wijze verwezenlijkt. Zijn toespraken, bij
welke gelegenheid ook, werden geken
merkt door een slechts zelden voorkomen
de originaliteit en boeiende gevatheid, dit
alles in het raam van een terecht zelf
verzekerde uitstalling van brede algeme
ne ontwikkeling. En waar hij niet behoef
de te spreken maar slechts te luisteren,
wist hij deze kunst van het luisteren zo te
beoefenen, dat een enkel gesproken woord
tot slot dikwijls de uitweg uit een pro
bleem bood, waarover lang en breedvoe
rig was gediscussieerd.
Slechts één van de curatoren, die baron
de Vos van Steenwijk reeds in de com
missie van herstel terzijde stonden, maakt
ook thans nog deel uit van het curatorium,
namelijk mr. Visser van IJzendoorn.
Met hem en met de thans reeds afge
treden en nadien benoemde curatoren
heeft baron de Vos van Steenwijk niet zon
der succes getracht een evenwichtige uit
bouw van de Leidse Universiteit tot stand
te brengen. Vooral de zeer zware eisen
op het gebied van de nieuwbouw leken
daarbij dikwijls onoverkomelijk. Wij den
ken daarbij in het bijzonder aan de bouw-
problemen in de faculteiten voor wis- en
natuurkunde en geneeskunde. Wie nagaat,
wat er op dit gebied is gepresteerd vooral
in de laatste tien jaar en wat er thans
voor miljoenenprojecten op stapel staan,
kan slechts eerbied gevoelen voor diege
nen, die het roer in handen hebben gehad
van deze indrukwekkende gemeenschap.
Het is beslist niet alleen de verdienste
geweest van baron de Vos van Steenwijk
dat dit alles tot stand is gekomen en wordt
verwezenlijkt, want daartoe hebben alle
leden van de universitaire gemeenschap
bijgedragen, doch het is de vraag of dit
alles zo zou zijn gelopen wanneer niet
iemand als hij als coördinator en beplei
ter van belangen was opgetreden.
Tijdens zijn bewind hebben zich belang
rijke veranderingen voltrokken in het be-
stuursbeejfl vap de univ.egsitëH, .welke ver
anderingen later meer landelijk gesanc
tioneerd en voorgeschreven werden Jui de
nieuwe wet op het wetenschappelijk on
derwijs, in het begin van dit jaar van
kracht geworden. De totstandkoming daar
van is ook in sterke mate mede bevorderd
door de thans scheidende president cura
tor en eredoctor van de Leidse Universi
teit.
FILM EN FILMWERELD
De Newyorkse kring van filmcritici
heeft donderdag de Italiaanse film „La
dolca vita" tot de beste film van het jaar
uitgeroepen. De onderscheidingen voor de
beste filmsterren gingen naar Sophia
Loren voor haar rol in „Twee vrouwen"
en de Duitser Maximilian Schell in
„Rechtspraak in Neurenberg".
(Van onze Amsterdamse redacteur
Amsterdam zal binnen afzienbare tijd
de beschikking kunnen hebben over een
historisch museum, dit in tegenstelling
met het thans voor dit doel in gebruik
zijnde Waaggebouw aan de Nieuwmarkt.
Belangrijke onderdelen van de uitgebrei
de verzameling, die nu nog in bergplaat
sen zijn ondergebracht, zullen dan op over
zichtelijke wijze gehuisvest kunnen wor
den. Het museum zal worden ingericht in
het verleden jaar vrijgekomen gebouwen
complex van het Burgerweeshuis tussen
Kalverstraat en N.Z. Voorburgwal.
B. en W. hebben dit voorstel gedaan aan
de Amsterdamse gemeenteraad, die zon
der twijfel met de plannen akkoord zal
gaan. Voorts zal de raad moeten beslis
sen over de aankoop van het uit de 16e
eeuw daterende gebouwencomplex dat
thans nog in beheer is bij het bestuur van
het Burgerweeshuis. Zoals bekend hebben
de door deze instelling verzorgde kinderen
verleden jaar hun intrek genomen in een
nieuw gebouw in Amsterdam-Zuid.
