Zeggenschap in Atlantische topleiding?
Europees Europa als 3e wereldmacht?
West-Europa van Marseille tot Oeral?
De „Navarra" naar de sloper
Populariteit van De Gaulle is
in Frankrijk weer gestegen
Van de woningvoorraad is
ruim een kwart verouderd
NEDERLANDS GROOTSTE WASMIDDEL
Arbeiders betoogden
voor duurtetoeslag
Signalement van
dader is bekend
Niet tevreden? Dan
2 x uw geld terug!
DONDERDAG 31 JANUARI 1963
4
„De vijfgevangen?
Terugweg afgesneden
Volgende ronde met ES
Geen regeringsgeld voor
oorlogsmonument
Kernzwaard-chantage
Argentijns schip lag wegens een zware
schuldenlast een jaarlang aan de ketting
Kennedy ligt ver voor op kanselier Adenauer
Populaire politiek
In West-Duitsland
Dr. D. van Deursen
overleden
Oecumene in Leeuwarden
Accountant verdacht van
oplichting oude vrouw
Overval op bankloper
Wat wil de sfinx van het Elysée?
(Van onze correspondent)
PARIJS. In alle kanselarijen en op alle redactiebureaus
wordt sinds de laatste persconferentie van generaal De
Gaulle en de voltrekking der gebeurtenissen in hun eerste
fase, die toen werden aangekondigd, opnieuw de vraag ge
steld, ontleed en bestudeerd: wat wil de sfinx van het Ely
sée? Het antwoord is zeker nog lang niet rond, maar er
schijnen nu toch wel zoveel stukken disponibel te wezen
dat men een poging kan wagen de legkaart in elkaar te
passen om zich ten minste een globale indruk te vormen van
Er zijn nog vraagtekens, mysteries en
contradicties, maar ook die raadsels en
geheimzinnigheden passen precies in de
gaullistische strategie, zoals die in zijn po
litieke geloofdbelijdenis, „Le fil de l'épee"
al jaren geleden geboekstaafd werd en
waarvan de ontwikkeling en ontknoping
van het Algerijnse drama tot dusver wel
het duidelijkste voorbeeld heeft geboden.
Het is een weg met vele bochten, zijpaad
jes, verrassende doorkijken en duistere
kreupelbosjes die de generaal in de poli
tiek pleegt te volgen, maar waarbij hem
zelf het einddoel niettemin voortdurend
helder voor ogen blijft staan. Men herin
nert zich die „pragmatische" methodiek
ten aanzien van Algerije, waarbij hij ach
tereenvolgens en soms ook vrijwel gelijk
tijdig, van een Frans, een Algerijns, een
autonoom, een onafhankelijk en een geas
socieerd Algerije sprak, om zijn tegen
standers of zijn sympathisanten, al naar
gelang de respectieve krachtsverhouding
of de eisen van het ogenblik, tegemoet te
treden, voor het hoofd te stoten, tot hoop,
verwarring of wanhoop te brengen en on
dertussen alweer zijn eigen doelwit
scherp in het oog te houden.
Indien men aan de hand van die 'erva
ringen, die Algerijnse procedure naar de
internationale politiek transponeert, dan
kan men zeggen dat het ogenblik is bereikt
waarop De Gaulle bijna openlijk onthuld
heeft een „Europees Europa" te willen na
streven. De Britten worden dus naar hun
eiland terug verwezen, en de Amerikanen
een „Yankees go home" toegeroepen.
Achteruitkijkend is het weer niet zo moei
lijk de profetenmantel om te gorden, want
werd het van 1958 af al niet duidelijk dat
De Gaulle Frankrijk uit het Atlantische
keurslijf wilde bevrijden? Hij joeg toen al
de Amerikanen van de Franse vliegvelden
en maakte de Middellandse-Zeevloot „on
afhankelijk". Zijn agressieve houding je
gens Groot-Brittannië moet trouwens voor
een ruim deel uit diezelfde anti-Ameri
kaanse samenhang worden verklaard. Be
halve vanwege de omstandigheid dat
Groot-Brittannië in het „Europa der zes"
het machtsoverwicht van de as Parijs-
Bonn zou verstoren, wenst De Gaulle de
Britten evenmin als bondgenoten, pmdat
hij ze wantrouwt als „vijfde kolonne" van
Amerika. Dat wantrouwen is in zijn ogen
wel zonneklaar bevestigd, sedert Macmil-
lan de Polaris-raketten „een dolk zon
der handvat en zonder mes" zoals De
Gaulle ze genoemd moet hebben van
de Amerikanen aanvaardde, en daarmee
de toekomst en de verdediging van zijn
land aan „de vreemdeling" toe vertrouw
de.
