1 Muiterij op het Vrouwenschip „U spreekt met TOP-telefoon" VOORAL VOOR TANTE PATENT PANDA EN DE BEWOGEN BEWEGER ff door Henrick Binder 11 VRIJDAG 18 JANUARI 1963 Om vervolgverhaal Betrouwbaarheid „Het" Hard vak De fiscus I 3* Contrasten Hollen of stilstaan Artistiek gezin H. S. jllllllilllltlllllllllllllllllllll 1 33) 1 Gill legde de luitenant uit, waarom 1 hij de indeling zo gemaakt had, j§ maar het kon George weinig sche- E len, wat Gill hem vertelde; het be- langrijkste voor hem was Maud. Met g Grace Wynard stond ze helemaal E vooraan, voor alle afdelingen uit. §j Maud's positie was, door het plotse- j§ linge opduiken van Lil, niet meer E zo belangrijk. E Ze was, dit had Gill zeer juist op- E gemerkt, niet geschikt om enig bevel g te voeren, en ze kon nu. onder de g bescherming van Lil, dubbel zo rus- li tige en aangename dagen doorbren- H gen. g „Jij hebt me met jouw dokter Hol- j§ born behoorlijk laten schrikken", zei George na het appèl tegen Lil. „Eén g ding is zeker: Smasbury's koffer is g uit mijn kajuit verdwenen". E „Dan staat hij in de hut van Hol- E born", stelde Lil vast. g „Maar Lil" zei hij, Holborn is g toch de scheepsdokter!" H „Ja," antwoordde ze „en Smas- bury is een scheepsofficier.Hoe g laat eten we?" S „Om één uur". I „Worden de hutten afgesloten?" g vroeg Lil. g „Nooit" antwoordde Nunham. „De E enige man, die zijn hut eigenlijk g moest afsluiten, is Nicol, en die sluit g hem ook nooit af", g „Goed, even na enen zal ik op het dek komen. Je hoeft maar een ogen- si blikje voor de deur te gaan staan, g zodra dokter Holborn in de mess is". E „Je vindt toch niets", zei George, E een beetje zenuwachtig. Ze gingen g beiden George's hut in, waar Gill H al zat te schrijven, g „Miss Knotherwell zou graag uw lijst even willen in kijken", g Hij liet beiden alleen, en Lil ging g tegenover Gill zitten, g Gill scheen nauwelijks geïnteres- seerd, toen hij Lil zijn indeling ver- g klaarde. Maar Lil was er werkelijk g enthousiast over. g „Het is fantastisch", zei ze meer g dan eens. Achter iedere naam stond g een uitstreksel uit de processtukken, met korte opmerkingen in rubrieken =j ingedeeld. Aan de hand van deze lijst was 't niet moeilijk, de tweehon- g derdvijftig vrouwen spoedig te leren H kennen. Vooral de indeling ift vijf categorieën maakte grote indruk op g Lil, en later zou ze nog ervaren, g hoe nauwkeurig de karakters van de meisjes beschreven waren, g Gill verscheen haar nu in een ge il heel ander licht. Ze zat, en las maar. Vooral de vijfde categorie interesseerde haar, g want hier had Gill, bij het op volg- g orde stellen van de namen, niet de E straffen maar de gevaarlijkheid van S de persoon in kwestie in aanmerking g genomen. g Bovenaan de lijst stond Edith Sha- j= row met haar vriendien Sarah Sabo- g lah. Sharow was de meest gevreesde g vrouw van Smithfield geweest, en te- g vens jarenlang de vriendin van de in heel Oost-Londen bekende Wing g Low. Maar beslissend was niet dat g ze bovsnaan de lijst stond, maar wel- ke invloed ze op de andére vrouwen H zon hebben. De meisjes in haar di- g ricte omgeving bewonderden haar, g maar ze vreesden haar ook, haar en g haar vriendin. Sabolah had een school voor zakkenrolsters geleid in Rother- E hith, maar ze was ook, evenals Edith g Sharow, bij verscheidene moorden betrokken. g Aan dezelfde tafel zaten ook Nelly Cashenbeeg, Nancy Ferrel en Bella Kerwin. Alle drie wisten ze goed met het pistool om te gaan. Het was op- g windend, de rake opmerkingen te