Friese zuivelstaking nu
weer onzeker
Explosie op „Astrid Naess'
te wijten aan onvoldoende
onderhoud van de motor
Werkloosheid bedreigt
Noordoostpolder
de
ha Fanta... 'f smaakt fantastisch
Amsterdamse luilakviering
vroeger maar kalmer
iKus
Naar een compromis?
voor paps
Nieuwe aardappelen
niet voor export
Raad voor de Scheepvaart
Industrialisatie hard nodig
Samenwerking op
terrein weerkunde
Geding over teer-
cijfers Lexington
voortgezet
4
ZATERDAG 9 JUNI 1962
5
Hoofdbestuur ANAB staat achter een actie
Kabelbreuk kostte kinder
levens: zes weken geëist
Ontslag van vervolging in
zaak-Tiendeveen geëist
Een jaar voor stelende
kampioen-wielrenner
Werkloosheid dreigt
I ndustrialisatie
Boeren trekken weg
Klaar als een bron in de zomer
zon is Fanta. Mensen die Ja
tegen het leven zeggen, roepen
Ha! ais frisse en vrolijke Fanta
hun dorst komt lessen. Fanta,
fantastisch, voor iedereenl
Kerkelijk nieuws
Tijdens een vergadering van de af
delingsafgevaardigden van de ANAB in
Friesland, die gisteravond in Leeuwar
den werd gehouden, heeft de voorzitter
van deze bond, de heer S. van der Ploeg,
meegedeeld, dat het hoofdbestuur van
de ANAB gistermorgen tijdens een ver
gadering in Utrecht unaniem het besluit
genomen zich achter de staking te stel
len.
De onderhandelingen met meer dan
één instantie zullen echter op zo kort
mogelijke termijn worden voortgezet.
Dinsdag zullen de leden per ciculaire
worden ingelicht omtrent de situatie op
dat moment.
De heer Van der Ploeg liet doorsche
meren, dat het gisteravond heropende
overleg met de Friese zuivelbond, dat he
denochtend wordt voortgezet, voor de
A.N.A.B. gunstige perspectieven heeft ge
opend. Hij verklaarde gegronde redenen
te hebben om op voortzetting van het
overleg aan te dringen. De leden van de
bond, die ondanks de heropende onderhan
delingen koste wat wil toch wilden staken,
voegde de heer Van der Ploeg op een ge
geven moment toe: „Maar als er meer
in zit dan wij vragen, moet ik dan ook
nee zeggen?" De heer Van der Ploeg ver
wachtte, dat hij vanavond om zes uur
de voorlopige resultaten van de bespre
kingen zou kunnen meedelen.
Hij constateerde, dat er beweging in het
front is gekomen. De heer Van der Ploeg
legde de leden van de bond de vraag voor,
of ze het op konden brengen het gegeven
stakingsparool voor bepaalde tijd op te
schorten, wanneer de resultaten van de
besprekingen van morgen voor de A.N.A.B.
een zodanige lijn zouden aangeven dat er
daarna geconcludeerd kan worden dat bij
voortgezet overleg een bepaalde verwezen
lijking van de wensen en verlangens van
de A.N.A.B. tot stand zou komen. Gaat u
er mee akkoord, dat wij eventueel nog één
keer onze goede wil tonen, zo vroeg de
heer Van der Ploeg.
Het merendeel van de afdelingsafge
vaardigden spraken hun vertrouwen uit
in het beleid van het hoofdbestuur, rdits
de eisen van de A.N.A.B.onverkort wor-
Advertentie
Is 't niet geweldig: een pap
pie die z'n oogappel lid maakt
van de grote Shell Junior
Clubl Inlichtingen bij elke
Shell-pomp!
SHELL
eUfmaXS
Voor de rechtbank in Dordrecht is zes
weken gevangenisstraf geëist tegen een
27-jarige heibaas, die verantwoordelijk
wordt gesteld voor het omvallen van een
grote stalen heistelling in Dordrecht in
november 1961. Twee in een brandgang
achter het bouwterrein spelende meisjes
werden door de top van het gevaarte ge
troffen en waren vrijwel op slag dood.
