1
SOEBANDRIO: Alleen onderhandelen op
basis van overdracht der souvereiniteit
Buitenlandse reacties op regeringsverklaring
HET WEER
Djakarta verbreekt
PTT-verkeer met
Nederland
Soekarno spreekt
op 9 januari
Waarborgen voor
ambtenaren in
N.-Guinea
Verklaring van premier De Quay louter een formaliteit
Manifest van verontruste
Papoea-studenten
Record-omzet in de
Staatsvissershaven
vreyou
ivUu!
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Man zegde huur van huis
op, maar liet in garage
een leeuw achter
In de krant van heden:
-
m
Op staande voet voor Luns
Matig vriesweer
Het woord is aan
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
47e JAARGANG NUMMER 50
WOENSDAG 3 JANUARI 1962
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Sin^i^T Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V, Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
De persdienst van de PTT deelt mede:
De Indonesische PTT-administratie, die op
30 december reeds officieus het telefoon
verkeer met Nederland verbrak, heeft de
Nederlandse PTT thans langs officiële
weg doen weten, dat met ingang van 2
januari alle post-, telegraaf- en telefoon
verkeer met Nederland verbroken is. De
Nederlandse PTT zal in verband hiermee
geen stukken en pakketten met bestemming
Indonesië meer aannemen.
Reeds ter post bezorgde zendingen zul
len aan de afzenders worden teruggezon
den.
Toen de eigenares van een huis aan
de Benoordenhoutseweg in Den Haag za
terdag de deur van haar garage open
de, werd zij ontvangen door een blazen
de jonge leeuw. Bleek van begrijpelijke
schrik sloeg zij de deur dicht en belde
de politie.
De oplossing van het raadsel verscheen
in de persoon van de Duitse dompteur
Bamberg. In afwachting van de bouw van
een speciale wagen, waarin de dompteur
en de leeuw Rex kunnen wonen en rei
zen, had de heer Bamberg de garage
van een vriend te leen gekregen om Rex
té huisvesten en te dresseren. De vriend
zegde echter de huur van het huis op en
vertrok. De leeuw bleef in de garage
achter, waar de vrouw het dier aantrof
toen zij haar huis kwam inspecteren.
De leeuw heeft nu onderdak gevonden
in een Haagse dierenkliniek.
DJAKARTA (AFP) Het Indonesische
persbureau Antara heeft bekendgemaakt,
dat president Soekarno volgende week
dinsdag ter gelegenheid van de moham
medaanse feestdag van Mohammeds he
melvaart een belangrijke rede zal houden
betreffende de kwestie-Nieuw-Guinea.
Weerrapporten I, 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 4
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Buitenlands nieuws 3, 4
Langs sluizen en havens5
Uit stad en omgeving 5, 6
In de Vishal en op zee6
Kunst 7
Horen en Zien7
Panda en andere beeldverhalen.9
Feuilleton 9
Economisch nieuws10
Beurs 10
Scheepsberichten 10
Sport 11
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
PUZZELTJE IN DE PUZZEL.
t
In ons blad1 van 30 december werd een
reeks van vijf puzzels opgenomen, waarbij
in de verklarende tekst van no. 3 een zet
fout sloop. Er moest staan: „Verschillende
letters stellen steeds verschillende cijfers
en gelijke letters stellen gelijke cijfers
c J&Sïï*
HOLLANDIA (ANP) Dinsdagochtend
is aan de ambtenarenorganisaties in
Nieuw-Guinea een mededeling gedaan
over waarborgen in verband met de hui
dige politieke situatie.
Over de verlangde garantie dat de Ne
derlandse ambtenaar financieel zal wor
den schadeloos gesteld voor de verliezen
die hij voor wat betreft de inboedel door
ontijdig vertrek zal lijden, is thans ver
klaard dat de regering bereid is aan amb
tenaren van Nederlandse nationaliteit een
uitkering te geven „in verband met even
tuele schade door verlies van inboedél
en-of lijfgoederen als gevolg van vijande
lijk geweld of op grond van daarvan ge
nomen maatregelen van de eigen over
heid", aldus de mededeling. Het bedrag
van de schadeloosstelling zal afhankelijk
zijn van de samenstelling van het gezin
en van de laatst genoten basisbezoldiging
en zal per gezin ten hoogste 10.000 gulden
kunnen bedragen.
