Nieuwe Kroesjtsjev: berusting
en terugkeer tot de lange weg
Mevrouw, profiteer ervan 1
TVaöVi
Ongerustheid in Frankrijk over
De Gaulle's eigengereidheid
Togo: nieuwe
regering
Bonn is ongerust over de
houding van De Gaulle
Bezigheid
Wereldnieuws
1000 BROEKEN
Rede weerspiegelt gecompliceerde en
gedestaliniseerde werkelijkheid
GEEN GEWELD,
MAAR OPBOUW
Westduitse liberaal
Döring overleden
Alleen Adenauer loopt uit de pas
f *~Praatótoel
Polen zit zwaar
in de kou
bouillon is kracht bouillon
DONDERDAG 17 JANUARI 1963
3
Tijdelijk extra voordelig
Monnet, Pflimlin en Mendès-France verzetten zich
De Gaulle naar Spanje?
0/5 de -
l
Maria Storm
de fijne Franse keelpastilie
ontsmet-verzacht
verfrist
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
BERLIJN, 17 januari. Na de spanning
waarmee Kroesjtsjevs verschijning werd
verwacht op 't Oostduitse partijcongres,dat
gistermiddag aan zijn besloten zittingen
begon, is zijn rede van gisteren een anti-
I ne berusting voor de dynamische figuur
Kroesjtsjev, sprak duidelijk uit zijn hele
rede. De ambitieuze, vitale man, die er
misschien van gedroomd heeft het com
munisme zelf naar de zege te leiden en
die geen handig middel daartoe onbe
proefd heeft gelaten is, om zijn eigen
climax geworden. Maar ook een anticli- woorden te gebruiken, opgebotst tegen de
max kan van historisch belang zijn en de „gecompliceerdheid van de situatie". En
grote rede van de kleine Russische leider zoajs een christelijke politicus op zo'n mo-
was er zo één. Men behoeft geen meester ment zijn toeverlaat zal zoeken in de bij-
in de kremiinoiogie te zijn om in deze bel, zo keert de mijnwerkerszoon Kroesjt-
toespraak van tweeëneenhalf uur te ont
dekken waar het om ging: het was geen
zorgvuldig geformuleerde beleidsverkla-1
sjev terug tot de inspirator van zijn ge
loof, Lenin.
Hele flarden die roken naar het verle
den van de oktober-revolutie, kwamen in
Kroesjtsjevs toespraak naar boven: de
verwerping van het nationalisme en de ac
centuering van het internationale karakter
van de arbeidersbeweging, de vervanging
van de gedachte dat het Oost-Westconflict
een militaire machtsstrijd zou zijn tussen
tegengestelde maar gelijksoortige rivalen,
door de stelling van een conflict tussen
hoog en laag, een universele klassenstrijd.
?n^_™Aa5_Cf°_P"gAng_^ I Tenslotte de oproep tot eenheid, als hei
ligste plicht voor het wereldcommunisme.
de bronnen van het rode geloof. Sterker
dan ooit na het mislukte Cubaanse avon
tuur sprak hier de tendens niet meer de
korte maar riskante weg van Trotzky
naar de wereldrevolutie te zoeken, maar
de lange en moeizame te gaan van de
economische opbouw en de innerlijke ver
sterking.
Die oproep leidde ook een verzoenend
gebaar in jegens de Chinezen: het aanbod
de polemiek voorlopig te staken en de ge
moederen tot rust te brengen. Het is te
vroeg om te zeggen of de Chinezen, die
de polemiek tenslotte begonnen zijn, daar
mee zullen instemmen. Als aan het einde
1,1 van die periode inderdaad een al-commu
Als een rode draad liep door de hele nistisch beraad in het V00ruitzicht wordt
rede het motief, dat met geweld naar bui- geste]d mogelijk wel. Maar ook uit dit aan-
ten, maar alleen een werkelijk bewezen bod kt Kroesjtsjevs berusting en te-
superionteit van het communisme eens de veng de handigheid van de Poolse leider
rode vlag in alle landen zal planten. Soms Gomoelka die deze compromisformule
ging dat motief schuil onder plichtplegin- uitvond Noch het herstel
van de monoli-
gen van solidariteit of uitdagende vulgan- I tisChe eenheid van het communistische
teiten. Aan Kroesjtsjev is mets van de Wok nQch de breuk en het uiteenvallen
Russische mens vreemd, noch zijn lomp- in twee nieuwe monolieten is in het be-
heid, noch zijn humor, noch zijn dioom lang van de kiejnere communistische lan-
van de broederschap der mensheid. den en paryjen Alleen uit een latent me-
rp i i ningsverschil halen zij ruimte om te ma
1 egêfl U€ SCnCflCtl I noeuvreren (in feite meer vrijheid voor
zichzelf), evenzeer als de neutrale landen
Na het miserabel geleuter van Ulbricht, dat doen tussen Oost en West.
