V
Herbert van Karajan
oppermachtig in
de Weense Opera
Mar got Fonteyn en Rudolf Nurejev
in „het Zwanenmeer" in Nervi
i
Eclatant besluit van het Holland Festival
door Concertgebouworkest onder Kubelik
De vijftien deelnemers aan het
Nationaal Landjuweel in Haarlem
Discussie over K.I.
bij de mens
Groot gebeuren op internationaal balletfestival
MAANDAG 16 JULI 1962
4
M
Oordeel der artsen
verdeeld
Marian Sarstadt naar
Nederlands Danstheater
Visser-Neerlandiaprijzen
voor muziek
Japanse„Telstar" voor
de Olympische Spelen
EXTRA ORGELBESPELING DOOR
KLAAS BOLT EN HANS KLOTZ
Radio Veronica wendt
zich tot de EEG
De radio geeft dinsdag
elevisie programma
ONDER LEIDING van Rafael Kubelik heeft het Concertgebouworkest een uitroep
teken gezet achter het Holland Festival 1962. Want de vijfdelige Symfonietta van de
Tsjechische componist Leos Janaatsjek is vóór alles een parade van ruige, simplis
tische vreugde, die men zich gesitueerd kan denken op een speelwei ten plattelande.
Voor Janaatsjek heeft de directie va« het festival altijd een bijzondere voorkeur aan
de dag gelegd, zelfs zozeer dat ieder jaar een opera van hem op de programma's voor
kwam. In Amsterdam bestaat een Janaatsjek-kring die zich de propaganda van zijn
oeuvre ten doel stelt en waarvan de artistiek leider van het Concertgebouw, Marius
Flothuis, een van de stuwende krachten is. Het is een animo dat misschoen toch niet
geheel gerechtvaardigd wordt door de waarde van deze componist.
JANAATSJEK schreef een nogal, kern
achtige, eenvormige muziek waarvan de
onderdelen meer naast elkaar geplaatst
zijn dan dat ze een logische groei vertonen.
De subtiele vertakkingen
die een innerlijke conti
nuïteit betekenen, ont
breken er ten enemale
aan. Zonder twijfel is de
inzet van deze Symfo
nietta met de 9 trompet
ten, 2 bas-trompetten,
2 tenortuba's en pauken
pakkend genoeg, maar
als dit koor zich aan het
eind in het orkest-tutti
mengt, is het effect
hoofdzakelijk dat van de
bekende olifant met de lange snuit. Het
eigenaardige van Janaatsjek is dat hij iets
bezat wat meestal alleen aan componisten
van het eerste plan is voorbehouden, een
onmiskenbare eigen „toon". Maar wat hij
ermee doet, stelt dan des te meer teleur
Hoe 't zij Kubelik staat blijkbaar vol
ledig achter het werk van zijn landgenoot.
Zijn sanguinische stijl van dirigeren, bracht
het orkest in de juiste stemming, en het
succes was groot.
WAAR DE GEBREKEN bij Janaatsjek
liggen, vindt men kwaliteiten bij Roussel.
Zijn Derde Symfonie, geschreven in 1930
voor het vijftigjarig bestaan van het Bos
ton Symphony Orchestra, is ook een stuk
met een duidelijk feestelijke inslag. Maar
bij Roussel is alles veel doorwerkter, ge-
styleerder, zodat zijn symfonie als een tin
telend vuurwerk de zaal ingaat, alleen on
derbroken door de zomerse, rijpe lyriek
van een nobel adagio. Roussel verstond de
kunst van het contrapunt als weinigen, en
(Van onze correspondent)
WENEN Eindelijk is het de dirigent
Herbert von Karajan gelukt zich binnen
het complex van de Weense Opera een zo
danige onafhankelijkheid te verzekeren, dat
hij niet meer gebonden is aan het bureau
cratische ingrijpen van de „Bundestheater-
verwaltung", dus het administratieve li
chaam dat vroeger alles definitief moest
beslissen en het laatste woord had. Daar
Von Karajan een dergelijke inmenging en
afhankelijkheid niet kon en wilde verdra
gen, bood hij enkele maanden geleden zijn
ontslag aan. Dit ontslag werd echter door
de minister niet aangenomen. Von Kara
jan kent echter zijn waarde en hij Het
zich daarvoor danig betalen niet in
klinkende munt, omdat hü genoeg verdient
maar in de vorm van vrijwel algehele on
afhankelijkheid.
