EINDELIJK: de volmaakte misdaad!
Thriller-nieuws
van hier en daar
ZATERDAG 26 MEI 1962
Erbij
Bert Japin
IN DE ONTWIKKELDE LANDEN zijn de besmettelijke ziekten vrijwel
verdwenen en is de kindersterfte gering. De gemiddelde levensduur bedraagt
in sommige landen zelfs 70 jaar. In de ontwikkelde landen moet 60 percent
der sterftegevallen worden toegeschreven aan hart- en vaatziekten en kanker.
Dit hoge percentage is grotendeels te wijten aan het overwinnen van andere
kwalen, zodat we te maken krijgen met ouderdomsverschijnselen, die dr. Pierre
Rentchinick, privaat-docent aan de universiteit te Genève, hier voor ons onder
de loep neemt.
KEERZIJDE
VAN DE
WELVAART
DE CELLEN van het menselijk organis
me zijn onderworpen aan een dirigerend
mechanisme, dat naar alle waarschijnlijk
heid in de hersenen zetelt» Ze ontstaan,
leven en sterver met een regelmaat, die
afhangt van de weefsels en de organen en
ook van andere, meer uiterlijke omstandig
heden, zoals ongelukken, brandwonden
enzovoorts. Tenslotte speelt ook de leeftijd
van de betrokkene een rol. Wanneer, door
verval van dit dirigerend mechanisme
dit verval kan veroorzaakt worden door
bij voorbeeld mechanische, lichamelijke en
chemische factoren, vergezeld van een x-
factor (sommigen menen, dat dit een virus
is) de regelmaat in de cellen wordt
verstoord, vindt er een versnelde celdeling
plaats, waaruit wilde nevencellen ont
staan, die dan een gezwel gaan vormen en
zich voortplanten ten koste van gezonde
naburige cellen.
Bepaalde gezwellen blijken goedaardig,
dat wil zeggen, dat ze zich niet uitbreiden;
andere echter tasten het organisme aan en
belemmeren de bloedsomloop, die dan de
kankercellen naar de verschillende orga
nen, voornamelijk longen en beenderen,
voert. Deze verspreiding van kankercellen
is gebonden aan bepaalde wetten, waarvan
de medische wetenschap het geheim nog
niet heeft kunne.ontsluieren.
TEGENWOORDIG IS men in staat, dank
zij de vele methodes die ons ten dienste
staan, kanker vroegtijdig te onderkennen,
als de patiënt terstond een medicus raad
pleegt. Deze vroegtijdige diagnose is van
het grootste belang om de volgende
redenen. De tijd, die verstrijkt van het
ontstaan van het gezwel tot het versprei
den van de nevencellen door de bloedsom
loop is meestal betrekkelijk lang en kan
maanden, scans jaren duren.
Gedurende dit tijdvak kunnen de minder
belangrijke symptomen zwaarder gaan
wegen en behoren zij de patiënt onder
doktershanden te brengen. Het gaat hier
om kleinere wonden, die maar niet willen
genezen, kleine verdikkingen in de borst,
aanhoudend bloedverlies uit een der
lichaamsopeningen, indigestie, moeilijk
heden met slikken enzovoorts.
Aan de hand van één van deze symp
tomen kan de medicus door bloed- of ont-
lastingonderzoek en röntgenfoto's het
symptoom preciseren en de kanker tijdig
ontdekken. Hij kan dan meteen ingrijpen,
hetzij operatief,- of door bestraling.
DE STATISTIEKEN spreken wat dit be
treft een taal, die niet is mis te verstaan.
De campagnes tegen de kanker in de Ver
enigde Staten en de verplichte controle in
bepaalde districten van de Sovjet-Unie
hebben vele gevallen van kanker snel
doen herkennen.
Vooral vrouwen, die de dertig gepasseerd
zijn doen er verstandig aan zich aan een
geregelde controle te onderwerpen, ten
einde tijdig een opkomende kanker in de
borsten of in de baarmoeder te laten be
handelen. In de Sovjet-Unie komt een
vergevorderde kanker in de baarmoeder
niet voor, dankzij het verplichte en goed
georganiseerde controle-systeem, dat door
In vele onderontwikkelde gebieden kan
men nog woonomstandigheden aantreffen
die niet onderdoen voor die welke Gustave
Doré in 1870 in Londen tekende (zie elders
op deze pagina).
