Muiterij op het Vrouwenschip
Morgen wil Cape Canaveral
de eerste Syncom lanceren
Voorloper van perfect stelsel
van communicatie-satellieten
TANTE PATENT
PANDA EN DE BEWOGEN BEWEGER
T
i
m'
door Hen riek Binder
Om vervolgverhaal
rm
r
neem
DINSDAG 12 FEBRUARI 1963
11
pi
I 54)
Op vast punt aan de hemel
Op den duur vaste keten
iiipiifp
"Z i v.
I
Nog slechts een voorloper
Rangeren in de ruimte
Nog geen televisie
Er
j Billy had voldoende fantasie om
zich voor te kunnen stellen, wat acht-
enveertig wraakzuchtige vrouwen met
die messen- konden aanrichten. Maar
die vrouwen waren nog niet het erg-
ste; dat was de luitenant, die hele-
maal niet Smasbury heette en ook
geen luitenant was, maar Nunham die
al legendarisch geworden George Nun-
ham, de geliefde van mrs. Barnley,
die enkele uren voor zijn terechtstel-
ling spoorloos uit New Gate verdwe
ll nen was. Slechts enkelen hadden hem
van aangezicht tot aangezicht gezien,
en nu dook hij hier opeens, door nie-
mand herkend, als transportleider op
de „Julian" op.
Het was bijna te veel voor Billy's
H denkvermogen, alles wat ze nu ge
il hoord en gezien had, te begrijpen,
Billy was vastbesloten alles aan Lil
te vertellen. Maar op het moment, dat
ze haar plan wilde uitvoeren, bleef
haar hart plotseling stilstaan van
schrik. Die Lil was immers de in-
tiemste vriendin van Maud. Waar-
li schijnlijk speelde ze dus met Barnley
en de valse luitenant onder één hoed-
je. Maar dan kon ze ook niets tegen
de bottelier zeggen. Hij werd door
H iedereen immers als de verloofde van
Lil beschouwd. Stond de bottelier
ook aan de kant van Nunham? En
dan had je nog die knorrige dokter
H Holborn, die de hele dag bij Lil zat.
Was dat misschien ook een vermom-
de misdadiger? Billy vo'elde zich plot-
seling moederziel alleen op dit ver-
schrikkelijke schip.
j| In haar angst dacht ze opeens aan
Gill. Gill was een man, in wie ze
vanaf het eerste ogenblik, dat hij op
de „Julian" verscheen vertrouwen ge-
steld had. Aan hem kon ze alles ver-
tellen.
Toen het donker was en ze Nicol,
H Holborn en de luitenant in de mess
H wist, en Susan met Maud, Lil en de
anderen voor aan de boeg zaten, sloop
ze naar Gill.
„Zo, Billy", zei Gill kalm, „kom je
ook eens op ziekenbezoek?"
H „Ik heb iets opgemerkt," begon Bil-
ly, „misschien had ik al eerder naar
H u toe moeten komen, maar ik dacht
eerst, dat het nog wel de tijd had.
En misschien heeft het ook nog wel
de tijd. Maar het is zo verschrikke-
lijk, dat ik het niet meer voor me
kan houden en ik weet niemand, aan
wie ik het kan vertellen." Ze zweeg.
H „Eigenlijk alleen maar u," voegde ze
er na een korte pauze aan toe.
„Maar we hebben toch ook de lui-
tenant," zei Gill, „en miss Knother-
H well, dan is er nog de dekoudste,
mrs. Barnley."
„Dat zijn immers allemaal misda-
digers," riep Billy en de tranen spron-
gen haar in de ogen.
Gill keek Billy onbewogen aan.
„Billy," zei hij, weet je wel, wat je
daarnet gezegd hebt."
„De waarheid." snikte Billy.
Gill antwoordde niet. Billy kon niet
zien, of er iets in hem omging. Hij
vertrok geen spier van zijn gezicht,
Toen vertelde ze alles tegen dat on-
bewogen gezicht, tegen die heldere,
rustige ogen. die vriendelijk op haar
bleven rusten. En toen ze haar hele
hart had uitgestort toen ze hem alles
verteld had wat ze wist, wat ze ver-
moedde, en al haar angsten, toen zei
hij iets heel eenvoudigs:
„Billy, vanaf nu weten alleen wij
tweeën dit maar."
ff Billy was niet bang. Evenals Mary
j= was ze eigenlijk heel moedig. Want
wie zou onder het bed van Jane King
durven gaan liggen, zonder angst
voor die vrouwen, voor wie een mes
alles, en een leven niets waard was?
