Duitsland herdenkt Hauptmann
„president van het Duitse hart"
SPIERPIJN
KAMERJASSEN
CE PROGRAMMA'S
Stichting Nederlandse Pantomime
viert haar tienjarig bestaan
ft/ERMOGÈNE
Lustrumconcert van het
Haarlems Operakoor
Limburgers superieur in nationaal
korpsmuziekconcours
Première in Rotterdam
van O'Neills „Hughie"
OfShdaiftuntB
„Drukwerk van elk uur"
MAANDAG 19 NOVEMBER 1962
7
David Koning
Erepenning „Herscheppend,
schep ik" voor Ton Lutz
Brabants Cultuurprijs
voor Louis Toebosch
jfclèr
Toon Hermans in januari
met nieuwe one-man show
Clifford Bax overleden
nabeschouwingen
Zaterdag
Jammer
Zondag
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. Ü161
MOOIE HOLLANDSE KALENDERS
P. Zwaanswijk
üTOSCE's Roggebrood r
FUUKE
Concours voor vertolkers
van hedendaagse muziek
Amerikaan winnaar van
Wienawski-concours
lang en kort v.a. 29.75
Damshuizer
De radio geeft dinsdag
Televisieprogramma
DE STICHTING Nederlandse Pantomime
te Amsterdam begon zaterdagavond met
een feestelijk programma de omvangrijke
viering van haar tienjarig bestaan. Er wor
den in de komende dagen jeugdvoorstel
lingen en demonstraties gegeven, er is gis
teren een conferentie gehouden met geno
digden uit kringen van onderwijs en vor
mingswerk. In zekere zin betekenen deze
lustrumbijeenkomsten tevens het afscheid
van een vertrouwd geworden omgeving:
met de aanstaande sloping van een we
gens de toenemende ontvolking van de bin
nenstad leegstaand schoolgebouw verliest
men de eigen studioruimte, die daarin
was gevonden. Men is reeds druk aan het
zoeken naar een nieuw onderkomen in de
hoofdstad. Met behulp van de overheid zal
dat probleem wel snel worden opgelost.
Een tentoonstelling in één der aangrenzen
de lokalen bewijst immers met tal van do
cumenten hoezeer vooral de instructieve
activiteiten van dit gezelschap zowel door
kinderen als pedagogen wordt gewaar
deerd.
DAT EEN INSTELLING t,er bevordering
van de bewegingskunst, althans de licha
melijke expressie, het in Nederland zolang
heeft weten uit te houden en zelfs aanzien
lijke groeiplannen koestert met ruime
instemming van autoriteiten, is wel een feit
om even bij stil te staan teneinde geluk
wensen in ontvangst te nemen. Deze wer
den kort maar hartelijk uitgesproken door
prof. Fr. van Thienen, die vooral waarde
ring zei te hebben voor de sterke evolutie
in de laatste jaren. Vervolgens gaf oprich
ter en directeur Jan Bronk een overzicht
van de werkzaamheden. De stichting ex
ploiteert de groep „Carrousel" voor de jon
geren en het Mimetheater voor een publiek
van boven de zestien, organiseert cursus
sen voor jeugdleiders en heeft een eigen
vakschool. Deze laatste is ook bestemd voor
degenen, die direct of indirect bij de mime
betrokken zijn, zoals acteurs en dansers,
schilders en beeldhouwers.
HET EIGENLIJKE programma, waar
van de vertoning door vele genodigden
werd bijgewoond en dat deze week iede
re avond wordt herhaald, is opgebouwd
uit flitsen van repertoirestukken van vier
proefwerken door leden van de vaste kern.
De ereplaats het laatste nummer voor
de pauze is uiteraard ingeruimd door
gangmaker Jan Bronk, die met „Obses
sie" zijn persoonlijke stijl demonstreert.
Hoogtepunt is de impressie „Diepzee"
door Frits Vogels, die ook als zogeheten
mimograaf herhaaldelijk zijn talent heeft
kunnen bewijzen. Zijn caleidoscopische
constructius met vlakken zullen waarschijn
lijk in een grotere theaterruimte beter tot
hun recht komen. De oefeningen in bewe-
Advertentie
Leg THERMOGENE
WATTEN op de pijn
lijke plek. De welda
dige warmte verjaagt^
pijn en stijfheid -
's nachts terwijl u i'é
slaapt, overdag ji
als u werkt.
•STILT PIJN DOOR WARMTE-
Jan Bronk, directeur van de Stichting
Nederlandse Pantomime, bij een
decorontwerp van Arnold Hamelberg.
gingsplastiek roepen herinneringen op aan
de tijd dat Fernard Léger invloed uitoefen
de op het ballet.
