Tuberci
ilose in Europa
nog nie
ït bedwongen
TANTE P ATENT?.
m
w
9
Max Heymans
verwacht
barre koude
(Vertaald uit het Deens) j
door Grete Dölker-Rehder I
PANDA EN DE MEESTERSCHATGRAVER
11
Mechanische
onderwijzer
DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1962
Ons vervolgverhaal
-:u' -%
Ontstellende
cijfers in W.H.O.-rapport
Ijsberg als waterleiding
in Pakistan
Modernste kunst
Katy
COUTURIER MAX HEYMANS
verwacht kennelijk een koude winter.
Zijn najaars- en wintercollectie die
we bij Hirsch te zien kregen, vertoon
de allerlei details, die voor een barre
koude ontworpen lijken. Hoge tegen
de hals opstaande kragen bij japon
nen, die don meteen als halsvulling
voor de kraagloze mantels fungeren,
en grote volumineuze hoeden, die het
gehele hoofd omsluiten of er boven
op torenen.
HET WAS een boeiende collectie,
vol verrassingen en verfijnde kleine
details, die zo typerend zijn voor Max
Heymans. De nieuwe lijn, in de gehe
le collectie terug te vinden, was de wat
hoger aangelegde taille. Door een bre
de ceintuur of een ingewerkte bandeau,
die naar voren iets opliep en over el
kaar viel, werd deze nieuwe tendens
geaccentueerd. Ook de deux-pièces en
japonnen met dubbel lijfje vertoonden
deze opgesneden lijn; even van het
lichaam afstaand en naar voren rond
oplopend, werd deze verhoogde taille-
lijn nog benadrukt door een opgewerk
te pas met knopen of strikgarnering.
Hier en daar deed het een beetje over
dadig aan, maar vaak werden we toch
verrast door knappe vondsten en
De chapeau chignon bepaalt het mode
beeld van Heymans' collectie
TUBERCULOSE blijft een belangrijke Calseyde voegde hieraan toe, dat de op-
bedreiging van de volksgezondheid in lossing zou zijn, dat de W.H.O. een pro-
Europa, aldus heeft dr. Paul J. van de gramma opstelt volgens hetwelk het onder-
Calseyde, regionaal directeur van de we- zoek van dergelijke middelen per gebied
reldgezondheidsorganisatie W.H.O. in War- georganiseerd wordt in laboratoria van de
schau verklaard. nationale regeringen.
Dr. Van de Calseyde vertelde een ver- Verwacht wordt, dat het toezicht op de
slaggever dat het tuberculosevraagstuk zo slaapmiddelen in behandeling zal komen
belangrijk is dat hij een speciaal rapport tijdens de vergadering van de W.H.O. in
opstelt voor de „Europese bijeenkomst" Genève, volgend jaar mei. Op de bij
van de W.H.O. die deze week in de Poolse eenkomst in Warschau zijn 27 landen,
hoofdstad gehouden wordt. „Ik zal aanto- waaronder Marokko en de Sovjet-Unie ver-
nen dat de tuberculose niet overwonnen tegenwoordigd. Algerije heeft een waar-
is," aldus Van de Calseyde, een Belgisch nemer gezonden.
medicus die sedert 1957 Europees direc- De directeur zal ook een nieuw W.H.O.-
teur van de W.H.O. is. ïapport indienen inzake tuberculose. Daar-
Hij onthulde verder dat de W.H.O. bezig 'n s^aat arn. het volgende vermeld:
is, een studie te maken van het probleem n fven jaarlijks in Europa:
van gevaarlijke slaapmiddelen zoals thali- 7 pe.r t®0-000 inwoners m Nederland en
domide (Softenon e.d.) die misvormingen i ln r)e"Rrnarkcn tot 44.9 en 46.8 in
verooraakt bij ongeboren babies. Polen en Portugal. oor Spanje beloopt
het cijfer 32.4, voor Tsjechoslowakije 33.5,
V J. ®n 1 ®r een Sïf Yan J voor Frankrijk 22.1 en voor België 18.8.
fJZ Z 6 SJaapmi?" In het rapport wordt meegedeeld dat
jf! p ogenblik aan de markt acht landen hun dodencijfer niet meege-
gebracht worden te analyseren." Van de deeld hebben.
