Kennedy optimistisch in zijn
boodschap aan het Congres
Nadruk op de onderlinge
afhankelijkheid van de
staten in de wereld
Nieuw bewind in Togo zal
minder pro-westers zijn
a
In Oost-Berlijn: geen
daden, maar woorden
Tsjombe wordt
in Kolwezi
bepraat
Lagere belastingen
voor Amerikanen
Pravda: „Waar zijn de
militante atheïsten?"
Nationaliteit en
religie in Israel
mm®
Kroesjtsjev belooft het kapitalisme
zonder oorlog te begraven
Duitse superbaan
is nog steeds
in de war
Bonn verbreekt de
betrekkingen
met Cuba
DINSDAG 15 JANUARI 1963
7
Onvoldoende groei
Zorg om de EEG
Meer voor "defensie
Kroesjtsjev en Ulhricht
zingen Internationale
A
Geen
success
Angry young men
Magneet Nkroemah
Defensief
Honderd Noren
Nonnen vermist
w
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Gisteren heeft presi
dent Kennedy weer de toespraak gehou
den die het meest overeenkomt met de
troonrede in ons land en die in de Ver
enigde Staten bekend staat als boodschap
over de State of the Union. Het was Ken
nedy's derde rede van die aard en de pre
sident toonde zich opvrllend optimistischer
dan bij beide voorgaande gelegenheden
De Amerikanen zjjn het meest getroffen
door het zware accent dat Kennedy legde
op de noodzaak van belastingverlaging,
maar zowel in de Verenigde Staten als
daarbuiten zal men er goed aan doen te
bedenken dat de president wellicht ster
ker dan ooit tevoren de nadruk heeft ge
legd op de samenhang tussen een welva
rend, krachtig Amerika enerzijds en een
zich vrij harmonisch ontwikkelende sta
tengemeenschap buiten Amerika's grenzen.
Hoe gezonder Amerika is des te gezon
der kunnen in materieel en geestelijk op
zicht veie andere staten worden.
Een krachtige en door zijn werkvakan
tie in Florida verjongde, president sprak
het nieuwe congres bijna drie kwartier
toe. Niet alleen zijn gestalte, maar ook
zijn taal is gespierd. Men moet echter een
snel en goed toehoorder zijn om van de
kwaliteit van zulk een rede tenvolle te
genieten. Kennedy spreekt in een hoog
tempo en zonder rethoriek.
Zijn optimisme kwam al dadelijk tot
uiting in de eerste passages: „Ik kan
rapporteren dat de toestand in deze oude
doch jeugdige unie goed is", zo verklaar
de de president onomwonden. Zowel in de
wereld als in het binnenland constateert
hij vooruitgang. Hij ziet echter beslist
geen reden om op de lauweren te rus
ten. „Dit is de helling van de heuvel, niet
de top", zo waarschuwde de president,
„Wij hebben eep begin gemaakt, maar
wij zijn pas begonnen". Vijf jaar lang
heeft Amerika vijf percent of meer werk
lozen gehad. De economische recessie is
thans voorbij, doch de groei is onvoldoen
de. Ieder jaar moeten in de Verenigde
Staten twee miljoen nieuwe banen wor
den gevonden; de bevolking neemt toe
met vier miljoen per jaar. Teneinde een
snellere economische groei te bewerkstelli
gen en de werkloosheid op te heffen acht
de president een permanente belastingver
laging absoluut noodzakelijk.
Hij stelde voor in een periode van drie
jaar de belastingen geleidelijk met 13,5
miljard te verlagen waardoor het pu
bliek niet langer tussen 20 en 91 per
cent van de inkomsten zou betalen, doch
tussen de 14 en 65 percent. Die verlaging
zal aanvankelijk een tekort op de begro
ting betekenen, doch het eindresultaat zal
ook voor de staat gunstig zijn, indien
inderdaad de economie op deze manier
kan worden aangezwengeld. Twintig maal
werd Kennedy's rede door applaus onder
broken. Het applaus bij de aankondiging
van de belastingverlaging was echter niet
algemeen, zeker niet onder de Republi
keinen.