De nieuwe constructie van de Weense
Opera ziet er nu als volgt uit: Von Kara
jan blijft artistiek leider en hij wordt bij
gestaan door Erich Schafer als admini
stratief directeur. Schafer was tot nu
toe als zodanig werkzaam aan de opera
van Stuttgart en hij blijft ook verder in
deze functie, maar men heeft hem op zijn
verzoek een jaar lang „verlof" gegeven
om de directie van de Weense Opera over
te nemen en het repertoire volgens de
ideeën van Von Karajan op te bouwen en
te realiseren. Von Karajan zelf heeft
Schafer voorgedragen; hij kent hem als
iemand die muzikaal is als een goed orga
nisator de „opera-markt" kent en dit mid
del uitstekend beheerst. Dezer dagen nu
werd het contract tussen het minis
terie van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen en Erich Schafer onder
tekend, maar daarin staat niet aangege
ven hoe de verhouding is tussen de com
petentie van Von Karajan en Schafer. De
praktijk zal dus moeten leren of deze sa
menwerking ondanks het ontbreken van
een onderlinge schriftelijke overeenkomst
toch zonder wrijving of conflicten moge
lijk is.
Dit tweemanschap is grotendeels onaf^
hankelijk want het kan geheel volgens zijn
eigen inzicht contracten afsluiten met de
eerste krachten, dus met zangers, zangeres
sen, solisten, dirigenten en regisseurs.Daar-
bij moeten zij binnen de grenzen blijven
van een eigen budget, maar zij behoeven
voor deze contracten niet de goedkeuring
van de Bundestheaterverwaltung te vragen
zoals dit vroeger het geval was. Op deze
manier is dus dit administratieve lichaam
voor een essentieel gedeelte lam gelegd
en uitgeschakeld. Het behoudt weliswaar
enkele bevoegdheden maar die zijn van
ondergeschikte aard, want het kan alleen
contracten afsluiten met de zogenaamde
lagere „groepen", dus met het koor, het
orkest, het ballet en het technische perso
neel.
Het kan niet worden ontkend dat Von
Karajan een grote overwinning heeft be
haald, want voor de eerste keer in de ge
schiedenis van de Weense Opera heeft een
dirigent-directeur een bres geslagen in de
almacht van de Bundestheaterverwaltung.
Andere grote dirigenten zijn hierover ge-*
struikeld. vooral Gustav Mahler, maar Von
Karajan heeft zijn doel bereikt en is on
afhankelijk. De minister was tot dit offer
bereid, omdat hij in deze dirigent het gro
te kapitaal ziet voor het Weense muziek
leven, niet alleen in de Opera, maar ook
in het concertgebouw van de Musikfreun-
de.
Men zal moeten afwachten hoe het nieu
we systeem functioneert, want afgezien
van het merkwaardige feit dat Schafer
slechts voor een jaar verlof heeft gekre
gen, moet men zich de vraag stellen of
de zelfbewuste en dynamische persoonlijk
heid van Von Karajan geen aanleiding zal
worden voor nieuwe conflicten.
vanaf de eerste inzet waar het hele orkest
als een leger paddestoelen Uit de grond
springt, tot het „driewerfhoera" waarmee
het hoofdmotief voor de laatste maal ge
poneerd wordt, blijft men geboeid door de
pijlsnelle stroom van elkaar kruisende,
rakende, verschietende stemmen. De uit
voering was van een grote virtuositeit, in
clusief verfijning, Kubelik en het orkest
schonken hier de heerlijkste champagne,
en de uitwerking was navenant.
HAYDN'S 99ste Symfonie (in Es), met
beminnelijke scherts gebracht, was aan
deze beide symfonische werken uit later
tijd voorafgegaan. Het is wel eens aange
naam een programma zonder solist te ho
ren. Het Festival is met dit concert niet
Kubelik
als een nachtkaars, maar op eclatante wij
ze uitgegaan.
