Oud naast nieuw
VOORBEELD
ZATERDaG 21 APRIL ,1962
7
SSr^^pi x^i if
l« |p| p§ ii*i|pi*|iiiiiii
A'
«M
Het kan gemeen stuiven op het IJmuidense industrie
terrein. Vooral als de wind in de noordhoek zit. In de
open ruimte tussen de bedrijven heeft hij dan vrij spel.
En open ruimten zijn er nog genoeg. Zij bestaan steeds
uit zandvlakten waaruit hier en daar een pol helm zijn
verwaaide kuif omhoog steekt en waarop schijnbaar
achteloos stenen en andere bouwmaterialen zijn neer-
gestrooid. Roestige rails doorsnijden dc vlakte en ein
digen aan de westkant zomaar ergens. Zij vormen het
begin van een nieuwe spoorwegaansluiting voor het
industriegebied. Uit die zanderige chaos verrijzen de
bedrijven, de een na de ander. De muren zijn van licht
gekleurde stenen, die niet donker en verweerd zijn als
die van de oude bedrijven aan de overkant van de
Haringhaven, maar vertonen nog grillige, wit uitgeslagen
plekken. Dat alles kun je zien vanaf een hoge duintop
aan de zuidwest zijde. Je ziet op de achtergrond het
machtige, door grauwe en bruine rook verdoezelde
silhouet van hoogovens. Je hoort het nooit ophoudende
geraas van dat geweldige bedrijf. De dreunende stem
van een zeeschip in de sluis hoor je, en de korte felle
stoten van antwoordende sleepboten. Uit de bedrijven
aan je voeten komen af en toe ook geluiden die je her
kent: de klappen van een stoomhamer, het sissen van
een staalstraalspuit, het aanslaan van vrachtauto
motoren. Maar eens temeer vallen je de open plekken
op, plekken, die echter binnen afzienbare tijd niet meer
open zullen zijn.
■§89SS&£&
w A* Av,v^x<wJ^.w.^(^. k, J&Z, >gSj
'v J
y-,-.,.-">
ïA.«*imL
Zo liggen de bedrijven ten zuiden van I voet van de duinen Aan de horizon
de IJmuidense Haringhaven aan de I domineren de hoogovens.
Het industrieterrein van de Haring-
haven wordt in het oosten begrensd door
de Dokweg, in het westen door een par
keerterrein en in het zuiden door de dui
nen. Het heeft een oppervlakte van
ongeveer 153.600 vierkante meter. Een
..blok" bedrijven is al enige tijd gereed.
Dit langgerekte blok wordt door de
Kromhoutstraat in het noorden en de
Ampèrestraat in het zuiden ingesloten en
tot kleinere blokken gesneden door de
Kaplanstraat, Bronsstraat, Comwall-
straat en Hefnerstraat.
Ten westen van de Hefnerstraat is een
terrein ter oppervlakte van 42.000 m2 bij
het P.E.N. in gebruik, dat er een maga
zijn heeft gevestigd. Dit magazijn werd
november 1960 in gebruik genomen. Er
liggen in het magazijn en buiten op het
opslagterrein alle materialen opgeslagen
die ook maar iets met de elektriciteits
voorziening hebben te maken. Tot lan
taarnpalen toe. Slechts een man beheert
deze grote hoeveelheid materialen, de heer
H. de Wit.
Westelijk van het P.E.N.-terrein ligt het
parkeerterrein voor strandbezoekers. Dit
parkeerterrein kan te zijner tijd eveneens
bij het industrieterrein worden getrokken.
Aan twintig bedrijven is nu ongeveer
54.000 m2 bouwgrond uitgegeven. Twaalf
van deze bedrijven, die samen ongeveer
34.000 m2 terrein bezetten zijn reeds ge-
De fabriek van de n.v. Endivo, waar
honden- en kattenvoer wordt gemaakt.
vestigd óf in een vergevorderd stadium
met de bouw van hun bedrijfsruimte.
Acht bedrijven, die totaal ongeveer 20.000
m2 in beslag nemen, moeten nog met
bouwen beginnen.
