Rendez-vous met het verleden
Daar staat U dan in Uw
overhemd!
iï
Medisch schandaal in Amerika
„Handel in patiënten
een wijdverbreid euvel
PETERTJE'S AVONTUUR
Panda en de reis van kapitein Robbeklopper
Polle
Pelli en
Pinöo
DOOR CLEMENS LAAR
Ons vervolgverhaal
popeline
no-iron
tricot-nylon
non-resin
Teveel keus leidt
tot kopersstaking
Fa. B. J. VAN HEMT
VRIJDAG 16 MAART 1962
15
IBs!
ÉS»
-"lx.
JL
Mes erin
Aa-Be
195 x145
PLAIDS Zaalberg
100% WOL ƒ41.75
2. „En nu", zegt de nieuwe vriend, „moeten jullie eens meekomen, om
wat wonderlijks te zien. Echt iets voor moedige zeelui, moet je weten".
Ondertussen echter zegt Pingo tegen Polle: „Je moet eens omkijken! Daar
komt iemand aan, die er niet al te vriendelijk uitziet" „Dat doet-ie nèt
niet!", roept Polle verschrikt, „kom jongens! Hollen! Zijn gezicht staat me
niet aan!"
raMöooooöooop^^
74)
Daar waren de anderen voor mij,
de hele troep!
Ik vierde de teugel voor Herzeloïde,
nu was ik één stuk vastberaden wil.
Herzeloïde rende midden in de
troep en ik verwenste mijn opwelling,
die mij de teugel had doen vieren.
Zou ik nu inhouden en proberen er
buitenom te komen? Het kwam maar
heel even bij mij op, want het volgen
de ogenblik werd die gedachte onmid
dellijk onderdrukt door het renin-
stinct. Wee degene, die in de finish
zijn wilskracht laat verslappen.
Paardekruizen nat van zweet, wap
perende en slaande staarten, geklop,
gejakker en gehijg. Stukken graszo
den vlogen rond, de lucht was scherp
van geuren.
Zo naderden wij het doel. Herze
loïde had zich woedend in de opeen
gepakte troep ingewerkt. Ik keek
slechts vooruit. Rechts reed ik op een
pijnlijke manier met mijn knie tegen
iemand aan. Onophoudelijk rinkelde
ergens een stijgbeugel tegen een an
dere aan. Aanstonds moest de Grüne-
waldhindernis weer komen. Het was
deze hoge, brede hindernis, die de
groep uiteen dreef. Niemand wilde in
een algemene valpartij terecht ko
men. Als een harmonika verbreedde
de troep zich naar links.
Plotseling was er een opening voor
mij. Op hetzelfde ogenblik was Her
zeloïde er al doorheen. In de hinder
nis zag ik Halkett's Bluecher terug
vallen. Van de tribunes ver van ons
vandaan raasde een orkaan. De bran
ding links van ons, achter de balus
traden, groeide aan: hoofden, para
sols, wandelstokken, kranten, jassen,
hoeden
De oostelijke horde! Twee kruisen,
als standaarden, steil opgerichte staar
ten. dofblinkende hoefijzers. Op het
zelfde ogenblik was het beeld al weer
weg. Nu stonden wij ervoor. Het ge
hijg van Herzeloïde was nog sterker
geworden. Zij begon met het hoofd te
slaan.
Te vroeg, veel te vroeg zette zij
voor de horde af, ging er rakelings
overheen en raakte ze. Mijn hart bleef
stilstaan, maar als een kat kwam zij
op de grond terecht en bleef in tem
po. De twee ruiters voor ons ik
zag nu, dat het Rettberg op zijn
goudvos en Hagenau op zijn moor was
reden juist met ruwe en wanhopi
ge aansporingen op de gevlochten
haag toe. Beiden gebruikten de zweep.
Rettbergs Halcyon Days sprong goed
maar zonder kracht. Hagenau slaag
de erin Castle Brilliant op het nipper
tje erover heen te jagen.