Alvorens tot de aankoop van het oude
Burgerweeshuis wordt besloten willen B.
en W. de goedkeuring van de gemeente
raad om een bedrag van anderhalf mil
joen gulden uit te trekken voor de inrich
ting. Boven deze bedragen komt de nog
niet bekende koopsom en ten slotte zal
men rekening moeten houden met een
jaarlijks budget van 450.000 gulden om de
bijzondere kosten van het nieuwe museum
te bestrijden
Behalve- aan de reeds in het bezit van
de gemeente zijnde verzameling zal het
historisch museum plaats bieden aan de
onlangs verworven stukken uit de collec-
tie-Dreesmann en aan de door de „Stich
ting tot Bevordering van de Inrichting van
een nieuw Historisch Museum" ter be
schikking te stellen objecten die eveneens
uit de collectie-Dreesmann afkomstig zijn.
Voorts zal het Joods Historisch Museum
in de gebouwen worden ondergebracht.
Advertentie
Dinsdag 2 januari a.s. zal in de radio
programma's van AVRO en KRO aan
dacht worden geschonken aan de debatten
in de Tweede Kamer rond de kwestie
„Nieuw Guinea". Overzichten van de be
sprekingen worden uitgezonden op de vol
gende tijden: 13.15 uur, 14.00 uur, 14.30
uur, 15.00 uur, 15.50 uur, 16.00 uur. 17.00
uur, 18.15 uur, 18.50 uur, 19.10 uur („Echo"-
programma), 22.15 uur en 22.40 uur (pro
gramma „Radio-journaal".
De Carel van Manderprijs en de Arnold,
Bucheliusprijs van de Vereniging van Ne
derlandse Kunsthistorici, over de toeken
ning waarvan wij indertijd uitvoerig heb
ben bericht, zijn tijdens de jaarvergade
ring van de vereniging in Pays Bas te
Nijmegen uitgereikt aan respectievelijk
dr. N. Recnicek (wetenschappelijk hoofd
ambtenaar aan de rijksuniversiteit te
Utrecht) en mej. dr. Clara Bille, de on
langs afgetreden bibliothecaresse van het
Kunsthistorisch Instituut te Amsterdam.
De Carel van Manderprijs wordt elk
jaar uitgereikt voor het beste kunsthisto
rische werk, in dit geval aan de bijzonder
waardevolle dissertatie van dr. Recnicek
over de zestiende-eeuwse schilder, gra
veur en tekenaar Hubert Goltzius. De Bu
cheliusprijs wordt toegekend aan degene
die de heste prestatie heeft geleverd op
het gebied van het bijeen brengen van
kunsthistorisch documentatiemateriaal, in
dit geval mej. Clara Bille die reeds eer
der de aandacht op zich vestigde door een
dissertatie over het werk van de Amster
damse kunstverzamelaar Braams-Kamp.
Advertentie
De Amerikaan waarop u heeft gewacht, de sensatie van Gene
ral Motors voor 1962. De CHEVY II, kleiner dan de conventio
nele Chevrolet maar groter dan de Corvair, wordt geëxposeerd
in onze showroom op 30 en 31 december a.s. en op 1 januari
1962. Onze verkopers zijn'aanwezig.
HAARLEM - HOUTPLEIN 21 - TELEFOON 22020
I DE RODE DRAAD geïllustreerde ■kunst-'
geschiedenis voor de jeugd, door Femke
Rijksén-den Breeje.
Deel I. Onze gebieden, Mesopotamië,
Egypte, Kreta, Mykene, Etrurië en Rome.
Met 180 illustraties, 7 kaarten en een tijd
tafel. Uitgeverij van Gorcum comp.
n.v. Assen.
