Leider der plastiqueurs
in Parijs gearresteerd
VERDIEN 24 CT OP ELK
DUBBELGROOT PAK
(^Pr
Onrust in sommige landen
van Latijns-Amerika
Ik weet het!
Wereldnieuws
HOORTOEST ELLEN
Maandagavond zou de t.v.-zender van
de Eiffeltoren worden opgeblazen
Ajoeb Khan altijd bereid
tot onderhandelen
€)p de
raatótoel
Korter dienen voor de
Amerikanen overzee
(H 1
Nehroe heeft nooit zaken
willen doen, zegt hij
Dubbelgroot
Ideaal-Persil verzorgt uw was ideaal
Cuba boycot de slotzitting van de O AS-conferentie
Arsenaal
BONTEKOE
Heemstede
Spoorplein 4
Gemengde reacties
Gizenga wil niet door de
UNO beschermd worden
AMSTERDAMSCHE
h RIJTUIG
i MAATSCHAPPIJ
1
Twee spionnen veroordeeld
in West-Duitsland
DO ix DERDAG 1 FEBRUARI 196 2
(Van onze correspondent)
PARIJS Met de arrestatie van Phil
lippe Castille meent de Franse politie de
hand te hebben gelegd op een der be
langrijkste en gevaarlijkste leiders van
de O.A.S.-commando's, die de laatste w
ken in Parijs vele aanslagen met kneed
bommen hebben gepleegd.
Castille werd in een bekende bar te
genover de Parijse Opera door een vijf
tal inspecteurs gearresteerd, waar hij met
een andere beruchte activist, Vilard, een
Spaanse deserteur uit het Vreemdelingen
legioen, een aperitief zat te drinken. De
operatie verliep zo onopvallend en geruis
loos, dat het publiek en zelfs de kelners
niet bemerkten dat twee klanten, met de
handboeien rond de polsen en begeleid
door de politiemannen in burger, zonder
hun consumptie betaald te hebben het
café verlieten.
Bovendien was gisteren in Lyon nog
een Poujadistisch oud-kamerlid, dat de
hand moet hebben in een honderdtal
kneedbomaanslagen in Toulouse en andere
steden in Zuid-Frankrijk, door de politie
gegrepen.
Phillippe Castille is een oude bekende
van de politie. Men is zijn naam tegen
gekomen bij vrijwel alle activistische kom
plotten, die de laatste jaren in Frankrijk
en in Algerije werden gesmeed. Castille
was ook de voornaamste uitvoerder van
de bazoeka-aanslag, die in 1957 tegen de
toenmalige opperbevelhebber in Algerije,
generaal Salan, werd gepleegd. Salan
werd ip die dagen door de Algerijnse
scherpslijpers te slap gevonden en daar
om moest hij uit de weg worden ge
ruimd. Bij deze aanslag kroop Salan door
het oog van de naald doch een zijner
stafofficieren werd dodelijk gewond. Het
heeft jaren geduurd voor Castille en zijn
medeplichtigen eindelijk voor de rechtbank
verschenen, een traagheid die algemeen
werd verklaard uit de verre vertakkingen
van het komplot, die tot in de hoogste
kringen der Vijfde republiek zouden rei
ken. Zelfs de naam van premier Michel
Debré werd meermalen genoemd, zonder
dat deze beweringen of insinuaties ooit
officieel zijn tegengesproken of weerlegd.
Castille werd tenslotte door een krijgs
raad te Parijs tot tien jaar dwangarbeid
veroordeeld. Bij de barricaden-opstand in
januari 1960 werd hij door activisten uit
een ziekenhuis in Algiers, waar hij was
opgenomen, echter bevrijd, bij welke be
vrijding de Franse politie zich overigens
alweer vlot bleek te kunnen neer leggen.
Zijn voornaamste medeplichtige Kovacs
had het zover niet eens laten komen. Hij
was al voor zijn berechting, met de bijna
openlijke medewerking van zekere civiele
en politiële autoriteiten, de grens naar
Spanje overgestoken.
