WITTE KRUIS
In Finland valt de klemtoon
op de eerste lettergreep
Groot-Brittannië wapent
zich tegen de pokken
Nieuwe sm
Motie van afkeuring tegen
vice-premier Gizenga
tegen hoofdpijn, kiespijn, griep,
reumatische pijnen etc.
Delgado was
in Portugal
Post uit Pakistan gaat in quarantaine
Koning Hoessein wijst
verzoek van Dina af
dinsdag 16 JANUARI 1962
4
DE
PIJNSTILLER
^■'r_ ''.'■f -i'
dochtertje niet te zien
Ex-koningin krijgt haar
'van H "I
Politieke verhoudingen
Tweetalig land
Opstandige machthebber onder bewaking gesteld
Adoela naar Amerika
Inenting tegen pokken
«J/ extra \J
S/grote tube
Advertentie
^V;/*#*-•.;' v2f; 4'
- -V -i-i-'p1#.- VV .V.'" V?
VANAF 89 CENT
CASABLANCA (Rtr.) Generaal Del
gado, de leider van de oppositie tegen het
bewind van premier Salazar van Portugal,
heeft te Casablanca verklaard, dat hij de
instigator is geweest van de poging tot
opstand in Beja van vorige maand. Hij
zei dat hij op 22 december met een vals
paspoort en in vermomming Portugal was
binnengekomen.
Hij was in de buurt van de kazerne in
Beja, toen deze tijdelijk door opstandelin
gen werd bezet, maar hij had niet recht
streeks deelgenomen aan de actie. Twaalf
dagen later was hij naar Marokko terug
gekeerd.
Generaal Delgado deelde mee dat hij
via Dakar naar Brazilië zou gaan. Hij
zou echter over enkele maanden naar Ca
sablanca terugkeren.
Hout is de voornaamste natuurlijke
rijkdom van Finland. Het noordelijke
deel van het^land is met naaldbossen
bedekt. Het grootste deel van de Finse
industrieën gebruikt hout als grond
stof. Het drijft in de rivieren, waar
langs het naar de verwerkende be
drijven wordt gevlot (links) en het
vormt het materiaal waarvan de mens
zijn woning bouwt (rechts).
wat onderworpen vrouw, heeft onlangs
een roman gepubliceerd met een sterk
autobiografische inslag, een werk dat de
aandacht heeft getrokken. Er ligt iets
van de tragiek van het andere Europe
se presidentsgezin (dat der De Gaul
le's) over de Kekkonens. Enerzijds be
dreigd door de in Europa opgehoopte
conflictstof en anderzijds geplaagd door
twijfel aan de integriteit van hun naaste
medewerkers. Geen benijdenswaardige
jx>st. Maar de Finnen'zijn altijd taai ge
weest, mannen zowel als vrouwen. Daar
(Van een bijzondere medewerker)
Als men in radio-uitzendingen en dag
bladen veel Finse namen tegenkomt,
voorspelt dat in de regel weinig goeds.
Vroeger kon het nog wel eens betekenen,
dat Finland weer vele overwinningen in
sportwedstrijden had behaald. Maar
sinds dat voor de Finnen sterk vermin
derd is ten gunste van de Russen, is de
olitiek de voornaamste aanleiding voor
et vermelden van dit uitgestrekte
Noordeuropese land en zijn niet erg
dicht opeen wonende bewoners. Helaas
worden die namen dan ook nog meestal
verkeerd uitgesproken en het is wel eens
pijnlijk als dat geschiedt door monden,
die zich er wel voor zouden hoeden
Italiaanse, Spaanse of Russische namen
verkeerd uit te spreken. Dat is onattent
omdat geen enkele taal zo gemakkelijk
uit te spreken is als de Finse. Men
spreekt de woorden namelijk uit zoals
ze er staan met steeds, zonder één uit
zondering, de klemtoon op de eerste
lettergreep. Dat geldt voor elk woord
en elke naam. Men moet er alleen om
denken de u uit te spreken als in het
Duits en de h, indien die midden in een
woord voorkomt, als een zachte ch: dus
Lachti zeggen voor Lahti (grote Finse
stad) en overigens Karjalainen, Hèlsinki,
Kèkkonen.
draaien. Wij waren nog steeds de enigen
toen het licht na afloop weer aanging.
Het is daarom niet voldoende naar de
zetelverdeling in 't Huis van Afgevaardig
den (de Rijksdag) te kijken en daaruit af
te leiden hoe het publiek denkt. Daarom
konden de verkiezingen van februari wel
eens verrassingen brengen.
Voor Zweden is Finland een goede buur.