„Wij zullen meer. beoordeeld worden
naar wat wij in ons eigen land doen dan
naar wat wij in het buitenland predi
ken", aldus de president. Met deze zin
sloeg hij een brug tussen zijn aanbeve
lingen voor een waarlijk algemeen stem
recht, een binnenlands vredeskorps en be
ter openbaar vervoer in de steden en zijn
opmerkingen over de toestand in de we
reld.
Hij vermeed het probleem van Groot-
Brittannië's toetreding tot de Europese
Economische Gemeenschap en sprak alleen
over een nieuw tijdperk van onderlinge
afhankelijkheid dat vorm begint te krij
gen. 'Hij was zo complimenteus moge
lijk ten aanzien van Frankrijk door op te
merken dat Frankrijk in de toekomst een
kernmacht zou zijn, doch verheelde niet een
sterk voorstander te zijn van een waar
lijk multitaterale kernmacht voor de
Noordatlantische Verdragsorganisatie als
mede voor versterking van de conventio
nele strijdmacht van de NAVO.
Uit een opmerking kon men Amerika's
zorg bespeuren over de gang van zaken
met de E.E.G.: „Indien de gemeenschap
pelijke markt zich zou ontwikkelen in de
richting van protectionisme en beperkin
gen, dan zou zij haar eigen principes on
dermijnen".
Bijzondere nadruk legde Kennedy op de
noodzaak van verdere hulp aan de ont
wikkelingslanden, r„et inbegrip van La-
tijns-Amerika. Die nadruk was wel nodig,
want de hulp aan het buitenland is wei
nig populair bij het Congres. De presi
dent bracht hulde aan het vredeskorps,
dat een jaar geleden nog geen 900 men
sen aan het werk had, doch over een 'jaar
9000 in actie zal hebben.
Met voorzichtigheid sprak Kennedy over
het dispuut tussen de Sovjet-Unie en China
erop wijzend dat een gespannen toestand
nog geen breuk is en dat het geschil niet
gaat over de doeleinden, doch slechts
.over de methode.
De president voorziet geen opzienbaren-
MOSKOU (AP) De Prawda schrijft
dat in Wit-Rusland de kerk het wint van
het atheïsme. In sommige gemeenten trek
ken rooms-katholieke en baptisten-kerken
niet alleen oudere mensen, maar ook de
jeugd, zegt het blad, dat partijleden en
leiders van de Komsomol (jeugdorganisa
tie) onder handen neemt, omdat zij er niet
in zijn geslaagd, gelovigen tot het atheïs
me te bekeren en de „wetenschappelijke
atheïstische propaganda" hebben verwaar
loosd.
Als voorbeeld noemt de Prawda het werk
van een katholieke priester in Odelsk, die
jonge mensen aantrekt door sportwedstrij
den te organiseren. „Hij doet wat de partij
en de Komsomol-organisaties of de collec
tieve boerderij moesten doen," schrijft het
blad. In Brest heeft de baptistenkerk een
band en een strijkorkest gevormd en daar
voor schoolkinderen aangetrokken.
De Prawda dringt er in haar artikel
getiteld: „Waar zijn de militante atheïs
ten?" op aan, dat de communisten op huis
bezoek zullen gaan om voor het atheïsme
te pleiten. „Deze propaganda eist een spe
ciale bekwaamheid," zegt de Pravda. „De
waarheid van de materialistische levens
beschouwing en de schadelijkheid en on
gegrondheid» van godsdienstige vooroorde
len, moet de gelovigen zonder hun gods
dienstige gevoelens,te kwetsen emotioneel
en overtuigend worden bijgebracht."
de veranderingen in de methoden en doel
einden der communisten, maar indien al
le ontwikkelingen tezamen de Sovjet-Unie
ertoe zouden overreden de weg van de vre
de op te gaan, dan, zo verzekerde Ken
nedy, zouden alle vrije landen hetzelfde
doen. Niet echter na deze verzekering ap
plaudisseerde het Congres, doch na de
zin die erop volgde en waarin de presi
dent verklaarde dat de vrije volken voor
lopig geen andere keus hebben dan de wa
pens gereed te houden. De defensiebegro
ting zal ook dit jaar weer stijgen (men
schat tot ongeveer 50 miljard). Voor kern
wapens alleen zal Amerika 15 miljard uit
geven.
