Regering is niet bereid het plan-Bunker
onvoorwaardelijk te aanvaarden
Onder druk van Kamer zvèl
bereid tot nader gesprek
op basis van het plan
Eindindruk
w
m
wonen
't binnenhuis
Tekst van plan-Bunker
I
i
HET WEER
v. Duivenboden
Carpenter kwam 300 km van
het beraamde punt terecht
Zekerheid kwam pas een uur
na zijn veilige landing
r
FIV IK M
KEUR-MEUBELEN
STANDPUNTEN
DER FRACTIES
IN HET DEBAT
UNO publiceert morgen
het plan Bunker
Huurcompensatie
bij AOW en AWW
¥9 m
modieuze
PERMANENTE
MEUBELSHOW
J
DAGBLAD VOOB VSLSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
VRIJDAG 25 MEI 1 9 6 i
Hoofdredacteur; Simp., Kosl.r Adi Hoofdredacteur. Tog L. Lodewijks R^ctieche! K I)muiden, 1. K«»k Uitgave. Crafitd» Bedrijven Damiate N.V, Croto Hootstraat 9S, Haarlem Directie; P. W. Peereboom en Mt. H. C. vaq
Het woord is aan
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
In de krant van heden:
Noordelijke wind
V.
Vlotte start
mmmè
mmmmmmmmrm
SSL...
BB
«W 1
47e JAARGANG NUMMER 170
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Nederlandse regering is bereid tot hervatting van het gesprek met In
donesië aan de hand van het plan van de Amerikaanse bemiddelaar Bunker,
mits overdracht van Nieuw-Guinea niet als voorafgaande voorwaarde wordt
aanvaard. Wij zullen bij de Amerikanen aandringen op hervatting van het
gesprek. Dit heeft de minister-president gisteren omstreeks middernacht in de
Tweede Kamer verklaard, even voor het einde van een bewogen en vaak
rumoerig debat. Het einde kwam met de verwerping van een motie-De Kadt
(P.v.d.A.) met 93 tegen 48 stemmen, waarin de Kamer als haar oordeel zou
moeten uitspreken, dat de regering het plan-Bunker (waarvan de officiële tekst
nu eindelijk openbaar was gemaakt) onverwijld diende te aanvaarden. De
meerderheid achtte deze motie overbodig, na het antwoord van premier
De Quay.
De minister-president voelde er niet I komen erkent. Deze moet echter ook
voor, nu reeds een beroep op de Veilig- weer niet worden overdreven. Een stap
heidsraad van de Verenigde Naties te bij de Veiligheidsraad zou thans de mo-
doen, hoewel de Nederlandse regering gelijkheid van een gesprek op basis van
3arei
Minister Luns legde er de nadruk op,
dat het plan-Bunker alleen maar een
agenda inhoudt voor een gesprek met In
donesië. Het gaat alleen maar over voor
stellen om een dergelijk gesprek mogelijk
te maken. De heer Luns kon niet zeggen
of Indonesië ermee akkoord was gegaan.
Het is onjuist, aldus minister Luns, dat
wij niet bereid zijn te praten over over
dracht, maar wij wensen ons niet van te
voren daartoe te binden. Indonesië stelt
overdracht als voorafgaande voorwaarde.
Daar blijft de zaak op hokken, Het is
steeds weer hetzelfde liedje: Indonesië
blijft weigeren naar de conferentietafel
terug te keren zolang wij ons niet van
tevoren binden.
