m
m
SÉ
Parate divisie gegroepeerd door
15000 Nederlandse burgers
Bivak in de Franse zon bevalt
militairen op herhaling best
Papoea - politici zetten zich tot
realistischer toekomstplannen
Wm
Tante Saar met Dorus
naar Aalsmeer
Moeilijkheden over
hoogleraarsbenoeming
Pienter meisje bracht
fraude aan het licht
Inbrekers vernielden
meer dan ze stalen
Het hoogst bereikbare zal de Indonesiërs
unaniem moeten worden afgedwongen
Kazerne in Wezep
opvangcentrum
gerepatrieerden
Soekarno wil er het
analfabetisme
bestrijden
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1962
7
2500 voertuigen
Prachtig oefenterrein
m
Taktiek te velde
•SI8É
Liever in Bivak
Afwijzende beslissing
wordt niet herzien
Bankemployé in Steenwijk
verduisterde in zes
jaar f 40.000,-
Kustvaartuig „Vrede" bij
botsing beschadigd
Lijntoestel uit Tokio
bracht repatrianten mee
De „Utrecht" morgen
in Den Helder
Moeilijke taak in N.-Guinea
i
(Van een speciale verslaggever)
LA COURTINE. De luitenant van
de stoottroepen lag in zijn zwembroek
languit in de hei van de zon te genieten.
„We zitten toch fijn hier?", vroeg hij, al
bij voorbaat van onze instemming over
tuigd. Zijn pub-tentje stond midden tus
sen honderd andere in het bivak „Spi
nazie', acht kilometer buiten het Franse
dorpje La Courtine, waar deze zomer
15.000 jongemannen op vriendelijke,
maar onafwijsbare uitnodiging van het
departement van Defensie, een soort van
betaalde vakantie doorbrengen. Een
sportieve, soms nogal vermoeiende va
kantie, dat wel.
Maar die dag werd er door de „Spi
nazie"-compagnie gerust, geluierd in de
blakerende zon, die het kwik in de ther
mometer tot aan de 42-gradenstreep op
joeg. De „herhalers" van de vijfde divisie
konden het er even van nemen.
Maar zo is het niet alle dagen in La
Courtine. De generale staf bood de Frank-
rijkreis van een maand alleen aan op
voorwaarde, dat de jongemannen van 23
a 24 jaar, die na hun eerste diensttijd al
weer enkele jaren burger en „meneer"
waren, als soldaat, sergeant of officier
eens zouden komen laten zien wat er nog
van hun militaire kennis over was. En
vooral: wat de tirailleur, de mortierist, de
chauffeur, de kok en de pdiq-telegrafist
nog van zijn gès^ecialiseêrffê'''!aai,'m""
leger afweet.
Daarom werd de nog niet zo lang gele
den, op papier geformeerde, vijfde divi
sie een in dreigende tijden snel te mo
biliseren reservedivisie „met alles erop en
scheuren teruggekeerd, de tweede groep
van 5000 man komt eind deze week naar
huis en op 9 augustus vertrekt het derde
en laatste convooi een slang van hon
derden auto's, die drie uur nodig heeft
om voorbij te trekken.
La Courtine zelf is ongeveer het naar
ste en ongezelligste dorp van heel Frank
rijk, maar het oefenterrein is prachtig.
Over een breedte van dertig kilotneter
kunnen de militairen hun gang gaan in
een met heide, bossen en een opmerkelijk
het erom begonnen deze zomer vooral de
officieren en de onderofficieren in de la
gere bevelsvoering te oefenen. Er is een
reeks in omvang steeds toenemende oefe
ningen ontworpen.
De compagniescommandanten krijgen
opdrachten als deze: de alpha-compagnie
bewaakt een denkbeeldig vliegveld, de
charlie-compagnie gaat het veroveren. Of
deze: op de glooiing van de „font rouge
,,'t Is weer druk op de weg", zei de
chauffeur toen hij zijn jeep om een
schaapskudde moest laten zwenken.
Veel ander verkeer is er niet in
La Courtine.
•A'' - t;
AW!l.
m i
eraan" maar eens op de been gebracht
en meteen na opkomst in Budel, Mill of
Oldebroek, doorgestuurd naar Midden-
Frankrijk, waar het bij langjarig contract
gehuurde oefenkamp La Courtine anders
renteloos zou liggen, omdat de parate troe
pen er dit jaar, tengevolge van de legerin
gen in Duitsland, niet heen zullen gaan.
