Het laatste nieuws over Spanj aardsberg
-JOHN MARLOW'S BEDRIJF-
Sport in de IJmond
Kraan verplaatst monument
SNOEK
devU dei'
IJmondverenigingen
vandaag en morgen
mm
Havenberichten
Kort IJmondnieuws
Bloemen stijgen nog
steeds in prijs
DINSDAG 6 NOVEMBER 1962
4
Oudste bewoners
Waar kwamen ze
vandaan?
Wasmachines - Centrifuges
liliil
Landbouw en veeteelt
Oudste zoutziederijen
Grootste akkercomplexen
H. J. Calkoen
De laatste tijd teerden in de bladen nogal eens praktijken gesignaleerd van arg
listige lieden, die zich aandienden als bemiddelaar tussen dief en verzekerings
maatschappij. Uiteraard met de bedoeling, zo mogelijk buiten voorkennis van
de politie, over de buit tot een financiële overeenstemming te geraken. Het Is
niet onmogelijk, dat Wilfred lasset/ door zulk een kraniebericht op 'hel idee werd.
gebracht voor zijn toneelspel .John Mqrlow's bedrijf!'. Voor dit stuk metakte hij
althans een dergelijk louche figuur, tot middelpunt der handeling.
AMATEURTONEEL
Jan van Dam
Smalfilmers zagen
Friesland
Wandelaars liepen drie
dagen langs het strand
Sleepboot overgedragen
aan republiek Soedan
'W*m-
Bart L. Joris
ELEN ONZER LEZERS hebben het zandheuveltje nog wel gekend, dat
zich bevond aan de Cremerlaan te Santpoort en dat de naam „Spanjaardsberg",
in de 'volksmond „Spanjerberg droeg. Een eigenaardige naam, want aan een
Spaanse Schans gebruikt bij het beleg van Haarlem, valt hier toch niet te
denken. Het reeds meermalen in dit blad vermelde duintje stond bij de vroegere
bewoners van Santpoort niet in goede reuk; men vermeed om er na donker langs
te gaan. En mogelijk ligt hierin de verklaring van de naam. Zoals op meer plaat
sen in ons land, werden de minder prettige gedachten verbonden aan een der
gelijke plek, geassocieerd met slechte mensen, in dit geval (eind zestiende eeuw)
met de gehate Spanjaarden.
De oudheidkundige die in 1955 de Span-
jaardsberg gedurende ruim vier maanden
aan een diepgaand onderzoek onderwierp,
is prof. dr. P. J. R. Modderman, die juist
verleden week zijn ambt aanvaardde als
buitengewoon hoogleraar in de Prehistorie
aan de Leidse universiteit. Zijn daarbij
uitgesproken rede, getiteld „Prehistorisch
cultuurtransport" noemt meer dan eens
ons heuveltje te Santpoort. Onlangs ook is
het prachtig geïllustreerde opgravingsver-
slag van zijn hand verschenen in de „Be
richten" van de Rijksdienst voor het oud
heidkundig bodemonderzoek te Amers
foort. Hierin vonden wij zovele interessan
te mededelingen en conclusies, dat wij
hier gaarne op dit verslag wat nader in
gaan. De titel luidt: „De Spanjaarsberg;
vóór- en vroeghistorische boerenbedrijven
te Santpoort."
De geleerde schrijver wijst erop, hoe
het zand van meer westelijk gelegen
strandwallen (zoals men weet het „ge
raamte" waarop Holland is opgebouwd)
door overstuiving van het veen een zand-
rug deed ontstaan, die klaarblijkelijk door
mensen van omstreeks 400 vóór Chr. ge
schikt werd geacht om er te gaan wonen.
De opgravingen hebben geleerd, hoe het
zand nog vele malen in beweging is ge
weest, waardoor deze bewoners en zij die
na hen kwamen, telkens hun woonplaats
tijdelijk op moesten geven.
Niet minder dan zes bewoningsfasen
werden aangetroffen, terwijl het zeker is,
dat er nadien nog meer zijn geweest. Het
vernielende werk van boeren, kinderen en
konijnen vooral op de heuveltop
heeft gemaakt dat deze niet meer achter
haald konden worden.