le- g zen, die Gill achter iedere naam had H geschreven. Lil vergat bijna de af- g spraak, die ze met George gemaakt g had. g Op het moment dat ze het dek g betrad, kwam George de mess uit g lopen, g Vijf seconden later stond Lil in de E hut van dokter Holborn. George had haar Smasbury's kof- is fer beschreven: het was een lang- werpig, zwart valies van zeehonden- g leer, met een rode S gemerkt. Ze g trok de koffer onder Holborn's bed g uit. E Hij was nie* gesloten; bovenop lag het kleine, in groen leer gebonden dagboek. Daar lagen ook de twee g brieven van zijn moeder en zijn ver- g loofde in. „Die Smasbury heeft ze g= wel achter de ellebogen", dacht Lil. g Smasbury's papieren lagen ook in de g koffer, verder een boek over medi- g cijnen, een Sheffieldmes, net zo een g als George had, en 'n paar handboeien. Ze nam zich voor om bii gelegenheid de inhoud van de koffer aan een nader onderzoek te onderwerpen; wat ze nu in haar handen had, was voor lopig wel genoeg. Ze schoof de koffer weer onder het g bed en sloop, met de voorwerpen die s ze er uit had genomen, weer naar g buiten. Toen George een poosje later haar g hut binnenkwam, zag hij dat ze ijve- rig in het medische boek zat te lezen: s „Handleiding voor scheepsartsen en g zij die het willen worden." In de rech- g ter -bovenhoek van de binnenkant van g het omslag stond, keurig netjes ge- schreven: „William Horatio Smasbu- E= ry. Er bestond dus geen dokter Holborn g en de vraag was nu, hoe hij zich tegen s over die echte Smasbury gedragen g moest. George wist het niet, radeloos g zat hij naast Lil en speelde met de s boeien. s „Jij bent door de hemel gezonden, jg Lil." g „Dat heeft Aitken ook al gezegd, en g er zullen er nog wel meer op het schip zijn, die dat zullen zeggen. Hoe kun g je toch zo lichtzinnig zijn, je papie- ren te laten slingeren!" „Een beetje zachtjes, alsjeblieft," s zei George, ,wat moet ik nu doen?" g „Niets," riep Lil. „Probeer Hol- borns sympathie te winnen." „Er is heel wat, dat me duidelijk g wordt aan die Holborn," verklaarde George. „Vanaf het eerste ogenblik al vond ik hem onsympathiek, en vanaf g het eerste ogenblik ook heb ik gepro- beerd goed met hem op te schieten g Herhaaldelijk heb ik hem gevraagd g een glas port te komen drinken in g mijn hut, maar steeds heeft hij ge- g weigerd. En toen ik hem een keer in g zijn eigen hut opzicht, was hij wel niet direct onhoffelijk maar hij zat er bij, g alsof hij er op wachtte dat ik maar g zo gauw mogelijk weer zou verdwij- g nen." g „Dan is het maar het beste dat je g hem links laat liggen. Dan zul je nog de meeste kans bij hem hebben." Aitken, die, ondanks zijn humane karakter, toch een goed zakenman wa§, had er bij de.werkverdeling voor gezorgd dat de meisjes allen tegelijk bezig waren. Grote balen goed linnen g had hij ingekocht, waaruit nu mah- nenhemden gemaakt moesten worden Die hemden wilde de kapitein in de g havens en in Port Jackson verkopen, ten eigen bate. Meer dan de helft van de meisjes werkte in die afdeling, g Bovendien ws er nog een manden- vlechterij ingericht. In de vrachtrui- men waren grote massa's wilgentenen en bast geladen. De meisjes moesten al dat soort werkjes leren en de mees- ten bleken heel gewillig en geschikt te zijn. Maar het belangrijkste was toch de kleermakerij, waarin hun eigen kleren vervaardigd werden. An- dere vrouwen werden in groepen in- g gedeeld, die moesten koken, wassen, de vaat spoelen en schrobben. Een klein groepje had op het dek een was- serij