Men mag hopen dat de Franse veilig
heidsdiensten iets van deze ervaringen
hebben geleerd en kunnen voorkomen dat
deze aartsgevaarlijke misdadiger opnieuw
Het schijnt dat Castille, na zijn misluk
te aanslag op het leven van Salan, later
de beste vriendjes met dit huidige hoofd
van de O.A.S. is geworden. In elk geval
was hem een der hoogste posten van de
geheime legerorganisatie in Frankrijk toe
vertrouwd.
WSPfJSüüüvïüKf!
Philippe Castille (Telefoto)
zijn gerepatrieerd, aan een nauwgezette
controle onderwerpt.
De politie was Castille enkele dagen ge
leden op het spoor gekomen aan de hand
van verhoren, van enige middelbare scho
lieren, die onlangs op heterdaad zijn be
trapt toen zij de lont van een plasticbom
ontstaken. Gisteren werden weer zeventien
leerlingen van Parijse lycea opgepakt en
aan de tand gevoeld, verdacht van mede
plichtigheid aan activistische misdaden.
Ook de zeventien plasticbommen, die in
de nacht van 17 op 18 januari jl. in Parijs
ontploften, behoorden tot de sinistere wa
penfeiten, waarop Castille zich beroepen
mag en waarvoor hij, zo wil men hopen
eindelijk ook eens zal moeten boeten.
Intussen heeft Bertrand Sapin-Lignières,
de achttienjarige lyceïst en zoon van een
bekend Algerijnse activist, die een week
geleden plotseling uit zijn woning ver
dween, gisteren in een brief naar zijn
rector geschreven, dat hij voorlopig nog
wel niet op school zou verschijnen. De
jongeman onthult, dat hij door een O.A.S.-
gezinde organisatie is ontvoerd, maar zich
verder over zijn verzorging niet heeft te
beklagen. Vorige week diende de vader
van de scholier, in de vermoedelijke ver
onderstelling, dat een anti-fascistische
groep zijn zoon had ontvoerd, een klacht
bij de justitie in. De brief aan de rector
van het Saint-Louis-lyceum was in Parijs
gepost. Het is niet bekend hoever de poli
tie al in haar naspeuringen naar de ont
voerde scholier gevorderd was.
DACCA (Oost-Pakistan) (Reuter)
President Ajoeb Khan van Pakistan heeft
in Dacca gezegd dat hij „ieder ogenblik
van de dag" bereid is tot een bespreking
met premier Nehroe van India, wanneer
er reden voor is. Tegen verslaggevers zei
hij dat Nehroe „zeer dikwijls" in de ge
legenheid geweest is directe besprekingen
met hem te voeren, maar nooit getoond
heeft „zaken te willen doen." Voor zijn
vertrek had Khan gezegd dat Nehroe niet
van plan schijnt te zijn de kwestie Kasj
mir op te lossen. Het concentreren van
Indische troepen aan de Westpakistaanse
grens heeft een gevaarlijke situatie ge
schapen, zo zei hij.
NIEUW DELHI (Reuter) India heeft
bij Nepal krachtig geprotesteerd tegen
uitlatingen van de Nepalese minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Toelsi Giri. Dr.
Giri beschuldigde Nehroe vorige week van
het meten met twee maten in zijn houding
tegenover de anti-regeringsgezinde elemen
ten in Nepal. Nepal zegt, dat verbannen
Nepalese politici in India achter de scher
men de activiteit leiden, gericht tegen ko
ning Majendra van Nepal. De regering van
India zegt, dat zij het politietoezicht heeft
verscherpt om het binnensmokkelen van
wapens en infiltratie in Nepal te verhin
deren.
