Rusland wijst beide Westerse
ontwapeningsvoorstellen af
Zonder as-afzetting,mijnheer!
Mr. F. Eibrink Jansen, de grand
seigneur onder de residenten
LOGBOEK VAN EEN AFSCHEIDSVLUCHT
Katanga beschiet
VN-vliegtuigen
V.S. willen breken
met belasting
op stemrecht
SHELL - UW VRIEND LANGS DE WEG!
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1962
.5
Dat Shell de smeertechniek leidt, blijkt wel uit „SHELL X-100" Multi-
grade, de eerste smeerolie die geen as-afzetting veroorzaakt in de
verbrandingsruimte. Dat betekent: een schonere motor, die minder
slijt en dus langer meegaat. Zo dient Shell Zo dient Shell de belan
gen van de honderdduizenden automobilisten. Kwaliteit en service
zijn de pijlers waarop de goede naam van de Shell is gebouwd.
„Verdrag dat onderaardse
proeven uitsluit zou
V.S. bevoordelen"
Zaak tegen fascisten
verwezen naar het
Hooggerechtshof
JURIST IN HAMBURG
OPGEPAKT WEGENS
NAZI-MISDADEN
THANT AT BIJ DE
KROESJTSJEVS
W//MZ&
De voorman van de Indonesische ge
meenschap Loegiman in Merauke, die
onder het Indonesische bestuur ver
moedelijk resident zal worden, begroet
een para in het kantoor van resident
Eibrink Jansen. Boven de deur de
slagzin van de resident: Dit is de
charme van de zuid: Hoe je het ook
regelt, het komt altijd anders uit."
DE MARINDS zijn de dood minder toe
genegen. Zij noemen zichzelf Amin-Ha, de
„echte mens". Hun religie vieren deze
zwarte reuzen in de „gadzi", waarvoor
dansfeest een wat vriendelijk woord is.
Bij ordonnantie moeten deze „gadzi" te
genwoordig om één uur 's nachts ophou
den en door een bestuursambtenaar en
een missionaris worden bijgewoond. De
danscultus liep namelijk altijd uit in een
orgie waarvan zelfs de Romeinen nooit ge
droomd hebben.
De Ma no we (mens-eet-mens) en zij
niet alleen zijn koppensnellers en kan
nibalen. Het kannibalisme, zegt de resi
dent, is niet zo'n probleem, want het heeft
geen religieuze achtergrond: de Manowe
hebben gewoon trek in vlees. Op het kop
pensnellen daarentegen berust de hele
mystieke civilisatie van vele zuidelijke
stammen. Zonder een gesnelde kop kan
een jongen niet trouwen, kan een kind
geen naam krijgen. Bij de inwijding der
jongeren in de stamgemeenschap, wan
neer het neustussenschot door een zes me
ter lange bamboestok wordt doorboord,
moeten zij een gesnelde kop tussen de be
nen hebben. Zelf zijn zij niets, van de
kop krijgen zij de persoonlijkheid van de
gedode vijand.
LEVERT DAT GEWELDIGE problemen
op voor het bestuur? „Het binnenland,"
zegt resident Eibrink Jansen, „is niet de
grootste kopzorg. Het probleem is de stad:
de nozems, die veel gevaarlijker en on
handelbaarder zijn dan de koppensnellers
de Indonesische para's zoals alleen een
grand seigneur het kan. Als Nederland ver
liest, zal het in Merauke in stijl verliezen.
Soewono is Javaan; voor deze Nederland
se resident legt hij al het respect van
een oude beschaving in zijn saluut. Resi
dent Eibrink Jansen bestuurt een gebied
dat een droom voor iedere goede be
stuursambtenaar en een nachtmerrie voor
iedere middelmatige moet zijn. Bij
de geweldige rivieren, die traag en grijs
naar de zee stromen, wonen wilde Pa
poea-stammen. De naakte Asmats hebben
een geheimzinnige cultuur: voorouderver-
ering en strikt gereglementeerde veelwij
verij. Op overspel staat de dood. Zij ge
loven dat niet het lichaam maar de ziel
slijt. Als de ziel op is bij oude mensen
dan mag de „verpakking" het lichaam,
verdwijnen Dus begraven zij die levend.