Dat was wel een experiment. Aan zo'n ver
plaatsing van een divisie komen 2500 voer
tuigen te pas, trucks en jeeps die jaren
„in de mottenballen" hebben gestaan.
Onder de chauffeurs zijn er die in de
burgermaatschappij ook op zware vracht
wagens rijden, maar de meesten toch niet.
Zij maakten eerst een ritje door Neder
land om weer even aan het grote stuur
wiel te wennen, toen moesten zij, de bak
volgeladen met soldaten, toch maar op
pad, in een monstertocht van drie dagen
over duizend kilometer smalle, want in
Frankrijk meest provinciale weg. Wat zou
den de mensen en het materiaal daarvan
terecht brengen? Niet alleen in Nederland
maar ook in de NAVO-hoofdkwartieren
keek men met belangstelling naar het ex
periment. Maar het is fantastisch gegaan.
De eerste gevechtsgroep, die op 12 juli
vertrok, is inmiddels zonder veel kleer-
In een bivak je velde knort de maag
harder dan thuis, maar voor de voe
ding van de vijfde diuisie wordt goed
gezorgd.
soort varens begroeid heuvelgebied. De
kanonnen kunnen er daveren naar alle
Vindslreken, de mitrailleurs werpen op
honderden meters afstand een sputterend
spoor van wolkjes in het zand, de infan
teristen mogen bivaks inrichten en opbre
ken zoveel zij willen en wat belangrijk
is: de tanks mogen overal door open de
len van het terrein ploegen.
De vijfde divisie heeft niet de eigen
tanks meegenomen. Het overbrengen van
een tank vergt meer tijd dan voor -een
herhalingsoefening doelmatig zou zijn.
Daarom staan vijf tanks van een eskadron
huzaren van Sytzema permanent ter be
schikking van de oefenplanningstaf. De hu
zaren hebben het best naar hun zin. De
heuvels en dalen van de Nederlandse
oefenterreinen kunnen zij wel dromen,
maar hier zijn tenminste nog „tjotjes" die
zij niet kennen en die wel driemaal zo hoog
zijn als de Hollandse.
,,'t Is weer eens wat anders" is daarom
een vaak gehoorde conclusie die men wel
als motto aan deze hele opératie van de
vijfde divisie zou kunnen meegeven.
Ook de infanterie maakt een dankbaar
gebruik van de nooit eindigende variaties,
die het oefenterrein mogelijk maakt. De
commandant van de ondersteuningsstrijd
krachten, waartoe de vijfde divisie be
hoort, generaal-majoor G. H. Christan, is
zit,een voorpost-detachement als verdedi
ging van de op de volgende heuvel inge
graven compagnie. De bravo-compagnie
gaat met ondersteuning van tanks beide
heuvels innemen.
's Avonds buigen de kapiteins en luite
nants, die veertien dagen geleden nog ver
tegenwoordiger, gymnastiekleraar of be
drijfsleider in een burgerbaan waren, zich
over de stafkaarten, krabben zich eens
onder de groene helm en slaan aan het
wikken en wegen. Zullen we door dat bos
optrekken of in een flankbeweging over
deze heuvel komen? Als de volgende och
tend in alle vroegte het gevecht losbrandt,
praat de reserve-kapitein per radio over
ondersteuningsvuur, inschieten en peloton
bestorming, alsof het zijn dagelijks werk
was. En zijn sergeants, korporaals en sol
daten volgen hem met een opmerkelijke
snelheid en soepelheid.
De aan witte vlaggen op de jeep en witte
cirkels oo de hc' ha/'- nn^n scheids
rechters meest beroepsofficieren be
oordelen de beslissingen van de comman
danten en de uitwerking ervan. Zij verkla
ren het doe! al of niet veroverd, bepalen
of een tank als vernietigd moet worden
beschouwd en sturen soldaten in „krijgs
gevangenschap" of bevelen hen als „ge
wonde te b1 ij ven liggen totdemcc-oefencn-
de hospitaalsoldaten met de brancard aan
komen sjouwen. Neemt een commandant
een verkeerde beslissing, dan laten zij
hem rustig begaan, hij zal zijn fout zélf
wel ontdekken en al doende leert hij. Juist
daarom is het begonnen.