Advertentie
Stelling
Speciale
PUNTA DEL ESTE (AP) Twintig
van de 21 landen in de Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS) alle leden
behalve Cuba hebben gisteren in Punte
Del Este een historisch document onder
tekend waarin het regime van Fidel Cas
tro wordt veroordeeld wegens zijn marxis-
tisch-leninistische karakter. Cuba boycotte
de slotzitting van de conferentie en begon
in eigen land een hooncampagne tegen de
OAS waaruit blijken moest dat Cuba het
verder alleen zal doen, zonder de organi
satie van Amerikaanse staten
Het door twintig landen getekende slot
communiqué heeft de eenheid in de OAS
hersteld in een gezamenlijke afwijzing
van het Cubaanse bewind nadat de Ver
enigde Staten een krappe meerderheid
van veertien landen bereid had gevonden
een resolutie te aanvaarden die Cuba uit
de OAS verwijderde.
De minister van Buitenlandse Zaken van
Uruguay, Martinez Montero, besloot daar
op de ministersconferentie die tien dagen
had geduurd en die het toneel was ge
weest van touwtrekken over de kwestie
Cuba en van tegenstellingen tussen de
Advertentie
De politie vond in zijn hotelkamer cp
Montmartre te Parijs, behalve een klein
munitiedepot met ruim twintig kilo plas
tic, een voorraad die ruim voldoende is
om een heel huizenblok in de lucht te bla
zen, ook nog verschillende strategische
terreurplannen. Een dier plannen voorzag
in een moordaanslag op het hoofd der
Franse gendarmerie, generaal Debrosse,
die tijdens de barricadenopstand van ja
nuari 1960 met de handhaving van de or
de in Algiers was belast. Een ander pro
ject voor een grootscheepse operatie, dat
de politie eveneens in handen kreeg, droeg
de naam „Boedapest". Het "voorzag in
het opblazen van de televisiezender op de
Eiffeltoren.
Tenslotte leverde de huiszoeking nog een
aantal documenten op, waaruit bleek dat
de O.A.S. alle fransen, die uit Algerije,
DE NIEUWSTE TYPEN uit voorraad leverbaar
AUDIUM - SIEMENS WIDEX - OTICON - PHILIPS - QUALlTONE e.a.
(zijstraat van de Leidsevaartweg) Bus 3, halte station Heemstede
Telefoon 38099
twintig OAS-landen, waarbij zes belang
rijke Amerikaanse landen Brazilië,
Chili, Argentinië, Mexico, Bolivië en Ecua
dor blijk gaven tegenstanders te zijn
van volledige isolering van Cuba.
Alle twintig landen echter sloten zich jn
het slotdocument aan bij de veroordeling
van Castro's marxistisch-leninistische be
wind. Het was de krachtigste verwerping
van het communisme die ooit op een con
ferentie van het westelijk halfrond was
aanvaard. Martinez Montero verklaarde
in zijn slotrede te hopen dat Cuba ,in
de OAS zou terugkeren vrij en demo
cratisch".
De reacties op het besluit van de con
ferentie zijn overigens gemengd. Presi
dent Kennedy en minister Rusk hebben
hun voldoening geuit over de resultaten.
In Mexico zijn de kranten uiteenlopende
meningen toegedaan over het standpunt
van hun land en sommige waarnemers
vrezen in de naaste toekomst linkse agi
tatie.
In Brazilië weerklonk luide bijval voor
de veroordeling van Cuba, doch men ver
schilde van mening over Brazilië's
stemonthouding bij het uitstellingsvoor-
stel.
In Ecuador heeft de partij van de chris-
telijk-sociale volksbeweging de minister
van Buitenlandse Zaken, Acosta, uit de
partij gezet wegens zijn houding op de
OAS-conferentie De partij heeft voorts be
sloten haar steun aan de regering van
president Arosemena te onttrekken. Zij
heeft de Ecuadoriaanse afvaardiging te
Punta Del Este een telegram gezonden
waarin zij de houding van delegatie ver
oordeelt.
President Arosemena heeft Acosta een
LEOPOLDSTAD (Reuter) De ontsla
gen Kongolese vice-premier, Gizenga,
heeft een aanbod van de U.N.O. tot be
scherming geweigerd, zo heeft eén U.N.O.
woordvoerder in Leopoldstad meegedeeld.
