IJmuider Courant | 1963 | 26 januari 1963 | pagina 9

YEZENO

JUBILARISSEN BIELE EN HESMERG

ALS SOLISTEN BIJ HET N.PH.O.

Andersons „Koningin Elizabeth"

TONEEL IN HAARLEM

DE PROGRAMMA'S

lekker en gezond

Verklaring van de drie
bonden van musici

ZATERDAG 26 JANUARI 1963

9

ZAANDAM

Het schrijversprotest

nabeschouwingen

Goede show

J. Damshuizer

Keurig klankbeeld

J. H. Bartman

De radio geeft zondag

De radio geeft maandag

T elevisieprogramma

Ver. van Letterkundigen
niet voldaan over

Jos de Klerk

President-directeur van
Reuter overleden

reactie mr. Scholten

i-10l

Corot verdwenen

Expositie in Haarlem
door drs. Van Wessem
geopend

LOUDI NIJHOFF IN EEN GLANSROL

MAXWELL ANDERSON, de Amerikaanse toneelschrijver die in 1959 op
71-jarige leeftijd stierf, heeft in ons land nooit veel belangstelling ondervonden;
van het twintigtal stukken, dat hij heeft geschreven en waarvan de meeste elders
veel succes hebben gehad, zijn er in Nederland maar enkele gespeeld. De oor
zaak daarvan is jnoeilijk aan te wijzen want Andersons werk is over het algemeen
goed speelbaar en boeiend, en staat daarbij op een heel wat hoger niveau dan
menig ander buitenlands produkt dat onze gezelschappen om strijd proberen te
bemachtigen. Ik zou bepaald niet willen beweren dat Maxwell Anderson een
onsterfelijk auteur is sommige van zijn stukken zijn zelfs nü al min of meer
verouderd maar het is mijns inziens toch wel een te waarderen daad dat de
(nieuwe) Arnhemse toneelgroep „Theater" een kans heeft willen wagen met een
der beste van zijn historische drama's, het in 1930 geschreven „Koningin
Elizabeth".

Simon Koster

Advertentie

VERZEKERT ZIEKENHUISKOSTEN

Het amusementsprogramma „Allemaal
show", dat dank zij het Belgische orkest
Henri Seegers de AVRO Music-Hall kon
laten doordraaien, kenmerkte zich door
een flinke vaart en enige aantrekkelijke
onderdelen. Zo was het prettig. Eve Bos-
well weer eens te zien en te horen. De
Puszta Groupe, wonderlijke wipacrobaten
hadden wij al eens mogen aanschouwen;
toch was hun optreden nu weer even
boeiend en soms adembenemend. Dat
gold ook voor de werkelijk sublieme jong
leur Rudy Cardenas. Het presentatie
kwartet o.l.v. Rijk de Gooyer en Aart
Brouwer deed weer enige gekke dingen,
zoals een wat dolle persiflage op een ate-
lierbezoek a la Simon Vinkenoog, waarin
De Gooyer kolderachtig een bezeten mo
derne verfsmijter uitbeeldde. Na dit pro
gramma kwam het eerste deel van een
BBC-filmserie ..De vernietiging van de
Indianen". Aandoenlijk was de primitivi
teit van deze in de oerwouden van Bra
zilië levende Indianen-stammen. Jammer
dat de tot een mengelmoes gemonteerde
filmindrukken, waarin vele scènes tal van
keren herhaald werden, gepaard gingen
met een wat woordenrijk en te lyrisch
commentaar. In een zeer goede reportage
van AVRO's Televizier tenslotte werd de
voorbeeldige hulp vastgelegd, die burgers
en soldaten in Haarlem en omgeving aan
de noodlijdende vogels bieden.

Kennen is kijken

Tal van kijkers, zo vernamen wij, heb
ben donderdagavond de televisie-registra
tie van Cyrano de Bergerac na het wat
rommelige en onverstaanbare begin, af
gezet. Het betrof hier veelal mensen, die
noch het meesterwerk van Rostand, noch
de magistrale vertolking van Guus Her
mus kenden. De t.v.-medewerkers, die
verontwoordelijk zijn voor dramatische
produkties, kunnen hieruit de les trek
ken, dat het aanbeveling verdient een
dergelijke gebeurtenis te laten voorafgaan
door een inleiding, die de kijker aanmoe
digt te blijven kijken.