Sas Bunge
Door de Nederlandse Amateur Toneel
Unie en het Werkverband Katholiek Ama
teurtoneel zal in samenwerking met het
Nationaal Overleg voor Gewestelijke Cul
tuur, de gemeente Haarlem en de Haarlem-
sche Tooneel Club in mei 1963 een natio
naal landjuweel worden gehouden binnen
de stad Haarlem. In het afgelopen seizoen
hebben de voorronden voor dit Nationaal
Landjuweel, waarvoor de koningin een
wisselbeker beschikbaar heeft gesteld,
plaats gehad. In ieder der provinciën werd
een provinciaal landjuweel gehouden, in
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag een
stadjuweel.
De winnaars van deze voorronden zullen
worden uitgenodigd om aan het Nationaal
Landjuweel deel te nemen. Zij kregen een
wisselprijs en een bedrag van 300. Als
andere prijzen werden toegekend: een
regieprijs, een prijs voor de beste opvoe
ring van een oorspronkelijk Nederlands
stuk, een prijs voor het beste zelf ontwor
pen en gemaakte decor en een aanmoedi
gingsprijs.
De deelnemers zijn de volgende. Gro
ningen: Winschoter Liefdadigheidstoneel
met „Heeft Constance gelijk?" van Somer
set Maugham; Friesland: De Parochiespe
lers uit Joure met „Van de Brug af gezien"
van Arthur Miller; Utrecht: VZOD. Drie
bergen met „De Boomgaard" van Robert
Bolt? Dfêfite: ZtrtöWöM*«bhef-*,:De Médail
les van een oude Vrouw" van James Bar-
rie; Overijsel: Volksonderwijs, Deventer,
met „Öertien aan Tafel van Marc Gilbert
Sauvajon; Gelderland: Elckerlyc uit Gel-
dermalsen met „Een Schot valt" van Aga
tha Christie; Amsterdam: K.L.M. Schiphol
met „Spot niet met Spoken" van Noel Co
ward; Rotterdam: Argus, Vlaardingen met
Hamlet" van Shakespeare; 's-Gravenhage:
ADO-DVS met „Een Engel komt naar Ba
byion" van Fr. Dürrenmalt; Zuid-Holland;
De algemene vergadering van de Ko
ninklijke Nederlandsche Maatschappij tot
Bevordering der Geneeskunst heeft zater
dag in Utrecht van gedachten gewisseld
over een commissierapport betreffende
kunstmatige inseminatie bij de mens. Het
rapport concludeert dat kunstmatige inse
minatie een medische handeling is, welke
slechts door een arts mag worden ver
richt. Zij achtte homologe kunstmatige in
seminatie (semen van de echtgenoot) on
der bepaalde voorwaarden toelaatbaar,
doch stond afwijzend tegenover heterologe
kunstmatige inseminatie (semen van do
nor). Een lid der commissie jwas van oor
deel dat zich uitzonderingsgevallen kunnen
voordoen waarin door de arts zou kunnen
worden overgegaan tot heterologe kunst
matige inseminatie, mits aan stringente
voorwaarden1 zou zijn voldaan.
Bezwaren
Het hoofdbestuur der Maatschappij heeft
dit rapport enige tijd geleden gepubliceerd
in „Medisch Contact". Na deze publikatie
heeft zich in het blad der maatschappij
een gedachtenwisseling ontwikkeld tussen
een aantal leden waaruit bleek dat de con
clusies van de commissie niet door ieder
een worden onderschreven. Er werden te
gen afwijzing van heterologe K. I. bezwa
ren aangevoerd van medische en medisch-
ethische aard en ook werden bedenkingen
geuit ten aanzien van de mogelijkheid reeds
thans met betrekking tot kunstmatige in
seminatie tot wetenschappelijk verant
woorde conclusies te komen. In deze dis
cussie is ook naar voren gebracht, dat de
toepassing van heterologe K.I. een zaak is
waaromtrent uiteindelijk aan iedere arts
op grond van zijn wereld- of levensbe
schouwing 't persoonlijk oordeel moet blij
ven voorbehouden.