Het slachtoffer is niet te redden, want het
gelooft er zelf in en zet door autosugges
tie de werking van zijn organen stop.
en kannibalen". De resident heeft in Me
rauke nozems in soorten en kleuren: Pa
poea's, Ambonezen en Keiezen, nozems
met verschillende politieke voorkeuren. De
Keiezen zijn Indonesiërs en dragen rood
witte sokken. De Ambonezen zijn pro-Ne
derlands en hebben steekwapens. De Pa
poea's zijn „pro-Heineken". Wanneer zij
daar wat van op hebben, herinneren zij
zich de anti-Indonesische uitzendingen van
de radio-omroep Nieuw-Guinea en dan
kan de politie weer uitrukken. Met de Pa-
poea-politie is het overigens ook oppassen.
Onlangs trok een peloton van zeven man
met automatische wapens er op uit om op
eigen gelegenheid een bloedbad onder de
Keiezen aan te richten. Gelukkig gingen
zij eerst bij de marinierskazerne langs om
de commandant mee te delen waar zij
heengingen „voor het geval er soms tele
foon voor hen mocht komen." Dat zij later
een detachement mariniers op hun weg
vonden, verbaasde hen zeer. De Papoea's
I noMute alsJiqsji sb nazz:
GENèVE (AP) De twee verschil
lende voorstellen inzake een verbod op
het nemen van kernproeven, die maan
dag door Amerika en Engeland op de
ontwapeningsconferentie in Genève wa
ren ingediend, zijn nu beide door de
Russische afgevaardigde Koeznetsov
verworpen.
Maandag reeds wees hy het voorstel tot
een verbod op alle kernproeven van de
hand, omdat de Sovjet-Unie niet wenst in
te stemmen met plaatselijke inspectie voor
wat betreft ondergrondse proefontplof-
fingen.
Gisteren verwierp Koeznetsov ook het
andere westerse voorstel, dat een gedeelte
lijk verbod beoogde, namelijk met uitzon
dering van de moeilijk vast te stellen
ondergrondse explosies. Aan dit ontwerp
verdrag kwam geen locale inspectie te pas.
België steunt VN-plan
LEOPOLDSTAD (Reuter) De Ver
enigde Naties in Kongo hebben bij Katan
ga geprotesteerd tegen beschieting van
Ethiopische V.N. straaljagers door lucht
afweergeschut. De jagers bevonden zich
boven Kolwezi in Zuid-Katanga, toen zij op
24 augustus tijdens een verkenningsvlucht
werden beschoten. Kolwezi is één van de
belangrijke centra van de Union Minière.
Het nabijgelegen vliegveld is de basis van
Katangaanse militaire vliegtuigen.
BRUSSEL De Belgische regering heeft
het plan goedgekeurd van V.N.-secretaris-
generaal Oe Thant, dat voorziet in de her
eniging van Katanga met de rest van
Kongo. Om een einde te maken aan de
afscheiding van Katanga wordt in dit plan
als laatste mogelijkheid rekening gehou
den met gebruik van geweld voor de vol
kerenorganisatie.
LONDEN De zaak tegen de vier
Britse nazi-leidprs die maandag en dins
dag terecht stonden wegens het vormen
van de para-militaire organisatie „Speer
punt", is verwezen naar het Hooggerechts
hof. Semi-militaire organisaties ter be
reiking van politieke doeleinden zijn in
Groot-Brittannië verboden. De mannen
werden tegen een borgsom van 1000
op vrije voeten gesteld.
Bij het verlaten van de rechtszaal wer
den de fascisten door enige honderden
mensen uitgejouwd. Jordan bracht de
Hitler-groet. Onder het talrijke publiek
op de openbare tribune waren zowel dra
gers van de Davidster als van de Swas
tika.
De zaak wordt op 11 september voort
gezet. (AP).
De Russische afgevaardigde noemde het
onaanvaardbaar „omdat het de onder
grondse proeven slechts zou legaliseren ten
voordele van Amerika en de bewapenings
wedloop zou versnellen". Koeznetsov her
haalde het bekende Russische standpunt,
dat de Sovjet-Unie streeft naar een verbod
op alle proeven zonder inspectie. Het wes
terse voorstel dat een uitzondering maakt
voor de ondergrondse proeven, was be
doeld om de Geneefse impasse te door
breken en althans een gedeeltelijke stop
zetting van de proefexplosies te bereiken.