Over het algemeen hebben de herhalers
het in La Courtine best naar hun zin. De
kameraadschap pleegt in een bivak te vel
de hoog op te bloeien en in elk peloton zit
wel een grappenmaker, die de lach aan
brengt. Zij kamperen liever in „Slaboon",
Mevrouw Bacharach, beter bekend als
tante Saar, die al langer dan 50 jaar
bloemen verkoopt op het Amsterdamse
Rembrandtplein, zal woensdag 15 augus
tus gehuldigd worden in het bloemencen-
trum Aalsmeer en op het plein waar zij
zo'n vertrouwde verschijning is geworden.
Tante Saar is in de hallen van de
Aalsmeerse veiling een bekende verschij
ning. Er gaat daar geen verjaardag voor
bij of de jarige wordt door tante Saar
I bedacht. Aalsmeer wil daar nu iets te
genover stellen.
's Morgens om half tien zal zij in
de „hoestbui op vier wielen" van Dorus
(Tom Manders) van Amsterdam naar
Aalsmeer rijden, in gezelschap van het
Amsterdamse huldigingscomité.
's Middags om twee uur zal tante Saar
worden gehuldigd op het Thorbeckeplein
1 in Amsterdam. 1
„Spinazie" of „Speenkruid", zoals de ver
spreide kampementen met militaire fan
tasie worden aangeduid, dan in de
„Ilots" van het uitgestrekte kazernecom
plex in La Courtine. In het dorp is weinig
te beleven, maar in het veld moeten ze
tenten opzetten, greppels graven voor de
veldkeuken, aardappels schillen en tele
foonverbindingen aanleggen, kortom ze
zijn bezig en dan schiet de tijd beter op.
Is er een uurtje pauze dan verandert de
groene tentenkolonie op slag in een soort
nudistenkamp, want in midden-Frankrijk
schijnt de zon uitbundig: De dokters moe
ten voortdurend op matiging aandringen,
want al menig zonnebader is met een pijn
lijke huid en een rood hoofd bij het hos
pitaal komen aankloppen.
De beroepsofficieren van de vastekamp-
staf, die de herhalers moeten opvangen en
bijstaan, willen best toegeven, dat hun col
lega's-reservisten het er niet slecht af
brengen. Eigenlijk is het verbazingwek
kend om te zien, hoe snel uit een paar
duizend van her en der bijeengeroepen
burgers en soepel bewegende gevechts
groep kan worden gesmeed.
De Kroon heeft enige tijd geleden ge
weigerd de benoeming te bekrachtigen van
de heer G. M. de Gelder tot bijzonder
hoogleraar vanwege de Bolland-stichting
in Den Haag. Deze stichting had de heer
De Gelder aangewezen om bij de facul
teit der letteren en wijsbegeerte aan de
rijksuniversiteit te Leiden onderwijs te ge
ven in de filosofie in de geest van Hegel.
Deze weigering van de Kroon was ge
baseerd op art. 132 van de Wet op het
Wetenschappelijk Onderwijs, dat voor een
functie als deze een doctoraat vereist, ver
kregen aan een Nederlandse universiteit.
Hierop mag een uitzondering worden ge
maakt, maar de wet vereist, dat de be
krachtiging aangeeft, dat de benoemde in
wetenschappelijk opzicht op één lijn staat
met een in Nederland gepromoveerde. De
Kroon meende, dat geen der geschriften
van de heer De Gelder van zodanige aard
en kwaliteit kan worden geacht, dat daar
op de doctorstitel zou kunnen zijn ver
kregen. De Kroon achtte ook niet op eniger
lei andere wjjze gebleken, dat de heer De
Gelder de voor het verkrijgen van die ti
tel vereiste wetenschappelijke kwaliteiten
bezit.
Het Bolland-genootschap betoégde hier
tegenover, dat de heer De Gelder een uit
gebreide kennis van de wijsbegeerte bezit
en van die in Hegels geest in het bijzon
der. Ook werd aangevoerd, dat tijdens
de ambtsvervulling van prof. dr. J. C.
