Kalm Nieuw-Guinea debat
in de Tweede Kamer
-wl u a I 1111II»KéillIIi Jï Mm M
xs
de vraag
groot
Portugal maakt jacht op
gevluchte rebellen
Otto von Habsburg kan nog
niet naar Oostenrijk terug
iSS
P. vd. A. biedt medeverantwoorde
lijkheid voor beslissing aan
in nieuw te vormen kabinet
wam
111H11 w
Actie in Beja zou geleid
zijn door communisten
Amerikaanse troepen
naar West-Duitsland
Leibbrand nu officieel
in beschuldiging gesteld
Meer dan 1000 arrestaties
na revolte in Libanon
r I
MfMTffMê
f#
11
WOENSDAG 3 JANUARI 1962
VERBETERING
V erspreking
Portugese rebellenleider
s
üii
Syntraciet 61 heeft een stevige plaats veroverd in de Hollandse
harten en huiskamers Dag en nacht werken de Staatsmijnen
om te voldoen aan de steeds groeiende vraag naar de moderne
warmtebron, die Syntraciet voor Nederland is!
Plaatselijk - en tijdelijk! - kén het echter voorkomen dat uw brand-
stoffenleverancier de door u gevraagde Syntraciet niet prompt kan
leveren. Want de vraag is groot en wordt steeds groter....
Wij menen dat het goed is dit eerlijk en openhartig mede te delen.
Verwijt dit uw leverancier dus niet te zeer. Reeds is besloten de
Syntraciet-produktie aanzienlijk uit te breiden.
Om u méér Syntraciet 61 te kunnen bezorgen... Voor gezellige,
gloedvolle, brandschone warmte thuis.
r -J
temmm
mm iiï
1
t' -4
tig l 1
BRANDSCHONE WARMTE
V J
M1Ü M Hl
il li I 1 i
lil mm i llli
Oefening voor 6000 man
met een luchtvloot
Tenlastelegging bevat
26 moorden
PPS-partij ontbonden
(Van onze parlementaire redacteur)
Bij het gisteren in de Tweede Kamer begonnen debat over de kwestie-Nieuw-
Guinea is van alle zijden de wens uitgesproken dat Nederland onder de huidige
omstandigheden op één of andere manier tot een gesprek met Indonesië moet
zien te komen. Premier De Quay had gisteren in zijn regeringsverklaring ge
sproken over diepgaand diplomatiek overleg met andere mogendheden en ver
klaard. dat de regering het beginsel van zelfbeschikking voor de Papoea's niet
zou stellen als voorafgaande voorwaarde voor onderhandelingen met Indonesië.
De grote confessionele fracties, K.V.P., A.R. en C-H.U. waren bereid af te
wachten op welke wijze de regering deze nieuwe beleidslijn verder denkt te
ontwikkelen, al ontbrak het niet aan wensen, voorwaarden en adviezen. De
P.v.d.A., de P.S.P. en de C.P.N. meenden dat dit kabinet en in het bijzonder
minister Luns niet in staat waren het Nieuw-Guineabeleid in juiste banen te
leiden. De S.G.P. en de V.V.D. hadden gisteren nog geen gelegenheid zich uit
te spreken. Om minister Luns niet al te zwaar te belasten werd er geen avond
vergadering gehouden, zodat het sprekerslijstje op deze eerste dag niet geheel
kon worden afgewerkt. Hoewel het standpunt van de V.V.D. gisteravond dus
nog niet bekend was, mag worden aangenomen, dat de „regeringspartijen" met
dit kabinet de sprong in de toekomst willen wagen. Om de lopende diplomatieke
contacten niet in gevaar te brengen had premier De Quav geen gedetailleerde
mededelingen kunnen doen. Mede daardoor kreeg het debat iets onzekers en
besteedde menigeen zijn spreektijd aan nakaarten over de vroegere Nieuw-
Guineapolitiek en aan uiteenzettingen over de zoveel besproken term „zelf
beschikkingsrecht".
De fractieleider van de P.v.d.A, mr.