Het aanbod werd gedaan tijdens een bij
eenkomst van de Zweedse U.N.O. -func
tionaris Dr. Sture Linner en Gizenga in
het kamp waarin Gizenga wordt gevangen
gehouden. Dr. Linner trof Gizenga aan
in een gerieflijke villa, waarin hij onder
bewaking staat.
telegram gezonden waarin hij hem geluk
wenst met „de waardige houding die hij
ter conferentie heeft aangenomen.'
In Venezuela heeft de politie dinsdag de
bureaus van de communistische partij en
de linkse revolutionaire beweging door
zocht. Er werden wapens, munitie en ver
scheidene drukpersen in beslag genomen.
De actie was bedoeld om een herhaling
te voorkomen van de ongeregeldheden van
vorige week, die aan negentien mensen het
leven kostten en waarbij 110 mensen wer
den gewond en 1.053 werden aangehouden.
Linkse medestanders van het bewind van
Fidel Castro werden voor de relletjes ver
antwoordelijk geacht.
In Argentinië, dat zich eveneens van
stemming onthield, hebben de hoogste mi
litairen president Frondizi een ultimatum
Ik heb, helemaal uit mezelf en alleen,
een interessante stelling gevonden: er be
staat een grote overeenkomst tussen na
tuurvorsers en couturiers!
Op het eerste gezicht zult u het er wel
helemaal niet mee eens zijn. Bestaat er,
zo zult u uitroepen, een groter contrast
dan tussen de natuurvorser en de coutu
rier? Een natuurvorser is immers een
man en zonderling genoeg nimmer of
uiterst zelden een vrouwdie er
groot behagen in schept om met ferme tred
en zwellende borstkas door bos en beemd
te benen, het scherpe oog spiedend naar
alle mogelijke natuurfenomenen. Overal
vindt hij zo zijn verborgen verrukkelijkhe
den: het aangeklede malachietslakje dat
zijn heimelijkheidjes bedrijft in het knop
pend struweel; het gevederde perepikker-
tje dat tjuuk-tjuuk op de wieken gaat;
oliebloempjes die zo vreemd doen met
stamper en meeldraadjeshet garagelook
dat altijd met het weer in de war is en
dan al die ontelbare struikjes en plantjes
en mosjes die uit de modderkluiten ont
spruiten en die hem tot ongekende exta-
sen voeren
En stel daartegenover nu een (zo zult
u zeggeneen echte goeie couturier op
hoog niveau. Hoe brengt die man zijn tijd
door? Op de ongezondst denkbare manier!
In de eerste plaats trekt hij zich figuur
lijk op aan die eeuwige kreet van het
vrouwdom: ik heb niks om aan te trekken,
Hij doorleeft zijn dag in rokerige salons
vol krakebenige gouden stoeltjes, die vol
zitten met vaak heel vervelende mevrou
wen die met lorgnons werken. Zijn longen
zuigen wolken van sigaretten- en parfum-
dampen op. Zij handen betasten niet het
eerzaam malachietslakje, maar wel veel
te dure en dunne stoffen en dito pasda
mes. In één woord, als je de natuurvor
ser er naar vroeg dan zou hij verklaren,
dat de couturier onder dergelijke levens
omstandigheden het niet erg lang zou
maken en vice versa.
Zouden dus die twee een grote overeen
komst vertonen? Belachelijk! Onbestaan
baar!
En toch herhaal ik met veel klem mijn
stelling: er bestaat een grote overeen
komst, etceteraVolgt u mij dus
langs de paden van beredenering en be
wijsvoering. Waarnaar zoekt de natuur
vorser?
Naar het seizoen dat nog lang niet aan
de beurt is. Voor hem bestaat er niets
heerlijkers dan op de zoveelste december
(ik weet nooit precies wanneer) als de
winter officieel is losgebarsten op zoek te
gaan naar de nakende lente. Om zo te zeg
gen ligt hij altijd minstens een seizoen
voor op de rest van het mensdom.