De onderste vier lagen behoren tot de
oudste bewoningsperioden, welke alle vóór
het begin in de jaartelling vallen. Evenals
de latere twee, die omstrent Christus' ge
boorte en de eeuw daarna worden geda
teerd, zijn zijn door lagen stuifzand van
elkaar gescheiden. Deze indeling berust
ook nu weer vooral op het gevonden aar
dewerk, dat rechtstreeks vergelijkbaar is
met dat uit de diepere terplagen in Fries
land.
Twee duidelijke boerderijplattegronden
zijn geconstateerd door paalgaten en spo
ren van met klei gepleisterde vlechtwan-
den; deze behoren tot de tweede en vierde
periode. Ook daarna moeten er nog boe
renhoeven op de Spanjaardsberg hebben
gestaan, maar de honderden gevonden
paalgaten laten hier geen bevredigende re
constructie toe.
Door onderzoekingen van prof. dr. H. T.
Waterbolk weten wij,' dat de oudste bewo
ners van de Friese terpzolen afkomstig
waren van de Drentse zandgronden, die
zij in de vijfde eeuw vóór Chr. moesten
verlaten door uitdraging van de bodem en
daarmee gepaard "aande zandverstuivin
gen. Waarschijnlijk hebben zij deze zelf
veroorzaakt door het omhakken of ver
branden van het houtbestand en de aanleg
van akkers.
Advert anti»
VERKOOP - REPARATIE
De grootste keuze en de beste service
Het aloude en bekende adres
Velserduinweg 173 - Telefoea 44M
KOOPT BIJ DE VAKMAN 1
Iets dergelijks moet hier in Santpoort
hebben plaats gevonden en, omdat de daar
gevonden stukken natuursteen vrijwel ze
ker in het Gooi zijn opgeraapt, is het ver
leidelijk te veronderstellen, dat onze eer
ste bewoners uit oostelijke richting hier
heen kwamen. De onder de Spanjaards-
berg aanwezige veenlaag, zal het hemelwa
ter voldoende hebben doen stagneren, om
hiér akkerbouw mogelijk te maken.
DINSDAG 6 NOVEMBER
Openbare leeszaal, Plein 1945, IJmuiden-
oost: 14.30 tot 17.30 u.; wijkcentrum „Dê
Duinpan", Willem de Zwijgerlaan, Sant
poort: 16 tot 18 en 19 tot 21 u.; filiaal Wij-
kerstraatweg 77, Velsen-noord: 19 tot 21 u.
R.K. leeszaal, alleen Jozefhuis, Velsen-
noord: 14 tot 17 uur.
Hotel „Royal", 20 u.: Algemene vergade
ring ziekenfonds „Kennemerland".
„Velserend", 20 u.: Ouderavond Brede-
rodeschool.
Gymnasium „Paulinum", Driehuis, 20 u.:
Ouderavond Prinses Beatrixschool.
Papiervakschool, Doodweg, Velsen-noord,
19.30 tot 21.30 u.: Bero' yententoonstelling.
Vergaderlokaal, Van Diepenstraat, Vel
sen-noord. 19.30 u.: Openbare les Volks
muziekschool.
WOENSDAG 7 NOVEMBER
Openbare leeszaal, Plein 1945; 10 tot
12.30, 14.30 tot 17.30 en 19 tot 21.30 u.; filiaal
Velsen-noord: 14 tot 17 u. (jeugd).
R.K. leeszaal, Willemsbeekweg no. 18,
IJmuiden-oost: 14.30 tot 17.30 u. (ook vol
wassenen).
Raadhuis, Velsen, 14 tot 16 u.: Spreek
uur wethouder van onderwijs.
Mevrouw M. A. A. BührmannKlopper,
Kriemhildestraat 2, Driehuis, 10.30 tot 12.30
en 14 tot 16.30 u.: Verkoopdag „Tessel-
schade-Arbeid Adelt".
Cultureel Centrum, 20 u.: Bijeenkomst
N.V.V.-Vrouwenbond.
Hervormde kerk, Kanaalstraat, 20 uur:
Concert gezamenlijke kerkkoren.
Rex-theater, 20 u.: Concert operakoor
„Bel Canto".
Raadhuis, Velsen, 19.30 u.: Vergadering
gemeenteraad.