Haastig sloop ze weer naar beneden,
Nu kort vooi het naar bed gaan,
was het ruim geheel leeg, want ieder-
een trachtte voor het slapen gaan nog
S eenmaal de longen met frisse lucht
te vullen. Ze stond voor het bed
van Edith Sharow en woelde in haar
kussen. Bijna sneed ze zich in de vin-
gers, zo snel vond ze het mes waar-
mee Sharows 's nachts uit wandelen
ging. Billy gooide het door het open
raam naar buiten. Het zonk snel naar
de bodem van de zee.
Toen ging ze weer aan dek. Ze vond
er Mary, die in haar hoekje op haar
zat te wachten.
HOOFDSTUK XXXIV
De hitte had maar één uitwerking s
op Nicol: na zonsondergang kon hij
z'n ogen nauwelijks meer openhou-
den. Terwijl alle anderen overdag slie-
pen of als verlamd aan dek lagen,
liep hij met een vergenoegd gezicht
snel en levendig over het schip. Maar
als 's nachts allen in bed lagen zon- g
der de slaap te kunnen vatten, sliep
hij zelf als een blok. Daarom voelde
hij niet veel voor lange gesprekken, g
toen hij zijn hut betrad, waar Gill on-
der de lamp lag te lezen.
„Ik wachtte al op u," zei Gill.
„U kunt gerust de lamp al uitdoen,
ik kleed me wel in het donker uit." g
„Dat bedoel ik niet," antwoordde
Gill, ik wilde een ontdekking met u g
bespreken." g
„Kan dat morgen niet?" Nicol snak- g
te ernaar zijn hemd uit te kunnen g
trekken. g
„Helaas niet." Gill nam een brief- g
je uit zijn zak, waarop hij, aan de g
hand van de processtukken, de na- g
men van de danseressen genoteerd
had. g
„Alle meisjes, die zich voor de mes- g
sendans gemeld hebben, zijn zware g
misdadigsters," zei hij, „vele malen ge- g
straft, één op de drie wegens moord, g
Drie ervan zijn de eigenlijke danse- g
ressen: Daisy Gordon, Blanche Gown g
Allane Denkis."
Nicol stond in het midden van het g
vertrek. „U bent de slimste jongen g
van ons allemaal," zei hij, „dit is nu g
precies, waar ik de laatste dagen ook g
aldoor aan dacht. Hebt u een ver- g
denking tegen die vrouwen, in ver- g
band met morgen?" g
„Verdenking is niet het juiste woord, g
Ik hoorde, dat de kleine Ferrel van- g
morgen zonder enige reden nogal bru- g
taal tegen u was."
Nicol lachte: „Heeft Susan u over g
het houten jakje verteld?"
„Ze heeft me ook verteld, hoe buiten g
zichzelf Nancy Ferrel was, toen ze g
hoorde, dat ze niet in de gevangenis j=
gestopt werd." g
„Nu ja, je wilt niet altijd even g
streng zijn. Zulke vrouwen weten dik- g
wijls zelf niet, hoe ze tot zulke bru- g
taliteiten komen. Bpvendien dacht ik g
eraan, dat ze beneden in die cel veel g
te veel lawaai maakt. Met deze hitte g
moet je 's nachts behoorlijk kunnen g
slapen, anders ben je overdag hele- g
maal kapot."
„Dat zoudt u morgen in elk geval g
geweest zijn," zei Gill. „U, ik, de g
kapitein, dokter Holborn en verder g
iedereen, die de dames van de fluis- g
terhoek niet erg mogen lijden." g
„Hoe bedoelt u?" g
„Dat vat heeft ons allen het leven g
gered. Wanneer was u voor het laatst g
in de wapenkamer?"
„Vanmorgen", zei Nicol, rrftet be- -g'
grijpend. g
„En hebt u niets bijzonders ge- g
merkt?" g
„Er was in elk geval niets weg." g
„Natuurlijk niet," zei Gill. „Ik be- g
doel. was er niets veranderd?" g
„Nee," zei Nicol. g
„Er moet een verandering zijn aan- g
gebracht, en goed zichtbaar ook. In g
elk geval weet de fluisterhoek, hoe- g
veel entermessen er in de wapen- g
kamer zijn. Dokter Holborn telde g
achtenveertig danseressen. Er moe- g
ten dus achtenveertig entermessen in g
de wapenkamer zijn."