Burger, bepleitte een „arrangement"
met Indonesië. Volgens hem zou het zelf
beschikkingsrecht aldus moeten worden
opgevat, dat de Papoea's in de eerste
plaats dienen te kiezen voor aansluiting
bij Indonesië. Op deze grondslag zouden
onderhandelingen kunnen worden gevoerd,
waarmee ook het belang van Nederland
is gediend. Deze onderhandelingen mogen
niet worden belemmerd door de Indone
sische opvatting, dat dit land al sinds 1949
de souvereiniteit over Nieuw-Guinea heeft
Mr. Burger had waardering voor het stre
ven van dit kabinet, het probleem-Nieuw-
Guinea te internationaliseren, maar het
plan moest in de Verenigde Naties mis
lopen, doordat minister Luns niet de juis
te figuur was om het te verdedigen. „Hij,
met zijn verleden, kon daar geen ver
trouwen wekken", zei mr. Burger. „Wat
dit betreft is het beleid van het kabinet
fataal geweest".
Weinig vertrouwen h.ad mr. Burger in
een oplossing van het Nieuty-Guineavraag-
stuk door dit kabinet. De P.v.d.A. wil
echter voor deze oplossing medeverant
woordelijkheid dragen, mits er op korte
termen een nieuw kabinet optreedt. „Als
Indonesië niet bereid zou zijn met ons te
onderhandelen, zouden wij zelf een ter
mijn moeten aangeven waarbinnen wij
Nieuw-Guinea zullen verlaten", aldus mr.
Burger.
Volgens mr. Burger is de centrale
vraag: „Hoe komen we van Nieuw-Guinea
af?"
De fractieleider van de P.v.d.A. zette
verder nog eens uiteen, waarom hij zich
bij de algemene politieke beschouwingen
in oktober had gekeerd tegen de opvatting
van de A.R.-fractieleider, dr. Bruins Slot,
om met Indonesië te komen tot een „ge
sprek zonder basis". Juist een dergelijk
„praatje in de ruimte" zou voor Soekarno
een voorwendsel kunnen zijn om tot actie
over te gaan onder het motto dat er met
Nederland niet te praten zou zijn.
A .R.•tegenaanval
Deze opmerkingen waren voor mr.
Biesheuvel (A.R.) aanleiding tot een
tegenaanval. (Dr. Bruins Slot zelf hield
zich gisteren afzijdig). De Anti-Revolutio
nairen hadden in oktober gelijk met hun
suggestie voor een open gesprek, want het
plan-Luns bevatte zwakke plekken, aldus
mr. Biesheuvel, die aan mr. Burger voor
hield dat deze in oktober niets voor een
„arrangement" voelde. Over deze woorden
van de heer Biesheuvel maakten vele le
den van de P.v.d.A. zich kwaad: mr. Bur
ger zou slechts tegen een „arrangement"
zijn geweest voorzover dit tweezijdig zou
zijn.
De socialistische interrupties bij de rede
van de A.R.-spreker vormden enkele van
de weinige levendige punten in dit debat.
Mr. Biesheuvel meende, dat de regering
na haar nederlaag in New York aanvanke
lijk een al te blijmoedige houding had
aangenomen, maar het verheugde hem,
dat het kabinet thans nieuwe wegen is
gaan bewandelen.
Ondanks zijn steun voor de nieuwe koers
gaf de heer Biesheuvel het kabinet een
aantal wenken mee. Minister L*uns zou de
nieuwe lijn met err^t moeten volgen en
het kabinet zou zin voor de werkelijkheid
moeten tonen. Op de kortst mogelijke ter
mijn zouden de inwoners van Nieuw-Gui
nea inzicht moeten krijgen in de mogelijk
heden die zij hebben. Hun welzijn moet
voorop staan. De heer Biesheuvel wilde
op dit moment niet treden in de vraag
welke vorm voor een gesprek met Indo
nesië de beste zou zijn. De kwestie-Nieuw
Guinea kan niet buiten Indonesië om wor
den opgelost, maar een „open" gesprek
met dit land (de oorspronkelijke wens van
dr. Bruins Slot) zou thans niet mogelijk
zijn door Soekarno's wapengekletter.
Namens de fractie van de K.V.P. zei mr.
Blaisse verheugd te zijn over de zijns in
ziens progressieve kanten van de gevoer
de Nieuw-Guineapolitiek. „Wij kunnen
thans evenwel niet meer op onze oude stel
lingen terugvallen", zei hij. „De regering
moet een herstel van de goede relaties
met Indonesië nastreven; op korte termijn
moeten onderhandelingen worden geopend
zonder het stellen van „prealabele" voor
waarden aan beide zijden.
