Muiterij op het Vrouwenschip
Photokina 1963 brengt wereldprimeur
van Glenn's ruimtefoto's -in-kleuren
Tante Patent en buurman Bezig
PANDA EN DE BEWOGEN BEWEGER
Ons vervolgverhaal
door Hen riek Binder
11
ZATERDAG 16 MAART 1963
Photokina-nouveautés
A
iWï innoi
SWAN FEATURES SYNDICATE
60. „Wat een toestand," kreunde commissaris Vlees
jager, „ik heb hier een gevaarlijke booswicht ingere
kend en nu is er geen cel, om hem in op te sluiten;
geen agent, om hem te bewaken!" „Net goed," zei
Panda. „Die arme meneer Zielepopzl hoort helemaal
niet in een cel. Hij is helemaal star, omdat iedereen
zo lelijk tegen hem doet. Hij hoort eerder in een rust
huis!" „Uitstekend!" riep de commissaris opklarend.
„In het rusthuis zitten mijn agenten.dus dóór kan
hij streng bewaakt worden!" En met nieuwe moed
schouderde hij de heer Zielepopel en sloeg de weg naar
het Rusthuis voor Overspannen Agenten in. Daar heerste
alle rust, die zo nodig en zo heilzaam is. Onder de
ervaren leiding van dokter Geestemelker deelde zuster
Ali kalmerende poedertjes uit. Dit alles had een gun
stige uitwerking op de overspannen agenten: zij raak
ten er zo langzamerhand van overtuigd, dat hun schok
kende ervaringen met roersels slechts boze dromen wa
ren geweest.
CANON: „Autofocus", een revolutio
naire kleinbeeldcamera die behalve
belichtingstijd en diafragma ook de
afstandsinstelling volauto
matisch regelt door middel van een
elektrisch oog, dat de afstand meet
en vervolgens een elektromotortje
inschakelt, hetwelk de juiste afstand
op de instelschaal overbrengt. De ge
bruiker behoeft alleen een zwart
vierkantje in de zoeker (die een eigen
zoekerlens heeft) op zijn motief ge
richt te houden. Alle handelingen
door één druk op de commandoknop!
ROLLEIFLEX: 2 sets voorzet lenzen
(„Rollei-Mutar"), die de standaard
objectieven der Rollei's veranderen in
respectievelijk een telelens (1,5 x) of
een groothoeklens (0,7). Een Rollei-
„Kleinstcamera" voor foto's op 16 mm
smalfilm (beeldformaat 12x17 mm,
lens 2,8 38 mm, en belichtingsauto
maat). Rollei-Mutar voor alle Rollei-
flexen voor afstandsbediening tot
300 m.
ZEISS: Een Contaflex-kleinbeeldca-
mera met „flitsautomatiek": is het
richtgetal van een flitslampje of
elektronenflitser op een speciale lens-
ring ingesteld, dan wordt het dia
fragma automatisch gewijzigd naar
gelang van de in te stellen opname-
afstand.
Een nieuwe serie objectieven voor het
topmodel Contarex-kleinbeeldreflex,
waaronder een lichtkanon spiegel-
cbjectief 5,6 1.000 mm.
LEITZ: Een zoomlens (van 8-48 mm)
voor de 8 mm Leicina-smalfilm-
De astrofotografie dringt door tot aan
de grenzen van verre sterrennevels. Een
plaat uit de show „Wat wij aan de foto
grafie te danken hebben".
Met deze foto won de Nederlander Wim
Noordhoek een Photokina-plaquette in
de wedstrijd „Levensvreugde".
Een oorspronkelijk stripverhaal
door Annie M. G. Schmidt
en Fiep Westendorp
ma ontsteld. „Noemt u MIJ een ouwe otter?" „Nee,"
gilde Buurman Bezig. „U niet, juffrouw Tuttema,
maar dat mens met die uil, tdie ouwe fratsekwats
aan 't voeteneinde." „Wij zien helemaal niemand
aan uw voeteneinde," zeiden de verpleegster en juf
frouw Tuttema. „U ijlt, Buurman Bezig!" „Vort
jijschreeuwde Buurman Bezig en hij kwam
ondanks zijn pijn overeind om zuster Klivia een fikse
duw te geven. Maar hij scheen weer verkeerd te
mikken want inplaats van het ouwe mensje raakte
hij juffrouw Tuttema.
