Nationaal Landjuweel opgehangen
DE PROGRAMMA'S
KRO zwichtte en zond het
Bidault-interview niet uit
Kunst in Rusland
weer realistisch
,Nathan de
sympathiek,
Wijze" van Lessing nog
niet meer opzienbarend
Frciai concert door I Musici
De Bidault-affaire
MAANDAG 11 MAART 1963
7
Jubileuinvoorstelling door „Centrum"
nabeschouwingen
Het weekeinde
zondag
Cilli Wang weer op
tournee
7 elevïslehrogramma
Parijse volksopstand
door BBC geëerd
De radio geeft dinsdag
IN DE HISTORISCHE Gravenzaal van
het Haarlemse stadhuis, door de fraaie ko
peren luchters met brandende kaarsen en
de sobere palmversiering voor een der
gelijke bijeenkomst een stijlvol centrum
is zaterdagmiddag tijdens een „Academi
sche zitting" het Nationaal landjuweel op
gehangen,met welke ceremonie een eeu
wenoude rederijkerstraditie werd voortge
zet. Volgens dit gebruik moest „De Haar-
lemsche Toneelclub" als winnaar van het
voor het laatst in 1956 gehouden Nationaal
Landjuweel, de „Caerten van Rhetoryca"
uitreiken aan de vertegenwoordigers van
die verenigingen, welke in de provinciale
voorronden als overwinnaars zijn geëin
digd. Zij zullen elkaar aldus in de finale,
welke van 6 tot en met 22 mei in de
Haarlemse stadsschouwburg wordt gehou
den, het bezit bestrijden van het door ko
ningin Juliana geschonken zilveren Land
juweel. In de jury hiervoor hebben on
der meer zitting Fie Carelsen en Helen
Pimentel.
NA EEN KORT welkomstwoord door di
heer Jan Kraakman, een der organisa
toren van dit evenement, werd de aca
demische zitting ingeleid door de voorzit
ter van de Nederlandse Amateur Toneel
Unie, mr. Cleveringa, die zijn toespraak
ook al volgens traditie, geheel in rijm
vorm hield. Zo gaf hij te kennen dat: „Ir
Haarlem, die schone stede; nog eerbied
heerst voor het verleden", om er voort
gaande aan te herinneren dat straks „Vijf
tien groten zullen strijden; die uit heel
Nederland aan komen rijden". Met zijn
„De burgemeester van deez' stad; heeft
op het ijs een val gehad", bleef spre
ker ook actueel, om zijn amusante toe
spraak te besluiten met een verzoek aan
loco-burgemeester D J. A. Geluk: „Met
enige welgekozen zinnen; dit Nationaal
Landjuweel te doen beginnen".
Op zijn beurt verklaarde de loco-burge
meester bijzonder verheugd te zijn dat de
oude traditie weer in ere is hersteld. Ook
betuigde spreker zijn dank aan de diver
se financiën verstrekkende instellingen, zo
als de rijks-, provinciale en stedelijke over
heid, die met het Prins Bernardfonds door
hun subsidies het houden van dit Nationaal
Landjuweel mogelijk maken.
De heer Geluk acht dit concours van
bijzonder belang, omdat het amateurto
neel in het leven van zovelen zulk een
grote rol vervult. Vooral nu de laatste
tijd toneelverenigingen zo moeilijk zijn in
stand te houden, heeft ook het Haarlems
gemeentebestuur gaarne zijn volledige me
dewerking toegezegd. Met de wens, dat
het evenement de belangstelling voor het
amateurtoneel zou mogen stimuleren en
de uitverkoren verenigingen met veel ge
noegen, enthousiasme en succes aan de
finale zullen deelnemen, verklaar de lo
co-burgemeester dit Nationaal Landjuweel
gaarne voor geopend.
VERVOLGENS WAS het de beurt aan
mr. J. Roggeveen, om als voorzitter van
„De Haarlemse Toneelclub" de vertegen
woordigers beurtelings te inviteren, hun
„Caerte van Rhetoryca" in ontvangst te
komen nemen. Dit recht ontleende hij aan
het feit, dat zijn veueinguag liet vori.
Landjuweel heeft gewonnen Dit dokument
werd hun telkens overahndigd onder het
uitsprek^i van een rijnm. waarin op evên
geestige als vernuftige wijze de namen
van de verenigingen en die van het te
spelen stuk waren verwerkt. Volgens ge
bruik moesten ook de vertegenwoordigers
het deelnemingsbewijs met een berijmde
toespraak in ontvangst nemen waarbij soms
eveneens bijzonder amusante teksten kon
den worden beluisterd.