Bij deze onderhandelingen zal steeds het
belang van de bevolking voorop moeten
staan. Aan een dergelijk gesprek zou een
derde partij moeten deelnemen. In ieder
geval zouden de Papoea's een eerlijke
In het bericht in onze courant van dins
dag op pagina 3: Elf doden door pokken in
Karatsji (Pakistan), is een storende fout
geslopen. Er moet in de eerste regel staan:
„De vorige week zijn er 141 personen door
pokken aangetast", in plaats van „aan
pokken gestorven".
Menigmaal is bij het Nieuw-Guinea-
debat gisteren in de Tweede Kamer
het woord zelfbeschikking gevallen. Het
is geen vastomlijnd begrip, zo meende
mr. Blaisse (K.V.P.). Er moet onder
scheid worden gemaakt tussen interne
en externe zelfbeschikking. De heer
Blaisse informeerde naar de opvattin
gen van mr. Burger (P. v. d. A.) over
interne zelfbeschikking, maar hij ver
sprak zich en zei„zelfbeheersing". Dit
verwekte enige vrolijkheid, omdat niet
iedereen in de Kamer van een derge
lijke eigenschap bij de heer Burger
overtuigd is
kans moeten hebben zich over hun toe
komst uit te spreken. Zij mogen, aldus
mr. Blaisse, niet tegen hun wil aan Indo
nesië worden uitgeleveftd".
De opvattingen van de K.V.P. hebben
volgens de heer Blaisse steeds gestaan m
het teken van het recht op zelfbeschikking.
De woordvoerder van de K.V.P. drong ten
slotte aan op een spoedige grondwetsher
ziening om formele beletselen voor een be
wegelijk Nieuw-Guineabeleid weg te ne
men.
De heer Van de Wetering (C.H.) trok
fel van leer tegen Soekarno's „oorlogs
ophitsingen", die evenwel misschien alleen
bedoeld zijn om indruk te maken in Indo
nesië zelf. „Intussen is het goed dat wij
voor de ^bestaande gevaren niet bfind^zijn.
Wij zullen op hét buitenland een opréchte
indruk moeten maken". De heer Van de
Wetering wees op de mogelijkheid van een
gesprek tussen Papoea's en Indonesiërs.
Begrip is nodig voor de uiterst moeilij
ke onderhandelingspositie van het kabinet
en in het bijzonder van minister Luns, al
dus de heer Van de Wetering, die zich
scherp uitliet over buitenparlementaire ac
ties als die van de groep Rijkens, waar
door moinister Luns in de Verenigde
Naties voor de voeten werd gelopen en de
Indonesiërs een verkeerde indruk kregen.
Aan deze verkeerde indruk zou trouwens
ook de A.R.-fractie schuldig zijn door haar
suggestie van een „open gesprek" in ok
tober.
De fractie der C.H.U. wenste de rege
ring wijsheid toe bij het zoeken naar we
gen om met Indonesië in contact te komen.
Vanmiddag wordt het debat voortgezet.
Joao Maria Paulo Varela Gomes, de
kapitein van het Portugese leger, die
de opstandelingen aanvoerde die heb
ben gepoogd het militaire kampement
te Beja in Zuid-Portugal te bezetten
om vandaaruit een natiönale omwen
teling te ontketenen. Deze opname van
de kapitein-politicus werd gemaakt
tijdens een verkiezingstoespraak te
Lissabon in november van het vorige
jaar. Telefoto
Advertentie
i
testte*,
- -
üm <S#®r
V
i&k
LISSABON (Reuter-AP) Zesender
tig uur na het mislukken van hun revolte
zijn ten minste 16 rebellen nog op vrije
voeten in Zuid-Portugal. Politie en repu
blikeinse garde maken intensief jacht op de
vluchtelingen. De regering heeft opdracht
gegeven de grensovergangen naar Spanje,
ook de illegale, scherp in het oog te hou
den.
De autoriteiten hebben meegedeeld, dat
de rebellengroep die het garnizoen van Be
ja heeft trachten te overmeesteren op 40
man werd geschat. Twee van hen kwamen
om het leven, 22 werden gevangen geno
men, waarvan twee zwaar gewond.
Hoewel er nog geen officiële verklaring
is uitgegeven over de overval, bevatten
speciale edities van het Portugese rege
ringsorgaan Diario da Manha gisteren na
dere bijzonderheden over de revolte.