DE UITGEVERS van Gorcum comp.
doen hun embleem Vol Goede Couragie al
le eer aan met deze uitgave waar niet
enkel moed, maar goede moed aan ten
grondslag ligt. Het is namelijk het plan
het nu verschenen deel, dat de oudheid
behandelt, te laten volgen door een deel
over de Vroeg-Christelijke kunst, die der
Middeleeuwen en Renaissance en een der
de deel over ongeveer 1500 tot nu. Deze
uitgaven zullen aantonen hoe de kunst als
Dinsdag 2 januari, Concertgebouw, 20.15
uur: Vijfde dinsdagavondconcert door
het Noordhollands Philharmonisch Or
kest, o.l.v. Henri Arends, m.m.v. de vio
liste Ida Handel. Uitgevoerd worden
werken van Smetana, Bartok en Brahms.
Dinsdag 2 januari, Woodbrookershuis,
Bentveldseweg 3, Bentveld, 11 uur: Ope
ningsconcert door het Nederlands Bla
zers Ensemble van de Belgisch-Neder
landse studiedagen voor houtblazers en
hoornisten, georganiseerd door het In
ternationaal Toonkunstenaars Centrum
„Eduard van Beinum". Uitgevoerd wor
den werken van Rosetti, Henri C. van
Praag, L. van Beethoven en J. Haydn.
Dinsdag 2 januari, Woodbrookershuis, 20
uur: Concert door het Concertgebouw
Qintet, dat werken speelt van Danzi, Ba-
dings en Schönberg (Belgisch-Neder
landse studiedagen).
Woensdag 3 januari, Woodbrookershuis, 20
uur: Concert door het Radio Filharmo
nisch Sextet, dat werken uitvoert van
Rossini, Roussel, Poulenc, Van Hemel
en Kox (Belg.-Ned. studiedagen).
Donderdag 4 januari, Woodbrookershuis,
20 uur: Concert door het Quintette a
vent de Bruxelles. Uitgevoerd worden
werken van Poot, Meulemans, Che-
vreuille, Pijper, Henze en Van der Vel
den (Belg.-Ned. studiedagen).
Vrjjdag 5 januari, Frans Halsmuseum. 20
u.: Belgisch-Nederlands concert. (Belg.-
Ned. studiedagen).
Vrijdag 29 december, Stadsschouwburg, 20
uur: De Toneelgroep Theater geeft een
voorstelling van „Brieven van een dich
ter", van Michael Redgrave. Onder re
gie van Michael Warre treden o.m. op:
Caro van Eyck, Loudi Nijhoff (a.g.),
Winnifred Bisboom, Johan Schmitz en
Henk van Efferen.
Zaterdag 30 december. Stadsschouwburg,
20 uur: De Toneelgroep Centrum geeft
een voorstelling van „De Duivelshaan",
satyrische fantasie van Sean O'Casey.
Medespelenden Fien Berghegge (a.g.),
Yoka Berretty, Karin Haage, Egbert van
Paridon (regisseur), Albert Abspoel, Bob
Verstraete, Piet Römer, Frans Koppers,
Ben Hulsman e.a. Muziek van Theo
Loevendie.
Maandag 1 januari. Stadsschouwburg. 20
uur: De Toneelgroep Centrum met „De
universele erfgenaam", blijspel van J. F.
Regnard. Medespelenden: Peronne Ho-
sang (a.g.), Marie José Nijsten, Karin
Haage, Wim v. d. Brink, Bob Verstraete,
Albert Abspoel, Piet Römer e.a. Regie:
Guus Hermus.
Dinsdag 2 januari, Stadsschouwburg, 20
uur: De Toneelgroep Theater met „Brie
ven van een dichter (zie vrijdag).
Woensdag 3 januari, Stadsschouwburg, 20
uur: Voorstelling door het Nationaal
Ballet, o.l.v. Sonia Gaskell. Uitgevoerd
worden: „Caprichos" van Herbert Ross/
Bela Bartok; „Jungle" van Rudi Dant-
zig/Henk Badings; „Grand pas des fian-
cées" van Jack Carter/Tsjaikofsky (alle
premières voor Haarlem) en „Serenade"
van Balanchine/Tsjaikofsky.