Het dorp Bunji in Pakistan, 4887 meter
hoog gelegen in het noordelijke Gilgit en
EIKE AGENA
Baldistan, heeft een bijzondere soort van
watervoorziening. Een ijsberg of liever
een blok gletscherijs zorgt daar voor
het benodigde drink- en bevloeingswater.
Hiertoe wordt een groot blok van de glet-
„Kom Moy van me", zei hij, onge
woon teder, en legde troostend zijn
zware, rode hand op haar hoofd.
Moy sloeg haar ogen bang en vra
gend naar hem op. „Eike, Hannis,
Eike", zei ze smekend, „doe mijn
Eike geen kwaad!"
Hannis boog zich over haar heen.
Moy ontroerde hem in haar angst en
nood, zij, die vroeger hem verzorgd,
geraden en geleid had. Verbaasd
schudde hij zijn dikke kop. „Natuur
lijk niet, Moy, wat zou ik met Eike
moeten doen?" vroeg hij sussend.
..Wat heb ik nog met Eike te maken?"
„De daalders, Hannis, de bruilofts
daalders", klaagde Moy. „Ik ga ster
ven, en dan zullen jullie Eike bero
ven. Ik kan haar niet meer bescher
men, en Bertien is immers te dom.
Laat haar die daalders, Hannis, die
zijn van haar!"
Hannis aarzelde een ogenblik, trok
zijn volle lippen in, toen liet hij ze
met een paffend geluid weer naar vo
ren schieten, en het leek alsof hij
zich innerlijk een duw gaf, toen hij
zei:
„Natuurlijk laat ik. ze haar, Moy.
Wat zou ik er mee moeten doen? Ik
heb drie grote eikehouten kisten vol
met daalders. Voor mijn part kan ze
er nog een stel van me krijgen".
Toen zonken Moy's oogleden over
haar verwilderde ogen, en haar han
den, die in haar schoot lagen, ont
spanden zich. Ze zat nu, alsof ze
sliep maar nog eenmaal fluisterde ze:
„Ik ben zo bang voor Eike".
Maar Hannis zei tenslotte, en zijn
lage voorhoofd was daarbij vol diepe
voren en rimpels: „Ik moet toch eens
een keer met je naar een dokter
gaan, Moy. En als die in Norderland
zat is, dan gaan we met de stoom
boot naar Duitsland".
Bertien Flor roeide intussen kalm
over de Bocht. Hij was nog altijd ver
baasd over wat er gebeurd was. Dat
hij, Bertien Flor, aan Hannis Haul-
sen, de rijke burgemeester van Lis-
sum, een varken geschonken had, dat
was toch wel iets wonderbaarlijks.
En hij had er geen spijt van, integen
deel, het maakte hem trots en geluk
kig. Het was achteraf toch wel goed
van Tyge Taden, dat hij hem daarop
gebracht had. Hoe kwam hij er eigen
lijk toe? Waarschijnlijk had hij alleen
maar een grap willen uithalen, Tyge,
die altijd maar wat rondlummelde,
die niets te doen had, die de tijd had
om grapjes te bedenken.
Het was trouwens een heel behoor
lijke, een vriendelijke grap geweest,
een ongevaarlijke ook, want als Ber
tien zijn varken niet weg had willen
geven, had hij er ook niet op in hoe
ven te gaan. Maar hij wilde het im
mers zelf!
Wat had hij er anders mee moeten
doen? Koopman Teyson wilde het
niet hebben. Over Tadens goedkope
bod hoefde hij niet eens te praten.
En naar Norderland kon hij het niet
brengen.
Dus dan had hij het weer mee naar
huis moeten nemen. En dan? Dan
hadden ze immers veel meer vlees,
dan ze ooit op konden eten? Nu was
hij al dat vlees goddank kwijt.
Eike zou er ook wel blij om zijn.