OVER DE noviteiten is weinig positiefs
te zeggen. Vrijwel alle nummers bevatten
aardige vondsten, speelse of lichtelijk sa
tirische elementen, ondergebracht in een
compositorisch schema, maar uiteindelijk
ontbreekt bij al deze ruimtelijke beeld
spraak het noemenswaardige. De eigen
klankcomposities houden het gevaar in
dat men tezeer in het imitatieve blijft ste
ken. Met kunde, goede smaak en meesle
pende fantasie moge het ensemble door
gaan kinderogen te openen voor het won
derbaarlijke Ook in de richting van het
cabaret zijn er mogelijkheden tot ontplooi
ing.
De in 1954 ingestelde erepenning „Her
scheppend, schep ik" van de Rotterdamse
Kunststichting is zaterdag in de foyer van
de Rotterdamse schouwburg uitgereikt aan
de acteur Ton Lutz.
De heer W. A. Wagener, bestuurslid van
de Rotterdamse Kunststichting, overhan
digde de heer Lutz de penning; de heer
Wagener had vooral bewondering voor
Lutz' „open-toneeP'-presentatie van „Cy
rano de Bergerac": „een revolutionaire
gedachte waarmee de regisseur toneelge
schiedenis heeft gemaakt" Ton Lutz ant
woordde: „Ik heb naar artistieke eer en
geweten geprobeerd kunst te maken. Het
was in deze staalharde stad niet al te een-
voudigd de kunst te dienen".
De penning „Herscheppend, schep ik"
werd al eerder uitgereikt aan Eduard Flip-
se (1954), Eduard van Beinum (1956). Char
lotte Kohier (1957) en Albert van Dalsum
(1959).
De commissaris der Koningin in de pro
vincie Noord-Brabant, dr. C. N. M. Kort-
mann, heeft zaterdag de provinciale prijs
voor schone kunsten, die voor 1961 be
schikbaar gesteld was voor de muziek,
uitgereikt aan de Bredase musicus de
heer Louis Toebosch De commissie van
advies voor de toekenning van deze prijs
was samengesteld uit de heren Henk Ba-
dings, Willem Goedhart, Hein Jordans,
Jan Mul en Wouter Paap.
De heer Paap las het rapport voor waar
in wordt gewezen op het werk van de heer
Toebosch als componist van koor-, orgel-
orkest- en kamermuziekwerken. Bijzon
dere waardering wordt geuit voor zijn
kerkmuziek. Wat zijn werkzaamheid als
koorleider betreft, wordt gewezen op het
Fundamentkoor te breda, waarvan hij
sinds 1940 de leiding heeft en het door
hem in 1953 opgerichte koor „Orlando di
Lasso" te Breda. Laatstgenoemd koor is
volgens het rapport zeer nauw met de
werkzaamheden en idealen van de heer
Toebosch verbonden. Tenslotte wordt ge
wezen op zijn grote bekwaamheid als or
ganist en pedagoog.
rieure afdeling fanfare (verplicht werk
Ouverture de Concours van Marcel Poot)
moest „Irene" Grotebroek het met een
overigens knappe vertolking afleggen te
gen „Concordia" Einighausen. In de ere-
afdeling Harmonie was geen Limburgse
mededinger; hier kwam Zuidholland aan
zijn trekken met een briljante prestatie
van St. Matthias uit Warmond, die de
kampioenswimpel verwierf. Kampioen
werden verder „St. Caecilia", Ubachsberg
(uitm. fanf.), „Crescendo", Gulpen (uitm.
harm.) en „St. Joseph", Buchsen (ereafd.
Ign fungeerden de fteren Jos d^ fanf J- Het was voor het Limbuigse
prol. ir. Henk Badings ên Henrï korpswezen weer een briljahte dag.
VEERTIEN MUZIEKKORPSEN van de
Katholieke Federatie, die in de afgelopen
zomer op de wedstrijden van hun diocesa
ne bonden in de afdelingen uitmuntend
heid, ere en superieur het hoogst ge
taxeerd werden, kwamen zondag in het
Concertgebouw te Amsterdam tegen elkaar
in het geweer, ter verwerving van de
kampioenstitel. Er was voor iedere afde
ling een verplicht nummer en bovendien
moesten de deelnemende korpsen drie
vrije werken speelklaar hebben, waaruit
de jury er een voor vertolking aanwees.