Het ongeluk gebeurde doordat de sluiting,
waaraan een tui was bevestigd, het begaf.
Een natuurgetrouwe nabootsing van
het achttiende-eeuwse Britse oorlogs
schip H.M.S. „Bounty" ligt hier in de
haven van Long Beach, Californië. Het
schip dat is gebruikt bij de nieuwe
verfilming van het oude verhaal over
de muiterij op de „Bounty", is ge
bouwd op een werf in Lunenburg,
Nova Scotia. Het wordt op het ogen
blik tentoongesteld op de wereldten
toonstelling in Seattle.
den gehandhaafd. De bondssecretaris, de
heer Koster, had medegedeeld, dat één fa
briek in Friesland zich bereid heeft ver
klaard de na-uitkering van 156.- die de
A.N.A.B. voor zijn leden eist, uit te be
talen omstreeks augustus.
Naar aanleiding van de mededeling van
de Friese Zuivelbond, dat de A.N.A.B. in
geval van staking juridisch aansprakelijk
zou worden gesteld voor de schade die
hieruit voor de Friese Zuivelbond zou
voortvloeien, deelde de heer Van der
Ploeg mee, dat het gehele bezit van de
A.N.A.B. gisteren is geschonken aan een
andere vereniging met rechtspersoonlijk
heid. „Van een kikker kun je verhipt wei
nig veren plukken", merkte de heer Van
der Ploeg op. Er worden voldoende schen
kingen van anderen verwacht om de sta
king te financieren.
Onrechtmatige daad
In een gisteren gehouden buitengewone
ledenvergadering van de bond van Coöpe
ratieve Zuivelfabrieken in Friesland waar
alle afdelingen op één na vertegenwoor
digd waren, hebben de leden zich met al
gemene stemmen achter het standpunt van
het bestuur van de bond gesteld, dat, zo
als bekend, geweigerd heeft, in te gaan
op de door de A.N.A.B. gestelde voor
waarde tot uitbetaling van een na-uitke
ring van 156 gulden op de lonen van de
zuivelarbeiders in Friesland over de pe
riode van 1 met 1961-1 mei 1962. De Friese
Zuivelbond heeft verklaard tot het laatste
moment bereid te blijven tot onderhande
lingen.
Zoals bekend zal de staking zich beper
ken tot een twintigtal bedrijven met een
gezamenlijke aanvoer van anderhalf mil
joen kilogram melk per dag. Als de sta
king doorgaat, zal de actie van de
A.N.A.B. worden aangemerkt als een on
rechtmatige daad en zal daarover een ci-
viel-rechterlijke uitspraak op korte ter
mijn worden gevraagd.
In een circulaire aan de exporteurs van
consumptieaardappelen heeft het produkt-
schap voor aardappelen medegedeeld,
dat het produktschap voorlopig geen ver
gunningen zal uitgeven voor de uitvoer
van in Nederland geteelde nieuwe aardap
pelen. Zodra meer normale verhoudingen
ten aanzien van de binnenlandse voorzie
ning bestaan, zullen weer vergunningen
worden afgegeven.
De officier van Justitie bij de recht
bank in Assen heeft ontslag van rechts
vervolging geëist tegen de twee wacht
meesters uit de zaak-Tiendeveen, omdat
hij van beide verdachten noodweer duide
lijk bewezen achtte.
Zoals bekend werd in juni 1961 de 30-
jarige Berend Pekel dodelijk getroffen uit
een politiepistool tijdens een schietpartij
bij een café in Tiendeveen.
Uitspraak over veertien dagen.
De rechtbank te Amsterdam heeft een
22-jarige wielrenner, tweevoudig Neder
lands kampioen sprint, veroordeeld tot
een jaar gevangenisstraf, waarvan vier
maanden voorwaardelijk wegens een lan
ge reeks winkeldiefstallen, gepleegd in
samenwerking met twee vrienden in on
geveer twintig plaatsen. Zijn vrienden, een
22-jarige kelner en een 19-jarige chauf
feur, beiden uit Amsterdam, kregen een
zelfde straf.