Weliswaar een ernstige concurrent op de
hout-, cellulose- en papiermarkt, maar
ook een schild naar het oosten, een af
nemer van veel Zweedse machineproduk-
ten (auto's) en leverancier van vele be
kwame en ijverige arbeidskrachten ter
aanvulling van het tekort in Zweden. Fin
land wordt beschouwd als een goede buur
en stamverwant, ook al spreekt de meer
derheid in Finland geen Germaanse taal.
Wij waren in ZwedentoeTT11n 1955 .iet
bericht doorkwam, dat Porkkala door de
Russen aan Finland was teruggegeven.
We tankten juist benzine. De Zweedse
pompbediende verloor opeens al zijn
Zweedse gereserveerdheid en omhelsde
ons spontaan, uitgelaten van vreugde.
Voor Rusland is Finland ook een goede
buur, waarvan het niets te vrezen heeft
en steeds heeft geprofiteerd. Geen ander
volk begrijpt de Russen waarschijnlijk
zo goed als de Finnen. Men kent de Rus
sische geschiedenis, die lange tijd paral-
Uitsluitend verkrijgbaar bij H.H. apothekers, drogisten, kappers en de speciaal branche
Het Fins is in Finland de meest gespro
ken taal (negentig prcent), daarop volgt
het Zweeds als de met het Fins gelijk ge
stelde officiële taal (negen percent) en
het Laps (ongeveer een percent). Zweeds
vindt men het meest aan de kusten. Hel
sinki heet in het Zweeds Helsingfors
(klemtoon op laatste lettergreep) en Tur
ku, de tweede stad des lands, heet ook
Aabo. In Aabo is een geheel Zweedstalige
universiteit naast een Finstalige. De na
men van de straten staan in deze steden
in twee talen op de bordjes. Vanwege de
gelijkstelling echter niet onder elkaar maar
aan elk einde van de straat een andere taal,
hetgeen zijn bezwaren heeft als men als
vreemdeling maar een naam kent en de
andere ziet staan. Er zijn behalve aparte
universiteiten ook aparte kerken(wel alle
tot de Evangelisch Lutherse staatskerk be
horend maar verschillend van voertaal).
Van de bisschoppen is er een steeds
Zweedstalig (die van Borgaa) en er is in
de grootste steden een Zweedstalige
schouwburg naast een Finstalige.
Wij zagen in Svenska Teatret in Helsing
fors een sublieme vertolking van My Fair
Lady, die in geen enkel opzicht onderdeed
voor de Stockholmse opvoering, integen
deel. In de bioscopen zijn de onderschrif
ten van vertaalde films en dat zijn ze
vrijwel alle in de twee erkende talen
aangegeven, hetgeen wel een groot stuk
van het witte doek in beslag neemt! Er
worden Amerikaanse, Zweedse, Russische,
Franse, Duitse en Engelse films vertoond.
Toen wij benieuwd waren een Russische
kleurenfilm te zien van Gogol's Revisor,
waren wij wel wat met ons figuur verle
gen. Wij dachten, dat wij erg vroeg waren
gekomen want wij waren de enige mensen
in de zaal, behalve de goudgegaloneerde
suppoosten, die ons naar onze plaatsen be
geleidden als waren wij bevriende staats
hoofden. Maar wij bleven de enige bezoe
kers tot het licht uitging en de (bijzon
der langzaam opgenomen en bijzonder mi
nutieus het boek volgende) film ging
Finland wordt gerekend tot de Russi
sche invloedssfeer. Het grenst verder
aan het neutrale Zweden en in het
uiterste noorden aan Noorwegen, een
van de vijftien lidstaten van de Noord-
atlantische Verdragsorganisatie.
lel liep met de eigen historie. En niets
bindt zozeer als dat. Pas na 1917 zijn
hun wegen uiteengegaan. Maar nog steeds
herinneren straatnamen aan de Russi
sche tijd: zoals Aleksanterinkatu (Alexan-
dergatan in het Zweeds), genaamd naar
Tsaar Alexander II, die bij de Russen in
hoog aanzien stond. De oude staatslieden,
waartoe president Paasikivi behoorde, had
den nog Russisch universitair onderwijs
genoten in de tsarentijd en spraken vloe
iend Russisch, zodat men hun om een
boodschap in Moskou kon sturen. De te
genwoordige diplomaten hebben tolken no
dig. Bij verkiezing tot staatspresident
weegt het zwaar of zij met de Russen
kunnen opschieten. President Kekkonen
heette dat te kunnen. De oude sociaal
democraat Tanner heeft hem daar over
wel een verwijt gemaakt. Overigens staat
de president bekend als een hard man,
hard voor zichzelf en voor anderen. Hij
lacht nooit en verraadt weinig of niets
van zijn gevoelens. De grimas die u in
de dagbladen hebt kunnen zien, welke hij
maakte toen hij de traditionele begroeting
op Hawaaii onderging, is door de pers
fotograaf bepaald afgedwongen. Zijn lieve,
Advertentie
LEOPOLDSTAD (AFP) De centrale
Kongolese regering is van oordeel, dat zij
vice-premier Gizenga kan laten arresteren
zonder dat het parlement diens parlemen
taire onschendbaarheid heeft opgehevv.n.