Als
Arends. Uiteraard worden qp deze kam
piöenswedstrijden', die de .jaarlijkse belirol
ning vormen van het concoursseizoen, ex
tra hoge eisen gesteld. Het werd deze zon
dag een geduchte krachtmeting, waaruit
andermaal de superioriteit van de Lim
burgse korpsen tegenover die der overige
landelijke bonden bleek. In elke afdeling
waarvoor de Limburgse bond een of twee
mededingers afgevaardigd had (en dat be
trof op één na al de secties van het con
cours) werd de kampioenswimpel verwor
ven door een Limburgs korps. Alleen in
de superieure afdeling Harmonie werd het
een dubbeltje op z'n kant. Het werd tussen
het Limburgse Eysden en het Brabantse
Boxtel in totaal gelijk spel. wat ten slotte
nog in het voordeel van Eysden uitviel,
Enkele leden van het Nieuw Rotterdams
Toneel hebben veel eer ingelegd met het
initiatief tot de „Kleine Zaal"-producties
op zaterdagmiddag, een serie bijzondere
voorstellingen in het repetitielokaal van
de schouwburg voor een selecte groep van
toneelliefhebbers. Zaterdag werd de eerste
uitvoering gegeven, de première van de
eenacter „Hugie" van Eugene O' Neill,
en de waardering van de toeschouwers
kwam tot uiting in een minutenlang ap
plaus, dat vooral de grote creatie gold
van Hans Tiemeyer als de gesjochte
Broadwaygokker, die in zijn monoloog te
gen een ongeïnteresseerde nachtportier
een beeld geeft van een triest, verlopen
leven op de rand van de misdaad.
Het stuk speelt in de lounge van een
van de hotels in de zijstraten van de New
Yorkse avenues, die niet meer zijn dan
een derderangs logement voor de gaande
en komende man. De nachtportier (Bern-
hard Droog) wordt er uit zijn slaap ge
houden door de bravoureachtige gokker
Hans Tiemeyer), een van de „jongens,
die het weten", maar diens verhaal ver
schilt zoveel van zijn eigen dorre levens
sfeer, dat hij er geen interesse voor kan
opbrengen. Slaafs en afwezig zit hij vast-
gekluisterd aan zijn balie, luisterend naar
de woorden van zijn gast, die er eigenlijk
pas diep in de nacht enig begrip van
krijgt hoe hol die moeten klinken. Ver
bijsterd en weerloos tegen de onderwor
penheid van de portier praat de gokker
door, steeds maar door. Tot er nieuwe
hoop komt als hij de portier kan over
halen om een spelletje poker te spelen.
De regie was van Elise Hoomans, de
vertaling van Anty Westerling.
Toon Hermans gaat weer optreden. Ge
durende de tijd dat het publiek weinig
over hem hoorde, heeft hij hard gewerkt
aan de voorbereiding van een nieuwe
One-Man show. Op 4 januari zal de pre
mière in Maastricht worden gegeven.
In april zal Hermans zes weken in het
Luxor Theater te Rotterdam optreden.
Voorts staan o.m. twee maanden Kurhaus
in Scheveningen op het programma. Er
zijn voor de nieuwe show al contracten
getekend voor België, Oostenrijk en Duits
land. In beide laatstgenoemde landen zal
hij vier maanden blijven. Hermans en
zijn zakelijk leider. Dick Binnendijk, ho-
pen met dit nieuwe programma, geduren
de tweeënhalf jaar voorstellingen te kun
nen geven.
De Britse toneelschrijver en dichter
Clifford Bax is zondag in zijn woning te
Londen overleden. Hjj was 76 jaar.
Zijn beroemdste werk was waarschijn
lijk het uit 1932 daterende stuk „The rose
without a thorn". Daarna schreef hij nog
verscheidene hoorspelen en het toneelstuk,
„Golden Eagle", gebaseerd op het leven
van Maria Stuart. In 1932 werd hij Boedd
hist. Vijftien jaar later schreef hij een
hoorspel „The Buddha".
Het blijft
uitgebreide
teveel van het goede: twee
nieuws-magazines (Espresso
en Brandpunt) en twee amusementspro
gramma's (Rudi Carrel en Teddy Schol
ten) op twee achtereenvolgende avonden.
Leve de samenwerking! Maar wij stel
len met genoegen vast, dat de KRO erin
geslaagd is, na verwijdering van de reeds
lang eentonige „Akkoorden", een harmo
nieuze zaterdagavond-uitzending te ver~
zorgen. De editie van „Brandpunt le
verde het bewijs voor het bestaansrecht
van een actualiteitenrevue (weekblad),
uitgebracht naast het journaal (krantt.
Zij bevatte uitstekende reportages over
de Duitse „Spiegel"-affaire en over de
huidige toestand in Boedapest. Voorts een
vakkundig gemaakt filmverslag over de
bejaardenzorg in de Amsterdamse Spaarn-
dammerbuurt, waarin wij enige ouden
van dagen zagen verkommeren in de al
lerellendigste omstandigheden. Volgens de
commentator zijn er 60 a 70 duizend van
die krepeergevallen in ons land. Daardoor
werd dit een felle aanklacht tegen onze
zo sociale welvaartsstaat. Een knap stuk
werk van redacteur v. d. Heuvel en ca
meraman Kaart.