Hoe men een heroïke gebeurtenis zoals
een spontane arbeidersrevolte kan laten
verkleuren en verschralen tot een nota
riële acte met een politiek lesje tot be
sluit, werd vrijdagavond door de VARA
gedemonstreerd met haar klankbeeld over
de spoorwegstakingen van 1903, welke de
ze maand zestig jaar geleden begonnen.

Toch had de samensteller, Ton Pauka,
zijn werk bekwaam voorbereid. Hij had
een viertal hoogbejaarde vergeten stakers
opgespoord, die met roestige stemmen
hun getuigenverklaringen aflegden. Het lag
werkelijk niet aan hun aandeel, dat dit
klankbeeld tot een document verleden tijd
verstolde. De verbindende tekst, op zich
zelf een compliment waard wegens het
voortreffelijke taalgebruik, was namelijk
7.o gedempt van toon dat men de indruk
moest krijgen dat de VARA met dit soort
zaken weinig raad meer weet. Parallellen
met de actualiteit werden angstvallig ver
meden, misschien omdat de tegenstelling
Nederlands Arbeidssyndicaat (N.A.-S.) tot
Nederlandsche Vereeniging van Spoor- en
Tramwegpersoneel uit 1903 tot bepaalde
vergelijkingen tussen de vakvereniging
„Rijdend personeel" en de Nederlandse
Bond van Vervoerspersoneel in 1963 aan
leiding zou kunnen geven? Het geheel
eindigde dan ook met een keurig poli
tiek advies: Staken om macht mag niet.
De bezielde praktijk van 1903 leidde aldus
zestig jaar later tot een schoolmeester
lijk vermaan.

De besturen van de Nederlandse Katho
lieke Bond van Musici en Artiesten, de
Bond van Christelijke kunstenaars in Ne
derland en de Nederlandse Toonkunste-
naarsbond hebben kennis genomen van po
gingen van het orkestenverbond, aange
sloten bij de Nederlandse Federatie van
Beroepsverenigingen van Kunstenaars, om
hangende het huidige conflict als onder
handelingspartij bij de NTS erkend te
worden. De drie bonden zijn evenwel niet
bereid om samen met het orkestenverbond
onderhandelingen te voeren.

Dit is volkomen conform de opvatting,
die de drie vakorganisaties ten opzichte
van het categorale orkestenverbond heb
ben. De katholieke en christelijke bonden
wensen echter uitdrukkelijk te verklaren,
dat deze verklaring niet inhoudt, dat zij
akkoord zouden gaan met de boycotactie
van de NTS door Nederlandse Toon-
kunstenaarsbond, ofschoon een aantal door
de Nederlandse Toonkunstenaarsbond ge
stelde eisen wel door hen wordt onder
schreven.

De Russische balletmeesteres Natalia
Orlowskaja (links) heeft vrijdag in de
studio van het Nationale Ballet, in de
Amsterdamse Stadsschouwburg, een
openbare les gegeven.

HILVERSUM I. 402 m. 8.00 VARA. 10.00 VPRO.

10.30 IKOR. 11.45 VPRO. 12.00 VARA. 17.00

VPRO. 17.30 VARA. 20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws en socialistisch strijdeed.
.18 Weer of geen weer, gevarieerd programma.
3.45 Geestelijk: leven, toespraak. VPRO: 10.00 Zon
dagshalfuur, progr. voor de kinderen. IKOR:
ju.3D Lutherse kerkdienst. 11.30 Vraag en ant
woord. VPRO: 11.45 Flitsen, nieuws van eigen
erf. AVRO: 12.00 Kleurrijke klanken: lichte mu
ziek en zang. 13.00 Nieuws. 13.07 De toestand in
de wereld, lezing. 13.17 Mededelingen of gram-
mofoonmuziek. 13.20 Op de plaat., rust!, strijd-
krachtenprogramma. 14.00 Boekbespreking. 14.15
Concertgebouworkest en solisten: klassieke en
moderne muziek. In de pauze: 15.15 15.40 Inter
view met Hugo Claus. 16.30 Sportrevue. VPRO:
17.00 Gesprekken met luisteraars: dossier waters
nood. 17.15 Stad en land: Driemaal Heidemaat
schappij. VARA: 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nws.,
sportuiislagen en sportjournaal. 18.30 Salonorkest
met zangsolist. 19.00 Bij nader inzien, journalis-
tenforum. 19.40 Vrij entree, cabaretprogramma.
AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Mededelingen radio-
bridge-drive. 20.10 Zing met ons mee. 20.35 Voor-
draent. 20.50 Licht instrumentaal ensemble. 21.05
Wat denk jij nou?, hoorspel. 21.40 Musica Folc-
lorica ae Espana (II), muzikale lezing. 22.05 Had
u toen maar geleefd - Griekse goden en burgers,
licht programma. 22.30 Nieuws. 22.40 Mededelin
gen radio-bridge-drive. 22.45 Actualiteiten. 22.55
Mededelingen en sportuitslagen 2de klas voetbal.
23.00 Rijkdom der welluidendheid (gr.): klassieke
en moderne muziek. 23.25 Lichte orkestmuziek.