Toen de minister van Buitenlandse
Zaken, mr. Luns, gistermiddag op het
Binnenhof arriveerde, stond daar een
lange rij mensen, die het Nieuw-
Guineadebat in de Tweede Kamer
wilden bijwonen.
DJAKARTA (AP) De Indonesische
minister van Buitenlandse Zaken, dr.
Soebandrio, heeft na de Nederlandse
regeringsverklaring gezegd, dat Indone
sië geen bezwaar had tegen onderhande
lingen met Nederland maar uitsluitend
op basis van overdracht der souvereini
teit over Nieuw-Guinea. Soebandrio was
van mening dat de verklaring van de
Nederlandse premier „louter een forma
liteit schijnt te zijn omdat hij er nog
steeds de nadruk op legt dat zelfbe
schikking voor het volk van West-Irian
de basis vormt van de politiek van
Nederland".
Verder zei Soebandrio: „Ons standpunt
is duidelijk. De opneming van West-Iran
in het Indonesische bestel zal worden ver
werkelijkt door toepassing van de opdracht
aan het volk die door president Soekarno
op 19 december werd afgekondigd. Op die
dag gaf Soekarno zijn volk opdracht zich
voor te bereiden op mobilisatie in verband
met de crisis over Nieuw-Guinea. Sinds
dien heeft de president herhaaldelijk ge
dreigd geweld te zullen gebruiken als Ne
derland niet toegaf.
Uit de eerste berichten die ik ontvangen
heb over de verklaring van de Nederland
se regering in het parlement kan ik niet
de conclusie trekken dat die verklaring de
basis kan gaan vormen voor een oplossing
van het geschil tussen Indonesië en Ne
derland.
Onderhandelen zonder voorwaarden voor
af* waarover door de Nederlandse premier
ff
ff
werd gesproken, schijnt louter een forma
liteit te betekenen, omdat hij er nog steeds
de nadruk op legde dat zelfbeschikking
voor de bevolking van West-Irian de ba
sis vormt voor de Nederlandse politiek.
Voordat er enigerlei onderhandelingen
plaats hebben, moet het ons duidelijk zijn
dat Nederland oprecht wenst dat het ge
schil met Indonesië geregeld wordt door
middel van onderhandelen.
Het basis-principe is voor ons belang
rijk. Dit betekent niet dat de belangen en
het welzijn van de bevolking van West-
Irian ons niet ter harte zouden gaan. In
dit opzicht dient geen enkele koloniale mo
gendheid zich een heilige missie aan te
matigen. Dat was een mythe van het ver
leden die door de realiteit van het heden
is weerlegd", aldus Soebandrio.
Volgens Reuter heeft Soebandrio gezegd:
„Wij hebben geen bezwaar tegen bilate
rale onderhandelingen met het doel het be
stuur van West-Irian aan Indonesië over
te dragen teneinde de weg te banen naar
normale vriendschappelijke betrekkingen
tussen Indonesië en de Nederlanders. Als
echter onderhandelingen zullen worden ge
bruikt als tactische manoeuvre om het Ne
derlandse koloniale bewind in West-Irian
voort te zetten en het Indonesisch-Neder-
landse geschil te doen voortduren, dan
zouden deze geen zin hebben. Zij zouden
de zaken zelfs explosiever kunnen maken.'
Dr. Soebandrio zei: „Voordat onderhan
delingen beginnen moet het voor ons dui
delijk zijn, dat de Nederlanders oprecht
het geschil met Indonesië door onderhande- a
lingen willen regelen en dat zij niet de
gecamoufleerde „haat-Indonesië-politiek"
voortzetten.
