Russisch eir Amerikaans plan
wederzijds onaanvaardbaar
Sovjet-diplomatie heeft haar
kaarten meesterlijk geschud
WERELDNIEUWS
Ontwapeningsoverleg in Genève
Nog duizend ex-nazi's
wacht berechting
Klacht van EEG-
commissie tegen België
en Luxemburg
Aardverschuiving eist
41 levens in Peru
raatótoel
In België zitten nog 68
collaborateurs gevangen
Amerikaanse astronaut
Slayton uitgevallen
Nobelprijswinnaar dr.
A. Compton overleden
JAG 16 MAART 1962
3
ROOK DIE
LEKKERE
HALFZWARE
SHAG
GEZOND
GLANZEND
HAAR
HAARCRÈME
Tweehonderd misdadigers
zijn nog voortvluchtig
Steen des aanstoots
V eiligheidsraad
Dwangpositie
Reacties
22 kinderen bij de doden
Qp de
Remco Campert
ffipS wast U het best met QRJEXEX
BERKELEY (Californië) (AP) De be
roemde Amerikaanse natuurkundige en
Nobelprijswinnaar Arthur Compton is op
69-jarige leeftijd aan een hersenbloeding
overleden.
Dr. Compton was in de eerste plaats
bekend om zijn onderzoekingen die geleid
hebben tot de eerste nucleaire kettingreac-
tie en later tot de constructie van de
kernbom. In 1927 deelde dr. Compton de
Nobelprijs met de Britse professor Char
les Tr. Wilson van de universiteit van
Cambridge voor de studie van Röntgen
stralen in het onderzoek naar de structuur
van het atoom.
Compton verkocht reeds wetenschappe
lijke artikelen aan tijdschriften toen hij
nog op de middelbare school was. Hij
fotografeerde planeten door een camera
aan een telescoop te monteren en. vond
een gyroscopische stabilisator voor vlieg
tuigen uit.
In de tweede wereldoorlog werd hij be
noemd tot voorzitter van de commissie
van de Nationale Academie van Weten
schappen, die belast was met de ontwik
keling van het gebruik van uranium in
oorlogstijd. Hij had de leiding over de
onderzoekingen die geleid hebben tot de
bouw van de eerste kernreactor.
Advertentie
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
GENèVE, 16 maart. De Sovjet-Unie en de Verenigde Staten hebben gisteren,
op de eerste werkdag van de ontwapeningsconferentie der zeventien landen, hun
voorstellen op tafel gelegd. Gromyko introduceerde met een korte rede twee
documenten, een memorandum van 20 en een ontwerpverdrag van 27 pagina's.
Wat men ook van de inhoud van het Sovjet-voorstel denken mag, het heeft in de
vorm een grote verdienste. Het geeft een compleet antwoord op de opdracht,
die de UNO-Assemblee aan de hier zetelende ontwapeningscommissie verstrekte:
algemene en volledige ontwapening onder internationale controle.
STUTTGART (AP) Er moeten nog
omstreeks duizend ex-nazi's berecht wor
den voor oorlogsmisdaden, zo heeft de mi
nister van Justitie van de deelstaat Ba-
den-Württemberg, Wolfgang Hausmann
verklaard. Hij zei dat de verblijfplaats van
achthonderd van deze ex-nazi's bekend is
en dat zij te zijner tijd berecht zullen
worden. De overige vierhonderd zijn of
naar het buitenland gevlucht of leven on
der een valse naam en zullen wellicht
nooit gevonden worden.
Minister Hausmann prees het werk van
het Centraal Bureau voor onderzoek naar
oorlogsmisdaden in Ludwigsburg, dat er
voor heeft gezorgd dat een groot deel van
de oorlogsmisdaden aan het licht is geko
men. Sinds 1945 zijn meer dan tiendui
zend mensen berecht voor misdaden in de
nazitijd, 5300 van deze mensen werden be
recht door Duitse rechtbanken. De beschul
diging dat een deel van de Westduitse
politie en justitie zijn best doen nazimis
dadigers te beschermen wees Hausmann
van de hand.
