Belangrijke stap voorwaarts
naar landing op de maan
Nerveus Berlijn herdenkt
oprichting van de muur
HET WEER
Ontploffing van hogedrukgascilinder
leidt tot enorme ravage in Zeist
Sovjet-Unie verrast de wereld met een
rendez-vous van twee ruimtevaarders
Nieuwe landing
op Misool
mislukt
Ds. Grüber: Duitsers zelf de
oorzaak van hun ellende
EEN DODE, TALRIJKE LICHT GEWONDEN
before ijou viuj!
A. J. Rotteveel's
47e JAARGANG NUMMER 236
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1962
Rechtstreekse televisie
„Rendez-vous"
y 0 0 i
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
Automobielbedrijf
Droog
Aan het strand:
Eten en slapen
In de krant van heden:
Van Dag tot Dag3
DAGBLAD VOOR VELSEN-IJMUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVING
Verschijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 c., p. kwartaal 7,65,
franco per post 8,15. Losse nummers 12 ct.
Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Advertentietarieven op aanvraag verkrijgbaar.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Landingsboten maak'
ten na beschieting
rechtsomkeert
Overleg gaat door
MOSKOU (Reuter, AFP en AP) - In
de Sovjet-Unie zijn in het afgelopen
weekeinde twee ruimtevaartuigen, met
ieder, een mens aan boord, in nagenoeg
dezelfde baan om de aarde gebracht.
De hierdoor geschapen reële mogelijk
heid, dat de ruimtevaartuigen tijdens
hun vlucht aan elkaar worden gekoppeld
tot een ruimteplatform, vanwaar satel
lieten in een baan om de maan kunnen
worden gelanceerd, heeft Britse geleer
den doen veronderstellen, dat de Sovjet-
Unie over drie of vier jaar een mens
naar de maan zal brengen.
Nadat zaterdagmorgen om 9".30 uur de
Wostok III met de 32-jarige Andrian
Nikolajev was gelanceerd, volgde zon
dagmorgen om 9.02 uur de Wostok IV,
bemand door de 31-jarige Pavel Popo-
vitsj. De twee ruimtevaartuigen leggen
in dichte nabijheid van elkaar hun banen
om de aarde af. De omlooptijd van de
ruimteschepen bedraagt iets meer dan
88 minuten. Bij het ter perse gaan van
deze editie was nog geen der ruimte
vaartuigen geland.
Over de omvang en het gewicht van
de Wostok III en IV is in Moskou niets
bekendgemaakt, maar het is duidelijk,
dat deze zeer aanzienlijk zijn vergeleken
met vroegere ruimtevaartuigen. De Wos
tok I en II, waarmee Titov en Gagarin
hun vluchten maakten, wogen ongeveer
4,5 ton. Het nieuws over het eclatante
Russische succes gaf in het Amerikaanse
Cape Canaveral aanleiding tot neer
slachtige commentaren, waarin de ach
terstand van de Amerikanen op de Rus
sen bij het ruimtewerk naar voren werd
gebracht.
In de Mercury-capsules waarmee de
Amerikanen Glenn en Carpenter in febru
ari en mei 1962 ieder drie omwentelingen
om de aarde maakten, waren de astro
nauten gedwongen in hun, in liggende hou
ding opgestelde stoelen te blijven zitten.
Nikolajev en Popovitsj hebben zich echter
uit hun riemen losgemaakt en zijn uit hun
zetels gekomen om in gewichtloze toestan
den hun werkzaamheden te verrichten Zij
hadden zoveel bewegingsruimte, dat zij
hun ruimtepakken uittrokken.
