Teleurstellende opvoering van
Mozarts „Figaro" door Forum
Filmster
ontketent run
op winkels
"-MəSUHIl HUM!
V/
H. Friedericy overleden
0.%9ariUuitt
DE PROGRAMMA'S
H Silver Stoepke
Orgelbespeling door
Albert de Klerk
Film in voorbereiding
over het leven van
de prins
Eerste Britse
uitgave
in
fonetisch alfabet
Stichting Nieuw Beelden pleit voor inschakeling
van kunstenaars bij stedelijke ontwikkeling
De negen Muzen
■pr tsm» fl
VRIJDAG 23 NOVEMBER 1962
VOOR DE JEUGDGEMEENSCHAP
IN BRUSSEL:
os de klerk
heeft een feestelijke
verrassing voor U.
19
nabeschouwingen
VARA-uur
INDUS-HORLOGIS
J. Damshuizer
N.T.S.-toneel
NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL
Het Shaw-experimënt
Greenwich-museum
verwerft mooie collectie
zeeschilderijen
P. Zwaanswijk
Geen commerciële
televisie in Zweden
De radio geeft zaterdag
Televisie pro gramma
DONDERDAGAVOND werd door het operagezelschap „Forum" in de Haar-
iemse Stadsschouwburg een opvoering gegeven van Mozarts meesterlijkei muzie -
komedie „Le Nozze di Figaro". De avond was georganiseerd door de Neder-
landse Jeugdgemeenschap, afdeling Haarlem, en was bestemd voor alle jongeren
boven de vijftien jaar. De organisators konden zich verheugen over de belang
stelling: de Schouwburg was geheel bezet, „horum bracht heit werk in een Duitse
vertaling, dus als „Die Hochzeit des Figaro", waar men in de laatste tijd zelfs
Duitsland van terugkomt.
LOGISCHER ZOU het in ieder geval ge
weest zijn het werk, vermits men het niet
in het origineel, dus in 't Italiaans
wenste te geven, dan ten minste in 't
Nederlands voor het publiek te brengen,
wat voorheen ook vaak gebeurd is; ik her
inner mij zelfs nog een geraffineerde Hol
landse opvoering, onder leiding van nie
mand minder dan Sem Dresden. Maar het
gaat er tegenwoordig op lijken alsof onze
moedertaal onwaardig is voor de serieuze
zang. Het zij toegegeven, dat Italiaans
dankbaarder is met al zijn open vocalen,
maar ons Nederlands hoeft heus de vlag
niet te strijken voor het Duits met zijn
opeenhoping van medeklinkers. En boven
dien zoveel „Freundschaftspflicht" hebben
we niet te betuigen. Ik mag lijden dat
Forum" bij een volgende gelegenheid on
ze jongeren boven de vijftien komt vergas
ten op „Die Entführung" of „Die Zauber-
flöte", werken die Mozart origineel op
Duitse teksten schreef en die ter kennis
making van het genre opera zich heel wat
beter eigenen dan „La Nozze, want hier
mee zette men, bij wijze van spreken
de leerlingen van de eerste klas direct in
de exam,enklasse, waar men een begrips
rijpheid mag veronderstellen om de spiri
tualiteit van Beaumarchais-Da Ponte-Mo-
zart enigszins te verwerken.
TOEN „FORUM" een paar jaar gele
den voor de jeugd „Het geheime huwelijk
van Cimarosa opvoerde, kon men dit een
Advertentie
Brussel. Diana Lover, de geliefde filmster
die vorige week de première van de film
.Donkere Nachten" mei haar tegenwoordig
heid opluisterde, ontketende ongewild een
run op de Brusselse dekenwinkels.
In een vraaggesprekje op het toneel, voor
de aanvang van de film. gaf zij-te kennen
haar schoonheid te behouden met goed
slapen „Goed slapen, onder een 'draion
Good Night deken", voegde zij daar nog
aan toe. Het nieuws deed via de premiere
bezoekers als een lopend vuurtje de ronde
en de volgende dag werden de dekenwinkels
letterlijk bestormd om 'draion' Good Night
dekens! Heeft Diana Lover gelijk? „Ja"
zult u uitroepen, als u eenmaal onder een
'draion' Good Night deken geslapen hebt.