het wereldbeeld dat het Franse staatshoofd in verschillende
variaties voor ogen lijkt te staan. Want geen twijfel kan er
in elk geval meer bestaan over het feit dat De Gaulle
verlost van zijn Algerijnse en andere kolonialistische zorgen
en problemen en verzekerd van zijn onaanvechtbare positie
in Frankrijk zelf na de overwinningen bij het jongste referen
dum en de Kamerverkiezingen ijverig bezig is de basis
te leggen of althans de requisieten te plaatsen voor de
wereld van morgen gelijk h ij die bouwen en boetseren wil.
In dat licht beschouwd, lijkt het een il
lusie te hopen dat De Gaulle de eventuele
voortzetting van het beraad in Brussel
over Groot-Brittannië's toetreden tot de
Europese Economische Gemeenschap, ook
maar enige kans van slagen zou willen
toekennen. Tot welke concessies Londen
ook nog bereid zou zijn, Parijs zal er dan
wel tijdig weer voor zorgen dat de nodige
nieuwe obstakels worden opgeworpen om
Groot-Brittannië buiten Europa te houden.
Men kan stellig te meer vertrouwen heb
ben in de vindingrijkheid van de Franse
diplomatie, waar Parijs er zeker van is
dat de vijf bondgenoten van de E.E.G.
zich, puntje bij paaltje gekomen, toch wel
moeten neerleggen bij het Gaullistische
dictaat.
De Europese integratie heeft het punt
bereikt, zo verklaarde onlangs professor
Hallstein, de president van de Europese
(E.E.G.)-Commissie, die de Fransen te
genwoordig graag citeren, waarop de te
rugtocht naar de vroegere onafhankelijk
heid voor alle leden onmogelijk is gewor
den. Een inzicht dat zelfs door minister
Luns niet kon worden bestreden toen hij
onlangs publiekelijk het alternatief van
een uittreden van ons land uit de E.E.G.
tot onmogelijkheid bestempelde.
Het is nog niet te voorzien hoe vele
maanden of jaren de afwikkeling van deze
Europese fase der gaullistische wereldpo
litiek eisen kan, en evenmin is nog te zeg
gen wie deze worsteling zal winnen. De
Gaulle neemt het verzet van de Europese
bondgenoten nauwelijks ernstig, en als
woordvoerder ofschoon zonder mandaat
van het „Europa van de zes", gelooft
hij óók Groot-Brittannië aan te kunnen.
Dan blijft als potentiële tegenstander
Amerika over, waarmee de volgende ron
de zal moeten worden uitgevochten. Ten
zij Kennedy, op grond van een analyse
der gaullistische bedoelingen en overwin
ningskansen, besluiten zou reeds nu het
volle gewicht van Amerika's economische
en militaire machtsmiddelen in de balans
te werpen.
Over die eindbedoelingen van De Gaulle
ligentia in het bijzonder, zonder twijfel
achter De Gaulle.
Men wenst met hem een ingrijpende
herziening en reorganisatie van het mi
litaire systeem dat de vrijheid van het
Westen moet garanderen om het gewicht
van Europa in de topleiding principieel
zeer aanzienlijk te kunnen verhogen. Men
denkt dan al in termen van een Ameri-
kaans-Europese federatie. Men ziet der
halve dat de afstand tussen dat verlan
gen of die eis en het huidige aanbod van
de Polaris-raketten (waarbij alleen
Washington over oorlog en vrede beslis
sen mag) nogal breed is, zodat het einde
der onderhandelingen over dit vraagstuk
voorlopig nog lang niet in zicht is.