23.55—24.00 Nieuws.

HILVERSUM II. 298 m. 8.00 NCRV. 9.30 KRO.

17.00 IKOR. 19.00 NCRV. 19.45—24.00 KRO.
NCRV: 8.00 Nieuws en weeroverzicht. 8.15 Or
gelconcert. 8.30 Morgenwijding. 9.15 Klassieke
liederen (gr.). KRO: 9.30 Nieuws. 9.45 Oude mu
ziek (gr.). 9.55 Inleiding Hoogmis. 10.00 Hoogmis.
11.30 Fragmenten uit klassiek en romantisch re
pertoire (gr.). 12.05 Klein beraad, vragen - soms
ook antwoorden. 12.15 Licht orkest met solisten.
12.50 Buitenlands commentaar. 13.00 Nieuws en
mededelingen. 13.10 Jubileumactie SUS 10, be
kendmaking prijswinnaars. 14.00 Voor de kinde
ren. 14.30 Moderne koorliederen met commentaar
en voordracht van gedichten. 14.55 Boekbespre
king. 15.05 Klein koor: Geestelijke liederen. 15.25
Muzikale aspecten, muzikale lezing. 15.55 De hand
aan de ploeg, lezing. 16.00 Sport. 16.30 Vespers.
IKOR: 17.00 Blijf zitten waar je zit: radio-drive-
in voor jonge mensen. 17.15 Zingt het voorbe
dachte lied. 17.45 Mensen, lezing. 18.00 Het gela-
dep schip, culturele critieken. 18.30 De kerk aan
het werk, kerkelijke actualiteiten. 18.40 Luctor
et emergo, klankbeeld over de ontwikkeling van
het kerkelijk leven in Zeeland sinds de waters
noodramp in 1953. NCRV: 19.00 Nieuws uit de
kerken. 19.05 Vocaal ensemble. 19.30 De Openba
ring aan Johannes, lezing. KRO: 19.45 Nieuws.
20.00 Een doodgriezelige grap, hoorspel. 20.35
Lichte grammofoonmuziek. 21.00 Klassiek strijk
kwartet (gr.). 21.30 Wissewassen.licht program
ma 21.50 Kinderkoren en een licht instrumen
taal ensemble 22.20 22,25 Boekbespreking.
22.30 Nieuws. 22.40 Avondgebed. 22.50 Volksmu
ziek met commentaar. 23.20 Spiegel van de he
dendaagse muziek. 23.5524.00 Nieuws.
BLOEMENDAAL. 245.3 m. - 1223 kC/S.

9.30 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal. 11.00
ds. G. Toornvliet - uitzending dienst voor be
langstellenden, gehouden op zondag 20 januari.
15.15 Kinderdienst. 16.00 ds. D. Ringnalda van
Overveen.

BRUSSEL. 324 m.

12.00 Nieuws. 12.03 Gevarieerde muziek. 12.30
Weerbericht. 12.35 Amusementsmuziek. 12.50 Pro
gramma-overzicht. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
soldaten. 14.00 Nieuws. 14.03 Opera- en Bel Canto
concert. 15.30 Sportprogramma. 18.00 Nieuws. 18.03
Pianorecital 18.30 Godsdienstige uitzending. 19.00
Nieuws. 19.30 Balletmuziek. 20.00 Amusements
programma. 22.00 Nieuws. 22.15 Lichte muziek.
22.30 Cabaretprogramma. 23.00 Nieuws. 23.05 Amu
sementsmuziek. 23.5524.00 Nieuws.

HILVERSUM I. 402 m. 7.00—24.00 AVRO.

AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnastiek.
7.20 Lichte grammofoonmuziek. 8.00 Nieuws. 8.15
Programma-overzicht. Aansluitend: amusements
muziek (gr.). 9.00 Gymnastiek voor oudere luis
teraars. 9.10 De groenteman. 9.15 Klassieke gram
mofoonmuziek. 9.35 Waterstanden. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Arbeidsvitaminen (gr.). 10.50 Voor
de kleuters. 11.00 Even bijpraten, programma
voor de vrouw. 12.00 Dansorkest met zangsolis
ten. 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.33 Voor ons platteland. 12.40 Lichte orkestmu
ziek met zangsolisten. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen, eventueel actueel of grammofoonmu
ziek. 13.25 Beursberichten. 13.30 Metropole-orkest:
lichte muziek. 14.00 Zangrecital. 14.30 Lichte or
kestmuziek (gr.). 14.50 Een palmenparadijs dicht
bij huis, lezing. 15.05 Klassieke grammofoonmu
ziek. 16.30 Operette- en filmmelodieën (gr.). 17.00
Programma van en voor de padvinders. 17.15
Licht instrumentaal kwintet. 17.30 Amusements
muziek. 18.00 Nieuws. 18.15 Politieke lezing. 18.25
Concoursmuziek 1963 (II): Johan Willem Friso
Kapel. 18.50 Lichte grammofoonmuziek. 19.00
Fragmenten uit Mireille, opera. 19.50 Klassieke
pianomuziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Radio-kamer
orkest en solist: oude muziek. 20.35 Actie ,,Open
het Dorp". 22.00 Koorzang en lichte orkestmu
ziek (gr.). 22.30 Nieuws en mededelingen. 22.40
Actualiteiten. 23.00 Jazz- en dansmuziek. 23.55—
24.00 Nieuws.

HILVERSUM II. 298 m. 7.00—24.00 NCRV.

NCRV: 7.00 Nieuws en SOS-berichten. 7.10 Dag
opening. 7.25 Lichte grammofoonmuziek. 7.35
Sportuitslagen van zaterdag. 7.45 Radiokrant. 8.00
Nieuws. 8.15 Gewijde muziek (gr.). 8.30 Lichte
grammofoonmuziek. 9.00 Voor de zieken. 9.35
Grammofoonmuziek. 9.40 Voor de vrouw. 10.10
Oude muziek (gram.). 10.20 Rondom het Woord,
theologische etherleergang. 11.05 Klassieke liede
ren. 11.30 Lichte muziek. 12.00 Lichte grammo
foonmuziek. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Licht or
kest. 12.53 Grammofoonmuziek, eventueel actua
liteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Licht ensemble. 13.45
Lichte grammofoonmuziek. 14.05 Schoolradio.
14.35 Samen uit, samen thuis, gevarieerd pro
gramma. (Herhaling van donderdag 17 januari).
15.45 Licht pianospel (gr.). 16.00 Bijbellezing. 16.30
Koper-ensemble: moderne muziek. 16.50 Kamer
muziek (gr.). 17.00 Voor de kleuters. 17.15 Voor
de jeugd. 17.30 Lichte grammofoonmuziek. 17.40
Beursberichten. 17.45 Lichte grammofoonmuziek.
17.50 Regeringsuitzending: De nieuwe West-Indi
sche gids, door W. S. M. Klooster. 18.00 Populai
re orgelbespeling. 18.30 Met band en plaat voor
u paraat (gr.). 18.50 Openbaar kunstbezit. 19.00
Nieuws en weerpraatje. 19.10 Grammofoonplaten
voor de teenagers. 19.30 Radiokrant. 19.50 Muset-
temuziek (gr 20.05 Licht instrumentaal trio.
20.20 Ik wil mijn kinderen terug, hoorspel (deel
3). 21.15 Promenade-orkest en solisten. 22.00 Volk
en staat, parlementair commentaar. 22.15 Muzi
kale momentopnamen. 22 30 Nieuws. 22.40 Avond
overdenking. 22.55 Boekbespreking. 23.05 Gram
mofoonmuziek. 23 35 Lichte grammofoonmuziek.
23.5524.00 Nieuws.

BRUSSEL. 324 m.

12.00 Nieuws. 12.03 Lichte muziek. 12.30 Weer
bericht. 12.35 Landbouwkroniek. 12.42 Pianospel.
12.50 Beursberichten. 13.00 Nieuws. 13.15 Kamer
muziek 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio. 15.45
Lichte muziek. 16.00 Nieuws. 16.03 Beursberich
ten. 16.09 Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.15
Zangrecital. 17.45 Franse les. 18.00 Nieuws. 18.03
Protestantse uitzending. 18.18 Paardesportberich-
ten. 18.20 Voor de soldaten. 18.50 Radiokroniek.
19.00 Nieuws. 19.40 In en om de opera. 20.00 Ka
mermuziek. 20.30 Voor de jeugd. 21.00 Musical.
22.00 Nieuws. 22.15 Volksdansen en -zangen. 22.35
De zeven kunsten. 23.00 Nieuws. 23.05 Kamer
muziek. 23.4524.00 Voor de zeelieden.

