laak van grote betekenis is niet meer
weg te denken als de steun voor de
wereldscheepvaart in de 20ste eeuw
(H)OORAPPARATEN
f Jk.0fdwL( ütötay»
Den I!p is boos op
belastingcontroleurs
Havenberichten
Kort ÏJmondnieuws
m
VAREN OP EE
SLEEPBOOT
ZATERDAG 26 JANUARI 1963
6
AUDIUM
PHILIPS
SIEMENS
ALLEENVERKOOP IN IJMUIDEN
IN IJMUIDEN GEVESTIGD
KENNEMERLAAN 92 - TELEFOON 5072
F
en
Cal
inst
ties
van
Tw
gen
P.v,
tiek
redi
een
A.F
Tili
aan
rap
noc
wai
dee
dul
H
ove
mei
het
hee
naa
wiL
heii
ken
hij
heii
vin
het
gin
X
een
wo:
mir
hei
nee
me
wij
wg:
get
I
uit
ker
we
grc
ste'
wij
gei.
I
Ca
stu
hij
me
hij
hei
syr
sta
doi
1
vol
Ch
dei
hei
ooi
na
vri
de:
M
Zsesiepers zijn „trekpaarden" van de oceaan
Het beeld dat de gemiddelde Nederlander van de zee
sleepvaart heeft is, voor een groot deel als gevolg van de
vaak tè romantische voorstelling daarvan in boeken, meestal
verkeerd. Natuurlijk maken de bemanningen van zeesleep
boten gewoonlijk meer mee, dan de collega's aan boord van
passagiers- en vrachtschepen, maar dat komt door de aard
van het bedrijf. Er zijn maar weinig mensen die er bij stil
staan, dat op een zeesleepboot gewoon gewerkt wordt. De
sleepboot is een werkschip met een bemanning bestaande
uit vaklieden van een speciaal soort. Vakmensen met door
zettingsvermogen, durf en het besef belangrijk werk te doen.
Deze keer nemen we het bedrijf van L. Smit en Co's Inter
nationale Sleepdienst te Rotterdam onder de loep. De sleep
boten van L. Smit Co's Internationale Sleepdienst ver
richten een taak van nationale en internationale betekenis
(evenals die van het Bureau Wijsmuller te IJmuiden). Voor
Nederland is de taak van belang omdat deze zeeslepers de
Nederlandse deviezenpot in aanzienlijke mate helpen spek
ken, Internationaal gezien is dit werk belangrijk omdat dank
zij de trotse zeeslepers belangrijke waterbouwkundige
werken in afgelegen gebieden mogelijk zijn. Natuurlijk is de
taak van de zeeslepers van uitermate groot belang voor de
wereldkoopvaardijvloot, voor welke ze een niet meer weg
te denken steun is.
De berging van de „Dragör Maersk"
door zeesleepboten van het Bureau
Wijsmuller in IJmuiden.
is dan ook zeker niet overdreven om te
stellen dat de aloude zeevaart-traditie
van Nederland voor een aanzienlijk deel
wordt hoog gehouden door de zeesleep
vaart.
De vloot
Andere landen zijn ons wat de omvang
van de koopvaardijvloot betreft weliswaar
voorbij gestreefd, de Nederlandse sleep-
vaart staat nu al geruime tijd geheel
vooraan, dankzij de grote sleepboten, dank
zij ook de goed georganiseerde walorga
nisatie. maar niet minder dankzij de
voortreffelijke zeemanseigenschappen van
de bemanningen.
Zeegaande vloot: m.s. Caribische Zee
4.500 p.k„ m.s. Ierse Zee 4.200 p.k., m.s.
Clyde 4.000 p.k., m.-ps. Elbe 4.000 p.k., m.Si
Mississippi 3.250 p.k., m.s. Thames 3.250
p.k., m.s. Schel.de 2.500 p.k., m.s. Gele Zee
2.200 p.k.. m.s. Oceaan 2.000 p.k., m.s. Oost
zee 2000 p.k.. m.s. Rode Zee 2.000 p.k., m.s.
Barentsz-Zee 1.650 p.k., m.s. Tasman Zee
1.650 p.k., m.s. Humber 1.350 p.k., m.s.
Loire 1.350 p.k., m.s. Maas 1.350 p.k., m.s.
Tyne 1.350 p.k., m.s. Noordzee 1.000 p.k.,
m.s. Poolzee 1.000 p.k., m.s. Witte Zee 1.000
p.k., m.s. Ebro 1.000 p.k.