Volgens het blad is de aanval geleid
door vier legerofficieren, van wie er twee
deel uitmaakten van het derde regiment
infanterie dat in de kazerne van Beja ge
legerd is. Alle overige opstandelingen wa
ren burgers, onder wie de katholieke jeugd
leider Manuel Serra, die door de politie
gezocht werd sinds hij twee maanden ge
leden clandestien uit Brazilië naar Portu
gal terugkeerde.
Kapitein Varela Gomzes, die met Serra
de opstand leidde en ernstig gewond werd
verkeert nog steeds in levensgevaar.
Het r.k. blad A Voz schreef dat ongetwij
feld velen in het land medeplichtig zijn
aan de actie in Beja. In een .artikel onder
de kop „waanzin" werd gezegd: „Iedereen
weet dat de vijanden van het volk en van
de regering hoge posten bezetten op mili
tair, administratief en onderwijsgebied."
Het Portugese ministerie voor het leger
verklaarde gisteren dat een onderzoek
naar de gebeurtenissen in Beja heeft aan
getoond, dat het een actie betrof die „was
uitgewerkt en geleid door de communisti
sche partij." Vijf officieren van het Portu
gese leger zijn ontslagen, omdat zij in het
complot betrokken waren. Zij zullen door
een militair tribunaal worden berecht.
President Americo Thomaz woonde gis
teren een mis bij die was opgedragen voor
de staatssecretaris van oorlog overste Da
Fonseca, die bij de gevechten om het le
ven kwam. De president onderscheidde de
zoon van Da Fonseca, die cadet bij de
luchtmacht is, met het insigne van de or
de van de Toren en het Kruis, de hoogste
militaire onderscheiding van Portugal.
De overledene was „waarnemer" in de
Spaanse burgeroorlog en is tot twee maal
toe onderscheiden door generaal Franco.
jr
WASHINGTON (AP) De Verenigde
Staten zullen deze maand twee gevechts-
groepei infanterie voor oefeningen naar
West-Duitsland sturen, te beginnen op 16
januari.
Ongeveer zesduizend militairen en een
groot aantal vliegtuigen van de luchtmacht
(ondermeer transporttoestellen) en hun be
manningen zullen naar West-Duitsland
gezonden worden. Hoewel het zenden van
de troepen waarschijnlijk een oefening ge
noemd zal worden, gaven zegslieden van
het Pentagon te kennen dat de militairen
verscheidene maanden in Europa zullen
blijven.
Sinds de Berlijnse crisis vorig jaar
zomer begon hebben de Verenigde Staten
ongeveer 45.000 militairen naar Europa ge
stuurd, waardoor het totaal aantal Ame
rikaans, militairen in Europa is gestegen
tot bijna 300.000. Vorig jaar waren de Ver
enigde Staten al van plan een oefening
overze" te houden, maar de regering-
Ken-edy gelastt' deze plannen op 29 april
plotseling af. waarschijnlijk om de troepen
in reserve te houden met het oog op de
crisi" in Laos.
PARIJS (Reuter) De bevelhebber der
NAVO-strijdkrachten in Europa, generaal
Lauris Norstad, heeft medegedeeld, dat
tussen 16 januari en 12 februari een mili
taire oefening zal worden gehouden, om de
versterking van de NAVO-strijdkrachten
in Europa met Amerikaanse troepen op de
proef te stellen.
Omstreeks zesduizend manschappen
zullen per vliegtuig naar West-Duitsland
worden overgebracht voor een „defensieve
oefening" met de troepen van het Cen-
traal-Europese NAVO-commando. In het
kader '-iervan zullen ondermeer drie ge
vechtsgroepen infanterie tactische oefenin
gen houden.
(Van onze correspondent)
WENEN Dr. Otto von Habsburg, de
zoon van de laatste Oostenrijkse keizer
Karei en van keizerin Zita, wil reeds lange
tijd met zijn gezin naar Oostenrijk terug
keren en heeft voor dit doel op 5 juni 1961
aan de bondsregering een verklaring toe
gezonden, waarin hij afstand doet van zijn
rechten als staatshoofd en waarin hij te
vens bereid is om zich loyaal ten opzichte
van de Oostenrijkse republiek te gedra
gen.
Over deze verklaring kon door het ver
zet van de socialistische partij in het Oos
tenrijkse kabinet geen eenstemmigheid
worden bereikt, zodat zij op 21 juni daar
opvolgende als „verworpen" werd be
schouwd.