De Wostok III en IV hadden tevens te
levisie-camera's aan boord, die beelden
uitzonden van de ruimtevaarders, zoals de
Russische televisiekijkers in een recht
streekse uitzending vanuit de ruimte heb
ben kunnen constateren. Voor de Ameri
kaanse capsules waren de televisiecame
ra's te zwaar. Dat Nikolajev in een toe
stand van gewichtloosheid verkeerde, kon
den de televisiekijkers (de NTS heeft het
programma gisteren overgenomen) aflei
den uit de trage bewegingen van de handen
van de astronaut, die schenen te zweven en
moeite deden een los vel papier, dat vrij
wel onbeweeglijk voor hem hing, te pak
ken.
De Amerikaanse deskundigen waren voor
al verrast door het feit, dat de Russen
kennelijk over twee lanceerplatformen be
schikken, gezien het feit, dat zij twee lan
ceringen binnen 24 uur hebben uitge
voerd. Men meende, dat de Sovjet-Unie
maar over één platform beschikte, zoals
dat in Cape Canaveral het geval is.
Vrij kort na de lancering van de Wostok
IV met Popovitsj aan boord, is er een
driehoeksgesprek gevoerd tussen de twee
ruimtevaarders en majoor Gagarin, die
zich in een commandostation op de grond
bevond. De twee ruimtevaarders konden
eikaars voertuigen door hun vensters
waarnemen. Op welke afstand zij zich van
elkaar bevonden is niet meegedeeld. Een
Japans waarnemingsstation deelde giste
ren mee berekend te hebben dat deze on
geveer 120 kilometer zou bedragen. Uit
Meudon bij Parijs werd vanmorgen ge-
(Van onze correspondent)
BONN Vandaag een jaar geleden
werd in Berlijn de muur opgericht, die
het vrije verkeer tussen de oost- en de
westsector van de stad voorgoed afgren
delde. Vandaag een jaar geleden werd
Berlijn definitief frontstad. De verjaardag
Advertentie
IA Am l-KA TCI 10A00
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Advertentie
Dr. D. Bakkerlaan 12 - 16
Bloemendaal. tel. 57.500-57.501
Voor SIMCA-nieuws zie pag. 12
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met enkele over
drijvende wolkenvelden. De
zelfde temperaturen als vandaag
of iets hogere. Overwegend ma
tige wind tussen noordoost en
oost.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Een hlagedrukgebied breidt zich
via Schotland over de Noordzee uit.
waardoor de bewolking wat minder
wordt bij een zwakke oostelijke
wind. Temperatuur 19 tot 21 graden
Zeewater 17 graden.
Vooruitzichten: Wat meer
zon en iets warmer.
meld, dat de afstand 10 km zou bedragen.
De handbesturing waarover de ruimte
vaarders beschikken, zou hen echter in
staat stellen hun voertuigen bij elkaar te
brengen.
Sir Bernard Lovell, direct van het En
gelse radio-astronomische laboratorium in
Jodrell Bank, waar de vluchten nauwlet
tend worden gevolgd, zei te geloven, dat
het „rendez-vous" tussen de ruimtesche
pen nog niet tijdens déze vlucht tot stand
zal "worden gebracht, al achtte hij dit niet
onmogelijk.
Het doel van de dubbele Russische ruim-
tevlucht is in Moskou officieel opgegeven
als „het verzamelen van gegevens over het
vestigen van contacten tussen twee ruim
teschepen, het coördineren van de bestu
rende astronauten en het nagaan welke in
vloed de langdurige gewichtloosheid op
de mannen heeft."
In Moskou is meegedeeld, dat de vluch
ten geheel volgens plan verlopen. De ver
bindingen van de astronauten met elkaar
en met de controle-stations werken feilloos,
evenals de instrumenten aan boord. Nikola
jev en Popovitsj verrichten wetenschap
pelijke waarnemingen en fysiologische en
psychologische proeven. Lichamelijk en
en geestelijk bevinden zij zich in goede
conditie. Zij eten en slapen op regelma
tige tijden.
(Lees verder op pagina 3, onder
„Lancering")
Op de Rode Plein in Moskou getuige
een grote menigte Moscovieten van zijn
vreugde over de dubbele lancering.