Dit Egyptische reliëf (1500 v. Chr.) bewijst
dat de kinderverlamming reeds in de grijze
oudheid slachtoffers maakte.
de vrouwen meer als een administratieve
dan als een medische aangelegenheid
wordt beschouwd.
De volgende statistieken uit de Verenig
de Staten tonen aan hoezeer de kans op
genezing wordt vergroot bij een vroeg
tijdige diagnose:
organen
diagnose
vroeg
laat
borstkanker
78®/o
36®/.
baarmoeder
70°/o
35®/»
lippen
90"/«
25°/»
95°/.
40®/»
rectum
40°/o
3"/»
55®/.
5°/o
14"/»
door verdikking van de vaatwand, waar
zich cholesterol gaat vastzetten wij
spreken dan van arteriosclerose kunnen
zij niet meer voldoende bloed naar de
hartspier voeren. Er treedt dan een weef
selaandoening op, die dikwijls een beklem
mende pijn in de borstholte veroorzaakt.
Dit is een algemeen verschijnsel. Iedere
spier, die niet voldoende zuurstof krijgt
om voldoende te functioneren, wordt pijn
lijk. Hetzelfde doet zich voor in de kuiten,
wanneer de aderen in de benen zich ver
nauwen.
Wanneer er in plaats van een vernau
wing een totale verstopping van de krans
slagaderen optreedt, doordat zich een wei
nig geronnnen bloed heeft gevormd (trom
bose) is de bloedsomloop volledig onder
broken en wordt naar de betrokken spieren
in het geheel geen bloed gevoerd.
Het betrokken gedeelte van de hartspier
kan zich niet meer samentrekken en zal
weldra afsterven. Wij hebben dan te doen
met een hartinfarct. Al naar gelang de
plaats waar dit afsterven zich voordoet,
treedt de dood in 10®/o der gevallen onmid
dellijk op. Dit verschijnsel kan zich open
baren langs de gehele hartwand, die totaal
geperforeerd is. In de meeste gevallen ech
ter kan men dankzij de moderne middelen,
die ter beschikking staan van een hart-
infarct genezen na 'n complete rustperiode
van 6 tot 8 weken.
DE STATISTIEKEN hebben aangetoond
dat de gevallen van hartinfarct zijn toege
nomen. Het sterftecijfer door deze aan
doening bedroeg in 1930 in de Verenigde
Staten 20 op de 100.000 en in 1949 70 op de
100.000. Deze toename valt in alle Europese
landen waar te nemen, variërend voor wat
betreft de geografische ligging en de
sociale groep. Tenslotte blijkt, dat deze
ziekte veel minder voorkomt in Japan,
Nigeria en bij de Bantoenegers, hetgeen
men meent te kunnen toeschrijven aan
erfelijkheidsfactoren, verschillende leef
wijze en voeding, alsook aan een verschil
lende activiteit en geestelijke spanning.
Ook speelt het gebruik van alcohol en
tabak een rol. In bepaalde landen wijzen
de statistieken erop, dat het hartinfarct
vaker voorkomt in welgestelde kringen,
waar minder zware, lichamelijke arbeid
wordt verricht en de voeding een rijker
vetgehalte heeft, terwijl er tevens een in
tenser alcohol- en tabaksverbruik valt
waar te nemen.
Het spreekt vanzelf, dat de wetenschap
aan de hand van de opgedane ervaringen
met hartinfarcten (die immers gekenmerkt
worden door verdikking van de slagader,
voornamelijk veroorzaakt door een opeen
hoping van vetten, waaronder hoofdzake
lijk cholesterol) speciale aandacht ging be
steden aan voedingsgewoonten. In bepaal-
Arbeiderswijken in Londen, zoals Gustave
Doré die in 1870 tekende. Grote arbeiders
wijken, waar duizenden personen „belast
met het zwaarste werk, ondervoed en door
ziekten geteisterd leefden in de aller-
erbarmelijkste omstandigheden.
de lagen der bevolking heeft men proeven
genomen, die aantoonden, dat het opvoe
ren van het vetgehalte in het dagelijks
voedsel ook een toename van het choleste
rolgehalte in het bloed veroorzaakt en om
gekeerd.