diens pretentieuze Duitse poging tot een
alles omvattende balans van het wereld- I
communisme van het Chinees-Indische
grensgeschil tot de infectueuze darmziek
ten en het onbevredigend onkruid wieden
in de D.D.R. had Kroesjtsjev's toe
spraak de afmetingen en het tomeloze ka- I
rakter van een Russische rivier. De klas
sieke Duits-Russische haat-liefde-verhou
ding sprak er ook uit. Kroesjtsjev droom
de hardop van zijn politieke doel: een
Russisch-Duitse coalitie. Maar hij kon I
toch niet nalaten Ulbricht tegen de sche
nen te trappen met een honende verwij
zing naar de hogere arbeidsproduktiviteit
in West-Duitsland. Ulbricht had nog een
keer om een vredesverdrag gevraagd,
Kroesjtsjev zei dat hij daar geen haast
(Van onze correspondent)
BONN Op de Autobahn Düsseldorf
Keulen is vanmorgen de plaatsvervangen
de voorzitter van de Westduitse liberale
Freie Demokratische Partei, Wolfgang Dö
ring, dodelijk verongelukt.
Döring, die pas 43 jaar oud was, speelde
al sinds 1958 naast voorzitter Mende een
zeer belangrijke rol in de liberale partij.
Hij gold als representant van de jonge
mee heeft. Ulbricht critiseerde de Chine- I generatie, die haar vormingsjaren in de
zen om hun Indisch avontuur; Kroesjt- oorlog in het leger doorbracht. Döring was
sjev had nagelaten hem mee te delen dat een doortastend partijorganisator. Hij be-
hij niet van plan was de Chinezen aan te hoorde tot de kleine groep liberalen die
vallen. Voor Ulbricht en de Oostduitse goedé "betrekkingen onderhoudt met de so-
communisten, die hun grauwe; stad zo cialisten.
fraai hadden opgesierd, zijn dit zenuwach- Bij de jongste regeringscrisis drong hij
tige dagen. Zij zullen de god der dialee- aan op contacten tussen de F D P. en de
tiek danken wanneer de onverhoeds op S.PD, die samen over een kleine meer-
bezoek gekomen Russische oom met zijn derheid in het parlement beschikken,
onverwachte uitvallen is opgekrast. In de Spiegel-affaire oogstte Döring in
Analyseert men Kroesjtsjev's rede, dan brede kring grote sympathie door in de
stuit men op een hele keten van argumen- Bondsdag in het strijdperk te treden te-
ten die alle uitmonden op de primaire gen kanselier Adenauer, toen deze over
noodzaak van de economische opbouw der Spiegel-uitgever Augstein beweerde, dat
socialistische landen. (In mijn recente ar- hij aan landverraad verdiende,
tikelenreeks over de Oost-Westverhouding Dörings dood betekent voor de F.D.P.
na de Cubaanse crisis heb ik vermeld dat dat het leiderschap van Erich Mende onbe
in de Sovjet-Unie diepgaande economische twister is dan ooit. Of dat voor de toe
hervormingen worden overwogen gefor- komst voor de partij gunstig is, valt ech-
muleerd door professor Libermann die ter sterk te betwijfelen,
zouden kunnen uitlopen op een socialisti
sche markteconomie.). Kroesjtsjev heeft j
weliswaar betoogd dat militaire inspan
ning noodzakelijk blijft „de imperialis
ten verstaan alleen rakettenkracht"
maar dan toch als schild, waarachter die
economische opbouw ongestoord tot stand
kan komen. Zijn uitspraak, dat men niet
werkelijk over ontwapening kan denken
zolang de Duitse kwestie niet is opgelost,
is niet hoopgevend, maar ook niet irreëel.