Grote foto's van de twee ruimtevaar
ders werden door mensen meegedra
gen (links Popovitsj, rechts Nikolajev).
(Telefoto)
van de muur betekent daarom voor beide
zijden reden tot herdenken in nervositeit.
In het westen herdenkt men de muur als
symbool van het communistische bewind
in Oost-Duitsland. Aan de andere kant
verheerlijkt men het Berlijnse metselwerk
krampachtig als grote prestatie van het
vredelievende oosten.
De nervositeit vond gisteren al haar
weerslag in het samentrekken van troe
pen in Oost-Berlijn, het versterken van
patrouilles, etc. Op de Brandenburger Tor
nestelde zich een Russische machinege-
weerpost. Het verkeer tussen de Bondsre
publiek en West-Berlijn bereikte inmid
dels recordstanden. Meer dan 25.000 rei
zigers maakten binnen 24 uur gebruik van
het Autobahn-controlepunt Helmstedt.
Gisteravond sprak bondskanselier Ade
nauer het Duitse volk voor de televisie
toe. De kanselier sprak zijn vertrouwen
uit in de toekomst, omdat gerechtigdheid
en vrijheid volgens hem steeds zouden
overwinnen over ongerechtigdheid en sla
vernij. Alle volkeren van het vrije westen
riep hij op troost en hoop te geven aan
de 17 miljoen Duitsers achter de muur.
De minister voor de Hereniging. Lem
mer, verzekerde voor de radio dat de
Bondsrepubliek zich nimmer zal neerleg
gen bij de toestand van een verdeeld Ber
lijn en een verdeeld Duitsland.
De bekende Berlijnse predikant Grüber
maande tot bezonnenheid. „Praten is niet
altijd een teken van moed en zwijgen niet
altijd van zwakheid," aldus Grüber, die
er de nadruk op legde, dat geen Duitser
moest vergeten dat alle ellende, die sinds
1945 over het Duitse volk is gekomen, een
regelrecht gevolg is van de schuld, die
het Duitse volk op zich geladen heeft.
Grüber weigerde 'overigens, evenals bis
schop Dibelius, mee te werken aan het
klokgelui, dat de Westberlijnse autoritei
ten vandaag om twaalf uur, na een mi
nuut stilte ter herdenking, wilden laten
klinken. Grüber is namelijk van mening
dat kerkklokken oproepen tot gebed en
niet samen kunnen galmen met sirenes en
autoclaxons.
Rusland heeft zatenjag nota's gestuurd
aan de Verenigde Staten, Engeland en
Frankrijk, waarin de aandacht wordt ge
vraagd voor „de intensivering van provo
catieve handelingen vanuit West-Berlijn
tegen Oost-Duitsland, Rusland en andere
communistische landen."
Oost-Duitsland heeft geprotesteerd bij
Amerika, Engeland en Frankrijk tegen
het bezoek van de Westduitse president
Luebke aan Berlijn. Luebke neemt deel
aan de herdenking bij de muur.
Vanmorgen is alles in Berlijn rustig ge
bleven. De Westberlijnse burgemeester
Willy Érandt zei in een radio- en televisie
toespraakje van één minuut, dat West-
Berlijn zich niet zou latèr 'bedwingen.
Met een klap, die kilometers in de omtrek was te horen, is zondagmiddag op
het terrein van het centraal distributiebedrijf voor gas aan de Steijnlaan te Zeist
een hogedrukgascilinder geëxplodeerd. De gevolgen waren verschrikkelijk. Een
machinist van het bedrijf, de 52-jarige heer S. W. van Butselaar uit Zeist, werd
op slag gedood. Talrijke mensen liepen schaaf- en snijwonden op. Honderden
meters in de omtrek sprongen de ramen. Naar schatting 150.000 mensen kwamen
zonder gas te zitten.
Urenlang zijn de brandweren van Zeist,
De Bilt, Driebergen en de vliegbasis Soes-
terberg, geassisteerd door de plaatselijke
B.B. en militairen, beziggeweest de bran
den,' die het gevolg waren van de explosie,
te blussen en te voorkomen dat nog meer
gascilinders de lucht in zouden vliegen.