De eerste categorie van twaalf bedrijven
bestaat uit: Vloeigas, aannemingsmaat
schappij en fittersbedrijf voor gastransport-
leidingen; meubelfabriek Fraco; interna
tionale expeditieonderneming Overdorp;
E. de Vries, constructiewerkplaatsen; N.
V. Klein, constructiewerkplaatsen; aanne
mersbedrijf Stolk; J. G. Nelis, aannemers
bedrijf en zandtransporten; Zandtransport-
bedrijf Zuiddam; Zandtransportbedrijf
Tijssen; lompenrandel De Weers, NAP,
autospuiterijDe Back, staalstraalspuiterij.
De bedrijven van de tweede categorie
zijn: de constructiewerkplaatsen Spaan en
Holima, Dietvorst en Nevab (dit laatste be
drijf is afkomstig uit Oud-Velsen, vanwaar
het moet verdwijnen in verband met de
verbreding van het Noordzeekanaal); de
machinefabriek Genius; internationale ex
peditie-onderneming Fennema en het huis-
en constructie- en schildersbedrijf van P.
de Vries. De firma Drijver gaat in het in
dustriegebied een cantinebedrijf vestigen.
Tenslotte is als niet-industriële vestiging
nog te noemen een opslagplaats ten be
hoeve van de strandvonderij. Sinds kort is
aan de Strandweg de fabriek van de N.V.
Edivo in gebruik genomen. In deze fabriek
wordt ondermeer honden- en kattenvoer
gemaakt.
Een beeld van de nijverheid, die alom
heerst op het industrieterrein.
„Als ik nu weer moet ver
kassen, is het afgelopen".
De heer Jacob Broek heeft
in zijn 62-jarige leven al zo
vaak moeten verkassen.
Eerst had hij een visdroge-
rij in Oud-IJmuiden, daar
na verhuisde hij met zijn
bedrijfje naar de omgeving
van de Westerbegraafplaats.
Sinds 1930 woont en werkt
hij aan de voet van de
duinrand op het gebied van
baron Van Tuyll. Maar ook
daar had hij geen rust, ziin
drogerij werd door Britse
bommenwerpers platge
gooid in de oorlog en na de
bevrijding op dezelfde
plaats herbouwd. Geen
wonder dat hij, zoals hij
zegt, het niet meer kan op
brengen nog eens opnieuw
te beginnen.
Zijn drogerij ligt zo idyl
lisch half in het duin. Witte
muren, die hier en daar
door de vorst wat zijn af
gebladderd. groen-wit-rode
luiken voor de ramen en
aan de zuidzijde een prach
tige tuin. aangelegd door
mevrouw Broek, wier hob
by tuinieren is. Het bedrijf
ligt aan de noordwestzijde
open voor de wind. die de
vis doet drogen, aan de
zuidkant ingesloten door de
duinen. Honderden scholle
tjes en scharretjes hangen
te drogen aan staken van
Spaans riet. Het zijn de
zelfde staken, die Jacob
Broek's vader een halve
eeuw geleden gebruikte. De
staken zien grauw door
wind en regen. Ze zijn door
gebogen onder de last van
duizenden platvisjes die ze
hebben moeten torsen, maar
ze zijn onverwoestbaar.
„Het is duur spul, Spaans
riet", zegt Jacob Broek. Bo
ven op de droogstellage lig
gen opgerolde rietmatten.
„Die gaan er overheen als
het regent of als de zon te
fel brandt, want het kan
ook te hard gaan", zegt hij.
„Deze vissen hangen er nu
een week aan. Óver twee
dagen zullen ze wel goed
zijn". Jacob Broek heeft
weinig afnemers in IJmui-
den. Er zijn in de stad aan
zee niet veel liefhebbers
van gedroogde vis. Verre
weg het meeste gaat naar
het zuiden des lands, naar
Limburg en Brabant. „Dat
komt eigenlijk door de tijd
dat de mensen daar bijna
geen verse vis konden krij
gen". zegt Jacob Broek.
..Tegenwoordig is dat an
ders met die moderne koel
auto's. Lang niet iedereen
kan het eten. o nee". Er zijn
nog maar twee visdrogerij-
en in ÏJmuiden. Jacob
Broek heeft er een van,
Van der Toorn, in de bun
ker. de andere. „Het zijn
bedrijven waarop ÏJmuiden
groot vs geworden", zegt Ja
cob Broek. „De drogerijen".