Doch zodra De Gaulle zijn Europees
Europa onder Franse hegemonie eenmaal
op poten heeft, dan liggen er nog andere
wegen voor hem open. In plaats van een
Atlantisch Europa dat zich tot het Wes
ten rekent, zou hij ook de Europese gren
zen tot in de Oeral en de Kaukasus kun
nen verplaatsen, een gedachte waarmee
De Gaulle eveneens al wel openlijk
heeft gespeeld, en waarin dus een over
eenkomst met de Russen zou zijn ver
rekend.
Ook die beide kaarten zullen, volgens
de beginselen der gaullistische strategie
de toekomst om beurten of gelijktij
dig kunnen worden uitgespeeld, zodra de
generaal de tijd daarvoor rijp acht. Hoe
dat alles zij: in ieder geval hopen we
te hebben duidelijk gemaakt dat De Gaul
le een politiek pokerspel in verschillende
ronden is begonnen waarvan hij de inzet
steeds hoger wil opvoeren, en waarvan
de uitslag in zijn geest over de geopoli
tieke wereldkaart van morgen ofover
morgen beslissen zal.
De regering ziet geen aanleiding om te
rug te komen op haar besluit geen bij
drage te verstrekken aan een internatiO'
naai gedenkteken op de plaats van het
vernietigingskamp Auschwitz-Hirkenau.
Dit geldt ook voor overeenkomstige
plannen in Dachau en Mauthausen.
Dit antwoordt premier De Quay op
schriftelijke vragen van het Eerste-Ka-
merlid Cammelbeeck.
juist jegens Amerika, zijn inderdaad nog
verschillende interpretaties denkbaar.
In zijn houding tegenover Washington
doet De Gaulle wel even denkan aan een
straatjongen die met de toepasselijke mid
delen een politie-agent staat te tarten. Het
eigen kernzwaard waarmee de generaal
zwaait en de dreigende woorden welke hij
bezigt, lijken en klinken wel stoer en in
drukwekkend, doch onderwijl zijn het de
Amerikanen dan toch maar op wier schou
ders de uitsluitende taak blijft rusten
Europa, en dus ook Frankrijk, militair te
beschermen. De Franse kernbewapening
bedraagt hooguit twee percent van het
Amerikaanse pontentieel, en tegenover de
Russen is die bijdrage dus wel te verwaar
lozen. Niettemin meent de generaal zich
ook op dit punt al een positie te hebben
veroverd die hem in staat stelt tegenover
Washington als gelijkwaardige partner te
kunnen optreden.
Hij gaat daarbij uit van de veronder
stelling dat de Amerikanen zich nooit
meer zullen kunnen veroorloven Europa
vrijwillig in de steek te laten. Het Franse
kernwapen is onmachtig een oorlog te win
nen, maar geschikt om een conflict te ont
ketenen. Het is dus vooral bestemd om te
dienen als diplomatiek chantagemiddel op
de eigen machtiger bondgenoten, die De
Gaulle langs die weg denkt te kunnen
dwingen in de richting die hij wenst. Een
veronderstelling die de scherpzinnige
hoofdredacteur van „l'Express", Servan-
Schreiber dezer dagen „onnozel" heeft ge
noemd. Er zijn twee mogelijkheden die in
deze samenhang in aanmerking kunnen ko
men, zo schrijft „l'Express". De bedrei
ging waartegen Frankrijk zich met zijn
kernzwaardje wil verdedigen wordt door
Washington ook voor de eigen veiligheid
een levensgevaar geacht, in welk geval
door Amerika een algemene oorlog met
of zonder Franse „Force de Frappe"
geriskeerd zou moeten worden. Wanneer
die eigen levensbelangen in Amerikaanse
ogen echter niet op het spel staan, zal
Washington zich tot die zelfmoord door
nog geen zes Franse kernzwaarden laten
verleiden. Een redenering waar inderdaad
geen speld tussen is te krijgen.
President-generaal Charles de Gaulle
sen met een gerechtvaardigd scepticisme
vervuld, dan wil dat zeker toch nog niet
zeggen dat ze daarom de Amerikaanse
gedragslijn blindelings aanvaardbaar zou
den achten.