Ten slotte stelde mr. Roggeveen vast,
dat nu aan alle voorwaarden was vol
daan om het Landjuweel op te hangen. Hij
bracht zijn erkentelijkheid onder woorden
ten opzichte van de vele particulieren en
instanties, die deze mooie traditie weer
hebben hersteld, in het bijzonder het ge
meentebestuur van Haarlem, dat zoveel
faciliteiten wilde verlenen. „Tracht het
Landjuweel te verwerven", animeerde spre
ker de deelnemers, „uiteraard zullen wij
ons uiterste best doen dit te verhinderen
DEZE STIJLVOLLE bijeenkomst werd
daarop besloten door enige leden van de
H.T.C., die onder regie van Loet Steen
bergen een opvoering geven van „Een
zonnige morgen", een één-akter door Se-
rafin en Joaquin Alvares Quintero. Het
bleek een genoeglijk genrestukje te zijn,
dat zich afspeelt in een park in de om
geving van Madnd, waar de bejaarde Don
Laura en Don Gonzalo bij een toevallige
ontmoeting tot de ontdekking komen, dat
Loco-burgemeester D. J. A. Geluk van
Haarlem opende het Nationaal Land
juweel. Aan zijn rechterzijde mr. J.
Roggeveen, voorzitter van de Haar-
lemsche Toneelclub die het Landju
weel (de zilveren op tafel geplaatste
beker) in zijn bezit heeft; aan zijn
linkerzijde mr. J. Cleveringa, voorzit
ter van de Nederlandse Amateur To
neel Unie.
zij na ruim zestig jaren met een jeugdliefde
worden geconfronteerd. Een niet bepaald
origineel gegeven dus, doch van zulk een
charmante dialoog voorzien, dat het spel
letje zich met een geamuseerde glimlach
liet bekijken.
Niet in het minst, omdat mevrouw
C. M. J. F. L. Wijt- de Meyer en mr
M. C. Wijt als Donna Laura en Don Gon
zalo tot het creëren van zulke waan
lijk levende typeringen in staat bleken.
Na afloop van deze Academische zitting
werden de vele aanwezigen verversingen
aangeboden, waarna de vertegenwoordi
gers van de toneelverenigingen door het
gemeentebestuur nog op een diner in het
Frans Halsmuseum werden geïnviteerd.
GOTTHOLD EFRAïN LESSING heeft zijn beroemde verlichtingsstuk „Nathan der
Weise" geschreven in 1779, toen de daarin gepredikte verdraagzaamheid en ver
gevingsgezindheid nog een storm van protest konden doen opsteken Heden ten dage
kan men zich die opwinding nauwelijks meer voorstellen. In de feestelijke opvoering
die de Toneelgroep Centrum er ter gelegenheid van zijn 12'/i-jarig bestaan van heeft
gegeven, doet het stuk zich voor als een vriendelijk wat naïef pleidooi vóór menselijk
heid en tégen vooroordelen op godsdienstig gebied. De wijsheid van Nathan komt
neer op begrip voor de betrekkelijkheid van de Waarheid en op een berustend
agnoticisme in Heilige Zaken, die in de tijd en op de plaats van handeling (Jeruzalem
ten tijde van de kruistochten) schokkend geweest mogen zijn, maar die bij ons voor
namelijk een vortodérde glimlach opwekken.
LES^TNGS STÏl#1 werd' "ons gepresen
teerd in de door Ferdinand Bruckner (met
bijna 2 uur) ingekorte versie, waarvan
dan weer een Nederlandse bewerking
door Hans Roduin werd gegeven. Met
deze ingrepen is het stuk er naar mijn
gevoel niet beter op geworden. Met name
de grote centrale scène met de bekende
Parabel van de Ring (die Lessing overi
gens ontleende aan Boccaccio, maar waar
hij de diepere betekenis inlegde) kreeg
iets verwards en ondoorzichtigs, dat het
uitvoeriger origineel' niet aankleeft. Ook
kan men zich afvragen of de wat gefor
ceerd nuchtere toon die de Nederlandse
tekst aankleefde de voorstelling wel steeds
ten goede kwam. Een zekere atmosfeer
van romantisch sprookje met dubbele bo
dem dient toch wel bewaard te blijven
en dus moet een voorzichtige eierdans uit
gevoerd worden om niet „uit de toon te
vallen. Met andere woorden: De figuren
hoeven geen echte realistische mensenpor
tretten te worden, maar zij moeten zich
zelf wel au sérieux blijven nemen. Daar
om leek het ons, dat de figuur van dg
Mohammedaanse vorst Saladin door Luc
Lutz ten onrechte met een soort ontnuch
terende moderne „afstand" werd gespeeld
HET LEEK WEL of nij zich nauwelijks
interesseerde voor de door hem opgewor
pen levensvraag of het Joodse, het chris-
DE GROTE, internationale belang
stelling, die er kort na de tweede wereld
oorlog kwam voor de orkestrale werken
van zeventiende- en achttiende-eeuwse
meesters van de muzikale renaissance en
van de barokis in hoofdzaak te danken
geweest aan enkele voortreffelijke en
sembles, waaronder dat van „1 Musici
een ereplaats inneemt. Tien jaar lang
hebben deze Italiaanse kunstenaars met
vele concerten overal ter wereld hun
muzikale activiteit met steeds grotere
perfectie ontplooit en daarmede ontzag
lijk veel bijgedragen tot de herleving van
de muziek uit vooral de eerste helft van
de achttiende eeuw.