Deze beschuldiging werd vorig jaar no
vember geuit door de Westduitse officier
van justitie mevrouw Barbara Just-Dahl-
mann.
Het voorziet in alle details, in volledige
wereldwijde ontwapening in drie stadia
over een periode van vier jaar, met nauw
keurige specificatie van de controlemidde
len daarop, alsmede vorming van een in
ternationale politiemacht. Daartegenover
hebben de. Amerikaanse voorstellen de ver
dienste van grotere soepelheid, beschei
denheid en realisme. Maar in de vormge
ving heeft de Amerikaanse diplomatie bit
terlijk gefaald. De voorstellen zijn niet vol
ledig, geven geen duidelijke samenhang
en zullen voor het oog der neutrale wereld
en dat oog kijkt hier in Genève toe
de indruk wekken, dat het westen niet een
werkelijke ontwapening wil. slechts een
gedeeltelijke ontmanteling van de allerge
vaarlijkste wapenmacht, vooral die van de
tegenpartij.
De Russische en Amerikaanse voorstel
len hebben overigens één ding werkelijk
gemeen: zij zijn wederzijds volstrekt on
aanvaardbaar. In feite bevatten zij in de
grote lijn niet anders dan hetgeen reeds
verworpen is. Beide partijen hebben hun
oude voorstellen op smaak willen brengen
met een garnituur van details. Bij de Rus
sen, die voor het eerst met een compleet
ontwerpverdrag komen, is dat zelfs in een
zo ontstellende hoeveelheid het geval, dat
er een pagina nodig zou zijn om ze alle
op te sommen. Hoewel geen van beide
zijden werkelijk gelooft zijn ontwapenings
voorstellen ooit in praktijk te hoeven bren
gen, heeft men voor alle zekerheid toch de
sterkste wapens van de tegenstanders de
prioriteit voor de vernietiging gegeven.
De Amerikanen willen de Russische in
tercontinentale raketten zo snel mogelijk
van de aardbol zien verdwijnen. De Sov
jets willen in de eerste fase het Ameri
kaanse net van militaire bases en Polaris
duikboten, dat hen omsingelt, ontmante
len. Het heeft weinig zin in details te tre
den over de zones van overeenstemming en
van disakkoord in de twee plannen, die
elkaar soms overlappen en soms zeer neu-
fraal tegenover elkaar staan.
Er is namelijk één steen des aanstoots
die op zichzelf genoeg is om de hele dis
cussie onmiddellijk te doen struikelen: de
controle op de ontwapening. Het Sovjet
voorstel handhaaft onverkort Moskou's
principe: eerst ontwapenen, dan die
ontwapening verifiëren. Engelsen en
Amerikanen verwerpen dat. Zij eisen
vastbesloten dat de verificatie niet
alleen de ontwapening, maar ook de reste
rende bewapening en zelfs de mogelijk n
het geheim elders plaatsgrijpende herbe
wapening omvat.
Dit obstakel is met een eenvoudig voor
beeld te illustreren. Stel dat beide blokken
overeenkomen hun mariniers te demilita
riseren. De Sovjet-Unie nodigt dan het in
ternationale controle-orgaan naar Lenin
grad om de ontwapeningsceremonie bij te
wonen.
Daar treden 200.000 mariniers aan, lie
hun geweren weggooien, hun uniformen
uittrekken en vervolgens in blauwe over
alls aan het werk gaan in een fabriek
van landbouwwerktuigen. Nu wordt echter
de tevredenheid van de controle-commis
sarissen, voor zover zij nog niet door het
aansluitende wodka-feest beneveld zijn,
verstoord door het bericht dat er in Vla
divostok zojuist een half miljoen nieuwe
mariniers onder de wapenen is geroepen.