Een regeringswoordvoerder die dit te Leo-
poldstad bekendmaakte, zei verder dat de
gevechten in Stanleystad tussen militairen
van Gizenga en troepen van generaal Loen-
doela. de bevelhebber der centrale strijd
krachten in Oost-provincie, aan vijftien
mensen het leven hebben gekost.
De troepen van Loendoela hebben onge
veer driehonderd Gizenga-getrouwe solda
ten gevangen genomen en ontwapend
Slechts een peleton van een man of der
tig wist in het oerwoud te ontsnappen. Gi
zenga is in Stanleystad onder bewaking
van loyale Kongolese troepen en Ethiopi
sche UNO-soldaten geplaatst.
Het parlement in Leopoldstad heeft met
67 stemmen tegen een, bij vier onthoudin
gen, een motie van afkeuring tegen Gi-
zenga aangenomen. Een der sprekers ver-
klaarde dat de vice-premier aanvankelijk
een trouw nationalist was geweest, maar
dat hij „een terrorist, een anarchist en een
misdadiger" is geworden. De kritiek op
Gizenga kwam van alle kanten en zelfs
zijn aanhangers voerden nauwelijks iets
tot zijn verdediging aan.
In diplomatieke kringen verwacht men
een reorganisatie der regering.
De UNO-vertegenwoordiger in Stanley
stad, Englund, had zondag een onderhoud
met Gizenga, kort nadat Ethiopische troe
pen diens residentie hadden bezet. Volgens
betrouwbare kringen toonde de vice-pre-
mier zich nog even weinig bereid tot sa
menwerking als tevoren.
Maandag zijn in Elisabethstad veertien
Europese gevangenen uitgewisseld tegen
33 Katanganen. Een Europeaan zou later
nog worden uitgeleverd. Het zijn militai
ren van het UNO-leger, te weten elf Zwe
den, twee Noren en twee Ieren.
De commissie voor buitenlandse zaken
van het Katangese parlement heeft een
rapport uitgebracht waarin goedkeuring
wordt gehecht aan de acht punten van de
overeenkomst van Kitona die onlangs tus
sen president Tsjombe van Katanga en
premier Adoela van de centrale Kongole
se regering tot stand kwam. De commis
sie beveelt echter wel wijzigingen aan
waarvan waarnemers betwijfelen of zij al
le voor de centrale regering aanvaardbaar
zullen zijn.
WASHINGTON (Reuter) Adoela gaat
deze maand naar New York voor bespre
kingen met UNO-functionarissen, zo wordt
van officiële zijde in Washington meege
deeld. Daarna zal hij waarschijnlijk een
of twee dagen naar Washington gaan.
Adoela zal ook naar de Nigeriaanse
hoofdstad Lagos gaan, waar hij op 25 ja
nuari een conferentie van Afrikaanse lan
den zal bijwonen
LONDEN (Reuter-AP) De Britse re
gering heeft bevel gegeven noodmaatrege
len te treffen waaronder een quarantai
ne op post uit Pakistan om een pok
kenepidemie in Groot-Brittannië af te wen
den. In de dagbladen hebben waarschu
wingen gestaan dat pokken van mens op
mens overgebracht kunnen worden alleen
al door het afborstelen van kleren. Alle rei
zigers die van of via Pakistan komen wor
den op het Londense vliegveld gecontro
leerd.
Vijf doden en een mogel.jke zesde
zijn toegeschreven aan de ziekte sedert de
ze met Kerstmis het land binnenkwam. In
de ziekenhuizen in het meest getroffen ge
bied om Bradford, in Yorkshire lig
gen vele verdachte gevallen in observatie.
Het hoofdkantoor van de P.T.T. heeft
meegedeeld, dat post uit Pakistan voor het
ogenblik afzonderlijk gehouden wordt. De
sorteerders is verboden deze post te be
handelen omdat zij gevaar lopen pokken te
krijgen.