Wat een verkwikking, wat een nachtrust
Het geheim? 'Draion' Good Night dekens
zijn veel lichter, zachter en warmer. En
bovendien: geheel „kriebelvrij"! Koop zon
deken vervaardigd uit Bayers beroemde
text-ielvezel (in vele prachtige kleuren) en
ga beter slapen!
vrij wat gelukkiger keuze noemen. Ook
wat betreft, althans gerekend de hoge
eisen die Mozarts meesterlijke muziekko-
medie stelt en waaraan slechts door indi
viduele prestaties kon worden voldaan,
Maar dat waren dan solostukken of mo
menten van samenspel, die door doorge
winterde artiesten op eigen verantwoor
ding in de kern werden getroffen. De alge
mene conceptie miste echter datgene, wat
met de puntige geest de charme van het
werk bepaalt. Regisseur Paul Pella dreef
het naar het kluchtspel, maar met verlies
van de spirituele pointe in samenspel en
niet minder in ensemble-zang, die de dyna
miek van de finales als „quantité négli-
geable" buitensloot.
EN WAT EEN dilettanterige vertoning
was dat daar bij de slotaria van I („Dort
vergiss leises Fleh'n") met die figuratie
van een aantal dametjes! Het is natuurlijk
niet eenvoudig om tijdens zo'n lange aria
spel en tegenspel te onderhouden; in Mo
zarts opera's is er trouwens niets eenvou
dig. maar wel mogelijk zonder dergelijke
flauwiteiten De jeugdige vertolker van de
Figaro, de bariton Max van Weegberg zal
het op de duur wel klaarspelen om deze
scène te vullen; hij belooft wat. Ik had
hem wel eens willen horen in de kapitale
aria in IV „Ach, öffnet eure Augen" (het
equivalent van de fameuze tirade in „Le
mariage de Figaro" van Beaumarchais)
maar zij werd met meerdere fragmenten
gecoupeerd. En zo maakte hij de tekst er
van waar: „dat Wdit're verschweig ich"
Goede prestaties werden geleverd door An-
Steiner (Marceline) en Gerard Groot
(Bartolo), Anton Eldering (Almaviva), Jo
han van Haazen (Basilio), Joke Knaap
(Barberina), Lony Vonk (gravin) beter
de grote aria dan in de Cavatine
Henske Nooij (Cherubino) goed in
Canzone: dit alles althans gezien buiten
het spirituele verband van de interpreta
tie in haar geheel. De Suzanna van Anne
ke de Graaf bleef van allen het verst van
de charmerende geest van het werk. En
hoe kon ze dan toch in IV zo n goede
beurt maken met „Ach Saume langei
nicht"?
EN OF HET NU aan de Nederlandse
Orkestvereniging uit. Den Haag lag,
aan de dirigent Antoine Prévot, wil ik in
midden laten; maar wat er doorgaans aan
ongediclplineerd spel uit de bak opklonk
was Mozart onwaardig. Het spijt mij dat
ik het zeggen moet, maar met een „das
Weit're verschweig ich" is niemand ge
diend. de operakunst op een zo hoge top
wel het minst.
Advertentie
De prachtige INDUS kalender
met 12 schitterende kleurenfoto's
van Zwitserse landschappen ont
vangt U gratis na aankoop
van een INDUS-horloge in
de periode van 17 november tot
31 december 1962.Tegen inzen
ding van het daarvoor bestem
de, bij de juwelier aanwezige,
formulier aan INDUS-horloges
Rotterdam wordt U de
fraaie INDUS kalender
franco thuis gezonden.
Uw horlogee - juwelier zal U goorne een
der froaie kleurenfoto's vrijblijvend tonen.
DE GEHELE MOOIE COLLECTIE
vindt u bij juwelier
Hef Huis met het carillon
Grote Houtstraat 49 - Haarlem
dr. H. FRIEDERICY, de culturele at
taché van de Nederlandse ambassade in
Londen en vooraanstaand litterator, is in
de afgelopen nacht plotseling op 62-.jarige
leeftijd overleden. Dr. Friedericy, die een
lange staat van dienst als bestuursambte
naar in Indië achter de rug had, was tij
dens de Japanse bezetting in een concen
tratiekamp opgesloten. Na de oorlog was
hij onder andere pers- en culturele atta
ché bij onze ambassades in Washington
Bonn. Als zodanig kwam hij in 1959
naar Londen, waar hij zich later voorna
melijk met culturele zaken bezighield.