De bewapening is geen oorzaak, maar het
gevolg van politieke spanningen. Nu is
de Duitse kwestie een niet zo makkelijk
weg te nemen oorzaak, maar zolang
Kroesjtsjev, zoals nu, zegt, dat hij daar
mee nog de tijd heeft, is er geen reden
tot alarm.
Dat niet-hebben-van-haast, een ongewo-
Het gecompliceerde patroon van meer
stemmigheden, politieke wensen en feiten,
markeerde de toon van Kroesjtsjevs rede.
Sommigen zullen haar verward noemen.
Maar de werkelijkheid is voor de Sovjet-
Unie verward geworden. Veel verwarder
dan in Stalins tijd, die een rijk met de
knoet bijeen kon slaan en bijeen kon hou
den. Uit Kroesjtsjevs woorden sprak een
ding: ook de werkelijkheid is gedestalini-
seerd.
Advertentie
3 dubbeltabletten Knorr
vleesbouillon voor slechts f.
2 dubbeltabletten Knorr
kippenbouillon voor slechts 75 ct
Fijn-gekruide Knorr bouillon uit kostelijk,
mals vlees. Proef 'tin zelfgemaakte
soep, als smaakverfijner in 101 gerechten
en puur als drinkbouillon. Heerlijk!
(Van onze correspondent)
PARIJS De links-liberale oud-pre
mier, Pierre Mendès-France, heeft op een
persconferentie zijn grote bezorgdheid uit
gesproken over de gevolgen, die gevreesd
kunnen worden van het dubbele neen-
woord van president De Gaulle op Groot-
Brittannië's kandidatuur voor de E.E.G.
op Kennedy's voorstel inzake een
NAVO-kernmacht. Mendès-France, die ook
als econoom een onaanvechtbare reputatie
geniet, ontkent dat de economische struc
turen van Groot-Brittannië en van het
Europese continent, zoals De Gaulle wil
doen geloven, onverenigbaar zouden zijn.
Frankrijk brengt de E.E.G. een doodsteek
toe, zo waarschuwde hij, want het is dui
delijk dat de vijf overige leden Groot-
Brittannië de vernedering willen bespa
ren.
De Raadgevende Vergadering van de
Raad van Europa, de grootste Europese
parlementaire vergadering, heeft in
Straatsburg haar stem verheven in het
koor van protesten tegen de opvattingen
van president De Gaulle over de Europe
se gemeenschappen en de toetreding van
Groot-Brittannië en andere landen.
Ingeleid door de Nederlandse socialisti
sche senator ir. H. Vos en de Franse oud
premier Pflimlin als rapporteur van de
economische en de politieke commissie,
hebben Britse, Westduitse, Nederlandse,
Luxemburgse, Oostenrijkse en Scandinavi
sche afgevaardigden zich en bloc tegen een
beperking van de Europese integratie tot
de gemeenschap van „de zes" gekeerd.
De spanning in de Raad van Europa
(die De Gaulle vorig jaar minachtend be
titelde als „een stervende ergens in een
hoekje") is kennelijk tot Parijs doorge
drongen, want de nieuwe Franse staatsse
cretaris voor Europese Zaken, Delonele,
is woensdagavond naar Straatsburg ge
reisd waar hij vandaag het woord zal voe
ren. Het debat zal daarna afgesloten wor
den met een stemming over de resolutie,
die de heren Vos en Pflimlin hebben in
gediend en waarin een beroep op de
E.E.G.-landen en Groot-Brittannië wordt
gedaan om spoedig tot een akkoord te
komen. (ANP)
Pflimlin, een vroegere minister van De
Gaulle sprak als zijn overtuiging uit, dat
„onze veiligheid gebaseerd blijft op een
versterking van onze alliantie met de Ver
enigde Staten". Hij waarschuwde tegen
opvattingen, die alleen het Amerikaanse
isolationisme in de hand kunnen werken".
Ook Jean Monnet, de Franse ontwerper
van de Europese organen, heeft de hou
ding van De Gaulle met kracht afgekeurd.