Maar hier werden Bertiens gedach
ten wat minder gelukkig. Het werd
zelfs een beetje bedenkelijk. Zou Eike
er wel blij om zijn? Bij haar kon je
dat nooit weten. De ene keer was ze
verstandig en slim en op voordeel uit.
En dan was ze weer zo dromerig en
bijna wonderlijk. Misschien zou ze er
blij om zijn, maar misschien zou ze
hem ook wel voor volkomen krank
zinnig verklaren.
Bertien trok de riemen in en zat
een ogenblik geheel terneergeslagen
in zijn boot. Hij keek in het water en
dacht: kan ik het Eike niet verheime
lijken? Ik spreek anders ook nauwe
lijks, en Eike vraagt niet veel. Hij
nam zich voor, het Eike te verzwij
gen, want misschien had ze toch wel
een andere mening over die zaak, en
ruzie wilde hij niet met haar hebben.
Toen Bertien tenslotte bij de vuur
toren aanlegde, was hij niet meer zo
gelukkig en tevreden als eerst.
Eike Flor was intussen vele uren
alleen geweest aan de Witte Knee. Ze
was er blij om, weer eens alleen te
zijn na het zware werk van de slacht,
dat ze al die tijd met Bertien had
moeten verrichten.
Nu kon ze tenminste weer eens
doen, wat er gedaan moest worden.
Ze begon met alle ramen van de keu
ken wijd open te zetten, zodat de
walm en de rook in dikke, bolle wol
ken naar buiten dreven, alsof het hele
huis brandde.
Toen haalde ze zand naar binnen
en begon de tafel, de stoelen, en de
vloer te schrobben. Daarna sopte ze
deuren, planken en vensterbanken af
en gooide alle deuren wijd open, om
eindelijk de frisse ziltige lentelucht
weer eens binnen te laten stromen.
Dat kon de worsten toch geen kwaad
doen en als het al zo was, nu ja, dan
was er ook niets aan te doen.
Daarna ging ze naar het portaal en
luisterde scherp. Het was volkomen
stil om haar heen, als uitgestorven.
Ze was nu werkelijk moederziel al
leen. Niet alleen Bertien, maar ook
alle dieren hadden haar verlaten. De
geiten waren naar de weideplaats ge
lopen, Bertien en Eike hoefden ze er
niet meer heen te brengen. Hun in
stinct lokte ze vanzelf naar het jonge
gras, en 's avonds als hun uiers vol
waren, liepen ze vanzelf weer terug,
om gemolken te worden. De varkens
waren er niet meer, hun kooien wa
ren leeg. Het katje, dat al heel zelf
standig geworden was, rende in de
duinen rond, en ook alle kippen wa
ren buiten.
Plotseling sloeg de grote klok in de
mooie kamer. Eike liep erheen, trok
voor de drempel haar schoenen uit,
liep op haar tenen over de hemels
blauwe vloer naar de sofa, ging naast
haar pop zitten en zei glimlachend:
„Zo, Lutten".
De pop keek strak voor zich uit met
zijn heldere blauwe glazen ogen.
Maar Eike nam hem op, drukte hem
tegen zich aan, zette hem op haar
schoot, maakte de goudblonde haren
los en vlocht ze opnieuw. Toen nam
ze de pop in haar armen, wiegde
hem heen en weer, en zong er zacht
een liedje bij.
Het was geen geluid maar het on
beschermde gevoel, dat er iemand in
de kamer was, dat Eike dwong haar
gezang te onderbreken en op te kij
ken. Daar, op de drempel, stond Tyge
Taden.
Zonder geluid, als een lynx, was
hij door het witte zand het huisje ge
naderd en door de geopende deur had
hij een tijdje naar Eike staan loeren.
Toen ze opkeek, liep hij brutaal naar
haar toe, zette zijn beide handen in
zijn heupen en begon schaterend te
lachen. Hij lachte zo verschrikkelijk,
dat hij op een stoel moest gaan zit
ten. Met zijn lange benen ver voor
zich uitgestrekt lag hij daar, met zijn
nek op de leuning, en lachte tegen
het plafond. Eike, de jonge vrouw,
die hij als een zekere buit beschouwd
had, Eike speelde met poppen! Eike
Flor, de vrouw van de vuurtoren
wachter, die Bertien zo dringend no
dig had bij zijn werk, zat hier op een
heldere voorjaarsmorgen te zingen!
