Het verdwenen manuscript
DE BRIEVENPLAAG BIJ DE
AMERIKAANSE TELEVISIE
TANTE PATENT EN DE SOF
PANDA EN DE MEESTERSCHATGRAVER
Onbeheerde koffer vol kostbaarheden
stelt Zweedse politie voor een raadsel
Beter werken na
slapeloze nacht?
^Hoe is het ontstaan?^
Ons vervolgverhaal
ZATERDAG 28 JULI 1962
door H. Wolfram Geizsler
NEGEN MUZEN
Oplossing puzzel no. 43
[I10ÜH3I1
f1 !-**
Gaat u met vakantie?
Dit woord:
PLATZAK
42)
1 „Des te beter" zei Yvonne. „Het is
dus afgehandeld.Ja, er kwam wel
B een brief en er ontstond enige deining
met mijn tante".
„Vanwege die brief?"
Ze had haar bril weer eens op een
onvindbare plaats neergelegd ten-
minste dat beweerde ze en ze kon
derhalve het adres niet lezen en maak-
te de brief open",
i „Terwijl hij voor jou bestemd was?"
vroeg Fox en keek Yvonne met een
bezwerend lachje aan.
„O, nee, die brief was voor u be
ll stemd. Het was overigens een onhe
il langrijk en dwaas epistel Wat inte-
resseren mij uw liefdesaffaires? Het
kan me niet schelen welke vrouwen
zich aan u opdripgen. Alleen het feit
dat een zo persoonlijke brief geopend
5 werd door een derde, was pijnlijk en
daarover ontstond de rel met mijn tan-
te"
„Is dat de reden dat je vertrokken
bent?" vroeg hij in een wanhopige po-
ging te redden wat er te redden viel.
1 Hij zag duidelijk, wat er in Maria
B omging.
„Het was een niet onwelkome aan-
1 leiding, ik was lang genoeg in Louha
B geweest om boete te doen voor al
i mijn zonden u weet
„Excuseert u mij", kwam Maria
I tussenbeiden. „Ik krijg de indruk dat
ik hier volkomen overbodig ben. Ik
wil u beider gesprek niet verder sto-
B ren. Bovendien is het al laat."
i „Maria!"
B Ze was al opgestaan. Fox keek aar-
zeiend naar Yvonne. Wat kon hij an-
ders doen dan Maria naar de uitgang
van het hotel begeleiden? Hij prevel-
de een verontschuldiging en herin-
B nerde haar aan hun afspraak voor de
volgende avond.
Maria zei niets en keek hem niet
aan. De portier wenkte op haar ver-
zoek een taxi.
Toen Fox aan het tafeltje terug-
E kwam, was Yvonne met een gezonde
eetlust aan het eten. „Dat heeft me
goed gedaan", merkte ze tevreden op.
Hier heb je die bewuste brief, jam-
mer dat er geen gelegenheid meer
was hem te voorschijn te halen."
„Je was vernietigend", zei Fox.
„Hoezo? Zij begon, dat zul je eer-
lijk moeten toegeven. Overigens is
1 mijn verhaal volkomen waar. De slot-
vrouwe van Louha opende die brief,
niet ik! Ze geraakte buiten zichzelf.
1 toen ze de ondertekening zag
„Daarover later", zei Fox. „Waar-
om ben je hierheen gekomen, Yvon-
ne?"
„Omdat ik niet langer in Louha Wil
li de zitten, terwijl jij je hier amuseer-
de. Ik had het gevoel, dat ik weer
eens tussenbeide moest komen En
5 je scheen het zo uiterst belangrijk te
vinden om die brief ten spoedigste in
handen te krijgen! Dat moet dus wel
een zeer grote liefde zijn, Fox!"
„Ik was 't niet, die zoveel waarde
E aan die brief hecht. Laat mij 't je
uitleggen
„Och, al die uitleg! Ik ken dat. Zo-
dra jullie mannen iets begint uit te
leggen, worden het leugens. Wat moet
ik doen je de ogen uitkrabben?
Nee want ik houd van je. Ik geef
toe, ze is heel knap, veel knapper dan
ik, en ook veel verstandiger, want zij
zweeg, terwijl ik veel te veel sprak..