Terwijl ook uit andere politieke monden
in Frankrijk zelf allerwegen grote onge
rustheid wordt geuit over de gevaren van
het diplomatieke offensief tegen de weste
lijke bondgenoten, dat het staatshoofd
heeft ontketend, wordt zijn initiatief in de
eigen gaullistische gelederen als moedig
toegejuicht. De president der republiek
moet zelf, zoals de minister van voorlich
ting Peyrefitte meegedeeld heeft, de vele
verontrustende reacties op zijn verklarin
gen hebben uitgelegd als een onvermijde
lijk uitvloeisel van het feit, dat hij einde
lijk het beestje bij de naam heeft ge
noemd. Wanneer de werkelijkheid door
schijn wordt overwoekerd en iemand dan
de durf toont die realiteit weer onder
woorden te brengen, dan ondergaat de
buitenwereld, zo moet de generaal hebben
gezegd, onontkoombaar een zware schok.
Het Franse staatshoofd moet, volgens de
minister, bijzonder voldaan zijn over de
sanerende uitwerking van zijn jongste
persconferentie.
MADRID (AP) Volgens geruchten in
politieke kringen in de Spaanse hoofdstad
zal president De Gaulle binnenkort een
bezoek aan generaal Franco brengen. In
officiële kringen zei men hierover niets te
weten en één zegsman zei niet te geloven
dat generaal De Gaulle op dit ogenblik
naar Spanje zal komen. Volgens de ge
ruchten heeft de graaf van Parijs twee
weken geleden een brief van De Gaulle
aan het Spaanse staatshoofd overhandigd, toestand de juiste is.
LOMé (Reuter) Het revolutionaire
comité dat de macht in Togo in handen
heeft genomen, heeft de vorming van een
nieuwe, uit zeven ministers bestaande re
gering bekend gemaakt.
Premier is Nicholas Groenitzky, die te
vens de portefeuilles van binnen- en bui
tenlandse zaken en van defensie zal behe
ren. Groenitzky is uit Dahomey, waar hij
de leiding had van een bouwbedrijf, naar
Togo terug gekeerd, zulks op verzoek van
de militaire junta.
Een andere politieke tegenstander van
de vermoorde president Olympio, Antoine
Meatsji, die als balling in Ghana vertoef
de, is benoemd tot minister van finan
ciën, openbare werken, vervoerszaken en
posterijen. Meatsji zal tevens tijdelijk als
minister van onderwijs optreden.
Pana Ombri is minister voor radio- en
voorlichtingszaken geworden. Hij en de
nieuw benoemde minister van arbeid Noe
Koetoekloei hadden ook zitting in de vori
ge regering
Meer armslag voor leger
De leiders van de staatsgreep hebben
meegedeeld, dat zij niet van plan zijn zich
met politieke zaken te gaan inlaten. Waar
nemers hebben evenwel opgemerkt dat het
Togolese leger „beschikbaar" zal blijven
Een der juntaleiders heeft bij een mili
taire parade in Lomé verklaard, dat het
leger tot vijf maal zijn huidige omvang
zal worden uitgebreid.
(Van onze correspondent)
BONN De rede van Kroesjtsjev lijkt
realistischer dan zijn vroegere uitlatingen,
aldus perschef Van Hase in Bonn. De
Westduitse regering betreurt het evenwel,
zo ging hij verder, dat Moskou nog steeds
uitgaat van het principe van een Duitse
splitsing. Deze terughoudende woorden
waren de enige die Von Hase over de rede
van de Russische premier wilde zeggen,
waaruit blijkt dat ook Bonn niets wil doen
om de kwestie-Berlijn opnieuw toe te spit
sen door harde verklaringen af te leggen.
Ook om een andere kwestie zeilde Von
Hase omzichtig heen, namelijk om de re
actie der bondsregering op president De
Gaulle's afwijzing van volledige Britse
toetreding tot de E.E.G. Volgens Von Ha
se besprak het kabinet, dat gistermiddag
bijeen was, het probleem niet. Voor opwin
ding is echter geen aanleiding. De bonds
regering blijft bij haar oude standpunt dat
Britse toetreding wenselijk is, aldus de
perschef, en daarnaar blijft zij streven.