Alleen bij uitzondering
In de algemene vergadering is nu ge
bleken dat veler gedachten zich bewogen
in de richting van het behoud van de gees
telijke vrijheid van de arts individueel tot
medische hulpverlening. Het afwijzen van
de toepassing van de heterologe K.I. zou
met deze vrijheid niet in overeenstemming
zijn te achten. Toch was men van oordeel
dat toepassing van heterologe K.I. slechts
in uitzonderingsgevallen zou behoren te ge
schieden.
De vergadering ging ermee akkoord, dat
het hoofdbestuur zich over deze materie
nader zal beraden.
Geron, Schiedam met „Het is tijd, dr.
Schweitzer" van Gilbert Cesbron; Noord-
Holland: Jan van Dommelen, Santpoort
met „Het laatste Bedrijf" van Emlyn Wil
liams; Zeeland: Reizend Zeeuws Volksto
neel, Hulst, met „De gecroonde Leersse"
van Michiel Swaen; Noord-Brabant: Roo
sendaal, Rooms Toneel met „Een hete
zomeravond" van Ted Willis; Limburg:
M. 46, Maastricht, met „Valstrik voor een
Man alleen" van Robert Thomas.
De winnaars van deze voorronden zullen
in Haarlem uitkomen tegen de Haarlem-
sche Tooneel Club, die het vorige Land
juweel, dat in 1958 in Haarlem werd ge
houden, heeft gewonnen.
Marian Sarstadt, soliste van het voor
malige ballet van de markiezin van Cuevas,
is met ingang van 1 september aanstaande
verbonden aan Het Nederlands Dans
theater.
Marian Sarstadt begon in 1949 haar op
leiding bij Ann Sybranda. Zij volgde de
selectievakklasse bij de Scapino-ballet-
school en werd in 1957 éléve bij het Sca-
pinoballet van Hans Snoek, waar zij in het
seizoen 1958-1959 reeds veel solistische rol
len te vertolken kreeg. In augustus 1960
werd zij door de markies de Cuevas ge-
engageerd in wiens internationale gezel
schap zij binnen de tijd van anderhalf jaar
vanuit het corps de ballet opklom tot de
rang van soliste.
Zaterdag 6 oktober, zal de voorzitter
van het Algemeen Nederlands Verbond in
Den Haag de Visser-Neerlandiaprijzen voor
muziek uitreiken.De Visser-Neerlandiaprij
zen voor muziek zijn toegekend aan de
toonkunstenaars Oscar van Hemel uit
Hilversum en Ary Verhaar uit Den Haag.
SCHILDERIJENDIEFSTAL
Uit het museum van Santa Barbara in
Califomië is een schilderij van de 18de-
eeuwse Engelse meester Sir Joshua Rey
nolds gestolen. Het schilderij is „De Dood
van Dido", en is naar schatting van de
museumdirecteur James Foster duizend
dollar waard.
Technici van drie grote Japanse onder
nemingen voor het vervaardigen van elek
tronische apparaten, Jiebben een project
gereed voor de uitzending van televisie
beelden per kunstmaan, die een groot deel
van de landen der wereld in staat zou stel
len de in 1964 in Tokio te houden Olympi
sche Spelen per televisie te volgen.
Het Japanse proiect omvat het lanceren
(n de ruimte, met behulp van Amerikaan
se raketten, van een Japanse kunstmaan
van het type Telstar. Deze Telstar zou op
de evenaar gelanceerd worden met de
draaiing van de aarde mee en met een
hoeksnelheid gelijk aan die van de aarde.
DE EXTRA-ORGELBESPELING in
Haarlems Grote Kerk op zaterdagavonc
werd gekenmerkt door het grote contrast
in het gebruik der klankmiddelen, dat de
beide optredende organisten, Klaas Bolt
en dr. Hans Klotz, in hun vertolkingen te
pas brachten. Slechts ten dele was dit op
rekening te brengen van de gespeelde
werken; men kon het eer zien als een
interpretatieversschil van twee tempera
menten.