ZEVEN EN ZEVENTIG
En die jurk, die ze droeg, heeft een
vermogen gekost. Maar hoe kom je
aan haar? en wie is eigenlijk die
I Maria Zanetti?"
B Er was een duidelijke afwijzing te
horen in Yvonne's stem. Fox schonk
zich langzaam opnieuw een glas wijn
in en keek het meisje glimlachend
I aan. „Maria Zanetti?" zei hij, „dat
is een en dezelfde als die geheimzin-
nige zuster Madeleine".
Het donkere groen van Yvonne's
ogen scheen op te lichten, ze keek
hem verschrikt aan. „Alle mensen".
riep ze uit, „wat ben ik toch een
E domme eend!"
i „Je mag mijn dierbare vriendin
Yvonne niet zo beledigen", zei Fox
lachend. „Het is waar, dat de zaak
i er niet bepaald goed uitziet, het lijkt
misschien zelfs hopeloos, maar dat is
1 maar schijn. Je bent zo heerlijk na-
tuurlijk, Yvonne, dat je reacties al-
ij tijd echt moeten zijn. Je komt eigen-
lijk als geroepen. Ik neem aan, dat
je morgen wel een vliegtochtje met
me wilt maken?"
„O, stel je voor", verzuchtte ze kin
derlijk. „Ik heb nog nooit gevlogen!"
Het kwam niet in haar op te vragen,
waarheen ze zouden gaan en wat de
reden van de tocht was.
Fox streelde haar hand. „Mijn klei
ne zeemeermin", zei hij op liefkozen
de toon. „Het ene ogenblik ontzettend
verontwaardigd, het volgende ogen
blik weer zacht en lief. Als je werke
lijk met mij wilt vliegen, moet je
goedvinden, dat ik je nu een minuut
of tien alleen laat. Ik ben bang, dat
mijn telefoongesprek vrij lang zal du
ren. Eet intussen echter niet alles op!
Ik schijn maar niet aan eten toe te
komen en begin werkelijk bang te
worden dat ik zal verhongeren."
Het duurde niet tien, maar twintig
minuten voordat hij terugkwam.
„Wat zijn de mensen vaak uitvoe
rig", zei hij. „Maar nu is alles geluk
kig in orde. Vind je 't niet erg om
morgen heel vroeg op te staan? Je
behoeft geen bagage mee te nemen,
want morgenavond zijn we weer hier
terug. Ik moet wel, omdat ik voor
morgenavond een afspraak heb met
Maria Zanetti en je kunt zo'n meisje
ten slotte niet laten wachten."
Hij keek op zijn horloge. „Midder
nacht! Heeft men je een behoorlijke
kamer gegeven?"
Tegen zonsopgang startte in Parijs
een klein particulier vliegtuig. Het
zoemde over de daken en schoorste
nen van Parijs in zuidoostelijke rich
ting, de stralende morgenstond tege
moet. Een uur later zagen Fox en
Yvonne de Mont Blanc in het glanzen
de morgenlicht opdoemen en even
verder de Zwitserse Alpen met glet-
schers en sneeuwtoppen en diepe ra
vijnen. In de verte waren echter al
de Italiaanse meren te onderscheiden
en na een poosje waren de bergen
onder hen verdwenen en hadden
plaats gemaakt voor een golvende
groene vlakte.
Het was tegen tienen, toen Johan
nes Dariotis uit het ietwat hogerop
gelegen huis, waar hij woonde, te
voorschijn kwam en de straatweg op
wandelde in de richting van Fasano.
Hij placht op dit uur van de dag in
een van de cafés ter plaatse zijn
krantje te lezen. Uit de open groente
winkels kwam de geur van vruchten
en verse groenten hem tegemoet.
Grote, opengesneden watermeloenen
lieten hun sappige rose vlees zien.
Over de muren der tuinen hingen tros
sen rijpe blauwe druiven en kleinere
trossen honingzoet^ witte druiven.