ingericht, waar ook de vuile was van de bemanning gedaan werd. Het wasserijtje was voortdurend in be- drijf. Het spreekverbod, dat in New Gate voor die gevangenen gold, die meer dan vijf jaar gevangenisstraf hadden was opgeheven. Als je benedendeks kwam, klonk er een oorverdovend gekwetter en geka- kei, als in een volière. Het leek wel alsof veel meisjes aan praten wilden inhalen, wat ze in New Gate te kort f gekomen waren. Dikwijls zongen ze. Soms waren het liederen, die hun oor- sprong in het misdadigersleven von- den. en waarin de armzalige politie bespot werd. maar die dikwijls ook enig inzicht in de ziel van de gevan- genen gaven. (Wordt vervolgd) E „Jau spreekt met TOP-telefoon, wat kan ik voor u doen?" Degene, die Amsterdam-137080 heeft gedraaid, krijgt een vriendelijke stem aan de lijn, „Bent u al lang fotomodel?" Pauze. „Oh, u hebt wel eens geposeerd". Pauze. „Stuurt u maar eens een foto met naam, adres en leeftijd op of een composer". Pauze. „Ja, tot uw dienst. Dag juffrouw. De haak wordt op het telefoon toestel gelegd. We zijn in de zijkamer van de sfeervolle woning van het echtpaar Hubert Wijnberge-Tonny Wijnberge-Visser aan de Willy Sluyter- straat 38 in Amsterdam. Wat is TOPTOP-telefoon, de enige in West- Europa, houdt in, zoals de heer Wijnberge formuleert: de Telefonische Op lossing van Problemen, speciaal gericht op het wereldje van kledingindustrie, reclame en publiciteit. De telefoon rinkelt weer. Het is nu nog vrij stil als we begin januari voor een interview komen. Na de vijftiende januari kunnen er geen afspraken meer worden gemaakt. Dan is het dag èn nacht door: „JJ spreekt met TOP-telefoon, wat kan ik voor u doen?" Vijf honderd tot duizend keer per dag. Tonny Wijnberge-Visser en haar TOP- deel- en echtgenoot Hubert Wijn- berge in hun telefonische „schoon- heidsbemiddelingscentrale". ZO'N 95 PERCENT van de Neder landse mannequins en fotomodellen zijn bij TOP aangesloten. Vijf-en-negentig percent schoonheden aan wie de heer en mevrouw Wijnberge adviezen geven. („Geen arbeidsbemiddeling", corrigeert de heer Wijnberge ons). Dat gaat zo in z n werk. Een manne quin, ingeschreven voor een bedrag van 100 per jaar (dan is ze abonnee), belt TOP-telefoon. Ze kent het echtpaar Wijnberge al. „Ach mevrouw Wijnbejrge is er nog een studio die me kan ge bruiken? Ik heb de shows erop zitten". In het archief wordt naarstig geplozen. Die en die studio heeft nog een model nodig met die maten en dat uiterlijk voor een sinaasappelcampagne van een Spaanse firma. Of andersom: de KLM belt. Er moet een brochure worden ge maakt van het interieur van een vlieg tuig of van een reis. Zo en zo moet het model eruit zien. Heren hebben we ook nodig. Het echtpaar Wijnberge advi seert de aan de eisen voldoende typen contact op te nemen met de K.L M. Een mannequin of fotomodel, ge abonneerd op TOP, laat diverse contact adressen achter. Gaat ze naar de kap per, vrienden, de tennisbaan, paard rijden of waar ook, dan belt ze 137080 en laat de Wijnberge's weten waar ze te bereiken is. Dit voor het geval er een vacature bij een studio is. „Wij, als centrale, zijn in staat een mannequin advies te geven, opdat zij bij betrouwbaar en bona fide werk gevers terecht komt," aldus de Wijn berge's. „Het moet trouwens niet al leen van de kant van de opdrachtge ver komen, ook van die van de meis jes. Een fotomodel dat -niet op tijd komt, niet haar make-up spulletjes en de vereiste kleding bij zich heeft, wordt onmiddellijk het abonnement op