En aha! nu snapt u het natuurlijk al.
Want wat doet de couturier? Precies het
zelfde! Als de mussen van het dak rollen
van de hitte drapeert hij zijn manne-
kweins in bont en rare après-ski's, en als
men de smalle ijzers onderbindt zet hij
diezelfde stumpers in bikini op de Place
overhandigd waarin zij verbreking van de
diplomatieke banden met Cuba eisen. De I Pigalle en laat zonnige zomerfoto's maken
de Argentijnse hoofdstad heeft in december.
politie in
dinsdag ongeveer tweehonderd betogers
uiteengejaagd, die door het centrum van
de stad marcheerden eh vlugschriftente
gen de Verenigde Staten uitdeelden. -De
menigte verbrandde een pop die Uncle
Sam moest voorstellen en vernielde de rui
ten van het gebouw van een onafhankelijk
avondblad. Er werden enkele arrestaties
verricht.
In Havana werden de Cubanen opgewekt
deel te nemen aan een namaak-begrafenis
waarbij het lijk van de O.A.S. in zee zou
worden geworpen om aan de kust van de
Verenigde Staten aan te spoelen. Cuba zal
zijn strijd winnen, met of zonder O.A.S.,
zo werd gezegd
Altijd een seizoentje voor! is de strijd
leuze van beiderlei heren. Daarin komen
ze volmaakt met elkaar overeen.
Hetgeen te bewijzen was!
Sporrtj
Advertentie
Houtplein 21 - Haarlem
Telefoon 22020
Advertentie
1
ZAAK
WAAR U SLAAGT
PAMESCONF. Gen. Cronjéstraal 120
WASHINGTON (AP) Het Amerikaan-
se leger heeft een verkorting van de dienst-
tijd overzee bekend gemaakt voor duizen
den soldaten wier verblijf overzee met zes
maanden verlengd werd om te helpen het
hoofd te bieden aan de Russische drei
gementen tegen Berlijn. Legerautoriteiten
hebben meegedeeld nog niet te weten hoe
veel soldaten hieronder vallen. Twee en
veertig percent van het een miljoen man
tellende leger is gestationeerd in negentig
verschillende landen of gebieden. De mees
ten van hen in Europa. Het leger deelt
mee, dat de geleidelijke bekorting op 1
juli zal beginnen. Dit besluit zal de extra
diensttijd voor de soldaten overzee bekor
ten met enkele weiten tot zes maanden.
KARLSRUHE (DPA) Het federale
Westduitse hooggerechtshof in Karlsruhe
heeft de 41-jarige biologe dr. Ursula Ma
ria Nenninger wegens spionage voor Oost
Duitsland tot twee en een half jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Een medeplich
tige, de 35-jarige docent in de filosofie
Heinz Oskar Werner, kreeg eveneens twee
en een half jaar gevangenisstraf. Dr. Nen
ninger, die zeven maanden voor de Eura-
toom in Brussel heeft gewerkt, heeft in
die periode 2.200 mark ontvangen, voor het
verschaffen van persoonsbeschrijvingen
van leidende Euratoom-functionarissen aan
haar Oostberlijnse opdrachtgevers, waar
bij Werner als contactman optrad.
Radio en televisie hebben
een deur naar grote verten ge
opend, waardoorheen men
horen en zien kan wat voor
heen verborgen bleef. Doch
niet alleen in passieve zin is
onze horizon verwijd. Het
luister- en kijkstelsel onzer
dagen geeft immers ook aan
velen de ongedroomde kans,
zichzelf te doen horen en be
kijken. En nu heb ik niet in
de eerste plaats het oog en het
oor op degenen, die behoren
tot de vaste kring in Hilver-
sum-Bussum, de talrijke jij-
en-jou-ers-onder-elkaar, die
het „bij-ons-in-de-studio" be
oefenen alsof zij de ethergol-
ven met eigen handen hebben
geschapen. Neen, er is een
categorie mensen onder ons,
van wie wij zonder radio en
televisie nooit zouden hebben
gehoord en wier ontzagwek
kende talenten en prestaties
voorgoed onbekend zouden
zijn gebleven.