OOK TE HAARLEM en omgeving heb
ben „I Musici" door vrij veel uitvoeringen
talrijke bewonderaars van hun grote ver-
tolkingskunst gekregen. Daarvan getuigde
de grote belangstelling die getoond werd
voor het concert, dat het ensemble zater
dagavond in de gemeentelijke concertzaal
heeft gegeven.
Uit de grote muzikale schat uit het ver
leden kozén „I Musici" zes concerten,
waarin een verrukkende klankschoonheid,
aangrijpende bewogenheid of sprankelen
de, blijde vreugde en een eeuwig muzikaal
orde-beginsel in overvloedige melodieën en
in harmonieën van nobele eenvoud veran
kerd waren. Het waren werken, waarvoor
slechts de gelijksoortige klank van strijk
instrumenten en 'het daarmede zo prach-
tig assimilerende timbre van een clave-
cimbel waren gedacht, een instrumentatie,
die door de mogelijkheid van dynamische
expressie nochtans ruimte gaf aan veelvul
dige, vertrouwde, maar steeds weer ver
rassende klankvariëteiten.
Zij werden in gave melodische tekening
in sonore harmonische samenklank en met
een grote, volgehouden muzikale spanning
dienstbaar gemaakt aan de vertolking van
het Concerto grosso in a van Georg
Friedrich Handel, het schone Concert in
G voor alt-viool en st rijkersbegeleiding van
Georg Philipp Telemann, van Geminiani's
bewerking van de variatie-reeks „La Fol-
lia" van Archangelo Corellt, van het Con
cert in g voor viool en strijkorkest van
Antonio Vivaldi en van het Concerto gros
so in a van dezelfde componist. Een af
zonderlijke plaats nam op het programma
het Concert in g van Giovanni Battista
Cirri in. Want, hoewel verwant aan de
stijl van de andere uitgevoerde concerten,
toonde het opvallend vele invloeden van
de „nieuwe" muziekrichting, die zich na
1750 ongeveer, onder andere in de Mann-
heimse school, begon af te tekenen en die
later meer volgroeid het karakter van de
muziek der Weense klassieken zou gaan
bepalen. Het bijzonder mooie „empfindsa-
me" Andante pastorale van Cirri's concert
bleek voor deze ontwikkeling wel zeer re
presentatief.
„I MUSICI" hebben op deze avond zeer
geïnspireerd gemusiceerd. Een magistra
le technische beheersing, zowel voor indi
vidueel als collectief spel, en een grote,
warme muzikaliteit, die de kunstenaars be
vrijdde van elke starre uitvoeringsstijl-
dogmatiek, brachten hun vertolkingen op
een sublieme hoogte van herscheppings
kunst. In 't bijzonder hebben mij getroffen
de voordracht van 't fraaie Concert van Te
lemann met de verbiuffend virtuoze en be
zielde solo van de meester-altist Gini Ghe-
din en de uitvoering van Vivaldi's viool
concert met het innemend-muzikale solo-
spel van de violiste Anna Maria Cotogni,
die een uitzonderlijk mooi klinkende viool
bespeelde. De opgetogen toehoorders
die het Haarlems Comité voor Kamer
muziek voor het organiseren van dit
concert wel zeer erkentelijk mogen
zijn, kregen nog een toegift te horen. Het
was het eerste deel van het concert voor
vier violen en strijkorkest van Vivaldi.
Vlot en toch bescheiden leidden Ans en
Jaap Daniëls de eerste, officiële uitzen
ding van het KRO-debutantenprogramma
Springplank" dat zaterdagmiddag op het
scherm kwam. Met goed begrip voor' de
visuele mogelijkheden van t.v., hadden zij
de debutanten in hun eigen kring opge
zocht en zulks leverde vaak leuke contras
ten met de fraai aangeklede muziekuitzen-
ding op.