HIJ WAS IN Londen een hoogst geziene
figuur, wiens menselijke persoonlijkheid
door de velen, die met hem in aanraking
kwamen, diep zal worden gemist. Han
Friedericy ging met iedereen als een wer
kelijke vriend om. Friedericy was in En
geland de ziel van alle Nederlandse mani
festaties. Hij was juist teruggekeerd uit
Belfast, waar hij een Nederlandse schil
derijententoonstelling, met een zoals altijd
geestige speech, had geopend.
Friedericy heeft na de oorlog in ons
land naam gemaakt als schrijver van op
merkelijke romans welke in het vroegere
Nederlands-Indië speelden. Hij schreef on
der andere „Bontorio, de laatste gene
raal" (onder het pseudoniem Merlijn),
„Vorsten, vissers en boeren" en „De
Roadsman" en het onlangs verschenen
„De eerste etappe". Vooral met „De
Raadsman" leverde hij een schitterende
bijdrage tot de „Indische sector" van onze
letteren, die na de oorlog zo verrassend
sterk vertegenwoordigd werd door onder
anderen Breton de Nijs, de onlangs over
leden Maria Dermoüt, Beb Vuyk. Alberts
Van der Hoogte en Vincent Mahieu.
IN HET WERK van Friedericy met
als hoogtepunt „De Raadsman" is het
volgehouden sobere proza geen uiting van
koelte; het is als het ware met ingehou
den adem geschreven. De stromende on
besmette liefde van de zo menselijke au
teur voor zijn oude land doet hem alle
verfraaiing vermijden; elke poëtiseren
de uitweiding is hem vreemd. Zelfs het
gesloten verhaal is hem te veel. Het zijn
eerder schetsen die zijn boeken vormen
schetsen waarvan de situaties alleen die
nen om de mensen reliëf te geven. Want
Friedericy schreef over mensen. Geen
Advertentie
De va natievormen van de passacaglia
en de chaconne, die reeds driehonderdvijf
tig laar geleden door d.e Italiaanse orgel
meester Gïrolanio Frescobaldi in de orgel
kunst werden geïntroduceerd, hebben
sindsdien de grote belangstelling onder
vonden van orgelcomponisten en organis
ten. De organist Albert de Klerk heeft de
bezoekers 'van het orgelconcert, dat don
derdagavond in de gemeentelij ke concert
zaal door hem werd gegeven, kennis doen
maken met een orgelchaconne uit onze
tijd.
HET WERK WERD geschreven door de
Duitse componist Karl Holler in een ge
matigd moderne klankentaai, waarvan de
chromatiek frappant is, maar die toch door
de noodzakelijke tonale gebondenheid en
door de beïnvloeding door illustere voor
beelden uit het verleden, zeer vertrouwd
klonk. Deze evenwichtige, goed opgebouw
de chaconne-muziek werd bij de uitne
mend geregistreerde en gav* voordracht
van Albert de Klerk in heldere lijnen
In het korte Vara-programma van gis
teravond viel ons de door de journalist
Rien Bal geleide sportrubriek op, die in
woord en beeld getuigde van vakmanschap.
De presentator (die in de interviews een
goed en beschaafd vragensteller blijkt te
zijn), praatte drie degelijk gefilmde on
derwerpen aaneen, reportages over een
zeer succesrijk Noordelijk hockey-team,
over Rik van Looy en Peter Post, en over
de begaafde Sparta-keeper Van Doesburg.
En hij slaagde er daarbij in, door te
dringen tot de achtergronden en tot de
kern van de behandelde sportverschijnse-
len.