Pleiadenschool, 20 u.: Ouderavond.
Jan Ligthartschool, 20 u.: Ouderavond.
K-S.A.-gebouw, Beverw(jk, 20 u.: Feest
avond „Sint ElOy".
Kennemer-th'ater, Beverwijk, 20 uur:
Toneelavond Chr. Besturenbond.
KT*
.TL,*
Is er dus enerzijds een duidelijk aan
toonbaar verband met de Friese bevol
kingsgroepen in het noorden; zo is het
boeiend te vernemen, dat men uit de vor
men van het aardewerk te Santpoort
meermalen heeft kunnen vaststellen, dat
er connecties moeten zijn geweest met de
noord-Franse Marnestreek.
Tevens heeft men hier handelsrelaties
met Duitsland onderhouden, waarop b.v.
een speelschijfje van leisteen en geïmpor
teerde maalstenen van basaltlava uit de
Eifel wijzen. Maar ook waren er banden
met zuidelijker kustbevolking, waarover
aanstonds meer. Onze Santpoortse boeren
hebben hier dus niet in zo'n „achtergeble
ven gebied" gewoond, als wel eens wordt
vefondersteld!
De bewoners van de Spanjaardsberg
hadden een gemengd bedrijf.
In allerlei opzichten wisten zij zich door
hun eigen kundigheid te handhaven. Zo
maakten zij zelf hun aardewerk, dat door
de vrouwen geheel uit de hand werd ge
vormd, versierd, gedroogd en gebakken.
Zij behakten de palen voor hun huiswan-
den, maakten waterputten met een wand
van opgestapelde graszoden, sponnen en
weefden hun kledingstukken, beploegden
hun akkers met het primitieve „eerge
touw", deden aan veeteelt, gingen op
jacht, bereidden in oventjes hun ijzer uit
ter plaatse gevonden ijzeroer, smeedden
hun gereedschappen (ploegscharen, mes
sen) enmaakten het zo nodige zout
uit zeewater.
Vooral dit laatste is interessant, als men
weet dat dit gebeurde langs de gehele
Noordzeekust (ook in Noord-Frankrijk en
zuidoost-Engel'and), waarbij Santpoort dan
de meest noordelijke plaats is, waar men
dit bedrijf uitoefende. Er zijn hier name
lijk kleine cilinders van gebakken klei
aangetroffen in de onderste lagen, zoals
wij die ook kennen van de Belgische kust
en bij ons in Vlaardingen en Schiedam.
Hoewel men de techniek van het zout
winnen nog niet met zekerheid kent. wordt
aangenomen dat men met deze cilinders
een min of meer vierkant bouwsel op
trok, waarop een aarden bak of pot, met
zeewater gevuld, werd geplaatst. Inwendig
werd een vuur gestookt en vervolgens
werd het ten dele ingedampte zeewater
over de verhitte aardewerkcilinders uit
gestort, waarbij zich daarop een zoutlaag
vasthechtte.
Onze tekening laat zien hoe men te werk
ging. Behalve deze ronde staafjes in ge
bakken klei, zijn er nog andere aanwijzin
gen in deze richting. Meermalen werden
vrij grote, platte stukken sterk verbrande
klei gevonden' precies zoals aan de En
gelse kust, waar sommige gedeelten er
rood van zien en die men daar „red hills"
noemt. Ook trof prof. Modderman dikke
potscherven aan, die afwijken van alle an
dere; zij zijn geheel doorbakken en aan
de buitenzijde gecraqueleerd door langdu
rige verhitting. Hij vermoedt, dat wij hier
in stukken van „zoutpannen" hebben te
zien.
Nergens in Nederland zijn zulke grote,
bewerkte akkergronden uit vóórhistorische
tijd gevonden, als te Santpoort. In drie,
vier lagen boven elkaar zijn daar beploeg
de akkers bloot gelegd, die vaak 8 m breed
en 23 m lang zijn en die stellig oorspron
kelijk nog groter zijn geweest. Onder de
gevonden zaden (of afdrukken daarvan op
het aardewerk), komen gerst en vlas voor.