De storing, die in het begin van het pro
gramma „Brandpunt" optrad en die er
tenslotte toe leidde, dat deze gehele ru
briek kwam te vervallen, is voor een deel
te wijten aan het besluit van de KRO-lei-
ding, het op film opgenomen gesprek met
Bidault weg te laten knippen. Rond 8 uur
viel dit besluit en zo moesten in allerijl het
beeld en het (afzonderlijke) geluid van dit
interview uit het „BrandpunC'-materiaal
gesneden worden. Waarschijnlijk hebben
de zenuwen de betrokken medewerker(s)
toen parten gespeeld (zij moesten 20 mi
nuten daarna beginnen), want toen werd
een vergissing gemaakt, die ertoe leidde,
dat de rest van het filmmateriaal met
meer synchroom te krijgen was (in de stu
dio zelf is dat niet meer te ver' ~lpen).
Vandaar, dat Aad van den Heuvel moest
zeggen, dat het programma in ongerede
was geraakt.
Na al die moeilijkheden bood het pro
gramma „Tijd voor Teddy", dat deze
avond veel op „Piste" leek. goed amu
sement. Teddy zelf vond in de broer van
Caterina Valente, Sylvio Francesco, een
goede zangpartner. De stoelendans, uit
gevoerd door leden van het Nederlands
Dans Theater, was zeer curieus en meer
dan boeiend waren de verrichtingen van
de „Caribbean Troupe", van een verschrik
kelijk lenig slangenmens en zijn charman
te assistenten en van „les Trois Horaces"
die bovendien nog een aardig liedje zon
gen. Wij zullen het verder niet hebben
over de ginnegappende Pim Dikkers, die
de getrouwe kopie van het Engelse spel
letje „Dat geeft te denken" leidt; en ook
niet over de filmserie, Inspecteur Bollin
ger een wat moeilijke, heel niet Brit
se Scotland Yard man betreffende.
Maar uniek was de epiloog van Rudi Car-
rell en Rector Coppens, die zich concen
treerde op het kind. Met behulp van ont
roerend foto- en filmmateriaal ontsnapte
de rector op prachtige wijze aan het cli
ché, dat door Carrell op zeer amusante
manier van een „dagsluiter" gegeven was.
Zondag
Op beeldband vastgelegd, hield Pierre
Janssen in de reeks „kunstgrepen" een
ongewoon boeiende, wijsgerige conféren
ce over het antieke Egypte, waar hij in
hetzelfde uur vertoefde. Dit stukje prach
tige culturele voorlichting bereikte zijn
hoogtepunt in het slot-fiagment, gewijd
aan de ontdekking van het graf van Tut-
ankh-Amen in de befaamde vallei der Ko
ningen.
Guus Hermus en Ann Hasekamp in
„Nathan de Wijze" van Lessing.
telijke geloof of de Islam nu de waarheid
vertegenwoordigde. Daarentegen was de
uitbeelding van Nathan door Guus Hermus
van een magistrale ingetoonde kracht, die
voortdurend de juiste toon en de ietwat
melancholieke stemming wist te treffen.
Peter Aryans als de dogmatische into
lerante Christenpatriarch, leek ons ook iets
te gematigd voor Lessings bedoelingen. De
beide vrouwenrollen werden door Henny
Orni en Ann Hasekamp met gloed en
warmte gespeeld, terwijl de wat zuurzoete
rol van de tempelier door André van der
Heuvel met een reddende jongensachtig
heid werd gebracht.
Gerard Hartkamp speelde zijn lekebroe-
der met een ongelofelijk komisch wer
kende boerenslimheid zonder dat overigens
de regisseur kans had gezien zijn rol een
duidelijke plaats te geven in het geheel.
DE REGIE had men ter gelegenheid van
deze jubileumvoorstelling van ver gehaald.
De sinds 1956 in Engeland werkzame Pool
Vladek Sh%ybal had met deze vorstel
ling op een soort gestileerd expressionis
me gemikt, wat een hoop bedrijvigheid
van onduidelijk bewegende figuratie tus
sen de taferelen ten gevolge had, die ons
rijkelijk overbodig voorkwam. Het mooie
in drie afmetingen werkende decor en de
opvallend fraaie kostuums van Roger
Chailloux leverden een heel wat positie
vere bijdrage tot de voorstelling die bij
de première zaterdagavond in de Kleine
Komedie te Amsterdam met een zeldza
me geestdrift en een langdurige ovatie
voor het bewonderenswaardige spel van
Guus Hermus in de hoofdrol, werd ont
vangen.