I 82)
Holborn zat met een verbeten ge-
3 zicht en tamelijk onrustig in de mess,
3 die nu als gerechtszaal dienst deed.
3 Die klucht met die gerechtszitting be-
3 viel hem helemaal niet. Dat was toch
3 wel een bewijs, dat de hertog zich
heel hulpeloos voelde. Misschien was
5 het zelfs een kwestie van angst en
3 bezorgdheid voor de waardigheid van
3 zijn eigen hoge persoontje. Natuurlijk
3 was het een pijnlijke geschiedenis, om
5 de grootste misdadiger van Londen
3 tot zijn vriendenkring te moeten re-
kenen. Die Nunham had de hertog
3 van Dunstable toch wel erg gecom-
3 promitteerd. Want zonder bepaalde
s redenen ging een zo rijk en in Lon-
den zo machtig heer als de hertog
3 niet naar Port Jackson, dat aan het
3 andere einde van de wereld lag. Daar
zouden Westminster en St. James wel
een zeer hartig woordje in meege-
3 sproken hebben. Holborn had zich de-
ze zaak veel eenvoudiger voorgesteld,
3 intiemer, helemaal onder vier ogen
5 met de hertog.
3
H Inplaats daarvan dwong deze hem,
s zijn aanklacht schriftelijk in te die-
3 nen! Helemaal fout! Want Holborn
3 had zijn argumentatie goed voorbe-
reid. Als het moest kon hij Nunham
3 daarmee wel vijf maal naar de zo-
genaamde betere wereld sturen. Maar
3 dat had hij allemaal voor het proces
3 opgespaard.
3 En het resultaat van dat alles kon
3 alleen maar de ondergang van deze
H arrogante hertog zijn, die zich niet
wilde verwaardigen, hem persoonlijk
3 te ontvangen.
3 Alleen de volkomen gelaten houding
3 van Nunham, die nu tegenover hem
3 zat, maakte hem ongerust. Maar die
3 man was het immers gewoon, om zijn
3 leven op het spel te zetten.
3 Bill, de klerk, opende de deur en
3 meldde kort en met gedempte stem:
3 „Zijne hoogheid de hertog."
3 Alle aanwezigen stonden op en gin-
3 gen pas weer zitten toen de hertog in
zijn zetel had plaats genomen.
3 En nu liep alles heel anders dan
3 hij zich had voorgesteld.
3 Holborn begreep noch de hertog,
3 noch Nunham. Wat was hier gebeurd?
3 De hertog ontnam Holborn van te vo-
3 ren alle punten van zijn onthullingen.
3 Achteloos, met een onverschillig-
li heid, die Holborn onwillekeurig be-
3 wonderen moest, leunde de hertog
3 achterover in zijn stoel en sprak, zon-
der naar rechts of links te kijken,
3 maar met het gezicht strak naar de
muur tegenover hem gericht:
„Wij hebben George Nunham aan
boord. We weten, dat we zeer be
vriend met hem waren. Maar dat ver
hindert ons niet, hem in Port Jack
son aan Sir Philip uit te leveren.
Daartoe dienen we de aanklacht te
onderzoeken."
Ogenblikkelijk stond Holborn op:
„Ik.
„Niet gevraagd," riep de hertog
scherp. „Het gerecht spreekt."
Holborn ging weer zitten. De toon,
die de hertog tegen hem aansloeg,
was wel zeer pijnlijk. Maar hij zag
wel, dat de hertog het proces precies
volgens de voorschriften voerde.
„We hebben de beschuldigde zelf
al ondervraagd en daarbij betreurens
waardige gebeurtenissen aan boord
van de „Lady Julian" moeten vast
stellen. Deze gebeurtenissen waren
aan de aanklager bekend. Hij heeft
ze echter in zijn beschuldiging niet
vermeld."