(Vervolg op pag. 2
onder mr. Luns ontstemd)
(Van onze parlementaire redacteur)
De eindindruk van het Tweede-Ka
merdebat over Nieuw-Guinea komt
hierop neer, dat het nog steeds niet ze
ker is, of er nu werkelijk spijkers met
koppen zullen worden geslagen. Op al
gemene aandrang van de Kamer heeft
het kabinet-De Quay zich bereid ver
klaard met Indonesië te spreken, waar
bij dan het plan-Bunker een soort
handleiding zal zijn. De regering wei
gert echter overdracht van Nieuw-Gui
nea als voorafgaande voorwaarde te
aanvaarden, hoezeer dit punt ook deel
uitmaakt van het plan. En Indonesië wil
alleen spreken als de overdracht bij
voorbaat vaststaat. Hoe zal men nu tot
een gesprek moeten komen?
de ernst van de militaire situatie vol-
(Van onze parlementaire redacteur)
De standpunten van de verschillende
fracties in het Nieuw-Guineadebat
kwamen in het kort hierop neer:
Mr. Blaisse (K.V.P.): De situatie ver
scherpt met de dag. Wij waren ver
plicht versterkingen te zenden. Wij
moeten echter rekening houden met
het buitenland. Heropening van het
overleg is nodig. Geen bestuursover-
drachit als voorafgaande voorwaarde.
De heer De Kadt (P.v.d.A.): Snel naar
de conferentietafel, voordat er een
grote oorlog komt. De regering moet
tegen de „leidende Papoeas" zeggen,
dat het plan-Bunker onvermijdelijk
is. Een zelfstandige Papoea-republiek
mag niet ontstaan. Is er eigenlijk wel
een Papoea-volk?
Mevrouw Stoffels (V.V.D.): Het plan-
Bunker is niet aantrekkelijk, maar de
regering moet .kans krijgen het voor
overleg te hervatten. Tegen de Indo
nesische agressie is een beroep op de
Veiligheidsraad nodig.
Mr. Biesheuvel (A.R.): Op basis plan-
Bunker gelijktijdig van gedachten
wisselen over mogelijkheid bestuurs-
overdracht en zelfbeschikking. Wij
mogen van Amerika geen al te sterke
pro-Nederlandse houding verwach
ten. Een uitzichtloze strijd is nadelig
voor de Papoea's.
De heer Van de Wetering (C.H.): Be
zwaren tegen plan-Bunker afwegen
tegen de realiteit. De Kadts opmer
kingen over de Papoea's doen denken
aan oud-koloniale sociëteitspraat. Wij
moeten ons wenden tot de Veilig
heidsraad.
Ir. Van Dis (S.G.P.): Het plan-Bunker
betekent uitlevering van de Papoea's
aan Indonesië.
De heer Bakker (C.P.N.): De Bunker
periode is eigenlijk al voorbij. De
periode van de dodenlijsten gaat be
ginnen.
De heer Lankhorst (P.S.P.): Onder
handelen op basis van plan-Bunker.
et plan-Bunker bedreigen en „wie
weet wat de Papoea's dan boven het
hoofd hangt", aldus prof. De Quay.
Het plan-Bunker heeft gedurende het
hele urenlange debat een centrale rol ge
speeld. Tot gisteravond halfzeven was het
nog „geheim". Vrijwel de hele Kamer had
s middags op openbaarmaking aange
drongen, omdat men anders niet precies
zou weten waarover men eigenlijk sprak.
Aan het eind van de middagvergadering
kwam premier De Quay aan die wens te
gemoet, omdat Oe Thant geen bezwaar
meer tegen publikatie zou hebben. De Ka
merleden kregen toen (eindelijk) de offi
ciële tekst in handen.
Zeer belangrijk hierin was de volgende
alinea: „De Nederlandse regering gaat
akkoord met bestuursoverdracht, op voor
waarde dat de Nederlandse regering, als
gevolg van formele onderhandelingen, toe
reikende garanties ontvangt voor de vei
ligstelling van de belangen van de Pa
poea's, inclusief het recht op zelfbeschik
king".
In het oorspronkelijke voorstel-Bunker
kwamen deze woorden niet voor. Ze
zijn door de heer Bunker ingelast na een
gesprek met onze ambassadeur in de Ver
enigde Staten, dr. Van Roijen.