Klinieken in Londen hadden het maan
dag druk met het inenten van taxichauf
feurs, die bang waren voor besmetting om
dat zij Pakistaanse pass.agiers hadden ver
voerd.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken
heeft een verzoek van een Conservatief
parlementslid om de immigratie uit Pakis
tan tijdelijk te verbieden, afgewezen. Im
migranten uit Pakistan, die geen geldig
vaccinatiebewijs kunnen tonen, worden on
middellijk ingeënt. Ook aan reizigers uit
Te Bradford in Yorkshire (Noord-
Engeland), waar vier mensen aan pok
ken zijn overleden, laten duizenden
mensen zich inenten tegen de ge
vreesde ziekte. Deze foto werd ge
maakt bij è'én' dër klinieken," waar
honderden mannen, vrouwen en kin-
.dgrenjUh.'t.dé rij hun beurt afwachten.
Dusseldorp, waar enkele ziektegevallen
aan het licht zijn getreden, wordt bij aan
komst in Britse havens en op vliegvelden
bijzondere aandacht besteed.
In Karatsji, de hoofdstad van Pakistan
zijn sedert november van hel vorige jaar
151 personen aan pokken beweken.
Zpndag zijn twintig nieuwe gevallen ont
dekt.
Nieuw geval
BONN iDPA-AP) Gasten en perso
neel v r; een hotel in Bensheim-Auerbach,
in de vVestduitse staat Hessen, zijn maan-
ag in uuarantaine gesteld, nadat een der
gasten met ziekteverschijnselen, die op
pokken wijzen, in een ziekenhuis was op
genomen. Het aantal personen, dat in
West-Duitsland in quarantaine-inrichtin
gen is opgenomen, bedraagt vierhonderd.
Tot dusverre is slechts in drie gevallen
definitief pokken geconstateerd een in
genieur, zijn vrouw en hun zesjarige zoon
lijden aan de ziekte sinds hun terugkeer
uit Liberië naar Dusseldorp. Alle drie zijn
herstellende.
Rekening wordt gehouden met gevallen
van pokken in Schaffhausen, waar een
monteur, die een auto uit Dusseldorp repa
reerde, ziek werd, in Heppenheim, in
Bruchsal bij Heidelberg en in twee West-
duitse legereenheden, te Hildesheim bij het
ijzeren gordijn en in Paltz bij de Franse
grens. In alle besmette gebieden worden
vaccinatiecampagnes gevoerd.
ROME (Reuter) In Italiaanse havens
zijn strenge controlemaatregelen ingevoerd
voor schepen die havens van besmette lan
den hebben aangedaan. Het havenperso
neel is gevaccineerd. Het grondpersoneel
van de luchthaven van Milaan moest zich
op last van de gezondheidsautoriteiten la
ten inenten. Deze maatregel geldt tevens
voor employés van hotels, wasserijen en
het openbare vervoer.
Adve i
AMMAN (Jordanië) (AP) Koning
Hoessein van Jordanië heeft verklaard,
dat hij niet in een openbaar geschil oe-
trokken wenst te worden over de vijf jaar
oude prinses Alia het dochtertje uit zijn
huwelijk met ex-koningin Dina.
Een verzoek van ex-koningin Dina uit
Cairo, waarin zij de vorst smeekt het kind
te mogen zien, bracht slechts harde woor
den van de zijde van het hof.
In een officieel communiqué zegt de Ko
ning, dat hij onder geen beding iemand
zou toestaan zich te bemoeien met het
geluk of de toekomst van de prinses.
„Met alle verschuldigde eerbied voor
wie ook, zal hij met de trots, liefde en
zorg, die hij haar kan geven, blijven zor
gen voor de opvoeding van zijn dochter
volgens de tradities van haar volk".
In het communiqué wordt gezegd, dat
de koning niet betrokken wenste te worden
in een openbaar geschil over zijn eerste
huwelijk en echtscheiding. Evenmin vil
hij toestaan, dat de jonge prinses „voor
propagandadoeleinden of als politiek in
strument gebruikt zou worden." Hieraan
wordt toegevoegd, dat de koning zich ten
volle bewust was van zijn verantwoorde
lijkheden jegens zijn dochter, zijn familie
„en anderen".
„Deze oproep is mijn laatste mogelijk
heid om het recht van iedere normale
vrouw te verkrijgen om vrij toegang te
hebben tot haar kind," aldus de oproep
van Dina, die via vrienden is gepubli
ceerd.
„Tot nu toe heb ik mij ervan weerhou
den de aandacht van het publiek te ves
tigen op mijn situatie in de hoop dat een
regeling kon worden getroffen, maar he
laas zijn er geen tekenen die daarop wij
zen." Sedert haar scheiding woont Dina
in een villa buiten Cairo. Zij vertoont zich
slechts zelden in het publiek en heeft nooit
eerder in het openbaar iets over haar
voormalige echtgenoot -gezegd.