Hans van den Bergh
De danseres Cilli Wang, die deze winter
korte tijd bij Wim Kan heeft opgetreden,
is vanmiddag samen met haar pianist W.
de Vries van Schiphol naar New York
vertrokken. Evenals in de afgelopen zes
jaar zal zij ook ditmaal een tournee van
een maand door de Verenigde Staten ma
ken, waarbij ze steeds alleen op het toneel
danst. Op 16 april scheept ze ziéh in voor
de terugreis 'naar Nederland over zee.
Zoals steeds neemt ze op haar tournee
een vrachtwagen vol bagage mee: op-
j Het bezoek» aan de Club des 'Vedette»
„Domino" van gisteravond heeft eerlijk
gezegd niet zo bar veel indruk op ons
gemaakt. Zulks in tegenstelling met enige
in het beeld aanwezige „gasten", gesto
ken in klein avondtoilet, die gretig in de
lenzen van de camera's keken. Sirnoue
Langlois toonde zich inderdaad een lief
Parijs zangeresje, dat „rfe me quitte pas
uitstekend bracht en in aanwezigheid van
Denise Maes nogal verlegen werd. Haar
„Les Archers du Roi" was ook goed, maar
verder kregen wij de indruk, dat het
haar aan een pakkend repertoire ontbreekt
Datzelfde mag gezegd worden van de
Franse chansonnier-filmacteur Felix Mar
ten, die op zijn beurt de gastvrouw soms
wat verlegen maakte en die door zijn ac-
i teerkunsten en -kunstjes zijn deel van net
programma redde.
Vijftig jaar geworden, toonde Godfried
Bomans zich in zijn derde gesprek het
slachtoffer was nu Ageeth Scherphuis
nu eens een charmant, wijsgerig man
dan weer een kwajongen, die gezeten op
een zeer hoge stoel, zich alles mag per
mitteren. Natuurlijk liet hij ons lachen
door zijn tot vier keer toe herhaalde re
clame voor een befaamd merk chocolade
flikken en zijn meningen over school, huis
werk, kinderlectuur en sport waren alles
zins waard, beluisterd te worden.
Damshuizer
Terecht heeft de KRO een „cause cé-
lèbre", een opzienbarende zaak gemaakt
van de regeringsbeslissing, de uitzending
van het BBC-interview met Bidault in de
rubriek „Brandpunt" desnoods met behulp
van de haar ter beschikking staande tech
nische middelen onmogelijk te maken. Wij
noemden zaterdag deze stap van de rege
ring een ondemocratisch machtsmiddel.
Jammer genoeg nu, is door een wat twee
slachtige houding van de leiding van de
KRO het accent meer komen te liggen
op de politieke, dan op de journalistieke
kant van deze zaak.
Die houding manifesteerde zich in de tv-
toespraak van KRO-voorzitter mr. Van
Doorn, die als het ware zich tussen zijn
Brandpunt-medewerkers door naar voren
drong, tot voor de camera, om daar een
krachtig protest te laten horen en ons dui
delijk te maken waarom zijn omroep
vereniging dit interview door de rege
ring een gevaar voor de veiligheid van de
staat en de openbare orde genoemd niet
zou laten doorgaan.
De heer Van Doorn richtte namelijk zijn
felle woorden niet zozeer tot de regering
als wel tot Staatssecretaris Scholten, die
als voorstander" van onafhankelijke com
merciële t.v. bepaald niet zoveel sympathie
in de omroepkringen geniet. Letterlijk
noemde hij hem: „dezelfde staatssecreta
ris die binnenkort de Kamer zal voorlich
ten over vrije meningsuiting" Hoe onjuist
nu het door Staatssecretaris Scholten na
mens de regering genomen besluit ook
was, door deze uitval kreeg de zaak een
overheersende politieke tint.
Die verkleuring werd nog duidelijker
door het feit, dat de K.R.O.-leiding zater
dagavond omstreeks acht uur zeer laat
dus besloot het interview uit het pro
gramma te laten knippen. Een interview
dat zoals de heer Van Doorn aankondigde
(en zoals e redacteur Buitenland van
Brandpunt, de heer Neuman bevestigde)
voorzien zou worden van een commentaar,
dat beslist niet gunstig was voor de voor
malige Franse premier.
De K.R.O. had er beter aan gedaan, dit
overigens wat uitgekauwde B.B C.-onder
werp toch uit te zenden, met het risico
daaraan verbonden. Nu is bij ons de in
druk blijven hangen, dat Bidault gebruikt
werd voor een aanval op de heer Schol
ten, die deel uitmaakt van een halve
K.V.P.-regering, die gespaard moest wor
den voor een tweede flater.