VOOR ZATERDAG

NCRV: 15.00 Dickensfilm V. 15.25 Onder de loep,
filatelistisch allerlei. 15.40 Muizen en magie, te
kenfilm. 15.50 Oh, those bells, TV-film. 16.15 Dier
in *t vizier, maandelijks programma over dieren,
16.40 Kinderliedjes, gezongen en gedanst. 17 00—
17.30 Voor de kinderen. 19.30 Lassie, de Schotse
herdershond, TV-film. NTS: 20.00 Journaal en
weeroverzicht. NCRV: 20.20 Memo, kanttekenin
gen bij feiten en gebeurtenissen van de dag.
20.30 Muziek voor u. 21.00 Land(ing) In Alaska,
speelfilm. 21.45 Met eigen ogen. reportage over
Pakistan. 22.10 Anton Holfath, TV-feuilleton (deel
3). 22.45 Morgen is het Zondag. NTS: 22.55—23.00
Journaal.

VOOR ZONDAG

NTS: 14.45—15.25 Eurovisie: Bloemencorso te
San Remo. 15.3016.30 Eurovisie: Internationale
zwemcompetltie te Bremen. CVK: 17.00—18.00 Ge
reformeerde kerkdienst. NTS: 19.30 Weekjour-
naal. 20.00 Sport in beeld. VARA: 20.30 Dagen
van strijd, documentaire over de spoorwegsta
kingen van 1903. 20.40 Liedjes. 20.55 De wereld
van vandaag, politiek overzicht. NTS: 21.05 Bloe
men voor de president, TV-spel. VARA: 22.05
Ouderavond, problemen en probleempjes in het
gezinsleven. NTS: 22.35—22.40 Journaal.

VOOR MAANDAG

NTS: 19.30 De kampkok, filmpje uit de oude
doos. 19.45 Openbaar Kunstbezit: stille wenken
in schilderstukken, lezing. 20.00 Journaal en
weeroverzicht. 20.20 Politieke uitzending: P v d A
AVRO: 20.30 Open het dorp, een terugblik op
de grote actie. 21.00 Reportage van de afsluiting
van de actie. 22.00 Ballet NTS: 22.30-22.35 Journ

VOOR ZO VER het stuk gisteravond
in de Haarlemse Stadsschouwburg indruk
maakte was dat bepaald niet te danken
aan de rolbezetting in 't algemeen maar
voornamelijk aan de vertolking van de
titelrol door Loudi Nijhoff. Deze actrice,
wier groot talent op ons toneel veel te
weinig wordt gebruikt, gaf een genadeloze
karakterstudie van de koningin te zien,
waarin het hele gamma van Elizabeths
eigenschappen en gevoelens de hard
heid, de eeuwige achterdocht, de hunke
ring naar liefde, de vlagen van frivoliteit,
de afwisseling van wreedheid en teder
heid, de roofdierachtige intelligentie, de
menselijke zieligheid en koninklijke groot-

NA HET solistisch optreden van de ju
bilarissen Eduard Biele en Jan Hesmerg
beiden vijf en twintig jaar in het or
kest en dan vooral na het levenskrach
tige vioolconcert van Khatchaturian, waar
mee dit vijfde V-concert van het Noord
hollands Philharmonisch Orkest in de
Haarlemse Concertzaal besloten werd, kon
men haast vergeten hoe de avond in een
gedrukte stemming begonnen was, ter her
denking van het óverleden orkestlid Jan
Rosekrans, die als violist en klavierspeler
het N.Ph.O. voorheen de H.O.V. bij
na veertig jaar trouw en opgewekt ge
diend heeft. Het orkest heeft hem her
dacht in de taal die hem lief was: met de
D-dur-Air van Bach, en men proefde uit
de gewekte stemming de gemeenschappe
lijke deelneming in deze laatste groet aan
een oprecht betreurde kameraad. Onzer
zijds vanuit de zaal en ongetwijfeld ook
voor velen een hartelijk en dankbaar
„vaarwel, Jan!"