In „de Boekenmolen" deed Jaap Buys
een greep uit de overweldigende hoeveel
heid nieuwe uitgaven en herdrukken, die
Sinterklaas c.s. voor een zeer moeilijke
keuze stelt. (10.000 titels in 1962). Met
uitzondering van een tweetal gesprekjes
(het afscheidswoord van de bejaarde
schrijfster Annie Salomons was door zijn
wijsheid en bescheidenheid ontroerend)
zagen wij niet veel meer dan een man
die boek-titels voor de camera bracht
Maar Buys liet deze herhaalde handeling
van een gezellig en goed informatief bab
beltje vergezeld gaan en daardoor viel
het nauwelijks op, dat dit meer radio dan
t.v. was. De spreker liet zich voorts ken
nen als een man, die ook voor de tele
visie bijzonder geschikt is.
het iets te druk, op redelijke wijze gestal
te aan een kwebbelende grootvader, die
nog in de sfeer van het wilde Westen
leefde; Eli Blom, die de schrijver Alan
Squier speelde, had zich op zijn wijze,
vereenzelvigd met zijn rol en liet zo een
soms wat weke cynicus zien. Een Nien-
ke Sikkema stak als Gabby, het idealis
tische meisje, dat op avontuur wil, verre
boven alle andere medespelenden uit; ook
zij had zich in haar rol ingeleefd. Maar
wat de rest ervan maakte, lag echt op
het niveau van middelmatig amateur-to
neel. Braaf werden de uit het hoofd ge
leerde teksten gezegd en op bijna zielige
wijze probeerde men met behulp van ver
sleten trucjes de gangster, de rijke heer
en de stoere Amerikaan te spelen.
Ongetwijfeld heeft in deze het bij de
t.v. gebruikelijke gebrek aan voorberei
dingstijd ook een grote rol gespeeld (dan
wordt het met zulk een toneelgroep na
tuurlijk helemaal erg). Regisseur Willy
van Hemert deelde mede. dat de keuze
van het stuk „mede bepaald werd in ver
band met een overeenkomst met het to
neelgezelschap „Theater" te Arnhem.
Misschien schuilt in deze mededeling
van een begaafde t.v.-regisseur een ver
ontschuldiging voor het feit, dat hij dit
stuk, door deze groep gespeeld, voor de
camera's heeft moeten brengen.
Advertentie
Het in 1934 dpor Robert Elmet Sher
wood geschreven stuk „Het versteende
Woud" bracht op nogal geforceerde wijze
ergens in de woestijn van Arizona een
aantal uiteenlopende typen in een nood
situatie bijeen. Een zuiver meisje, dat naar
het land van haar moeder, Frankrijk, uit
ziet als naar het Beloofde Land; een mis
lukte schrijver, die in de wereld van col
lectiviteit en techniek geen illusies meer
heeft, maar tenslotte nog gevoelens van
een zuivere en grote liefde voor dat meis
je kan opbrengen; dan een rijk echtpaar,
waarvan de vrouw, in het aangezicht van
de dood, tot een vernietigende analyse van
.haar huwelijk komt; vervolgens de moor-
psychologie, geen stroom van dialogen had denaar Duke Mantee en zijn „gang", de
hij nodig om ze voor ons levend te ma
ken. Het „Indische" en de liefde van
de auteur daarvoor is in zijn werken
alom tegenwoordig. Friedericy heeft geen
barrière gevoeld tussen de rassen; daar
door heeft hij de Indische levensvorm,
cultuur, religieuze gesteldheid en van eeu
wen her voortlevende traditie in de kern
leren kennen en liefnebben. Als litterator
heeft hij dat puur aan ons kunnen door
geven
Naar verluidt heeft de directeur van het
filmdistributiekaploor Halbo te Am
sterdam het plan een film te maken over
het leven van Prins Bernhard. Het draai
boek voor deze film zal gebaseerd zijn op
het boek. dat de Amerikaanse schrijver
Alden Hatch na urenlange gesprekken
met de prins heeft kunnen schrijven
en dat kortgeleden bij de uitgeverij Becht
in Amsterdam is verschenen. Medegedeeld
is dat Prins Bernhard er zijn toestemming
voor heeft gegeven en dat Alden Hatch in
Amerika het draaiboek zal schrijven.