KLAAS BOLT bracht eerst een variatie
werk van Samuel Sdheidt ten gehore, over
het thema „Christe qui lux es et dies" en
vond daarin aanleiding naar precieuze
klankformaties te speuren, die, hoe experi
menteel soms ook (de eerste variatie bij
voorbeeld) het werk goed dienden. Daarna
vertolkte hij Bachs „Toccata, adagio en
fuga in C" (III, 4) in een opvatting betref
fende de hoekdelen, die totaal afweek vap
de gebruikelijke. Het is natuurlijk zijn
goed recht hierin een eigen mening te
hebben; hij kan zich desbetreffende ver>
antwoorden aan de hand van het feit, dat
Bach geen registraties en geen dynamiek
voorgeschreven heeft; men moet de in
zichten van de componist maar proeven uit
de aard van zijn muziek. Mij lijkt de ka
rakteristiek van de Toccata al direct met
haar aanvangsmotief, dat doet denken aan
een wekroep of een slagwoord, en verder
vooral met haar barokke tirade voor pe
daal-solo, totaal het tegendeel van een
kabinetstukje. En wat de fuga aangaat met
haar markant geritmeerd thema, ik kan die
muziek, evenals die der Toccata niet an
ders zien dan als een ongeremde uiting van
een sanguinisch temperament. Te groter
is dan de contrastwerking van het Vivaldi
achtige Adagio. De gereserveerde interpre
tatie van Klaas Bolt kon mij dan ook niet
overtuigen, ook al niet omdat het raffine
ment van zijn registratie te midden van het
polyfone lijnenspel de scherpe tekening
van het rigoureuze fugathema in de weg
stond. Maar de organist zorgde, dat het
Adagio heerlijk* prijkte als de rustige
middenmoot van de typisch barokke com
positie.
DR. HANS KLOTZ uit Keulen (een der
docenten van de Zomer Academie voor
Organisten) koos ter vertolking het ge
duchte werk van Max Reger „Introduk-
tion, Passacaglia und Fuge in e" Hierin
HET ZAG er naar uit, dat het Ballet
festival van Nervi dit jaar niet zou kun
nen doorgaan. Men was te laat met de
organisatie begonnen. Alle gezelschap
pen hadden reeds contracten afgesloten.
Maar de ongehoord actieve man, die
achter dit festival staat, Mario Porcile,
heeft weer een mirakel tot stand ge
bracht. Na drie maanden lang met het
gezelschap van Cuevas (schone slaapster)
door Italië te hebben getoerd, was hij
on het laatste ogenblik vrii om zich met
Nervi te bemoeien en hij slaagde, waar
zelfs een Engelsman als Dolin nul op het
request had gekregen. Hij wist het
„Royal Ballet", zij het dan slechts „het
reizend gezelschap", maar versterkt met
vele der meest vermaarde solisten, naar
Nervi te brengen. En dat niet alleen. Als
„gasten" kwamen twee der allergrootste
sterren mee: Margot Fonteyn en de Rus
Rudolf Nurejev. Of dit nog niet genoeg
was: zij dansten in Nervi voor het eerst
tezamen het „Zwanenmeer"
HET ZWANENMEER, zoals wij het hier
in Nervi mochten zien in de op zich zelf
reeds betoverende atmosfeer van het mooi
ste openluchttheater van Europa, bracht
iets heel bijzonders. Goed, de muziek is
gezuiverd van de banale toevoegsels door
Pugni, waarvoor de oorspronkelijke mu
ziek van Tsjaikofsky in de plaats is ge
komen. Het ballet werd (natuurlijk) en
in zijn geheel gegeven. Behalve Petipa die
de eerste en derde akte heeft gezet en
Ivanov, aan wiens zo geheel verschillende
mentaliteit we de lyrische tweede en voor
al de onvergelijkelijke vierde akte dan
ken, waren er nog twee choreografen mee
gemoeid.