Damshuizer
VOOR MAANDAG
NTS: 19.30 De zwervers, oud filmpje
19.45 Openbaar Kunstbezit. 20.00 Journaal
en weeroverzicht. 20.20 Zendtijd politieke
partijen: Uitzending van de Partij van
de Arbeid. 20.30 De raadselachtige Mr.
Moto, speelfilm. 21.35- pl.m. 22.15 Eurovi
sie: Wereldkampioenschappen ijshockey te
Stockholm- gedeelte van de wèdstrijd Ca
nada-V.S van Amerika. Ongeveer 22.14
pl.m. 22.30 Journaal.
VOOR DINSDAG
P. Zwaanswijk vouwbare decors en talloze kostuums.
Omlijst door parafrases op de Interna
tionale zond de BBC in zijn Derde pro
gramma vrijdagavond een bewerking uit
van het toneelstuk „De lente van '71" van
de Franse auteur Arthur Adamov. De
schrijver wendde zich met deze verheer
lijking van de als De Commune bekend
geworden Parijse volksopstand van 1871 af
van het experimentele genre in de trant
van lonesco dat hij tot dusver beoefende
Bij lezing der tekst hebben we wel eens ge.
twijfeld aan de dramatische kracht van
„De lente van '71". Misschien valt dat me.
de te verklaren uit de omstandigheid dat
de Commune een zo grootse en tragische
gebeurtenis was, dat een auteur wel bij
zonder geïnspireerd moet zijn wil hij niet
onder de machtige werkelijkheid van zijn
onderwerp blijven Het aan de Commune
gewijde toneelstuk van Be*t Brecht, dat
met veel succes in Berlijn wordt gespeeld
maakt bij lezing evenmin een sterke in
druk.
De luisterspelbewerking van de BBC, die
neerkwam op een verkorting en een ge
wijzigd arrangement van sommige acènes.
heeft het stuk naar ons gevoel zeer ge
diend. De bedoeling van Adamov, name.
lijk te tonen dat de Commune het werk
was van de gewone man met al zijn zwak
heden en zijn gebrekkig inzicht, maar ook
met al zijn spontane moed en zijn zuiver
gevoel voor gerechtigheid, werd in elk ge
val voortreffelijk verwezenlijkt. Robert
Hargate en Dorothy White leenden hun
niet geringe talenten aan de uitbeelding
van de belangrijkste twee rollen. De sfeer
van het opstandige Parijs werd goed ge
accentueerd door de muziek van John
Beckett, waarin „Le temps des cerises" en
„Le chant du départ" te herkennen vielen
Eens te meer dus een pluim voor de BBC.
die ons in staat stelde kennis te nemen
van een werk, dat het onder de bestaande
maatschappelijke orde wel niet gauw tot
een openbare voorstelling zal brengen
„De lente van '71" wordt op zondag 24
maart herhaald.
H. Bartman
VARA' 19.30 Tijdschetsen. NTS: 20.00
Journaal. 20.20 Regen en wind. gevarieerd
programma. VARA: 20.50 Ontmoeting met
andersdenkenden. 21.25 Spiegel der lichte
kunsten. 21.55 Ouderavond. NTS: 22.30
Eurovisie: Wereldkampioenschappen ijs
hockey te Stockholm: gedeelte van de wed
strijd Canada-Rusland. Ongeveer 23.30- pl
23.35 Journaal.
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s. 7.00
AVRO. 7 50 VPRO. 8.00-24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymna
stiek. 7.20 Lichte grammofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00
Nieuws 815 Programma-overzicht. Aan
sluitend: Lichte grammofoonmuziek. 9.00
Gymnastiek voor de vrouw. 9 10 De Groen
teman. 9.15 Fragmenten uit Die Hohe Mes-
se (gr.) 9.35 Waterstanden 9.40 Morgen-
wiiding. 10.00 Arbeidsvitaminen (gr.). 10.50
Voor de kleuters 11.00 Voor de zieken.
12.00 Licht ensemble en zangsolisten.
12 20 Regeringsuitzending: Voor de land
bouw. 12.30 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.33 Metropole-orkest: lichte
muziek 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen,
eventueel actueel of grammofoonmuziek.
13.25 Beursberichten. 13.30 Dansorkest en
zangsolisten. 14.00 Moderne kamermuziek.
14.25 Moderne koorwerkjes (gr.). 14.40
Schoolradio 15.00 Met naald en schaar.
15.30 Mezzo-sopraan en piano: klassieke
en moderne liederen. 16.00 Voordracht.