Vijfendertig Papoea-studenten in Neder
land hebben op een bijeenkomst op kas
teel Oud-Poelgeest een manifest opgesteld
waarin zij hun verontrusting uiten óver
„het feit dat in Nederland stemmen uit
verschillende groepen wijzen op opvattin
gen, dat eventueel met de zelfbeschikking
van de Papoea-bevolking, bedoeld in het
VN-handvest, geen of weinig ernst behoeft
te worden gemaakt".
De manifestanten zien „voor hun volk
weinig heil in een z.g. open gesprek met
Indonesië zonder dat daarbij aan het zelf
beschikkingsrecht zoals dit volkenrechte
lijk geldt, onverminderd zou worden vast
gehouden". Het manifest is gezonden aan
de minister-president, de ministers van Bui
tenlandse Zaken, Binnenlandse Zaken en
Defensie, aan staatssecretaris Bot, aan
de voorzitters van de beide Kamers en aan
een aantal ambassades in Den Haag.
Ook talrijke buitenlandse bladen hebben
aeds gereageerd op de Nederlandse rege-
ingsverklaring over Nieuw-Guinea. De
Engelse „Times" stelt in een hoofdartikel
voor dat de Verenigde Naties aan eventuele
Nederlands - Indonesische besprekingen
over de toekomst van westelijk Nieuw-
Guinea zullen deelnemen. Een regeling on
der de vlag van de Verenigde Naties zou
niet alleen de weg effenen voor de belang
hebbende partijen na jaren van boze be
schuldigingen en wat meer zo noodzake
lijke luister geven aan de volkenorgani
satie in haar rol van vredestichtster. Het
zou ook een weldaad zijn voor andere lan
den, die onbehaaglijk hun betrekkingen
met Nederland en Indonesië uitbalance
ren.
Waar politiek bewustzijn aanwezig is
moeten de Papoea's worden geraadpleegd
Hier ligt een rol voor de Verenigde Naties,
zo meent de „Times".
Verwachting tot morgenavond:
Overwegend droog weer met
wolkenvelden en plaatselijk mist.
In het noorden van het land
temperatuur om het vriespunt
tot lichte vorst en zwakke ver
anderlijke wind. Elders lichte
en in de nacht hier en daar ma
tige vorst en zwakke tot matige
oostelijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee
De „Guardian" schrijft, dat ook bij
eventuele onderhandelingen tussen Neder
land en Indonesië de vooruitzichten voor
een vreedzaam resultaat niet bijzonder be
moedigend zijn. De Papoea's moeten hun
eigen plaats in de wereld kunnen bepa
len. Dit moet niet voor hen worden be
sloten door de Indonesiërs, met wie zij
noch ethnologische noch historische ban
den hebben, aldus de „Guardian".
De „Frankfurter, Allgemeine Zeitung"
schrijft: „Geen enkele onpartijdige waar
nemer van het wereldtoneel kan in twijfel
verkeren over de vraag aan welke kant
het morele recht is in dit geschil. De Ne
derlanders hebben zich een grootse
krachtsinspanning getroost en veel geld
ten koste gelegd aan Nieuw-Guinea dat
door de natuur in geen enkel opzicht is
toegerust om een renderend object voor
exploitatie te worden. „Welke kritiek men
ook op de Nederlands-koloniale politiek in
het verleden moge hebben, in de laatste
tien jaar heeft Nederland de inlandse be
volking een heel eind voortgeholpen op de
weg die naar'onafhankelijkheid leidt".
Het blad schrijft verder dat het Austra
lië zeker niet aangenaam zal zijn indien
..Soekarno's onstabiele eilandenrijk, dat
de gevaren van een machtsvacuüm in zich
bergt, verder opschuift naar het eigen con
tinent. „Voor het machtsevenwicht in het
Verre Oosten kan het geen onverschillige
zaak zijn wie in Nieuw-Guinea invloed uit
oefent. De aanspraken van Djakarta ma
ken het duidelijk dat het niet alleen maar
gaat om opruiming van de restanten van
het kolonialisme, maar om posities in de
wereldpolitiek", aldus het blad.
