I Rendez-vous met het verleden I VISSERTJE PLUM NOG VELE KINDEREN IN DE V.S. DOOR DE DOODSTRAF .BEDREIGD Verzet tegen mensonterende rechtspleging is groeiende PANDA EN DE DIENOMAAT r Pol le DOOR CLEMENS LAAR Geval-Preston Cobb staat niet alleen IrcCs aandeel Florence lanceert „luchtballotilijn Uitnodiging MAANDAG 22 JANUARI 1962 7 Ons vervot tap erhaa 1 i Nieuw Chinees telraam m I Leergierige scholieren 16. „Dat is noch een eiland, noch een walvis, maar zo'n knaap uit heel oude tijden!" „Het spijt me werkelijk, dat ik hem verschrikt heb, als hij alleen maar zijn snelheid een beetje verminderde, konden we hem onze verontschuldigingen aanbieden!" „Nu niet uit de koers gaan, Pingo, niet naar rechts, niet naar links, aldoor maar achter die oude knaap aansturen!" s V T'i.jS; tfs'T.-*' iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii 29) Maar bij een gelegenheid maakte ik het mee, dat zijn paard en het was niet eens een van zijn lie velingspaarden bleef haken in een hek en een poot brak. Pat was uit het zadel geslingerd, maar bliksemsnel was hij weer overeind en vloog letterlijk naar het dier toe, dat met armzalig opgeheven been en met een niet be grijpende, smekende blik daar stond. Ik was slechts enkele paardenleng- ter. achter Patrick komen aanrijden, maar nog terwijl ik afstapte, zag ik, dat Pat een groot pistool uit zijn ach terzak trok. Toen ik op de grond stond was de lichte, snerpende zweep slag van het schot al geklonken en het paard lag onbeweeglijk op de grond. Patrick knielde ervoor neer, had de bloedende kop op zijn knieën liggen en huilde. Hij schreide ook nog zonder schaam te of verlegenheid, toen wij naar huis liepen. „Maar Patrick", zei ik, „tenslotte was het toch maar een dier." Toen bleef hij staan en begon tegen me te brullen, terwijl de tranen hem nog steeds over de wangen rolden: „Jij leeghoofd! Jij cultuurbarbaar. Alleen maar een dier.. Maar van dit d:er heeft men gehouden.Begrijp je; dat was een van Gods levende wezens, dat liefde, niets dan liefde wist op te wekken. Is er een grotere betekenis voor een schepsel denkbaar? En wij mensen, wat zijn wij anders dan schepsels?" Hij herstelde zich een weinig en zei toen somber: „Je bent hier «n Ierland, Kaspar. Wij zijn vrome en trouwe kinderen van de Kerk. Wij zijn goede christe nen en misschien zelfs fanatieke ka tholieken, maar diep in onze fijnste vezelen zijn wij ook heidenen. Dat moet je niet vergeten. Wij Ieren zijn de laatste echte heidenen op de we reld. Voor ons heeft alles een ziel. De grond, de stenen, de bomen, de die ren en wij. Het is alles eender. Wij ge loven niet aan het voorrecht van de mens, alleen omdat hij mens is. Wij geloven, dat een dier, dat bemind ge worden is, en dat dus met zijn ver mogen tot de almacht van het leven heeft bijgedragen, waardevoller is dan een onbemind mens. Hoe groot en ge weldig en gewichtig die ook mag zijn. Zeg in Ierland nooit, en zeker niet van een paard: het is toch maar een dier. Voor ons zijn de dieren onze stomme broeders". Ik schaamde mij toen, want ik wist, dat ik in de grond genomen precies zo dacht en voelde als hij. Ik kon mij niet verklaren, waardoor ik tot die ge dachte- en harteloze opmerking was gekomen. Die dag sprak Pat ook, wat niet dikwijls gebeurde, over zijn volk. Hij sprak vol bitterheid en toorn en hoon, maar zijn mond beefde daarbij en ik had nu geleerd in zijn ogen te lezen. Er lag een eindeloze liefde in. Patrick waardeerde het goede van het leven, ja, hij overdreef elk genot, maar zijn stralende en overvloeiende plezier in al wat de zinnen streelde, bediende zich dan ajtijd van verachte lijke gebaren. Hij dreef dit tot in het cynisch karikaturale. Terwijl