Het programma „Tijd voor Teddy" be
vestigde, hoe juist het was van Henk
Scholten, zich „artistiek" te scheiden van
zijn vrouw, teneinde aldus te ontsnappen
aan de plicht, het leuke echtpaar met
van die „leuke" liedjes te spelen, tot ver
velens toe. Zonder duetjes, kreeg de
voortzetting van de „Zaterdagavond-
acoorden" de vaart en de volwassenheid,
die passen bij een internationale show.
Gesteund door de George Mitchel Singers,
deed gastvrouw Teddy bijzonder goede
dingen. De madison, uitgevoerd door le
den van het Nederlands Dans Theater,
bleek een zeer aantrekkelijke opvolger
van de „twist". De Luchtmachtkapel en
de New Orleans Syncopaters zorgden
voor muzikale verrassingen en Dennis
Spycer, met zijn sprekende pop, bewees
waarom hij in de wereldberoemde Sulli-
van-show mocht optreden.
Dat de K.R.O. ook aan een quiz zou
gaan beginnen, was te verwachten (ze
doen elkaar tenslotte allemaal na). Maar
dat het zo'n gezellig spelletje zou wor
den, hadden wij niet verwacht. Ongetwij
feld is dat te danken aan Pim Dikkers,
die, gesteund door zijn acteertalenten,
een beschaafde, huiselijke en lekker-iro-
nische quiz-master blijkt te zijn. Het is
ook een pluspunt, dat de deelnemers (in
de studio en in de huiskamer) in dit
spel niet alleen hun dorre feitenkennis,
maar ook hun intelligentie kunnen meten.
De tweede aflevering van de serie „De
Fuik" tenslotte gaf ons weer een beter
inzicht in de superieure werkwijze van
de spionnenvanger overste Pinto. Behou
dens de zwem-test week de enscenering
van dit documentaire-verhaal nauwelijks
af van die van de eerste uitzending. Dat
geeft overigens de vereiste nuchtere kijk
op het knappe, maar o zo nuchtere werk
van luitenant-kolonel Pinto en zijn hel
pers.
1840, zeer amusante, lichte kost was. Tot
dit succes droegen zeker de fraaie decors
van Jan van der Does en de regie van
Ton Hasebos bij.
De nieuwe Franse, vrouwelijke trouba
dour Anne Sylvestre was ook voor ons een
soort van George Brassens. Het is begrij
pelijk, dat deze chansonnière met haar
poëtische, speelse liedjes, die de sfeer van
het platteland en het oude Frankrijk leve
ren, groot succes heeft geoogst in Parijs,
dat even goed als Amsterdam in deze tijd
hunkert naar positieve levensuitingen.
Wij zien deze begaafde chansonnière,
die zelf haar liedjes en muziek schrijft,
gaarne op het beeldscherm terug. Fred
Hoyte praatte dit programma op prettig-
beschaafde wijze aan elkaar.
(Van onze correspondent)
BONN Honderd jaar geleden, op 1" november 1862, werd Gcrhart Haupt
mann, eens dichtervorst van Duitsland, in het Silezische plaatsje Obersalzhiunn
als zoon van een hotelhouder geboren. Van die dag af tot zijn dood op 6 juni 1946
ontwikkelde Hauptmann ziclt van hotelierszoon tot een mislukte beeldhouwer,
daarna tot tweederangs dichter en tenslotte tot de grote toneelschrijver van het
1 1 J iTtnnre iit cnnviirlOTl
Aan de hand van Cruys Voorbergh de
den wij, met de V.P.R.O.-t.v. een grote
stap 120 jaar terug in de geschiede
nis, teneinde in de Leidse schouwburg de
uitvoering van een 19de eeuwse Harleki
nade bij te wonen. In de kluchtige panto
mime zagen wij Rob van Reyn als Arle-
quin, Yvonne Petit als Colombine en Al
bert Mol als Pierrot. En wij moeten zeg
gen, dat hun spel, in de entourage van
Advertentie
HET HAARLEMS Operakoor (H.O.K.)
dat op 17 april van dit jtar vijf jaar be
stond, heeft zondagavond dit jubileum ge-
telHk^concert'aal^Ew^omwanory^pro-"dit" korpT'twee punten hoger ge- 1 nationalisme, kortom tot de man, die met zijn Goetliekop, zijn waardig schrijden
3U8I ™lgelinge„, zijn op Ma. toon «voordo gesprekken vol ziener-
mengesteld met gedeelten uit opera's van Svmphonique" van Boedijn. Boxtel had ge- «hap, dichterlijkheid en pose, in Duitsland en daarbuiten een symbool was van
lijk gemaakt met een verrassende vertol- het menselijke in de Duitse geest,
king van een modern Amerikaans werk,
Legend van P. Creston. dat buiten kijf tot
Cornelius, Lortzing, Von Weber, Wagner,
Dworsjak, Bizet, Gounod en van de be
roemdste Italiaanse operacomponisten.