Kennedy's Polaris-aanbod wordt ook bui
ten de regeringskringen in Frankrijk ta
melijk algemeen als irrealistisch veroor
deeld. Indien een nationale verdediging
met kernwapens financieel de kracht te
boven gaat van ieder land, minus de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie, dan houdt
die erkenning nog niet in, dat die kleinere
naties zich door een dier grote machten
als satellieten zouden moeten laten behan
delen. In dat opzicht staat de grote meer
derheid van het Franse volk, en de intel
SUNIL
bleekt
Advertentie
t vooru
SUNIL
blauwt voor u
ènS i
is nylon-actief
Daardoor is Sunil bij uitstek geschikt voor de grote witte was èn tegelijk voor nylon
en andere moderne stoffen. SUNIL WAST STRALEND WIT.
Neem zelf de proef. Vergelijk
Sunil met welk ander was
middel ook. Mocht u niet
tevreden zijn over Sunil,
schrijf dan waarom en stuur
uw aangebroken pak aan
Lever's Zeep-Maatschappij
n.v.,Postbus695,Rotterdam.
U krijgt dan tweemaal het
aankoopbedrag van het pak
per postwissel overgemaakt.
Een speciaal ingrediënt in Sunil gaat het ver
gelen van nylon e.d. tegen.
Sun 37.2 K 200C
SUNIL
In Rotterdam is het 7000 ton metende
Argentijnse vrachtschip „Navarra" van de
rederij Anthares Marithima in Buenos
Aires verkocht. Voor 226.000 werd de n.v.
Frank Rijsdijk te Hendrik Ido Ambacht
eigenaar van het 20 jaar oude schip dat
sinds 11 februari van het vorig jaar in de
Rotterdamse Waalhaven aan de ketting
heeft gelegen wegens een zware schulden
last.
De „Navarra" is 'n liberty-schip, dat bij
na een jaar geleden, beladen met rijst en
schulden, de Westerschelde opvoer. De
Antwerpse havenautoriteiten weigerden
het schip toe te laten voordat een garan
tiesom was betaald. De „Navarra" koos
toen voorlopige ligplaats op de Vlissingse
rede om op het geld te wachten dat uit
Buenos Aires moest komen. De rederij
liet echter, ondanks de vele telegrafische
verzoeken van de kapitein, niets van zich
horen. De bemanning van het schip was
er niet al te best aan toe: proviand en
brandstof raakten op en geld was er ook
niet, nadat de bemanning haar laatste
spaarcenten had uitgegeven voor het ver
slepen van het schip binnen de Vlissingse
haven want op de rede leverde de „Na
varra" hinder op voor de scheepvaart. Half
januari legde een deurwaarder de „Navar-
Advertentie
KRUISWEG 47-49 HAARLEM
Wanneer 't voortijdig en heroïek zwaai
en met het kernzwaard waarvan de
prijs ondertussen binnen twee jaar verdub
beld is en dat de nationale economie voor
lasten plaatst die zich op andere domei
nen, als het onderwijs en de autowegen,
steeds zwaarder doen voelen vele Fran-
(Van onze correspondent)
PARIJS De verschillende initiatieven
die het Franse staatshoofd generaal Char
les de Gaulle de laatste week genomen
heeft als de afwijzing der Bolarisraketten,
de torpedering van de conferentie van
Brussel en de ondertekening van een
vriendschapsverdrag met West-Duitsland,
hebben zijn populariteit in Frankrijk,
in tegenstelling tot het buitenland, niet
de minste afbreuk gedaan. Een opiniepei
ling heeft zelfs aan het licht gebracht
dat het aanzien van de president-gene
raal in vergelijking met november en se
dert het jongste referendum en de ver
kiezingen nog een.~ met vijf percent is
gestegen; 62 percent van het Franse volk
staat nog altijd met geestdrift achter zijn
staatshoofd.
De logica, die de Fransen over het al
gemeen zo royaal wordt toegedicht open
baart zich overigens maar betrekkelijk in
de antwoorden p andere vragen, zowel
ten aanzien van de binnen- als van de
buitenlandse politiek. Want zowel De Gaul
le's grote tegenstander in de binnenland
se politiek, de Senaatspresident Monner-
ville, die het staatshoofd een persoonlijke
haat toedraagt, als zijn machtige tegen
speler op het diplomatieke wereldtoneel
John F. Kennedy, mag zich eveneens in
de klimmende gunsten van het Franse
volk verheugen.
