Beleggers zagen niets in Noordzeekanaal Mij.
WitmS Hoet
Deze week was er sprake
van een ware „tongplaag"
Een eeuw geleden stond de
inschrijving open op f 18 milj.
aandelen Amsterdamsche
Kanaal Maatschappij
„Markonia" vlot
Lake Bosomtwe
overgedragen
IJmondverenigingen
vandaag en morgen
Burgerlijke instellingen
van weldadigheid
Weekoverzicht vishandel
NIEUW ORGEL IN IJMUIDEN-OOST
Melkwagen door
een etalageruit
Geen voorrang
Amerikaan getuige in
Bredase „vogeltjeszaad
Havenberichten
Kort Umondnieuws
MAANDAG 25 MAART 1963
4
„Offergeld'
Vreemde indruk
N.V. was zeldzaam
SPORTSCHOENEN
Teenager-afdeling van
Gemeente Bibliotheek
HOTEL ROYAL
KENNEMERLAAN - IJMUIDEN - TELEFOON 7452
Sfeer en gezelligheid - Twee dingen - één begrip
Voor uw RECEPTIES en PARTIJEN
Toch nog in orde
Tegen Franse kernproef
Geslaagd voor
Rijksdiploma
Op fotojacht
Kerkelijk nieuws
<UÊmk
Aan het eind van deze week zal het honderd jaar geleden zijn, dat in de eerste
klasse trouwzaal van het Amsterdamse stadhuis de gelegenheid werd geopend
tot deelneming in de 18 miljoen kapitaal van de Amsterdamsche Kanaal Maat
schappij. Het was in die tijd niet zo vreemd, dat het stadhuis zijn trouwkamer
beschikbaar stelde voor het intekenen op de eerste emissie van de nieuwe Kanaal
Maatschappij. Vlak boven de trouwzaal de eigenlijke raadzaal had de Kamer
van Koophandel haar zetel in de zogenoemde Rariteitenkamer. Een tijd lang
heeft ook het kantongerecht een onderkomen gehad in het stadhuis en de ge
meenteraad van Amsterdam stelde zoveel belang in het doorgraven van Holland
op zijn smalst, dat men gevoeglijk de raadzaal ter beschikking kon stellen.
Er zijn die twee dagen heel wat Am
sterdammers de trappen van het stadhuis
opgegaan om in deze trouwkamer hun
handtekeningen in het register van deel
neming te zetten; maar toen enkele da
gen later het resultaat van de inschrijving
bekend gemaakt werd, bleek dat er niet
voor f 18 miljoen, maar voor slechts
7.758.500 was deelgenomen. En met ruim
7 miljoen kon geen Noordzeekanaal ge
graven worden!
Koning Willem II, die voor 50.000 had
ingeschreven, was over dit slechte resul
taat zó ontevreden, dat hij de burgemees
ter van Amsterdam liet weten dat hij zijn
bezoek aan Amsterdam zou uitstellen tot
er meer belangstelling voor de nieuwe Ka
naai Maatschappij was gekomen.
En niet alleen de koning, maar vooral
de Amsterdamse dagbladen, en een groot
aantal schrijvers van vlugschriften en tijd
gedichten, waren hoogst verontwaardigd
over het feit, dat er maar zo weinig ka
pitaal beschikbaar bleek te zijn voor de
aanleg van een Noordzeekanaal, waarvoor
heel Amsterdam zich in de voorafgaande
jaren zo warm had gemaakt. De schuld
lag, volgens vrijwel alle schrijvers bij de
„haute finance".
Er zijn, in die tijd al, twee mensen ge
weest, die met zoveel woorden opmerkten
dat de schuld van het mislukken van de
inschrijving eigenlijk bij de Amsterdam
sche Kanaal Maatschappij zelf, en vooral
bij de opstellers van het prospectus, lag.