De voortzetting van de onderhandelingen
in Brussel voerde Von Hase aan als het
bewijs dat een rustige beoordeling van de
Achter de schermen verneemt men in
Bonn echter andere geluiden. Vele minis
ters en Bondsdagafgevaardigden maken
zich grote zorgen over de recente ontwik
kelingen. Zij menen dat het alleen nog
lukken zal De Gaulle tot instemming met
opneming van Groot-Brittannië in de Ge
meenschap te dwingen, indien men de
Franse president duidelijk maakt dat de
Frahs*Westduitse .alliantie na het aftreden
van Adenauer eind 1963 ernstig in gevaar
iis als hij niet meewerk^.
De socialistische fractievoorzitter Ollen-
hauer heeft in een brief de kanselier al
gemaand al zijn invloed aan te wenden
bij De Gaulle om 'n wijziging van 't Franse
standpunt te bewerkstelligen. Adenauer
gaat maandag op bezoek bij de Fran
se president. De kanselier zelf denkt over
dit alles ietwat anders. Hij toonde zich
gisteren boos over de houding van de
Westduitse delegatie in Brussel en van
minister Schroder.
„Zijn uitlatingen dreigen mijn relatie
met De Gaulle te verstoren", zo meent de
bondskanselier, die echter niet kan ont
kennen dat de Westduitse houding in Brus
sel geheel overeenstemt met het officiële
standpunt van de regering in Bonn.
Kabelbaan
In deze donkere dagen houdt de lokale
VVV in onze kleine nederzetting aan de
Noordhollandse kust haar jaarvergadering.
Ik woon die vergadering nooit bij, daar ik
niet behoor tot de neringdoenden noch tot
die categorie van lieden die kans zien op
velerlei wijzen winst te trekken uit het
verblijf van zomergasten.
Belangstelling heb ik er wel voor een
enigszins huiverige belangstelling zelfs,
want ik ken alle leden van de vereniging
en hun belustheid op de uitbreiding van
de badplaats. Mijn verlangens dienaan
gaande staan lijnrecht tegenover de hun
ne. Zodra dus in het wekelijkse streek
blad een bloemrijk verslag van meerge
noemde vergadering afgedrukt staat,
vlieg ik het door om te zien of er on
heil boven ons hoofd hangt.
Gelukkig voor mij blijken de briljante
ideeën van de lokaal-geïnteresseerden over
het algemeen niet te realiseren. Ditmaal
echter heeft onze gecombineerde meterop-
nemer - pensionhouder - goochelaar - Sin
terklaas-tel epaat en wettige vader van
zes kinderen een plan geopperd dat me
eerst deed gruwen, maar dat me bij na
der inzien, mits goed uitgewerkt, heel aan
trekkelijk lijkt.
Hij wil een kabelbaan. Beginpunt in een
dorp ongeveer vijf kilometer landinwaarts.
Men beklimt daar een cabine, laat zich
een minuut of tien zacht over de duinen
zeulen en roetsjt hier de zee in. Dit laat
ste heb ik er zelf bij gedacht, want het
komt me voor dat zoiets de spanning en
het amusement belangrijk verhoogt. Vóór
het instappen zou de passagiers gevraagd
moeten worden of ze geheel gekleed of ge
heel ongekleed te water wensen te gaan.
In het laatste geval dienden de manne
lijke en vrouwelijke elementen strikt ge
scheiden gehouden te worden. Onzedelijke
tonelen zouden de fazanten en konijnen
voorgoed op de vlucht kunnen jagen en
zodoende de attracties voor de welvoeg
lijke reizigers aanzienlijk verminderen. Ge
durende de rit bestaat ruimschoots gele
genheid zich van zijn kleren te ontdoen,
de kledingstukken netjes opgevouwen in
een daarvoor gratis beschikbaar gestelde
plastiek zak te stoppen en deze, alvorens
men de plons neemt, uit het raam van de
cabine op het hoofd van een argeloze zon
nebader te laten neerdalen.
Als er nu niet van tevoren geïnformeerd
wordt naar de zwemcapaciteiten van de
passagiers en men zorgt ervoor dat het
eindpunt zich een flink eind zee in be
vindt, lijkt me de kabelbaan een ideale
manier om het steeds groeiend gedrang
der dagjesmensen op ons smalle strand
tegen te gaan.