Het drietal had het vooril op radioza
ken gemunt. Gedurende vijf maanden wer
den per week zeven a acht kleine radio
toestellen gestolen, die voor dertig tot zes
tig gulden werden verkocht. Ook werden
wel horloges, grammofoonplaten en
scheerapparaten weggenomen. Een 20-ja-
rige kelner uit Amsterdam, die steeds
voor de verkoop van de gestolen goederen
had gezorgd, werd ook veroordeeld tot een
jaar, waarvan vier maanden voorwaarde
lijk. Hij had totaal tachtig gestolen radio's
en enkele andere apparaten voor de die
ven verkocht.
Advertentie
2662
De Raad voor de Scheepvaart heeft uit
spraak gedaan inzake de carterexplosie
op 13 april 1960 aan boord van het motor
tankschip Astrid Naess, toen dit schip,
stomende langs de oostkust van Noord-
Amerika, op weg was van La Salina (Ve
nezuela) naar New York. Tengevolge van
de explosie ontstond brand, waardoor ze
ven leden van de bemanning ernstig wer
den gewond. De Astrid Naess, een schip
van de N.V. Norness Scheepvaart Maat
schappij te Amsterdam was geladen met
24.158 ton olie. De bemanning bestond uit
44 personen.
Bij een onderzoek naar de oorzaak van
de carterexplosie bleek dat na de ontplof-
In de Noordoostpolder zal het in de
week van 1 tot 7 juli feest zijn: de polder
bestaat 20 jaar, op 1 juli verandert hij
van een openbaar lichaam in een ge
meente, landrost ir. A. P. Minderhoud
neemt afscheid en de eerste burgemee
ster doet zijn intrede. Wie die eerste
burgemeesterzal zijn? De 29.224 ge
meentenaren vragen het zich nog steeds
in spanning af.
Op 2 juli zal de minister van Binnen
landse Zaken de nieuwe gemeenteraad
komen installeren. Daarmee zal dan na
twintig jaar een eind zijn gekomen aan
de toestand dat de staat rechtstreeks het
burgerlijk gezag in de polder uitoefent
en zal de volledige gemeentelijke demo
cratie zijn ingevoerd.
De gemeente zal tijdelijk worden inge
deeld bij de provincie Overijsel. Aan de
verkiezingen voor Provinciale Staten heb
ben de inwoners vorige maand alvast mo
gen deelnemen, wat niet wegneemt, dat
veel inwoners zich afvragen, hoe land dat
„tijdelijk" zal zijn, en blijven denken aan
een aparte provincie IJselmeerpolders.
Na alle feestelijkheden in de Noordoost
polder zullen de dagelijkse zorgen weer
de aandacht opeisen. De heer J. W. M.
van de Noort, die nu als lid van het da
gelijks adviescollege van het Openbaar
Lichaam „wethouder" is, zal dan waar
schijnlijk als echte wethouder doorgaan
met zijn inspanningen om voor de jeugd
werkgelegenheid te scheppen.
Er is erg veel jeugd in de polder, dat
schept problemen. 45,7 percent van de be
volking is jonger dan veertien jaar, tegen
29,9 percent in heel Nederland. Zal men
rr\ AA
die jongelui werk kunnen geven in de pol
der zelf? De beroepsbevolking die in I960
7250 personen bedroeg, zal in 1970 zijn ge
groeid tot 10.000. Als geen bijzondere maat
regelen worden genomen, zal in datzelfde
tijdvak de werkgelegenheid zijn gedaald
van 8.000 tot 7650. Houdt men ook reke
ning met in- en uitkomende pendel, dan
zal er in 1970 een geregistreerde arbeids
reserve van 2425 personen zijn, wanneer
er niets gedaan zou zijn, om dat getal
te drukken.