Weer sprong Herzeloïde te vroeg,
weer streek zij over de hindernis heen,
maar.... weer wonnen wij een paar
meter.
Ter hoogte van de terrassen waren
het geen drie lengten .neer, die ons
nog van de vos en de moor scheidden.
De wind rukte een paar afzonderlijke
geluiden uit het gebruis van de nu
ziedende branding los. Ik hoorde mijn
naam, ik hoorde uit duizenden kelen
een geroep: Herzeloïde!
Alles verdween voor mijn ogen.
Geen ooggeknipper hielp meer. Ik
veegde over mijn ogen. „Herzeloïde!
Herzeloïde". Als plotseling uit de
grond verrezen, zag ik het massief
der tribunes
Waar waren Rettberg en Hagenau?
Vlak voor mij vochten ze, zij aan
zij, maar de paarden liepen kramp
achtig. Vooral Halycon Days scheen
aan het eind van haar krachten te
zijn. Pijnlijk sloeg de kleine merrie
haar hoofd op en neer. Nu kwam de
taxishaag nog met de dwarsstok er
voor. en dan nog vierhonderd meter
tot aan het doel. „Bim!"
Ik wierp mij geheel naar voren.
Zonder nog op de teugels te letten, die
tussen mijn vingers plakten, legde ik
mijn vlakke handen op de hals van
Bim. Dat was als een bezwering en
een roep om hulp. Duidelijker en drin
gender dan, mijn hernieuwde roep
van: „Bim, Bim-lief!" Plotseling
vlamde een lichtkleurig wambuis
naast mij op; een groen kleurvlak en
een hijgende vurige massa verdwenen
wéér. De zweep van Hagenau ging om
hoog, daalde, ging weer omhoog.
De laatste sprong!
Hoofd aan hoofd zetten de beide
paarden af. „Castle Brilliant" kwam
moeizaam omhoog. In het voorbijvlie
gen zag ik zijn bloedrode opengesper
de neusgaten en toen
Toen waren Bim en ik alleen, en
voor ons lag het doel.
Alleen waren wij, alleen op de hele
wereld, toen de klok en de finishpos-
ten voorbijraasden.
Felsing ving ons op en leidde ons
aan de teugel terug Er was een wind
opgestoken, die de keizerlijke stan
daard boven het paviljoen deed wap
peren. Rondom me klonk lawaai en
muziek.
Het was onverdragelijk.
Een vreemde stem zei ergens in
mijn hoofd: Je hebt gewonnen, Kas-
par Godeysen. Maar ook die stem
deed pijn.
Ik zou mij graag om de hals van
Herzeloïde hebben willen laten vallen
en hebben willen huilen, maar ik zat
in het zadel en alleen tnijn laag op
de schoft liggende handen voerden een
tweegesprek met mijn paard.
Ik hoorde niets van al de jubelende
uitroepen en zag niets van de vele
hoog opgestoken armen. Automatisch
nam ik nu en dan mijn rechterhand
weg van de plaats, waar het hart van
Herzeloïde klopte en bracht haar aan
de klep van mijn pet.
Felsing de eeuwige windstilte was
nu een kleine storm geworden
praatte onophoudelijk honderd uit en
liet zich zelfs zo ver gaan, dat hij
zijn houterig gezicht tegen de be-
schuimde lippen van Herzeloïde vlij
de.
Hoe uitgeput ik ook was, dit ont
roerde mij toch en ik kwam een beet
je tot mezelf. Toen door de opening
tussen de mensenmuren Rittinghaus
elegant en triomfantelijk op mij toe
kwam, voelde ik nog wel steeds een
diepe afkeer van de hele wereld, maar
ik kon hem toch nog toegrijnzen:
„Nu hebt u weer eens iets tot stand
gebracht, mijnheer Rittinghaus. Nu
kunt u Herzeloïde verkopen".