De film zal worden samengesteld uit
bestaande en authentieke opnamen, die in
de loop der jaren van de prins zijn ver
vaardigd, onder andere joumaaifilms. Er
wordt geen acteur aangetrokken die voor
ontbrekende filmstukken uit het leven van
de prins, diens rol zal overnemen Hoog
stens zullen enkele opnamen gemaakt wor
den van plaatsen, die voor het filmver
haal van vitaal belang zijn.
jongens die zich niets van de maatschap
pelijke Orde aantrekken en hun eigen le
ven willen leiden; en tenslotte enige min
of meer brave burgers, die nog geloven
in de idealen van de fatsoenlijke Ameri
kaan. Dit stuk, dat culmineerde in de
dood (het offer) van de cynische intel
lectueel, die op zoek was naar een ziel
was naar onze smaak te synthetisch om
echt te kunnen boeien. Een groep toneel
spelers van het eerste plan had het mis
schien toch nog aanvaardbaar kunnen ma
ken. Maar dat was gisteravond niet het
geval. In een bijzonder zwakke rolbezet
ting ging het ten onder. Er waren een
paar uitzonderingen; Henk Schaer gaf, zij
(Van onze correspondent
LONDEN E ngelands Nationaal
Scheepvaartmuseum, in Greenwich is uit
gebreid met een belangrijke collectie van
17e eeuwse Nederlandse en Vlaamse zee-
schilderijen. Deze collectie, nagelaten door
de Engelse marine-officier captain cnc
Palmer, bestaat uit 7S werken en is thans
de Print Room van het
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
Bureaugarnituren en Onderleggers
doeltreffende klankkleuren een kunstzinni- tentoongesteld
ge ervaring, die geen problemen opriep.
Dit was ook het geval met de vertolking
van een tweede noviteit, een triptiek voor
orgel „La vie intérieure" genaamd, van
de Franse componist Daniel Lesur uit Pa
rijs. Het werk bevat in melodisch en. har
monisch opzicht talrijke interessante irsS"
menten, mede door de klankentimbres, die
de componist bedoeld heeft. De vorm van
het werk blijft vaak verborgen door de
breed uitgemeten muziek-stroom. Maar
duidelijk werd de structuur van de con-
trapuntiek, die de componist bijzonder
knap beheerst. „La vie intérieure lijkt
geschreven te zijn voor een instrument als
het Cavaillé Coll-orgel van onze concert
zaal, want het klonk met de wisselingen
der 'registratie in de doorwrochte vertol
king van Albert de Klerk voortreffelijk.
UITGEVOERD NAAST de werken van
Holler en Lesur werd de Fantaisie in C
van César Franck toch weer een hoogte
punt van innige, schoon klinkende muziek.
Na de pauze vroeg Albert de Klerk aan
dacht voor de sierlijke, „empfindsame en
joueuze Sonate in D van Carl Ph. Em.
Bach met een verfijnde vertolking, prach
tig passend bij het Rococo-achtige karak
ter van deze muziek. Indrukwekkend werd
hierna Albert de Klerks uitnemende, vir
tuoze voordracht van het Preludium en Fu
ga van Carls vader, Johann Sebastian
Bach, muziek met de bewegelijke, schitte
rende glans van de voorname Barok.
museum, -
weesl. Mevrouw Palmer heeft de collec
tie voor de zeer schappelijke prijs van
50.000 pond van de hand gedaan. Voor deze
transactie ontving het museum een i ege-
ringssubsidie.
Aanstaande zomer zal de collecti* de
finitief worden ondergebracht in het
..Queen's House", waar zich eveneens de
andere schilderijen van het museum be
vinden. zodat daar dus de meest uitge
breide verzameling van 17e eeuwse zee-
schilderijen ter wereld te zien zal zijn. De
nieuwe collectie vormt tevens een belang
rijke kunsthistorische bijdrage. De schil
derijen zijn zodanig opgehangen, dat de
invloed van unieke Hollandse en Vlaam
se zèeschildersschool op de Engelse schil
ders uit die tijd kan worden bestudeerd
Jan Porcellis is met zijn „Vissersboot
op ruwe zee" de typische vertegenwoordi
ger van de overgang naar het Holland
se realisme, dat in scherpe tegenstelling
staat tot het manierisme van zijn voor
gangers, zoals de in Greenwich eveneens
vertegenwoordigde Jan van Wieringen
Van Eertvelt, Vroom, Willaerts en Van
Plattenburg. Porcellis' leerling Simon de
Vlieger is eveneens goed vertegenwoordigd
De jonge Willem van de Velde ontbreekt
natuurlijk evenmin. Een minder bekend
man, zoals Hendrik Staets, wordt hier als
een ontdekking beschouwd. Vele kleinere
zeespecialisten zorgen voor een zo volle
dig mogelijk overzicht van dit schilders
tijdperk.