Tussen de huizen kon men telkens het
meer zien, dat glinsterde in. het zon
licht. De ijsverkopers duwden hün
karretjes voort over de esplanade
langs het meer en aan de steiger lag
een toeristenboot klaar om het blau
we meer op te stomen. Er waren al
vele toeristen onderweg en overal zag
men hen foto's maken.
Gewoontegetrouw, ging Dariotis
eerst naar het postkantoor om te in
formeren, of er soms iets voor hem
gekomen was. Sedert enige tijd haal
de hij zijn post altijd zelf af. Toen
hij met lege handen overigens
weer naar buiten wandelde en in de
felle zon voortslenterde, ontdekte hij
opeens iemand, die hij hier nooit had
verwacht Yvonne! Ze liep onmid
dellijk op hem toe: ze had hem blijk
baar herkend. Hoewel ze vriendelijk
lachte, verschoot Dariotis van kleur.
„U bent 't dus toch!" riep het meis
je uit en stak hem haar hand toe. „Ik
zag u het postkantoor binnengaan,
maar ik twijfelde, of u 't werkelijk
was."
„Zocht u mij?"
„Ik?" Ze keek hem verwonderd
aan. „Ik zou niet weten, waarom ik
u zou moeten zoeken! Zó prettig was
de indruk niet, die u in Louha achter
liet! Nee, ik maak met een vriendin
een reisje, een mens kan 't tenslotte
niet altijd in noordelijke regionen uit
houden. Wat een hemels klimaat is
't hier!"
„Mademoiselle", zei hij aarzelend,
„ik voel me diep beschaamd door
uw vriendschappelijke houding. Kunt
u 't mij vergeven? Ik moet waanzin
nig geweest zijn
„Waar heeft u 't over?"
„Ik bedoel mijn afscheid van Lou
ha."
(Wordt vervolgd)
Bij de C.B.S. zitten ze in het archief
Verval der beschaving" en bij A.B.C.
in „Volle maan etc." en bij N.B.C. gewoon
in Ordner 86". „Ze" dat zijn de brie
ven van de mensen die de C.B.S. beschul
digen pro-communistisch te zijn en van
de mensen die schrijven zo nodig eens
voor de t.v. moeten optreden omdat zij
bijvoorbeeld twee maal dood geweest zijn.
Er is een vrouw die A.B.C. iedere dag
schrijft. Ze heeft geen klachten, vraagt
niets. Zij vertelt alleen hoe fijn het zou
zijn iedere avond met Steve Allen voor de
A.B.C. op te treden. De brieven blijven
komen, ofschoon Allen reeds een hele
tijd niet voor de t.v. is geweest. Iemand
schreef N.B.C.„Ik moet u vragen geen
gongs meer te gebruiken. Het geluid lijkt
op mijn deurbel en ik ga dan steeds
naar de deur om tot de ontdekking te
komen dat er niemand is". Gevraagd hoe
zij er toe kwam haar archief „Volle maan
etc." te noemen zei mrs. Ellen Mackinnon
dat het haar gebleken was dat rond volle
maan dit soort briefschrijvers bijzonder
actief wordt. Zij vertelde dat haar broer,
die in Baltimore bij de recherche is, haar
verteld had dat de politie, de brandweer
en de ziekenhuizen rond volle maan het ook
veel drukker dan anders hebben. Mrs.
Mackinnon kwalificeerde haar klanten als
mensen voor wie hun t.v. of radiotoestel
een persoon is, met wie zij willen dis
cussiëren.
De praktijk van de t.v. maatschappijen
is te proberen alle brieven te beantwoor
den ofschoon dit dikwijls lastig is, zoals
het geval van de man, die schrijft dat
hij twee maal dood geweest is. De mees
te brieven blijken te komen uit de stre
ken waar gepensioneerden zich bij voor
keur vestigen. Geen van de maatschappijen
is er nog toe overgegaan de suggestie
van een van haar directeuren op te vol
gen om aan deze brievenplaag een eind
te maken. Hij heeft voorgesteld dat de
bripven aan de afzender teruggestuurd
worden met de aantekening: „Ik meen,
dat u als achtenswaardig burger dient te
weten dat de een Cf andere idioot uw naam
misbruikt"
De herfst-wintercollectie van de
Parijse mode-ontwerpster Virginie, die
deze week getoond werd, omvat onder
meer dit „sportieve tweed-ensemble,
waarbij het „kippepootmotief" een
overheersende rol speelt. Men vindt
het terug in de laarsjes, de jurk en
het hoedje. De mantel is van
f. marineblauwe stof.