VOORTS IS KOMEN vast te staan, dat
onder de volkeren, die vetarm voedsel ge
bruiken minder arteriosclerose, angina
pectoris en hartinfarcten voorkomen. In
welvarende landen, zoals de Verenigde
Staten en Canada wordt steeds meer vet
gebruikt, maar deze toename is nog sterker
in bepaalde minder ontwikkelde landen.
Onderzoekingen teneinde de invloed van
tabak op longkanker vast te stellen, heb
ben ondermeer duidelijk aangetoond, dat
ligEtinfarcten de meeste slachtoffers ma
ken onder de zware rokers. Niet zeiden
rookte de zieke tot zijn hartaanval veertig
DOOR DE TERM kanker uit te bannen
en hem te verklaren aan het publiek, zou
men beter de strijd kunnen voeren, die tot
doel heeft d kanker vroegtijdig te onder
kennen en te behandelen. Men zal wel
nooit weten hoezeer valse schaamte, ver
legenheid, wanbegrip en zelfs angst de
dood hebben veroorzaakt van mensen, bij
wie de dokter een reeds vergevorderd
stadium van dez ziekte moest constateren.
De medici zijn waarschijnlijk medever
antwoordelijk voor deze houding van het
publiek en moesten actiever deelnemen
aan de strijd tegen de kanker met behulp
van radio en televisie.
Het spreekt vanzelf, dat een dergelijke
landelijke campagne zeer goed georgani
seerd moet worden om het publiek niet af
te schrikken met moeilijke woorden en
overdreven afbeeldingen, die een nodeloze
„kanker-fobie" zouden kunnen veroor
zaken. Deze voorlichting aan het publiek
moet dus permanent zijn om de mensen
langzamerhand te wennen aan weten
schappelijke en technische termen, zonder
paniek te zaaien.
HART- EN VAATZIEKTEN zijn niet
minder gevaarlijk. De grote hoeveelheid
zuurstof, die het hart verbruikt, wordt
aangevoerd direct uit de aorta door twee
speciale kanalen, de kransslagaderen.
Wanneer deze hun soepelheid verliezen
a zestig sigaretten per dag. Men weet, dat
nicotine de bloedaderen in de ledematen
tijdelijk vernauwt en de huid afkoelt, maar
over haar invloed ter hoogte van de krans
slagaders bestaat minder zekerheid.
Wat betreft de invloed van alcohol zijn
de meningen verdeeld. Op dit gebied is
een diepgaande studie noodzakelijk.
TOT HET EINDE van de tweede wereld
oorlog was de voornaamste zorg van de
medicus, die een hartinfarct te behandelen
kreeg, de pijn te bestrijden met morfine
en de patiënt rust voor te schrijven. Wel
werd op die manier de pijn verdreven,
maar de ziekte duurde voort en sleepte de
patiënt vaak ten grave.
Vijftien jaar geleden deed een nieuwe
behandeling tegen hartinfarct zijn intrede,
die zich sindsdien snel ontwikkeld heeft.
Deze behandeling werkt het stollen van
het bloed tege met heparine en de deri
vaten coumarine, medicijnen, die de vor
ming van geronnen bloeddeeltjes in de
kransslagaderen tegengaan. Hierdoor is
het sterftecijfer teruggebracht van 40°/o
op 25®/».
'Chirurgen, diê in'gfkaTzijn de hartstreek
binnen te dringen (wat vroeger als onmo
gelijk werd beschouwd) hebben ge
tracht naburige weefsels naar het hart
over te brengen in de hoop, dat nieuwe
bloedvaten de bloedtoevoer van de hart
spier zouden verzekeren. Anderen openden
de kransslagader om het bewuste geronnen
bloedged'eelte te verwijderen. Deze zeer
virtuoze ingrepen werden slechts in enkele
zeldzame gevallen toegepast.
Het jongste succes in de strijd tegen
hartinfarcten ligt echter niet zozeer op het
chirurgische als wel op het zuiver medi
sche vlak. Dankzij de nieuwe fotografische
technieken is het mogelijk de kransslag
aderen waar te nemen en de plaats waar
het geronnen bloeddeeltje zich bevindt te
bepalen. Dit wordt dan ingespoten met
fibrinolysine, waardoor het weldra oplost.