hij met brede gebaren artisjokkenschubben afbrak en aanmerkingen maakte op de boter, kreeg hij het plotseling in zijn hoofd, hongergedichten te declameren. Meestal van een Franse dichter, die Franqois Villon heette en die volgens Pat in de middeleeuwen moet hebben geleefd. Patrick St. Ives kreeg er nooit ge noeg van, het barbaarse feodale leven van zijn stand te honen, maar hij zelf leefde datzelfde leven met vol genot. Patrick was als een portret van die kunstrichting, die toen in opkomst noemde. Elke trek van zijn wezen leefde door een hard daarnaast aan gebrachte contrastkleur. Vaak leek het mij, alsof het bestaan voor Patrick St. Ives niets anders dan een voortdurende helse marteling was. Maar als ik hem dan vlak daarop in het zadel of aan tafel zag, wuifde ik mijn opvatting weg als ro mantische overdrijving. Vooral als Nikoline erbij was. Voor de eerste keer dacht ik bewust aan Patrick en Nikoline en aan hun. eigenlijke verhouding tot elkaar. Toen ik naar Erullgobragh was gekomen, leek mij niets meer vanzelfsprekend dat zij in een gelukkige huwelijksver houding leefden. En toen was snel en onmerkbaar 't magische ogenblik ge komen, dat Nikoline uit alle andere bindingen van haar leven wegrukte en haar alleen naast mij plaatste. Maar Nikoline was de vrouw van Pa trick en Pat. Wat dacht hij van haar en van zichzelf? Waar spraken zij over, als zij alleen waren? Wat deden zij? Zij wa ren immers vaak alleen. Iedere nacht. Nikoline en Patrick waren immers een paar, door een priester en door God met elkander verbonden, wat ook door da mensen was erkend. Zij vormden een gemeenschap, en ik Ik was nu niet meer betoverd. Er gens in de donkerder wordende hoe ken van de kamer stierf de klank van een woord weg, dat als een zaligheid geweest was, maar Patricks stem bleef doorklinken: en daarbij mag niets, absoluut niets mij storen. Er werd geklopt en O'Bannion, gezellige welwillendheid uitstralend, rolde naar binnen. Terwijl hij anders als teken van zijn waardigheid alleen een lange rekjas met twee rijen knopen droeg, had 'hij zich vandaag in de voorge schreven kleding van een klassieke butler geperst. Een bazuinengel in een dicht geknoopte jas. Hij straalde en zei „Uer uill'junter die Ssuldetan.." Nikoline en Pat spraken voortreffelijk Duits, pater Quentin lange jaren leerling in een Würzburger klooster sprak het uitstekend, vele buren en vrienden van Pat behoorlijk. En zo kwam het, dat er op enkele uitzonderingen na en behalve het per soneel op Eryllgobragh bijna uitslui tend Duits gesproken werd. Dat was een merkwaardige een merkwaardige ironische speling van het lot, want het verlof van een kwartjaar, dat Pat door allerlei rela ties en via de vormingsafdeling van het ministerie vafl oorlog voor mij be reikt had, was verleend geworden ter- wille van „talenstudie". O'Bannion, die zich geenszins ten on rechte tot de kleine kern op Eryllgo bragh rekende, sprak echter alleen Gaelisch en Engels. Het laatste met tegenzin, want in die tijd begon juist de grote reformistische beweging der „Gaelisch Liga" met het doel, het Gaelisch tot de enige taal op Ierland te maken. O'Bannion was diep gekwetst door zijn spraakkundige uitsluiting en door woelde de bibliotheek van het kasteel zo lang, totdat hij iets tegenkwam, dat hij voor een geschikt leerboek der Duitse taal hield. Het was een Duits schoolboek. Een ijverige boekhandelaat had het mis schien eens met een of andere zending naar Eryllgobragh gestuurd. Met niet geringe vlijt en scherpzin nigheid maakte O'Bannion zich toen de eerste zinnen van het boekje eigen, die hem geschikt voorkwamen: „Werr will unter die Soldaten, der muss haben ein Gewehr.." Van