Aanvankelijk was dit voor de Kamer
nog niet duidelijk. Prof. De Quay, door
mr. Burger (P.v.d.A. geïnterrumpeerd,
gaf een niet al te heldere verklaring waar
na minister Luns, op zijn beurt interrum
perend de taak van de minister-president
overnam. Het was een wonderlijke gebeur
tenis: de kleine prof. De Quay min of meer
opzij gedrongen door de forse minister
Luns, die met luider stemme in een steeds
rumoeriger wordende vergadering zijn toe
lichting gaf. Het betreffende punt was, zo
zei hij, in het oorspronkelijke plan-Bunker
te summier geregeld. Daarna werd er door
de heer Bunker de huidige vorm aan ge
geven.
NEW YORK (Reuter) De Amerikaan
se vertegenwoordiger bij de UNO Adlai
Stevenson, heeft verklaard, dat hij „zeer
hoopvol" gestemd is, dat Nederland en In
donesië de besprekingen over een vreed
zame regeling van de kwestie Nieuw-Gui
nea zullen hervatten. Hij zei dit gisteren
na een onderhoud met de waarnemend se
cretaris-generaal der UNO, Oe Thant. Ste
venson zei echter, niet te weten of het
plan-Bunker de basis zou vormen voor
hervatte besprekingen.
Van de zijde van de Verenigde Naties in
New York is verklaard, dat Oe Thant met
de Nederlandse afgevaardigde bij de vol
kerenorganisatie, mr. C. W. A. Schürmann
en de Indonesische gedelegeerde Soekard-
jo Wirjopranoto overeen was gekomen de
tekst van het plan-Bunker geheim te hou'
den tot zaterdag.
UNO-functionarissen wilden geen com
mentaar leveren toen hun gevraagd werd
of de Nederlandse regering, die zoals be
kend is de tekst van het plan in het Nieuw-
Guinea debat van donderdag heeft vrijge
geven, hiermede deze afspraak heeft ge
schonden.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde ons
desgevraagd dat De Quay tot publikatie
van het plan-Bunker is overgegaan in
overeenstemming met de inzichten van Oe
Thant en de Amerikaanse regering. Om
trent het ogenblik van publikatie was geen
enkele afspraak gemaakt. Er is dus geen
sprake van enige afwijking of schending
van een dergelijke afspraak, aldus de
woordvoerder.
De Stichting van de Arbeid heeft aan de
ministervan Sociale Zaken geadviseerd de
huurcompensatie tot uitdrukking te bren
gen in de A.O.W.- en A.W.W.-pensioenen
De A.O.W. voor gehuwden wil de stick
ting met 84,- per jaar; voor ongehuwden
met 72,- per jaar verhoogd zien. Dezelfde
bedragen worden geadviseerd voor de
A.W.W. respectievelijk weduwen met kin
deren en weduwen zonder kinderen.
Anonymus
Mijn vrouw heeft zóveel fouten, dat
ze onmogelijk een man met minder
fouten kon krijgen.
'Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
Weerrapporten --1, 2
Uit het binnenland 2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Beeldverhalen 2, 19
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 15
Horen en Zien 5
Kunst 3
Uitgaan in Haarlem5
Kennemer Kruimels 7
Medische verzorging 7
Uit stad en omgeving7, 9, IS
Topsy U
Kerkelijk Levên 13
In de Vishal en op zee13
Weg en Wiel 15
Feuilleton 19
Beurs 21
Scheepsberichten 21
Economisch nieuws21
Sport 23
Luidsprekers U
Dit nummer bestaat uit
vierentwintig pagina's
Toen de socialistische fractievoorzitter
in de Tweede Kamer prof. De Quay
tegen het einde van diens verklaring
interrumpeerde om uitleg te vragen
over de gang van zaken met betrek
king tot de amendering van het plan-
Bunker, ontstond er door het onduide
lijke antwoord van de premier in de
Kamer grote verwarring. Minister
Luns kwam de minister-president te
hulp. Zo stonden enige tijd twee be
windslieden achter het spreekgestoelte.
Advertentie
60 62
tel. 54530
iulianapark 58 -
permanente meubelexpositie
1e en 2e etage
vrij te bezichtigen
goed
rk is.
Advertentie
Anegang - Haarlem - tel. -10401
Verwachting tot morgenavond:
Plaatselijk enkele buien, maar
ook enkele opklaringen. Krach
tige tot matige noordelijke wind.