De leiders van de Amerikaanse en Britse
delegaties, Dean en Godber, verklaarden,
dat zij hun voorstellen ondanks de af
wijzende Russische reactie niet zullen laten
vervallen. Godber toonde zich zeer teleur
gesteld en zei: „Deze zaak is te belangrijk
om haastig terzijde geschoven te worden.
De voorstellen hebben vele verdiensten.
Wij hopen, dat wanneer de conferentie
weer bijeenkomt over deze kwestie, de
Russische delegatie nieuwe instructies van
haar regering zal hebben ontvangen".
HAMBURG (AP) De Hamburgse
jurist Dietrich Allers is gearresteerd op
verdenking van medeplichtigheid aan dui
zenden nazi-moorden tijdens de tweede
wereldoorlog. Allers was van 1941 tot
'45 leider van een groep nazi-organisa
ties die zich bezighield met het uitmoor
den van concentratiekampbewoners en
van personen die als mentaal gebrekkig
werden beschouwd.
Hij zou „vanuit zijn werkkamer", zo
als de justitiële autoriteiten het uitdruk
ten, medeplichtig zijn geweest aan het
uitmoorden van joden in de kampen Tre-
blinka, Sobibor en Belchek (Tsjechoslo-
wakije). Tot aan zijn arrestatie was Al
lers als juridisch adviseur werkzaam
voor de scheepsbouwonderneming „Deut
sche Werft".
WASHINGTON (AFP) Het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardigden heeft met
294 tegen 86 stemmen een resolutie aan
genomen, op grond waarvan aan de vijf
tig staten een grondwetswijziging zal wor
den voorgelegd, behelzend het ongrondwet
tig verklaren van het heffen van belasting
op het recht van stemuitbrenging tijdens
federale verkiezingen.
Deze wijziging van de grondwet, die be
oogt ook de negerbevolking der Verenigde
Staten beter in staat te stellen haar stem
uit te brengen bij de presidents- en con
gresverkiezingen, zal in de komende zeven
jaar door minstens 38 van de 50 Ameri
kaanse staten moeten worden goedgekeurd
wil zij van kracht kunnen worden.
De hier bedoelde belasting wordt op het
ogenblik nog geheven in de staten Alaba
ma, Arkansas, Mississippi, Texas en Vir
ginia. Na eventuele verandering van de
grondwet zal deze heffing alleen nog mo
gelijk zijn voor verkiezingen betreffende
deze staten of de daarin gelegen gemeen
ten.
moesten toch zo nodig anti-Indonesisch
zijn?
IN HET RESIDENTSKANTOOR vinden
al deze problemen hun oplossing. Met twee
bescheiden hulpmiddelen, een telefoon en
een kleine auto met een rood-wit-blauwe
vlag, dirigeert het bestuurstalent van re
sident Eibrink Jansen hel krachtlijnen-
veld. Met eindeloos geduld en leepheid
houdt hij de groepen in evenwicht, door
de meest volstrekte objectiviteit wint hij
het vertrouwen van iedereen. Met een
vliegenmepper, waar een minder stabiel
man een kanon zou gebruiken, voorkomt
hij het zetten van kwaad bloed.
De werkdag van de resident begint om
vijf uur 's ochtends en reikt tegenwoordig
tot middernacht. Zijn huis staat 's avonds
open voor al degenen die nu tussen wal
en schip dreigen te raken: Ambonezen van
de R.M.S. wie van Indonesische kant de
doodstraf wacht, Chinezen die voor een
pijnlijk alternatief staan: tweederangs In
donesisch burger te worden of terug te
keren naar communistisch China. Voor
ieder individueel geval vecht de resident
per br ef, telefoon en telegram voor visa
in Australisch Nieuw-Guinea of Singapore
en voor het moeilijkste van alles: een Ne
derlands paspoort. Ook hierin handhaaft
hij zijn volstrekte objectiviteit. Hij zegt:
„Ik begrijp wel waarom de Indonesiërs de
Chinezen niet kunnen luchten en waarom
zij de Ambonezen als verraders beschou
wen. Maar Nederland heeft de consequen
ties van zijn beloften na te komen."