Waarschijnlijk werd er ook tarwe ver
bouwd, zoals wij elders („Schoonenberg",
„Rooswijk") konden vaststellen. Belang
rijke hoeveelheden verkoolde eikels zullen
als varkensvoer gediend hebben. Op de la
gere gedeelten rondom de zandrug mogen
wij de weidegronden voor het vee veron
derstellen.
Merkwaardig is nog het feit, dat in te
genstelling met alle andere nederzettingen
uit de eerste eeuw in Velsen (in totaal
een negental), uit de Spanjaardsberg geen
Romeinse scherven tevoorschijn kwamen
uit de periode dat bij dp tunnelput het
castellum lag 45-69 na Chr.). Dit zou
erop kunnen wijzen, dat in de tweede helft
van de eerste eeuw deze plaats door zand
verstuivingen onbewoonbaar was. Ook op
het terrein onder „Rooswijk" hebben wij
kunnen constateren, dat bewoners zich in
die période verplaatsten naar meer be
schutter streken.
Dat er daarna in Santpoort toch weer
bewoning kwam, wordt bewezen door late
vormen van Fries aardewerk en een bron
zen mantelspeld, die in het begin van de
derde eeuw na Chr. gedateerd kan worden.
Maar in deze eeuw moet het heuveltje
definitief verlaten zijn en waarschijnlijk
zijn er pas weer opnieuw mensen gekomen
in de Middeleeuwen, waarop o.a. een in
Badorf (bij Keulen) vervaardigde scherf
uit de 9e eeuw wijst. Graven of crematies
zijn hier niet aangetroffen; dat het echter
niet altijd even vreedzaam toeging, wordt
aangetoond door twee fragmenten van een
menselijk schedeldak uit de eerste en
tweede periode, terwijl het huis uit de vier
de periode (gezien de vele stukken rood-
gebrand hutteleem, afkomstig van de
pleisterlaag) door brand moet zijn ver
woest.
Zo geeft dit opgravingsverslag van prof.
Modderman ons velerlei bijzonderheden
over de vroege bewoners van Velsen; uit
een tijd waarover, speciaal in Holland, nog
weinig bekend is.
John Marlow is namelijk voor zijn gezin
en de buitenwereld een eerzaam antiquair
van onbesproken levenswandel, zoals dit
heet. In werkelijkheid blijkt hij een sluwe
heler te zijn, die nauwe relaties met aller
lei zware jongens onderhoudt. Geassisteerd
door twee jeugdige medeplichtigen, slaagt
hij er geregeld in diverse gestolen kost
baarheden bij de rechtmatige eigenaars
terug te bezorgen, voor welke tussenkomst
hij dan een niet gering commissieloon in
casseert. Een en ander blijft evenwel noch
voor de politie, noch voor de betrokken
verzekeringsmaatschappij verborgen, zodat
alle pogingen in het werk worden gesteld,
de identiteit van de mysterieuze bemidde
laar te achterhalen. Bijkomstige moeilijk
heden worden veroorzaakt door een chan
terende misdadiger en het feit, dat Mar-
low's dochter tedere betrekkingen met een
politieman onderhoudt. Ofschoon hem het
vuur dikwijls nauw aan de schenen wordt
gelegd, heeft de antiquair toch geen enke
le reden zich over de afloop van zijn mal
versaties te beklagen. De auteur had zijn
titelheld blijkbaar dermate sympathiek ge
tekend, dat hij het niet over zijn hart kon
verkrijgen hem aan de politie over te le
veren. Zodat de misdaad op het toneel dit
maal in feite ongestraft is gebleven.
De toneelclub „Tavido", onderafdeling
van ..De Gieteling" uit Beverwijk, komt de
eer toe dit onderhoudend speelstuk voor de
IJmond te hebben ontdekt. Van deze vondst
zijn drie succesvolle voorstellingen het ge-
Nu de helft van de hoofdklassedamcom-
petitie is afgewerkt, valt er toch nog met
geen mogelijkheid te voorspellen welke
twee clubs in groep A bovenaan zullen ein
digen en welke drie clubs door de nieuwe
bepaling zullen degraderen. Na de vierde
ronde bestaat er zelfs nog de mogelijkheid
dat alle acht clubs gelijk eindigen.
De uitslagen van de vierde ronde luiden:
St. Bavo verliest met 12-8 van Haarlemse
Damclub; DCIJ 10-10 gelijk tegen Alk
maar; Crescendo gelijk tegen Jozeph Blan
kenaar II: 10-10.