Kust- en riviersleepboten: m.s. Schou-
wenbank 1.250 p.k.. m.s. Steenbank 1.250
p.k., m.s. Achilles 600 p.k., m.s. Argus 600
p.k., m.s. Ajax 600 p.k., m.s. Atlas 600 p.k.,
m.s. Apollo 600 p.k., m.s. Alblasserdam
600 p.k.. m.s. Kapelle 375 p.k., m.s. Katen-
drecht 375 p.k., m s. Kijkduin 375 p.k.,
m.s. Kinderdiik 375 p.k., m.s. Kralingen
375 p.k., m.s. Krimpen 375 p.k., m.s. Pernis
300 p.k., m.s. Phoenix 300 p.k., m.s. Pluto
300 p.k., m.s. Polaris 300 p.k., m.s. Pollux
300 p.k.. m.s. Poseidon 300 p.k., m.s. Vlie
land 250 p.k., m.s. Voorne 250 p.k., m.s.
Maassluis 150 p.k.
In aanbouw: m.s. Zwarte Zee 9.000 p.k.,
m.s. Hudson 3.250 p.k., m.s. Orinoco
3.250 p.k.
Het dorpje Den lip bij Purmerend is al
enige keren ingesneeuwd. Daarom waren
de Ilpers best te spreken over de man
met de bulldozer die al dagen in de weer
was om hen uit hun isolement te verlos
sen. Maar deze Ilpers zijn nu boos op twee
controleurs van de belastingen, die langs
kwamen en de bestuurder van de bulldozer
een bekeuring gaven omdat deze niet in
het bezit was van een motorrijtuigenbe-
lastingkaart. De bestuurder van de bull
dozer vatte het nogal laconiek op. „Men
komt "in normale gevallen niet met een
bulldozer op de openbare weg. Als je dat
wel doet om mensen te helpen ga je niet
eerst naar een belastingkantoor", zei hij.
Vrijdag kwamen in IJmuiden aan: Her
man Buisman van Newport, blokken IJ
muiden; Nordwind, Rotterdam; Heriot,
Grangemouth, machinedelen IJmuiden;
Walma, Kotka, cellulose Velsen; Thorwald,
Brunsbuttel; Finnpine, Londen; Braun
schweig, Hamburg; Hein von Gargen,
Sundsvall; Adriana, Londen; Hondsbosch,
Londen; Mandan, Rotterdam; Royal Wood,
gesleept door sleepboot Holland, Gothen
burg; Simonskerk, Antwerpen; St. Pierre,
Le Havre; Eemland, San Francisco; Oost
vlieland, Vlieland; Lago Lacar, Antwer
pen; Gratia, Scheveningen.
Zaterdag kwamen in IJmuiden aan:
Aeneas van Rotterdam; Tor, Londen.
Vrijdag vertrokken uit IJmuiden; Swal
low naar Londen, walsmateriaal IJmuiden;
Eros, Antwerpen; Tuskar, Wicklow; Mi
chael, Rotterdam; Berkhout. Hamina; Mat-
,tljew. Rotterdam; Egoa Wesch, Newcastle;
Oranjestad, Plymouth; Josta, Rotterdam,
water van Velsen; Warma, Bremen, ledig
van Velsen; Langfonn. Hamburg; Artemis,
Gibraltar; Cheviot, Vitoria, ledig IJmui
den; Margarita, Us Gulf Fo, ledig IJmui
den; Sleepboot Holland, Terschelling, ledig
IJmuiden; Liberty, Rotterdam; Tika, Lon
den; Magne, Londen; Dahomeykust, Free
town; Winneba, Antwerpen; Maaslloyd,
Hamburg; Wexford, Gratyarmouth, stijfsel
Koogzaan: Mathilda, Rotterdam; John M.,
Delfzijl; Pafria, Esbjerg; Jan Brons, Rot
terdam; Helen, Londen; Santa Lucia, Rot
terdam; Skrzat, Stettin.
Zaterdag vertrokken uit IJmuiden: Na
jade, Bremen; Orsa Minore, Emden; Man
dan, Rotterdam; Morbihan, Antwerpen;
Bornheim, St. Thomas.
(Indien achter de scheepsnaarrn en de
haven van herkomst of bestemming geen
nadere aanduiding volgt, betekent dit dat
het schip van of naar Amsterdam is ge
gaan).