De commissie vraagt om vervoer naar
Vladivostok, maar krijgt dan het vriende
lijke, doch besliste antwoord, dat dit bui
ten haar competentie ligt.
tie rooskleurig is. Maar dat valt niemand
tegen, omdat niemand rozenkleur had ver
wacht. In conferentiekringen neigt men nu
tot de volgende prognose: de Amerikanen
zullen eind april hun atoomproeven in de
atmosfeer hervatten. Zij zijn daartoe zo
vastbesloten, dat zij zelf bezwaren zouden
inbrengen tegen mogelijke Sovjet-conces
sies. Maar zelfs die mogelijkheid werd van
middag in de grond geboord, toen de Rus
sische afgevaardigde in het zich al jaren
voortslepende overleg over het stopzetten
van de kernproeven, Zarapkin, nog eens
duidelijk stelde, dat de Sovjet-Unie alleen
bereid zal zijn een akkoord te sluiten over
het stopzetten van de kernproeven wanneer
het principe van iedere internationale in
spectie achterwege blijft.
De Sovjets zullen uiteraard op die Ame
rikaanse proeven met eigen atoomtests ant
woorden. Of meteen, of na enige tijd om
eerst nog wat te profiteren van de storm
van verontwaardigingen die zeker tegen
de Verenigde Staten zal opsteken.
In beide gevallen zal de angst van de
wereld, die vooral geen proeven wil, zich
manifesteren. En wel via de druk van
deze Geneefse conferentie op de staats
hoofden om zelf naar Genève te komen.
Dan heeft Kroesjtsjev de top die hij wil
de hebben, zonder eerst de voor hem ge
vaarlijke weg van wederzijdse concessies
in te slaan, gevaarlijk omdat hij dan door
de Stalinisten onmiddellijk voor verrader
zou worden uitgekreten.
Voor alle zekerheid heeft de Sovjet-Unie
ook nog voorgesteld dat het controle-or
gaan slechts mag verifiëren en publiceren
maar zelf geen dwang mag uitoefenen
wanneer een land in gebreke blijft zijn
verplichtingen na te komen. Dat zou de
veiligheidsraad moeten doen. En in de
Veiligheidsraad heeft de Sovjet-Unie uiter
aard een veto. De Westelijke mogelijkhe
den achten, niet zonder reden, zo'n con
trolesysteem volstrekt onaanvaardbaar.
Voordat men de Sovjet-voorstellen echter
als pure huichelarij afdoet, moge men wel
bedenken dat a. het Westen dezelfde mo
gelijkheden zal krijgen tot ontduiking of
veto als de Sovjet-Unie en dat b- een wer
kelijk waterdichte controle op wereld-ont
wapening eenvoudig technische waanzin is
Iedere controle op iedere ontwapening zal
zich in werkelijkheid moeten baseren op
steekproeven en meer nog op het „morele
contract" der verdragsluitende partijen.
Iedere mogendheid die betrapt wordt „met
zijn hand in de jam-pot" van een werke
lijke ontduiking van het verbod op moord
wapens, wordt de risée van de wereld.
Men kan bepaald niet zeggen dat de stem
ming in Genève na deze eerste confronta
Hoe men het keert of wendt, de Sovjet-
diplomatie heeft haar kaarten onder ue
gegeven omstandigheden meesterlijk ge
prepareerd. Zij heeft in september een
voorschot op de verontwaardiging geno
men met een serie prieven die door het
mensdom alweer zo goed als vergeten is.
Zij heeft de Amerikanen in een dwang
positie gemanoeuvreerd, waarin die
midden in een ontwapeningsconferentie
onta bene tot het hervatten van
atoomtests moeten overgaan. En dat, ter
wijl de Sovjet-Unie een volledig ontwape
ningsprogram op tafel heeft gelegd. Maar
de controle, zal men zeggen. Welnu, het
mensdom heeft maling aan controle. Al
leen verantwoordelijke regeerders willen
controle. Het menschdom wil atoom
bommen, raketten in de zee zien ver
dwijnen. Waarom houdt de Sovjet-Unie
meer rekening met de publieke wereld
opinie dan het democratische westen?