In deze groep is de stand:
1. Zaandam 4 3 0 1 6
2. KDA 4 2 115
3. Alkmaar 4 2 115
4. Haarlemse Damclub 4 2 0 2 4
5. DCIJ 4 112 3
6. St. Bavo 4 112 3
7. Jozeph Blankenaar II 4 1 1 2 3
8. Crescendo 4 112 3
In groep B is de Amsterdamse meester-
club Jozeph Blankenaar goed op dreef. Na
vier wedstrijden staan de Amsterdammers
aan de leiding met 8 punten, gevolgd door
Diemen met 7 punten. Het sterke Amster
damse Gezellig Samenzijn komt er dit jaar
nauwelijks aan te pas.
De uitslagen van de wedstrijd DCIJ
Alkmaar luiden: TielrooyMekken 0-2;
LarosOud 2-0; DukelKiewitt 2-0; Ger-
revinkRump 1-1; LigthartRoverslij 1-1;
v. d. BergOud 1-1; KrijgsmanSchuit
1-1; BinkhorstHemel 0-2; v. d. Steen
Verver 1-1; v. StratenTuinman 1-1. DCIJ
moet nog spelen tegen Jozeph Blankenaar
II en uit tegen Crescendo. Op 30 november
komt St. Bavo op bezoek.
volg geweest: één in het Hervormd Jeugd
huis aan de Rembrandtlaan in IJmuiden en
twee in het Beverwijkse Kennemer The
ater. Het was alleen jammer, dat de titel
rol hierbij niet sterker was bezet. John
Marlow eist immers van zijn vertolker een
markante persoonlijkheid, die als het ware
de gehele avond het toneel volledig be-
iiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiliiiiiimiiiiiimiimiiiiiiiiihihiiu„ii7
heerst. W. Gregouir heeft bij „Tavido" ech
ter geen enkele poging in deze richting on
dernomen. Hij speelde zelfs enigszins mat
en onzeker, waarbij ook zijn tekst dikwijls
haperend werd gelanceerd. Wim Paauw,
die opnieuw een vlotte en logische mise en
scène heeft bevorderd, had nog enige
schoonheidsfoutjes kunnen voorkomen,
wanneer hij P. Böhm en mevrouw R.
Woerdman hun types minder gechargeerd
had laten spelen. Nu waren respectievelijk
Sammy Higgs en Violet Hobson net even
te buitensporig, om als natuurlijke karak
ters te worden geaccepteerd. Doch dit wa
ren de enige bedenkingen, welke tegen de
ze opvoering kunnen worden aangevoerd.
Zo gaf W. Meyers de lompe Eddie Regan
waarlijk voortreffelijk gestalte, zódat hier
sprake werd van een model toneelschurk.
Ook de politieman verkreeg van F. Spaa
pen het overwicht, dat van een opsporings
ambtenaar wordt verwacht. Dit was even
eens het geval met mevrouw B. Blok, die
een gedecideerde Nora Wade voor haar
rekening nam. Voorts deed mejuffrouw A.
Duvaloois zich kennen als een charmant
en levendig actricetje, met mevrouw G.
Zegel als haar beheerste zuster. Mevrouw
Flentrop liet ten slotte nog een sympathie
ke huishoudster zien in een stuk, dat
waarschijnlijk niet voor het laatst door
amateurs zal zijn gespeeld.
Maandag kwamen in IJmuiden aan: Fairsea
van Southampton; Schwennau, Leningrad; Inge,
Vitoria; Ubbergen, Klaipeda. Edgefield, Swansea:
Maigaretha, Jacobstad; Vechtstroom, Poole;
Keizer, Barry: Stentor, Hamburg; Cydonia, Que
bec: Embla, Halstavik: Otto Nubel, Liverpool:
Hontestroom, Liverpool; sleepboten Humber en
Poolzee met de Aramco, Oslo; Barlby, Port Ar
thur; Norro, Mantyluoto; Invicta, Noordzee,
proefvaarder; Clio, Soldin, cellulose voor Velsen;
Ladon, Paramaribo; Bismarckstein, Rotterdam,
ledig voor IJmuiden; Meliskerk, Rotterdam.