Het gezaghebbende Amerikaanse week
blad „Newsweek" schrijft dat de Ver
enigde Staten, zowel Djakarta als Den
Haag er van overtuigd hebben, dat zij
een neutrale arbiter dienen te aanvaar
den in het geschil. „Secretaris-generaal
Oe Thant en Mongi Slim, de voorzitter
van de algemene vergadering der Ver
enigde Naties, behoren tot degenen, wier
naam door de Verenigde Staten als arbi
ter is genoemd. De Verenigde Staten wen
sen een vreedzame oplossing maar zijn
niet bereid zelf te bemiddelen."
De invloedrijke „Straits Times" schrijft
in een hoofdartikel, dat de overneming
van westelijk Nieuw-Guinea door Indone
sië de Papoea's noch de Indonesiërs ten
voordele zal strekken. Het blad is echter
van oordeel dat de Nederlandse regering
politiek een verstandige koers volgt indien
zij zich van West-Irian ontdoet. Het blad
schrijft: „Het einde van het geschil zal
de zenuwen van Zuid-Oost-Azië rust ge
ven, maar niet in aanzienlijke mate tot
de stabiliteit in het gebied bijdragen.
De bevolking van Indonesië zal niet be
ter af zijn, indien West-Irian het hare is.
De Indonesische leiders zullen de lauwe
ren plukken maar van 's lands economie
zal veel meer gevergd worden en Indone
sië zal niet langer een kwestie hebben,
die haar dwingt de pdBitieke ontevredenen
onder de duim te houden", aldus het
blad.
Het in New Delhi verschijnende blad
met de grootste oplaag, de „Indian Ex
press" van de Congrespartij, brengt het
nieuws uit Den Haag onder de kop Ne
derland bindt sterk in in de kwestie-Nieuw
Guinea.
WASHINGTON (A.P.) Amerikaanse
autoriteiten hebben zich gunstig uitgelaten
over de verklaring van de Nederlandse re
gering dat zij bereid is met Indonesië over
de toekomst van Nieuw-Guinea te onder
handelen zonder te voren voorwaarden in
zake zelfbeschikking te stellen.
Autoriteiten in Washington die achter
de schermen een rol gespeeld hebben bij
de pogingen beide regeringen tot elkaar
te brengen beschouwden de Nederlandse
verklaring als een stap vooruit. Zij ver
klaarden dat Amerika nu hoopt dat beide
partijen een soepele houding zullen aan
nemen opdat een oplossing van het geschil
mogelijk wordt zonder dat geweld ge
bruikt wordt. Amerika bemiddelt echter
niet in het geschil.
De Amerikaanse onderminister van Bui.
tenlandse Zaken, Harriman, heeft met de
Indonesische ambassadeur Za'in over de
kwestie N.-Guinea gesproken. Zain zei dat
Indonesië reeds enkele weken lang recht
streekse onderhandelingen met de Neder
landers heeft voorgesteld zonder voor
waarden vooraf. Hij verklaarde dat het
echter niet gemakkelijk is te onderhande
len met de Nederlandse minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. Luns. Het Neder
landse aanbod noemde hij „een vooruit
gang."
LONDEN (Reuter) Een woordvoer
der van het Britse ministerie van Buiten
landse Zaken heeft over de Nederlandse
regeringsverklaring gezegd dat Groot-Brit-
tannië altijd van mening is geweest, dat
een vreedzame regeling van het geschil
tot stand moet worden gebracht door mid
del van onderhandelingen. Het leek hem
voor het op gang brengen van de onder
handelingen bevorderlijk, dat geen van
beide partijen vooraf voorwaarden stelt.
Omdat Engeland geen partij is in het ge
schil, neemt het officieel geen standpunt
in.
NEW DELHI (A.P.) Een officiële
woordvoerder heeft verklaard, dat de In
dische regering stappen, die uiteindelijk
tot een vreedzame oplossing van de kwes
tie Nieuw-Guinea zullen leiden, toejuicht.