Donderdag 4 januari, Stadsschouwburg, 20
uur: Toneelvereniging Droste met „Heb
ik u niet eens eerder gezien?"
Vrijdag 29 december, Dansschool Schro
der, Raamsingel 16: Clubavond van de
Haarlemse Jazz Club. Gastorkest: The
Beale Street Seven; huisorkest: The
Wanderers.
Museum „Het Huis van Looy", Kamper
laan: Groepstentoonstelling van „Kunst
Zij Ons Doel". Dagelijks geopend van
1012.30 en van 13.3017 uur; zondag
van 1417 uur. Tot 8 januari.
Kunstcentrum „De Ark", Nieuw Heilig
land 13: Tentoonstelling van schilde
rijen en aquarellen van ds. R. H. Olde-
man en siersmeedkunst van C. A. Jas
peren. Dagelijks geopend van 917 uur
en op maandag, woensdag en vrijdag
tevens tijdens de concerten van 1820
uur. Tot 5 januari.
Kunstzaal „In 't Goede Uur", Nieuwe
Kerksplein: Gedurende de maand
december tentoonstelling van tekeningen
van de Amsterdammer Dick Breed.
Gedurende de maand januari tentoon
stelling van etsen van de Haarlemse
schilder Frans Verpoorten. Dagelijks
geopend van 1022 uur; dagelijks klas
siek grammofoonplatenconcert van 21—
22 uur.
Lijst van door de Stadsbibliotheek aangeschafte
boeken:
Romans: Bomans, Noten kraken: Buck, Nu en
altijd, alsmede: Het meisje, dat niet groeien kon,
en: De Chinese roman; Cecil, Bij gebrek aan
bewijs: Dobraczijnski, De indringers; Greene, De
Mozart" vertrekt om 9.12; Knittel, Arietta; Van
de Walcheren, Des duivels; Cuperus, Striid en
segen; Feddema, Gods terskflier; Wadman, Yn 'e
lytse loege; Sentjuro, Bumerang; Christie, The
pale horse; Anderson, De wereld van het oude
Testament, dl. 3, Het vernieuwde verbond; Pac
kard, De afvalmakers; Waterink, Keur uit de
verspreide geschriften; van den Berg, Het men
selijk lichaam, dl. 2; Prinzmetal en Winter, Hart
patiënten kunnen oud worden; Pause en Egglen-
dorfer, Eigen haard, naar eigen aard; Krabben
dam, Bloembollenteelt, dl. 3, De boliris; Busch,
Und der Moral von der Geschicht; id. Was be-
liebt is auch erlaubt; Architektur. Sonderheft
für kultiviertes Wohnen; Richter, Kammermu-
sik-Katalog; Moore, The unashamed accompanist;
Haasse, Stroomversnelling, gedichten; Durch die
Pyrenaen, van San Sebastian zur Costa Bra va;
Nederlands patriciaat, jrg. 48, 1862. ter Haar en
Sprey, De geschiedenis van het Romeinse keizer
rijk; Wijsmuller-Meijer, Geen tijd voor tranen;
Norel, Ons koninklijk gezin uit en thuis.
„Chez Nous", Spaarnelaan 25: Expositie
van Catalaanse aquarellen van Frans
Funke. Dagelijks geopend van 1017
uur. Verlengd tot 2 januari.
Stadsschouwburg. In de gangen van het
gebouw is een expositie ingericht. Ge
durende de maand december wordt
werk tentoongesteld van de Haarlemse
schilder Ploos van Amstel. Gedurende
de maand januari exposeert de schilder
Arie van Mever uit Heiloo.
Bisschoppelijk Museum. Jansstraat: Oude
religieuze kunst, schilderijen, middel
eeuwse beeldhouwwerken. Het museum
is geopend iedere werkdag, uitgezonderd
maandag van 1012.30 en van 13.30
17 uur; op zon- en feestdagen van 1417
uur. Op Nieuwjaarsdag is het museum
gesloten.