Ik denk dat ik een brief aan het bestuur
van de V.V.V. ga schrijven ivaarin ik van
mijn instemming met het progressieve plan
van onze goochelaar getuig en bovendien
mijn aanvullende ideeën toelicht. Je zult
zien dan gaat het vast niet door.
Advertentie
Advertentie
WARSCHAU De aanhoudende hevige
kou in Polen het vriest overal minstens
20 graden heeft het transportsysteem
van het land zó bemoeilijkt, dat naar vele
plaatsen geen kolen meer kunnen worden
vervoerd. Het dreigend kolentekort in het
land, dat jaarlijks gemiddeld 17 miljoen
ton steenkool uitvoert, heeft geleid tot een
prioriteitenstelsel. De produktie van niet-
essentiële bedrijven en de verwarming
van niet dringend noodzakelijke gebou
wen wordt tijdelijk stilgelegd. Allereerst
zullen gas- en elektriciteitsbedrijven, zie
kenhuizen, bakkerijen en andere belang
rijke bedrijven worden bevoorraad.
BERLIJN In Oost-Duitsland zullen in
verband met het door de vorst ontstane
kolentekort beperkingen worden opgelegd
aan het treinverkeer (AP)
De afgelopen december
maand heeft velen een wel
kome dosis vrije tijd extra in
de schoot gegooid, doordat zij
op min of meer gewiekste ma
nier de feestdagen aan elkaar
wisten te knopen door middel
van snippertouwtjes. Het zou
interessant zijn te weten hoe
men deze onvoorziene adem
pauze heeft besteed, doch dat
is in vele gevallen moeilijk te
achterhalen. Er zijn echter
twee zeer aanzienlijke per
soonlijkheden, van wie achter
af gebleken is dat zij niet
luierend hebben willen stilzit
ten. Hun vrijetijdsbesteding
heeft geresulteerd in iets, wat
men in hoogdravende kringen
wel eens een „geste" noemt.
Een geste is niet zomaar een
daad. Het is een plechtige,
verheven, wei-overlegde en
belangrijke activiteit, die be
doeld is om enige ophef te
veroorzaken. Welnu, die ophef
is inderdaad niet uitgebleven.
De „geste" van de twee
hoogleraren prof. Van Bem-
melen en prof. Pompe bestond
in een zwaarwichtig berede
neerd pleidooi tot het vrij
laten van vier Duitse indivi
duen, die niet zonder enige re
den een levenslange gevange
nisstraf zitten uit te zitten in
een Nederlands gevang, nadat
zij ook al niet zonder reden ter
dood waren veroordeeld; door
een speling van de Nederland
se opvattingen en tradities
ontsnapten zij aan de kogel, of
schoon niet met unanieme in
stemming van een deel des
volks.
De twee hoogleraren, die
hun gerekte kerstvakantie
hebben besteed aan het uit
denken van deze volkomen
ongemotiveerde onderneming,
huldigen blijkbaar het stand
punt dat men in zijn vrije tijd
zich niet moet overgeven aan
lichtzinnig vermaak of popu
lair amusement, doch dat men
zich moet beijveren iets te
bedenken dat ligt op het peil
waarop men zich in het maat
schappelijke leven beweegt.
Ik kan mij voorstellen dat
de heer en mevrouw Van
Bemmelen bij de heer en me
vrouw Pompe op bezoek zijn
gekomen en dat de mannen
zich toen in het twinkelende
licht van de kerstboomlampjes
(de Pompes hebben altijd een
prachtige kerstboom!) in ge
degen kout hebben terugge
trokken, terwijl de dames over
de kinderen spraken.
De heren zullen misschien
fijntjes de kerstgedachte heb
ben aangeroerd. „De kerstge
dachte" is een dankbaar en
veelomvattend onderwerp van
maatschappelijke allure, waar
over men uren praten kan. En
na de kerstgedachte kwamen
de „euvelen van deze tijd". En
na de euvelen van deze tijd
kwam natuurlijk „het vak".
Strafrecht, strafvordering en
criminologie is hun vak. „In
ons vak," zal de heer Van
Bemmelen hebben gezegd,
„wordt niet aan de weg ge
timmerd. Wij zijn geen Mies
Boumannen, om zo te zeggen.