DE ZANGERESSEN en zangers van het
de merkwaardigste prestaties van dit con-
ZEST1EN JAREN zijn voorbijgegaan,
,_et. cours op hoog niveau behoorde. Doch vol- sinds Hauptmann in zijn huis Wxesenstein
operakoor zijn er zich uiteraard van be- g het regiement gaf de interpretatie in Silezië stierf. Zestien jaren, waarin de
Westduitse lezer, theaterbezoeker en cri-
wust, dat de vertolking van deze opera- ~gn het verplichte werk de doorslag. Met
fragmenten op een concert neerkomt op dg overige mcdedingers in deze topafde-
een beperkte beoefening van de muzikale (Wessem en Princenhage) viel trou-
Jj.i. TT.v» U/\fdn T?r,Av bot
wat maakte dat
de drie concurrenten van Eysden „met
dramatische kunst. Hun liefde voor het weng ook niet te spotten
muzikale element is echter groot. Het is j_ j_:_ <-
hun niet voldoende passief naar opera
koorzang te luisteren, zij willen er ook
aktief deel aan hebben. In de dirigente
Bep Ogterop hebben zij een geestdriftige,
kundige leidster gevonden, die hun opera
ambitie nog heeft kunnen stimuleren. Op
vele concerten is dit reeds zeer overtui
gend gebleken en zondagavond heeft men
daarvan opnieuw uitstekende resultaten
kunnen waarnemen.
lof" onderscheiden werden. In de supe-
Advertent ie
IN TEGENSTELLING tot de concerten
van „gewone" koren, wordt een opera
koor van amateurs doorgaans niet voor
ingewikkelde muzikale problemen ge
plaatst. Fraaie koorklank, doeltreffende
nuanceringen en eenheidscheppende rit
miek zijn de factoren die de indrukken
van operakoorzang bepalen.
Die indrukken zijn voor wat de zang van
het Haarlems opera-koor betreft, door
gaans uitstekend geweest, dank zij de stu
wende, inspirerende directie van Bep Og
terop en de begeleidingen van de pianisten
•Taap Brill en Johan Kat en de organist
Gosse Kroese.
VAN DE solisten heeft de alt-mezzo Mi
mi Aarden de toehoorders tot daverende
bijvalsbetuigingen gebracht met de vaak
overrompelende klank van haar intensief-
dramatische stem en met haar zeer bewo
gen voordracht. Ruime voldoening kon de
sopraan Nelly van Gelder geven al werd
daarbij de noodzaak van het perfectioneren
van de nog niet steeds betrouwbare hoog
te van haar glansrijke stem nog sterk ge
voeld. De tenor Wim Koopman toonde in
zijn zang een aanmerkelijke groei van de
beheersing van zijn karakteristieke tenor
stem. die vaak. mooi kon klinken. En ten
slotte moet de bas-bariton Gerard Droog
genoemd worden, die zijn fraaie stem aan
de vertolking van enkele arias en een duet
uitstekend dienstbaar kon maken.
PICASSO-TEKENINGEN GESTOLEN
Drie tekeningen van Pablo Picasso,
waarvan de waarde op 6.000 gulden per
stuk wordt geschat, zijn uit de Londense
woning van de Britse romanschrijver en
dichter Sir Osbert Sitwell ontvreemd.
Thema van expositie in Stedelijk
Museum en van Drukkersweekblad
Gelijktijdig nsa* de opening op vrijdag
jl. van de tentoonstelling van de Alliance
Graphique Internationale, die ditmaal in
Nederland van 17 november tot 10 decem
ber, in het Stedelijk Museum te Amster
dam wordt gehouden, is het Kerstnummer
1962 van Drukkersweekblad en Autolijn
verschenen in een gezamenlijke uitgave
n de Federatie der Werkgeversorgani
saties in het Boekdrukkersbedrijf en de
Vereniging van Nederlandse C'hemigrafi-
sche Inrichtingen.
Tentoonstelling en Kerstnummer hebben
beide tot thema „Print round the clock".
Zij geven een overzicht van de vele druk
werken die ieder mens van uur tot uur
krijgt te lezen Op de tentoonstelling wor
den werken geëxposeerd van alle leden
van de AGI. In het Kerstnummer is daar
uit een keuze gemaakt. De zes Neder
landse AGI-leden, de heren J. Bons, W.