het ogenblik dat hij deze twee zinnetjes beheerste, was O'Bannion er niet van af te brengen mij telkens, als hij mij te zien kreeg, toe te jodelen: „Uer uill junter de Ssuldetan.." Ik niet meer, Ban, ik eigenlijk niet meer. Had ik werkelijk nog iets uit staande met de Gardecavalerie van mijn allerhoogste genadigste bevelheb ber, die hier te lande alleen maar Willy werd genoemd? Was ik nog lui tenant Kaspar Godeysen? Nee, ik was het beslist niet meer, maar ik had even zeker ook niet het gevoel, van mezelf vervreemd te zijn. Veeleer in tegendeel. Nu pas had ik mij zelf, mijn geestelijk vaderland gevonden. Of zou ik beter kunnen zeggen, dat ik nu pas, als in een droom, maar zeer duidelijk, zag waar dit eigenlijk lag. En daarvoor had ik naar den vreem de moeten gaan. Tijdens de reis was het al begonnen. Duitse kooplieden van middelmatig, ja misschien wel van klein formaat, zaten in mijn coupé en uit hun gesprekken hoorde ik, dat zij met al hun trots op hun titel van re serveofficier geenszins vonden, dat het leger Duitslands kracht was. Zij spra ken over de arbeid en over de handel. In Brussel had ik een paar uren op onthoud. Ik had gedacht een residen tiestad in de trant van Karlsruhe of misschien, in het gunstigste geval, zo iets als Potsdam aan te treffen. Eerst was ik verbluft en toen verontwaar digd. Hoe kwam zo'n dwergstraat, en kele tientallen jaren geleden pas door de genade en de grillen der grote mo ge ndheden tot stand gekomen, hoe kwam een dergelijk volk met een be lachelijk leger tot de aanmatiging van een dergelijke stad en een dergelijk leven? Tenslotte raakte ik onder de indruk en begon te peinzen. Ik moest weer aan de Duitse kooplieden in de trein denken. Zij hadden over de arbeid ge sproken als over de werkelijk door slaggevende kracht van een volk, en ik had geglimlacht. Toen Patrick mij aan de Gare du Nord in Parijs verloste van een troep witkielen, voelde ik al geen innerlijke weerstand meer tegen die ontzaglijke verandering. Parijs. Alle tederheid en feestelijk heid van het leven, bevalligheid en lichtheid in één ruimte opeengepakt. (Wordt vervolgd) j§ Het is in onze t(jd nog niet voorgekomen, maar theoretisch kunnen in vele van de Verenigde Staten zelfs kinderen van tien en zelfs van zeven jaar worden terecht gesteld. Het zeer omstreden geval van de terdoodveroordeling van de vijftienjarige Preston Cobb heeft dit probleem weer actueel gemaakt. Protesten en verzoeken om clementie uit de gehele wereld hebben dit geval uit de schaduw van een landelijk district in het felle licht der openbaarheid doen treden. De controverse heeft niet de schuld van de jongen tot voorwerp maar houdt zich bezig met de vraag, of een staat het recht heeft, een kind terecht te stellen. De critiek heeft zich geconcentreerd op wetten en voorschriften, die de staat de bevoegdheid gaven, Cobb te berechten als een volwassene. De vraag waar alles om draait, is: Tot welke leeftijd is een mens te jong om te worden terechtgesteld? In de. staat Georgia waar Cobb gevan gen zit, kan volgens de wet een kind van 10 jaar reeds ter dood worden veroordeeld Maar Georgia staat in dit opzicht niet al leen. Een onderzoek van de juridische moge lijkheden met betrekking tot strafproces sen tegen kinderen, ingesteld door Asso ciated Press, heeft de volgende gegevens opgeleverd. In 16 Amerikaanse staten kun nen kinderen van hun zevende levensjaar af, worden terechtgesteld, in drie staten kinderen van acht jaar en in drie, waar onder Georgia kinderen van tien. In de overige staten waar de doodstraf wordt toegepast, varieert de minimum leeftijd van twaalf tot 18 jaar. Alle 50 staten hebben de bevoegdheid, kinderen te