Het eerste onofficiële commentaar van
Russische zijde op de gisteren door de Ver
enigde Staten bij de ontwapeningsconfe
rentie ingediende voorstellen luidde, dat de
Amerikaanse delegatie tracht het hoofd
probleem te verdoezelen door bijkomstig
heden in het geding te brengen. Een bij
komstigheid noemden Russische kringen
bijvoorbeeld: het Amerikaanse voorstel,
dat de V.S. en de Sovjet-Unie 50.000 kg
splijtbaar materiaal aan de UNO zullen
overdragen ten behoeve van vreedzame
doeleinden.
Voorts merkten dezelfde kringen op, dat
het Amerikaanse voorstel voor een eerste
ontwapening met dertig pet, reeds in 1948
door de V.S. was gedaan en derhalve niet
kan worden opgevat als een ernstige po-
ging om thans het bereiken van overeen
stemming te vergemakkelijken.
De Britse delegatieleider op de ontwape
ningsconferentie, Lord Home, liet via een
woordvoerder weten dat Engelnad het
Amerikaanse voorstel als fantasierijk, ver
strekkend en zeer belangrijk beschouwt.
..Dit is onze kans. Als over deze voorstel-
..Inn overeenstemming -kap worden bereikt
dan zal er een belangrijke doorbraak heb
ben plaatsgevonden," aldus de woordvoer
der voor Lord Home. Het Russische voor
stel werd door de Britse delegatie nog be
studeerd en men onthield zich derhalve
van commentaar.
Van Amerikaanse zijde ontbreekt offi
cieel commentaar ook nog. maar een Ame
rikaans functionaris liet in een privége-
sprek uitkomen, dat hij er niets nieuws of
hoopvols in had kunnen ontdekken.
De EEG-commissie heeft bij het Hof der
Europese Gemeenschappen in Luxemburg
een klacht ingediend tegen België en Lu
xemburg. De EEG-commissie meent dat
België en Luxemburg zich, schuldig heb
ben gemaakt aan schending van het ver
dragsartikel dat invoeren van nieuwe in-
en uitvoerrechten of verhoging van be
staande rechten met ingang van 1 janu
ari 1958 verbood. België en Luxemburg
hebben sedertdien heffingen op ontbijt
koek en soortgelijke pordukten verhoogd.
De beide landen hebben onlangs welis
waar, na een terechtwijzing van de com
missie, een beroep gedaan op het ver
dragsartikel dat uitzonderingen toestaat
in geval van ernstige moeilijkheden in
een sector van het economische leven,
maar zij hebben in afwachting van de
beslissing der commissie hierover de ge
wraakte heffingen niet opgeschort.
far
Het verkeerde been
Soms wil het niet. Men stapt met het
verkeerde been uit bed en het goede blijft
achter, verward in lakens, dekens en wat
zich vaak verder in bedden bevindt. Op
dat verkeerde been wordt men dan ge
acht de dag verder door te sukkelen.
Zulke dagen komen zo af en toe voor
in mijn leven. Het zijn vreselijke dagen,
die zich vooral kenmerken door een vol
strekte humorloosheid van mijn kant en
een opzienbarend gemis aan gevoel voor
de betrekkelijkheid van alle din,gen. Oli
fanten, waar ik anders met een luchtig
gebaar muggen van maak, blijven oli
fanten en vertonen zelfs de neiging om
nog iets omvangrijker en dikhuidiger te
worden. De aanmaning van de belasting
anders een bron van vermaak en blufferige
verhalen aan vrienden- wordt een dreig
brief van de O.A.S. -over de brug komen
of anders.Het slordige leven, waar
ik me een groot deel van het jaar met
zoveel onverantwoordelijk genoegen aan
overgeef, blijkt een al even miezerige
sleur als het leven dat zich netjes binnen
de aangeharkte perken voortbeweegt.