Ploeteraars in het verbor
gene, kleine, dagelijkse men
sen, met een onspectaculair
baantje en een gabardine
regenjas, enkelen van de velen
in de files van kwart over
acht. Enkelen van de velen die
iedere ochtend hun actentas
naar hun kantoorstoel dragen
en hun ingepakte boterham
metje om twaalf uur met een
pauze-zucht ontvouwen. Doch
die 's avonds, als de omwas is
gedaan en de kinderen slapen,
aan hun tweede leventje be
ginnen: hun leventje als
onovertrefbare geduldenaar,
waarin zij eigenlijk pas écht
mens worden. Knutselen met
luciferhoutjes, postzegels, si
garenkistjes, stukjes plastic,
treintjes, alles wat denkbaar
en verkrijgbaar is verzame
len, bijeenschrapen, uitknip
pen, opplakken, bewaren, aan
vullen, bestuderen, liefheb
ben
Ja, liefhebben vooral. De
„hobbyist" is in het Hollands
een liefhebber, vereerder ener
liefhebberij, beoefenaar van
een speciale, kleine liefde. En
deze mensen in hun kleine ka
mers temidden van hun frag
mentjes liefde zouden nooit
aan het grote daglicht zijn ge
komen (al zorgde het clubver
band soms voor publiciteit)
wanneer de meest bewonde
renswaardige figuren onder
hen niet tot de studio's zouden
zijn doorgedrongen in dat
wereldvermaarde, ongeëven
aarde, openbare contact tussen
massa en enkeling dat „quiz"
heet.
Quiz het circus der hob
bymensen, waar huivering
wekkende acrobatiek van ver-
zamel- en geheugenwerk ten
beste wordt gegeven, waar het
slappe koord van de rivaliteit
de doodsverachtende alweters
draagt omwille van het pu
bliek, en soms laat neerstorten
onder nationale kreten van af
grijzen.
Zonder net!
Die menselijke uitwassen
van eenzijdigheid, die uit het
onnoemelijk vele wat in het
leven te kennen valt één
graantje hebben gepikt en dat
tot in de diepste diepte van het
graantjeswezen hebben door-
gepluist en uitgepulkt die
alles weten over iéts en met
die kennis komen paraderen
op het wedstrijdpodium. Er
zijn mensen die hun litteraire
honger hebben omgevormd tot
een éénpans-delirium en het
werk van Hendrik Conscience
of Bordewijk van buiten heb
ben geleerd tot ze zelfs de
komma's en punten als hun
eigen kinderen vertroetelen.
Er zijn mensen die zich zelfs
vergrepen hebben aan de Bij
bel. De Bijbel als hobby het
klinkt als een sinistere anti-
God-campagne, doch in wer
kelijkheid blijft het een tra
gische goede bedoeling. Dan
maar liever alles over Arsenal,
alles over schepen, alles over
één schilderij van één van de
klassieke meesters. Of alles
over tafelmessen, Columbus,
Geldrop, de Haagse straat
namen of de tenen van Mi
chelangelo. Het kan niet
vreemder zijn dan het al is
want ik zeg u dat achter de
gesloten deuren van zolder
kamertjes in plakboeken en
geschriftjes dwazer dingen tot
op het gebeente zijn uitgera
feld dan niet-hobbyïsten kun
nen vermoeden.
En het is zo fascinerend, zo
rustgevend. Het verdrijft de
dagelijkse zorgen, de huis
vrouw heeft geen kind meer
aan haar man, hij is zo zoet en
ijverig en voldaan, hij heeft
iets om voor te léven.