Holborn stond opnieuw op.
„Niet gevraagd", riep de hertog.
„We nemen dus de beschuldiging te
gen George Nunham. Punt één:
George Nunham verhindert luitenant
Smasbüry, het commando op de „Ju
lian" te aanvaarden, eigent zich de
uniform van genoemde luitenant
Smasbury toe en doet als valse luite
nant dienst op de „Julian"."
De hertog keek in de richting van
Holborn: „Is dat waar?"
Holborn stond op: „Jazeker."
„Punt twee", vervolgde de hertog:
„Er vinden twee muiterijen plaats op
het schip, terwijl Nunham als valse
luitenant dienst doet. Is dat waar?"
Holborn stond op: „Jazeker."
Punt drie: „Nunhain, gevangen op
de „Lady Julian", ontvlucht en weet
onder valse naam op de „Seventrue"
te komen. Is dat waar?"
Holborn stond op: „Jazeker."
De hertog wendde zich tot de klerk:
„Getuigen voor of tegen beschuldigde
aanwezig?"
Bill stond op: „Vóór de beschuldig
de".
„Voor de Kroon of tegen de Kroon?"
„Vóór de Kroon."
„Laat hem binnen."
Holborn voelde zich plotseling heel
onrustig worden: een getuige a dé
charge? Hier, op de „Seventrue?"
Maar zijn gezicht werd grauw-
groen, toen hij Lil Knotherwell zag
binnenkomen.
Daar had hij niet op gerekend Hoe
kwam zij op de „Seventrue?" Voor
de derde maal zag hij zijn spel in
gevaar gebracht, hoewel nog niet ver
loren. Maar het was nu toch erger
dan op ^e „Julian". Met de hertog
viel beslist niet te spotten. Die kende
heel precie zijn bevoegdheden, even
als de loop van het proces en het
verhoor. De hertog keek nauwelijks
naar Lil.
„U wenst in het voordeel van be
schuldigde te spreken?"
„Tégen de aanklager", zei Lil.
„Ongeoorloofd", riep de hertog.
„Heeft George Nunham als de valse
luitenant Smasbury dienst gedaan op
de „Lady Julian"?
„Jazeker", zei Lil.
„Niet zo best voor Nunham", dacht
de hertog. „U wilde toch in het voor
deel van beschuldigde spreken", riep
hij een beetje luider. George Nun
ham heeft met goedvinden van luite
nant Smasbury gehandeld", verklaar
de Lil.
„Ongelofelijk", riep de hertog.
Zonder iets te zeggen opende Lil
haar handtasje en nam Smasbury's
brief aan Nunham eruit. Ze stond op
en legde de brief op de tafel.
De hertog las hem, Adams las hem,
Lynton las hem en Barnmouth las
hem.
„Vervalst", zei de hertog.
„Niet vervalst", zei Barnmouth.
„Ik was als midshipsman met Smas
bury op de „Southern Cross". Ik heb
in mijn koffer nog brieven van Smas
bury. Ik kan me zijn schrift nog goed
herinneren."
„Haalt u de brieven", zei de her
tog. De hertog leunde weer achter
over in zijn zetel en staarde naar
buiten'. Dat was een teken dat hij
niet meer wenste te spreken.
Luitenant Barnmouth kwam terug
met vier brieven. Ze dateerden wel
van een paar jaar terug, maar men
constateerde dat het schrift nog pre
cies hetzelfde was.
„Punt één van de aanklacht ver
valt", zei de hertog. „Wat betreft
punt twee: wanneer is deze brief
geschreven?"
„Tussen de eerste en tweede mui
terij", (verklaarde Lil.
„Is dat waar?" vroeg de hertog aan
Holborn.
Holborn aarzelde een ogenblik. Toen
zei hij: „Dat is waar."
„Waarom aarzelde u?" zei de her
tog scherp.
Holborn zweeg.
„Miss Knotherwell, vertelt u ons
wat u weet over de muiterijen."