Dinsdag kwamen in IJmuiden aan: Geja N. van
Rotterdam, voor IJmuiden; Jagersfontein, Ant
werpen: Togokust, Antwerpen.
Maandag vertrokken uit IJmuiden: Fem naar
Rotterdam; Mundogasao. Paulo Trinidad; Pergo,
Norköping; Invicta, Noordzee, proefvaarder; Ne-
ree, Rotterdam; Borelly, Helsinki, walsmateriaal
van IJmuiden: Amigo, Colchester, kunstmest van
IJmuiden; Fairsea, Bremerhaven; Minerva 2. Ant
werpen; Taurus, Brugge; Marwickhead. New
castle; Diana, Felixtowe, van Buitenhuizen, Dui-
veland. Rotterdam: Roelof Buisman, Helsingborg;
walsmateriaal van IJmuiden; Ortrud Muller, Ant-
Wexford, Boston, stijfsel van Koog aan de Zaan;
werpen; Celebes, Bremen; Stadt Leer, Randez;
Frisian Coast, Rotterdam.
Dinsdag vertrokken üit IJmuiden: Widar naar
West-Afrika: Waverstroom, Rotterdam: Border
Lass. Rotterdam; Christiane Oldendorff, Abö;
Santa Maria, Odense, walsmateriaal van IJmui
den; Ludwigsburg, Fort de France.
(Indien achter de scheepsnaam en de haven
van herkomst of bestemming geen nadere aan
duiding vólgt, betekent dit dat het schip van of
naar Amsterdam is gegaan).
In het Hervormd Verenigingsgebouw aan
de Schans hebben de leden van de film
club „IJmond Dubbel Acht" hun mening
gezer 1 over een film, opgenomen door de
heer J. Kooy, tijdens zijn verblijf in Fries
land. Al wat deze provincie aan natuur
schoon biedt, kon men bewonderen: het
leven op de boerderij, de Friese volks
spelen en uiteraard ook de wedstrijden op
het Sneeker-meer. Het waren fraaie op
namen en de heer Kooy mocht dan ook een
langdurig applaus in ontvangst nemen. Het
was de bedoeling, dat de leden hun oordeel
kenbaar zouden maken in opbouwende zin.
Na de pauze draaide een vakantiefilm
van de heer J. Dubbies, die de leden daarna
hun mening vroeg over de montage. Voor
af heeft men enige tijd gesproken over een
voorstel van het overkoepelend orgaan, om
de contributie daarvoor belangrijk te ver
hogen. Dit had niet de instemming van de
leden, omdat men het resultaat daarvan
niet kon onderschrijven. Genoogd zal wor
den een noordelijke groep te stichten,
waardoor meer samenwerking wordt be
reikt.
Vijf inwoners uit Hellevoetsluis hebben
een driedaagse strandwandeling -onderno
men van Den Helder naar Hellevoetsluis,
een afstand van 170 km. De vrijdag jl.
vertrokken wandelaars beoogden met de
ze wandeltocht de oude banden te ver
stevigen tussen de marinesteden Den
Helder en Hellevoetsluis.
Bij hun aankomst, maandagavond om
zes uur, werden de deelnemers verwel
komd door een plaatselijke muziekver
eniging. Onder grote belangstelling van
de inwoners van Hellevoetsluis, overhan
digde de marinecommandant, luitenant
ter zee le kl. Valkenier en de burge
meester, jhr. van Eysinga, de lopers een
aandenken aan deze sportieve prestatie.
Tot besluit werden de wandelaars aan
boord van H.M. Mijnenveger Naaldwijk
ontvangen.
Bij de scheepswerf Martin Jansen in
Leer is de sleepboot Arbaat overgedra
gen aan de republiek Soedan. De boot is
bestemd voor het gebruik in Port Soedan
en in de Rode Zee. De Arbaat is 31 me
ter lang, 8.23 meter breed, heeft een
hoofdmotor van 1230 p.k. en kan een snel
heid van 13 mijl bereiken. Het vaartuig
is uitgerust met vier hulpaggregaten,
blusmateriaal en een speciaal echolood
voor het verrichten van metingen.
GROENTEPRIJZEN.