Brusse, W. Crouwel, D. Elffers, W. Sand-
berg en O. Treumann verzorgden de vorm
geving van het Kerstnummer. De tekst
werd geschreven door Gerrit Kouwenaar,
de foto's zijn van Ed van der Elsken.
Nog een tweede tentoonstelling begeleidt
het verschijnen van het Kerstnummer. De
ze wordt gehouden van 16 november tot
15 december in het Stedelijk Museum te
Amsterdam en is genaamd „Ontwerpen
voor een drukkerij". Hij geeft een over
zicht van de werkzaamheden van Steen
drukkerij De Jong Si Co, Hilversum.
ticus nog geen kans zagen hun houding
te bepalen tegenover de nagedachtenis
van deze man, die zijn Goetherol en vor
stelijke dichterschap in de waagschaal
stelde, door ook onder Hitler in Duitsland
te blijven en zich zelfs door het Nazi
regiem te laten huldigen. Nog steeds is een
latente controverse aan de gang rondom
Hauptmann onder die schrijvers, die het
Derde Rijk verlieten en als emigrant de
Duitse ondergang afwachtten. Nog weet
men niet of men de stokoude Hauptmann,
wiens humanistisch medegevoel, pacifisme
en Schopenhauerse pessimisme niets te
maken hadden met Nazidom, waarmee
hem alleen een extreem patriottisme ver
bond, niet moet vergeven dat hij gebleven
is in het land, waarvan hij zich het sym
bool achtte. Was hij in laatste instantie
een vervolgde humanist of een eeuwige
aanpasser? Het zal wel een open vraag
blijven.
TER GELEGENHEID van Hauptmanns
100-jarige geboortedag is er in West-
Duitsland al sinds lange tijd veel georga
niseerd. Men spreekt zelfs van een Haupt-
mannjaar, omdat al maanden geleden
Westduitse theaters begonnen stukken
van de beroemde naturalist op hun pro
gramma te nemen. De televisie bracht een
serie Hauptmannstukken, het Duitse lit
teratuurarchief in Marbach stelde een
tentoonstelling samen, die nu in Keulen
te zien is en vele interessante foto's bevat,
de stad Keulen organiseerde een Haupt-
mannweek, de televisie zond een biogra
fisch programma uit, enzovoorts. Alom
huldigt men de nagedachtenis van de to
neelschrijver en ook van de mens Haupt
mann, al vermijdt men daarbij al te diep
in te gaan op de laatste veertien levens
jaren van de schrijver.
HET MEEST OPVALLEND van dit al
les is eigenlijk, dat voor de jonge gene
ratie de eens zo gevierde dichtervorst
(door Thomas Mann getypeerd als „Mijn
heer Peeperkorn" in diens Zauberberg)
praktisch een onbekende is. Want niet al
leen de politiek dubieuze levensperiode
van Hauptmann wordt min of meer dood
gezwegen, ook zijn stukken verschijnen
maar zelden op het repertoire van de gro
te Duitse theaters, waaruit men niet an
ders kan concluderen, dan dat deze natu
ralistische werken naast hun gedateerde
milieuschildering en sociale problematiek
toch te weinig algemeen menselijke in
houd hebben, om ook het na-oorlogse pu
bliek te boeien.
Natuurlijk is het mogelijk dat hierin
verandering komt na de huidige Haupt-
mann-herdenking, die gepaard gaat met
opvoeringen over heel Duitsland. Temeer
is er kans op een herleving van de be
langstelling voor dit werk, omdat een
groot deel ervan de sfeer en herinnering
oproept aan Silezië en de eilanden in de
Oostzee, iets wat bij de 12 miljoen uit het
oosten afkomstige bondsburgers moet in
slaan. Aan de andere kant betwijfelde een
Westduitse criticus wellicht terecht, dat in
de Bondsrepubliek de mensen nog een or
gaan hebben voor de spanning in Haupt
manns werk tussen lofzang en klaaglied,
olympische glans en de grauwheid van de
onderwereld.
VAN DE GROTE stukken, die Haupt
mann tussen zijn „Vor Sonnenaufgang" in
1889 en „Vor Sonnenuntergang" in 1932
schreef, zij er deze weken heel wat op de
Dutse planken te zien. Van zijn latere,
klassicistische werken hoort men minder.
Behalve het reeds genoemde „Vor Sonnen-
untergang", Hauptmanns rijpe goetheaan-
se stuk over de liefde van een oudere man
voor een jong meisje, worden gespeeld:
„De Ratten", het tragi-komische kazer
nestuk, „Die Weber", spelend onder de
door mechanisatie half verhongerde Sile
zische arbeiders, het lustspel „Biberpelz
over de pittige en sluwe wasvrouw Wolff,
die iedereen te slim af is, en Voerman
Henschel, de vierkante eerlijke man, die
verstrikt raakt in de strikken van zijn
eerzuchtige dienstbode Hanne.