Ideeënbus Hoogovens. Donderdag
31 januari zal ir. P W. A. Lanzing, divisie
hoofd IJzer en Staal van de Koninklijke
Nederlandse Hoogovens en Staalfabrieken
n.v., in het dienstgebouw van Hoogoven V
de wisseltrofee van de ideeënbus uitreiken
Deze trofee, een fraaie 'spiraal van mat
chroom staal is bestemd voor de bedrijfs
afdeling welke in zes maanden tijd de
beste ideeën leverde. Het is nu voor de
zesde maal, dat deze spiraal zal worden
uitgereikt.
Geslaagd. Bij de gemeentelijke Mid
delbare Handelsavondschool te Velsen
slaagden voor het diploma Moderne Be
drijfsadministratie de volgende cursisten:
H. M. Geldermans, Beverwijk; G H. J. v.
d. Heijden, IJmuiden; G. W. v. Kruistum,
Velsen-Noord; H. J. Nijman, Beverwijk; H.
Peereboom, IJmuiden; C. Schuyt, Bever
wijk, en P. M. Zuurbier, Velsen-Noord.
Advertentie
IWUHDfiECHTIr GOUDA IJMUIDEN
Sommige mensen denken dat het varen
met een koopvaardijschip hetzelfde is als
het varen met een zeesleepboot. Maar dat
is beslist niet zo. Vracht- en passagiers
schepen stomen immers van de vertrek-
haven langs de kortste weg naar hun be
stemming. Koers en vaart van de zee
sleepboot met sleep zijn er echter in de
eerste plaats op berekend om een zo groot
mogelijke veiligheid voor de sleep te be
reiken. De snelheid is daarom gewoonlijk
betrekkelijk gering. Bovendien kan de
sleepboot natuurlijk niet aan alle objecten
met volle kracht trekken.
De constructie van zo'n sleep is daarop
niet berekend. Omdat een sleepboot dus
langzamer vaart dan bijvoorbeeld een
koopvaardijschip is de kans dat hij langer
moet vertoeven in een „slecht-weer-ge-
bied" ook groter. Daarom zal een sleep
bootkapitein meer rekening houden met
weersomstandigheden en zeestromingen
dan de gezagvoerder van een „koopvaar
der".
Kleine bemanning
De bemanning van een zeesleepboot is
belangrijk kleiner dan die op een vracht-
of passagiersschip (gemiddeld niet meer
dan 24 man). Deze kleine groep vakmen
sen staat voor een verantwoordelijke en
vaak moeilijke taak. Vooral bij hulpver
lening aan in nood verkerende schepen,
maar niet minder bij het slepen van logge
en onhandelbare objecten. Het kweken van
een goede teamgeest is daarom zeer be
langrijk, want men moet van hoog tot
laag op elkaar kunnen bouwen. Op een
zeesleepboot kan men alleen zeelieden ge
bruiken.
Al meer dan tachtig jaar tonen de be
manningen van de sleepboten van L. Smit
Co's Internationale Sleepdiensten een
zeemanschap en een gehechtheid aan hun
schepen, die moeilijk zijn te evenaren. Het
zijn deze eigenschappen waarop de goede
naam die Smit en Co uit Rotterdam in de
scheepvaartwereld heeft verworven, goed
deels is gebouwd.
Aanvaardbaar risico
De uitstekende reputatie van Smit Co
steunt bovendien op de kwaliteiten van
de sleepboten, die door bekwame technici
met grote zorg zijn ontworpen. Ook het
voorbereiden van iedere sleepreis ge-
scheidt met de grootste nauwkeurigheid.
Als men jarenlang over alle wereldzeeën
vaart, kan het niet anders of er ontstaat
wel eens averij en ook gaat er wel eens
een sleep verloren. Maar het is toch wel
kenmerkend voor het vakmanschap van de
bemanningen en voor de grote zorg die
men schenkt aan de voorbereiding van de
reizen en aan het zeeklaarmaken van de
sleep, dat van alle sleepbootrederijen ter
De „Mississippi" (3250 paardekrachten)
van L. Smit Co's Internationale
sleepdienst, Rotterdam.
wereld deze rederij de minste verliezen
lijdt.
Van alle gesleepte objecten wordt per
jaar niet meer dan 0,385 pet. verspeeld.
Dit spreekt nog meer, wanneer men be
denkt dat de schepen van deze maatschap
pij tegenwoordig bijna 400.000 zeemijlen per
jaar slepend afleggen.
Talrijke objecten
De schepen slepen van alles: baggermo
lens, zuigers, enorme dokken, casco's, dok
deuren, boorpont.ons, enz. Zeer tot de ver
beelding spreken altijd de verhalen over
hulpverlening aan in nood verkerende sche
pen. En inderdaad spelen daarbij de zee
sleepboten van L. Smit Co's Interna
tionale Sleepdienst een zeer belangrijke rol.