ASHTON heeft in de eerste akte (op
eenmaal weggeknipte muziek) een „pas
de six" ingelast, die goed het karakter
van Petipa en de sfeer van die tijd weet
te treffen, maar technisch geladen is met
overmoeilijke passages. En in diezelfde
eerste akte laste N.urejev, tijdens de gene
rale repetitie voor onze ogen, een klein,
romantisch „a solo" voor zichzelf in. Na
drie herhalingen had hij gevonden wat hij
zocht en het was een belevenis voor de
balletliefhebber de jonge kunstenaar even
als scheppend choreograaf aan het werk
te zien.
Het ware f^est van deze avond was ge
tuige te mogen zijn van de eerste samen
werking van Dame Margot en Rudolf Nu
rejev in dit speciale ballet. We zouden
het willen aanduiden als een botsing tus
sen twee stijlen, die echter door het aan
geboren kunstenaarschap der beide be
trokkenen tot een zo boeiend geheel werd,
dat we deze avond als een grote belevenis
in ons geheugen zullen bewaren. Zo schijnt
trouwens ieder er over te denken, want
onmiddellijk gewaarschuwd door de tal
rijke deskundigen, die te Nervi het festi
val bijwonen, waren tal van heel groten
in het rijk van de dans, Rosella Highto-
wer, Yvette Chauviré, Liane Daydé, enzo
voorts reeds per vliegtuig onderweg om
de herhaling enkele dagen later bij te wo
nen. Er is hier wereldgeschiedenis op het
gebied van de dans gemaakt.
MARGOT FONTEYN is een technisch
vrijwel volmaakte uitvoerende kunstenares
op het gebied van de academische dans
en haar rol van Odette-Odile in „Het Zwa
nenmeer", waaraan zij sedert een lange
reeks van jaren onafgebroken heeft ge
werkt, heeft nu min of meer de perfectie
bereikt. Zij vergeet geen ogenblik, dat zij
in dit romantisch ballet als enige de
„klassieke tutu" draagt en dat dus haar
bewegingen, haar uitdrukking klassiek be
heerst dienen te zijn. Haar partenaire in
het Britse balletgezelschap, Michel Somes,
ondersteunde die opvatting.
Nu komt, drager van een gans andere
geest, de Rus Rudolf Nurejev, onstuimig,
romantisch, bezeten. In zijn nog gebrek
kig Engels verklaarde Nurejev ons, dat
hij het streven der Westeuropese dansers
om zich zo strikt mogelijk aan de over
geleverde choreografie te houden en toch
vooral niet de minste beweging te wijzi
gen, niet begrijpt en ook niet helemaal
kan billijken. „Wat van belang is, is de
geest van het ballet, de atmosfeer van
de periode en als ik die beter kan uit
drukken met bewegingen, die ik voel als
meer overeenkomend met mijn tempera
ment, dan geloof ik dat daar niets op te
gen is." Dat moest natuurlijk tot botsin
gen leiden. Maar ondanks zijn afwijkingen
van de overgeleverde choreografie past hij
zich toch schitterend aan bij de „prima
ballerina" en toont hij zich een volmaakt
partenair.
WAAR HIJ ALLEEN danst en vooral
in zijn „variation" in de „pas de deux"
zwarte zwaan, leren wij een danser ken
nen, wiens techniek niet altijd feilloos is,
maar die alle bezwaren uitvlakt door zijn
ongeëvenaarde virtuositeit en zijn bewo
genheid. Van dat eerste getuigt hij door
in de „variation" bij voorbeeld steeds het
dubbele aantal pirouettes of „tours" (on-
Margot Fonteyn en Rudolf Nurejev in
„Het Zwanenmeer".
vergelijkelijk zijn „tours a la seconde'
en zijn adembenemende „entrechats
huits") uit te voeren binnen de door de
muziek gestelde tijd. Nooit zagen wij een
zo razend vlugge danser. Maar wat hem
verheft tot het rijk der allergrootsten is
zijn interpretatie. Van het allereerste ogen
blik totdat het doek valt aan het einde
der vierde akte is Nurejev de prins, door
zijn moeder aangespoord tot een huwelijk
met een of andere prinses en zich ver-
lievend op een jonge edelvrouwe, die door
een tovenaar gedoemd is gedurende de dag
de vorm aan te nemen van een zwaan
en zich alleen 's nachts in haar ware vorm
te tonen De climax bereikt deze grote en
toch nooit overdreven expressiviteit van de
jonge kunstenaar, die heel wat meer is dan
een fabelachtig danser, in de derde akte,
waar iedere gemoedsaandoening van zijn
gezicht te lezen valt.