Hij leeft voor de zevendui
zend driehonderdveertig ver
schillende soorten zwartschil-
dige loopkruistorren, voor de
oplossing van het netelige
vraagstuk wat dagelijks het
dessert was na de maaltijden
der overwinteraars op Nova
Zembla, voor de onthulling
van de herkomst der Drentse
gewoonte om drie dagen voor
Pinksteren een kattehaar om
het oorlelletje van alle zes-
maands kindjes te binden,
voor de verklaring van het
ongelofelijke feit dat Harry
Mulisch in zijn boek „Hup met
de beentjes" op bladzijde vier
enzestig derde regel van boven
geen enkel grof woord ge
bruikt.
Daar leven die mensen voor
en dat maakt hen gelukkig.
Iedereen kan eraan mee
doen. De voorraad hobbies is
onuitputtelijk. Men grijpe
slechts iets dat voor de hand
ligt en neemt het kloeke be
sluit daar alles over te leren
en te onthouden. Het doet er
niet toe wat er voor de hand
ligt. Neem de handveger.
Neem de tuinslang. Wie weet
alles over de tuinslang en haar
betekenis in de geschiedenis
der mensen? Neem de sardine,
die overgelaten is op de lunch
tafel. Hoeveel soorten sardines
zijn er? Hoe paren zij? Paren
zij? Hoe is hun innerlijk wezen
beïnvloed door de uitvinding
van de blikopener? Of neem
de blikopenerGe kunt ook
menselijker tewerkgaan. Duik
in het persoonlijke leven van
een filmster, een zanger
verdiep u in de doopceel van
Schelvis PresleyOf blijf
nationaler en ga de geschiede
nis van het hondje op het
schilderij van Frans Hals „Het
Huishouden van Jan Steen"
na. Richt u tot de Nederlandse
sport bij uitstek, het schaatsen.
Weet en zeg alles over de
schaats, van de oudste tijden
tot heden.
Ik geef
loopje:
u alvast een aan-
Reeds ten tijde van het Be-
duveliale Alumivium bestond
de schaats, echter nog in de
vorm van beenderen die onder
de voet werden bevestigd met
spijkerschrift. Uiteraard kwam
de schaats in de IJstijd pas op
het hoogtepunt harer ontwik
keling. Er zijn opgravingen ge
daan, waaruit blijkt dat om
streeks zesduizend voor Chris
tus reeds menig baantje werd
getrokken. Vóór Chr. werd
méér de scheve schaats ge
reden dan na Chr. ofschoon
daarover uiteenlopende weten
schappelijke theorieën opgeld
doen. Uiteraard is het schaat
sen in de tropische delen van
de wereld altijd veel minder
populair geweest dan in ge
matigde streken, maar in de
Poolgebieden heeft men er
nooit iets van moeten hebben.
Wat ons land betreft, de Frie
zen zijn, in tegenstelling met
de heersende mening, pas laat
tot gebruik van de schaats als
voortbewegingsmiddel overge
gaan. Een massa Friezen heeft
zelfs Nooitgedagt dat het er
nog eens van komen zou. Pro
gressieve elementen in dit ge
west hebben weten door te
drijven dat elf steden zodanig
werden aangelegd, dat men
deze op één dag met de schaats
kon bereiken. Daarop is de
Friese schaats steeds populair
der geworden. Men onder
scheidt de Friese krulkop, de
Friese kortsneeloper, de heen-
enweerdraaier, de krabbel-
stunter en de gewone door
loper. De gewone doorloper is
ontwikkeld tot de heden ten
dage in zwang zijnde onge
wone doorloper. De meest ge
bruikte schaats in het midden
van de veertiende eeuw was in
Friesland en ook in de andere
ijsgebieden van het toenmalige
Westelijke Halfrond de op-
klaploper, waarbij het houten
zooigedeelte zich tijdens het
rijden nu en dan losmaakte
van het stalen onderstuk, wat
destijds niet weinig schijnt te
hebben bijgedragen tot de ijs-
vreugde. Deze soort is vol
komen in onbruik geraakt,
doch merkwaardig genoeg
treft men heden nog varianten
ervan aan op de Hebriden.