Frans Halsmuseum: Permanente tentoon
stelling van werken uit de Haarlemse
school van de 16e eeuw tot op heden.
Dagelijks geopend van 1017 uur; zon
dag van 1317 uur.
Teylermuseum, Spaarne 16: Tentoonstel
ling uit eigen bezit. Schilderijen 19e en
20e eeuw. Tekeningen Hollandse, Itali
aanse en Franse school. Fossielen, histo-
risch-natuurkundige instrumenten, 31-
toons Fokker-orgel. Dagelijks geopend
(behalve op maandag) van 11-15 uur. De
eerste zondag van elke maand van 13-15
uur.
een Rode Draad door de geschiedenis ge
weven is. Een hele opgaaf waar we, nu
het eerste deel verschenen is, reeds een
grote kans van slagen in zien.
Het boek is zeer goed verzorgd, in een
fraaie linnen band met alleraardigste
flap waarop een gedeelte van een grot
schildering in Lascaux, een Vuistwig en-
het Amsterdamse Lieverdje van Carel
Kneulman staan afgebeeld, allergeestigst
de Rode Draad in a nutshell samenvat
tend. De typografie voldoet aan alle eisen,
de reprodukties _zijn uitstekend ^en de
fecltftJï.sfWF^fnlfeTtTTKsen-den "BTeêjü? f?t
de kroon op het werk.
Men moet de grootste bewondering heb
ben voor iemand die vanuit zó'n enorme
kennis op zó eenvoudige, heldere wijze
weet mee te delen. Zonder een zweem
van schoolmeesterij, maar ook zonder jo-
viaal-doenerij, die de aandacht teveel op
de auteur zou richten, spint zij haar Rode
Draad.
VANZELFSPREKEND is dat bij een
dergelijk geweldig werk, dat de kans niet
mag lopen overdadig te worden, het net
zo ernstig op weglaten als op aanstippen
aankomt. Mij persoonlijk spijt het bijvoor
beeld dat in het eerste hoofdstuk, dat onze
eigen noordelijke oudheidsbeschaving be
spreekt, wel over hunebedden gesproken
wordt, met bijbehorende reprodukties,
maar we niets horen over de Menhirs in
Bretagne en nog meer belangrijk in dit
verband, dacht ik, het fascinerende tem
pelcomplex Stonehenge, dat op de hoog
vlakte van Salisbury, in het Zuid-Engelse
graafschap Wiltshire ligt. Waar de hune
bedden zeker deel van magie, dus cultus,
dus kunst uitmaken en zo met de Rode
Draad vandoen hebben, is dit in nog ster
kere mate het geval met Stonehenge.
Dit is nu echter maar een kleine op
merking die ik maak enkel uit grote be
langstelling voor dit boek.
Over belangstelling gesproken. Deze
Uitgave is bedoeld voor de jeugd. Maar
laten we nu eens even niet gewichtig doen.
Is er onder de ouderen niet een geweldig
aantal dat helemaal niets van kunstge
schiedenis afweet en daar eigenlijk spijt
over heeft? Vroeger en nog niet zo heel
lang geleden, was dat hu eenmaal een
voorrecht om verder te mogen leren en
het was enkel hun aangelegenheid en de
rest werd geacht er buiten te kunnen. Dat
is niet meer zo. Radio, televisie, ja zelfs
de krant met bijvoorbeeld een artikel over
een pasontdekte grotschildering, komen
zo nu en dan in de huiskamer met een
of meerdere facetten van de Rode Draad
en voor de onbestudeerde, maar belang
stellende mens rijzen de klassieke vra
gen: waarvandaan, hoe, waarnaartoe. Te
zelden zullen zij ertoe komen een „echte"
kunstgeschiedenis te gaan doorwerken,
die ook vaak te zware kost zal blijken.