Hij wilde echter geen rechtstreeks com
mentaar leveren op de verklaring van de
Nederlandse minister-president.
MANILLA (A.P.) Vice-president Em
manuel Pelaez van de Philippijnen heeft
de verklaring van de Nederlandse rege
ring toegejuicht. Pelaez, die tevens minis
ter van Buitenlandse Zaken is, zei „ik hoop
dat de Indonesische regering eenzelfde
bereidheid aar, de dag zal leggen om on-
De in Leiden studerende Papoea Frits
Kirïhio heeft, zoals bericht is, in
Djakarta met Soekarno gesproken. De
vice-voorzitter van de Parna, waarvan
Kirihio lid is, op Nieuw-Guinea, Bonai,
verklaarde dat dit bezoek voor hem
een volkomen verrassing was. Bonai
was ook verrast door de verklaring
van Kirihio dat, wanneer de Papoea's
in vrijheid konden kiezen, zij voor
aansluiting bij Indonesië zouden
stemmen. De vice-voorzitter van de
Nieuw-Guinea-raad, Kaisiepo, ver
klaarde diep geschokt te zijn door de
stap van Kirihio.
De omzet van het staatsvissershavenbe-
drijf te IJmniden is in 1961 62.990.682,69
geweest. In 1960 was het f 56.668.387,88. De
omzet heeft daarmee een grote hoogte be
reikt, waarbij alle records zijn gebroken
Ook van de aanvoer verwacht men een
grote stijging. Vermoedelijk zal deze zijn
opgelopen van 96.500.000 tot bijna hon
derd miljoen gulden.
Advertentie
Pascal:
Wie over eenzaamheid klaagt, vergeet
vaak de schuld bij zichzelf te zoeken.
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LÊIOSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
derhandelingen te opehen. De Philippijnen
zijn uiteraard belanghebbende bij de ver
mijding van een gewapend conflict en het
bewaren van de vrede".
CANBERRA (A.P.) Een woordvoerder
van het Australische ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft gezegd dat de re
gering het Nederlandse aanbod om af te
zien van het beginsel van zelfbeschikking
voor westelijk Nieuw Guinea als voor
waarde voor besprekingen met Indonesië
nauwkeurig bestudeert. Australië blijft op
het standpunt staan, dat Australische in
terventie in het geschil tussen Nederland
en Indonesië geen nut kan hebben.
Dé verklaring die minister-president De
Quay gisteren in de Tweede Kamer heeft
afgelegd, was in dubbele zin een verras
sing: in de eerste plaats omdat er in die
verklaring tegen alle pessimistische
verwachtingen in niet onnodig geheim
zinnig werd gedaan en zelfs vrij duidelij
ke taal werd gesproken; en in de tweede,
maar voornaamste plaats omdat er uit
bleek dat de regering eindelijk een wat
soepeler houding inzake de kwestie-Niéuw
Guinea heeft aangenomen. Twee redenen
dus om het kabinet-De Quay dankbaar te
zijn.
Het is nog maar heel kort geleden dat
onze regering, als de kwestie-Nieuw-Gui
nea ter sprake kwam, zelfs hét wóórd „In
donesië" niet over de lippen kon krijgen.
Zich kennelijk blind starend op het in
derdaad kwalijke feit van de uiterst
radicaal afgebroken diplomatieke betrek
kingen meende het kabinet blijkbaar dat
het Indonesië en de Indonesische aanspra
ken op Westelijk Nieuw-Guinea met suc
ces zou kunnen dood-zwijgen. Nog in het
zogenaamde plan-Luns, de Nederlandse
ontwerp-resolutie die op de jongste zitting
van de Algemene Vergadering der Ver
enigde Naties werd ingediend, werd met
geen syllabe gerept van die Indonesische
aanspraken of zelfs maar van de mogelijk
heid dat de Papoea's hun zelfbeschikkings
recht wel eens ten gunste van aansluiting
bij Indonesië zouden kunnen uitoefenen.