TOP opgezegd", zegt fel mevrouw Wijnber ge, die ook fotomodel is geweest (en in -geval van nood wel eens inspringt). Ze is zelf doorkneed in het vak en weet precies wat er van een manne quin of fotomodel verlangd mag wor den: stiptheid, goed gedrag, geen sno bisme, veel zelfkritiek, Consciëntieus zijn, zorgen voor een goede nachtrust. Kortom streng zijn op levensmaatsta- - ven, jezelf onder controle houden, zo ook je garderobe vooral de aan schaf en je kapsel. „Meisjes die met veel „deining" op mijn kantoor komen, komen niet aan bod", kritiseert mevrouw Wijnberge. HET VOLGENDE tafereeltje speelt zich wel zo'n keer of tien per week in het kantoortje van TOP af. Een moe der met een dochter van een jaar of vijftien. „Mevrouw, we vinden dat ze zo'n lief toetje heeft en iedereen zegt, dat ze maar fotomodel of manne quin moet worden". Mevrouw Wijnber ge, die in een oogopslag ziet of een meisje iets kan bereiken in dit vak, zegt: „Maar zoudt u uw dochter niet liever nog wat op school houden Bovendien gebruikt ze teveel make up". Moeder: „Kunt u haar dan toch tenminste niet inschrijven?" Het geld ligt al op het lage, langwerpige bruine tafeltje naast het bureau. „Mevrouw, houdt u dat geld nu. Uw dochter is een beeldig meisje, maar ze heeft „het" niet". HET. Dat drie letters tellende woord, waar alles bij mannequins en fotomodellen om draait. EEN HARD VAK. zegt mevrouw Wijn berge. Maar al te vaak is de voor lichting erover suikerzoet. De roman tiek druipt er af In werkelijkheid: bik kelhard. Wat dacht u van een lente-collec tie, die 's wjpters wordt gefotogra feerd Mannequins, fotomodellen, buiten bij een boom met kale tak ken in.een katoenen, lichtgekleurd jurkje.... Fraaie opnamen bij een bevroren vijver. Urenlang poseren, dat is het beroep van fotomodel. Onder alle omstandigheden. Zomer en winter: klaar staan. En dan, als we de damesbladen in de bus krijgen en het vriendelijk lachend, charmante gezicht van een knappe jonge vrouw zien afgedrukt liefst in kleuren wie denkt er dan niet: was ik het maar. daar zijn we vrouwen voor. „Fijne, beschaafde en geschikte meis jes", zoals mevrouw Wijnberge het uitdrukt, zijn bij TOP geabonneerd. Zij interesseert zich vooral voor de sociale kant van het vak en spreekt met groot m,isnoegen over de lieden, die in steden plegen te wandelen, knappe meisjes aanspreken en „wel een plaatsje voor hen weten als fotomodel of manne quin". Een ander punt is de belastingaftrek. De fiscus heeft vaak geen inzicht in dit vak, vertelt de heer Wijnberge. „Men vindt het bijvoorbeeld overbodig, dat de vrouw een paar cocktailjurkjes koopt Men zegt dan: mijn vrouw heeft het ook nietEen taxi? Luxe, is het krankzinnig, ik leef er dagelijks nog in. Ik had er behoefte aan me er weer mee te bemoeien." De wens werd vervuld- Die andere wereld: intiem. Een huis kamer met veel antiek op de gekste manieren bij elkaar gezocht. En kaar sen. Geen kunstverlichting, maar kaar sen en „snotneusjes". Elke dag zes-en- twintig. Boven de tafel dichtbij het grote raam, een petroleumlamp, zoals er meer in deze zitkamer zijn. Zowel Tonny als Hubert Wijnberge weten het radikale antwoord. Men vergeet, dat juist een modél of mannequin er altijd gesoigneerd moet uitzien en nu een maal niet met een verwaaid kapsel bij haar werkgever kan aankomen. Dat is het probleem van de kosten, on kosten en verwervingskosten. In één van de afleveringen van het meestal maandelijks uitkomende periodiek TOP-nieuws, is de heer Wijnberge van leer getrokken