Lil stond op: „Luitenant Smasbury
zou die brief niet geschreven hebben,
als George Nunham aan de eerste
muiterij deel had genomen. Luitenant
Smasbury's brief bewijst, dat hij een
tweede muiterij verwachtte en hij
geeft Nunham de raad, in te grijpen."
„Beschuldigde, wanneer ontving u
deze brief?" vroeg de hertog.
„Ik heb hem nooit ontvangen", was
George's antwoord.
„Ik hoop niet, dat u de brief hebt
achtergehouden, juffrouw Knother
well
„Dokter Holborn hield hem achter",
zei Lil.
De hertog stond op: „Is dat waar,
dokter Holborn?" vroeg hij.
Holborn gaf geen antwoord. Dat
was een antwoord.
De hertog ging weer zitten: „Ver
telt u me alles van de tweede muite
rij, juffrouw Knotherwell."
„De tweede muiterij werd door dok
ter Holborn op touw gezet."
„Bewijzen!" riep de hertog.
„Kpaitein Aitken, de bottelier John
Nicol, de stuurman Perkins en de ge
vangene Blanche Gown", zei Lil.
(Wordt vervolgd)
KEULEN, zaterdag Met spanning heeft alles wat fotografeert, filmt of in
deze branche zijn brood verdient uitgezien naar de Photokina 1963, die van
ochtend in de enorme Keulse jaarbeurshallen door de Westduitse Bondspresident
dr. Lübke is geopend. Met bijzondere spanning zelfs, want op deze vakbeurs (de
zevende in successie en de grootste speciale vakbeurs ter wereld) plegen altijd
revolutionaire nieuwtjes op het gebied van camerabouw en accessoires gelanceerd
te worden. Maar aan de andere kant is de fototechniek al dusdanig „volmaakt"
(men denke bijvoorbeeld aan de volautomatische kleinbeeldcamera) dat men
zich haast niet kan voorstellen, wat er nu nog te verbeteren of te vernieuwen zou
vallen. En die verwachting is juist gebleken. De Photokina 1963 biedt, voor zover
wij vanochtend het slagveld konden overzien, geen wereldschokkende nou
veautés, wèl een voortbouwen op de bestaande ontwikkelingen en ervaringen.
EéN VAN DIE ervaringen is, dat de
automatisering van de fotografie steeds
verder voortgaat en dat niet alleen voor
de amateur, maar ook voor de professional.
Daarvan getuigen bijvoorbeeld de robot-
„printers" die nu ook in een groot assorti
ment voor het afwerken van kleurenfoto's
worden aangeboden en die elektronisch de
juiste filters en de exacte belichtingstijden
voor ieder kleurennegatief bepalen. Ook
in de dia- en filmprojectie is de automatie
troef. Behalve geraffineerde nieuwe sys
temen voor afstandsbediening van de pro
jector, zijn er ook allerlei nieuwe hulp
apparaten voor de koppeling van beeld en
geluid door nasynchronisatie. Enkele pro
jectoren hebben daartoe zelfs een speciale
ingebouwde bandrecorder gekregen. Ook
De befaamde Amerikaanse portretfoto
graaf Philippe Halsman maakte deze
„onheilszware" kop van thrilleffilm-
producent Hitchcock: een van de fotos
in de Photokinashow „Grote fotografen
van deze eeuw".
in de fotochemie heeft de automatisering
vaste voet gekregen: een treffend voor
beeld daaryan is de Amerikaans-Japanse
fotocamera (Polaroid Land), die een in
gebouwde „donkere kamer" heeft, welke
één minuut na de opname een „album-
klare" kleurenfoto aflevert.