OVER HET Concerto grosso opus 6 no.
1 van Corelli, dat deze avond mede diende
als overgaaf van de treursfeer naar de
jubileumgedachte, zullen wij maar niet te
veel zeggen, volstaan met de opmerking
dat we hierbij Jan Rosekrans al misten
als de trouwe oontinuo-begeleider aan het
klavecimbel, en dan de hoop uitspreken,
dat wij het fraaie stuk nog eens te horen
krijgen in een geraffineerde vertolking.

De kleine Symphonie van de achttiende-
eeuwse Tsjech Antonin Benda genoot de
frisse en geacheveerde vertolking die dit
kleine werkje terdege waard is.

HIERNA WAS het de beurt aan jubilaris
Eduard Biele. Hij had voor zijn solistisch
optreden een Cello-concert gekozen van
Antonio Vivaldi, dat dirigent Henri Arends
terecht door een kamerbezetting van strij
kers liet begeleiden. Hierdoor kon de rus
tige en zeer zuivere toon van de solist
voortreffelijk tot zijn recht komen. Dit was
moral het geval in het tweede Largo-ge-
leelte waarin „il prete rosso" zijn melo
dische gaven kwistig ten toon spreidde.
Het was voor het gehoor bijzonder plezie
rig dat de jubilaris nu eens niet met een
overbekend stuk als solist optrad. Eduard
Biele werd hartelijk gehuldigd met ap
plaus en een weelde van bloemen en ge
schenken.

OOK JUBILARIS Jan Hesmerg ontweek
vopr zijn solistische prestatie de platge
treden paden. Hij kwam met het kapitale
eisen stellende Vioolconcert van de Ar
meense Rus Aram Khatchaturian, werk
dat ik mij slechts herinner, een enkele
keer bij het N.Ph.O. gehoord te hebben.
Met virtuoze beheersing heeft Hesmerg
zich van zijn zware taak gekweten, een
taak die meestal alleen met goed gevolg
te volbrengen is door de upper ten onder
de concerterende violisten, die niet de zor
gen kennen van de dag-aan-dag repeteren
de en avond-aan-avond musicerende con
certmeester van een hard-werkend orkest.
Des te groter was onze bewondering voor
de prestatie van Jan Hesmerg, welke zich
meten kon met die van menig virtuoos
van naam. 'niet alleen" om de technische,
maar ook om de klankschone hoedanig
heden. Het Concert van Khatchaturian is
bóvendien een briljant orkestwerk; het
werd door Henri Arends overtuigend tot
klinken gebracht en men kon uit het ge
heel de hechte eenheid proeven van solist
en orkest, uiteraard zoveel bezonkener en
met elkaar vertrouwd dan het quasi a
l'improviste na een vluchtige confrontatie
met een solist die men nauwelijks kent.
Het was nu een prachtig geheel; geen won
der dat het publiek opgetogen was en Jan
Hesmerg een ovatie bereidde, die deze ju
bileumavond met een sterretje in zijn le
venskalender mag aanmerken.

Veel bloemen en verblijdend veel belang
stelling, waarvan ook de commissaris der
Koningin, dr. M. J. Prinsen door zijn aan
wezigheid blijk gaf.

LONDEN (Reuter) De president-direc
teur van het Britse persbureau Reuter,
Walton Adamson Cole, is vrijdag over
leden. De heer Cole was vijftig jaar oud.

Koningin Juliana heeft hem in december
1961 benoemd tot commandeur in de orde
van Oranje-Nassau. Vorig jaar werd Cole
opgenomen in de exclusieve club van
..Schippers van de Vliegende Hollander",
een onderscheiding die de K.L.M. verleent
voor verdiensten voor de burgerluchtvaart.

Adverten tie

20 cent per rol

I AAN: "VEZENO"-ZAANDAM

Westzijde 212 - Tel.: [phone]

I Ik zou gaarne Inlichtingen over verzekering
l tegen ziekenhuis«/operatiekosten ontvangen i

naam:

woonpl./tel.:

De beide jubilarissen - rechts Jan
Hesmerg en links Eduard Biele - in,
geanimeerd gesprek vóór hun huldi
gingsconcert.