Bruyn, wiens plaats thans opengevallen
is, zowel deze als nu wijlen prof. dr. Van
den Bergs van Eijsinga, een Hegelkenner
bij uitnemendheid, te kennen hebben ge
geven dat de heer De Gelder de geschikte
opvolger zou zijn van prof. Bruyn. De
geschriften van de heer De Gelder al
dus'het Bollandgenootschap zijn geschre
ven voor ontwikkelde leken en hebben
geenszins ten doel het peil van een proef
schrift te benaderen. Op deze gronden
verzocht het genootschap De Kroon haar
besluit te herzien.
In deze zaak is de Raad van State
pm advies gevraagd, welk advies afwij
zend is geweest. Ook de commissie ex
art. 201 der Hoger-Onderwijswet en orga
nen van de rijksuniversiteit te Leiden wa
ren van oordeel, dat deze benoeming niet
voor bekrachtiging in aanmerking kan ko
men.
In Steenwijk is de 55-jarige procuratie
houder van de Nederlandse Handel Maat
schappij aangehouden wegens fraude. Hij
heeft bekend de laatste zes jaar ongeveer
40.000,- te hebben verduisterd door fal
sificaties. De fraude is aan het licht ge
komen door de oplettendheid van de jong
ste bediende, een meisje
Het is op het kantoor gebruikelijk, dat
in ontvangst genomen cheques niet alleen
moeten zijn voorzien van een handteke
ning, maar ook van een stempel van de
firma, die de cheque ter uitbetaling aan
biedt.
Bij het controleren van de op een be
paalde dag ontvangen cheques ontdekte
het meisje dat op één ervan het firma
stempel ontbrak. Zij herinnerde zich, dat
op die dag de bediende, die voor zijn
firma altijd de cheques kwam aanbieden,
niet aan het loket was geweest. Nadat
zij dit haar chef had meegedeeld, volg
de er een onderzoek, waarbij aan het
licht kwam, dat de procuratiehouder de
cheque had uitgeschreven en van een val
se handtekening voorzien. Op deze manier
had hij zes jaar lang fraude gepleegd. Het
geld verbraste hij.
Hij was als jongen van 16 jaar in dienst
gekomen bij de Steenwijker Bank, die in
1954 door de Nederlandse Handelmaat
schappij is overgenomen.
De Groninger recherche heeft drie Gro
ningers gearresteerd, die maandagnacht
hebben ingebroken in een nieuw kantoor
in Groningen. Het drietal drong het kan
toor binnen en brak met breekijzers drie
stalen bureaus Open. Een geldkistje met
ƒ1,000 werd buitgemaakt. In het kantoor
werd voor tweeduizend gulden schade
aangericht.
Op nagenoeg hetzelfde tijdstip is die
nacht eveneens ingebroken in een bazaar
in Groningen. Met een stuk ijzer verniel
den de inbrekers de elektrische kassa. Zij
haalden er 350 uit. De schade aan de
kassa aangericht bedraagt circa tiendui
zend gulden.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsmq)
HOLLANDIA, 8 augustus. Voor het
eerst sinds de onvermijdelijkheid van
overdracht van Nieuw-Guinea aan In
donesië duidelijk werd, doen Papoea
politici een poging zich bij de werkelijk
heid aan te passen. Sinds twee dagen
worden achter de schermen besprekingen
gevoerd'om4e komen tot "national^ een
heid en tot een gezamenlijk plan van
actie ^bÖGverwezenlijking van dé P£-
poea-wensen onder Indonesisch bestuur.
Het is tekenend dat het initiatief tot
deze besprekingen uitging van de Parna,
de partij dus die het meest geneigd was
zich in het Indonesische bestuur te
schikken. Deze partij van Majoi Kirihio
en Bonai gelooft dat de wilde plannen
inzake een guerrilla en een tegen
regering van Kaisiepo en de zijnen, niet
de aangewezen weg zijn om de Papoea
ambities te verwezenlijken. Zij wil zich
echter ook niet in een a-nationale positie
plaatsen en zoekt nu naar de grootste
gemene deler van de Papoea-doelen en
naar de effectiefste middelen om die te
bereiken.