AAtlKOfiDIGIHGEfl euBESCHOUWIHGEM
Via de K.R.O. mochten de beeldscherm
kijkers donderdagavond reeds een voor
proefje van zuiver commerciële televisie
savoureren. Dit was in de rubriek „Kijk
op kunst", toen ons aller Jan Willem Hof-
stra de schrijfster Willy Corsari in de ge
legenheid stelde, een fragment voor te le
zen Uit haar pas verschenen roman. Als
of dit overigens bijzonder oppervlakkig in
terview, geheel op de verkoop was ge
richt, werd haar voordracht besloten met
een opvallende close-up van het boek,
waarbij de titel „Kinderen en minnaars"
geen toeschouwer kon ontgaan. Daarnaast
bevestigde Willy Corsari nog eens nadruk
kelijk, dat men een auteur het lezen van
eigen werk beter niet kan toevertrouwen.
„Nacht op zee", het spel van Alejan
dro Casona, appelleerde geheel aan de op
vatting van Wim Kan, die eens heeft ver
klaard dat een Nederlander van een stuk
„altijd iets wil meenemen". Want deze
Spaanse auteur, heeft met zijn kwasi-sym-
bolisch verhaal een ieder die het serieus
wilde nemen, ruimschoots stof tot naden
ken verschaft. Het is ontegenzeggelijk
knap geconstrueerd, zelfs in zulk een ma
te, dat het spel door J. B. Priestley ge
schreven had kunnen zijn. De intrige doet
enigszins denken aan „Gevaarlijke bocht",
zij het dan ook, dat de omstandigheden
in „Nacht op zee" toch weer op een af
zonderlijke manier werden bekeken. Hier
is het een gezelschap eerste-klasse-pas-
sagiers op een schip, dat dreigt binnen het
uur te worden getorpedeerd. Met een ze
kere dood voor ogen, laten zij allen het
masker vallen, waarbij uit de wederzijd
se confidenties een over het algemeen ver
re van fraai verleden wordt onthuld. Te
gen het einde blijken alle dramatische ta
ferelen dan op een droom-visioen van één
der opvarenden te berusten. Dit is echter
niet tevens het einde van het stuk, want
de schrijver wist hiervoor nog een bijzon
der verrassende ontknoping te reserveren.
De aanschouwelijk gemaakte droom van
de journalist, blijkt namelijk zoveel ele
menten van waarheid te hebben bevat, dat
niet alleen zijn medepassagiers, doch ook
de kijkers door Juan de Santillana's vi
sionaire onthullingen in een situatie van
verblufte verrassing worden gebracht.
Onder regie van Frits Butzelaar, kwa
men de geheel op uiterlijk effect bere
kende scènes volledig tot hun recht. Dit
was waarlijk televisie van klasse, mede,
doordat de diverse boeiende taferelen zo
bekwaam binnen de beperkte ruimte van
het beeldscherm werden geleid. Ook het
fraaie decor van Jan van der Does, maak
te de illusie van een oceaanstomer volle
dig. De rolverdeling toonde praktisch geen
enkele zwakke plek, met als uitblinkers
,LucgsWepsing, ,Lqo ,dp, Hartog, Louis-.Bpr;
rel èn Elisabeth Versluys. Als geheel een
televisie-vertoning, waardoor ook de crjti-;
feche kijker de spreekwoordelijke riem on
der het hart verkreeg.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA,
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.35 Van de voorpagina. 8.40
Gram. 9,00 Gymn. voor de vrouw 9.10 Gram.
9.35 Watérst. 9.40 Koorzang. VPRO: 10.00 Samen
thuis, praatje. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20'
Lichte muziek. 10.50 Tentoonstellingsagenda. 10.55
Lichte muz. 11.20 Sportnieuws. 11.45 Roemeens»
orkest. 12.15 Van de wieg tot het graf: vragen-
beantw. 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33 Dans-
muz. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-varia. 13.20 Lichte
muziek. 13.35 Tussen mens en nevelvlek, lezing.