DE JAPANSE industrie komt de eer toe,
een andere veelbelovende primeur gelan
ceerd te hebben: een nóg kleinere klein
beeldcamera met een beeldformaat van
18x24 mm of wel 72 opnamen peV film
Dergelijke miniatuurcamera's kende men
voor de oorlog al (van Duits fabrikèat);
maar daar de vergrotingsmogelijkheden
beperkt waren, hebben die eerstelingen
nooit veel voet aan de grond gekregen. De
verrassende scherpte van de Japanse len
zen heeft, samen met de verbeterde film
emulsies, dit bezwaar thans goeddeels on
dervangen. Wij zagen zwart-witvergro-
tingen van 24x30 centimeter en kleuren
dia's, geprojecteerd op een scherm van
ruim één meter breed, die qua beeld
scherpte en detailrijkdom niets voor gro-
camera.
AGFA: Nieuwe vestzakeamera's voor
half kleinbeeldformaat (18x24), twee
nieuwe 8 mm 200 m-smalfilmreflex-
ramera's.
NIKON: Zoomlens voor de Nikkorex-
kleinbeeldrefiex (variabel van 43-
86 mm). Verwisselbare groothoeklens
voor Nikon F en Nikkorex die, uniek
b(j kleinbeeld, „onthoekt" kan
worden ter vermijding van perspec
tief-vertekeningen.
KILFITT: Een 66 spiegelreflexcamera,
met verwisselbare lenzen en sluiter
tot 0,05 sec.
DIVERSE FABRIKATEN: nieuw type
laagvolt-projectielamp 24 volt/150 W.,
vele soorten „filmzonnen" voor smal-
filmers (gebruik plus minus 1000 W.,
lichtkracht gelijk aan vijf fotospiegel-
iampen van elk 500 W.).
tere opnameformaten onderdoen. Deskun
digen voorspellen de handzame came
raatjes van dit miniatuurformaat (waar
van Japan en Duitsland thans in Keulen
al een handvol verschillende merken pre-
sehteren) dan ook een grote toekomst.
VEEL BELANGSTELLING trok vanoch
tend ook de snellaadcassette voor speciale
kleinbeeldcamera's die de Amerikaanse
foto-industrie (Kodak) veertien dagen ge
leden onder meer in Nederland ten doop
gehouden heeft, en die „voorgoed een einde
maakt aan het tijdrovende priegelwerk,
dat het inzetten van een film is". In de
duurdere uitvoeringen (met belichtings
automatiek) een begerenswaardig toestel
voor de beginnende amateur.
LATEN WE DE TECHNIEK verder de
tachniek om onze aandacht te richten op
de fototentoonstellingen twaalf in ge
tal! die op de Photokina 1963 (op de
enorme balkons van Hal 3) zijn ingericht;
een boeiend panorama van fotografische
topprestaties op allerlei terrein, samenge
bracht onder het motto: „Het positieve
positief". Deze ietwat cryptische titel be
duidt, dat hier voornamelijk „prettige"
foto's te zien zijn: een fotografisch „Le-
bensbejahung" die als een tegenwicht be
doeld is voor de „negativistische" afbeel
dingen van de trieste kanten van het men
selijke bestaan: oorlogsleed, honger, el
lende en armoede, die tegenwoordig de
magazines overstromen.
WAT STELT het dozijn Photokinashows
daar nu aan positiefs tegenover? In de
eerste plaats de tentoonstelling „Levens
vreugde": honderd foto's van amateurs uit
vijftien landen waarvoor het optimisme
model stond. Negen leden van de Bond van
Nederlandse Amateurfotografen (waar
onder de Haarlemmers K. W. P. de Munck,
J. Peek en Joh. Scholten) smaakten het
genoegen, eigen foto's in deze keurcollectie
opgenomen te zien en een van hen, de
heer Wim Noordhoek, verwierf met zijn
hiqrbij afgedrukte plaat van een muzikale
tuinidylle zelfs de Photokina-plaquette.
Enorme belangstelling trekt uiteraard de
expositie „Fotografie in de wereldruimte",
waarvoor de Amerikaanse regering voor
de eerste maal een aantal markante
foto's en dia's, gemaakt door Amerikaanse
astronauten, vrijgaf. Deze expositie wordt
geopend met een kleurendia van 1,20 bjj
1,80 meter van een zonsondergang, gemaakt
door John Glenn vanuit zijn ruimtecabine.