!X 1
Etruskische kunst. Italiaanse politie
mannen hebben in het dorpje Pitigliano,
in Toscane, archeologische kostbaarheden
ontdekt uit de periode der Etruskische be
schaving, die vóór de Romeinen in een
groot deel van Italië tot grote bloei kwam.
Boeren hadden de kostbaarheden, waar
onder een bronzen Venus, een paar oorrin
gen, een Griekse bokaal en een aantal
amfora's, verborgen. De vondst wordt de
belangrijkste van de laatste tijd geacht.
PRIJSWINNAARS PUZZEL No. 43
7.50: mevr. L. Wuite, Röntgenstr. 1,
IJmuiden; 5.00: Mevr. J. v. Muiswinkel
Sikkel, Prins Mauritslaan 30, Haarlem-Z.;
2.50: M. Diepenbroek, J. F. Helmersstr.
6 zw., Haarlem.
Een Britse geleerde, dr. Donald
Broadbent, heeft verklaard, dat som
mige mensen beter zullen werken na
een slapeloze nacht dan na een goede
nachtrust.
In een verslag over een reeks streng-
wetenschapelijke proeven zegt dr.
Broadbent dat iemand het best werkt,
wanneer zijn geest rusteloos is. Hij zei
dat verder gebleken is dat mensen zich
soms te zeer op één taak concentreren
en dat daaronder hun effciency leidt.
„Het effect van een slapeloze nacht
zou dit kunnen voorkomen," meent dr.
Broadbent. Hij zei dat geleerden dit
ontdekt hadden bij proeven waarbij dr.
Robert Wilkinson jonge vrijwilligers
van de marine één of twee nachten
wakker hield. Bij deze proeven was
verder gebleken dat mensen die een
slapeloze nacht gehad hebben, beter in
lawaai kunnen werken dan in een rus
tige omgeving omdat het lawaai hen
wakker houdt.
Slapeloosheid beïnvloedt wel ongun
stig de prestaties bij routinewerk.
De geleerden hebben verder ontdekt
dat gebrek aan slaap gemakkelijk ge
compenseerd kan worden door de
arbeider bijvoorbeeld te stimuleren door
een goede beloning voor overwerk.
Dit weekeinde worden de Nederlandse ontbreken, maar een sterk stukje kus- en
kampioenschappen waterskieën gehouden. I vliegwerk als dit Amerikaanse beroeps-
Aan spanning zal het daarbij stellig niet I waterskiduo vertoont, zal er wel niet bij zijn
EEN MYSTERIEUZE KOFFER met een aantal werken van oude meesters,
maar ook waarschijnlijk een aantal vervalsingen daarvan en een grote hoeveel
heid kostbare antiquiteiten. Ziedaar het probleem, waarover de Zweedse politie
en Interpol reeds sinds 1956 het hoofd hebben gebroken, zonder een oplossing
te kunnen vinden. De koffer is in 1956 in de vrijhaven van Gotenburg gevonden,
zonder dat vastgesteld kon worden wie de eigenaar is. In totaal omvat de ver
zameling 136 onderdelen. Over de waarde van de collectie zijn de meningen
verdeeld. Maar de meeste kunstexperts zijn toch van mening dat deze aanzienlijk
moet zijn. Het vreemde van de zaak is dat de eigenaar van de koffer zich nimmer
heeft aangemeld.
DE THEORIE dat de schat dóór dief
stal is bijeengebracht, wordt weersproken
door het feit dat nergens ter wereld, voor
zover tenminste Interpol hééft kunnen na
gaan, van de diefstal van een der gevon
den oude meesters en antieke (waarbij vrij
veel gouden) voorwerpen aangifte is ge
daan. De Zweedse recherche en Interpol
staan voor een raadsel. Tot de collectie
behoort een kopergravure van de zeven
tiende eeuwse Franse schilder Mignard.