Kennedy noemde de staking van kern
proeven bij de voorlezing van een soort
verlanglijst voor een betere werld, doch
het is enigszins merkwaardig dat hij geen
melding maakte van het geheime overleg
tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde
Staten over dit onderwerp en andere pro
blemen fé New York.
Aan de UNO werd lof toegezwaaid voor
de regeling van het dispuut over Nieuw-
Guinea, voor het streven naar eenwording
van Kongo en voor het feit, dat de UNO
een nuttig forum is geweest tijdens de cri
sis rond Cuba.
Kennedy houdt van zeilen. Het slot van
zijn rede getuigde daarvan. „Wij sturen
ons schip met hoop, vrees achter ons la
tend", zoals Jefferson reeds zei. De pre
sident dankte God die hem door een ge
vaarlijke engte geleid had en riep zijn ver
dere bijstand in bij het besturen van het
goede schip „de Unie".
De Russische ambassadeur Anatoly
Dobrynin bevond zich onder het gehoor
van Kennedy.
TEL AVIV (AFP) De Israëlische mi
nister van Binnenlandse Zaken, Mosje Sja-
piro, is volgens de Israëlische pers be
zig met de voorbereiding van een wets
ontwerp, waarbij aan iedere Israëlische
staatsburger van niet-joods geloof het ver
lenen van de Joodse nationaliteit zal wor
den geweigerd. Op de paspoorten en
persoonsbewijzen zal dan een onderscheid
worden gemaakt tussen godsdienst, natio
naliteit en staatsburgerschap.
Als de wet van kracht wordt, kan men
dus de situatie krijgen dat een Israëlische
staatsburger die niet van het Joodse ge
loof is, niet de Joodie nationaliteit heeft.
Met deze wet wordt dan een herhaling
voorkomen van gevallen als die van broe
der Daniel die, hoewel overgegaan tot het
katholicisme, niettemin het opperste ge
rechtshof in Israël heeft verzocht hem bij
arrest als Jood aan te merken, welk ver
zoek is afgewezen.
Premier Kroesjtsjev is gisteren in een
sneeuwstorm in Oost-Berlijn aangekomen
ter bijwoning van het congres van de Oost-
duitse communistische partij. Kroesjtsjev,
die breed lachte, nam zijn bontmuts af en
omhelsde Ulbricht tweemaal. De omhel
zing was zo hevig dat de bontmuts van
Ulbricht omhoog schoof en bijna van zijn
hoofd viel. Terwijl hij langs de aangetre
den eenheden van het Oostduitse Volks
leger liep, begon de menigte in spreekkoor
te roepen: „Vrede en vriendschap". Daar
na werd er rytmisch gejuicht. Deze op
name van beide partijleiders werd gemaakt
tijdens liet zingen.
Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
BERLIJN Premier Kroesjtsjev heeft
gisteravond in een even felle als onge
vaarlijke improvisatie de toon aangegeven
voor het Oostduitse partijcongres, dat van
ochtend in de Werner Seelenbinderhalle
in Oost-Berlijn is begonnen. Kroesjtsjev
sprak na zijn aankomst op het station in
Oost-Berlijn een begroetingsrede uit,
waarin hij al snel van de tekst afweek.
Hij herhaalde weer eens dat de commu
nisten het kapitalisme zullen begraven,
maar voegde er terstond aan toe, dat zij
daarvoor nooit een oorlog zullen voeren.
Hij repte met geen enkel woord over het
afsluiten van een afzonderlijk vredever
drag met Oost-Duitsland.