16.15 Licht ensemble met zangsoliste. 16.30
Voor de jeugd. 17.30 Amateurprogramma.
17 55 New York calling. 18.00 Nieuws. 18.15
Eventueel actueel. 18.20 Lichte grammo
foonmuziek. 18.25 Promenade-orkest en
zangsoliste: amusementsmuziek. 19.00 Voor
de kinderen 19.05 Paris vous parle: gespro
ken brief uit Parijs. 19.10 Harprecital: mo
derne muziek. 19.20 Inleiding tot muziek
begrip: muzikale lezing. 19.35 Viool en pia
no. oude muziek. 20.00 Nieuws. 20.05 Gas-
tenavcnd- gevarieerd programma. 21.45
Bekende filmmuziek (gr.) 22.00 Pianoreci
tal: klassieke muziek. 22.30 Nieuws en me
dedelingen. 22.40 Actualiteiten.23.00 Moder
ne grammofoonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 1007 kc/s. 7.00-
24.00 KRO.
KRO- 7.00 Nieuws. 7.10 Morgengebed.
7.15 Muziekprogramma, strip voor de
jeugd en actualiteiten. 7.55 Overweging.
8.00 Nieuws 8.15 Lichte grammofoonmu
ziek. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.40 School
radio. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Licht
baken, lezing. 10.25 Moderne en klassieke
grammofoonmuziek. 11.00 Voor de vrouw.
11.30 Lichte grammofoonmuziek. 11.50 Vol-
aan vooruit, lezing. 12.00 Middagklok
- noodklok. 12.04 Lichte grammofoonmu
ziek. 12.30 Mededelingen ten behoeve van
land- en tuinbouw. 12.33 Lichte grammo
foonmuziek. 12.55 Katholiek nieuws. 13.00
Nieuws. 13.15 Platennieuws. 13.30 Licht or
kest en zangsolisten. 14 00 Lichte grammo
foonmuziek. 14.35 Voor de plattelandsvrou
wen. 14.45 Tierelantijnen, gevarieerd pro
gramma. (Herhaling van zaterdag jl.).
15.45 Lichte grammofoonmuziek. 16.00 Voor
de zieken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Voor de
kinderen. 17.45 Beursberichten. 17.50 Rege
ringsuitzending: De aanmelding van eer
stejaarsstudenten in de tandheelkunde voor
het studiejaar 1963-64, door prof. dr. H. M.
J. Scheffer Direkteur van het Tandheel
kundig Instituut te Utrecht. 18.00 Licht
instrumentaal kwartet met zangsolisten.
18.20 Kaarten op tafel, gesprekken over
actuele problemen. 18.30 Lichte grammo
foonmuziek. 18.50 Van klanten en wanten
weten, vragenbeantwoording. 19.00 Nieuws.
19.10 Actualiteiten. 19.25 Lijdensmeditatie.
20.00 Cantemus Domino, beschouwing over
Gregoriaanse gezangen. 20.20 Manon Les-
caut, opera. In de pauze: 21.40-21.55: Klein
taaigeding. 22.45 Nieuws. 22.55 Vreemd
een keuze uit woord, zang en dans van
elders enanders. 23.25 Lichte gram
mofoonmuziek. 23.55-24.00 Nieuws.
BRUSSEL, 324 m.
12.00 Nieuws. 12.03 Lichte .muziek. 12.30
Weerbericht. 12.35 Fanfaremuziek. 12.50
Beursberichten. 1300 Nieuws. 13.15 Kamer
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Schoolradio.
15.45 Gevarieerde muziek. 16.00 Nieuws.
16.03 Beursberichten. 16.09 Duitse les. 16.24
Pianomuziek. 17.00 Nieuws. 17.15 Voor de
kinderen. 17.40 Gevarieerde muziek.
„MET HET PISTOOL op de borst", zo
als voorzitter mr. H. W. van Doorn het
formuleerde, heeft de K.R.O. zaterdag
avond om half zeven, twee uur voor de
aangekondigde uitzending in de t.v.-ru-
briek Brandpunt, besloten het van de
B.B.C. ontvangen interview met Bidault
niet op het beeldscherm te brengen. Deze
capitulatie voor de als een aantasting van
de grondwettelijke vrijheid aangevoelde
eis der regering valt voornamelijk te ver
klaren uit de vrees dat men anders wel
licht zaterdagavond niet meer in staat zou
zijn geweest de kijkers voorlichting te ge
ven omtrent de vraag of de K.R.O. er goed
aan deed met dit programma-onderdeel
te willen komen.