De rimpels om zijn ogen trokken,
maar hij zei volkomen ernstig:
„Je vergist je, jongeman. U ver
geet, dat het altijd mijn grootste eer
zucht geweest is, paardenknecht te
worden".
Ook Schlochtauer kwam aangelopen
en baande zich een weg door de men
sen heen als een nijlpaard, dat de
struiken langs de rivieroever plat
drukt.
En Schlochtauer huilde.
Nu ja, die kon dat.
Naderhand rukten zij mij van de
weegschaal af. Rittinghaus brak mij
bijna de nek toen hij mijn hoofd te
gen zijn schouder wilde trekken en
boven ons verhief Schlochtaüer zich
als een dreigende bergmassa.
Ik zei, dat ik naar mijn paard
moest en verzocht hen alsjeblieft te
begrijpen dat ik even, heel even maar
alleen wilde zijn.
Men liet Herzeloïde buiten de tent
op en neer lopen. Haar ademhaling
was al weer gelijkmatig en rustig, al
leen haar flanken beefden nog een
beetje.
Ik nam de staljongen de toom uit
de hand en toen_ Jiepen wij beiden,
mijn paard en ik, stil op en neer.
Ik weet niet, hoe lang wij zo liepen
maar toen wij op een gegeven ogen
blik weer omkeerden, stond ineens
Bim voor ons. Het was, alsof een wit
te wolk uit de hemel op ons neerge
daald was.
Ook Bim had vochtige ogen, maar
zij straalden zo, dat de grauwe sluiers
die mij het uitzicht belemmerden er
door verscheurd werden. En toen zei
zij iets, dat alle klokken aan het lui
den bracht: „Hallo..Bom!"
Wat klonk dat eigenaardia dacht
Nikoline peinzend, dat „Bom". Maar
ook zo teer, zo onuitsprekelijk teer.
Was het haar stem eigenlijk wel ge
weest, die dat gezegd had? Het was
immers een echo. Of had Jurgen.
Zij wilde naar het hoofdeinde van het
bed kijken, maar er was geen bed meer
alleen een kleine, witte wolk en dat
was beslist dezelfde, die zojuist over
Kaspar Godeysen was neergedaald.
De wolk werd hoe langer hoe groter
en toen voelde Nikoline. hoe zij er ge
heel door werd omhuld en hoe zij
in de zwevende ijlte ervan wegzonk.
Meisjes- en kinderstemmen kwamen
ergens vandaan, die bim..bam.
bom..zongen.
Wat klonk dat aardig Klokkengelui
in het leven van opgewekte mensen.
Het werd hoe langer hoe duidelijker
maar niet scherper of hinderlijk. Het
klonk zilverig en bijna onaards. De
wolk steeg op en droeg Nikoline met
zich mee, hoe langer hoe hoger.
Geluk maakt slaperig. was een
van haar laatste gedachten Grappig
was dat. Geluk maakt slaperig en
Kaspar Godeysen moet nu ook wel
slapen. Bom en Bim natuurlijk ook
en dan de kleine Bam. Jurgen..Jur
gen.
Toen zij wakker werd, had zij nog
maar een heel klein stukje van de
wolk bij zich. Zij hield het in haar
armen, maar vlak daarop bleek, dat
het een hoofdkussen was.
(Wordt vervolgd
MM>0Öö6fN50
46-47. Als Petertje soms had gedacht, dat
hij de laatste schrik doorstaan had, dan
had-ie 't wel mis..Nauwelijks waren ze
doorgelopen, of plotseling klonk een hevig
geschreeuw.
En vóór hij wist, wat dat betekende,
sprong er een troep vreemde negers uit
de struiken, die er erg woest uitzagen.
Habiboe en de anderen vluchtten de
struiken in, maar Petertje kon dat niet
meer. Hij \jerd stevig vastgepakt...