Er waren bijna nog geen mensen op
straat, toen het ongeluk gebeurde. Was dit
wel het geval geweest, dan zouden er on
getwijfeld meer doden te betreuren zijn
geweest.
De cilinder explodeerde omstreeks kwart
voor twee, het tijdstip waarop de meeste
mensen aan het eten waren. De enige
die in de buurt was, was machinist Van
Butselaar. Hij moet bezig geweest zijn
aan zijn laatste controlegang. Een kwartier
later namelijk zou hij worden afgelost.
Men vond hem later bij de restanten
van de tank. Zijn kleren waren verbrand,
hij Iaat vrouw en vijf kinderen na.
Zoveel druk zat er achter de explosie,
dat een groot deel van de tank op het
dak van het oude badhuis terechtkwam,
dat naast het gasbedrijf is gelegen. Het
deksel van de tank, een metalen plaat van
14 millimeter dikte en een doorsnee van
2,5 meter, vloog honderd meter door de
lucht en vernielde het dak van een loods.
Een hoge steekvlam was het gevolg van
de explosie. Enkele ogenblikken later woed
den er in verschillende gebouwen van het
gasbedrijf felle branden. Het gevaar voor
nieuwe explosies was niet denkbeeldig.
De cilinder die de lucht inging, was name
lijk de middelste van vijf cilinders, alle
gevuld met 2500 kubieke meter van het
hoogst brandbare kraakgas. De vier andere
tanks werden door de luchtdruk van hun
plaats getild. Eén sloeg lek, de andere
drie werden ontzet.
Oorzaak onbekend
De oorzaak van de explosie is nog niet
bekend. Het aanvankelijk vermoeden dat
het gas in de cilinder onder te hoge druk
zou hebben gestaan, werd later door de
directeur van het bedrijf, ir. W. van Dijk,
met klem tegengesproken. Volgens hem
zou de oorzaak een fout in de constructie
van het omhulsel kunnen zijn.
Ingenieurs van het stoomwezen zullen
aan de hand van de restantên van de
cilinder onderzoeken wat de oorzaak van
de ontploffing is geweest. De officier van
justitie bij de arrondissementsrechtbank
te Utrecht, mr. G. W. von Meyenfeldt,
was ook op de plaats van het ongeluk. Hij
heeft het logboek van de machinekamer
in beslag genomen.
Het Zeister gasbedrijf heeft volgens een
eerste raming ongeveer acht ton schade
geleden.
Erger voorkomen
De machinist, die de heer van Butse
laar om twee uur zou aflosen, de heer G.
Laman, was enkele ogenblikken na het
ongeluk al op het terrein. H(j heeft de
tegenwoordigheid van geest gehad de gas-
toevoer af te zetten. Zeist distribueert na
melijk het gas dat in Utrecht wordt ge
kraakt. Zou deze gastoevoer nog enige tijd
hebben kunnen doorstromen, de gevolgen
zouden voor Zeist nog veel erger zijn ge
weest.
Gasvoorziening hervat
Vanmorgen om zeven uur is de gaavoor»
ziening via noodleidingen hervat in de ge
meenten Zeist, De Bilt, Bilthoven. Den
Dolder, Bosch en Duin, Huis ter Heide,
Austerlitz, Driebergen en Doom.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJ mond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 7
Buitenlands nieuws 3
Op de Praatstoel 3
In de Vishal en op zee 4
Beeldverhalen 2, 5
Feuilleton 5
Horen en Zien 5
Economisch nieuws7
Beurs 7
Scheepsberichten 7
Kunst 7
Sport 8, 9, 10, 11
Topsy 12
Luidsprekers 12
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
De tank met kraakgas vloog de lucht
in en belandde op het dak van een van
de gebouwen van het bedrijf; drie
andere tanks werden ontzet en uit de
stoelen geslagen. De foto geeft een
overzicht van de situatie.