Dit laatste stuk, in Nederland rondom
1900 beroemd door de opvoering met
Louis Bouwmeester en zijn zuster, bracht
de Duitse televisie in een schitterende op
voering van het Schauspielhaus in Zürich.
Op het scherm was ook nog een van
Hauptmanns kunstenaarsdrama's „Gabriel
Schillings Flucht" te zien; het stuk „Rose
Bernd" is eergisteren voor de televisie
vertoond. Men zou bijna geneigd zijn van
een Hauptmannherleving te spreken en
wie weet komt het daar in zekere kringen
nog van, als de nalatenschap van de schrij
ver, bezit van zijn jongste zoon uit het
tweede huwelijk, Benvenuto, binnenkort
wordt gepubliceerd zoals het plan schijnt
te zijn. Toch moet men betwiifelen of de
eens zo beroemde, schilderachtige Haupt
mann, die er in 1922 in ernst over dacht
boordevol kracht en
Vitamine B. 10 tegen 1
dat óók uw dokter
het eet.
Hofleverancier
Het Utrechtse Conservatorium organi
seert ir. het voorjaar van 1963 in samen
werking met de Stichting Gaudeamus een
nationaal concours voor vertolkers van
hedendaagse muziek. Aan dit concours
kunnen zowel solisten als ensembles met
een bezetting van maximaal 9 personen
deelnemen.
Voor de winnaars van het concours zijn
prijzen beschikbaar van f 2500, 1500 en
1000. Het repertoire, dat uit hedendaagse
werken bestaat, moet ook werk van een
Nederlandse componist bevatten.
De 27-jarige Amerikaanse vioolvirtuoos
Charles Treger is winnaar geworden in de
Henryk Wieniawski-wedstrijd. een van de
bekendste Europese muziekgebeurtenissen.
Hij ontvangt 40.000 zlotys die hij mag om
zetten in dollars (ongeveer 1700).
Treger is muziekleraar aan de univer
siteit van Iowa. De tweede plaats was voor
de Rus Oleg Krysa, die gevolgd werd door
de Pool Krzysytof, de Russin Isabelle Pe-
trosian, de Rus Miroslav Rusin en de
Amerikaanse Priscilla Ambrose.
Advertentie
V.P.R.O.-directeur, drs. van Nieuwen-
huyzen, is gisteravond teruggekomen op
de door W. F. Hermans geleide bespre
king van het boek „Grote Vier Omnibus".
Op mannelijke en waardige wijze heeft de
dominee de bedoelingen, die zijn omroep
met deze boekbespreking heeft, uiteenge
zet en verdedigd. Met hem betreuren wij
het, dat de directeur van de betrokken
uitgeverij, die men het droit de réponse
(een wederwoord) had willen geven, geen
gevolg heeft gegeven aan de uitnodiging,
aan deze uitzending deel te nemen.
De V.P.R.O. heeft in tegenstelling met
de uitgeverij van die boekbespreking
eerder nadeel dan voordeel ondervonden.
Tegenover die omroep en zijn goedwillen
de leiding zou het een chic gebaar geweest
zijn, „nog eens even te komen praten".
HILVERSUM 1. 402 m 746 kc/s. 7.00-24.00
KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Klassieke gram-
mofoonmuziek. 7.30 Voor de jeugd. 7.45
Morgengebed en overweging. 8.00 Nieuws.
8.18 Lichte orkestwerken (gr.) 8.50 Voor
de huisvrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40
Schoolradio. 10.00 Voor de kleuters. 10.15
Lichtbaken, lezing. 1025 Klassieke gram-
mofoonmuziek. 10.50 Klassiek pianoduo
(gr.). 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Lichte
grammofoonmuziek. 11.50 Volaan voor
uit, lezing. 12.00 Middagklok - noodklok.
12.04 Filmmuziek (gr.) 12.30 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Lichte
grammofoonmuziek. 12.50 Actualiteiten.
13.00 Nieuws. 13.15 Platennieuws. 13.30
Metropole orkest en solist. 14.10 Populai
re grammofoonmuziek. 14.35 Wij vrouwen
van het land: voor de plattelandsvrouwen.
14.45 Tierelantijnen, gevarieerd program
ma. (herh. v. zaterdag jl.). 15.45 Lichte
grammofoonmuziek. 16.00 Voor de zieken.