DE MATERIALEN-CONCURRENTIESTRIJD in de overhemdenindustrie
heeft zich thans dermate toegespitst, dat de handelaar er nu de voorkeur aan
geeft de kat uit de boom te kijken. Vooral de kleinere detaillisten hebben de
inkoop voorlopig gestaakt. Zij wachten af tot de scherprechter in deze strijd
de consument in het algemeen, de huisvrouw in het bijzonder een keus heeft
bepaald. Deze afwachtende houding, die dus in feite een kopersstaking betekent,
heeft de overhemdenindustrie voor grote problemen gezet. „Het is een hete tijd
voor ons", zo drukte een fabrikant het kernachtig uit. „En als het te lang duurt
kan deze situatie voor kleinere bedrijven dodelijk zijn".
OM DE moeilijkheden goed te begrij
pen moet men enkele jaren in de his
torie terug gaan. Het begon eigenlijk al in
1956, toen het zogenaamde „no-iron" over
hemd zijn intrede in ons land deed. Dat
bracht echter wel een omwenteling in de
fabrikage tot stand, maar niemand werd
er slechter van. Deze overhemden immers
waren vervaardigd van het oude vertrouw
de popeline dat nu was voorzien van een
laagje kunsthars. Maar het feit bleef, dat
de kunsthars zijn vormbehoudende werking
na korte of langer tijd verloor, zodat de
huisvrouw toch naar een strijkbout moest
grijpen. En bovendien vergeelde het no-
iron overhemd op den duur wat.
DUS HAPTEN de Nederlandse fabri
kanten in 1958 gretig toe, toen een Zweed
't tricot-nylon, introduceerde. Dat syntheti
sche produkt bood namelijk vele voorde
len: erg solide rnits met zorg gewas
sen en ook kreukhenstellend. Boven
dien werd deze nylon 'hiet geweven, maar
op breimachines vervaardigd, waardoor
het vele malen sneller gefabriceerd kon
worden. Voor de katoenindustrie was dat
een zware slag, vooral voor Amerika,
waar de boeren katoen verbouwen met
rijkssubsidie.
In het research-centrum Deering-Milli-
ken, waar men al jarenlang experimen
teerde, werd sindsdien onder hoogspanning
gewerkt. En met succes. Want men vond
tenslotte een weg om door chemische
processen de moleculaire structuur van
katoen te veranderen. De katoen groeit
in de natuur als het ware schoksgewijze,
Ook in Engeland zijn bij sportevene
menten altijd mensen aanwezig die bij
eventuele ongelukjes eerste hulp ver
lenen kunnen. Deze EHBO-ers zijn
veelal geüniformeerd en gehelmd, en
soms ook uitermate mobiel, zoals de
man op ons plaatje, die op zijn brom
mertje gelijk op rijdt met dr deel
nemers aan een hindernisren. Na elke
muur, wal of sloot kijkt hij vol ver
wachting op zij om te zien of er soms
klanten voor hem zijn
waardoor moleculeklitjes in de vezel ont
staan. Men heeft nu ontdekt, hoe men
deze vezel moet bewerken om ervoor te
zorgen, dat hij zich in vochtige toestand
strekt. Een van deze bewerkte katoen
vervaardigd overhemd is bijzonder kreuk-
herstellend en bovendien kan het gekookt
en met elk bleekmiddel behandeld worden.
Sinds februari van dit jaar zijn deze
overhemden Bel-o-Fast, Bancare, Cot-
toncare, Bester, Cottonova of hoe ze ook
mogen heten ook op de Nederlandse
markt al een zeer ernstige concurrent ge
worden van het tricot-nylon. De fabrikan
ten van dit laatste produkt hebben in
middels echter al weer een tegenoffen
sief aangekondigd.