Kort daarop deed dr. Otto von Habs
burg een beroep op het hoger gerechtshof
voor grondwettelijke aangelegenheden en
verlangde een uitspraak, dat hij op grond
van zijn bovengenoemde verklaring als
Oostenrijks staatsburger zou worden be
schouwd met alle grondwettelijke rechten,
dus ook met het recht om zich in zijn
vaderland te vestigen. Het hoger gerechts
hof heeft nu een uitspraak gedaan, waarin
het zich als niet-bevoegd verklaart in deze
aangelegenheid.
De nu volgende stap, die dr. Otto von
Habsburg kan doen, bestaat daarin, dat
hij zijn verzoekschrift indient bij het cen
trale comité van de Oostenrijkse volks
vertegenwoordiging. Daarmee komt deze
onverkwikkelijke zaak in het vaarwater
van de interne politiek van Oostenrijk,
want het is bekend, dat de Oostenrijkse
volkspartij in beginsel het verzoek van dr.
Von Habsburg ondersteunt, terwijl daar
entegen alle socialisten zich zonder uitzon
dering daartegen zullen verzetten, omdat
volgens hun oordeel de geschriften van dr.
Von Habsburg „geen voldoende waarborg
geven, dat hij zich bij een eventuele
terugkeer in Oostenrijk als een loyaal
staatsburger zal gedragen".
(Van onze correspondent)
BONN De Westduitse verkeersexpert
prof Kurt Leibbrand is door de officier
van justitie bij de rechtbank van Stutt
gart officieel beschuldigd van moord in 26
gevallen en poging tot moord in zeker 5
gevallen.
De verkeersexpert, die op 22 juli van het
vorig jaar op het vliegveld van Frankfurt
werd aangehouden, zou zich aan deze mis
daden schuldig hebben gemaakt in augus
tus 1944. Hij was toen chef van een pio
niercompagnie in Zuid-Frankrijk, die
spoorlijnen aanlegde. Zonder enige mili
taire noodzaak liet Leibbrand in die func
tie 26 Italiaanse hulparbeiders doodschie
ten. Zeker vijf Italianen zagen nog kans
zwaargewond te vluchten.
Leibbrand zelf zegt dat hij dit deed op
bevel van hogerhand. De Italianen zouden
opstandig zijn geweest. Prof. Leibbrand.
die 47 jaai geleden in Berlijn werd gebo
ren, doceerde sinds 1950 in Zürich aan de
technische hogeschool. Hij maakte naam
door saneringsplannen voor het verkeer mi
Frankfurt, Berlijn Bonn, Ankara, Zürich,
Bazel en Athene. Met plannen voor Den
Haag, Rome, München, Munster, Bremer
haven en Wiesbaden was hij nog bezig
toen hij werd gearresteerd.
BEIROET (AP) De Libanese autori
teiten hebben meegedeeld, dat meer dan
1000 personen zijn gearresteerd als na
sleep van de mislukte staatsgreep die tij
dens het nieuwjaarsweekeinde plaats
vond.
Eenheden van het leger die in dorpen
versterkingen van de sociale volkspartij
(PPS) in de bergen ten oosten van Bei
roet doorzochten, hebben ook grote hoe
veelheden wapens en documenten ont
dekt, aldus de Libanese radio.
De PPS partij, die zich vaak een heftig
voorstandster betoond heeft van een unie
Libanon, Syrië, Jordonië, Irak, Palestina
en Cyprus, werd gisteren officieel ontbon
den door de regering van premier Rasjid
Karami. De leden van de partij worden
ervan beschuldigd te trachten het bewind
in het land in handen te krijgen.
Het parlement werd in speciale zitting
bijeengeroepen om noodmaatregelen te
overwegen ten einde het toezicht op de po
litieke partijen, de pers, radio en televi
sie en buitenlanders te versterken. Het
kabinet is het er over eens dat iets gedaan
moet worden om de controle op het bin
nenkomen en vertrekken van buitenlan
ders te verscherpen.
Deze maatregelen komen voort uit be
richten dat de PPS vanuit het buitenland
werd gefinancierd en dat de meeste actie
ve leden van de partij niet uit Libanon
maar uit Jordanië en Syrië afkomstig zijn.
Soms zijn het ook Palestijnse vluchtelin
gen.
t