Beverwijk: andijvie 1833, sla 59, prei
1639, bloemkool 22—61, witlof 67106,
bospeen 23—44, waspeen 1731, groene
kool 8—19, tomaten 29—101, sperziebonen
70205, pronkbonen 62107, knollen 17
35, uien 16—29, breekpeen 6—13, spruiten
60—98.
'v,«f
A-VV--XW*
Bijna een dag heeft het gekost om het
monument op het Plein 1945 in IJmui
den over een afstand van ongeveer
vijftig meter te verplaatsen. Dit kar
wei werd opgeknapt door de firma
Stoof uit Breda, die het tonnenzware
gevaarte met een enorme kraan
wagen optilde en vrijwel onbescha
digd op zijn nieuwe plaats neerzette.
Het monument m.oest plaats n\aken
voor het nieuwe raadhuis, waarvan
de bouwput inmiddels is gegraven. Het
stadt thans op de zuidelijke hoek van
het Plein 1945.
Ik'sta altijd in deze
krant op een manier die
ik eigenlijk niet had ge
wild. Ik zou het name
lijk eens zo prettig vin
den om van mij een fo
to afgedrukt te zien met
bijvoorbeeld een snoek
in de armen, een snoek
van een pondje of veer
tig. Of als kaarsrechte
burger in de houding
staand, terwijl de heer
De Quay het eermetaal
van de grond opraapt,
dat hij zojuist heeft la
ten vallen en dat hij mij
nu gaat opspelden, voor
de vele gewichtige dien
sten den lande bewezen.
Of als een van de zeven
endertig winnaars die de
Nobelprijs voor de Wel-
doorvoelde Volkspsycho
logie in de wacht heeft
gesleept. Of als schamel
broodschrij vert je, voor
wie zojuist een transfer
som van twee-en-een-
half miljoen is geboden
en die zich daarover nog
beraadt (de huichelaar).
Niets van dit alles.
Wat ik in deze krant be
reik is de vrucht van
nijver handwerk en niet
van glorie. Dat tast mijn
dagdromen aan en
knaagt aan het bestaan,
want al zou ik maar een
loterijprijsje winnen
iets waarvoor ik niets
anders behoefde te doen
dan wat geld te schok
ken het doorgroefd
snoetje zou het op de
voorpagina bést doen. Ik
ben niet eens de vijftig
duizendste abonnee ge
weest en ik wist al zo
lang dat die moest ko
men. Maar telkens als ik
mijn baas zei: ik zeg uw
krant even op, zei hij:
toe joh, je kan hem niet
missen, geen dag. Hij
voelde wel, dat ik weer
in-spring-de-bocht-
gaat-in abonnee zou zijn
geworden, wanneer het
gelukzalige aantal na
derde.
Maar die snoek zit me
dwars. U hebt -waar
schijnlijk ook wel de af
gelopen week de foto
gezien van de Haarlemse
politieman W. J. Blan-
kenstein die een snoek
had gevloerd van bijna
twintig pond. Na tien
minuten had hij hem ge
arresteerd. En ziedaar,
levensgroot in onze
krant: man en snoek.
Waarom ben ik er nu
zo zuur over? Ik snoek
ook. Al jaren! En het
zal 1947/'48 zijn geweest
ik heb er eens één
uitgetild die Ï7 pond
woog; nee, niet op het
blote oog maar op een
patentweegschaal. Ik ben
er wel uren mee bezig
geweest voordat ik die
makker op het gras had.
Maar hoe ik ook uitkeek,
noch links noch rechts
een persfotograaf. Als je
die jongens niet nodig
hebt. klik dan sta je er
op. Maar als je de we
reld wat te verkondigen
hebt, zijn ze in geen vel
den of wegen te vinden.
Zevenentwintig pond
snoek mensen, dat is
geen peuleschil. Hele ge
neraties staan er aan de
slootkant zonder er een
van tien pond te vangen,
laat staan van zevenen
twintig. Het was een
beest, dat mij had doen
binnentreden in de ..Hall
of Fame" der sportvis-
serij. Nog jaren later
zouden agenda's en al
manakken hebben ver
meld, dat ik in bars
weer aan de ruige sloot
kant een kanjer had
buitgemaakt, waarbij de
vergrootglazen het best
opgeborgen gebleven
hadden kunnen zijn.