RESIDENT EIBRINK JANSEN is een
van de mannen die men vooral buiten Hol-
landia kan vinden en die de werkelijke
glorie van het Nederlandse „kolonialisme"
uitmaken, een kleine groep van ambtena
ren van het Binnenlands Bestuur. Hij be
hoort tot de topfunctionarissen die op 1 ok
tober weg moeten, maar die tot de laatste
dag wensen te blijven. Hij geneert zich
over het feit dat het bord van de perso
neelsbezetting in zijn kantoor nu volhangt
met oranje kaartjes waarop „vacature"
staat. Hij zegt: „Ook goed verliezen is een
nationale zaak." Het fragiele Nederlandse
bestuursapparaat hangt nu nog maar aan
een paar draadjes: een handvol ambtena
ren, wat telefoons, wat auto's met een
Luitenant Vermeulen en de Indone
sische sergeant Soeroto spreken de be
volking van een Papoeakampong toe
om aan te dringen op het vermijden
van incidenten. Sergeant Soeroto zei:
„Koningin Juliana en president Soe-
karno zijn het eens geworden. Wij
moeten nu allen samenwerken voor
een ordelijk verloop."
vlag en werkdagen van 20 uur. Wat ge
beurt er als het straks wegvalt?" Mis
schien een tweede Kongo," zegt de resi
dent. „Met de beste wil en alle macht
van de wereld kan de UNO het bestuurs
apparaat niet vervangen."
Ik stel hem de vraag die ik aan alle
Eibrink Jansens van Nieuw-Guinea heb ge
steld: „zou het, los van alle andere over
wegingen, niet in het belang van Nieuw-
Guinea zijn dat het machtsvacuüm van
zes maanden vermeden wordt door een zo
snel mogelijke overdracht van het feitelij
ke bestuur aan Indonesië?" De resident
kan het, net als alle anderen, niet ontken
nen.
MOSKOU (Reuter) De wnd. secreta
ris-generaal van de Verenigde Naties, Oe
Thant, heeft gisteren in Jalta een gesprek
van vier uur gevoerd met de Russische
premier Kroesjtsjev. Deze nodigde Thant
daarna uit om samen met het gezin
Kroesjtsjev de maaltijd te gebruiken in
zijn buitenverblijf aan de Zwarte Zee.
De Russische premier heeft gisteren even
eens de Oostduitse partijleider Ulbricht
ontvangen.
Maar de Asmats maken misschien de
mooiste houten beelden ter wereld.
Advertentie
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
MERAUKE. De witte zakdoeken,
die ik uit het raam van de Kroonduif-
Dakota in de „boerekool" zie hangen,
zijn parachutes. „Van de laatste drop
ping", zegt de piloot. Tien minuten later
zie ik wie eraan gehangen heeft. In het
residentskantoor in Merauke ontmoet ik
een jonge officier. Hoewel hij een bruin
gelaat onder een groene baret vertoont
en omhangen is met automatische wa
pens, realiseer ik mij pas wie hij is als
wij al aan het handenschudden zijn.
„Brugsma", zeg ik, „journalist uit Neder
land". Hij ontbloot twee rijen witte tan
den en zegt: „Hamid Soewono. luitenant
van de Tentara pajong Indonesia". Wij
informeren beleefd hoe wij het maken.
Dan gaat hij giechelend heen en Iaat mij
achter, starend naar de lijfspreuk van de
resident, die boven een deur hangt: „Dil
is de charme van de zuid: Hoe je het
ook regelt, het komt altijd anders uit".
Een minuut later zit ik tegenover de
auteur van deze stelregel: mr. F. R. J.
Eibrink Jansen, resident van Zuid-Nieuw-
Guinea Hij is één van die Nederlandse
bestuursambtenaren die geheel uit edelme
taal vervaardigd schijnen te zijn. Vóór de
wapenstilstand sprong hij eigenhandig een
narachutist op de nek. Na het bestand treft
hij met luitenant Soewono regelingen voor