Al sedert de 19de eeuw liggen in Hoek
van Holland sleepboten „op station", ge
reed om onmiddellijk uit te varen naar
een schip in nood. Verder liggen er sleep
boten gestationneerd te Vlissingen, op de
Azoren, Curacao, Bahrein (Perzische Golf)
en Malta. Ook te Singapore ligt een zee
sleepboot op station. Deze is van de Over
seas Towage Salvage Co. Ltd., Londen,
waarmee Smit nauwe relaties onderhoudt.
„Overal tegelijk"
Dikwijls maken de zeesleepboten zich
verdienstelijk op weg naar of-terugko
mend van een sleepobject. Zo kan het
dus gebeuren, dat hulpbehoevende Sche
pen in Australische wateren bijvoorbeeld
of midden in de Stille Oceaan, plotseling
een Nederlandse zeesleper zien opdagen.
Op deze wijze kreeg de rederij van Smit
en Co de naam „overal tegelijk" te zijn,
een reputatie die niet mis te verstaan is.
Achter al dat werk staat vanzelf een
goed georganiseerde walorganisatie. Door
allerlei communicatiemiddelen (radio is
zeer belangrijk) staat deze dienst met de
buitenwereld in contact. Ze tracht zoveel
mogelijk te weten te komen van wat zich
op de wereldzeeën afspeelt. Deze organi
satie dirigeert de slepers naar de plaatsen
waar ze het meest nodig zijn.
Ook de taak van de radiotelegrafist aan
boord is in dit verband heel belangrijk.
Meermalen staat een sleepboot reeds in
radio-verbinding met een schip in moei
lijkheden, voordat aan de wal iets bekend
is. Dat versterkt natuurlijk de reputatie
van „overal tegelijk" te zijn.
In het voorjaar van 1963 neemt L. Smit
Co's Internationale Sleepdienst 's we-
rels grootste, sterkste en snelste zeesleep
boot in gebruik. Het is de Zwarte Zee
(9000 pk.) v/elke in oktober 1962 door
H.K.H. Prinses Beatrix tewater werd ge
laten.
Naast de zeedienst heeft L. Smit Co's
Internationale Sleepdienst ook een haven
dienst in Rotterdam voor het assisteren
van binnenkomende en uitgaande schepen.
Deze dienst vormt op dit gebied het
grootste bedrijf van Rotterdam.
Varen op'n sleepboot
Zeesleepboten maken geen plezierreis
jes. Sleepvaart betekent niet minder: men
sen; vaklieden van een uitstekend gehalte.
Zeelieden met een goede teamgeest, want
daarop komt het aan bij de sleepvaart. Al
zijn er oppervlakkig gezien weinig ver
schillen op te merken tussen het leven van
de bemanning van vracht- en passagiers
schepen en dat van de opvarenden van
een zeesleepboot. Maar die verschillen zijn
er wel degelijk.
De overeenkomst houdt eigenlijk al op
wanneer wij hebben vastgesteld, dat er
wordt wachtgelopen, gewerkt, gerust en
gegeten (net als op een vrachtschip dus).
Op een sleepboot heeft men echter moeten
woekeren met de ruimte, want het is een
betrekkelijk klein schip. Niettegenstaande
is de accommodatie uitstekend, maar er
zijn zeker geen luxe salons aan boord.
Neen, wij zeiden het al eerder; een sleep
boot is een werkschip.
Het schip
Het schip is zodanig gebouwd dat het
snel en handig kan manoeuvreren. De
sleepboot is vooral sterk gebouwd en heeft
dan ook in verhouding tot een vrachtschip
een buitengewoon grote en krachtige voort
stuwingsinstallatie. Vracht behoeft de sle-
*9 fw0<tnf
«tü&rtg Ie iflh* as
per immers niet te vervoeren, het schip
moet kunnen trekken. Daarbij is de zee
sleper ongetwijfeld het meest zeewaardige
schip, dat alle oceanen bevaart. Omdat
een sleepboot andere schepen onder moei
lijke omstandigheden moet kunnen bij
staan is dat vanzelfsprekend een nood
zaak.
Klein maar praktisch
In het hoge voorschip (de sleper is klas
siek gebouwd: hoge kop, laag achter
schip) bevindt zich de accommodatie voor
de kapitein, officieren en de andere be
manningsleden. De hutten en messrooms
zijn keurig uitgevoerd en zo gezellig mo
gelijk gemaakt. Er zijn bijzondere lucht
verversingsapparaten aangebracht en goe
de douchegelegenheden. De kombuis is
weliswaar klein, maar zeer praktisch in
gericht, zodat de kok in staat is voortref
felijke maaltijden op tafel te brengen.