De Stichting Nieuw Beelden heeft aan
de gemeenteraad van Amsterdam een no
ta aangeboden met acht ontwerpen, die
beeldende kunstenaars hebben gemaakt
om te laten zien hoe zij kunnen worden
ingeschakeld bij de totstandkoming van
stedelijke ruimten.
De ontwerpen zijn gemaakt door enige
werkgroepen. Deze werden ingesteld na
dat de stichting in het voorjaar van 1961
in een brief aan de wethouder van Pu
blieke Werken, had gepleit voor een in
tensievere inschakeling van beeldende
kunstenaars, niet alleen bij het tot stand
komen van openbare gebouwen, maar ook
bij de conceptie van stedelijke ruimte als
straten, pleinen, parken en plantsoenen.
De werkgroepen hebben nu een aantal
concrete objecten bestudeerd.
De stichting acht het nu gewenst met
hét resultaat daarvan in de openbaarheid
te treden, uitgaande van de volgende over
wegingen: het kan de omgeving waarin
wij leven slechts ten voordele zijn indien
de creativiteit van kunstenaars positief
aangewend wordt voor objecten, die er
toe kunnen bijdragen de bewoonbaarheid
en het aanzicht van de stad te verbeteren.
Om de kunstenaar zijn natuurlijke en zin
volle plaats in de maatschappij opnieuw
te doen innemen, is ook zijn inschakeling
bij het vormgeven aan openbare ruimten
noodzakelijk. Doordat deze projecten
slechts door een intensieve samenwerking
van gespecialiseerde kunstenaars tot stand
kunnen komen, zal deze samenwerking ook
kunnen bijdragen tot een verdere integra
tie van de kunsten.
De nota bevat de beschrijving en schel
sen van de acht ontwerpen, respectieve
lijk voor: het Rembrandtplein, Sportpark
Ookmeer, Surinameplein, het park van
Tienhovengracht, Slotermeer, Amsterdam-
Zuid, Winkelcentrum Osdorp, alsmede van
een fontein voor een plein of park. De
ontwerpen zijn van: Bennes, Ruys, Con
stant, Gawronski, Ittmann, Neumann,
Hartsuyker, Volten, Van der Heide, Kars-
ten, Ongenae en Sterenberg. In een zaal
tje in het- Stedelijk Museum worden tot
december de tekeningen, foto's en ma
quettes van de ontwerpen geëxposeerd.
Dure tentoonstelling. De grootste par
ticuliere kunstverzameling van het weste
lijk halfrond zal deze maand in haar ge
heel te New York te bezichtigen zijn. De
entreeprijs is 50 dollar per persoon. Het
Instituut voor Schone Kunsten van de
universiteit van New York heeft bekend
gemaakt, dat de verzameling eigendom
van de bankier Robert Lehman van
27 november tot 6 december voor het pu
bliek opengesteld wordt. De opbrengst
van de kaartverkoop komt ten goede aan
het beurzenfonds van het instituut, dat
onderricht geeft in de geschiedenis van de
kunst, de archeologie en het conserveren
van kunstwerken. De collectie bevat wer
ken van onder anderen Rembrandt, Cé-
zanne, El Greco, Goya, Velazquez, Renoir,
Holbein, Van Gogh en Gauguin.
Louis Couperustentoonstelling. Het
bestuur van het Nederlands Letterkundig
Museum en Documentatiecentrum in Den
Haag heeft het voornemen in juni 1963 een
tentoonstelling te organiseren ter herden
king van het feit, dat Louis Couperus op
10 juni 1863 werd geboren. Deze expositie
zal getiteld zijn „Vijf werelden van Louis
Couperus" en worden ingericht in het ge
meentemuseum in Den Haag naar een ont
werp van dr. J. Hulsker.