RODERIC JEFFRIES heeft een re
cept voor wie een moord wil begaan en
toch de galg ontspringen. Men heeft er
een medeplichtige bij nodig, dat wel, en
het werkt alleen in Engeland of andere
landen met een overeenkomstige rechts
pleging. Als men bovendien tegen een
meineedje meer of minder niet opziet,
is het systeem onfeilbaar. Althans in
„Evidence of the Accused" (Crime-Club-
section, Collins), de roman waarmee
Jeffries een volledige handleiding heeft
geleverd voor het plegen van ae vol
maakte misdaad. Het zijn in dit verhaal
trouwens niet de ware schuldigen die
van het systeem profiteren. Na de moord
op een rijke, charmante jonge vrouw
ziet het ernaar uit dat haar echtgenoot
en een huisvriend beiden terecht zullen
moeten staan als schuldig aan het mis
drijf. Op advies van de vader van de
vriend, een advocaat, bekent deze jonge
man schuld nog voordat de zaak zover
rond is dat beiden als medeplichtigen
kunnen worden gedagvaard. De vriend
staat nu alleen terecht, enwordt
vrijgesproken als tegen het eind van het
>roces de echtgenoot van de vermoorde
;omt vertellen dat hijzelf de schuldige
s. Volgt een proces tegen de echtgenoot.
Ook over hem moet de jury echter het
onschuldig uitspreken, want de vriend
als getuige gehoord komt nu op zijn
beurt weer alle schuld op zich nemen.
Voor die vriend is dat volkomen veilig,
want volgens Engels recht kan hij niet
nog eens terechtstaan in een zaak waarin
hij al is vrijgesproken.
EINDELIJK DE VOLMAAKTE misdaad
in een thriller; eindelijk een verhaal waar
in de schrijver geen concessie doet aan
het zogenaamde rechtsgevoel van de le
zer, door de klassieke thriller-auteurs al
tijd zo zorgzaam gekoesterd. Want de be
schuldigden mogen hier dan terecht de
dans ontspringen, ook de ware schuldige
wordt niet gevonden, althans niet door de
politie. Hij onthult in het laatste hoofd
stuk zelf zijn geheim voor de lezer.
Een merkwaardig boek. Het moet hei
bijna helemaal hebben van de rechtszaal
sfeer die we overigens wel eens ster
ker getekend hebben gezien en het is
dus vooral interessant voor wie genoegen
schept in juridische scherpslijperijtjes tus
sen aanklager en verdediger, met de rech
ter als sussende derde en de jury als het
publiek waarop beide partijen heel han
dig spelen. Een typisch Engels gegeven
in een typisch Engelse sfeer. Echt speur
werk komt er niet zoveel aan te pas, al
loopt er een heel aardig getekende politie
man in rond, die iets hééft tegen oud
leerlingen van „betere" scholen, overtuigd
is van het bestaan van „klasse-justitie"
en juist door al die vooroordelen de wa
re schuldige over het hoofd ziet. Enfin:
het zit vol originele motieven, dit boek
van Roderic Jeffries, dat het in Engeland
dan ook aardig gedaan heeft, in het af
gelopen seizoen.
GLOEDNIEUWE Crime-Clubnummers
juist dit voorjaar verschenen zijn „Death
on the Agenda" van Patricia Moyes en
..The Wandering Widows"van Elizabeth
Ferrars. Het eerste is een mooi verwe
ven mysterie, dat speelt tijdens een inter
nationale conferentie in het Palais des Na
tions in Genève. Het is een conferenite van
westelijke politiemannen die belast zijn
met de strijd tegen handel in verdovende
middelen. Aldra blijkt belangrijk nieuws te
zijn uitgelekt, van de conferentiezaal naar
ie kringen van de narcotica-handel. Ver
volgens vindt er een moord plaats in het
congresgebouw, en de lezer zit middenin
een verwikkeling, die vooral veel vaart
beeft en een paar handig geplaatste puzzel-
elementjes. „The Wandering Widows" van
Ferrars. is veel sterker van puzzel-element
en vooral bijzonder intrigerend van sfeer.