berechten als volwassenen en hun voor halsmisdaden dezelfde straf op te leggen als volwassenen. Hoe is dit alles mogelijk in een land, dat aan de andere kant toch ook ter spe ciale bescherming van de jeugd, de kin derrechtbanken in het leven heeft geroe pen? Aan deze vraag ligt een juridisch dilem ma ten grondslag, dat is samnegevat in een verklaring van dr. Ralph S. Banay, lid van directie van het „instituut voor wetenschappelijk onderzoek naar maat schappelijke" afwijkingen. „Aan de regelen met betrekking tot jeugdige misdadigers ligt blijkbaar de re denering ten grondslag, dat een kind nog TOKIO (AP) In een poging om het dagelijkse leven te moderniseren heeft communistisch China de uitvinding van een nieuw type telraam het Aziatische rekenapparaat bij uitstek bekendge maakt. Dank zij dit nieuwe telraam, zo zegt het officiële persbureau Nieuw China, worden vermenigvuldigen en delen even eenvou dig als optellen en aftrekken. Het nieuwe taam is uitgevonden door Yin Tsjang-Sjeng, een staalarbeider uit Sjanghai. Het is een combinatie van een tafel van vermenigvuldiging met een radi- tioneel telraam, aldus het persbureau. De beginner heeft vele maanden nodig om met het traditionele telraam te leren werken, maar in slechts enkele uren zal hij met het nieuwe telraam kunnen leren omgaan. Huwelijk Romano Mussolini. Romano Mussolini, de 33-jariige jazz-pianist, die een zoon is van wijlen de Italiaanse dictator, zal op 3 maart in het huwelijk treden met Maria Scicolone, de zuster van de actrice Sophia Loren, Het huwelijk zal voltrokken worden in de kerk van de H. Antonius te Predappio bij Forli, waar Benito Mussolini begraven is en zijn weduwe, donna Rachele, woonachtig is. niet die graad van intellectuele en emo tionele ontwikkeling heeft bereikt, die het volledig verantwoordelijk voor zijn daden zou maken". Tweesnijdend zwaad In hoofdzaak is de situatie in de V.S. thans aldus: Ondanks de bescherming, welke kinderen genieten van de kinder rechtbanken door welke zij niet kun nen worden berecht als misdadigers kunnen alle staten kinderen vervolgen en straffen alsof zij volwassenen waren. "Het berechten van kinderen door straf- rechtbanken voor volwassenen berust niet op verlangen naar wraak, maar is ideël en theoretisch een andere manier om het kind de grotere bescherming van grond wettelijke rechten deelachtig te doen wor den. Het eigenaardige is, dat deze juridische methode om kinderen te beschermen een tweesnijdend zwaard is. Op zijn minst 70 jeugdige personen be neden de 20 jaar zijn de laatste halve eeuw terechtgesteld. De jongste was een negerjongen van 14, George Stinney Jr., die op 16 juni 1944 in South Carolina wegens moord is ge- electrocuteerd. Onder de weinige jeugdige vrouwelijke personen die zijn terechtge steld, was het 17-jarige negermeisje Vir ginia Christian, dat op 16 augustus 1912 in Virginia wegens moord het leven liet op de electrische stoel. Lange lijst In gevangenissen in het gehele land zitten evenwel vele personen onder de 20 jaar en volwassenen gevangen die nog kinderen waren toen zij hun misdaden meestal moorden pleegden. Edward Bell was 13, toen hij in 1960 wegens aanranding tot levenslang werd veroordeeld en James Frank King 12, toen hij in 1958 wegens moord eveneens tot levenslang werd veroordeeld in Flori da, een staat, die vier zestienjarigen heeft terechtgesteld. Bell en King zijn blanken. Het vonnis van King is inmiddels veran derd in gevangenisstraf voor onbepaalde tijd. Lee. Arthur Vester, een 14-jarige neger, is kort geleden in Illinois begonnen, een vonnis van 50 j&ar wegens moord uit te zitten. Eveneens wegens moord ging in 1960, Edward Vargas voor 40 jaar de ge