Maar geen hond om dit
wapenfeit voor het na
geslacht vast te leggen.
Zelfs mijn vaste vismaat
ontbrak die dag op het
tapijt, zodat er ook op
dat gebied geen meelig-
ger was. Want sportvis
sers hebben een grondig
wantrouwen jegens el-
kaars heldenfeiten.
Nu zult u zeggen:
waarom heb je dan niet
zelf een foto genomen,
toen je thuis was, of een
fotograaf opgezocht of
gebeld. Tja, maar dat
gelooft u nooit, die
snoek is, toen ik naar
huis ben gefietst, van
mijn bagagedrager afge-
tjoept. Ik ben terugge
weest, maar hij was
kennelijk al opgeraapt.
Geloof het of niet.
Nu nog, jaren later,
wanneer ik word voor
gesteld aan een zekere
meneer Snoek, dan denk
ik: zou hem dat wezen?
Want het gewicht is al
tijd ongeveer gelijk ge
bleven. Maar bij elke
foto van anderen moet
ik toch telkens een traan
wegslikken.
Volksonderwijs. De afdeling Velsen-
IJmuiden van de vereniging „Volksonder
wijs" houdt woensdag 7 november een le
denvergadering in het gemeentelijk ver
gaderlokaal aan de Abeelenstraat. Na be
handeling van de agenda, vertoont de heer
T. Westra een film over zijn reis naar
Australië en houdt de heer W. Arbman
een causerie over de expressietentoonstel
ling in het Cultureel Centrum; een en an
der met kleurendia's toegelicht.
„Een vreemd meisje". De arbeidersto
neelvereniging „Palvu" uit IJmuiden,
geeft zaterdag 17 en maandag 19 novem
ber in het Hervormd Jeugdhuis aan de
Rembrandtlaan haar eerste toneelvoorstel
lingen van dit seizoen. Opgevoerd wordt
..Een vreemd meisje" (Le don d'Adèle),
blijspel in vier bedrijven door Pierre Ba
rdlet. De regie is van de heer Chris Slui
ters.
Sint Maarten op zaterdag. Doordat dé
feestdag van Sint Maarten dit jaar op zon
dag valt, bestaat de mogelijkheid, dat deze
dag nu op zaterdag en maandag zal wor
den gevierd. Ten einde een versnippering
te voorkomen, verzoekt het gemeentebe
stuur van Beverwijk de verenigingen, wel
ke zich met de organisatie van dit kinder
feest bezighouden te bevorderen, dat Sint,
Maarten in deze gemeente op zaterdag zal
worden gevierd.
Geen spreekuut. De wethouder van on
derwijs in Beverwijk, is woensdag verhin
derd zijn wekelijks spreekuur te houden.
Excursie naar Rijksmuseum. Het histo
risch genootschap „Midden Kennemer
land," onderneemt zaterdag 17 november
een excursie naar het Rijksmuseum in Am
sterdam, waar onder meer een bezoek zal
worden gebracht aan de nieuwe stijlka
mers.
Er is op het ogenblik overal een tekort
aan blöemen. vandaar dat op alle veilin
gen een snelle prijsstijging valt te con
stateren. Ook op de Beverwijkse veiling
,,'t Centrum", konden aldus vrijdag hoge
prijzen worden genoteerd, zoals bijna twee
gulden voor een bos chrysanten. Deson
danks waren zij maandag opnieuw duur
der geworden. Er werd toen zelfs ook
ruim twee gulden voor een bos Gold Flin
betaald; een prijs, welke men in deze tijd
van het jaar zelden verneemt.
Het ziet er naar uit, dat deze hoge prij
zen zich nog wel enige dagen zullen hand
haven. Het wachten is immers op de
grote aanvoer uit de late kassen; met dit
zachte weer waarschijnlijk nog een kwestie
van een week.
Overigens staat men in de bloemenhan
del meer voor verrassingen. Enige dagen
geleden waren de prijzen nog abnormaal
laag, om onverwacht met ruim honderd per
cent te stijgen. Dit was in het bijzonder
het geval met de troschrysanten. ofschoon
ook de andere bloemsoorten sterk in waar
de zijn vermeerderd.