Deze grandioze kleurensymfonie wordt
voortgezet met opnamen van een om de
aarde liggend spectrum. Een kleurenge-
luidsfilm toont Glenn op zjjn rondreis om
de aarde en beelden van de draaiende we
reldbol, opgenomen vanuit een onbemande
satelliet. Een ander monster-kleurendia
(1,50 b(j 2,10 meter) toont de geheimzinnige
zwermen „vuurvliegen" of kleurige ijskris
tallen, die Glenn en Scott Carpentier op
hun tochten door de ruimte zoveel zorg
baarden.
NAAST DE nieuwe dimensie, die deze
expositie aan de fotografie toevoegt, zijn
er diverse shows gewijd aan de documen
taire fotografie. „Leren en begrijpen"
brengt het zegenrijke werk van de UNES
CO voor de onderontwikkelde gebieden in
beeld. „Wat wij aan de fotografie te dan
ken hebben" is een panorama van de toe
gepaste lichtbeeldkunst in dienst van we
tenschap, techniek en „optische geschied
schrijving".
DE FOTOGRAFIE als kunstuiting is
vertegenwoordigd in twee shows, „Nieuwe
talenten stellen zich voor" en''als tegen
hanger „Grote fotografen van deze eeuw",
in welke laatste collectie het beste werk
van 34 levende en reeds overleden „groot
meesters' 'als bijvoorbeeld Cartier-Bresson,
Robert Capa, Werner Bischof, Philippe
Halsman en onze eigen Ed van der Elsken
is samengebracht. Een proeve van de su
blieme fotokunst in deze afdeling vindt
men hierbij: een portret van Alfred
Hitchcock, waarin fotograaf Philippe Hals-
man met onnavolgbaar raffinement ge
stalte gaf aan de lugubere sfeer, die men
zich rond deze griezelfilmspecialist denkt.
Maar ook aan de beginnende amateur is
gedacht: hij vindt er een instructieve ten
toonstelling waarin hem getoond wordt
welke voetangels en klemmen er liggen op
de lange weg van het herinneringskiekje
tot de „foto-met-inhoud". Dat gebeurt dan
telkens in foto-paren, waarvan de ene laat
zien, hoe het beslist niét moet, en de an
dere wat er onder vermijding van de
geijkte beginnersfouten met hetzelfde
motief toch óók te bereiken valt aan per
soonlijke visie en uitbeelding.
GAARNE ZOUDEN wij ook de overige
exposities van dit fotografische monster-
evenement onder andere „Tien jaar
jeugd fotografeert", ,,'s Mensen menselijk
heid" (waarin fotografen van de befaamde
„Magnum"-pool het humanitaire werk van
het Rode Kruis uitbeelden), „De lachende
camera", „Een nieuwe stijl in de maga
zinefotografie" bespreken, maar daartoe
ontbreekt ons helaas tijd en plaatsruimte.
De ware foto- en filmliefhebber zal trou
wens stellig zelf wel een kijkje in Keulen
willen gaan nemen men organiseert
zelfs vanuit diverse steden per gezelschaps
bus dagreizen voor zeer schappelijke prij
zen naar de Photokina en men zal daar
stellig geen spijt van hebben. Liefhebbers
kunnen er tot 24 maart terecht.
Herman Croesen
18. „Kom kom, Buurman Bezig" zei de verpleeg
ster opgewekt. U moet niet zo onaardig doen tegen
de dokter hoor. U had hem bijna gewurgd. Gaat u
maar fijn een beetje ontspannen, dan krijgt U dade
lijk een lekkere injectie. En kijk eens wie er voor
u op bezoek is? Juffrouw Tuttema." „Dag Buurman
Bezig," zei juffrouw Tuttema, ik kom u even een
bloemetje brengen. Ik was toch net aan het collecte
ren voor de gehandicapte kangoeroes in Australië en
ik dachtkom, even naar het ziekenhuis." „Neem
dat vreselijke mens weg" riep Buurman Bezig hard.
„Die ouwe otter!" „Wat nu?" vroeg juffrouw Tutte-