Het betreft een miniatuur ter grootte van
25 centimeter, dat Maria Mancini zou voor
stellen. Nog twee andere miniaturen zijn
in de koffer gevonden maar vermoedelijk
zijn dit vervalsingen. De ene zou een voor
treffelijk gemaakte imitatie van een Bot
ticelli zijn. Verder bevond zich in de kof
fer een complete Japanse collectie, waar
bij een groot aantal antieke gouden voor
werpen, snuifdozen van jade, gordelknopen
voor het grootste deel van ivoor
en dolken. Bovendien was er een collectie
Spaanse munten over een periode, die zich
van het begin van de achttiende eeuw tot
heden toe uitstrekt. Daarbij was ook een
gouden medaillon, waarvan de waarde ten
minste 500,- zou bedragen.
DE ENIGE moderne voorwerpen die men
in de koffer heeft aangetroffen, zijn twee
foto's, een zilveren sigarettenkoker en een
aansteker. Het zijn vooral deze voorwer
pen geweest, waarvoor de politie de mees
te belangstelling had, omdat zij een aan
knopingspunt zouden kunnen vormen. De
ene foto stelt een man met jachtgeweer
voor, die volgens de mode van omstreeks
1930 is gekleed. De foto is gevat in een
zilveren frame, waarop staat gegraveerd:
second price doubles, diplomatic tennis
tournament Washington D.C. 1922 (Tweede
prijs dubbelspel diplomatiek tennistoernooi
1922). Uitgaande hiervan heeft men een
tijd lang het vermoeden gekoesterd dat de
eigenaar van de koffer wel eens een Zweeds
diplomadV' kon' zijn' "gêtvé'est, die kórt na
zijn aankomst in het land is overleden en
waarvan de familie van het bestaan van
de verzameling mogelijk niet op de hoogte
was. Eerst dacht men aan de bekende di
plomaat Raoul Wallenberg, die aan deze
voorwaarden voldeed. Maar zijn familie
kon geen van de voorwerpen thuisbren
gen. Vervolgens meende men op het de
partement van Buitenlandse Zaken in de
man op de foto, de in 1956 in Zweden over
leden ambassadeur in Washington Wall-
mar Boström te herkennen. Ook dit bleek
niet juist te zijn. Boströms weduwe en
dochter ontkenden beiden dat de man op
de foto de ambassadeur was. Ook poogde
men te onderzoeken wie er aan het diplo
matieke tennistoernooi in Washington D.C.
in 1922 hadden deelgenomen. Tevergeefs,
van het toernooi bleek nergens een aan
tekening te zijn bewaard. Als thans de
zaak niet spoedig tot een oplossing komt
en de politie heeft er geen idee van
hoe dit zou moeten gebeuren zal de
schat waarschijnlijk aan de Zweedse staat
vervallen.
en wilt u dat wij uw krant naar uw
vakantie-adres opzenden
Stuurt u ons dan minstens drie dagen
voor uw vertrek een briefkaart met
vermelding van uw naam, uw vaste
adres, uw vakantie-adres, de datum
waarop de eerste krant naar uw
vakantie-adres gezonden moet worden
en de datum waarop de krant voor het
laatst moet worden toegezonden.
Als u de krant per week betaalt wilt
u dan het abonnementsgeld voor de
vakantieweken vooruit aan de bezor
ger betalen
DE ADMINISTRATIE
DE POLITIE speelt nog met de moge
lijkheid dat achter het mysterie van de
koffer een vervalsingsgeschiedenis schuil
gaat. Sommige experts geloven namelijk
de meningen zijn daarover trouwens
verdeeld dat een van de miniaturen
vervalst is volgens een op de internationale
kunstmarkt bekende methode. Bepaalde
motieven van bekende meesters worden
met motieven van andere meesters sa
mengevoegd tot een eenheid. Als een der
gelijke vervalsing samen met andere echté
maar minder kostbare kunstwetken, wordt"
aangeboden is het over het algemeen ge
makkelijker een transactie tot stand te
brengen. Het is niet onmogelijk dat de
collectie in de mysterieuze koffer speciaal
met dit doel is samengesteld. Waarom de
vervalser de koffer dan zomaar heeft ach
tergelaten blijft een open vraag, waarop
de politie het antwoord waarschijnlijk
schuldig moet blijven.
