Expositie in Rotterdam
Meeste trawlers vervangen hun
haringnetten voor tongennetten
PIER NERVI,
dichter in
gewapend beton
Weekoverzich't vishandel
Antieke meubelen houden waarde
Verwerkelijking van geestelijke en
culturele waarden in de televisie
de^ildei*
MAANDAG 4 FEBRUARI 1963
4
IK ZOU BIJNA zeggen, dat ze ook op
dezelfde manier gemaakt zijn. Ik bedoel
dat deze gebouwen het onuitwisbare
kenmerk van echtheid dragen, de duide
lijke hand van de ontwerper, die zicht
bare synthese, die alleen mogelijk is als
ontwerper en uitvoerder één zijn. Want
Nervi is niet alleen de tekenaar maar ook
de bouwer. Dit is naar mijn gevoel de
kern van de zaak. De hand van de mees
ter. De directe aanraking tussen de kun
stenaar en zijn werk. De vinger in de klei
van de beeldhouwer, het touché van de
pianist, de penseelstreek van de schilder.
Het gebouw dat al bouwende ontworpen
en bij het ontwerp, in de geest, gebouwd
is, waardoor het beton ferro-cemento
wordt, een naar-klinkend woord, een
,C' est Ie B-ton
que fait la
musique"
72-jarige Romein, wekken sterke associaties met de grote
ingenieurswerken van het oude Rome. Zij ademen ook die
heidense, typische niet-christelijke, atmosfeer. Ook zijn zij
in dezelfde hoge mate poëtisch op diezelfde huivering
wekkende manier.
EEN DEZER DAGEN is in het Bouwcentrum te Rotter-
Beeldhouwer Hans Reicher
te Amsterdam overeden
dam een tentoonstelling geopend van foto's en tekeningen
van de grote Italiaanse architect-constructeur-aannemer Pier
Luigi Nervi. Het is heerlijk de machtige bouwwerken als de
grote overdekte stadions te Rome, de tentoonstellingsgebou
wen in Turijn en Milaan, het Pirelligebouw te Milaan, het
nieuwe station van Savona enz. enz. hier bijeen weer te zien.
Tussen alle grote kunst en kitsch, die de moderne Italiaanse
architectuur de laatste decennia heeft voortgebracht, her
kennen we in Nervi's werk alle kenmerken van de grote
Italische tradities. Beter gezegd: Romeinse tradities. Immers
de enorme afmetingen, de ongelooflijke overspanningen, de
gewaagdheid van de constructie van de werken van deze
Het echte monument onstaat uit de wil van velen, niet op commando van één
Pleidooi van prof. Kwant voor organisatorische
en bestuurlijke eenheid in het teievisiebestel
Examens
Nico II. Andriessen
STOFZUIGERS
Kerkelijk Nieuws
Kolentoeslag voor de
gepensioneerden in het
bloembollenbedrijf
HET IS EEN MISVATTING te denken,
dat deze enorme gebouwen alleen tot
stand komen in landen waar arbeid goed
koop is. Men wijst in dit verband ook
op Zuid-Amerika waar de stadions en
sporthallen, en zelfs nieuwe steden als
paddestoelen uit de grond komen, en
noemt dat een Dorado der architectuur.
Dit mag in Zuid-Amerika waar zijn, voor
Nervi's werk geldt het in geen geval. De
meeste van zijn grote werken staan in
het welvarende Noord-Italië en bovendien
is de contructie ervan (in tegenstelling
met b.v. Brazilië) betrekkelijk weinig
arbeids-intensief. Juist door dü eenheid
van ontwerp en uitvoering is de meest
de bouwnijverheid in de weg staat en ons
danks de grote behoefte aan bouwwer
ken. werken van en met allure aan te
pakken
VAN HET WERK van Nervi is bijna
alles te leren, in de eerste en ook in de
laatste plaats zijn architectuur.
Weliswaar kan men over zijn opvatting,
van een detail of architecturale bewe
ging, een andere mening zijn toegedaan,
maar die valt steeds in het niet bij de
geweldige, elementaire en echt artistieke
kracht, die het werk als geheel heeft.
Nervi is precies de man, waarover die
andere tovenaar van het gewapend beton
Auguste Perret spTeekt als hij zegt: „De
DATGENE WAT MIJ wordt voorgelegd,
draagt eigenlijk meer het karakter van
een uitermate summiere ontvouwing van
een aantal gezichtspunten. Deze gezichts
punten zijn hier en daar voor mij moei
lijk te begrijpen. Zo zie ik b.v. niet in,
hoe men reclame van de kant van het
bedrijfsleven als „vrije meningsuiting"
kan voorstellen. Naar aanleiding van het
mij voorgelegde stuk rijzen bij mij vele
vragen, waarvan ik er, gezien de beperkt
heid van de mij toegemeten ruimte, slechts
enkele kan behandelen.
Toen, na de tweede wereldoorlog, het
nieuwe medium „Televisie" zich met on
vermoede snelheid een plaats verwierf in
het leven van ons volk, hebben wij in Ne
derland gebruik gemaakt van het systeem
dat reeds was ontworpen voor de Radio.
Dit systeem houdt in dat de uitzendingen
worden verzorgd door grotendeels in le
vensbeschouwelijk verband georganiseerde
omroepverenigingen, en dat zij worden
bekdkigö dóor- ltllsfer- en kijkgelden, door
bijdragen van degenen die deel uitmaken
van de omroepverenigingen, en door re
clame. gemaakt in de gidsen. Niet ieder
een voelt zich behagelijk bij het bestaan
de systeem. De moeilijkheden vloeien m.i.
vooral voort uit de volgende factoren:
1) Bij zeer vele uitzendingen spelen de
levensbeschouwelijke aspecten niet of nau
welijks een rol. De basis waarop ons or
ganisatiepatroon berust, schijnt dus in ve
le gevallen een onwerkelijk karakter te
dragen.
2) De televisie vereist een technische
apparatuur en een economisch-technische
organisatie van zulk een gigantische om
vang, dat zij aan ons organisatiepatroon
ontgroeien. Zij eisen een eenheid van han
delen, die moeilijk kan worden opgebracht,
gezien onze versplintering van krachten.
3) De televisie eist investeringen die de
aktuele bronnen van inkomsten te buiten
gaan
EEN VERGELIJKING van onze televi
sieuitzendingen met die van sommige an
dere landen maakt maar al te duidelijk,
dat bij ons met al te beperkte middelen
moet worden gewerkt. Er zijn twee instan
ties die het benodigde geld kunnen op
brengen, in de eerste plaats het rijk, in
de tweede plaats het bedrijfsleven. Dit
laatste stelt dan echter zijn eisen, n.l. re
clame in televisieuitzendingen. Het zij mij
vergund, de technische apparatuur en de
daartoe benodigde financiële middelen aan
te duiden als de „infrastructuur". Dan kun
nen wij zeggen dat DE INFRASTRUC
TUUR VAN DE TELEVISIE ONT
GROEID IS AAN ONS ORGANISATIE-
Secretaires, chiffonnières, stoelen, ronde ta
fels, ook uitschuifbaar. Alles van mahonie
hout. Ook kleinmeubelen. Canapé's. Voor
restaureren en inkoop antieke meubelen.
Telef. 12223, Groot Heiligland 64, A. Mudde,
Gasthuisvest 45.
Advertentie
De beeldhouwer Hans Reicher is in zijn
woning te Amsterdam op 67-jarige leeftijd
overleden. De heer Reicher, die in Berlijn
werd geboren en daar ook zijn opleiding
ontving, week in 1937 naar Nederland uit.
In enkele plaatsen van ons land staan door
Hans eRicher vervaardigde verzetsmonu-
menten. Voor gebouwen van rijksinstellin
gen maakte hij grote beeldhouwwerken en
vele gevels zijn met kleinere werkstukken
van zijn hand versierd.
D-' begrafenis is vastgesteld op maandag
om half drie op de Oosterbegraafplaats in
Amsterdam.
Hangar 1940) van Pier Luigi Nervi.
Skelet van geprefabriceerde betonnen
liggers (110 x 40 x 13 meter). Eet ge
welf is samengesteld uit de duidelijk
zichtbare rechthoekige betonelementen.
De dichte spantgedeelte zijn in het
werk gestoft.
Pier Luigi Nervi
De afgelopen week is er genoeg platvis
geweest: ruim 375.000 kg tong, ongeveer
10.000 kisten schol, een kleine 400 kisten
tarbot benevens per schip een enkele kist
scharren. De tongen zvjn weer naar alle
windstreken verdwenen. Ook hebben deze
visjes aan de werkers in de koelhuizen
veel werk verschaft. Naar een ruwe schat
ting is zeker 75.000 kg tong ingevroren.
Ook is er flink wat grove schol aan de
koelhuizen afgeleverd, al of niet gefileerd.
Met de verkoop van de grove schol was
het deze week wel erg moeilijk. Ver
scheidene vishandelaren hebben voor
honderden guldens getelefoneerd om hun
waar in Engeland te koop aan te bieden.
Echter met heel weinig resultaat, hoewel
de prijs voor deze prachtige schol ver
beneden 15,— per kist zakte.
Engeland heeft ook erg te lijden van
het barre winterweer. Bovendien wordt er
vanuit Denmarken heel wat vis op de
markt in Engeland men kan wel zeggen
gegooid. Vanuit Denemarken is net zo min
als bij ons vervoer over de weg, b.v. naar
Duitsland, mogelijk. De kleinste soorten
schol, voor binnenlands gebruik, is zeer
beperkt aangevoerd. Voor deze vis werd
dan ook nog steeds rond 25 per kist be
taald. Met de rondvis is het wel wat
spaarzamer geweest. De KW 121 „Britten
burg" was maandag de grootste leveran
cier van rondvis met 90 kisten schelvis,
175 kisten wijting en 50 kisten koolvis.
Door alle handelaren werd er flink aan
deze kleine voorraad getrokken. Ieder
wilde er toch wel wat van hebben. Zo
doende lagen maandag reeds de prijzen
op een vrij hoog niveau. Deze prijzen kon
den dinsdag vrijwel gehandhaafd blijven.
Daarvan profiteerde de IJM 25 Julie
Streiff.
De KW 39 Wilhelmina Johanna was
woensdag alleen met wat rondvis aan de
markt. En woensdag zou geen woensdag
zijn als de prijzen toen niet nog iets op
gelopen zouden zijn. De rederij van de
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Zutphen Joh. Prins te Geo
ningen.
AMSTERDAM (Gem. Un.) -
examen economie J. H. Bami
ididaats-
n H-iiirlem.
K
muziekterm.
WANT, MEENDE EENS een Delfts
hoogleraar zich te kunnen veroorloven be
ton denigrerend een gestolde brij te noe
men (alsof het hierin van natuursteen zou
verschillen), op de juiste wijze gehan
teerd blijkt het een edel en gespierd ma
teriaal te zijn in de hand van een aarts
bouwer, een architect als Pier Luigi Ner
vi. Er steekt dan ook iets beschamends
in, dat de onderhandelingen over het ont
werp voor onze architectenwet (de zo hoog
nodige wet op de titel- en beroepsbescher
ming) moesten worden afgebroken omdat
geen overeenstemming werd bereikt over
de status van de architect-aannemer. En
dat terwijl in de praktijk van het verre
zowel als het nabije verleden is gedemon
streerd, dat alle werkelijk grote bouw
werken alleen kunnen worden gerealiseerd
als architect-constructeur en uitvoerder
een eenheid vormen. Is dat niet het geval
dan valt het werk, kunstzinnig gezien, in
scherven uiteen. De daverende lelijkheid
in sommige grote bouwwerken is daar
van het naargeestig bewijs, terwijl om
gekeerd de werken van de Studio Nervi
de glorieuze tekenen zijn van wat eenheid
van conceptie en uitvoering vermogen.
HET UITDENKEN van de ingenieuze
paddestoel-vloeren in de wolfabriek, de
reusachtige, bijna nerveuze overspanning
(ruim 100 meter) van het Palazzo dello
Sport te Rome (uit losse in de fabriek
gemaakte elementen samengesteld), zijn
alleen vanuit deze eenheid denkbaar.
Wij hebben hier met een zo klaarblijkelij
ke en grote architectuur te doen, dat het
ontwerp groter schijnt dan de ontwerper.
De briljante uitvoering dringt het ontwerp-
op-zich op de achtergrond. Het gebouw
krijgt iets van de anonimiteit van de grote
monumenten uit het verleden.
Het kenmerk van het echte monument
is dat het geboren is door de wil van
velen en niet op commando van één. De
architect behoort dan ook niet de com
mandant van de aannemer te zijn, dan
immers zou hij zich niet ondersch "iden
van de dictator, die voor zich zelf een
misplaatst standbeeld bij het leven laat
oprichten. Berlage's lijfspreuk was: Bou
wen is dienen. Nervi zei eens op een
vraag over een van zijn grote werken:
,,'t Is eigenlijk eenvoudig, de meest voor
de handliggende oplossing, 't meest lo
gische wat ik kon doen". Dit klinkt be
scheiden, dat is het ook, maar het is fei
telijk juist. Naarmate de constructieve
problemen groter zijn wordt het aantal
mogelijke oplossingen kleiner, zodat deze
prijzenswaardige en onontbeerlijke nede
righeid van de ontwerper ten aanzien van
zijn object, min of meer is afgedwongen.
Nochtans is het juist in deze beperking,
dat zijn meesterschap blijkt. Het werk,
krijgt daardoor die vanzelfsprekendheid
waardoor de toeschouwer niet meer naar
de naam van de ontwerper zal vragen.
economische vorm, de eerst haalbare en
zelfs de meest winstgevende. In Nervi's
werk zijn alle in het werk gestorte con-
structiedelen bijzonder eenvoudig van
vorm, terwijl de ingewikkelde en genuan
ceerd gevormde elementen waaruit de gro
te overspanningen worden samengesteld,
in grote hoeveelheden in een fabriek ge
maakt worden. Van materiaal- of arbeids-
verspilling is eenvoudig geen sprake. Het
is juist onze bouw-schizofrenie, waar de
architect zowel als aannemer menen el
kaar wijsheid in pacht te hebben, die een
voor de hand liggende ontwikkeling van
Hoekdetail van dezelfde hangar (1940),
steunbeer en draagbalken van de
schuifdeuren in de lange wand.
architect is de kunstenaar, die de ruimte
tot een organisme maakt, zijn moedertaal
is de constructie. De architect is een poëet,
die denkt en spreekt in constructie". De
meest lyrische uiting van Nervi's dichter
schap is wellicht het fraaie zeewaardige
zeiljacht waarvan de huid bestaat uit één
stuk gewapend beton van luttele centime
ters dikte.
HET NEDERLANDS Cultureel Contact en het Nationaal Overleg voor Gewestelijke
Cultuur hebben aan zes onafhankelijke denkers gevraagd hun mening te formuleren
over vraagstukken van het televisiebeleid, zoals die door de Memorie van Antwoord
op de Nota Reclametelevisie weer actueel z«n geworden. De zes auteurs werden uit
de Memorie van Antwoord de volgende elementen voorgelegd: het verdrag van
Rome. dat vrge meningsuiting garandeert; en het daaruit voortvloeiende recht van
de commerciële wereld om aan deze vrüe meningsuiting via de televisie deel te nemen,
waartoe zij op grond van haar financiële capaciteit in staat is. Wij laten hieronder
het antwoord van prof. dr. R. C. Kwant in zjjn geheel volgen, zoals dat is gepubliceerd
in het extra nummer van N.C. Contact.
PATROON. Deze infrastructuur eist een
eenheid van handelen die binnen ons be
stel moeilijk te verwerkelijken is, en zij
eist investeringen die binnen ons bestel
niet mogelijk zijn.
Het heeft geen zin zich tegen de eisen
van de infrastructuur te verzetten. Wij
moeten de lijn volgen die zich daar af
tekent. doch zo, dat wij de geestelijke en
culturele waarden waarvoor wij ons heb
ben ingezet, op de optimale wijze verwer
kelijken. Het lijkt mij, dat wij ons in de
volgende richting moeten bewegen:
1) DE BESTAANDE verenigingen zul
len overal waar dit mogelijk en wenselijk
is, moeten samenwerken. Zulks geldt voor
het overgrote deel der uitzendingen: le
vensbeschouwelijke muziek en „entertain
ment" bestaan b.v. niet. Deze samenwer
king zal, gezien de eisen van de genoem
de infrastructuur, dermate intens moeten
worden, dat de onderscheidenheid groten
deels verdwijnt, om plaats te maken voor
organisatorische en bestuurlijke eenheid.
De vereiste eenheid kan groeien uit de
verscheidenheid zelf, mits men open staat
voor elkaar, en denkt" vanuit de werke
lijkheid zelf waaraan men zich dienstbaar
maakt
2) BINNEN DE STEEDS toenemende
eenheid moet verscheidenheid blijven voor
zover dit nodig is voor vrijheid van me
ningsuiting en voor uitzendingen Jie uiter
aard een levensbeschouwelijk karakter
dragen. Hiervoor moet ruimte blijven, en
deze ruimte mag niet afhankelijk zijn van
de loutere welwillendheid van een centra
le organisatie, doch moet structureel ge
garandeerd zijn.
3) NIEUWE INVESTERINGEN zijn vol
strekt onvermijdelijk, en wel in zulk een
mate dat zij niet kunnen worden opge
bracht langs de bestaande kanalen. Alvo
rens echter aan het bedrijfsleven te den
ken. moet althans de vraag gesteld wor
den. of hier geen taak ligt voor de over
heid
4) INDIEN deze mogelijkheid wordt ver
worpen, zal men zich tot het bedrijfsle
ven moeten wenden, hetgeen de invoering
van reclame inhoudt. Indien men naast
het bestaande bestel een reclamezender
opricht, begaat men een gevaarlijke weg.
De reclamezender zal immers over veel
ruimere middelen beschikken, de inkom
sten van de reeds bestaande zender ge
deeltelijk doen opdrogen, en hen dus het
bestaan moeilijk, zo niet onmogelijk ma
ken.
5) RECLAME VOOR Radio en Televisie
is niet per se een kwaad. Wel moet wor
den vermeden dat het bedrijfsleven een
beslissende zeggingsmacht heeft over de
inhoud van de programma's. Het bedrijfs
leven denkt uiteraard vanuit de effectivi
teit der reclame, en zoekt dus naar pro
gramma's die aangepast zijn aan de smaak
van het grote publiek, zodat een bewer
king van die smaak in goede richting niet
mogelijk is.
6) WIJ MOETEN hierbij bedenken dat
de jeugd van vandaag meer geschoold
wordt dan die van vroeger, dat nieuwe
wijzen van vorming worden geboden, dat
de arbeid in niveau stijgt. Hier liggen mo
gelijkheden tot culturele verheffing van de
mens die moeten doorwerken in de uit
zendingen van Radio en Televisie. Alles
wat deze doorwerking belemmert, moet
zoveel als mogelijk is worden bestreden.
Tot zover prof. Kwant.
Advertentie
Electrolux, Excelsior, Erres,
Holland Electro, Ruton, AEG, Philips enz.
VERKOOP - REPARATIE
Betaling in overleg
VELSERDUINWEG 173 - TELEFOON 4402
Geref. Kerken
Beroepen te Wijckel E. Warnink, kand
te Zaandam.
Door de eerste afslager P. Vuil werden
deze week bergen tongen verkocht.
Dat hierbij zeer kordaat moest worden
opgetreden, kan een ieder die iets van
de vérkoopméthoden in de hallen
kent, weten. Meerdere malen liet deze
afslager partijen tong van 1500 tot 2000
kg in één keer „pakken", d.w.z. met
niet meer of minder kon men van
éné koop af. Partijen tong van 5000
of 6000 kg werden in 5 kopen
verkocht.
KW 39 zag deze 12 daagse reis beloond
met een besomming van net iets boven
f 40.000,Waarvoor, weliswaar, ruim
1200 kisten allerhande gelost moest wor
den. De 50 kisten makreel, groot en klein,
werden zeer vlot verhandeld en zo ook de
450 kisten haring.
Met de haring wordt het nu snel min
der. Maandag waren er net iets meer dan
1000 kisten haring aan de markt van de
VL 121 Willem van uit de Ierse Zee.
Woensdag waren er twee Vlaardingers,
n.l. de VL 112 met 250 kisten haring en
de VL 142 met slechts 100 kisten haring.
De schepen waren maandagavond de
Waterweg binnengestoomd evenals hun
collega's de VL 7 en VL 110. Laatstge
noemd schip had 250 kisten verse haring.
De rederij zag er schijnbaar geen brood
in om deze verse haring naar IJmuiden
te brengen, want in de thuishaven is deze
vangst, tot steurharing verwerkt. Volgens
de huidige gegevens vissen er nog
slechts een vijf schepen in de Ierse Zee.
De overige schepen die er steeds visten
zijn of hun thuishaven reeds binnen ge
gaan of door de Ierse Zee rond Schot1 and
naar de visserij op de Noordzee gevaren.
De schepen die met hun hiring de thuis
haven zijn binnengelopen, zijn in de loop
van de week alle -veer naar zee gegaan,
maar zij hebben merendeels hun haring
netten vervangen voor tongennetten. Dit
jaar nemen er zelfs meer grotere trawlers
deel aan de tongvisserij dan het vorige
jaar, omdat de resultaten van deze tong
trawlers beter, veel betere waren, dan van
de noordschepen. De Urkers en Texelaars
welke in Breskens vastgevroren zaten,
hebben zich uit het ijs daar bevrijd en
zijn weer naar buiten gegaan om te pro
beren haring te vangen. De haring liet
het echter fweten. In plaats daarvan ving
men hele partijen -kleine wijting. In Bres
kens werd hiervoor geen afzet gevonden.
Dus stoomden de scheepjes naar IJmui
den, zodat er donderdag zo'n 5000 kisten
van dit kleine grut in de markt stond. Het
grootste gedeelte hiervan kon door de
handel niet worden opgenomen. De hon
den- en ka tenvoer fabrikanten hebben
zich dan ook grotendeels over de kleine
wijting ontfermd. Veel van deze vis is door
deze fabrikanten aan de diepvriescellen af
gegeven. Om als apeltje vo. de dorst te
dienen.
Het bestuur van het Bedrijfspensioen
fonds voor het Bloembollenbedrijf heeft
besloten in verband met de strenge win
ter een kolentoeslag van maximaal f 20,-
toe te kennen aan alle gepensioneerden.
Deze toeslag, die slechts eenmaal zal wor
den toegekend, is afhankelijk van de hoog
te van het pensioen. Er zijn maatregelen
getroffen, opdat deze toeslag binnen kor
te tijd aan de gepensioneerden kan wor
den uitbetaald.