«len zoekt de oplossing m industrialisa
tie. Naast de landbouw en de bestaande,
op de landbouw gebaseerde industrie,
moeten er ook andere industrieën komen,
zodat voorkomen kan worden, dat gezin
nen uit voorzorg voor hun opgroeiende
kinderen de polder verlaten.
Bij Emmeloord is een klein industrie
terrein ontstaan. Het begon in 1959 met
twee bedrijven, die samen vijftig man
nelijke werknemers in dienst hadden. Nu
staan er elf met samen 195 mannelijke
en 64 vrouwelijke werknemers. Naar ver
dere vergroting van het aantal bedrijven
wordt gestreefd.
Erg veel reclame maakt de industrie
vestigingsplaats Noordoostpolder niet,
maar als „wethouder" Van de Noort er
gens een gegadigde op het spoor komt,
vliegt hij er op af. Nog onlangs heeft zich
een gegadigde aangemeld op grond van
lovende getuigenissen, die een reeds ge
vestigde firma over het personeel in de
Noordoostpolder kon geven. Een fabriek
van bijzonder kantoormeubilair is in zijn
geheel uit Amsterdam verplaatst.
De faciliteiten die een industriekern ge
niet, zou men ook hier wel graag willen
hebben. Men valt in de termen, vindt men
omdat de beroepsbevolking hier met 4 per
cent per jaar toeneemt, terwijl de norm
voor aanwijzing als industriekern 3,2 per
cent is.
Met alle industrialisatieplannen blijft de
polder, die met zijn 48.000 ha. straks de
grootste gemeente van Nederland naar op
pervlakte zal zijn, toch vooral een land
bouwgebied. In de landbouw is het nu
moeilijk geworden, een verdergaande me
chanisatie, vaak afgedwongen door tekort
aan arbeidskrachten, nog rendabel te ma
ken. Men zal moeten zoeken naar moge
lijkheden om oogstmachines met grote ca
paciteit een voldoende areaal te laten be
werken. Aan de trek van landarbeiders
naar andere beroepen ontkomt de Noord
oostpolder evenmin als overig Nederland.
Industrievestiging zal kunnen zorgen, dat
de migratie van landarbeiders wordt af
geremd.
GENèVE (Reuter) Vertegenwoordi
gers van de Verenigde Staten en de Sov
jet-Unie hebben hun regering aanbevelin
gen gedaan voor samenwerking op het ge
bied van de weerkunde, een onderzoek naar
het magnetisch veld van de aarde en op
het gebied van telecommunicaties met be
hulp van satellieten. Dit is te Genève be
kendgemaakt waar een conferentie der in
ternationale meteorologische organisatie
wordt gehouden. De voornaamste vertegen
woordiger van de Sovjet-Unie is prof. Bla-
gonravof, terwijl de Amerikaanse afvaar
diging wordt geleid door dr. Hugh Dryden.
Hun ontmoeting volgde op een menings
uitwisseling tussen Kroesjtsjev en Kenne
dy over samenwerking bij het verkennen
en het gebruik van de ruimte voor vreed
zame doeleinden.
fing zware rookwolken uit de machineka-
merkap en de schoorsteen opstegen. Alle
leden van het machinekamerpersoneel,
die tijdens de ontploffing beneden waren
konden de machinekamer verlaten, maar
zeven van hen hadden ernstige brandwon
den opgelopen. De gewonden werden over
genomen door het s.s. Ocean Monarch' en
naar New York gebracht. De Astrid Naess
was door de ontploffing en brand ernstig
beschadigd in machinekamer, verblijven
en opbouw van het achterschip en kon
zich niet meer door eigen kracht voortbe
wegen, zodat het naar New York moest
worden gesleept.
Gebleken is dat er, reeds voordat deze
explosie zich voordeed, met de motor van
dit schip nogal wat moeilijkheden zijn ge
weest.
De raad is van mening dat een alge
hele beveiliging tegen carterexplosies niet
bereikbaar is. Indien motoren uitgevoerd
worden met bewegende delen, kunnen aan
die delen storingen optreden, die tot zo'n
explosie kunnen leiden.