„Barmhartige hemel," zei Nicol g
zacht. Het zweet parelde hem op het
voorhoofd. Volgens de voorraadlijst g
waren er precies achtenveertig enter- g
messen. De wapenkamer was het g
heiligdom van elk schip. Het was het g
enige vertrek, waar 's nachts boven g
de deur, een lamp brandde. Zorgza- g
me kapiteins, en ook zij, die niet g
helemaal zeker van hun bemanning
waren, lieten 's nachts een betrouw- g
bare wachtpost voor de deur van de g
wapenkamer staan.
„Ik ga onmiddellijk nog eens naar g
beneden." zei Nicol. g
„Dan gaan we samen", riep Gill, g
„Nee, nee. u weet dat dokter Hol-
born grof wordt als zijn bevelen niet g
opgevolgd worden."
„Och, dat kleine eindje zal me g
geen kwaad doen."
Nicol nam de sleutel. Ze gingen het g
korte trapje van het achterdek af. De g
wachtpost kwam hen tegemoet en
herkende hen pas, toen ze vlak voor g
hem stonden. g
(Wordt vervolgd)
Een beeld van de montage van de g
Syncom. De „huid" van zonnecellen j|
moet nog worden aangebracht, even- g
als de antennes. 5
Morgen, woensdag, wordt, wanneer alle
voorbereidingen naar wens zijn verlopen,
van de basis Cape Canaveral een Thor-
Delta-raket gelanceerd, waarmee men de
eerste experimentele communicatie-kunst-
maan van het type Syncom in een baan
om de aarde hoopt te brengen. De laatste
jaren hebben de Amerikanen vele kunst
manen gelanceerd en andere experimen
ten uitgevoerd ten behoeve van verbin
dingen over grote afstand op aarde via
de ruimte, zowel voor telefoongesprekken
als voor radio- en televisieuitzendingen. De
Syncom is een type, dat ontwikkeld is
voor een meer definitief communicatiesys
teem dan met de voorgangers van deze
kunstmaan mogelijk zou zijn, en een sys
teem bovendien dat de gehele wereld om
vat. De naam is een samentrekking van
„synchroom communicatie-satelliet". Het
is de bedoeling dat deze Syncom in 24
uur om de aarde draait met de draai
richting van de aarde mee, zodat hij steeds
op hetzelfde punt aan de hemel zal staan.
Op de betrekkelijk geringe hoogte van
de tot dusverre gelanceerde bemande
kunstmanen (tussen de 250 en 350 kilo
meter van het aardoppervlak) duurt één
omwenteling ongeveer anderhalf uur. Op
een afstand van ongeveer 384.000 kilome
ter van de aarde neemt een omwenteling
circa 29 dagen in beslag; in die baan
loopt de maan eens per maand om de
aarde. De duur van een omwenteling
hangt slechts van de positie van de baan
af: bij een bepaalde baan hoort slechts
één omwentelingstijd en één baansnelheid,
onafhankelijk van het gewicht van de .sa
telliet.
Ter gelegenheid van de 45ste Dag van
het Rode leger, welke op 23 febr. a.s.
in Moskou zal worden gevierd, hebben
de Russische leger-autoriteiten een
tipje opgelicht van de sluier welke de
Russische raketgeheimen nog steeds
bedekt. Dit is een van een serie foto's
welke over de geleide projectielen in
Rusland zijn vrijgegeven; twee Russi
sche militairen maken zich uit de
voeten terwijl een raket op een lan
ceerbasis op het punt staat met veel
geraas omhoog te schieten. (Telefoto)
Ergens tussen die „lage" baan van be
mande vluchten en de „hoge" van de
natuurlijke maan ligt een baan, waarin een
kunstmaan 24 uur over één omwenteling
doet, dus net zo lang als een omwenteling
van de aarde om haar as. Die baan ligt
35.680 kilometer boven de aarde, dus bij
na een tiende deel van de gemiddelde af
stand tot de maan. Op deze hoogte draait
een kunstmaan (mits in de goede richting
wentelend) „met de aarde mee". Wanneer
deze kunstmaan een baan in het vlak van
de equator doorloopt, zal hij stationair bo
ven één punt van het aardoppervlak staan.