LONDEN Gisteren is in Engeland voor
het eerst een boek verschenen in een
nieuw uit 48 inplaats van 26 letters be
staand en van klanken uitgaand alfabet,
waarvan Bernhard Shaw zulk een groot
voorstander is geweest dat hij bij zijn dood
een reusachaig bedrag ter bekostiging van
de propaganda naliet.. Maar de rechtsgel
digheid van deze testamentaire bepaling
werd betwist met 't gevolg dat er uit Shaw's
nalatenschap van 10 miljoen slechts een
gering bedrag beschikbaar is voor het
nieuwe alfabet, zodat men in feite geld te
kort komt om het te verspreiden. Begrij
pelijkerwijze heeft men voor het experi
ment een van Shaw's toneelstukken uitge
zocht, „Androcles en de Leeuw" dat thans
in de nieuwe, op stenografie lijkende spel
ling is uitgegeven. Tegenover elke pagi
na staat de „vertaling" in gewone spel
ling.
Shaw's opvatting was dat de nieuwe spel
ling in elk geval een uitmuntend hulpmid
del voor kinderen zou zijn om Engels te
leren lezen, een taal waaraan wat spel
ling betreft vaak logica ontbreekt en waar
mee de schooljeugd dan ook talrijke ja
ren worstelt. Het aantal spellingsfouten op
de Britse scholen, ook van gevorderde
leerlingen, is vaak ontstellend. Deskundi
gen menen dat de nieuwe spelling het le
ren lezen met minstens een jaar en mis
schien zelfs twee jaar zal verkorten. Zo
als men weet, is de woordenrijkdom van
de Engelse taal enorm groot; er zijn on
geveer 500 paar woorden, die, hoewel op
dezelfde manier uitgesproken, een geheel
andere betekenis bezitten welke uit de
spelling moet blijken. Om de juiste spel
ling te leren is zeer veel tijd gemoeid. De
nieuwe spelling omzeilt dit probleem, maar
de moeilijkheid is dat hierbij uit de tekst
niet altijd valt af te leiden welk woord
wordt bedoeld. Het zogenaamde Shaw-al-
fabet is niet door Shaw gemaakt, maar
wel door hem aanbevolen. Het is bedacht
door een letterontwerper, de thans 74-ja-
rige heer Kingsley Read.
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s. 7.00-24.00
KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Geestelijke lie
deren. 7.30 Voor de jeugd. 7.45 Morgenge
bed en overweging. 8.00 Nieuws. 8.15 Lich
te grammofoonmuziek. 9.00 Dj inn, gevari
eerd programma (9.35-9.40 Waterstanden).
12.30 Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.33 Voor de jeugd. 13.00 Nieuws.
13.15 Platennieuws. 13.25 Musicerende di
lettanten. 13.45 Franse les. 14.05 Voor de
jeugd. 15.00 Chansons, (opn.). 15.15 Operet
te-aria's (gr.). 16.00 Als de dag van giste
ren. klankbeeld. 16.30 Lichte grammofoon
muziek. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Instru
mentaal trio en solist: jazz. 17.30 Boekbe
spreking. 17.40 Luit-recital (gr.): oude mu
ziek. 18.00 Kunstkroniek. 18.30 Zang en or
gel: lichte muziek. 18.50 Praatje voor po
litieke voetgangers, politieke lezing. 19.00
Nieuws. 19.10 Actualiteiten. 19.30 De Oele
wappers. gevar. programma. 20.00 Popu
laire klassieken (gr.). 20.50 Lichtbaken, le
zing. 21.00 Tierelantijnen, gevarieerd pro
gramma. 22.00 Moderne muziek (gr.).
22.20 22.25 Boekbespreking. 22.30
Nieuws. 22.40 Wij luiden de zondag in:
godsdienstig programma. 23.00 Nouveau-
té's: nieuwe klassieke grammofoonplaten.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II 298 m. 1007 kc/s. 7.00
VARA. 10.00 VPRO. 10.20 VARA.
19.30 VPRO. 20.00-24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Lichte ochtendklanken (gr.). (Om 7.35 Van
de voorpagina, praatje.). 8.00 Nieuws. 8.18
Lichte grammofoonmuziek. 8.40 Amateur
orkest. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Klassieke grammofoonmuziek. VPRO:
10.00 Samen thuis, lezing. 10.05 Een brief
uit Galilea, bijbeloverdenking. VARA:
10.20 Grammofoonmuziek. 10.30 Van de
wieg tot het graf, vragenbèantwöording.