Iets minder koud.
Volledige leerrapporten op pagina twee.
De niet-officiële vertaling van het
door Ellsworth Bunker op 2 april aan
de onderhandelaar van Nederland, dr.
Van Roijen. voorgelegde plan luidt (na
amendering), zoals dat gisteren in de
Kamer is uitgereikt:
„Voorstellen inzake onderhandelingen
tussen de regeringen van Indonesië en
Nederland".
1. De regeringen van Nederland en In
donesië tekenen elk afzonderlijke overeen
komsten of een enkele overeenkomst, wel
ke worden aangeboden aan de waar
nemend secretaris-generaal der Verenigde
Naties.
2. De Nederlandse regering komt over
een het gezag over West-Ni euw-Guinea
over te dragen aan een tijdelijk uitvoe
rend gezag onder de waarnemend secre
taris-generaal van de Verenigde Naties op
een nader te bepalen datum. De waarne
mend secretaris-generaal van de V.N. be
noemt een wederzijds aanvaardbare niet-
Indonesische bestuurder, die op zich zou
nemen het gebied te besturen voor een
periode van niet minder dan één, doch niet
meer dan twee jaar. Deze bestuurder zou
zorg dragen voor de beëindiging van net
Nederlandse bestuur onder omstandigheden,
die de bewoners van het gebied de gele
genheid verschaffen om een vrije keuze
uit te oefenen in overeenstemming met het
gestelde sub 4. Deze bestuurder zou hoge
Nederlandse functionarissen vervangen
door niet-Indonesische en niet-Nederlandse
functionarissen, in dienst genomen op ar
beidscontract voor korte termijn (één
jaar).
3. Het tijdelijk uitvoerend gezag onder
de waarnemend secretaris-generaal be
stuurt West Nieuw-Guinea gedurende het
eerste jaar met behulp van niet-Indonesisch
en niet-Nederlands personeel. Met ingang
van het tweede jaar vervangt de waarne
mend secretaris-generaal de V.N.-functio
narissen door Indonesische functionarissen
waarbij wordt aangenomen dat tegen het
einde van het tweede jaar de volledige
bestuursmacht is overgegaan aan Indone
sië. V.N.-personeel voor technische hulp zal
aanblijven in een adviserende hoedanigheid
en orri bijstand te verlenen ter voorberei
ding van het uitvoeren van de bepalingen
van par. 4.
4. Indonesië gaat er mee akkoord om,
Imet de bijstand en onder deelneming van
de wnd. secretaris-generaal en van V.N.
personeel, regelingen te treffen om de be
volking van het gebied de gelegenheid te
geven om vrije keuze uit te oefenen niet
later dan twee jaren nadat Indonesië vol
ledige bestuursverantwoordelijkheid voor
West Nieuw-Guinea op zich heeft geno
en.
De Nederlandse regering gaat akkoord
met bestuursoverdracht in overeenstem
ming met dit voorstel op voorwaarde dat
de Nederlandse regering, als gevolg van
formele onderhandelingen, toereikende ga
ranties ontvangt voor de veiligstelling van
de belangen van de Papoea's, incl. het
recht op zelfbeschikking (deze alinea is
later aan het plan toegevoegd).
5. Indonesië en Nederland komen over
een de kosten van het voorgaande geza
menlijk te dragen.
6. Wanneer deze overeenkomst is gete
kend, zullen de regeringen van Indone
sië en Nederland normale diplomatieke be
trekkingen hervatten.