vangenis in. Op het ogenblik bevindt zich in Indiana een negenjarige jongen, Ronnie Wing, on der de hoede van de kinderrechtbank, han gende de bestudering van de eventueel te gen hem te volgen procedure. Onmiddel lijk nadat hij een dertienjarig meisje had vermoord werd Ronnie gearresteerd op de beschuldiging van moord met voorbedach ten rade. In Illinois is een 13-jarige negerjongen aangeklaagd wegens moord op een zeven jarig buurmeisje. In New York heeft de thans 18-jarige Portoricaan Salvador Acron nog als enige hoop dat gouverneur Rockefeller z'n dood vonnis zal wijzigen, rekening houdend met de omstandigheid, dat hij pas 16 was, toen hij twee jongens doodde. De bevoegdheid, kinderen ter dood te veroordelen, is scherp veroordeeld op een onlangs in de universiteit van Chicago ge houden conferentie over „rechtvaardigheid voor het kind." Meer dan 70 van de voor aanstaande juristen, verbonden aan kinder rechtbanken in de V.S., advocaten, reclas- seringsambtenaren, leerkrachten, ambtena ren van sociale diensten en sociale wer kers gaven uiting aan hun verontwaardi ging over het feit, dat er nog staten zijn, die zich het recht voorbehouden een min derjarige terecht te stellen en van dat recht gebruik maken. Hun protesten heb ben bij het grote publiek indruk gemaakt en men hoopt dan ook dat dit de inlei ding wordt tot een massale actie tegen de doodstraf voor kinderen. De tienjarige Ira Applebaum heeft thans bericht ontvangen dat hij mede-eigenaar is van 's werelds hoogste gebouw, het Em pire State Building te New York, tot een aandeel van 65 dollarcents. Ira heeft de Prudential Insurance Co in Newark, die vorige maand eigenares van het gebouw werd, een brief gestuurd waarin hij schreef in de krant gelezen te hebben dat de polishouders van de maat schappij thans mede-eigenaren van het gebouw zijn. Louis R. Menagh, president van „Prudential" antwoordde Ira per kerende post: „Je hebt een levensverzekeringspolis van 2.000 dollar. Die polis heeft op het ogenblik een contante waarde van 240 dollar. Deze contante waarde is belegd en maakt deel uit van Prudential's totale ac tiva ter waarde van 17 miljard dollar. Daarom ben je voor 240/17.000.000.000-ste eigenaar van de Prudential. Omdat onze maatschappij eigenares is van het Empire State Building (totale investering 46 mil joen dollar) bedraagt je aandeel in die in vestering 240/17.000.000.000 x 46.000.000 of circa 65 dollarcent". 99 Rome en Florence hebben vorige week hun voorjaars- en zomermode gelanceerd. Dominerend in bijna alle collecties was de „cape- lijn" in alle mogelijke en onmogelijke vormen en variaties. Twee der meest opvallende vertegenwoorr digsters van deze lijn ziet men hierbij afgebeeld: bei de van de jonge Romeinse ontwerper Patrick de Ba- rendzen, die deze „gemak kelijke" kledingstukken als Movtgolfiers betitelt, naar de eerste, op verhitte lucht drijvende luchtballon van de Franse gebroeders Mont- golfier. Het linker model is van blauw en wit aestreeri te shantoeng, het rechtse van rode shantoeng afgezet met witte kant. Zij werden gedragen op nauwsluitende zwarte pantalons en zijn bestemd voor sport en spel bij koel voorjaarsweer. Andere ontwerpen met cape-effecten deden denken aan enorme cocons, volumi neuze vlinders en vleer muisvlerken, maar er wa ren ook draagbaarder crea ties, waarin het cape-accent tot een korte bolero beperkt bleef. Deze laatsten zullen volgens de deskundiaen viel doordringen tot de zomer- confectie, de eerder ge noemde extravagante mo dellen echter lenen zich niet voor industriële mas- saproduktie. Meer kansen in dit opzicht schijnen de Empire- en de Princesse- lijn te bieden, die in sommige collecties een