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 uur. Zat. 9-1 uur.
Telef. adm. 5437, chef bezorging tot 7 u. 7519.
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080.
Haarlem: hoofdred. en alle afd. Telef. 15295.
IJmuider Courant
HOLLANDIA (ANP) - Nadat in de
nacht van dinsdag 40 Indonesische infil
tranten waren geland op het eiland Was
ten westen van Onin en in de nacht
van donderdag op vrijdag 140 infil
tranten op het eiland Misool, hebben
zaterdagavond zes Indonesische vaar
tuigen een nieuwe landingspoging ge
daan. Nadat radarecho's hadden uitge
wezen dat de scheepjes met een snel
heid van 40 km van de noordkust van
Ceram naar het op Misool gelegen dorp
Wey koersten, hebben Nederlandse
strijdkrachten het vuur geopend, toen
de vaartuigen de kust van Misool tot
25 km waren genaderd. Het vuur werd
door de Indonesiërs beantwoord, waar
na zij van koers veranderden en naar
Ceram terugkeerden. Terwijl de Indone
sische scheepjes al vurend omkeerden,
hebben Nederlandse militairen een felle
lichtflits aan boord van een der scheep
jes waargenomen. Vermoedelijk is het
vaartuig getroffen. Het eiland Misool
ligt in de Ceramzee, ongeveer halver
wege tussen Ceram en de Vogelkop.
De i-uim 100 infiltranten die in de nacht
van donderdag op vrijdag waren geland,
hadden zich in het dorpje Wey verschanst.
Zij zijn daaruit verdreven door Nederland
se mariniers. Toen de Nederlanders Wey
naderden werden zij ontvangen door he
vig vuur van automatische wapens. Niet
temin lukte het de mariniers met steun
van vuur uit zee, de Indonesische militai
ren te dwingen de kampong te verlaten.
Boven Wey, dat gelegen is aan de zuid
kust van Misool, stellen de Nederlandse
strijdkrachten thans alles in het werk om
de Indonesiërs te neutraliseren. Een jager
van de Koninklijke Marine is naar Mi
sool gevaren en ligt thans nabij Wey ge
meerd.
Het overleg tussen Nederland en Indi
nesië is nu van Washington naar Ne\
York verplaatst. Onze correspondent be
richtte hedenmorgen, dat zowel ambassa
deur Van Roijen als minister Soebandrio
daar zondag reeds aanwezig was. Als
alles volgens de plannen verloopt, zal de
ze week in feite een einde komen aan het
jarenlange geschil tussen Nederland en
Indonesië. Het formeel overleg zal echter
nog niet vandaag beginnen. Volgens Soe
bandrio moet men eerst nog over enkele
punten een akkoord bereiken. De techni
sche besprekingen zijn vorige week nog
niet geheel afgelopen. Zij zullen vandaag
nog in New York worden voortgezet. Toch
hoopt men morgen te beginnen met een
kort, formeel overleg, waarna de over
eenkomst kan worden getekend.
De Indonesische landingen hebben even
wel aangetoond dat men niet te snel moet
menen dat alles in kannen en kruiken is.
Een nieuw en ernstig incident zou de plan
nen kunnen torpederen.
Soebandrio bracht zondagochtend een
bezoek aan Oe Thant, dat van elf tol
twaalf uur duurde.
Vandaag zou Oe Thant wederom over
leg plegen met dr. Van Roijen en Soe
bandrio, in de hoop alle obstakels uit de
weg te kunnen ruimen voor de te houder.
korte formele conferentie.
In Indonesische kringen in New York
werd gezegd dat de Indonesische regering
van mening is dat de landingen op Wa:
en Misool geen infiltraties genoemd kun-
isn worden, omdat „westelijk Nieuw-Gui-
iea Tnd-mes' h gebied is en de Indone-
iëis het reoh 'n riaqi eidoeven".