HET IS met dat alles voor ogen, te
grijpen dat de handelaren er nu de voor
keur aan geven, de ontwikkeling af te
wachten. Voor de textielindustrie betekent
dat een grote klap, want zij zit met
veel minder orders. En de detaillisten
kunnen zich de weelde van het afwachten
veroorloven, aangezien de levertijden door
de sterk toegenomen overhemdenproduktie
en de aanzienlijk verhoogde import tot
een minimum zijn ingekrompen. In vele
gevallen wordt zelfs al uit voorraad ge
leverd, wat een jaar geleden nog ondenk
baar was. Derhalve kunnen de winke
liers het zich veroorloven, zeer kleine voor
raden aan te houden.
„Toch geloof ik, dat alle vier soorten
overhemden zich zullen handhaven", meen
de onze zegsman. „Voor iemand die zijn
overhemden naar de wasserij stuurt, blijft
het normale popeline nu eenmaal ideaal.
Waarom zou hij een kreukherstellende
stof nemen? De „no-iron-overhemden zul
len zeker in ,!e lagere prijsklasse-„over-
eind" blijven. Tricot-nylon en de zoge
naamde „non-resin-finish" zullen het alle
bei wel doen. Het is niet zo fijn van
kwaliteit als popeline of no-iron. Het moet
ook wat grover zijn, omdat de soliditeit
anders sterk terugloopt. En wat het ver
gelen betreft: ach, ik geloof, dat ze daar
allemaal wel aan onderhevig zijn!"
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Machtige organi
saties van medici, onder andere de
American Medical Association (AMA) en
het American College of Surgeons
(ACS) zijn in een controverse gewikkeld
over wat men noemt het „splitsen van
het honorarium". De vragen die hier
rijzen zijn: mag een chirurg een huisarts
ervoor betalen, wanneer deze hem pa-
-
tiënten bezorgt? En: mag men zulk een
onverbloemde betaling camoufleren door
de huisarts te laten assisteren bij de
operatie?
„VOOR WAT HOORT WAT" is een leus,
die de Amerikanen goed begrijpen. Wié er
gens nieuwe klanten aanbrengt, heeft een
goede kans daarvoor te worden beloond.
Laat men voor het eerst ergens zijn auto
repareren of gaat men in een manége voor
het eerst paardrijden, dan moet men erop
voorbereid zjjn de vraag te horen: „Wie
heeft 'mijn bedrijflef mijn stal aanbevo
len?" en zulk een recommandatie wordt
dan wel in een of andere vorm beloond.
Het doet ietwat onaangenaam_ u. te he-
merken dat ook in de medische wereld
zulke handelspraktijken zijn binnengedron
gen, maar een feit is het. Wanneer een
huisarts oen chirurg voornamelijk aanbe
veelt omdat juist deze specialist hem daar
voor een flinke vergoeding heeft beloofd,
dan deugt er iets niet. Hoe vaak dergelijke
dingen voorkomen valt niet te zeggen,
maar uit het feit, dat er over deze zaak
een fikse strijd is ontbrand tussen belan
gengroepen der medici, toont wel a^n, dat
de bedoelde praktijken tamelijk wijd ver
breid zijn.
In 23 van Amerika's vijftig deelstaten is
het in strijd tnet de wet, dat een specia
list geld betaalt aan een huisarts omdat
deze hem patiënten bezorgt. Maar het is
uiterst moeilijk zulk een praktijk aan te
tonen. Wie zulks beweert zonder het te
i
21. Voorovergebogen tegen de felle windvlagen wor
stelde kapitein Robbeklopper zich naar het roer en
bracht het schip met de kop in de wind Dat was
maar net op tijd, want de schuit begon al zwaar slagzij
te maken en hoge stortzeeën spoelden over het dek.
„Reef de zeilen, maats!" brulde de gezagvoerder tegen
de harde wind in. „Smijt de schoten los, en als de
weerga!"
Maar Panda en Joris hadden hun handen vol aan
zichzelf. In paniek klemden ze zich vast aan touwen
en balken.