bescheiden terugkeer vier den. Andere nouveau té's waren de „Cleopatralijn" geïnspireerd op Elizabeth Taylors toiletten in de Cleopatra-film, die thams in Rome wordt opgenomen, en de hoge, kegelvormig zich verbredende Nefertiti- hoeden, naar de bekende hoge kroon van de oud- Egyptische koningin van die naam. 1415 De andere vissers waren ook aan land gestapt; met hun netten gingen ze naar de plaats, waar de gevangen vis ver kocht zou worden. gehad; hun netten puilden uit van de gro te vissen, die ze uit zee hadden opgehaald. Ook vissertje Plum liep daarheen. Maar hij keek helemaal niet vrolijk, want in >cnl zou woraen. •--j -<■"> --- Ze hadden allemaal een goede vangst zijn net zaten maar enkele kleine visjes. 63. De apotheker Pukkeldrop was er, als geregeld bioscoopganger, van op de hoogte wat iemand te doen staat bij een gewapende overval. Na eerst als teken van onderwerping zijn armen ten hemel geheven te hebben, deed hij nu een ferme greep in zijn geldlade en stak. de Dienomaat de vruchten van zijn noeste arbeid toe. Deze weigerde echter. „Doe weg, vieze boel!" gelastte hij. „Ik moet slaappillen hebben voor mijn Pappie!" De gewetensvolle Pukkeldrop was tot in de kern van zijn beroepseer geschokt ddor dit be vel, maar onder de bedreiging van de dienstrevolver zat er voor hem niets anders op dan maar te ge hoorzamen hoewel Jolliepop uiteraard een afwijken de mening had. „Laf persoon!" riep deze. „Ik ben geen Pappie! Ik wil geen slaappillen! Ik lijd in het geheel niet aan slapeloosheid! Ik zal dit geval aan hangig maken bij de Apothekersbond! Ik wal waat- wrekelw wemew.De rest was helaas onverstaan baar, omdat de apotheker hier met grote bekwaam heid zijn neus dichtkneep. In zijn tegen wil en dank geopende mond werd nu een flinke hoeveelheid slaap tabletten gestort, tot grote tevredenheid van de Dieno maat, die aan de slapende Jolliepop prettiger herin neringen had dan aan de wakkere. Het lachen zou de machine echter misschien vergaan zijn, als hij ge weten had dat zijn achtervolgers inmiddels goede vor deringen maakten. Professor Kalker had zijn paraplu gevonden, en samen met Panda droeg hij nu de machtige Inactivator naar Panda's scooter. „Hm! Aar dig van je, Pimpa, om me uit te nodigen voor een ritje", sprak de geleerde. Maar is het nu wel nodig om dit zware apparaat mee te nemen?" Het doel van de tocht scheen hem niet geheel helder voor de geest te zweven. Het gemeentebestuur van de Westduitse stad Oberhausen heeft zijn vroegere Jood se stadgenoten die nu in Israel wonen, uit genodigd de eeuwfeesten bij te wonen die in september van dit jaar gevierd worden. In de brief wordt gezegd dat de stad een gedenkboek zal uitgeven ter ere en dankbare nagedachtenis van onze vroege re Joodse burgers, die slachtoffer gewor den zijn van de nationaal-socialistische ver volging en wier schokkend en tragisch lot ons met diepe schaamte en rouw vervult. Het gemeentebestuur van Oberhausen zal een fonds stichten om twee ouderloze jongeren in Israel van te laten studeren. Onder de strijdkreet „Wij willen leren" hebben jongelui in Tel Aviv, die daartoe een ochtendje vrij hadden genomen van hun middelbare technische school, in de stromende regen bij het departement van Onderwijs gedemonstreerd. Zij zeiden te gen de hoge functionaris die hun daar te woord stond dat zij er een vierde school jaar bij wilden hebben omdat drie jaar te kort is om de kennis op te steken die zij zich willen verwerven. De functionaris hoorde dit ernstig aan, knikte eens wijs en adviseerde de jeugdige afgezanten toen om dan maar weer gauw naar school te rug te gaan...

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1962 | | pagina 7