Het bestuur van de Vereniging van Let
terkundigen heeft, naar aanleiding van het
donderdagavond in zijn vergadering met
het actiecomité „schrijversprotest" be
sprokene, een brief gericht tot de staats
secretaris van O. K. en W„ mr. Y. Schol
ten. In de brief staat: „Het bestuur van
de Vereniging van Letterkundigen geeft
hierbij uiting aan zijn ernstige bezorgdheid
over het standpunt, door u ingenomen je
gens de actie en de plannen van de letter
kundigen. Aan het bestuur is verslag uit
gebracht van het onderhoud dat vijf
auteurs de vorige dinsdag met u mochten
hebben. De op zichzelf reeds onbevredi
gende indruk daarvan is bij ons bestuur
ten zeerste versterkt door de verslagen
van de persconferentie, door u op woens
dagochtend gehouden. Het is ons bestuur
duidelijk geworden dat u de schrijversac
tie uitsluitend ziet en voorstelt als een
economische, om niet te zeggen financiële
zaak. Het bestuur van de Ver. van Letter
kundigen wenst daartegen met de meeste
tief van ons handelen, het wezenlijke pro-
tief van ons htndelen, het wezenlijke pro
bleem dat moet worden opgelost, betreft
minder de schrijver dan het schrijver
schap, minder de sociale positie van de
kunstenaar dan wel de culturele functie
van de kunst. Het gaat niet om het in
komen van de schrijver, maar om de mo
gelijkheid tot ontplooiing van de creatieve
mens. Ook de Algemene conferentie der
Nederlandse letteren, midden december te
's-Gravenhage bijeen, heeft in een van
haar resoluties al met recht uw aandacht
gevraagd voor dit vraagstuk. Ook de Raad
voor de Kunst heeft er meer dan eens op
gewezen. Deze allesbeheersende factor zo
wel dinsdag als woensdag in uw betogen
te hebben gemist heeft ons bestuur teleur
gesteld en gegriefd. Wij achten het onze
plicht u dit te doen weten."

Een kostbaar schilderij van de Franse
schilder Jean Corot wordt vermist uit het
Ohara Museum in Koerasjiki in zuidweste
lijk Honsjoe (Japan). Het doek dat bekend
staat als „landschap in Napels" heeft een
waarde van 80.000 gulden.

Het museum heeft op de plaats van het
verdwenen origineel een imitatie gehangen.

De expositie Figuratieve schilder- en
beeldixouyskunst is gisteravond in de
Vishal te Haarlem geopend door drs. J.
N. vaiï' Wëssem, directeur van het stéde-
lijk museum „De Lakenhal" te Leiden,
waar deze expositie onlangs gehouden
werd.

De heer Van Wessem achtte het teke
nend dat de titel van de tentoonstelling
beschouwd is als een manifestatie, hoewel
de expositie slechts een bloemlezing is en
alleen bedoeld is om aan te duiden dat
kunstenaars die figuratief werken tóch
van deze tijd zijn. „Zij hebben geen
systeem aanvaard maar aan zichzelf vast
gehouden door als uitgangspunt de waar
neembare werkelijkheid te nemen". De
heer Van Wessem zei dat dus hun opgave
dezelfde is gebleven. Het kunstwerk is hier
niet achter het experiment verdwenen.
Maar of het werk nu door persoonlijk ge
voel of algemeen sentiment wordt bepaald;
Zolang de kunstenaar de grenzen van zijn
middelen niet overschrijdt, houdt hij con
tact met ons, kan zijn werk onze ervaring
verrijken en ons ontroeren

De vraag of het zin heeft om braaf en
rustig voort te bouwen op wat vijftig jaar
geleden al aanvaard was, achtte de heer
Van Wessem niet zuiver. „Gebeurt het
waarlijk verrassende piet daar waar men
het niet verwacht?", vroeg hij. „De waarde
van een kunstwerk hangt niet af van de
categorie waartoe het behoort, maar alleen
van zijn eigen kwaliteit". De spreker noem
de het gek dat men juist bij vormeloos
heid bij voorkeur spreekt van „eigen taal"
en bij herkenbare vormen niet ziet hoe
eigen en oorspronkelijk de kunstenaar zich
uit. De door Paul Citroen uitgesproken
hoop dat men zich de verrukking van de
zichtbare werkelijkheid niet zal gaan ont
zeggen, deelde de heer Van Wessem. Hij
wenste de expositie toe daartoe het hare
bij te dragen. „Het zich gelijkblijvende
hoeft niet minder waarde te hebben dan
het protesterende". Met deze woorden ver
klaarde de spreker de expositie geopend.

De feestelijkheid werd bijgewoond door
onder anderen de heer H. P. Baard, direc
teur van het Frans Halsmuseum, wethou
der D. J. A. Geluk van Haarlem, burge
meester Peereboom Voller van Bloemen
daal, de schilder H. F. Boot. De expositie
blijft tot 24 februari en omvat werken van
Hans Bayens, V. P. S. Esser. Dora Esser-
Wellensiek, Herbert Fiedler, Jopie Roosen-
burg-Goudriaan, Pieter d'Hont, prof. Cor
Hund, Arie Kater, Hans van Norden en
Nicolaas Wijnberg.