Nee maar, dat was een mop! Dat
was werkelijk al te gek! Zo'n wonder
lijk vrouwtje als Eike was er verder
op het hele Zouteiland niet te vin
den. Ja, zo was er maar een!
Midden in zijn gelach brak hij af,
gooide zijn mooie, vierkante kop om
en keek haar zo aan met zijn diepe,
kleine, koele adelaarsogen, dat hij
haar wel angst moest aanjagen.
Ze was van haar sofa opgespron
gen, stond naast de tafel, en steunde
er met beide handen op, zo beefden,
haar knieën. Ze was bleek tot in haar
lippen, haar blauwe ogen waren groot
van de schrik. Tyge Taden trok zijn
benen naar zich toe, stond met een
soepele beweging op en naderde haar
stap voor stap, nog altijd zijn ogen
als verlammend in de hare. Hij zag,
hoe ze geschrokken was en hoe bang
ze voor hem was. Ze zou nu wel pro
beren te ontvluchten en dan zou er
een prettig kat- en muisspelletje ko
men met een zekere overwinning aan
het eind.
(Wordt vervolgd)
scher afgekapt en met mankracht snel naar
beneden vervoerd. Wanneer de groeve be
reikt is, waar het blok zal worden ingelegd,
worden tevens chemicaliën en planten
soorten, alleen bij de inwoners bekend,
toegevoegd. Hierdoor wordt de tempera
tuur van de bodem in de directe omgeving
verminderd, zodat het ijs in langzaam tem
po wegdooit. Het dooiwater wordt opge
vangen en gedistribueerd.
In Wiesbaden zijn bij wijze van
serieuze grap" enkele uitingen van
modernste kunst" gedemonstreerd,
waarvan zelf de heer Sandberg niet
terug zal hebben. Een Koreaans schïl-
ier (links) toonde er hoe men een cere
braal kunstwerk schept: met het ge-
'Acht, gedoopt in olieverf en een aan
tal musici trok voor een dankbaar
oubliek met hamers en planken los
op een concertvleugel totdat deze totaal
verwoest was. Totale kunst, zogezegd.
Modieus pak van zwart witte pied de
coq met hooggeplaatste zakken en tegen
de hals opstaande kraag.
Een Britse firma heeft onlangs in
Londen een machine gedemonstreerd
die leerlingen van zeer uiteenlopende
aanleg in iedere gewenste taal kan on
derwijzen. De machine, de Grundy-
Tutor, past zich aan bij het peil van
de leerling: de vlugge leerling krijgt
veel sneller onderricht dan de langza
me. Op het ogenblik beschikt de ma
chine over zestig lesprogramma's, va
riërende van wiskunde tot bedrijfshuis-
houding. De langzame leerling krijgt
echter aanvullende gegevens die hij wel
licht nodig heeft om het onderwerp
ten volle te kunnen bevatten. Op een
scherm verschijnt een vraag tezamen
met alternatieve antwoorden die kun
nen worden gegeven door op een van
een aantal knoppen te drukken. Indien
het antwoord van de leerling juist is,
krijgt hij verdere inlichtingen tezamen
met de volgende vraag. Als hij de
vraag verkeerd „beantwoord", wordt
hem uitgelegd waarom dat zo is en
moet hij op de knop drukken die het
eerste beeld weer doet verschijnen
waarna hij opnieuw een kans krijgt
om het antwoord te kiezen. De machi
ne tekent de gemaakte fouten op ten
behoeve van de leraar.
mooie coupe, zoals in een pakje van
zwart witte pied de coq met een hoge
col, grote hoog ingewerkte zakken,
zwarte knopen en laag ingezette mou
wen. Deze mouwverwerking vonden we
overigens in de gehele collectie, even
als een sterke voorkeur voor de tint
roze en een nieuw model hoed, dat we
het beste met een chapeau chignon kun
nen betitelen.