DE BOTSING en daaruit voortvloeiend
de samenwerking van twee zo verschillen
de temperamenten maakten deze voorstel
ling van „Het Zwanenmeer" tot een feest
voor allen, die gevoel hebben voor deze
dingen. Het was als een elektrische ont
lading en vreemd genoeg leek Margot
Fonteyn tien jaar jonger dan toen wij haar
verleden herfst in Londen zagen. Zij is
in topvorm en heeft in haar ganse leven
niet zo gedanst, vol spanning en toch
uiterst zuiver in ieder van haar bewegin
gen, als deze avond.
ervaart men in magistrale technische be
heersing een kruising van Bach en Wag
ner, verwerkelijkt in oneindige stuwingen
naar hoogtepunten, waarbij dan de over
maat aan spanningen op den duur wel
eens aan suggestieve kracht inboet. Het is
daar dan geen bewuste anti-climax, maar
een teveel aan geladenheid wanneer de
top al bereikt is. Intussen dwingt de
meesterlijke conceptie van het werk het
grootste respect af. Klotz pakte het opus
kloek aan, de indruk gevend dat het hem
te doen was de majesteit van het Mtiller-
orgel adequaat in dienst te stellen van het
grootse klankstuk. Voor de talrijke vir
tuoze variaties van het passacagliathema
putte hij uit de overrijke schat aan tim
bres in verrassende combinaties, een selec
tiviteit die bewondering wekte voor zijn
vertrouwdheid o i kort termijn met de mo
gelijkheden en capaciteiten van het instru
ment. Ook in de grandioze opbouw van de
fuga toonde Klotz zich een meester van
het lijnen- en kleurenspel van de orgel
kunst, Cesar gevend wat Cesar toekomt.
Jos. de Klerk
VitiVA'tf
„Radio Veronica" heeft zich tot de com
missie van de Europese Economische Ge
meenschap in Brussel gewend naar aan
leiding van een ontwerp van wet tot wij
ziging van de wet over de radio-telegra-
fie, de radio-telefonie en andere radio
verbindingen van België. In navolging van
Denemarken en Zweden wil België in een
strafrechtelijke bepaling zijn onderdanen
verbieden om mee te werken aan zend-
schepen, respectievelijk uitzendingen van
af zendschepen. Het Belgische wetsont
werp gaat evenwel verder dan de wet
ten van de beide Scandinavische landen
en wil ook een buitenlander die mee
werkt aan een buitenlands zendschip bui
ten België aan vervolging in België bloot
stellen, indien hij daarbij op een of ande
re wijze met een Belg heeft samenge
werkt.
„Radio Veronica" heeft, zo heeft een
der directeuren de heer H. Verweij, aan
het A.N.P meegedeeld, aan het advoca
tenkantoor van mr. W. H. J. Derks in
Utrecht opdracht gegeven, haar belangen
bij de E.E.G.-commissie te bepleiten.
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s. 7.00 AVRO.
7.50 VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Ochtendvaria (gr.). VPRO:
7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15
Lichte grammofoonmuziek. 9.00 Ochtend
gymnastiek voor de vrouw. 9.10 De groen
teman. 9.15 Klassieke muziek (gr.). 9.35
Waterstanden. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Arbeidsvitaminen (gr.). 10.50 Voor de kleu-
fers. 11.00' Voor de zieken. 12.00 Licht or
kest en zangsolisten. 12.20 Regeringsuit
zending: Uitzending v. d. landbouw. 12,30
Mededelingen ten behoeve van land- en
tuinbouw. 12.33 Dansorkest en zangsolis
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen,
eventueel actueel of grammofoonmuziek.