De heer Schwagermann. adjunct-direc
teur van «het Frans Halsmuseum, had in
een openingswoord de aanwezigen verwel
komd en dank gebracht aan de heer Van
Wessem voor diens hulp bij de inrichting
van de expositie en Nicolaas Wijnberg voor
diens verzorging van de vouwblad-catalo
gus.

o- j"rw 'Jr*on vi 't,r u

MEN MOET dit stuk niet al te nauw
keurig toetsen aan de historische werke
lijkheid. want als men zich realiseert dat
de Engelse koningin 68 jaar was toen zij
de 35-jarige Essex liet onthoofden kan
men de grote plaats, die de schrijver in
ruimt voor de liefde (de normale liefde
tussen man en vrouw) in het hartstochte
lijke conflict van deze felle karakters,
moeilijk aanvaarden. Maar Anderson heeft
dat conflict meer als dichter dan als ge
schiedkundige willen benaderen en dus
laat hij het bij een enkele vluchtige aan
duiding dat Essex „jonger" is dan Eli
zabeth hoevéél jonger, laat hij in 't
midden. Voor een Tennessee Williams
zou dat juist de kern van het dramatische
gegeven zijn geweest; maar in 1930 was
men daar nog niet aan toe. En dus con
centreert Anderson zich op Elizabeths
vrouwelijke liefde voor Essex en op de
haar pijnigende vraag in hoeverre zijn
liefde voor haar echt is of slechts een
voorwendsel om de troon te bemachtigen.
Daarnaast is er het innerlijke conflict van
Elizabeth zelf, de tweestrijd tussen haar
eigen amureuze gevoelens voor de popu
laire veldheer en haar onwil, de macht
over het koninkrijk aan hem af te staan
of zelfs maar met hem te delen. Tot het
laatste ogenblik van Essex' leven is de
koningin ten prooi aan die innerlijke
strijd, waarin tenslotte toch de machts
wil overwint, zij het dan pas nadat zij
er door de woorden van Essex zélf van
overtuigd is geraakt dat zij het land beter
kan regeren dan hij.

heid prachtig tot zijn recht kwam
Soms vertoonde Loudi Nijhoff een frap
pante gelijkenis met wijlen Else Mauhs
(die destijds „Elizabeth, de vrouw zon
der man" van André Josset heeft ge
speeld) en er waren scènes waarin haar
spelniveau ook een zelfde bijzondere hoog
te bereikte.

ZIJ KREEG echter helaas onvoldoende
tegenspel van Arthur Boni, die de rol van
Essex bepaald niet aankon en voor die
figuur ook weinig meebracht. Deze rol
die toch al zo moeilijk geloofwaardig te
maken is, eist veel innerlijker, doorvoel
der spel en een veel sterker toneelper
soonlijkheid dan Boni te bieden had. Onder
de talrijke bijrollen vielen vooral de
(wel erg gemene) Robert Cecil van Eli
Blom en de bezadigde Francis Bacon van
Onno Molenkamp op.

De Engelsman David Giles had de op
voering vlot en soepel geregisseerd
zij het met vaak nodeloos veel heen-en
weer-geloop ter „verlevendiging" van de
dialogen. Er waren handige, snel-wisselen
de decors van Kenneth Mellor en mooie
kostuums van Ruth Hellmer. Everl
Straats vertaling was wat nuchterder er
prozaïscher dan het origineel, maar vooi
opvoering in onze tijd was dat wellichl
eerder een voor- dan nadeel.

„Koningin Elizabeth" wordt ook van
avond en morgenavond nog in de Haar
lemse schouwburg gespeeld.

WAARSCHIJNLIJK zou dit grotendeels
psychologische conflict door een heden
daags toneelschrijver dieper en scherper
zijn geanaliseerd dan Anderson dat 33
jaar geleden deed, toen een vleugje
ouderwetse romantiek hier en daar er nog
best mee door kon. Maar toch moet men
respect hebben voor de knappe construc
tie van het stuk, voor de boeiende karak
tertekening en voor de innerlijke bewo
genheid van sommige der vaak zeer
lange dialogen. In een ideale rolbezetting
zou dit drama dan ook stellig ook nu
nog diepe indruk kunnen maken.