Men vermoedt dat Hollandse
zeevaarders deze schaatsen
hebben meegenomen om ze te
ruilen tegen spiegeltjes.
Ja, en dan de Noren. De Friese
krulkop en de doorloper zijn
steeds meer verdrongen door
het wanstaltige staalprodukt
uit Scandinavië, dat de ijssport
tot een aanfluiting heeft ge
maakt. Deze lange, ongepro
portioneerde ski-foetus, zoals
echte Friese stoernekken deze
schaats wraakzuchtig noemen,
verovert steeds meer de ijs
banen, ook in ons land. De
Friezen zitten echter niet stil
en het is in schaatskringen een
openbaar geheim, dat de vol
gende winter een Friese Noor
op de markt komt, die uitge
rust is met de bekende Ci-
troënvering en een fraaie ko
peren krul. Zo reiken oud en
nieuw elkaar ijskoud de hand!
Zie verder: „De schaats als
begeleidend verschijnsel tij
dens Hollands opkomst en ver
val", en „Vervoermiddelen van
100 v. Chr. tot heden", uit
gave Brecht en Co, Schiedam.
TwiStitis. Bij Lloyd's verzdkeringmaat-
schappij in Londen kan men zich ver
zekeren tegen de eventuele gevolgen van
de nieuwe dans, de twist. De eerste po
lis tegen „twistitis" ter waarde van 10.000
pond 100.000) zal volgende week op
een liefdadigheidsbal in Londen als lo-
terijprijs beschikbaar worden gesteld.
Beroemd. In Rio de Janeiro is op zeven
tig-jarige leeftijd overleden de Brazili
aanse dokter Manuel de Abreu, die on
der meer beroemd is geworden door de
uitvinding van een methode van tbc-be-
strijding.
Straf. Lloyds scheepsregister in Londen
heeft op iedereen ter wereld een beroep
gedaan oude rommelzolders en kelders
te onderzoeken op oude exemplaren van
het bekende register. De eerste 29 exem
plaren, die van 1767 tot 1831 zijn uitge
geven, ontbreken omdat Lloyds destijds
aan alle abonnees op het register bevel
gaf de exemplaren aan het eind van
het jaar te vernietigen om zeker van
de verkoop van de nieuwe uitgave te
zijn.
Voedsel. In de Zuidafrikaanse plaats Dur
ban zal een speciale vissoort worden in
gevoerd ter bestrijding van de muskie
ten. De vis, een tilipia-soort, voedt zich
met muskietenlarven en vermenigvul
digt zich zeer snel, zodat zij tevens een
eiwitrijk voedsel voor de Afrikaanse be
volking vormt.
Pokken. Sinds november vorig jaar zijn
in de Pakistaanse hoofdstad Karatsji 345
mensen aan pokken gestorven, zo wordt
officieel meegedeeld. Het aantal nieuwe
gevallen neemt nu af.
Gebaar. De Sovjet-Unie zal 10.000 ton ce
ment 5.000 m3 hout en medicamenten
naar Joegoslavië zenden ten behoeve
van de slachtoffers van de aardbevin
gen die zich daar onlangs hebben voor
gedaan.
Officieel dood. Miss Pauline McGee, een
28-jarige dienster in Londen heeft offi
cieel vernomen dat zij voor de wet dood
is, en dat zij dood zal blijven tot het
hooggerechtshof haar levend verklaard
Haar voormalige vriend had een lijk,
dat uit de Theems was opgevist, als het
hare geïdentificeerd.
Niemandsland. Woensdag zijn twee huizen
van vier verdiepingen in Oost-Berlijn,
nabij de Amerikaanse sector, door de
Oostduitse autoriteiten ontruimd. Twin
tig Vopo's hebben woensdag een triplex-
scherm van vijf meter hoogte en 50 me
ter lengte opgericht, zodat het uitzicht
uit de Britse sector op het Oostberlijnse
stadsdeel Niederneuendorf wordt belem
merd.
I