tegen zoals hij het noemt de „belachelijke" situatie, dat de be lasting niets wil aftrekken. HET TOP-NIEUWS is een gezellig blad, dat ongeveer vijftig bladzijden telt. Iedere maand schrijft de heer Wijnberge het weer vol met nieuwtjes over mannequins en fotomodellen: car rières die worden gemaakt, huwelijken die worden gesloten, geboorten, te hou den shows, artikelen over mode, prui ken en modellen die in het buitenland succes hebben (Stann.y van Baer miss International Beauty 1962 Loesje Ha mel Cardin en Rina Lodders miss World 1962) en nog heel veel din gen, geïllustreerd met goede foto's van bekende fotografen. 'S MIDDAGS om een uur of vijf gaan de kaarsen aan. Het echtpaar Wijnber ge leeft in twee uiterst contrasterende werelden. De ene van de zakelijkheid. Telefoongerinkel tot je er stapel van wordt. Vragen, vragen en nog eens vra gen. Antwoorden, adviseren en proble men oplossen. Mensen, die zich hele maal wijden aan hun niet alledaags en dierbaar bedrijf, waar ze drie jaar ge leden mee zijn gestart, omdat de in nerlijke wens van Tonny Wijnberge was nog eens terug te keren naar dat wereldje waarin ze vroeger leefde. „Er gens kom je er niet los van. 't Is heel de bezoeker direct gemakkelijk te.ma ken. Men voelt zich in deze sfeer en bij deze mensen thuis. 's VRIJDAGS, als de telefoon voor het week-end wordt opgeborgen, trek ken ze met hun beide kinderen, Willy bijna zestien, en Harry, veertien jaar, naar de Veluwe. Zaterdagochtend staan ze tussen de herten en wilde zwijnen. Het is nog maar vijf uur in de morgen.Wat later begroeten ze hun vriend de jachtopziener. RustFietstochten op gehuurde vehikels maken moeder Wijnberge en haar kinderen. Slapen een gat in de dag doet vader Wijnberge. Want maandagmorgen begint het non-stop gerinkel van de TOP-telefoon. Een vak van hollen en stilstaan, 's Avonds belt TOP de hospita van 'n (geabonneerde) mannequin, die op dat moment in den lande show loopt. Men laat een boodschap achter, om dat een studio de mannequin de vol gende dag nodig heeft. Het is al laat als de mannequin naar huis rijdt. Ze vindt de boodschap en belt TOP. Een van dj Wijnberge's neemt de haak op en zegt welgemoed: Mor gen om vier uur bij die en die stu dio, Marion. En slaap lekker je kunt uitslapen. Daaag. Ruim honderd studio's zijn geabon neerd op TOP. Geselecteerde studio's. „Waar mijn eigen dochter ook heen zou mogen", zegt de heer Wijnberge. Een uitspraak die duidelijk genoeg is. En zo komen we in de uren die ver strijken nog meer te weten. Dat me vrouw Wijnberge mannequins en foto modellen in stille periodes adviseert, iets erbij te gaan leren. Het doet er niet toe wat. Ook al met het oog op pose ren of showen in het buitenland (dus de talen). Dat in een „mappenboy" alles over mannequins staat, zodat, als een studio, een K.L.M., een H.A.L., een Philips of A.N.V.V. een fotomodel, mannequin of elegante gastvrouw nodig heeft en TOP- telefoon belt, direct kan worden opge zocht in het 1500 foto's tellende archief, wie in aanmerking komt. Het door de firma gevraagde type krijgt een tele foontje van TOP. Dat (ijdele) teen-agers niet worden aangenomen omdat ze in de schoolban ken thuis horen. Dat mevropw Wijnberge duizend en een goede adviezen aan haar „pupillen" meegeeft en dat iederen bij de TOP- mensen welkom is. Een instuif van zo veel mensen, dat de teamgeest er al leen maar aangenamer door wordt. Een gezin, waar men trots op elkaar is. Hubert Wijnberge, 50 jaar, bebaard, Tonny Wijnberge-Visser, 40 