Het zijn ook de dagen waarop je je
aan voorwerpen stoot, niet alleen figuur
lijk maar ook letterlijk. Stoelen zijn twee
maal zo groot geworden en werpen zich
voor je voeten. Vazen tuimelen van de
schoorsteen als je alleen maar naar ze
kijkt. Keukenplanken laten zich bliksem
snel een decimeter zakken om je een
bons op je hoofd te geven en begeven
zich dan weer ijlings naar hun gebruike
lijke plaats terug.
Het zijn de dagen (om nu maar een
volledige opsomming te geven) waarop je
sleutels door een plotseling ontstaan gat
in je broekzak op de straatstenen klette
ren en vandaar in een put; waarop je
trein van een ander perron vertrekt en
je ontdekt het te laat; waarop postzegels
aan je vingers blijven kleven; waarop je
mooiste overhemd geheel verroest door
de wasserij wordt thuisbezorgd; waarop
al je vrienden niet thuis zijn en al je
vijanden bij jou thuis; en het is ook de dag
waarop je, na bij het aantrekken een
scheur in de schouder van je pyjamajasje
te hebben veroorzaakt, met het verkeerde
been in bed stapt.
BRUSSEL (ANP) De Belgische mi
nister van Justitie, Vermeylen, heeft in
de Kamercommissie voor Justitie mede
gedeeld, dat nog 68 Belgen wegens colla
boratie in de bezettingstijd gevangenisstraf
ondergaan. Hij zei, in antwoord op vra
gen van Kamerleden, het wenselijk te
achten hen, die wegens oorlogsmisdaden
tot levenslang werden veroordeeld, vrij te
laten nadat zij 20 tot 22 jaar van hun straf
hebben ondergaan.
De minister verklaarde voorts, dat
twee politiek veroordeelden de wens hebben
uitgesproken niet te worden vrijgelaten.
Het afgelopen jaar zijn 22 wegens colla
boratie veroordeelden in vrijheid gesteld.
Advertentie
Schuld van Fidel. Zwaar gewapende
politiemannen en soldaten zijn gis
teren in Guatemala herhaalde malen
in gevechten met demonstranten
tegen de regering verwikkeld ge
raakt. Bij deze ongeregeldheden in de
hoofdstad waren duizenden mensen be
trokken. Tot dusverre zijn vier doden en
72 gewonden geteld. De regering geeft
de schuld van de moeilijkheden aan
Castro-communisten.
Ontslag. De Turkse minister van Buiten
landse zaken Selim Sarper heeft om
persoonlijke redenen zijn portefeuille ter
beschikking gesteld. Premier Inonu heeft
het ontslag aanvaard, maai nog geen
opvolger benoemd. Sarper, die zijn land
vertegenwoordigd heeft bij de NAVO in
Parijs en bij de Verenigde Naties, zou
zich naar verluidt benoemd willen zien
tot ambassadeur.
Betaalt goed. Een jonge Engelsman, die
na door troepen van de Verenigde Na
ties in Kongo gevangen genomen te zijn,
woensdag werd vrijgelaten, heeft op
doorreis in Rome gezegd naar Laos te
zullen gaan om zijn carrière als huur
soldaat voort te zetten. Op het vlieg
veld van Rome zei hij: „Tsjombe be-
betaalt goed".
Ruil. De Russische regering heeft bekend
gemaakt, dat winnaars van een Stalin-
prijs voor de vrede deze kunnen inrui
len tegen de internationale Leninprijs
voor de vrede. De in 1949 ingestelde
Stalinprijs werd in september 1956 ver
vangen door de Leninprijs.
Gepeperde buit. Vier rovers hebben gis
teren 10.500 pond sterling aan lonen ont
futseld aan drie bodes, die zij door mid
del van peper en rook buiten gevecht
hadden gesteld. De bodes haalden de
zak met het geld uit hun gepantserde
auto toen zij werden overvallen door
de vier onbekenden. Drie rovers scho
ten windbuksen die met peper geladen
waren op de bodes leeg, terwijl hun
leider een rookbom wierp. In de ver
warring die toen ontstond wisten de on
bekenden met een andere auto en met
geld te ontkomen.