Een dergelijke vaste stand op grote
hoogte biedt vele voordelen voor een com
municatie-satelliet, die een soort spiegel
of relaystation in de ruimte is. Van de
aarde opgevangen seinen worden door pas
sieve verbindingskunstmanen terugge
kaatst en door actieve opgevangen en
weer (versterkt) uitgezonden. Dit opvan
gen en terugkaatsen of heruitzenden ge
schiedt alleen langs rechte lijnen. Het is
dus alleen mogelijk op deze wijze verbin
ding tussen twee punten op aarde te leg
gen, wanneer het ruimtestation voor bei
de plaatsen boven de horizon is, dus ajs
het ware „zichtbaar". Naarmate een sa
telliet verder van de aarde verwijderd is,
zal deze op een groter deel van het aard
oppervlak gelijktijdig boven de horizon
staan, dus bruikbaar zijn voor verbindin
gen.
Het gebied dat de Syncom zal bestrij
ken is door die grote hoogte veel uitge
strekter dan dat van Telstar en Relay,
die veel lagere banen doorlopen. Boven
dien hebben Telstar en Relay vrij grote
snelheden ten opzichte van het aardopper
vlak, zodat zij slechts korte tijd gebruikt
kunnen worden daarna raken zij weer uit
het „gezichtsveld" van deze punten op
aarde.
Een Syncom-satelliet boven een vaste
plaats op aarde zal voortdurend voor het
zelfde (grote) gebied van waaruit hij
zichtbaar is als ruimtestation voor ver
bindingen dienst kunnen doen. Op den duur
hoopt Amerika drie of vier van deze
i - use:
Syncom-kunstmanen te lanceren naar ver
schillende precies berekende „vaste" pun
ten boven de evenaar, waardoor een we
reldwijd, voortdurend bruikbaar commu
nicatiestelsel kan worden verkregen. De
Syncom die morgen wordt gelanceerd, is
slechts een experimentele voorloper van
dit definitieve systeem.
Dit systeem heeft ook nog het voordeel,
dat op aarde met vaste, gerichte anten
nes gewerkt kan worden voor het zenden
en ontvangen. Bij de Telstar en de Relay
zijn beweegbare antennes nodig, die de
kunstmanen in hun banen volgen. Een der
gelijk systeem is veel kostbaarder en bo
vendien minder zuiver.
In tegenstelling tot de definitieve Syn-
comkunstmanen, zal de morgen te lance-
n Syncom niet een vaste positie bo
ven de aarde gaan innemen. Dat is alleen
;elüJqjfiKanneM«^toikunstmaarv ja het
vlak van dé equator loopt en ook op de
equator is gelanceerd. Cape Canaveral
ligt aanzienlijk ten noorden van de eve
naar, en de baan van de Syncom zal dan
ook een hoek van ongeveer 33 graden
met de equator maken. Daardoor be
schrijft deze proef-Syncom van de aarde
uit gezien een achtbaan met de lussen
ten noorden en zuiden en het knooppunt
precies boven een vast punt van de eve
naar, nauwkeuriger dan Sjoukje Dijkstra
het onder de beste condities op de glad
de ijzers zou kunnen doen.
Een „echte" Syncom is het dus nog niet,
al is de omwenteling synchroom met die
van de aarde; maar daar is het ook een
experiment voor.
Een station in Lakehurst in New Jersey
aan de Amerikaanse oostkust zal de kunst
maan echter voortdurend „in het oog"
kunnen houden en seinen naar Afrika kun
nen zenden en vandaar ontvangen. In
Afrika is namelijk een experimenteel
zend- en ontvangstation ingericht op een
schip, dat in de haven Lagos (Nigeria)
voor anker ligt. Deze beide stations moe
ten het ditmaal nog met een beweegbare
antenne doen, doch de verbinding tussen
Amerika en Afrika zal ook via deze on
volmaakte Syncom 24 uur per etmaal mo
gelijk zijnals alles morgen naar
wens verloopt.
De lancering is een bijzonder gecompli
ceerde operatie. Men zal eerst trachten de
Syncom in een elliptische baan om de aar
de te brengen, waarvan het laagste punt
op 240 km hoogte ligt, en het hoogste op
35.680 km. Deze baan moet in het laagste
punt bereikt worden. Vandaar uit moet de
Syncom in vijf uur naar het hoogste punt,
het apogeum stijgen. In dit apogeum moet
een in de satelliet ingebouwde raket, de
zogenaamde „apogeumsteter" automa
tisch in werking treden om de kunstmaan
uit de eerste elliptische baan naar de be
oogde cirkelvormige baan te brengen
door middel van een kleine snelheidsver
groting. Het ogenblik en de sterk te van
deze raketstoot moeten uiterst nauwkeurig
worden gekozen. Is dit rangeren van de
ene baan naar de andere eenmaal ge
slaagd, dan zit de Syncom in de goede
baan, maar nog op de verkeerde plaats,
namelijk op een punt ongeveer boven Ma
dagascar. De ingebouwde raket moet nu
een tweede manoeuvre uitvoeren, name
lijk het terugstoten van de kunstmaan
naar het beoogde punt boven de Atlanti
sche Oceaan midden tussen Amerika en
Afrika. Tijdens deze tocht dwars over
Afrika en de oceaan kunnen positie en
snelheid nog kleiner correcties ondergaan
door het van de aarde af in- en uitscha
kelen van kleine straalblazers.