Dit is nu om half negen wèl gebeurd
door de voorzitter zelf en door commenta
tor Henk Neuman. Tevens tekende mr.
Premier Kroesjtsjev heeft de Russische
kunstenaars meegedeeld dat zij zich in hun
werk moeten houden aan de richtlijn van
het socialistisch realisme. Aan het einae
van een tweedaagse vergadering in het
Kremlin heeft Kroesjtsjev in een grote
rede de noodzaak geschetst van het ge
bruiken van de beeldende kunst en de lit
teratuur voor de opbouw van het commu
nisme.
De rede is niet gepubliceerd, maar een
samenvatting van de bijeenkomst die door
Tass is gepubliceerd, suggereert dat
Kroesjtsjev de intellectuelen heeft opge
roepen vast te houden aan de traditionele
leiding van de partij en dat de kunste
naars bereid waren, zij het schoorvoetend,
dit te aanvaarden.
De lijst van sprekers op de tweede dag
bestond voornamelijk uit schrijvers uit de
oude school van het socialistisch realisme.
Volgens Tass heeft Kroesjtsjev de taken
uiteengezet bij het ontwikkelen van litte
ratuur en kunst van socialistisch realisme
volgens lijnen van de opbouw van een
communistische maatschappij. Verder zegt
Tass dat er een open discussie heeft
plaatsgevonden, die aantoonde „dat er
volledige eenheid bestaat onder de intel
lectuelen die werken op creatief gebied,
hun aanhankelijkheid aan de Leninistische
partij, en de bereidheid van schrijvers en
andere kunstenaars om een actief aan
deel te nemen bij het realiseren van het
prachtige programma van de bouw van
het communisme".
Van Doorn èn via de televisie èn later
op een persconferentie in de Hilversumse
studio krachtig protest aan tegen het unie
ke, naar zijn mening door niets gerecht
vaardigde, overheidsingrijpen. Een ingrij
pen dat nog onbegrijpelijker wordt wan
neer men weet dat de staatssecretarissen
Scholten (O. K. en W.) en Van Houten
(Buitenlandse Zaken) de K.R.O.-voorzitter
donderdag, toen zij er bij hem op aan
drongen de uitzending niet te laten door
gaan, hebben verzekerd dat er generlei
pressie zou worden uitgeoefend. Nadat de
K.R.O. had meegedeeld dat de uitzending
zou doorgaan, kwam vrijdagavond het te
legram van de regering die de K.R.O.
dreigde met de strengste maatregelen,
waarvan het „wegdraaien" van de uitzen
ding nog maar de minste was.
Een ander vreemd facet van deze af
faire: van regeringszijde hee't men er
geen behoefte aan gevoeld, zich tevoren op
de hoogte te stellen van de feitelijke in
houd van het interview dat de B.B.C.-me-
dewerker Roderick MacFarguar in Londen
met Georges Bidault heeft gehad, alsme
de van diens commentaar en de kantteke
ningen van Henk Neuman. .lleen het feit
van de uitzending heeft gegolden. En daar
van vreesde de regering blijkens het tele
gram „ernstige directe versotring van de
goede betrekkingen met een bevriende
vreemde mogendheid", welke verstoring
bovendien „gevaar kan opleveren voor de
v .iligheid van de staat en de openbare or
de, in onderling verband beschouwd".
Vooral dit laatste heeft grote verbazing
gewekt; ook naar de mening van de raads
man van de K.R.O., mr. Witteman, kan
dit standpunt van de regering moeilijk
door de feiten worden gedragen. Om aan
te tonen dat de uitzending in werkelijk
heid doordrenkt was van zeer scherpe kri
tiek op Bidault en dat duidelijk afstand
werd genomen van zijn daden en denk
beelden heeft de K.R.O. de pers zaterdag
avond de film laten zien en de tekst van
de commentaren verstrekt. Men achtte
hier sprake van een belangrijk politiek
voorval en vond het dus de taak van de
televisie daarover voorlichting te geven.
Na een gesprek op zaterdagmiddag met
de regeringscommissaris had de voorzitter
(die ook nog informatief contact met het
N.T.S.-bestuur heeft gehad) de zekerheid
dat Lopik uit de lucht zou gaan. Het was
niet uitgesloten dat die „black out" de ge
hele avond zou duren, terwijl voorts on
dermeer via artikel 20 van het T.V.-besluit
was gedreigd met intrekking van de zend
machtiging en een tijdelijk werkverbod
voor de bij de uitzending betrokkenen. Het
heeft, naar mr. Van Doorn verklaarde,
wel enige moeite gekost, maar tenslotte
werd toch boven de verstgaande de iets
fninder vergaande beslissing verkozen.