De besprekingen worden gehouden tus
sen Bonai en Kaisiepo. Men hoopt binnen
enkele dagen overeenstemming te bereiken
over de vorming van een nationaal comité
dat de nationale wensen aan Indonesië kan
presenteren. Een bemiddelaar tussen de
Papoea-partijen liet zich op onze infor
matie nog niet uit over de middelen om
aan die wensen kracht bij te zetten, maar
suggereerde dat eerst een politieke actie
zou worden gevoerd. Pas bij het falen
daarvan zouden hardhandiger middelen
nodig kunnen zijn.
Weliswaar bestaat het Nationaal Comité
al sinds vorig jaar, maar de nieuwe situatie
eist een grondige herziening van het pro
gram en de werkwijze.
Mochten de besprekingen voortgang
maken, dan zal de Parna ook deelnemen
aan de stille protestdemonstratie die Pa
poea-nationalisten voor aanstaande vrijdag
hebben georganiseerd. De Parna zou in
feite bereid zijn tot een vereenzelviging
met de wens: uiteindelijke onafhankelijk
heid van Papoea Barat, mits de vurige
nationalisten zich beperken in de verzets-
middelen tegen Indonesië, die immers ook
onder de zeer verdeelde Papoeabevolking
tot Bloedige ^interne conflicten kunheh
leiden.
Ecu realistische visie ttp de nieuwe om
standigheden bleek ook uit een speech vari
de afgevaardigde Fredericus Poana in de
Nieuw-Guinearaad bij behandeling van de
begroting van Onderwijs Poana is het
eerste lid van de braaf volgzame raad die
niet deed of zijn neus bloedde. Hij zei:
„Voordat we in oktober aan haven en op
vliegveld met tranen in de ogen afscheid
nemen van de Nederlanders, moeten wij
samen plannen opstellen die straks door
een andere regering uitgevoerd kunnen
worden" Na een schokkend ontwaken uit
een door Nederlandse beloften geschapen
pol 'eke vi '-•ving, beginnen althans som
mige Papoea's in te zien dat zij haast moe
ten maken om de werkelijke belangen te
verdedigen. Het droombeeld van uiteinde
lijke onafhankelijkheid is vermoedelijk
nooit verwezenlijkbaar. Maar met eenheid
en een krachtig program van actie kunnen
zjj Indonesië, dat een goede beurt zal wil
len maken, nog vrij wat afdwingen. Vooral
met de stok achter de deur van een even
tueel gewapend verzet.
Drie batterijen van de vijftiende afde
ling van de lichte luchtdoelartillerie, 400
militairen en 100 voertuigen, hebben gis
teren de Willem de Zwijger-kazerne in
Wezep ontruimd. Het ministerie van Maat
schappelijk Werk neemt het complex over
als opvangstcentrum voor gerepatrieerden
uit Nieuw-Guinea. Vermoedelijk zullen de
eerste nieuwe bewoners volgende week
donderdag arriveren. De militairen zijn in
middels overgebracht naar de legerplaats
t Harde.
De kazerne is uitstekend geschikt voor
het nieuwe doel. Er zijn 700 bedden. De
militaire stroozakken zullen worden ver
vangen door matrassen. Het ligt niet in de
bedoeling de repatriërenden lange tijd in
de kazerne te laten verblijven. Tijdens
hun verblijf zullen zij worden geadmini
streerd en medisch worden onderzocht.
Ook zal hun, wanneer dat nodig mocht
blijken, Europese kleding worden ver
strekt. Daarna zullen zij zo spoedig moge
lijk naar contractpensions worden overge
bracht.
Het kustvaartuig „Vrede" uit Groningen
heeft zware schade opgelopen doordat het
op de Westerschelde ter hoogte van Ter-
i neuzen in aanvaring is gekomen met het
I Amerikaanse stoomschip „Hurricane". De
„Vrede", die 398 brt meet, is met een
groot gat in het achterschip aan de grond
gezet.
De 6.214 brt metende „Hurricane" heeft
geen schade. Beide schepen waren onder
weg van Rotterdam naar Antwerpen.
Als gevolg vande aanvaring zou een van
de opvarenden van het Amerikaanse schip
„Hurricane" overboord zijn gevallen. Aan
alle op de Westerschelde varende schepen
is verzocht attent te zijn.