Het grootste verschil tussen een beman
ning van een vracht- of passagiersschip en
die van een zeesleepboot is echter, dat
de bemanning van een sleepboot veel klei
ner is. Gemiddeld bedraagt deze niet meer
dan 24 man, nl. de kapitein met een le
en 2e stuurman, de marconist, de hoofd
werktuigkundige bijgestaan door de 2e en
3e werktuigkundige alsmede een assistent
werktuigkundige. Verder treffen wij aan
de kok, de bootsman, 3 matrozen, 3 ma
trozen onder de gage, 3 olielieden, 2 hand
langers, de koksmaat en 2 jongens. Het
werk dat iemand op een sleepboot ver
richt is over het algemeen verantwoorde-
lijker dan het werk van een matroos op
een koopvaarder.
De „sleepbootman" moet vooral feilloos
kunnen werken en is daarbij veel zelf
standiger dan iemand op een koopvaardij
schip. Een enkele verkeerde handeling
van hem kan immers mensenlevens kosten.
Er wordt dan ook vertrouwd, dat de ma
troos de hem opgedragen werkzaamheden
naar beste weten zal uitvoeren. Het gevolg
hiervan is dat de matroos de kans krijgt
zich te onderscheiden. Hij kan zich verder
bekwamen en zo opklimmen tot een hoge
re rang. Het merendeel van de kapiteins
en stuurlieden op zeeslepers begon zijn
carrière als scheepsjongen. De sleepboot
rederij stelt het ook nu nog op prijs, wan
neer uit de matrozen de officieren gere-
cruteerd kunnen worden.
Vanzelfsprekend kunnen jongens die de
zeevaartschool bezocht hebben en die voor
dit verantwoordelijke werk voelen ook een
kans krijgen. Zij kunnen sneller officier
worden dan iemand zonder diploma. Maar
in elk geval kunnen matrozen die kunnen
en willen leren dankzij een speciale stu
dieregeling naar de zeevaartschool gaan
en zich bekwamen voor de officiersrang.
De sleepbootbemanningen zijn gewoon
lijk langer op zee dan andere zeevarenden,
omdat minder havens worden aangelopen.
Toch duren de reizen gemiddeld niet lan
ger dan de reizen van een koopvaarder,
die in vaste lijndienst vaart. Gemiddeld
duurt een reis 6 maanden. Aangezien de
sleepboten van L. Smit en Co's Internatio
nale Sleepdienst meer zondagen op zee
doorbrengen dan vracht- en passagierssche
pen, krijgen de mensen meer verlofdagen
aan de wal dan hun collega's van de
koopvaardij.
De verdiensten
Wat verdient men bij de sleepvaart
eigenlijk? Dat is natuurlijk een belang
rijke vraag. Wel, de scheepsgezellen Staan
wat beloning betreft gelijk aan die op
de koopvaardijschepen. De officieren heb
ben een salaris dat dvereenkomt met de
verdiensten op een middelgroot vracht
schip. Als vergoeding voor alle eventueel
te verrichten overwerk wordt een sleep-
premie uitbetaald, uitgedrukt in centen
per gesleepte mijl tussen vertrek- en be
stemmingshaven van de sleep.
Behalve deze sleeppremie (men noemt
dat ook wel „mijlengeld") wordt nog een
extra premie uitbetaald, indien het schip,
waarop men vaart, hulp heeft verleend
aan een ander vaartuig. Dit is het zoge
naamde „joppengeld" en dat bedrag is
afhankelijk van de grootte van het ver
diende hulploon.
Zeer aantrekkelijk is het werk op een
zeesleepboot (niet alleen dankzij het zeer
goede salaris en de gunstige verlofrege
ling) aangezien de bemanningen veel meer
van de wereld kunnen zien dan hun col
lega's op de koopvaardij-lijnschepen. De
ze immers varen vrijwel altijd tussen be
kende havens.
Bij de zeesleepvaart is niet bekend
behalve tijdens de ligtijd „op station"
wat men morgen zal zien. Het is dus
behalve zeer verantwoordelijk ook afwis
selend werk, dat (vooral na een goed ge
slaagde hulpverlening, berging of grote
en vaak moeilijke sleepreis) grote vol
doening geeft. De sleepvaart eist van de
bemanning dat het werkelijk zeelieden
zijn.
Zeelieden met teamgeest en spirit. Het 1