Een jongeman kruist op zijn reis het pad
van vier vrolijke „onbestorven" weeuwtjes
van middelbare leeftijd, om wie een zeker
mysterie blijkt te hangen. Als later nog
een paar echtgenoten van de weeuwtjes
op de proppen komen, en er bovendien
nog een van de dametjes vermoord wordt
wordt de zaak heel wat minder behaag
lijk en ook heel wat gevaarlijker voor. de
jongeman en voor het door hem beminde
meisje, dat ook alweer een bijzonder mys
terieuze rol speelt. Een bijzonder knap ge
bouwd verhaal, van een schrijfster die het
metier nog op ouderwets-gedegen wijze be
oefent, en die vooral ook veel spanning en
sfeer weet te scheppen.
IN SCHOTLAND speelt een thriller van
Angus Macvicar: „The Dancing Horse"
(Long, Londen), Een outcast uit Soho wordt
vermoord gevonden in de zaak van een
vleeshandelaar, en dat zet weer twee jour
nalisten in actie, die uiteindelijk stuiten
op een nogal fantastisch complot, gericht
tegen een Schotse atoomcentrale. Een ver
haal met een klein beetje intelligentie en
wat meer spanning; wel sterk van vertel
trant, maar als speurdersverhaal minder
geslaagd doordat de beide speurende kran
tenjongens nogal dilettanterig te werk
gaan.
IN DE ITALIAANS-Zwitserse sfeer lig
gen „Neige a Capri" en „Bal a Bale"
van Paul Paoli (Série Noire, Gallimard).
Een schrijver die zeer ongelijksoortig werk
levert, deze Paoli. „Neige a Capri" is
duidelijk bedoeld als speurdersverhaal met
vooral de nadruk op het zuivere politie
werk. Het vertoont weinig lijn en heeft
weinig vaart. De schrijver onderbreekt te
vaak de handeling om te uitvoerig stil te
staan bij de schildering van Napelse cou-
leur-locale en bij de met de zaak niet
samenhangende binnengedachten van
speurder Don Peppe, Vice-Quaestore van
de Napelse Pubblica Sicurezza. De voor
naamste attractie van het boek is mis
schien een toeristische: Napels en Capri
komen in ieder geval wel uit de verf. Jam
mer dat dit ten koste is moeten gaan van
de intrige, waaraan ook alweer verdoven
de middelen ten grondslag liggen. Paoli's
„Bal a Bale" heeft wat meer vaart, maar
vertoont weinig meer lijn. Centraal erin
staat een complot dat door ingewikkelde fi
nanciële manipulaties het Zwitserse bank
wezen wil benadelen ten voordelen van
Duitse en Zweedse banken. „Bal a Bale"
wordt op grond van dit gegeven, aange
kondigd als spionageverhaal, maar het is
veeleer een soort detective-intrige, enigs
zins uitgewerkt volgens het „hardgekook
te" procédé. Het komt wat traag op gang
en bevredigt niet bijzonder in zijn detec
tive.
EEN HEEL MERKWAARDIG spionage
verhaal uit Amerikaanse pen vonden we
in „The Affair of the Red Mosaic" van
Patrick O'Malley. Kennelijk voornamelijk
bedoeld als persiflage op het geijkte spio
nageverhaal, heeft het als hoofdpersonen
twee meester-(contra-)spionnen, Harrigan
en Hoeffler, die meer weg hebben van
een duo Laurel en Hardy, dan van een
stel geheime-dienstmannen. Ze worden er
op uit gestuurd om een Russische complot
op te rollen, waarin een rijke „kunstbé-
schermster" een (louche) hoofdrol speelt.
Een Amerikaans gelerde moet worden ont
voerd, en teneinde hem over de grens te
krijgen, cultiveren de Russen handlangers
een dubbelganger van de geleerde, een
halfzachte kunstschilder, die op het kri
tieke moment voor de geleerde „geruild"
moet worden, waarop men de geleerde in
de kleren van de kunstschilder kan ont
voeren. Een bizarre onderneming, die door
Harrigan en Hoeffler natuurlijk verijdeld
wordt: ze zijn de boeven voor en „ruilen"
de schilder al eerder voor de geleerde,
zodat de boeven daarvan onwetend
druk doende zijn de schilder te vermom
men als .de schilder.
Een kolderiek boek, waarin vreemd
genoeg de schrijver zijn spionage-effec-
ten nu en dan toch zo serieus blijkt te
nemen, dat de lezer nauwelijks meer weet
of hij nu wel of niet met een persiflage
te doen heeft.