13.50 Instrum. sextet. 14.10 Voor de jeugd 14.45
Operamuz. In de pauze: plm. 15.45—16.05 Boeken
wijsheid. 17.00 Jazzmuz. 17.30 Act. 18.00 Nieuws
en comm. 18.20 Hammondorgelspel. 18.35 Lichte
muziek. 19.00 Artistieke staalkaart. VPRO: 19.30
Bijbelse miniaturen, lezing. 19.45 Gram. 19.55
Deze week, praatje. VARA: 20.00 Nieuws. 20.05
Gevar. progr. 21.50 Soc. comm, 22.05 Quiz. 22.30
Nieuws. 22.40 De zwarte diamant, hoorspel. 23.10
Amus.muziek. 23.40 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7,15 Gewijde muz. 7.30 Voor
de jeugd. 7.45 Morgengebed en overweging. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8 50 Voor de huisvrouw 10 00
Voor de kleuters. 10.15 Gram. 11.00 Voor de zie
ken. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.04 Dansmuz.
12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Gram. 12.50
Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Platennieuws. 13.25 Ama-
teursprogr 13.50 Gram. 14.15 Gram. 14.30 Voor
de jeugd. 15.30 Gram. 15.35 Wie was eigenlijk
Xantippe, hoorsp. 16.30 Twee piano's. 17.00 Sport-
periscoop. 17.10 Instr. octet. 17.30 Boekbespr 17 40
Lichte muz. 18.00 Kunstkron. 18.30 Strijkorkest.
18.50 U bent toch ook van de partij?, lezing 19 00
Nieuws. 19.10 Act. 19.25 Wedstrijd in muzieklit-
teratuurkennis. 19.45 Lichtbaken, praatje. 19.55
Omr.ork en solist. 20.50 Van klanten en wanten
weten, vragenbeantw. 21.00 Gevar. progr 22 00
Licht programma. 22.20 22.25 Boekbespr. 22.30
Nieuws. 22 40 Wij luiden de zondag in. 23.00 Re
ligieuze muz. en comm. 23.55 - 24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Gram. 12.30 Weerber. 12.35
Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de jeugd. 14.00
Gram, 14 30 De academie der discofielen 15 30
Gram en Tips voor trips. 16.00 Theaterkron 16 20
Lichte muziek. 17 00 Nieuws. 17.15 Dagklapperen
liturg, kal 17.20 Liturgische zangen. 17.30 Lichte
muziek. 18.00, Orgelconc. 18.30 Voor de soldaten
19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 20 00 Vlaanderen, mijn
land! U mijn liefde! U mijn hart!: Willem de
Meyer-progr. 21 00 Gram. 22 00 Nieuws 22 15
Lichte muziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Gram 23 55—
24.00 Nieuws.
VOOR VRIJDAG
NTS: 20.00 Journaal en weerber. AVRO: 20 20
Maandelijkse TV-kroniek. 21.00 Speelfilms (frag
menten)21.3022.15 Gevarieerd programma.
VOOR ZATERDAG
NCRV: 15.00 Speelfilm. 15.25 Document, progr.
16.00 Licht progr. 16.35 Progr. over dieren. 17.00
17.30 Voor de kinderen. 19.30 TV-feuilleton. 19.55
Morgen is het Oude Jaar, vraaggespr. 20.20 Me
mo. 20.30 Lichte muz. 21.00 TV-feuill.De vier
dochters Bennet. 21.40 Hongaarse volksdansen.
21.50 Met tekenstift en camera. 22.05 Voordracht.
22.3522.45 Dagsluiting.
Vasa-museum. In Stockholm is een
museum ingericht voor het enige tijd ge
leden in de haven gelichte 333 jaar oude
oorlogsschip „Vasa". Het museum heeft
een bioscoopzaal voor 220 personen en een
cafetaria.
Nederlands Strijkkwartet. Ter gelegen
heid van zijn tienjarig bestaan zal het Ne
derlands Strijkkwartet op 13 januari in de
kleine zaal van het Amsterdamse Concert
gebouw een programma uitvoeren bestaan
de uit werken van Willem Pijper, César
Franck en Franz Schubert.
i