De Oostduitse partijbaas, Walter Ul
bricht, had het in zijn welkomstwoord
trouwens niet verder gebracht dan een va
ge verwijzing naar de oorlogsrestanten, die
nog niet uit Berlijn verdwenen zijn.
Kroesjtsjev, wiens rede in het teken van
de Duits-Russische verzoening stond, stel
de eerst Ulbricht over diens privé-toe-
komst gerust. Hij zei: „Er wordt in de
wereld veel gekletst over onze relaties met
de Deutsche Demokratische Republik en
Walter Ulbricht. Maar de meubelmaker
Ulbricht en de draaier Kroesjtsjev hebben
een gemeenschappelijke weg te gaan."
Kroesjtsjev stelde dat voor communisten
niet het nationalisme, maar de klasse-
strijd de beslissende factor is. „Wij, Rus
sen en Duitsers, hebben tegen elkaar ge
vochten, maar nu hebben we een gemeen
schappelijke vijand: de uitbuiters." Hij zei,
dat als Russen en Duitsers samen optrek
ken de zege zeker is.
De Duitse communisten, die de stations
hal met Duits gejuich vulden, wekten in
Kroesjtsjev de oude agitatorstoon tot le
ven. Hij zei dat het Westen op Adenauer
wedt, hetgeen fysiek en moreel onver
standig is. „Eerst sterft dat wat oud is.
Wij, mensen die reëel denken, weten dat
het kapitalisme oud en het socialisme
jong is. Wij vechten voor de ziel van
het Duitse volk, de Amerikaanse impe
rialisten willen het bloed van het Duitse
volk in een nieuwe oorlog vergieten. Deze
woorden zullen degenen die aan het ver
leden vasthouden niet bevallen. Maar ik
zeg hun: ga ons uit de weg.
Met de macht van onze ontelbare rijen
en het lied van het communisme op de
lippen, marcheren wij voort. De tijd van
het Westen is voorbij. Het Westen wacht
tot de D.D.R. verdwijnt. Welnu, heren
van de westelijke pers, noteer dit goed:
Wij wachten tot u van de aardbodem ver
dwijnt. Toen wij in de revolutie tegen
de Witgardisten vochten, was ons verschil
van mening met hen niet zo groot: wij
wilden allebei elkaar eenvoudig begraven.
Nu zullen wij het kapitalisme begraven
en ik zal daarbij met genoegen voorop-
schrijden. Maar die begrafenis moet in
ieder land door de arbeidersklasse zelf
voltrokken worden. Wij kunnen alleen ap
plaudisseren en we zullen er nooit een
oorlog voor voeren".
Mocht Kroesjtsjevs rede wat vreesaan
jagend klinken, naar de inhoud gezien was
zij het niet. Kroesjtsjev is de laatste tijd
door het Westen om zijn matigheid ge-
LOMÉ (AP) Het Westen kan naar
alle waarschijnlijkheid een veel minder
vriendschappelijk regime verwachten, als
opvolgster van de regering van de ver
moorde president Olympio van Togo.
De eerste aanduidingen uit dit West-
afrikaanse land doen vermoeden, dat de
mannen die Olympio hebben vermoord,
en zijn lichaam buiten het hek van de
Amerikaanse ambassade achterlieten,
een strijdlustige, nationalistische en min
der aan het Westen gebonden regering
wensen.
Bij het vernemen van de dood van
Olympio gaf het Witte Huis een verkla
ring uit, waarin stond dat „de regering
van de V.S. diep getroffen werd" door het
nieuws van de moord. In een persoonlijke
verklaring zei Kennedy, dat de vermoor
de Afrikaanse leider de vrede en vooruit
gang in Afrika heeft helpen bevorderen.
Volgens de Amerikaanse president heeft
Olympio de samenwerking tussen de
Engels- en Fransprekende landen op het
Afrikaanse continent aangemoedigd. „Hej
wijze oordeel van deze leider van Togo
en zijn staatsmanschap zullen gemist wor
den door alle landen die humanitaire op
vattingen koesteren".