„Wat betekent reven, kapitein?" vroeg Panda ang
stig en ook Joris moest bekennen, dat bepaalde zee
vaartkundige finesses hem niet geheel helder meer voor
de geest stonden.
Het schutterig gedrag van zijn bemanning bracht de
kapitein tot razernij. Zijn gebulder klonk nu zelfs bo
ven het gieren van de storm uit en gaf van zijn ont
stemming blijk in termen, die niemand verkeerd kon
begrijpen. „Drommelse landhaaien!" brulde hij. „Land
rotten en academisch gevormde zeelui, 't is allemaal
één pot snert! Praats voor tien, maar te stom om
voor Neptunus te dansen! Ik zal zelf de zeilen wel
strijken! Laveer hierheen en neem het roer over, als je
je toch ergens aan moet vastklemmen!"
En zo struikelden Panda en Joris naar het roer, ter
wijl de oude kapitein handig het want in klom.
kunnen bewijzen, kan zelf in moeilijkhede
raken wegens laster.
WANNEER ENKELE chirurgen in een
bepaald gebied de huisartsen belonen voor
hun „aanbrengwerk", wordt het voor de
anderen moeilijk om niet te gaan meedoen
in de concurrentie. De American Medical
Association, die veel huisartsen onder haar
leden telt, staat nog altijd'op het stand
punt, dat het niet ethisch is indien een
huisarts zich een deel laat betalen van het
honorarium, dat de chirurg toucheert
dankzij een aanbeveling van deze huisarts.
Maar onlangs heeft deze zelfde A.M.A. als
haar opinie gegeven, dat het zeker toelaat
baar is als zulk een huisarts de chirurg as
sisteert bij een operatie en daarvoor wordt
betaald. Vaak is zo'n assistentie blijkbaar
niet veel meer dan een "wassen neus".
Het American College of Surgeons heeft
zich over die uitspraak van de A.M.A.
nogal verbolgen getoond. Deze A.C.S. wil
een élite-organisatie zijn van chirurgen en
haar leden moeten uitmunten in bekwaam
heid en ethiek. Lang niet iedere medicus
die het mes hanteert is lid van de A.C.S.
Deze organisatie heeft onlangs te kennen
gegeven, dat ongeveer de helft van alle
operaties in Amerika verricht wordt door
mensen, die naar de maatstaven van
de A.C.S. de kwalificaties daartoe niet
bezitten.
Over percentages valt te twisten. Maar
het hoofdprobleem in het hier aan de orde
gestelde geschil is dit: wanneer een huis
arts, rekenend op een of andere vorm van
beloning, patiënten stuurt naar een chi
rurg. dan kan de patiënt het gevoel heb
ben, dat hij, letterlijk en figuurlijk „ver
kocht wordt waar hij bij is" en dat hij
er zelf nog aan meebetaalt bovendien.
In het ergste geval kan het ook nog voor
komen, dat een patiënt geopereerd wordt
zonder dat het eigenlijk nodig is. Een huis
arts stuurt een patiënt naar een chirurg.
Een operatie zou wel achterwege kunnen
blijven, maar de chirurg zet toch het mes
er maar in. Dat levert meer op en boven
dien voorkomt hij dat de huisarts teleurge
steld wordt en zijn patiënten eventueel gaat
sturen naar een chirurg, die sneller be
reid is tot opereren.
NOGMAALS: men moet naar aanleiding
van dit alles beslist niet gaan generalise
ren, want uiteraard zijn er talloze medici
in de Verenigde Staten die niet aan dit
spel meedoen. Maar men kan zich mis -
schien voorstellen, dat iedere potentiële
patiënt en wie is dat niet? die 'n
de kranten over bovengenoemde contro
verse leest, het gevoel krijgt dat hij bij
een operatie in dubbele zin „gesneden"
kan worden.
Advertentie
Grote Houtstraat 62 en 67 - Tel. 10657 - 12839