16 30 Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd. 17.40
Beursberichten. 17.45 Regeringsuitzending:
St. Maarten, door Henk Dennert. 18.00
Licht kwartet met zangsolisten. 18.20
Kaarten op tafel, gesprekken over actuele
problemen. 18.30 Country en Western Ex
press (gr.). 18.50 En nu mijn geval, vra-
genbeantwoording. 19.00 Nieuws. 19.10 Ac
tualiteiten. 19.30 Lichte grammofoonmu
ziek. 20.00 Gregoriaanse muziek. 20.20
Fluit en piano: Moderne muziek. 20.50
Klein taaigeding. 21.05 Omroeporkest en
solist: Moderne muziek. 22.15
22.25 Boekbespreking. 22.30 Nieuws. 22.40
Vreemd. een keuze uit woord, zang
en dans van elders enanders. 23.10
Lichte grammofoonmuziek. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 1007 kc/s. 7.00
AVRO. 7.50 VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Ochtendvaria (gr.). VPRO:
7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nieuws. 8.15
Programma-overzicht. Aansluitend: lichte
grammofoonmuziek. 9.00 Gymnastiek voor
de vrouw. 9.10 De groenteman. 9.15 Ween-
se klassieke kamermuziek (gr.). 9.40 Mor
genwijding. 10.00 Arbeidsvitaminen. 10.50
Voor de kleuters. 11.00 Voor de zieken.
12.00 Licht instrumentaal kwintet en zang
soliste. 12.20 Regerings-uitzending: Voor
de land- en tuinbouw. 12.33 Dansorkest en
zangsolisten. 13.00 Nieuws. 13.15 Medede
lingen, eventueel actueel of grammofoon
muziek. 13.25 Beursberichten. 13.30 Pro
menade-orkest en zangsoliste: Operette-
ziek. 14.00 Strijkkwartet en alsviool: klas
sieke muziek. 14.40 Schoolradio. 15.00 Met
naald en schaar. 15.30 Pianoduo: moder
ne muziek. 16.00 De wijnoogst aan de Dou-
ro, klankbeeld. 16.15 Lichte grammofoon
muziek. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Ama
teursprogramma. 17.55 New York calling.
18.00 Nieuws. 18.15 Eventueel actueel. 18.20
Instrumentaal Trio. 18.35 Lichte orkest
muziek. 19.05 Paris vous parle: gesproken
brief uit Parijs. 19.10 Carillon-bespeling.
19.15 Grammofoonmuziek. 19.20 Inleiding
tot muziekbegrip, muzikale lezing. 19.35
Vioolrecital: klassieke muziek. 20.00 Nws.
20.05 Gastenavond: gevarieerd program
ma. 21.45 Lichte grammofoonmuziek. 22.00
Pianorecital: Moderne muziek. 22.30 Nws.
en mededelingen. 22.40 Actualiteiten. 23.00
Moderne grammofoonmuziek. 23.55-24.00
Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.30
Weerberichten. 12.35 Licht instrumentaal
trio. 12.50 Beursberichten. 13.00 Nieuws.
13.15 Klassieke kamermuziek. 14.00 School
radio. 15.45 Duitse schlagers. 16.00 Beurs
berichten. 16 06 Duitse les. 16.21 Viool en
altviool: klassieke muziek. 17.00 Nieuws.
17.15 Voor de kinderen. 17.40 Boekbespre
king. 17.50 Licht ensemble. 18.18 Paarde-
sport-uitslagen. 18.20 Voor de soldaten.
18.50 Sportjournaal. 19 00 Nieuws. 19.30
Hand in hand met onze Noorderburen, le
zing. 19.40 Lichte muziek. 19.50 Syndicale
kroniek. 20.00 De duivenmelker, hoorspel.
21.08 Lichte muziek. 22.00 Nieuws. 22.15
Kamermuziek. 22.45 Moderne pianomu
ziek. 22.55-23.00 Nieuws.
Gen. Cronjéstraat 40-44 - Haarlem
Telefoon 54679
zich voor het rijkspresidentschap van de
republiek van Weimar kandidaat te stel
len en eens „president van het Duitse
hart" genoemd werd, ooit de roem zal
evenaren van zijn jongere tijdgenoten
Thomas Mann en Hugo von Hoffmanns-
tahl, met wie hij samen de drie pijlers
vormde, waarop de wereldberoemde uit
geverij Fischer Verlag werd gebouwd.
VOOR MAANDAG
NTS: 19.30 Huckleberry Hound, film. 20 00 Jour
naal en weeroverzicht. 20 20 Uitzending van de
Christelijk Historische Unie 20 30 Niet zo lang
geleden documentairefilm 21 20--22 35 Polikusch-
ka speelfilm
VOOR DINSDAG
VARA: 19.30 Spiegel der kunsten. NTS:
20.00 Journaal. VARA: 20.20 Achter het
nieuws. 20.35 Onbekend talent. VARA:
21.05 Boeren - een lust of een last?, do
cumentaire. 21.25 Voordracht. 21.40-22.30
Verdorven, film uit de serie Dick Powell
Shows.