De naamloze auteur "an een vlugschrift
dat op 7 april 1863 van de pers komt
schrijft: „Het prospectus der maatschap
pij had meer dan één leemte". En „een
oud-lid der Staten Generaal" (later bleek
dat dit mr. S. A. van Nierop was) zegt
het in zijn vlugschrift nog duidelijker: „Ik
behoor tot hen die mét bet gouvernement
geloven „dat de zaak gewaagd is, maar
gewaagd moet worden!" Maar is dat een
program voor een actiënmaatschappii?
Dat is het program van een collecte pf
van een staatsproef in het algemeen be
lang! Zij, die veel geld hebben, handelen
weinig en zij, die veel handelen, hebberi
betrekkelijk weinig geld. In de eigenlijke
handel zijn weinig huizen, die een of twee
ton uit hun zaken kunnen nemen. De mil
joenen moeten dus komen van de geld
mannen, van hen die geen eigenlijke han
del drijven en deze waren bij de zaak wei
nig geïnteresseerd, noch door financiële
berekeningen aangetrokken. Wat dus inge
schreven werd, heeft men teregt genoemd:
offergeld!"
Wie nu, honderd jaar later, het pro
spectus van de Kanaal Maatschappij leest
en wie weet, dat de heer Jager, aan wie
door de regering de concessie voor de bouw
van het Noordzeekanaal was verleend, in
Amsterdam allerminst „persona grata"
was, kan het met de heer Van Nierop vol
komen eens zijn.
Jager en zijn aanhang hadden het onge
luk dat even vóór de inschrijving op de
f 18 miljoen opgengesteid werd, de beken
de waterbouwkundige J. Caland in een
brochure de berekening van de heer Ja
ger afkamde en tegensprak.
De afdamming van het IJ zou volgens
Caland geen 500.000 zoals Jager bereken
de, kosten maar f 868.000. De kosten van
't baggeren van de voorhaven, bij het late
re IJmuiden, raamde Caland op 1.350.000
tegenover de 450.000 die Jager hiervoor
had aangenomen. En de stenen voor de
havenpieren zouden volgens Caland geen
7 per last kosten maar zeker 16, zodat
de pieren meer dan het dubbele van de
f 3.840.000 die Jager daarvoor had uitge
trokken, zouden kosten.
Het prospectus zelf zou in de tegenwoor
dige tijd een nog vreemder indruk gemaakt
hebben dan honderd jaar geleden, toen
zelfs de deskundige nooit precies onder
scheid maakte tussen een „aandeel" en
een „obligatie". Het prospectus noemt
zich zelf een „negotiatie". Maar negotia-
ties waren transacties waarbij een Amster
damse bankier Amerikaanse staatsschuld
kocht en daartegenover Nederlandse cer
tificaten uitgaf met een lagere rente dan
die, welke op de originele stukken werd
betaald. Uit het renteverschil werden der-
tificaten afgelost. De eerste negotiatie
werd door een Amsterdams bankiershuis
in 1787 op de markt gebracht.
De Amsterdamsche Kanaal Maatschap
pij wilde ook haar aandelen (of obliga
ties) in de loop der jaren aflossen. De
Staat had op de „aandelen" gedurende
de bouwtijd van het Noordzeekanaal een
rente van 4Vi percent met een maximum
van 3 miljoen gegarandeerd; daarna zou
de staat nog 4Vj percent rente betalen over
wen „kapitaal" van 15 miljoen.
Het prospectus zegt ook nog iets over
de inkomstenmogelijkheden van de Kanaal
Maatschappij. In 1862 was er in de ha
ven van Amsterdam een scheepsverkeer
van 700.000 ton. Men mocht, volgens Ja
ger, aannemen dat dit verkeer spoedig tot
1 miljoen ton zou stijgen. Zou de Kanaal
Maatschappij dezelfde rechten hebben als
er op het Groot Noord-Hollands Kanaal
werden geheven, dan zou dit per jaar
200.000 in kas brengen. Havengelden en
het batig saldo van een stoomsleepdienst
zouden de inkomsten verder doen stijgen
De opbrengst van de verkoop van de nieuw
droog te leggen polders zouden voor aflos
sing van de aandelen gebruikt kunnen wor
den.
De betaling van deze publiekelijk te vei
len gronden, zou ook door middel van aan
delen a pari kunnen geschieden.