Voor tankers is het getal ligdagen in de
verscrillende haven vaak beperkt en dik
wijls mag aan boord van dit soort sche
pen in de laad- en loshavens niet aan de
hoofdmotor gewerkt worden. Daaraan zal
het volgens de raad wel dienen te wor
den toegeschreven, dat de machine-instal
latie van de Astrid Naess zich in het al
gemeen in minder goede staat van on
derhoud bevond.
Voorts echter vraagt de raad zich af of
het machinekamerpersoneel met dit soort
motor wel voldoende vertrouwd was. In
de zomer van 1959 is het schip vpor.eei
grote reparatie naar de werf gezonden. Men
had toen allerlei moeilijkheden met
hoofdmotor ondervonden.
Dit alles moet toen stellig aan de tech
nische leiding van de rederij bekend zijn
geweest. Ook na de reparatie bleven de
bezwaren bestaan. Bovendien is het de
raad opgevallen gezien de moeilijkhe
den die zich hadden voorgedaandat er
na het uitvoeren van deze grote reparatie
geen degelijke proeftocht met het schip is
gemaakt in volle zee met de juiste per
sonen aan boord.
Op de maatregelen die na de explosie
zijn genomen heeft de raad geen kritiek.
De raad komt tot de slotsom dat de
explosie waarschijnlijk is ontstaan door
het warmlopen van een der kettingwielen
van de kettingspanner. Aan de constructie
van zulke bewegende delen in het carter
dient bijzondere aandacht te worden be
steed. De algemene staat van onderhoud
van de „Astrid Naess" en in het bijzonder
van de machinekamer liet te wensen over.
Juist bij de tankers zal men, aldus de
raad, aan die kant van het gebruik van
het schip bijzondere aandacht dienen te
schenken, omdat men in de laad- en los
havens veelal geen gelegenheid krijgt voor
grotere onderhoudswerken aan de machi
ne.
in Nederland gebotteld met toestemming van de rechthebbende
op de gedeponeerde handelsmerken „Fanta" en „Coca-Cola".
Het algemene „ziektebeeld" van de lui
lakviering in Amsterdam dit jaar was:
vroeger, maar kalmer dan voorgaande ja
ren. Toch kwamen er in de vroege och
tenduren op het hoofdbureau ruim 250
meldingen binnen van baldadigheden, die
gepaard gingen aan de pogingen van de
Amsterdamse lieverdjes hun bejaarde stad
genoten vroeger dan ooit uit bed te krij
gen. Dit had natuurlijk het voordeel dat
het pinksterweekeinde er door verlengd
werd. De nadelen waren echter ook aan
zienlijk: ruiten sneuvelden, papierbakken
brandden uit, fietsen en vuilnisemmers
werden gebruikt voor het opwerpen van
barricaden, brievenbussen raakten in
brand, schuiten werden los gemaakt, de
jeugd brak straten open, banden liet men
leeglopen, meerdere voorwerpen verdwe
nen in het water. Toch meldden alle Am
sterdamse politiebureaus dat het kalmer
was dan vorige jaren, wat vooral te dan
ken is aan de vele filmvoorstellingen, op
tochten. sportwedstrijden enz. die, onder
andere de Amsterdamse jeugdraad tussen
4 en 8 uur had georganiseerd. Öm half vijf
vertrokken zelfs vier bussen met Amster
dammertjes naar Zandvoort, waar ze tot
7 uur bleven.
Om een uur kwam de eerste melding op
het hoofdbureau binnen. Het bleek dat een
tienjarig knaapje, gestoken in een keurig
wit uniform op een trompet spelend door
de stad marcheerde. Van ernstiger aard
waren de moeilijkheden die ontstonden
op het kruispunt Govert Flinckstraat—
Van Woustraat, waar voortdurend ver
sperringen werden opgeworpen zodat de
trams niet konden passeren. Wanneer een
trambestuurder uitstapte om de baan vrij
te maken, werd hij door de luilakvierders
lastig gevallen.