WASHINGTON. - Carpenters ruim-
vlucht heeft bewezen dat een g
begin nog niet altijd het halve werl
De start verliep bijzonder vlot. Tijdens
de vlucht deden zich echter diverse
deine moeilijkheden voor en aan het slot
eefde geheel Amerika zesenveertig mi
nuten in angstige spanning. Men had de
indruk dat de capsule ruim driehonderd een testte van routine zal zijn gewor-
kilometer voorbij het doel in zee was den. De uitvoerige controle („countdown")
neergekomen, doch men had geen radio- - leverde nauwelijks moeilijkheden op, ter-
9 ,i ri„t wijl de ochtendmist alleen een vertra-
verbinding meer met de astronaut, tiet
was daarom een grote opluchting, toen
iet bericht binnenkwam, dat een vlieg
tuig Carpenter had waargenomen, dob-
lerend in zijn opblaasbare boot. Daarna
sprongen per parachute drie parachutis
ten in zijn buurt naar beneden, die me
dische hulp kunnen verlenen.
Advertentie
die de meest verwende
cliënten doen slagen
worden geëxposeerd
op de
5PAARNE 11 t/o Damstraat
Dagelijks geopend van 9—6
(maandags van 1—6)
Compl. interieurverzorging
Ged. Oude Gracht 108-110
Kruisstraat 22
Tel. 13608 - 18657 - 17165 - 17206
(Van onze correspondent)
aan boord zouden hijsen. Acht uur na
öa i ,te n uws waarop
ieder wachtte: Carpenter is aan boord
van een helikopter en zijn conditie is
goed.
De start van Amerika's tweede ruim
tevaart om de aarde verliep zo vlot, dat
men de indruk kreeg dat het vertrek van
een ruimteraket binnen afzienbare tijd
Het was half vier 's middags bijna
zeven uren na de start dat het be
richt binnenkwam dat een watervliegtuig
nabij Carpenter zou landen. Tevergeefs
wachtte men een uur lang op verder
nieuws. Pas om half vijf werd bekend
gemaakt dat het watervliegtuig toch niet
was geland, doch dat helikopters Car
penter en de drie „paramedics" spoedig
wijl
ging van drie kwartier veroorzaakte, maar
om kwart voor negen plaatselijke tijd
vernam men via radio en televisie de
dramatische laatste tien tellen. De ge
weldige raket verhief zich daarop statig
brullend van het platform en verdween
even vrijwel geheel in de nevel maar
werd daarna weer zichtbaar. Geen ogen
blik had men ae indruk dat iets mis
ging en na een minuut en zeventien se
conden werd officieel meegedeeld dat
de baan tot dusverre juist was gevolgd.
Toen het gevaarte 64 kilometer van de
aarde verwijderd was, zag men de voort
stuwers („boosters") zich losmaken. Zes
minuten na de start was de capsule in
haar baan gekomen. Scott Carpenter, de
37-jarige astronaut, meldde dat alles in
Orde was en dat de capsule was om
gedraaid, zodat hij, zoals de bedoeling
was, het gezicht gewend had in de rich
ting waar hij vandaan kwam.
Na deze vlotte start was Carpenter ge
reed voor de reis van driemaal om de
aarde, die ongeveer viereneenhalf uur zou
duren. Zijn snelheid was ruim 28.000 kilo
meter per uur. Tijdens zijn vlucht heeft
Carpenter een proef genomen met een
ballon in vijf kleuren, die hij aan een
lijn achter de capsule aansleepte. Het
doel hiervan was, na te gaan welke
kleur in de ruimte het best zichtbaar
is. Het gelukte echter niet de ballon vol
ledig op te blazen en daardoor kon de
waamemingsproef niet bevredigend wor
den uitgevoerd. Het was enigszins een
verrassing dat de ballon zich volgens de
astronaut gedroeg als een ballon, die
achter een auto wordt meegetrokken Men
had verwacht, dat een ballon op zulk
een grote hoogte niet zo wild zou dansen.
Vervolg op pag. 3
Carpenter wordt door een he'icopter
uit de Atlantische Oceaan gevist. Links
de ruimtecapsule Aurora 7 met het
rubbervlot, waarin de astronaut zich
bevond toen hij werd waargenomen.
(Telefoto)
Carpenter voerde onmiddellijk na zijn
aankomst op het Amerikaanse vlieg-
dekschip Intrepid een telefoongesprek
met president Kennedy.
s.
-
-HU
•Vv
iiii 11
•w.
•-
-*SS:
