Twijfel aan democratische
gezindheid van Foertsch
r HOE IS HET ONTSTAAN?
FEITEN VAN DEZE WEEK
J
PLANEET ZONDER REGEN
TUSSEN HEMEL
EN AARDE
Richtlijn van oud-Hitler-militair aan
Bundeswehr geeft t.v.-spel staartje
Amerikanen hebben
minder gerookt
in 1962
Hervormde predikanten
protesteren tegen
vrijzinnige integratie
mm
In 1962 ruim
78.000 nieuwe
woningen
Prof. Van der Ven voor
vrijlating van
oorlogsmisdadigers
wmmmm
ZATERDAG 9 FEBRUARI 1963
Plotselinge nachtoefening
Moskou maakt Washington
deelgenoot van zorgen
Ook Den Haag
Uitspraken van de week
Mishandelde vrouw zal
weer kunnen zien
C. v. W
1
Dit woord:
GEDEGEN
Dit woord:
PLOETEREN
Dit woord:
VADERMOORDER
Dit woord:
VAN LIEVERLEDE
Australië wijst Rus uit
wegens snionage-po^ing
Brandweerman aan
rookvergiftiging overleden
(Van onze correspondent)
BONN De kritiek van de inspecteur-
generaal van de Bundeswehr Foertsch op
het vorige week donderdag door de Noord-
duitse televisie uitgezonden spel „Stalin
grad", geschreven door Claus Hubalek
naar de roman van Theodoor Plivier,
krijgt een staartje. De socialisten zijn na
melijk van plan vragen te stellen aan
minister van Defensie Von Hassel over
de critiek, die Foertsch in de vorm van een
richtlijn aan alle commandanten van troe
penonderdelen heeft gelanceerd.
Volgens Foertsch, die overigens al steun
heeft gekregen van zijn minister, was het
televisiespel „een strijdmiddel van de be
wuste tegenstanders van'de vrijheid of van
hun misbruikte helpers". De generaal meen
de, dat de soldaten erdoor misleid zouden
kunnen worden bij de uitoefening van hun
plicht tot verdediging van vrijheid en
recht in een democratische samenleving.
Foertsch's richtlijn, die ook nog inging
op het communistische verleden van Bu-
WASHINGTON (Reuter/AFP) De Sov
jet-Unie heeft bij monde van haar am
bassadeur Dobrynin tegenover de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken,
Dean Rusk, uiting gegeven aan haar be
zorgdheid over het Frans-Westduitse
vriendschapsverdrag. Dobrynin zei na af
loop van het onderhoud, dat hij over „ver
scheidene recente ontwikkelingen in de in
ternationale politiek en de betrekkingen
tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Sta
ten" van gedachten had gewisseld met
minister Rusk.
DEN HAAG (ANP) De Russische am
bassade in Den Haag heeft aan het minis
terie van Buitenlandse Zaken een afschrift
doen toekomen van de nota's die de rege
ring van de Sovjet-Unie deze week heeft
gezonden aan de regeringen van Frankrijk
en van de Westduitse bondsrepubliek.
fllVDT
WASHINGTON (AP) Voor de eerste
maal sinds 1954 heeft het sigarettenroken
in de Verenigde Staten verleden jaar een
lichte daling vertoond.
Het gemiddelde verbruik is voor 1962
berekend op 199,2 pakje per persoon tegen
199,3 pakje voor 1961. Aangezien een
pakje 20 sigaretten bevat, zijn per persoon
gemiddeld twee sigaretten minder ge
rookt. Het begrip „persoon" geldt rerso-
nen van veertien jaar en ouder.
De Amerikaanse rokers hebben in 1962
bijna 6.9 miljoen dollar uitgegeven voor
sigaretten. Verwacht wordt, dat dit be
drag dit jaar de 7 miljoen dollar zal over
schrijden.
De heer Macmillan heeft mij in de Brit
se pers laten vergelijken met Hitier.
GENERAAL DE GAULLE
De Engelsen slagen er altijd in zich
respectabel voor te doen; daardoor heb
ben zij een zekere invloed gekregen in
de buitenlandse pers en ook in bepaal
de kringen in ons land.
GENERAAL DE GAULLE
Wat Duitsland nodig heeft is een grond
wet die het in staat stelt de grote pro
blemen van de moderne wereld tege
moet te treden. De Duitse grondwet
deugt niet omdat zij het referendum
niet kent.
GENERAAL DE GAULLE
Couve von Murstadt.
MINISTER LUNS
Sinds de Nieuw-Guinea-kwestie heb ik
nog nooit zoveel fanmail ontvangen
als de laatste dagen.
MINISTER LUNS
Ik drink liever brak water in een we
reldhaven, dan zoet water in een dode
stad.
W. H. DE MONCHY, voorzitter van de
Rotterdamse Kamer van Koophandel
De film is zwaar onderschat. De bedoe
lingen ervan liggen te diep onder de
oppervlakte, men zou de film eigenlijk
twee keer moeten zien.
JEF VAN DER HEYDEN,
maker van „Fietsen naar de maan"
De grondlegger van de katholieke partij
die wij vanmorgen hebben geëerd, kan
tevreden zijn over ons aller premier, de
Brabantse Heer: Jan de Quay.
Dr. W. L. P. M. DE KORT,
KVP-fractlevoorzltter, op het
Overijsels appèl van de KVP
Rechtsback Wendling zal ten eeuwigen
dage met afgrijzen aan dit moment te
rugdenken.
DE TELEGRAAF, over Feijenoords
doelpunt tegen Reims.
Ik protesteer ertegen, dat de strijd tot
de laatste man, ook in een uitzichtloze
situatie, als misdadig wordt geken
schetst.
GENERAAL FOERTSCH,
inspecteur-generaal van de Bundeswehr,
over het t.v.-spel „Stalingrad".
balek en Plivier, had tot gevolg dat afge
lopen donderdag een groot deel van de
luchtmachttroepen plotseling nachtoefening
kreeg om 's avonds half acht, wat tot
gevolg had dat de manschappen het tele
visiespel niet konden zien. Van meer dan
een kant is al kritiek geleverd op
Foertsch's optreden.
De S.P.D. heeft vooral gekritiseerd, dat
de televisie van tevoren een exemplaar
van het draaiboek van de generaal had
gegeven, waardoor het mogelijk werd dat
Foertsch vóór de uitzending al tegenpro-
paganda kon malen.
Ook het „Algemene Weekblad van Jo
den in Duitsland" drukte deze week een
kritiek van zijn hoofdredacteur Mark af
op Foertsch. ..De generaal heeft de troe
pen, de Bondsrepubliek en de zaak van
het Westen van slechte dienst bewezen,"
schrijft Marx. „Hij heeft de democrati
sche rechten van de soldaten om zich een
eigen mening te vormen geschonden".
Daar het televisiespel juist de nadruk
legde op de misdadige houding van de
commandanten in Stalingrad, die 200 000
man de dood inzonden uit gehoorzaamheid
aan Hitier, achten velen Foertsch' kri
tiek maar voor één uitleg vatbaar: de ge
neraal. die tenslotte carrière maakte on
der Hitler, is nog steeds van mening, dat
een militair onvoorwaardelijk gehoorzaam
moet zijn, zelfs aan bevelen die in hun
uitwerking misdadig zijn.
Acht Haagse hervormde predikanten
hebben de Centrale Hervormde Kerkeraad
hun bezorgdheid kenbaar gemaakt over
het besluit van deze raad, de predikan
ten van de Vereniging van Vrijzinnige Her
vormden in Den Haag te beroepen als
hervormd predikant.
De integratie van de Vrijzinnige Her
vormden met de Haagse Hervormde Ge
meente heeft jaren lang een punt van
bespreking uitgemaakt. Herhaaldelijk wer
den pogingen in die richting afgewezen.
Onlangs echter nam de Centrale Kerke
raad het besluit dat ook de vrijzinnige
predikanten beroepen konden worden.
De predikanten Van den Berg, Lagerweij,
Boerlijst, Gall, Holst, Van Haasen, Tals-
ma en Emous herinneren eraan dat de
Hervormde Synode oproept tot herdenking
van het 400-jarig bestaan van de Heidel-
berger Cathechismus. „Maar", zo schrij
ven zij aan de Centrale ïlaad, hoe kan
men enerzijds de Heidelberger Cathechis
mus Ieren en anderzijds verantwoording
dragen voor een vrijzinnige prediking? De
predikanten verlangen, dat hun brief aan
de orde komt op de eerstvolgende verga
dering van de Centrale Kerkeraad.
In de toestand van de mishandelde Am
sterdamse mejuffrouw Van Z„ die inmid
dels is opgenomen in het Wilhelmina-
gasthuis, is een belangrijke verbetering
opgetreden. Gebleken is dat niet het net
vlies van haar ogen is beschadigd, maar
het bindvlies. Zij zal na haar genezing
weer normaal kunnen zien
MARS is al weer enige
tijd goed zichtbaar aan de
avondhemel: het rossige
lichtpunt dat deze week
links, resp. schuin rechts
boven de maan te zien
viel, is de planéet waar
naar nu een Russisch on
bemand) voertuig onder
weg is.
Maar naarmate ook de
bemande ruimtevaart na
dert, wensen we steeds ge
detailleerdere informaties
en zo heeft een groepje
Amerikaanse onderzoe
kers zich al geruime tijd
bezig gehouden met o.a
het weer op Mars. Hoe ijl
ook, die dampkring kent
net als de onze gebieden
van hoge en lage druk
maar geen regen; er komt
te weinig waterdamp in
voor. Wat er op Mars aan
water te vinden is. vindt
men voornamelijk in de
ijskap aan die pool waar
het winter is.
Ongeloofwaardig klinkt
(op het eerste (jehoor) 'de
waarneming dat de Mars
atmosfeer op 20 kilome
ter hoogte dichter is dan
die van de aarde, maar de
verklaring voor het ver
schijnsel wordt geleverd
door het feit dat Mars'
massa veel geringer is dan
die van de aarden.l. on
geveer een negende. Daar
door neemt de dichtheid
van de atmosfeer naar
boven toe veel langzamer
af dan bij ons.
Deze nu nog vrij theo
retische wetenschap
krijgt practisch belang
tegen de tijd dat onze
ruimteschepen ginds de
wrijving van de Martiaan-
se atmosfeer zullen gaan
voelen Hetzelfde geldt
•jsaaanitoom i Hf
voor onze kennis over de
samenstelling van Mars
dampkring: de ozonlaag
waar de ultraviolette zon
nestraling wordt geabsor
beerd zodat daar betrek
kelijk hoge temperaturen
ontstaan, ligt er hoger dan
in onze atmosfeer en ook
de F1 en F2-lagen van de
ionosfeer (de dampkring-
lagen die radiogolven re
flecteren) liggen verder
van het Marsoppervlak af
dan de corresponderende
'agen boven de aarde
'hier op twee, respectie
velijk driehonderd kilo
meter; op Mars op 450
pectievelijk 600 km hoog
te).
Van vrij recente datum
is de waarneming ge
daan bij spectrale ontle
ding van het licht van de
donkere Mars-gebieden
dat bij bepaalde golfleng
ten in dit spectrum lijnen
voorkomen die schilfert
te wijzen op organische
materie Op Mars: dezelfde
lijnen komen ooft vóór (n
het. spectrum van aardse
vegetatie.
'-'f
v isLaftê
Dit is de „Kingsport", een Amerikaans
marineschip dat een belangrijke rol
zal spelen bij de binnenkort plaats
vindende lancering van de nieuwe
telecommunicatiesatelliet „Syncom".
Het is de bedoeling dat „Syncom"
bewegingloos in de ruimte wordt ge
plaatst op een hoogte van 36.000 km
boven de Atlantische Oceaan tussen
Amerika en Afrika. Het schip, met
zijn vele radar apparatuur (o.m. onder
gebracht in de grote koepel) is nodig
om de vastgestelde plaats in de
ruimte voor „Syncom" te bepalen.
im
Volgens gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek zijn in het afge
lopen jaar in Nederland 78.375 woningen
gereed gekomen.
In december 1962 kwamen 7.364 nieuwe
woningen gereed. Daarvan werden er 598
als systeemwoning gebouwd. In het gehele
jaar 1962 kwamen 7.686 systeemwoningen
gereed tegen 8.912 in 1961
Gerekend tot 1 januari 1963 werden se
dert de bevrijding 1.014.104 nieuwe wo
ningen gebouwd, waarvan 105 615 systeem
woningen.
In december 1962 werd een begin ge
maakt met de bouw van 7 766 woningen
In het hele jaar 1962 werd begonnen mei
de bouw van 91 880 woningen, in 1961 met
101.768 woningen.
Daar het aantal in aanbouw genomen
woningen in december groter was dan dal
van de gereedgekomen woningen, steeg het
aantal in ujtvo.erin.g.. zijndg, woningen tot
122.272 op'h'et eind Van dié maand. Op
31 december 1§61 waren 108 799, woningen
aanboöw.
In Noord-Holland (zonder Amsterdam)
kwamen in 1962 8.441 (10 693) woningen
gereed; in Amsterdam 3 991 (4 396); in
Zuid-Holland (zonder Den Haag en Rotter
dam) 13.587 (11.712); in Rotterdam 3 975
(5.790) en in Den Haag 1.022 (2.640) (Tussen
haakjes de cijfers van 1961)
Eigenlijk is gedegen het voltooide
deelwoord van het werkwoord gedijen
dat vroeger sterk was. De verleden tijd
luidde gedeech en de betekenis was:
groeien, worden. Nog is bekend het
spreekwoord: onrechtmatig verkregen
goed g e d ij t niet. Nu is het werk
woord zwak geworden, maar het ster
ke deelwoord heeft zich gehandhaafd
in twee bijzondere betekenissen. Oor
spronkelijk betekendi gedijen namelijk:
van een vloeibare in een vaste toestand
overgaan, stollen, en het deelwoord
betekende dus: dicht, ineengedrongen
en vandaar: onvermengd, zuiver. Men
spreekt van gedegen goud. Uit de
betekenis groeien is voortgekomen:
een goed gevolg hebben, gunstig uitval
len. Daardoor is gedegen ook gaan
betekenen: goed. doorwrocht, kundig.
Ploeteren behoort tot een familie van
klanknabootsende woorden Soms wordt
het woord gebruikt in toepassing op de
menselijke stem. zoals in het Latijnse
blaterareen het Duitse p 1 a ud e r n:
babbelen In het oosten van ons land
heeft ploeteren dialectisch nog de
betekenis- grauwen, brommen, tegen
iemand uitvaren.
Ook wordt ploeteren toegepast op het
geluid dat iemand maakt, wanneer hij
door water plast of door een weke mas
sa baggert. Merkwaardig is dat het
Deense woord pludder zowel bete
kent?- g e 1 e u t -et als: moeras.
Uit de betekenis: door een weke mas
sa trachten vooruit te komen vloeit die
van- hard werken, zwoegen gemakkelijk
voort. In die zin gebruiken wij ploete-
-en thans.
Natuurlijk is een vadermoordenaar
iemand die zijn vader vermoord heeft
Maar in het meervoud gebruikt men
het woord voor de ouderwetse heren
halsboord met hoog uitstekende punten
die omstreeks 1830 in de mode was Het
schijnt dat wij het woord uit het Duits
hebben overgenomen, waar het Vater-
mörder luidt. Een hoogst onwaarschijn
lijke verklaring geeft het verhaal van
een student die. thuiskomende, rijn
vader omarmde en hem met de punten
van zijn toen zeer nieuwerwetse boord
doodstak. Wanneer men het Engelse
woord choker vergelijkt dat voor
vadermoordenaar wordt gebruikt, maar
dat eigenlijk wurger betekent
werd deze boord voornamelijk door be
jaarde heren, vaders, gedragen 7
Van lieverlede betekent: geleidelijk,
stilletjes, ongemerkt, langzamerhand,
allengs enz. In sommige streektalen,
bijvoorbeeld in het Gronings, het Kam
pens en het Zaans, zegt men: van lie
ver! a d e. De moeilijkheid schuilt in
het tweede deel der samenstelling. Men
meent daarin een zelfstandig naam
woord te moeten zien dat verwant is
met ..et werkwoord lijden in de be
tekenis: gaan (over-lijden). Dan is
ook het Engelse lode familie (lode
star betekent lëid-sterj. De Middel
nederlandse vorm luidde: bi liever
lade Aangenomen wordt nu dat de
grondbetekenis der uitdrukking is ge
weest: met een aangename, zachte gang
of langs een aangename, gemakkelijke
weg, maar zekerheid dienaangaande be
staat niet.
Op en om het Binnenhof
Senatoriaa) mammoet-debat
In de achtenswaardige Eerste Kamer is,
bij wijze van preken, nooit sprake van
een wildebeestensnel. Toch vond er deze
week, althans tot op zekere hoogte, een
mammoet-debat plaats. Het ging hier om
de beraadslagingen over het minister Cals
zo na aan het hart liggend wetsontwerp
tot regeling van het voortgezet onderwijs
Gelijk bekend noemt men dit in de wan
deling het ontwerp-mammoetwet, vooral
wegens het veel omvattende ervan.
Welnu, ook de gedachtenwisselin in de
Eerste Kamer hierover nam eer tijd in
beslag dan daar overigens met de meeste
wetsontwerpen het geval is en zo bestaat
er dan reden om van een mammoet-debat
te gewagen. Nadat de dames en heren in
de Kamer van 75 dinsdagmiddag begon
nen waren, kwam men de volgende dag
teger het etensuur niet verder dan beëin
diging van de beraadslagingen in eerste
aanleg. Komende week zullen pas re- en
dupliek, en daarna de stemming plaats
vinden.
Tijd tot nadenken
„De nacht brengt den wijzen raad," al
dus de vertaling van een oud Grieks ge
zegde. Zulk een aanhaling uit de klassie
ken is hier wel op haar plaats, aangezien
het onderwijs juist van het Grieks me
de een punt van discussie uitmaakte.
De wijzen, die raad nodig hebben gedu
rende de eerstvolgende nachten en dagen,
bevinden zich vooral in het kamp van de
leden der Eerste Kamer. Onder die afge
vaardigden toch waren er enige, die vrij
sterk op de voorgrond plaatsten dat zij de
uiteindelijke stembepaling moesten laten
afhangen van hetgeen zij van de zijde van
de minister te horen zouden krijgen. Dit
kan soms een uitlating van niet veel meer
dan een zekere hoffelijkheid zijn, maar in
het onderhavige geval was er bepaald iets
van geheel andere aard in het spel.
Openbaar en bijzonder onderwijs
Minister Cals had zich ongetwijfeld op
recht moeite gegeven om in zijn ontwerp
zoveel mogelijk het beginsel van gelijke
behandeling van openbaar en bijzonder on
derwijs tot zijn recht te doen komen. Niet
temin was hij daarin, naar het oordeel
van bijvoorbeeld mevrouw Schouwenaar-
Franssen (V.V.D.) en prof. Schermerhorn
(P.v.d.A.), op méér dan één punt niet
geslaagd.
Voor het hier genoemde tweetal vormde
misschien wel de grootste steen des aan
stoots, dat oprichting van een openba
re school buiten de zogenaamde planproce
dure om niet, die van een bijzondere school
daarentegen wel mogelijk zal zijn.
Minister Cals in een moeilijk parket
Zonder hier verder in te gaan o" het in
gewikkelde vraagstuk waarover het strijd
punt in kwestie loopt breng ik het volgen
de in herinnering. In de Tweede Kamer
had de heer Vermeer (P.v.d.A.) achter
eenvolgens met behulp van een tweetal
amendementen getracht ie bedoelde
„rechtsongelijkheid" uit het wetsontwerp
verwijderd te krijgen. Hij ving echter bot:
bij een stemming van „Christelijken" te
gen „niet-Christelijken" herleving dus
van een scheidslijn van weleer sneuvel
den zijn beide amendementen.
Minister Cals heeft e. nooit een geheim
van gemaakt, dat hij die gang van zaken
ten slotte *en zeerste betreurde. „De zaak
zelf hindert mij toch wel bijzonder" zo
zei hij woensdag nog in de Eerste Kamer
In meer dan een opzicht had hij zich op
het kritieke moment aan de overzijde van
het Binnenhof in een moeilijk parket be
vonden en in een moeilijk parket zat hij
nog altijd.
Zowel de bewindsman als de Kamer wa
ren op het ogenblik waarop zich het ver-
openbare scholen buiten het plan om. Nau
welijks had genoemde senator dit gezegd,
of bij menigeen van zijn gehoor rees de
vraag, hoe hij zich kon voorstellen, dat de
minister werkelijk alsnog zulk een toezeg
ging zou doen. Om twee redenen toch viel
dit als uitgesloten te beschouwen.
Staatsrechtelijk zou een dergelijke mi
nisteriële belofte voor de eindstemming in
wezen niet oorbaar zijn. Dat zou er im
mers op neerkomen, dat hij langs het om-
weggetje van inwilliging van zulk een be
lofte tot wijziging zou overgaan van het
wetsontwerp, gelijk het in de Eerste Ka
mer ter tafele ligt. Anders uitgedrukt wan
neer de senaat op die manier het ontwerp
zou aannemen, zou er verkapte toepas
sing van het aan dit lichaam niet toeko
mende recht van amendement hebben
plaatsgevonden.
Doch zelfs afgezien hiervan was en is
het zo duidelijk als iets, dat behandeling
van een ,;verbeter"-ontwerp gelijk de heer
Schermerhorn op het oog had, onder mi
nister Cals, die over een paar maanden
(namelijk zodra er een nieuw kabinet na
melde „drama" afspeelde, vermoeid ge
weest. Rustig nader overleg zou o getwij
feld de voorkeur verdiend hebben en had
dan wellicht nog uitkomst kunnen opleve
ren. Doch daartoe was het niet gekomen.
Onderwijl voelde de minister wel dat
het alsnog gewenst kon zijn een uitweg
te vinden. Daarom verzocht hij aan de op
onderwijsgebied toch al werkzame com
missie-De Roos, die door haar samen
stelling inderdaad veel weg kan hebben
van een „bevredigingscommissie" zij
telt parlementaire vogels van uiteenlopen
de politieke pluimage in haar midden
een poging tot oplossing van het probleem
te ondernemen. Hiermee gaf de minister
ongetwijfeld blijk van zijn goede bedoe
ling.
Prof. Schermerhom in een nog moeilijker
parket
In zijn in het algemeen veel lof voor
het ter tafel liggende ontwerp bevattende
rede kon prof. Schermerhorn met die goe
de bedoeling geen genoegen nemen. De po
ging door de commissie-De Roos te onder
nemen vond hij wel iets, maar tenslotte
ontsnapte hem de namens zijn fractie uit
gesproken verklaring, dat zij haar stem
over het wetsontwerp afhankelijk moest
maken van ministers toezegging een wets
wijziging voor te stellen tot algeheel of
althans gedeeltelijk herstel van de vrij
heid van de gemeenten tot oprichting van
de stembusstrijd zal optreden) zijn porte
feuille zal neerleggen, onmogelijk is.
Wanneer men nu bedenkt dat de socia
listische woordvoerder wegens de grote
verdiensten, die zijns Inziens de door de
minister op stapel gezette onderwijsher
vorming bezit, in zijn hart niets liever wil
dan het wetsontwerp wèl tot stand te zien
komen dan is het zo klaar als een klontje
dat de hooggeleerde afgevaardigde ten
slotte meer heeft gezegd dan hij bedoeld
zal hebben.
Ik twijfel er dan ook niet aan, of hij
zal tenslotte de volgende week een middel
aanwenden om zich uit dit moeilijke par
ket te werken. Gelukkig dus voor deze
wijze, dat hij nu de tijd heeft gekregen
om zich daarop te bezinnen. Laat ik hier
aan nog toevoegen dat, afgezien van dit
hier vermelde minder geslaagde punt uit
prof. Schermerhorns rede, zijn betoog een
knap stuk werk was.
Buitengewoon de moeite waard om aan
te horen waren de uiteenzettingen van
mevrouw Schouwenaar. Dit zullen ook de
genen, die het eventueel met haar kriti
sche opmerkingen niet of slechts ten dele
eens waren, ten volle moeten erkennen.
Hier sprak iemand die niet alleen blijk
gaf van grote deskundigheid op onderwijs
gebied maar bovendien zowel door de
vorm alsdoor de inhoud van vat zij in het
midden bracht er In geslaagd was een rede
te houden van een zeldzaam hoog peil.
Met de overige liberale senatoren moge
zij in meer dan een opzicht ernstig ge
kant zijn tegen het mammoet-ontwerp, dit
belette haar niet ook wel degelijk de no
dige aandacht te wijden aan de goede kan
ten daarvan.
„Nationaal compromis"
Ruim twee en een half uur is de mi
nister bezig geweest met de verdediging
van de door hem voorgestane grootscheep
se vernieuwing op onderwijsgebied. Ook
hem komt de lof toe dit gedaan te hebben
op een wijze, die in meer dan een opzicht
bijzonder geslaagd te noemen valt Jam
mer was alleen, dat hij hier en daar tot
iets te veel uitvoerigheid overging Dit
kwam dan juist aan de kracht van zijn
b°toog niet altijd ten goede
Ook al zag hij zich genoopt prof. Scher
merhorn nul op diens rekest te geven, en
dit juist vooral om de hierboven reeds
aangegeven principiële en praktische re
denen. toch toonde hij duidelijk aan dat
aan het ontwerp in zijn geheel de opzet
ten grondslag ligt om een werkelijk natio
naal compromis te bereiken. Terecht wees
hij erop dat een goed compromis niets on
eervols in zich heeft Letterlijk betekent
het latijnse woord, waarvan de uitdruk
king compromis is afgeleid: gezamenlijk
elkaar over en weer iets beloven te doen
En het gaat er dan om dat hetgeen men
elkaar belooft moet stoelen op te eerbiedi
gen en hoog te houden rechtsoverwegin
gen!
Nationaal politiek steekspel
Prof. De Quay en diens geestver
want dr. De Kort, leider van de K.V.P.-
fractie in de Tweede Kamer, hebben on
langs in het openbaar uitgepakt tegen de
P.v.d.A. Dat is hun goed recht en het is
zeker ook begrijpelijk, dat zij hiertoe kwa
men bij wijze van inzet van de komende
verkiezingsveldtocht.
Evenzeer is het volkomen het goed
recht van prof. Vondeling, de socialisti
sche collega van dr. De Kort, om zijner
zijds het duo dat in Hengelo bedoeld elec
toraal krijgsgezang aanhief tot een open
baar gesprek uit te nodigen om de juist
heid van hun ten opzichte van de P.v.d.A
geuite grieven waar te maken.
Er schuilt in zulk een nationaal politiek
duel bepaald iets aantrekkelijks. Sinds
jaar en dag hebben gemeenlijk in de ver
kiezingsstrijd hier te lande monologen ver
re de overhand. Van harte valt te hopen,
dat de minister-president en diens secon
dant de uitdaging zullen aanvaarden.
Dr. E. van Raalte
Prof. mr. J. J. M. van der Ven, hoog
leraar in het arbeidsrecht, sociologie en
wijsbegeerte van het recht te Utrecht
schrijft in het „Nederlands Juristenblad"
zich thans genoopt te voelen tot het be
tuigen van instemming met het pleidooi
van de hoogleraren in het strafrecht, prof
mr. W P. J. Pompe en prof. rnr. J. M.
van Bemmelen. tot vrijlating van de laat
ste Duitse oorlogsmisdadigers in Neder
land
Prof. van der Ven vond het eerste plei
dooi (5 januari) van de twee hoogleraren
„niet in alle opzichten ovretuigend" Hij
voegt er aan toe dat ,de tegenwind, de
tegenstorm, die toen in dag- én weekbla
den opstak" hem veel minder overtuigde.
De reactie was „te zeer door prinvtieve
wraakzucht gedragen en probeerde voor
alles de vonken der emotionaliteit aan te
blazen".
De nadere uitwerking van het pleidooi
van de twee hoogleraren in het .Neder
lands juristenblad" van veertien dagen ge
leden „een breder uitgesponnen en
meer gefundeerd betoog" vertuigde
hem wel. Wel stelt prof. van der Ven één
amendement voor, namelijk dat aan de
invrijheidstelling de voorwaarde moet
worden verbonden, dat de betrokkenen
nooit meer het Nederlandse grondgebied
betreden. Zoals bekend gaat het orr de
oorlogsmisdadigers Aus der Fünten, Lages,
Fischer en Kotalla.
CANBERRA - Australië heeft de eerste
secretaris van de Russische ambassade in
Canberra uitgewezen Hij zou „uitgebreide
voorbereidingen voor spionage" hebben ge
troffen.
Hij was de eerste Russische diplomaat
die naar Australië kwam, nadat van 1954
tot 1959 de betrekkingen tussen beide lan
den verbroken waren geweest.
Dinsdag werd in Moskou meegedeeld,
dat de Russische ambassadeur in Australië
van zijn post is ontheven en zal worden
vervangen (Reuter).
Na de blussingswerkzaamheden bij een
brand in de fabrieken van Scholtens-Fox-
hol is het hoofd van de bedrijfsbrandweer,
de 37-jarige heer E. W. van Houten uit
Hoogezand, aan rookvergiftiging overleden.
De brand brak 's nachts uit in een silo.
Er ontstond een sterke rookontwikkeling,
die de blussingswerkzaamheden zeer be
moeilijkte. Na enige uren waren de be
drijfsbrandweer en de brandweren uit
Hoogezand en Sappemeer het vuur mees
ter. De schade bleef beperkt tot de silo.
M Vê&i ..00;