Het geslacht Broek is af
komstig uit Egmond aan
Zee. De vader van Jacob
vestigde zich nog vóór de
eeuwwisseling in ÏJmuiden
als visdroger. Jacob oefent
al vanaf de schoolbanken
hetzelfde beroep uit. Hij
nam het bedrijf van zijn va
der over. „Gevaren heb ik
nooit", zegt hij. „Gelukkig
niet". Jacob Broek's blauwe
ogen mogen nog zo opge
wekt onder de geruite en
wat vettige klep van de pet
uitkijken, zij krijgen een
zorgelijke uitdrukking als
ze de kaarten van de IJmui
dense uitbreidingsplannen
overzien. De onteigening is
een dreigende schaduw bo
ven zijn drogerij. Zal het
bedrijf ten offer vallen aan
de industrie, die zich ten
zuiden van de Haringhaven
steeds verder uitbreidt of
aan de huizenrijen die uit
het oosten stéeds verder de
duinen inkruipen? Jacob
Broek hoopt van harte dat
zijn drogerij mag blijven
staan. „Het is een knap
spulletje", zegt hij. „En het
staat hier toch niemand in
de weg. Je merkt eigenlijk
niet eens dat het een be
drijf is, zo mooi ziet het er
uit."
Zou een van de oudste
bedrijven in ÏJmuiden wor
den opgeslokt door het ter
rein dat al die nieuwkomers
op het industrieterrein no
dig hebben? Of zullen op
die prachtige plek aan de
voet van de duinen eertijds
flats verrijzen? Jacob
Broek wil dat niet meema
ken. „Nog drie jaar voor ik
65 ben", zegt hij. „Maar dat
zegt niks. want ik hoop dit
werk minstens tot mijn vijf
enzeventigste te doen.
Waarom zou ik stil gaan
zitten?"
Kindergeluk. Woensdagavond gaf de
Geheelonthouders Kinderclub „Kinderge
luk" in het gebouw van de KSA te Bever
wijk een opvoering van de kinderoperette
„Goudhaartje en de Troubadour". Voor
deze goede opvoering was niet veel be
langstelling. wat heel jammer is. Het be
stuur verwacht dat aan het einde van dit
jaar, wanneer de vereniging haar gouden
feest viert, heel velen in Beverwijk en om
streken zullen getuigen van belangstelling
voor het werk van de vereniging.
De directeur voor industriële ontwikke
ling van het ministerie van Economische
Zaken, ir. W. L. van Lakerveld, heeft de
zer dagen gewezen op de belangrijkheid
van de zo genoemde middelgrote en klei
ne industriebedrijven in ons land. Het zijn
veelal gespecialiseerde bedrijven die van
de grond af opgebouwd zijn door prima,
vaklieden. Mannen die, vertrouwende op
hun „know how", voor zich zelf zijn be
gonnen, dikwijls in een kelder, keuken of
stal.
Grootindustrieën en wereldrederijen be
horen thans tot hun klanten.
De heer Lakerveld sprak tot een groep
journalisten die een tweedaags bezoek
brachten aan de Zaanstreek, op uitnodi
ging van de „Stichting Voorlichting Zaan
streek" en de „Vereniging Nederlands
Fabrikaat". Specialisatie en samenwer
king zijn noodzakelijk om het hoofd te
kunnen bieden aan de uitdaging van een
grotere Europese markt.
Zoals men in reportages over bedoelde
excursie heeft kunnen lezen, hebben tien
samenwerkende Zaangemeenten dit begre
pen: de heer Lakerveld stelde hetgeen zij
op dit gebied reeds gedaan hebben en van
plan zijn te doen tot voorbeeld aan de
overige centra van middelgrote en kleine
industriebedrijven in Nederland.
Ook in de IJmond zijn vele middelgro
te en kleine industriebedrijven. In de
IJmuider Courant zijn reeds verscheidene
van deze bedrijven beschreven. Evenals
bijna overal elders hebben zij vaak ge
brek aan ruimte voor noodzakelijke uit
breidingen. Aan hun wensen kan niet al
tijd gevolg worden gegeven.
Maar veel zou al kunnen worden be
reikt, indien men de belangrijkheid van
deze bedrijven zou inzien.