Eenderde der ondervraagden vond Mon-
omdat hij tenminste van zich af weet te
bijten, terwijl Kennedy, die zich veroor
loofde op zijn jongste persconferentie De
Gaulle nogal krachtig te adviseren, niet
temin tot het meest getapte buitenlandse
staatshoofd werd uitgeroepen. Met 73 per
cent ligt Kennedy bijna twintig punten
voor op De Gaulles intieme boezemvriend
kanselier Adenauer, die op zijn beurt de
wat droefgeestige Britse premier Macmil
lan met tien en Kroesjtsjev met dertien
percent verslaat. Met een aanhang van
toch nog altijd 42 pet. staat Kroesjtsjev
niettemin onderaan de lijst der vier voor
naamste buitenlandse leiders die vorige
week aan het oordeel van het Franse pu
bliek werden onderworpen.
De Amerikaanse president geniet in de
Duitse bondsrepubliek meer vertrouwen
den de bondskanselier. Blijkens de resul
taten van 'n onderzoek van 'n bureau in
Bielefeld in november kreeg president Ken
nedy bij de vraag, in wie men ten aan
zien van het behouden van de wereldvre
de het meeste vertrouwen had, 45 per
cent van de stemmen en dr. Adenauer
slechts negen percent. De volgende plaat
sen werden respectievelijk ingenomen door
burgemeester Brandt van West-Berlijn en
president De Gaulle. Bij een onderzoek
in september kreeg Adenauer nog 23
ra" aan de ketting, want er was nog
steeds geen geld uit Argentinië en dus ook
een voedsel en brandstof voor de beman
ning. Het (onbevestigde) verhaal gaat dat
kapitein Arenasa toen in Vlissingen met de
goudgegalonneerde pet is rondgegaan om
geld op te halen. Maar op 8 februari kreeg
de „Navarra" toestemming naar Rotter
dam te varen om de lading rijst te lossen.
Maar ook in de Maasstad stonden Engelse,
Belgische en Nederlandse schuldeisers op
hun geld te wachten. Buenos Aires bleef
echter zwijgen. De „Navarra" bleef, ste
vig verankerd, in de Rotterdamse Waalha
ven liggen. De schuldeisers besloten in mei
het schip in een openbare rechtzitting te
verkopen. Een week tevoren werd de ver
koping echter geannuleerd, daar de rede
rij met de schuldeisers overleg wilde ple
gen. Het succes daarvan was nihil, want
half augustus werd aangekondigd dat op
26 november de „Navarra" verkocht zou
worden. Maar weer werd verkoping gean
riuleerd, want reder en schuldeisers zou
den tot een vergelijk komen. De beman
ning van de „Navarra" had Rotterdam al
lang verlaten. De nieuwe besprekingen
hadden weer geen resultaat. En gisteren
hebben de schuldeisers eindelijk hun zin
en hun geld gekregen. De rederij in Bue
nos Aires is de „Navarra" kwijt. Het
schip wacht nu een roemloos einde bij de
sloper.
In Den Haag is overleden dr. A. van
Deursen, oud-voorzitter van de Neder
lands Christelijke Reisvereniging. Hij was
71 jaar.
Dr. Van Deursen is tot aan zijn pensio
nering leraar geweest. Kort geleden trad
hij om gezondheidsredenen af als voorzit
ter van het hoofdbestuur van de Neder
lands Christelijke Reisvereniging. In die
kwaliteit heeft hij tal van reizen geleid.
Dr. Van Deursen was vanwege de Gene
rale Synode der Gereformeerde Kerken de-
putaat van de geestelijke verzorging van
Nederlanders in het buitenland. Hij'was
ook curator van de Calvijnacademie in
Kampen. Tal van boeken zijn van zijn hand
verschenën, o.a. een bijbels beeld-woorden
boek en bijbelse atlassen.
De centrale kerkeraad van de hervorm
de gemeente in Leeuwarden zal voortaan
bij bijzondere diensten en bij een af
scheid of een intrede van een predikant,
ook uitnodigingen zenden aan de plaatse
lijke rooms-katholieke geestelijkheid.