10.45 Geknipt voor herhaling: gevarieerd
programma. 12.15 Tussen mens en nevel
vlek, lezing. 12.30 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw. 12.33 Sportactualiteiten. 13.00
nieuws. 13.15 VARA-Varia. 13.20 Vers van
de pers. 13.45 Voor de jeugd. 14.20 Radio-
Jazz-club. 14.50 Orgelspel. 15.05 Matinee
op de vrije zaterdag: Concertgebouw-or
kest: klassieke en moderne muziek. In de
pauze: 15.50-16.20 Documentaire over de
stad Haarlem in de letterkunde. 17.15 In
strumentaal trio en zangsoliste: jazzmu
ziek. 17.30 Weekjournaal. 18.00 Nieuws
en commentaar. 18.20 Dansorkest cn zang
soliste. 18.50 Grammofoonmuziek. 19.00 Ar
tistieke staalkaart. VPRO: 19.30 Nieuwe
vaart-Nieuwe kansen door een veraftderen
de maatschappij, lezing. 19.55 Deze week,
praatje. VARA: 20.00 Nieuws. 20.05 Wals-
orkes't. 20.35 En nu. Den Haag. amu
sementsprogramma. 21.35 Socialistisch
commentaar. 21.50 Nederlandse artiesten
op de plaat. 22.05 De lijnen van Tobins
hand, hoorspelletje. 22.30 Nieuws. 22.40
Chansons. 23.10 Lichte grammofoonmuziek.
23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Amusementsorkest.
12.30 Weerberichten. 12.35 Lichte muziek.
12.50 Programma-overzicht. 13.00 Nieuws.
13.15 Voor de teenagers. 14.00 Variété-or
kest en solisten. 14.30 Filmkreniek. 15.15
De Academie der Discofielen. 16.30 Lichte
muziek. 17.00 Nieuws. 17.15 Liturgische
zangen. 17.25 Jazzmuziek. 17.45 Engelse
les. 18.00 Kamerkoor: oude muziek. 18.28
Paardesport-uitslagen. 18.30 Voor de solda
ten. 19.00 Nieuws. 19.40 Lichte grammo
foonmuziek. 20.00 Kop en staart, cabaret.
21.00 Gevarieerd programma. 22.00 Nieuws.
22.15 Dansmuziek. 23.00 Nieuws. 23.05 Lich
te grammofoonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
De Zweedse luisteraars en kijkers zul
len op hun toestellen geen commerciële
radio of televisie krijgen. Gisteren heeft
de minister van Verbindingen, Gösta Skog-
lund, in zijn advies aan de door de re
gering ingestelde studiecommissie voor
radio en televisie, een duidelijk „nèen'
uitgesproken op het voorstel voor commer
ciële televisie of radioprogramma's.
Deze verklaring van de minister heeft
de steun van de Zweedse regering en
groep. Er wordt echter felle critiek ver
wacht van de vrije ondernemers en de
liberale Zweedse pers.
Advertentie
VOOR VRIJDAG
KRO: 19.30 Voorprogramma, maande
lijks programma voor jonge mensen (deel
2). NTS: 20.00 Journaal. 20.20 De bezet
ting XI, documentaire over Nederland in
de tweede wereldoorlog. 21.35 Pauze.
KRO: 21.40 Vaticanum II, nieuws rond het
Tweede Vaticaanse Concilie. 21.45 Rens
van Dorth wou eens even met U praten,
cabaretprogramma. 22.2022.45 Kinderen
van ons volk, een reeks programma's over
de zwakzinnigheid (Deel 2).
VOOR ZATERDAG
AVRO: 15.00 Weekend Journaal. 17.00-
17.45 Voor de kinderen. 19.30. Luipaard op
schoot, TV-film. NTS: 20.00 Journaal en
weeroverzicht. AVRO: 20.20 In AVRO's Te-
levizier. 20.30 Gitaarrecital. 20.45 Onze
vriend Higgings. TV-film. 21.10-22.45 Ster
ren en streken, amusementsprogramma.