Niemand staat van ons te kij
ken. Wij werken in het ver
borgene, ook al schragen wij
de samenleving. Schragen ge
beurt altijd in het verborgene.
Wij komen nooit voor de te
levisie, hoogstens in een quiz
maar dat kan je niet doen.
Maar als we nou es
De heer Pompe spitste de
oren. Nog worstelend met
resten vaft het diner en de
kerstgedachte, zag hij een
avontuurlijke trek op het ge
zicht van zijn collega. Wat wil
die Van Bemmelen, dacht hij.
Die Van Bemmelen heeft iets
in de zin.
„Als we nou es
Misschien is het ook heel
anders gegaan, maar in ieder
geval moeten ze samen op het
idee zijn gekomen. Het was
een volkomen van alle actua
liteit gespeend onderwerp en
een door niemand verlangde
inspanning, waarmee deze
twee heren zich tussen kerst
en nieuwjaar hebben bezigge
houden. De vier Duitse oor
logsmisdadigers zijn, wat Ne
derland betreft, volstrekt ver
leden tijd. Dingen waarover
niet meer gesproken noch ge
dacht behoeft te worden, ten
zijTenzij men absoluut
niets beters, nuttigers of in-
teressanters meer bedenken
kan.
Welnu, dat zal dan met Van
Bemmelen en Pompe wel het
geval zijn geweest.
Sommige reacties op het
vreemde pleidooi van de pro
fessoren spraken van „het pro
bleem der Duitse oorlogsmis
dadigers". Ik geloof dat dit
onjuist geformuleerd is. Deze
vier lieden vormen geen enkel
probleem. Hun zaak is uit,
achter de rug, afgewerkt, ver
geten. Althans, strafrechtelijk
en formeeel vergeten want
er zijn veel mensen, die nóóit
vergeten kunnen wat deze lie
den hebben gedaan. Dat
„nooit" moet men eerbiedigen,
omdat het verbonden is met
een toppunt van menselijk
leed, met een maximum aan
lijden en een onherstelbaar
verlies. Een verlies aan dier
baren, maar ook aan vertrou
wen in de mensheid. Er zijn
mensen die voorgoed hun ver
mogen om in een basis van
humaniteit bij alle redelijke
schepselen te geloven, verlo
ren hebben. Dat is een schrij
nend verlies, waar groot me
delijden bij past.
In een brief aan de minister
van Justitie, die ons ter inzage
bereikte, schrijft een acade
micus: „Beiden (Aus der Fün-
ten en Lages) heb ik van vrij
nabij meegemaakt in de perio
de waarin zij een leidende
functie hadden bij wat door
hun meerderen werd genoemd
de oplossing van het joodse
vraagstukDe feiten zijn
bekend. Waarop echter terdege
dient te worden ingegaan is
het feit dat beide mannen
meer dan lVo der gehele Ne
derlandse bevolking hebben
doen deporteren in het volle
dige besef dat al deze mensen
....ter dood gebracht zouden
worden."
Het staat er sober en nuch
ter, bijna even nuchter als in
de argumentatie van de beide
professoren werd geconclu
deerd tot „voorwaardelijke in
vrijheidstelling". Doch achter
de nuchterheid van de brief
schrijver verbergt zich dat
gruwelijke cijfer van honderd
duizend doden, mannen, vrou
wen, kinderen, zuigelingen, ge
zonden, zieken, ouden van da
gen. honderdduizend doden
in een woestijn van bloed en
verdriet. En achter de nuch
terheid der professoren staat
de reeks koele juridische ar
gumenten, waarmee de hoog
leraren dagelijks doceren en
waarvan zij de onaantastbaar
heid hebben vastgesteld in
collegiale discussies, terwijl zij
hun thee met kerstkrans ge
noten.
Juristen hebben de naam,
logisch en consequent te zijn.
Of zij in het algemeen ook de
faam genieten, tactisch te zijn,
weet ik niet. Doch de logica en
zin voor consequentie, die deze
twee juristen zo nuchter ver
werkten in hun gezamenlijke
verklaring, zou moeten leiden
tot het voorwaardelijk vrij
laten van Hitler in eigen per
soon, zo hij levend gevangen
ware. En wel onder het argu
ment, dat de heer Hitier onder
de allerzwaarste druk van de
nationaal-socialistische dicta
tuur gebukt ging en in ieder
geval géén landverraad pleeg
de.