Staatsgevaarlijk. Donderdag zijn in New
York twee leidinggevende functionaris
sen van de Amerikaanse communisti
sche partij gearresteerd. Het zijn de al
gemeen secretaris Gus Hall, en de na-
tionaal-secretaris, Benjamin Davis. Zij
werden ervan beschuldigd hun partij
niet te hebben laten registreren, zoals
volgens de wet op de controle op staats
gevaarlijke activiteiten is vereist. Na
het storten van een borgsom van 5.000
dollar werden zij vrijgelaten Zij moeten
maandag voor een rechtbank verschij
nen.
Koninklijk. Radio-Mekka heeft donderdag
de vorming bekendgemaakt van 'n nieuw
kabinet in Saoedi Arabië. Het nieuwe
kabinet staat onder l,eiding van koning
Saoed zelf. Prins Feisal Ibn Abdoel al
Saoed, een broer van de koning, is
benoemd tot vice-premier en minister
van buitenlandse zaken. Prins Feisal
zal de zittingen van het kabinet presi
deren.
Advertentie
WASHINGTON (AP) De Amerikaan
se atronaut Donald K. Slayton heeft zich
wegens hartklachten moeten terugtrekken
uit de voorbereidingen voor de ruimte-
vlucht, die voor eind april of begin mei
op het programma staan. Zijn plaats zal
worden ingenomen door M. Scott Carpen
ter. Artsen hebben verklaard dat Slay-
tons hartslag onregelmatigheden vertoont.
Dit werd al in november 1959 ontdekt,
maar toen werd niettemin besloten Slay
ton, een majoor van de Amerikaanse
luchtmacht, aan de Nationale Dienst voor
Lucht- en Ruimtevaart (NASA) ter be
schikking te stellen. De medische dienst
is echter tot de slotsom gekomen, dat
Salyton de ruimtevaart beter niet kan ma
ken. Slayton verklaarde bijzonder teleur
gesteld te zijn.
Carpenter was aangewezen als plaats
vervanger voor de Amerikaanse ruimte
vaarder luitenant-kolonel Glenn. Walter
Schirra is aangewezen als plaatsvervan
ger van Carpenter.
LIMA (Reuter-AFP-AP) Een grond
verschuiving heeft woensdagavond in de
oostelijke Andes aan 41 mensen, onder
wie 22 kinderen, het leven gekost. De
slachtoffers hielden verblijf in een werk
kamp in Yaupi, 80 km van La Oroya
in Peru, dat werd bedolven.
Het kamp was kortgeleden ontruimd,
wegens het gevaar voor aardverschuivin
gen, doch de vrouwen en kinderen keer
den overdag telkens naar hun vroegere
woningen terug. In het kamp woonden de
employes van een Amerikaanse maatschap
pij die in de omgeving een waterkracht
project uitvoert.
De verschuiving was veroorzaakt door
bijzonder hevige regens.
Indien de mensen gebleven waren waar
zij zich bevonden zouden zij nog in le
ven zijn.
De lawine kwam in twee golven met
een tussenpoos van vijftien minuten.
Een van de arbeiders zag de helling van
een berg in beweging komen. Hij holde
naar het kamp en schreeuwde een waar
schuwing. De mensen begonnen bergaf
waarts te hollen en werden bedolven on
der de tweede golf. De lawine was 600
meter lang, 200 meter breed en 10 meter
hoog. Een weg tussen Yaupi en Carhua-
mayo is over een lengte van 200 meter
door, de lawine bedolven. Op 10 januari
werd het dorp Ranrahirca door een lawine
bedolven. Hier kwamen 3800 tot 4000 men
sen om het leven.
(zie het wasvoorschrift)