13.25 Beursberichten. 13.30 Metropole or
kest en solist. 14.00 Blaastrio, gitaar en
contrabas. 14.40 Vlaamse boekenschouw.
15.00 Viool en piano. 15.30 De vrouw in
het wit, hoorspel, (deel 5). 16.05 Lichte
grammofoonmuziek. 16.30 Voor de jeugd.
17.30 Lichte muziek. 17.55 New York cal
ling. 18.00 Nieuws. 18.15 Eventueel actueel.
18.20 Pianospel. 18.30 Licht ensemble met
zangsolist. 19.00 Paris vous parle. 19.05
Operamuziek (gr.). 19.50 Pianorecital (gr.)
klassieke muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Op
klaringen, gevarieerd programma. 20.00
Het ABC van het heelal, lezing. 21.10 Mo
derne muziek (gr.). 22.00 Zing zonder zor
gen (opn.). 22.30 Nieuws. 22.40 Actualitei
ten. 23.00 Pizzicato, nieuwsflitsen en ac
tualiteiten uit de lichte muziekwereld.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 m. 1007 kc/s. 7.00—
24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Amusementsmu
ziek (gr.) 7 45 Morgengebed en overwe
ging. 8.00 Nieuws. 8.15 Lichte grammo-
foonmuz. 8.50 Voor de vrouw. 9.40 Gram
mofoonmuziek. 9.45 Voor de jeugd. 10.15
Lichtbaken, lezing. 10.25 Balletmuziek (gr.)
11.00 Voor de vrouw. 11.30 Lichte gram
mofoonmuziek. 11.50 Volaan.. vooruit,
praatje. 12.00 Middagklok noodklok.
12.04 Franse chansons. 12.30 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Amuse
mentsmuziek (gr.) 13.00 Nieuws. 13.15
Platennieuws. 13.30 Dansorkest en zangso
listen. 13.55 Operette-klanken (gr.) 14.35
Voor de plattelandsvrouwen. 14.45 Lichte
hoornkwartet: klassieke en moderne mu
ziek. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Zieken-
lof. 17.00 Voor de jeugd. 17.40 Beurs
berichten. 17 45 Regeringsuitzending: Toe
ristische ontwikkeling op St. Maarten en
Bonaire, door Dr. J. Winsemius. 18.00 Voor
de jeugd. 18.20 Politieke lezing. 18.30 Licht
ensemble en zangsolisten. 19.00 Nieuws.
19.10 Actualiteiten. 19.25 Lichte grammo
foonmuziek. 20.20 Omroeporkest, radio
koor en solisten :Operamuziek. 21.10 Klas
sieke en moderne kamermuziek. 21.55
Klassieke orgelmuziek. 22.15
22.25 Boekbespreking 22 30 Nieuws. 22.40
en zangsoliste 23 30 Moderne kamermu
ziek (gr.) 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Grammofoonmuziek.
12.30 Weerbericht. 12.35 Lichte grammofoon
muziek. 12.50 Beursberichten. 13.00 Nieuws.
13.15 Kamermuziek. 14.00 Werther, opera.
15.20 Kamermuziek. 15.30 Orkestparade.
16.00 Beursberifhten. 16.06 Kamermuziek.
17.00 Nieuws. 1715 Lichte muziek. 17.40
Boekbespreking 18.00 Koormuziek. 18.20
Voor de soldaten 18.50 Grammofoonmu
ziek. 19.00 Nieuws. 19.40 Orkestconcert.
19.50 Syndicale kroniek 20.00 Dans- en
amusementsmuziek. 21.00 Amusementsmu
ziek. 21.15 Jazzmuziek. 22.00 Nieuws. 22.15
Dansmuziek. 22.55-23.00 Nieuws.
VOOR MAANDAG
NTS: 20.00 Journaal en weeroverziohi
AVRO. 20.20 Televizier 20.35 TV-filrn
20.30-22.15 Nieuwe oogst, amusementspro
gramma.
VOOR DINSDAG
NTS: 20.00 Journaal. 20.20 C.HU po
litieke lezing 20.30 Tekenfilm. 20.35 Do
cumentaire film 20.45-22.15 Speelfilm