De „Vrede" die in 1931 is gebouwd en
zes man aan boord had, is door sleepboten
uit Terneuzen versleept naar de westhaven
van Terneuzen. Sleepboten uit Antwerpen
verlenen de „Hurricane" assistentie Een
bergingsvaartuig van Van der Tak houdt
de „Vrede" drijvende. De rijkspolitie te
water stelt een onderzoek in Omtrent de
oorzaak van de aanvaring is nog niets be
kend. De „Vrede" was in ballast op weg
van Rotterdam naar Antwerpen.
aangekomen. Het waren er 72, van wie het
grootste deel uit kinderen bestond. De
groep was door een Super-Consteilation
per extra vlucht van Biak naar Bangkok
gebracht. Daar werd gisteravond overge
stapt in een DC-8, die op de terugweg van
Tokio een tussenlanding in Bangkok maak-
Met een lijntoestel van de K.L.M. uit
Tokio is gisteren weer een groep repa
trianten uit Nieuw-Guinea op Schiphol
te.
De onderzeebootjager „Utrecht", die op
25 juni uit Nieuw-Guinea is vertrokken
en de thuisreis via het Panamakanaal
heeft gemaakt, wordt morgenochtend 10
uur terugverwacht. De „Utrecht' vertrok
medio januari 1961 naar Nieuw-Guinea.
DJAKARTA (Antara) „Wij hebben
de verplichting, nog dit jaar West Irian
te brengen onder het gezag van Indo
nesië" Dit zei president Soekarno in een
bijeenkomst in Semarang, waar hij mee
deelde dat het gehele gebied der auto
nome provincie midden-Java vrij is van
analfabetisme. Soekarno zei verder: „Na
dat West-Irian weer onder het gezag van
de Indonesische republiek zal zijn, staan
we voor een nog veel moeilijker taak,
namelijk de strgd tegen het analfabe
tisme in dat gebied en het brengen van
het onderwijs, dat de bevolking daar no
dig heeft".
Soekarno zei dat de Nederlanders vorig
jaar delegaties van verschillende Afri
kaanse staten hebben uitgenodigd in
Nieuw-Guinea polshoogte te nemen. „De
ze delegaties werden bij hun aankomst
begroet met leuzen als „De Indonesiërs
lijden honger" en „Indonesiërs zijn anal
fabeten". „Volgens beweringen van Ne
derlandse zijde", aldus Soekarno, „ver
keert de Indonesische bevolking doorlo
pend in een toestand van ondervoeding
en kan zij niet lezen en schrijven. Maar
als ik kon vliegen als een vogel, zou
ik naar Holland vliegen en de heer Luns
terugbrengen naar hier, opdat hij met
zijn eigen ogen zou kunnen zien, dat in
Indonesië het analfabetisme reeds gro
tendeels is verdwenen".
Ass. Press meldt uit Djakarta dat ter
wijl een vreedzame regeling van het
geschil over Nieuw-Guinea op handen
schijnt te zijn, een der voornaamste aan
hangers van president Soekarno, Roeslan
Abdoelgani, nog steeds doende is de oor
logstrom te roeren.
In een reeks toespraken in diverse ste
den op Java betoogde Abdoelgani dat hij
ten aanzien van het omstreden gebied
nog steeds voorstander is van krachtda
dig optreden en niet van compromissen.
„Symbolische overdracht van West-Irian
is niets anders is dan het overhandigen
van een landkaart van West-Irian aan
Indonesië. Waar moeten wij dan de rood
witte Indonesische vlag planten? Op die
landkaart misschien?" vroeg hij zijn ge
hoor Abdoelgani was in 1956 minister
van Buitenlandse $aken van Indonesië.
Begin 1962 verliet hij het kabinet. Hij
verklaarde „dat men zich niet door het
bemiddelingsvoorstel van Ellsworth Bun
ker van de wijs moest laten brengen".
Hij wekte zijn gehoor op gevolg te ge
ven aan Soekarno's bevel tot „bevrij
ding" van Nieuw-Guinea.
In Makassar heeft kolonel Harsono ver
klaard dat de Indonesische strijdkrachten
spoedig worden uitgerust met geleide pro
jectielen.
Generaai-majoor Jani, chef-staf van het
Indonesische leger, zei dat in Nieuw-
Guinea nog steeds gevochten wordt en
dat het leger bereid is het gebied door
geweld te nemen. De Indonesische vloot
heeft drie vrachtschepen laten verbou- 1
wen en inrichten als hospitaalschepen.