jaar, char mant en tegen wie zoon Harry eens zei: „Mam, als je er in de verte aankomt lijk je net 32Tegen wie wij zei den: „U lijkt nog maar 28" (een onver geeflijke fout, als men hoort dat de kin deren al bijna 16 en 14 jaar zijn). Doch ter Willy, niet bestemd om fotomodel te worden omdat ze „het" niet heeft volgens haar moeder, zit op een IVO- school, evenals Harry. De artistieke be zigheid van Willy is pottenbakken. Zoon Harry, die met een bijzonder rijp teken talent is begenadigd en waar een mode ontwerper in zit. Nauwelijks zes (dus vóór 't TOP-bedrijf) tekende hij al vol wassen vrouwen met een ondeugende oogopslag. EN DAN DE telefoon.... waardoor men de gekste vragen hoort overi gens zakelijk hebt u nog een paar mooie benen voor me (een fotomodel met welgevormde benen die voor een kousenfirma moet poseren). Ach, is er nog een baby in het archief (een firma van babyvoedsel die een reclamefoto wil publiceren). Een klassieke vrouw graag) (voor een haute-couture foto). Dag in dag uit want om die (TOP)tele- foon draait alles. mnnniirnnnmninnniinnnnnnrwiiwiwwyiiwiwwwwi>wnMWwwiwww>iw*miwmivwiwwi»wiiwM'Wnw>ii*iiwiiwwMwwi*iiw>wwH*wwiiww'WMW Een oorspronkelijk stripverhaal door Annie M. G. Schmidt en Fiep Westendorp W 36. „Een ogenblikje", zei meneer Kwikstaart „ik hoor dat er telefoon voor mij is hiernaast." Hij ging in het aangrenzende vertrek en van dat ogen blik maakte tante Patent gebruik om op een van de knopjes te drukken. De gevolgen waren verrassend. Onder hun voeten opende zich een luik en alledrie: tante Patent, neef Boordevol en juffrouw Tuttema, verdwenen in de afgrond. „Help wat doet u nou?" schreeuwde juffrouw Tuttema al vallende. „Waar komen we terecht?" gilde neef Boordevol. De val scheen eindeloos te duren. Tante Patent wilde juist antwoorden: „Afwachten toen ze met een enorme dreun op een vloer belandden. Pijnlijk ge kneusd vol builen zaten ze daar en keken mismoedig om zich heen. „Een soort archief", zei tante Patent. „Allemaal kasten met documenten en boeken. En erg donker. Zou er hier niemand wezen? Oehoe Is hier iemand?" 11. Toen de onbekende maar onbewogen voor zich uit bleef staren zonder een verklaring te geven voor de vreemde dingen, die hij met het tafelzilver had gedaan, was Jolliepops geduld uitgeput. Driftig greep hij de tele foon en belde de politie. „Er is hier een indringer!" riep hij opgewonden in de hoorn. „Hij beweegt het tafelzilver! Ik ben door ons eigen bestek aangeval len!Wat zegt u?Nee, niet de indringer. Dat deden de vorkjes zelf!.Ja, ik ben nerveus. Dat zou iedereen zijn in mijn plaats. Komt u gauw!" Terwijl de bediende aan het spreken was, kroop het rare toe stelletje het keukenraam uit, alsof het voelde, dat de grond te heet werd onder zijn vorken. „Gelukkig, het ding gaat nu niet meer naar Jolliepop om hem te prik ken", dacht Panda, die het levendige zilverwerkje nieuwsgierig volgde, „die arme stakker was toch al helemaal overstuur!" Die indruk had de politie ook gekre gen en het duurde dan ook niet lang of er stopte een politiemotor voor het huis. De berijder, brigadier Brakkeput sprong er af en boog zich over het zijspan om een voorraad opschrijfboekjes te pakken. „Het was een onduidelijke oproep," mompelde hij, „en dan is het zaak de boel schriftelijk vast te leggen. Opschrijven, zeg ik altijd maar, in klare taal. Vooral dat punt over een aanval met, vorkjes mag wel eens wat scherper worden toegelicht."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1963 | | pagina 11