In de Verbindingsstraat sneuvelde een
spiegelruit van 2.35 bij 2.60 meter. Op het
bureau Pieter Aertszstraat werden ruim
twintig jongelui, die het al te bont maak
ten, een poosje vastgehouden. Ook werden
ze wel met de politie-wagen meegenomen
naar een ander gedeelte van de stad, zodat
ze terug moesten lopen. De politie hield
vijf jongens beneden de 18 jaar aan die
bij een kruidenier in de Harriëtte Bos
manstraat een hoeveelheid levensmiddelen
hadden gestolen. Andere punten waar de
jeugd versperringen opwierp waren de
Bos en Lommerweg en het Valeriusplein.
Op enkele andere bureaus hield de po
litie ook wat jongelui vast die te ver wa
ren gegaan in hun luilak-enthousiasme.
Daarbij waren ook twee meisjes die fles
jes room wegnamen bij een melkboer.
Geref. Gemeenten. Beroepen te Kapelle-
Biezelinge Chr. van Dam te Rotterdam-Z.
Aangenomen naar Julianadorp—Cal-
lantsoog J. Verheul, kand. te Amsterdam
Benoemd tot vicaris te Amsterdam
(Tuindorp-Oostzaan) B. Scanky, bijstand
in het pastoraat te Buiksloot.
Geref. Kerken (Vrijgemaakt)
Tweetal te Helpman (Gron.) (2de pred.
pl.) M. J. C. Blok, die bedankte voor IJssel-
muidenGrafhorst.
Aangenomen naar Oostelijk Flevoland
H. Stolk te Blokzijl, die bedankte voor IJs-
selmuiden—Grafhorst.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Tholen J. Kruijt te Lex-
mond te Sint Annaland (toez.) J. Jon-
gerden te Bruchem en Kerkwijk die be
dankte voor Putten (4de pred.pl.).
Bedankt voor Zwijndrecht (wijkgem.
Oost) T. Langerak te Vinkeveen.
Beroepen te Anna Paulowna (toez.) A. M
A. Hellendoorn, vicaris te Utrecht.
„Hoe meer teer in een sigaret, hoe meer
kankerverwekkende stoffen." Deze krach
tige uitspraak deed de internist dr. C. van
Proosdij, een van de drie getuigen-deskun-
digen, tijdens de voortzetting van het kort
geding dat de Lexington-importeur heeft
aangespannen tegen de Nederlandse Con
sumentenbond naar aanleiding van de pu-
blikatie van het sigarettenonderzoek van
de bond.
Dr. van Proosdtjk, auteur van een
proefschrift over de invloed van het roken
oi dé gezondheid, achtte het publiceren
van de resultaten van vergelijkende on
derzoeken, zoals de consumentenbond ge
daan heeft, van groot maatschappelijk be
lang. Onder invloed van dergelijke pubii-
katies zijn in Amerika acht merken siga
retten op de markt gekomen, waarvan de
rook praktisch geen teer of nicotine bevat.
Dr. G. J. Leppink van het T.N.O. noem
de de onderzoekingen die in opdracht van
Lexington zijn verricht, statistisch weinig
geslaagd, omdat de monsterneming op
verschillende tijdstippen heeft plaatsge
vonden. Hij achtte het niet onmogelijk dat
tussentijds de samenstelling van de
Lexington-sigaret is veranderd, waardoor
later gunstiger "esultaten zijn verkregen.
Mr. Stoop, pleitend voor eiseres, verze
kerde echter dat de samenstelling van de
Lexington-sigaret niet is veranderd.
Ir. S. P. Bertram, die het onderzoek
voor de Consumentenbond heeft geleid
wees er met nadruk op, dat het niet gaat
om de absolute cijfers, maar om de rang
orde.
Na de re- en dupliek bepaalde de vice-
president de uitspraak in dit kort geding,
waarin zoals bekend herroeping van de
door de consumentenbond gepubliceerde
cijfers wordt geëist, op 22 juni