De politie in Breda heeft een 64-jarige
accountant aangehouden, die ervan wordt
verdacht 8000,- te hebben verduisterd,
ten nadele van een 77-jarige weduwe uit
een Bredaas bejaardentehuis, wier vermo
gen hij beheerde. De accountant ontkent.
Bij het Bouwcentrum te Rotterdam is
verschenen het rapport „Modernisering
van verouderde woningen", samengesteld
in opdracht van het ministerie van Volks
huisvesting en Bouwnijverheid. Het bevat
een overzicht van de verschillende aspec
ten, waarmede bij het overwegen van mo
dernisering van verouderde woningen op
grotere schaal rekening moet worden ge
houden.
Onder modernisering van verouderde wo
ningen verstaat deze publikatie 't aanpas
sen van dergelijke woningen aan de heden
ten dage algemeen voor woningen aanvaar
de eisen en inzichten aangaande de con
structie, de indeling, de aard en de om
vang van de ruimten, alsook de installa
ties, de uitrusting, de afwerking en het
binnenklimaat, 't Aantal woningen die ge
heel of gedeeltelijk voor modernisering in
aanmerking komen wordt op l'/a miljoen
geschat. Zowel de stedebouwkundige om
geving als de bouwtechnische toestand
van vele van deze woningen is zodanig,
dat modernisering verantwoord en dikwijls
geboden is.
Op 31 december 1960 waren er in Ne
derland 2.892.000 woningen. Daarvan zijn
er 870.000, ruim 26 percent van de totale
woningvoorraad, vóór 1906 gebouwd. In
het rapport wordt gezegd dat een verge
lijking tussen oude en nieuwe woningen
lang niet altijd in het nadeel van de oude
zal uitvallen, met name niet wat de ruim
nerville juist zo'n flinke en moedige man Kennedy 14 percent.
Ongeveer 400 Amsterdamse bouwvakar
beiders hebben dinsdagmiddag een demon
stratie gehouden voor een toeslag op het
vorstverlet. „Voor duurtetoeslag" stond
op een spandoek waarachter de stoet, die
op het Rijnspoorplein was geformeerd,
naar de Stadhouderskade trok, naar het
kantoor van de plaatselijke afdeling van
de Aannemers- en Patroonsbond voor de
Bouwbedrijven. Voor dit gebouw werd een
korte toespraak gehouden waarna de deel
nemers rustig uiteen bingen.
te betreft. In een groot aantal gevallen
is het woongerief van oudere woningen
aanzienlijk lager dan naar de huidige
nieuwbouwmaatstaven normaal is. Zo bleef
bij de op 30 juni 1956 gehouden algemene
woningtelling, dat er in 69,6 percent van
de oude woningen geen bad of douche was
en dat van 22,5 percent van deze wonin
gen de w.c. niet van waterspoeling was
voorzien.
Indien men, zoals door de Centrale Direc
tie van de Volkshuisvesting en Bouwnij
verheid in haar jaarverslag over 1959
wordt aanbevolen, de vervanging van oude
woningen geleidelijk opvoert tot 20.000 per
jaar. dan nog zou het, indien men geen
oudere woningen moderniseert, tenminste
86 jaar duren voordat alle woningen zon
der eigen badgelegenheid zouden zijn ver
vangen.
Dankzij een getuigeverklaring beschikt
de Utrechtse politie thans over aanwijzin
gen omtrent de man, die in Utrecht een
bankloper van bijna 9000 gulden beroofde.
De bankloper, in dienst van de Amster
damse Bank, werd van zijn fiets getrok
ken, waarna de overvaller met de zak
waarin de geldtrommel zat naar de rijks
weg holde en in een auto sprong.
De personenauto, waarmee de overval
ler verdween en waarin al een chauffeur
op hem zat te wachten, i& licht of zelfs
zeer licht van kleur. Het kenteken is 63-51.
Over de letters ervan bestaat nog enige
twijfel.
Het signalement van de dader luidt
lang ongeveer 1,75 meter, leeftijd 22 23
jaar, fris uiterlijk, sportief figuur. De man
droeg hoge blauwe basketballschoenen en
had een ijsmuts diep over de oren getrok
ken.
De geldtrommel bevatte 58 bankbiljet
ten van 100 gulden, 60 van 25 gulden. 144
van 10 gulden en 7 rijksdaalders.