DE PAKJES met rechtvallend jas
je waren van prachtige materialen
vervaardigd, voor het merendeel in
fantasie-dessins waarvan pied de coq
en zwart-wit tweeds favoriet bleken
te zijn. Als meest in het oog springen
de details noemen we nog mantels met
zijsplitten, naden geaccentueerd met
sierstiksels, en zeer diepe ruguitsnij
dingen bij de cocktailjaponnen.
Toch kon het geklede cocktailcom-
plet van goudbrocaat, waarvan het la
ge dédossé bedekt was met een zijden
voile, ons meer bekoren. Deze deux-
pièces van zware brocaatstoffen ver
tegenwoordigden een geheel nieuw gen
re in de collectie van Heymans. De
bontmantels van Van Daal en Meyer
verleenden aan het geheel een buiten
gewone distinctie. Daarnaast zorgden
de prachtige hoeden, die werkelijk een
ware bekroning van het hoofd vorm
den voor de uiterste perfectie.
Deze japon kenmerkt de nieuwe mode
van Heymans: hoge taille-accentuering,
laag ingezette mouw, hoge col.
Een oorspronkelijk stripverhaal
Annie M. G. Schmidt
en Fiep Westendorp
WPTRIOHT KTVAK nMTÜMS HYVMCATB
11. „Ziezo," zei tante Patent toen ze naar huis
wandelde. „Het leven is eigenlijk zo eenvoudig.
Als je maar gewoon doet. Gore Gerrit is nu een bra
ve man geworden door het Moraal-hormoon. En hij
heeft een betrekking in het Museum. Maar wat zie
ik daar nu weer?" Haar oog viel op een affiche
van een dure nachtgelegenheid. ZWARTE LOLA
stond er met grote letters onder. En daarnaast hing
een bordje: BAR. „Ja, dat vind ik ook," zei tante
Patent. „Bar is het. Het komt me voor dat mijn
Moraal-hormoon hier dringend nodig is."
Zij betrad schoorvoetend de nachtclub en keek
naar binnen. Daar, op het podium trippelde de be
roemde Zwarte Lola heen en weer op de klanken
van een uitdagende muziek. „Lieve help zei tan
te Patent met een kreetje van schrik. „Bar en boos!"
COP. MARTtN TOONDfct
41. Toen Panda de tent binnen kwam, wachtte hem
een grote teleurstelling, want hij zag nergens het ge
leende boek liggen. Dat was èrg vervelend! En hij
wist toch zeker, dat hij het hier had achtergelaten
Daar stond hij nog over te denken, toen een onver
wacht stemgeluid hem ernstig aan het schrikken bracht.
„Je bent betrapt, meneertje," zei Agent Snoopkens,
„en het ziet er lelijk voor je uit. Kamperen zonder
vergunning, openbreken van de straat, diefstal van gas.
electriciteit, water en telefoon! Daar zou wel eens een
aardig aantal jaartjes op kunnen staan!"
„Maar meneer de agent," pleitte Panda ademloos,
„ik woon hier helemaal niet! Dit is mijn tent niet! Hier
woont een kennis van me, en die had een boek van
me geleend„Een boek geleend! Ha!" smaalde de
politie-ambtenaar. „Je zult een ander smoesje moeten
bedenken, vrind! Kom jij maar eens mee naar het
bureau het is afgelopen met je kampeerpartijtje!"
Buiten, aan de andere kant van het tentzeil, werden
die woorden verdrietig aangehoord door Joris Goed-
bloed, die naderbij geslopen was. „Hoe jammer! Het
was zo'n gerieflijk tentje," prevelde hij. „En natuur
lijk moest de kleine Panda de pret weer verstoren.
Me dunkt dat ik nu boos op hem moest zijn; maar
het stuit me tegen de borst om hem aan de straffen
de hand van het gerecht over te laten. Deze weekheid
van gemoed zal nog eens mijn ondergang worden
Hij was met weemoed vervuld toen hij een van de ha
ringen van het tentje uit de grond trok.