Pas op 3 november van het vorige jaar,
in het toen door de Nederlandse delegatie
in New York uitgegeven memorandum,
werd verklaard dat de „vrije keuze" van
de bevolking van Nieuw-Guinea ook een
mogelijk opteren voor integratie met In
donesië inhield.
Hierop volgde de Nederlandse betuiging
van instemming met de „Brazzaville-reso-
lutie", die aandrong op hernieuwde onder
handelingen tussen Nederland en Indone
sië (waarbij de secretaris-generaal van de
UNO zijn goede diensten zou moeten ver
lenen) en daarmee had onze regering zich
dus eindelijk! in beginsel bereid ver
klaard tot een nieuw gesprek met Indone
sië, zij het dan ook dat zij eerst nog Indo
nesische erkenning van het zelfbeschik
kingsrecht van de Papoeabevolking als
prealabele voorwaarde heeft gesteld. Ook
die voorwaarde heeft zij nu (onder bui
tenlandse druk?) laten vallen en bijge
volg is Den Haag thans volledig bereid
datgene te doen waar Djakarta al maan
den- en maandenlang op heeft aangedron
gen. De kogel is door de kerk.
Nogmaals, we moeten de regering er
dankbaar voor zijn dat zij haar vroegere
veel te starre houding ten slotte dan toch
heeft laten varen. Maar niettemin dringt
zich daarbij de vraag op: heeft zij niet
te lang gewacht, heeft zij het beste tijd
stip niet ongebruikt voorbij laten gaan? De
groep-Rijkens, waarover in de zomer van
het afgelopen jaar zo smalend werd ge
sproken, beoogde niet anders dan verken
ning van de mogelijkheden voor een ge
sprek met Djakarta van dezelfde aard als
de regering nu bereid is te voeren. Na
tuurlijk kan men stellen dat zoiets de taak
is van regeringsvertegenwoordigers en niet
in de eerste plaats van particulieren, en
dat een particulier initiatief van dit soort
allerlei gevaren meebrengt. Maar niettemin
is het begrijpelijk dat invloedrijke en ook in
Indonesië gerespecteerde particulieren
zich op een bepaald ogenblik gedrongen
voelen tot zulk een initiatief wanneer de
officiële instanties maar niet uit hun on
beweeglijkheid los te krijgen zijn en het
gunstigste ogenblik laten voorbijgaan. Als
de regeringsverklaring van gisteren een
half jaar eerder zou zijn uitgesproken
in de tijd toen de ministers Luns en De
Quay om het hardst „verontwaardigd" de
den over de bemoeiingen van de groep-
Rijkens dan zouden de kansen op suc
ces bij een nieuw gesprek met Indonesië
heel wat gunstiger hebben gelegen dan nu.
Thans is het zo, dat de Indonesiërs (te
recht of ten onrechte) zullen menen dat
ie Nederlandse regering door hen in een
iwangpositie is gemanoeuvreerd of mis
schien zelfs dat zij in haar schulp is ge-
Kropen ten gevolge van Soekarno's sabel-
gekletter. Dat kan ertoe leiden dat Dja
karta zich nu al overwinnaar gaat voelen
en op zijn beurt een extra-starre houding
gaat aannemen (de uitlating van minister
Soebandrio van vandaag wijst al in die
richting), waardoor onderhandelingen op
nieuw moeilijker en misschien zelfs on
mogelijk worden. Wij hopen vurig dat het
niet die kant op zal gaan en dat de Indo
nesiërs verstandig genoeg zullen zijn om
te beseffen dat zij, ook nu nog, meer kun
nen winnen dan verliezen door een rede
lijke en conciliante houding jegens Neder
land. Het zal stellig in grote mate aan
komen op het beleid en de overredings
kracht van de (nog ongenoemde) andere
partijen die bij de beoogde „onderhande
lingen in breder verband" zullen zijn be
trokken, om dat besef in Djakarta tijdig
te laten zegevieren.