Wat is „landverraad"? Een
wonderlijke wereld moet dat
zijn, waarin deze juristen de
ethiek zouden bepalen! Een
eventueel „landverraad" van
Lages of Aus der Fiinten zou
de enige ethische consequentie
van hun menszijn hebben
moeten heten. Nu moeten zij
in vrijheid worden gesteld,
omdat zij zelfs ook aan de ge
ringste neiging tot boveri-na-
tionale humaniteit zo dapper
weerstand hebben geboden.
Er zijn onderwerpen waar
over men zelfs in de lege
uren ener schemerige kerst
vakantie geringschattend
voorbij moet gaan. Zelfs kla
verjassen, dammen of blinde
mannetje zijn nuttiger bezig
heden dan het vakkundig
peinzen over volstrekt afgeda
ne zaken, die het eigendom
zijn van een gemarteld doch
vergetend volk.
Misschien zal onze woor
denschat verrijkt worden met
een welsprekende uitdrukking,
waarin de twee hoogleraren
dan tenminste nog enigszins
aan de verre vergetelheid zou
den kunnen worden ontrukt.
Bijvoorbeeld: men moet niet
zitten pompen en bemmelen
over dingen die geen zin heb
ben
NIET VERDER ZOEKEN,
bij' DOUWMA keus uit meer dan
OOK VOOR JONGENS
Gen. Cronjéstraat 40-44 - Tel. 54679
De ogen van Hoessein. Koning Hoessein
van Jordanië heeft bepaald, dat na zijn
overlijden zijn ogen ter beschikking van
de „ogenbank" van een ziekenhuis zul
len word°n gesteld.
Beschonken op ski's.In Göteborg (Zwe
den) heelt de politie een dronken skiër
aangehouden. De man werd slingerend
gezien en na een achtervolging in zijn
kraag gepakt.
Zuidarabische Federatie. Engeland en de
Zuidarabische Federatie hebben een ver
drag gesloten waarbij de Britse kolonie
Aden in de fede-atie opgaat. Bij de fe
deratie zijn 11 staten aangesloten, die
geregeerd worden door Arabische vors
ten.
Neger in Zuid-Carolina. Een negerstudent,
de 19-jarige Harvey Gantt, heeft ingevol
ge een uitspraak van een federaal hof
in Alexandria (Virginia, V.S.) toestem
ming gekregen zich te laten inschrijven
op de landbouwhogeschool Slemcon in
Zuid-Carolina, die uitsluitend door blan
ken wordt bezocht. Een districtsge
rechtshof had eerder geoordeeld, dat
Gantt er niet in geslaagd was te bewij
zen, dat de school hem alleen op grond
van zijn ras de toegang had geweigerd.
De procureur-generaal van Zuid-Carolina
zal bij het federale opperste gerechtshof
in beroep gaan tegen de toelating.
Scheuren in Londen. In Londen hebben
scheuren in gasbuizen als gevolg van de
vorst in twee dagen de dood van 11
mensen geëist, terwijl nog zeker 25
mensen in ziekenhuizen verpleegd wor
den. Dinsdag zijn vijf leden van één ge
zin vergast door een lek in de leiding.
Sneeuwbestrijdingsprijs. De Duitse auto
mobielclub ADAC heeft een prijs van
25.000 mark uitgeloofd voor een che
misch produkt dat het ijs op de wegen
oplost zonder corrosie aan de auto's te
veroorzaken.
IJs. In het plaatsje Mitchell in Australië,
dat geen ijsfabriek heeft, zijn de dertig
eigenaars van ijskasten in de weer om
ijs te maken voor een 13-jarig meisje,
wier temperatuur met het oog op her-
senbeschadig'ng laag moet worden ge
houden. Een ambulance-auto rijdt het
stadje rond om het ijs te verzamelen.
Ras. Een politicus uit Nigeria heeft er
zijn ontstemming over geuit, dat hij bij
aankomst op het vliegveld van Nairobi,
de hoofdstad van het onder Brits be
stuur staande Kenya, op een formulier
zijn „ras" moest invullen. De Nigeriaan
vulde in: „mensenras".