De Syncom is een project van het Ame
rikaanse bureau voor lucht- en ruimte
vaart (NASA). Het ministerie van Defen
sie verleent medewerking, onder andere
door het beschikbaar stellen van de grond-
apparatuur en het ontvangst-schip. De sa
telliet werd gebouwd door Hughes Air
craft Company.
Evenals Telstar (de eerste „particulie
re" satelliet, ontworpen door Bell) en Re
lay, heeft Syncom een eigen ontvangst-,
versterkings- en zendapparatuur aan
boord. Deze zijn in tweevoud ingebouwd
met onderling verwisselbare onderdelen.
Bij storingen kan met behulp van signa
len van de aarde de schakeling worden
gewijzigd, zodat de verbindingen in stand
kunnen worden gehouden.
In tegenstelling tot Telstar en Relay
kunnen via Syncom geen televisiebeelden
worden verzonden. Met de latere Syncoms
zal dit wel het geval zijn.
De Syncom heeft een doorsnee van
slechts 70 centimeter en een hoogte van
39 cm. De buitenzijde is bedekt met 3840
zonnecellen, waarmee zonlicht wordt om
gezet in elektriciteit voor de instrumenten.
Advertentie
Een oorspronkelijk stripverhaal
door Annie M. G. Schmidt
en Fiep Westendorp
57. De minister van Interplanetaire Zaken keek in
de krant. Plotseling werd zijn blik getroffen door een
foto met onderschrift. Hij werd eerst vuurrood en
toen doodsbleek en riep twee agenten van de Ge
heime Dienst. „Hier"., sputterde hij. „Kijk hier...
Hoe is dat mogelijk?" Miss Saturnus lazen de beide
agenten. „Mogen wij u vragen waarom U daar zo
ontsteld over bent?" „Het is de spionne"... bulderde
de minister „Ach neeprevelden de agenten.
„Zij is het," schreeuwde de minister, „ik herken
de haar direct. De ontsnapte gevaarlijke spionne.
Breng onmiddellijk mijn Dienst-f ladderboot voor."
Binnen enkele minuten verhief de Dienst-Fladderboot
van de minister zich boven het landschap n piüsnel
vloog hij met de twee agenten van de Geheime
Dienst naar het paleis waar de schoonheidswedstrijd
was gehouden.
CGP. M»S'EN TOONDE8 4
32. De politiearts haalde een zilveren hamertje uit
zijn tas en gaf de heer Zielepopel een klopje onder
de knieschijf. „Geen enkele reactie!" riep hij opge
wonden, „levenloos! Rigidus inactivus! Ach, wat een
prachtig, gaaf geval voor de wetenschap". Helemaal
niet prachtig!" riep Panda boos. „Die arme meneer
Zielepopel is helemaal verstard omdat iedereen zo naar
tegen hem is. Echt zielig, hoor!" Deze laatste opmer
king had meer uitwerking dan het zilveren hamertje
Inertus Zielepopel kwam in beweging, drukte de ver
schrikte geneesheer ontroerd aan zijn hart en juichte:
„Ach, wat aardig opgemerkt! Er is nog gevoel in de
wereld! Gevoel is warmte en warmte is beweging!"
Zo sprekende stortte hij zich op de instrumententas
van de dokter en begon de nuttige gereedschapjes te
scheuren en te vouwen. „M'n instrumenten", riep de
arts en wanhopig probeerde hij een eind te taken
aan de handenarbeid van zijn patiënt. Maar de heer
Zielepopel was zó in vervoering dat hij het geruk en
gestamp van de ander niet eens bemerkte. Panda sloeg
het onrustige tafereeltje bedrukt gade. „Dat wordt weer
een roersel", dacht hij bezorgd, „en die rare roersels
geven narigheid!"