De moeilijkheden in Togo houden ver
band met de hardnekkige handhaving van
het stammenverband, de invloed van de
Ghanese president Nkroemah, en vooral
het ongeduld van de jongeren. In Afrika
bekleden jonge mensen, omdat zij gewoon
lijk beter geschoold zijn dan de oude
ren, meer belangrijke posten dan jonge
ren elders in de wereld. Niettemin zijn
de meeste sleutelposities nog steeds in
handen van een oudere generatie.
Dit wekt bij de jongeren teleurstelling
en woede op. Zij hebben de macht bijna
in handen, en toch ontglipt deze hen tel
kens. In heel Afrika ontwikkelt zich een
klasse „angry young men" (ontevreden
jongeren).
Tijdens zijn bewind is Olympio gestuit
op grote tegenstand van Juvento, een or
ganisatie ontsproten uit de jeugdafdeling
van zijn eigen partij. De machtige Juven
to verweet Olympio de slechte betrekkin
gen met Ghana.
Vrienden van Olympio zullen Nkroemah
grotendeels verantwoordelijk stellen voor
de dood van Olympio. Het Pan-Afrikaanse
streven van Nkroemah oefent een grote
loofd en door de Chinezen gehoond. Hij
wilde nu, door een agressieve toon de in
druk wegnemen dat hij bezig is voor het
Westen door de knieën te gaan. Dat bleek
het duidelijkst uit zijn verwijzing naar de
Berlijnse muur. Hij zei dat er, sinds hij
Berlijn drie jaar geleden bezocht, veel
ten goedé is veranderd. Wat dan? Het feit
dat er „geen onzuivere elementen in Oost-
Berlijn meer binnen kunnen". Is dat geen
succes? vroeg Kroesjtsjev.
Men is geniegd met hem van mening te
verschillen. In de afgelopen drie jaar is
Kroesjtsjevs offensieve Berlijn-politiek (de
dreiging met een afzonderlijk vredesver
drag en de eis tot demilitarisering Van
West-Berlijn) veranderd in een defensief
beleid: de verdediging van de muur en
het verzoek de westelijke garnizoenen ondej-
de UNO-vlag te brengen. Overigens waren
Kroesjtsjevs'woorden maar een prelude op
wat er morgen te komen staat. Vandaag
zou Ulbricht een ongetwijfeld ontzag
wekkend vervelende openingsrede hou
den; woensdag komen Kroesjtsjev en Go-
moelka aan het woord en pas dan wordt
het ernst.
ELISABETHSTAD Volgens diploma
tieke kringen in Katanga en Noord-Rhode-
sië probeert een „vredesmissie", die presi
dent Tsjombe in zijn wijkplaats in Katan
ga is gaan opzoeken, van hem gedaan te
krijgen, dat hij Kolwezi zonder verzet
overgeeft aan de Verenigde Naties. De
missie staat onder leiding van André Roey,
directeur van de Nationale Bank van Ka-
tanga, en Jacques Houard, de Belgische
consul-generaal in Salisbury (Zuid-Rhode-
sië).
NDOLA (Noord-Rhodesië) Een trein
met 500 ton rijst, suiker en andere drin
gend nodige goederen is maandag uit Ndo
la naar Elisabethstad vertrokken. Het was
de eerste trein in twee weken, die naar
Katanga's hoofdstad reed. Men hoopt dat
het normale spoorwegverkeer over énkele
dagen hervat zal kunnen worden worden.
De eerste honderd van de 330 Noorse
militairen voor het UNO-leger irt Kongo
zijn maandag per vliegtuig naar Kamina
in Katanga vertrokken.
LEOPOLDSTAD Zeven Belgische non
nen, die zich op een missiepost in het on
rustige Zuid-Kasaï bevonden, worden ver
mist. Zoals bekend, zijn er kortgeleden
in Zuid-Kasai gevechten uitgebroken tus
sen verschillende stammen.