Platzak is iemand wiens zak of
tas plat is, dus niets bevat. Men bezigt
het woord vooral in de uitdrukking
platzak thuiskomen, hetgeen
wordt gezegd van jagers die met een
ledige weitas van de jacht terugkeren
en van vissers die niets gevangen heb
ben. Zegt men: hij is platzak, dan
bedoelt men: hij heeft geen geld. Een
enkele keer ziet men het woord als
zelfstandig naamwoord gebruikt. „Op
de beurs waren het de platzakken die
het meeste geschreeuw maakten",
schrijft Ter Gouw. De Vlamingen ken
nen platzak in de betekenis: sukkel, laf
aard, maar merkwaardigerwijze ook in
die van: slimmerik. Dat iemand zonder
geld een sukkel wordt genoemd, is be
grijpelijk. De betekenis slimmerd is
waarschijnlijk ontstaan onder invloed
van het in de 18e eeuw heel gewone
woord: e e n p 1 a t je voor: een guit, een
deugniet.
Een oorspronkelijk stripverhaal door Annie M G. Schmidt en Fiep Westendorp
?2 «WYMCTTT SWAN FEATURES SYNDICATE
72. Op het belastingkantoor stond een hele rij voor
het loket. Tante Patent ging er geduldig achter staan
om nog een staartje inkomstenbelasting te voldoen.
Maar toen de mensen Tante Patent zagen, herin
nerden zij zich duidelijk de woorden die zij in haar
redevoering had gesproken: Spontaner reageren, im
pulsiever leven! Slaan als er iets te slaan valt.
Stompen als er iets te stompen valt. Welnu, waar
kan zo'n leuze beter worden uitgeprobeerd dan voor
het loket van een belastingambtenaar? Er ontstond
dan ook onmiddellijk een kluwen van slaande en
stompende mensen, die probeerden de arme be
ambte door het loket heen te trekken. De grote Sof
deed dadelijk van harte mee, maar Tante Patent
voelde zich schuldig. „Is het wel helemaal verant
woord, wat ik gedaan heb?" dacht ze. „Ben ik niet
een ietsje te ver gegaan in mijn idealisme?"
I. Panda vond, dat hij niet in de wieg was ge
legd voor een avontuurlijk bestaan en hij voelde er
ook geen behoefte aan om in één klap schatrijk te
worden, zoals sommige zonderlinge personen zo graag
willen. Hij hoefde geen lot uit de loterij te hebben
geen Nobel-prijs, geen onverwachte erfenis, en hij
hoefde ook geen verborgen schat te vinden (meende hij).
Wat hij nodig had, was een Goede Betrekking met
Vooruitzichten en Verzorging en Pensioen; daar dacht
hij vaak over, en hij kon nooit de woorden van zijn
vader vergeten die hem had aangeraden een goed vak
te leren omdat hij dan nooit zonder werk zou komen
te zitten. Maar waar vindt men nu ineens een dege
lijke betrekking?
Het was een kille dag en dus lokte het Panda niet
bijzonder aan om deur-in en deur-uit te gaan teneinde
werk te vragen. Gelukkig bevond hij zich echter juist
in de buurt van de Openbare Leeszaal, en dit bracht
hem op een gedachte. „Daar binnen is het warm en
gezellig" dacht hij, „en daar hebben ze alle dagbla
den en tijdschriften waar advertenties in staan die in
teressante werkkringen aanbieden!"
Het was een uitstekend idee. Hij betrad het biblio
theek-gebouw, en even later installeerde hij zich
met een actuele krant in de diepe rust van de leeszaal.
Van zijn buurman zou hij geen last hebben, zag hij:
dat was een heer die geheel in de lectuur van een
oud boek verdiept was. „Het is natuurlijk niet zo
nuttig om een boek te lezen" dacht Panda, „maar
het lijkt me wél erg gezellig!"