Dit is Nicolas Groenitzky, een zwager
van de vermoorde president Olympio
van Togo, die uit zijn ballingschap in
Dahomey is teruggekeerd om een
nieuwe regering te vormen. Een revo
lutionair comité van acht militairen
heeft voorlopig de macht in handen
genomen. Zij willen een nieuwe grond
wet opstellen en vrije verkiezingen
houden.
aantrekkingskracht uit op de radicale jon
geren, die tegenstanders zijn van de pro-
westerse regeringen in de andere Afri
kaanse naties in de omgeving van Ghana.
Ofschoon de jonge intellectuelen binnen
de grenzen van Ghana Nkroemah niet
mogen, zien de jonge intellectuelen bui
ten Ghana in hem hun leider.
De verhouding tussen Ghana en Togo
wordt nog verslechterd door het feit dat
de grens dwars door het gebied van de
Ewe-stam loopt. Nkroemah wil dat de le
den van deze stam in Togo zich bij Ghana
aansluiten en dit standpunt wordt door
Juvento gesteund.
(Van onze correspondent)
BONN Nog altijd hangen de kabels
van de kabelbaan Eibsee-Zugspitze in de
buurt van Garmisch-Partenkirchen doel
loos in de lucht. Ondanks de feestelijke
opening van de baan op 1 december, met
wijding van bisschop Neuhaeusler uit
München, kan het publiek er nog geen
gebruik van maken. Dit komt door een
dubbele pech:
Bij de ópeningstocht bleven de promi
nente gasten in de kabine aan de kabel
lange tijd hangen, doordat een camera
man in de regelkamer met een plof v§in
de tafel op de grond sprong, waardoor
het instrumentarium in de war werd ge
bracht. Later tilde de storm een van de
kabels uit zijn rail, waardoor verbouwin
gen nodig werden die nog steeds aan de
gang zijn en die de eerste weken nog
wel zullen voortduren.
Als de kabelbaan eindelijk loopt zal dat
een grote verbetering zijn voor de toe
risten die boven op Duitslands hoogste
berg, de' Zugspitze, willen komen. In tien
minuten kan de baan de reizigers over
een afstand van 4453 meter en een hoogte
verschil van 1959 meter, naar vlakbij de
top brengen, vanwaar roltrappen dan weer
leiden naar de zonneterassen, die plaats
bieden aan 1000 mensen.
Zolang de superbaan, waarover al veel
ophef is gemaakt, nog kampt met jeugd
verschijnselen, zijn de toeristen echter
aangewezen op de in 1930 geopende tand
radbaan, die er weliswaar 40 minuten
over doet, maar die tenminste stipt werkt.
SPD-bijval voor toepassing van
de rigide Hallstein-doctrine
(Van onze correspondent)
BONN Omdat Cuba diplomatieke be
trekkingen heeft aangeknoopt met Oost-
Duitsland, heeft de Bondsrepubliek haar
diplomatieke en consulaire relaties met
de staat van Fidel Castro verbroken. Dit
is geheel in overeenstemming met de zo
genaamde Hallstein-doctrine, volgens wel
ke Bonn geen diplomatieke relaties on-
onderhoudt met staten die het Oostduitse
regime hebben erkend.
De enige uitzondering daarop vormen
de relaties tussen Bonn en Moskou, maar
op dat punt hebben de Westduitsers steeds
het standpunt ingenomen, dat de Sovjet-
Unie, als één van de grote vier, een uit
zonderingspositie inneemt door haar ver
antwoordelijkheid voor Duitsland.
Het besluit tot verbreking van de di
plomatieke betrekkingen met Cuba werd
in Bonn met algemene instemming geno
men. Ook de socialistische oppositie bleek
van mening te zijn, dat geen andere weg
open stond.
Frankrijk zal voortaan de Westduitse
belangen op Cuba behartigen.
In de Van Braam Houckgeestkazerne
in Doorn heeft de commandant, luite
nant-kolonel J. A. van Reijn, Nieuw-
Guineakruisen uitgereikt aan mariniers
die in Nleuw-Guinea hebben gediend.
Foto: Commandant Van Reijn reikt het
kruis uit aan luitenant-kolonel
T. Jonkman (links).