Dat het met de inschrijving op de ƒ18
miljoen volkomen is mis gelopen, ligt in
derdaad voor een groot deel aan de merk
waardige inhoud van het prospectus.
Maar mr. Van Nierop maakt nog iets
anders duidelijk. Handel en scheepvaart
van Amsterdam hadden direct belangstel
ling bij het tot stand komen van een door
graving van Holland op zijn smalst; maar
die handel had niet voldoende vrije mid
delen om 18 bij elkaar te brengen. De
renteniers, waarvan Amsterdam er heel
wat bezat, hadden geen belang bij het ma
ken van een kanaal en lieten zich dus vol
komen leiden door de financiële mérites
van de nieuwe Maatschappij. En wanneer
onder zulke omstandigheden gepubliceerd
wordt: „De viering van het vijftig-jarig
herstel onzer onafhankelijkheid en de
doorgraving van Holland op z'n smalst zijn
in handen van mannen uit één school. Van
beide zaken is onder deze leiding niet veel
goeds te verwachten; met zulke mannen
aan de spits dreigt iedere onderneming te
gronde te gaan" dan kan men het nie
mand kwalijk nemen, dat hij verstek laat
gaan als er om geld gevraagd wordt voor
een onderneming die zo weinig lucratief
lijkt.
Er is over de voor huidige begrippen
ietwat zonderlinge „negotiatie" voor 18
miljoen aandelen (of obligaties) van de
Amsterdamsche Kanaal Maatschappij nog
meer te zeggen. De naamloze vennoot
schap was ook in 1863 een zeldzaam ver
schijnsel in Nederland. Handel en de nog
zeer bescheiden nijverheid werden ge
meenlijk met eigen kapitaal gedreven. De
vennootschap onder firma kwam zelden
voor; de naamloze vennootschap werd
slechts wanneer het om zeer grote onder
nemingen ging gekozen. De scheepvaart
had een eigen systeem van risicoverde
ling door het gebruik maken van zoge
naamde scheepsparten waarbij schip en
lading soms in 64-ste delen verdeeld wer
den. Eerst in 1869 werden bij de wet ook
naamloze vennootschappen als eigenaars
of 'reders-»<van schapen toegelatep.
Maar toen in het jaar 1874 een staats
commissie een diepgaand ,ppderzoek instel
de naar de oorzaak van de achteruitgang
van de Nederlandse scheepvaart, bleek
dat verschillende leden van de commissie
van het wezen van de naamloze vennoot
schap maar bitter weinig begrepen. Bij de
verhoren van de belanghebbenden merkte
Advertentie
DF, NIEUWSTE QUICK
Breestraat 158
Beverwijk
Telef. 3854
De Gemeente Bibliotheek in Velsen heeft
nu ook een Teenaêer-afdeling.
Voor deze nieuwe afdeling zijn de vol
gende boeken aangekocht.
Nederlandse romans: Chilton: Operatie
Luna; Denys: Onder doodse stilte; Habe:
Al vallen er duizend aan uw zijde; Ri
chardson: Antis; van Rijswijck: Zo'n klas
als wij; Waanders-de Haer; Acrobaten.
Buitenlandse romans en novellen: Kast-
ner: Emil und die Detective; Wasser-
mann: Der Aufruhr um den Junker Ernst',
Bergengruen: Drei Novellen; Bergen-
gruen: Der Teufel im Winterpalais; Kast-
ner: Till Eulenspiegel; Cowper; The island
of secrets; Lewis: Young Fu of the upper
Yangtze; Dachs: Le club des dauphins;
Arbó: Tferras del ebro.
Studieboeken: Joesten: Amerikaanse ge
heime dienst; Sutton: Het hoe en waarom
boek van onze aarde; Keen: Het hoe en
waarom boek van ons lichaam; Kramer:
De goede zeiler; Blöte-Obbes: Stofversie-
ring; Smit en Harmsen: Hoe verzorg ik
mijn huis; Schaafsma: Rail en Maat
schappij; van Gelder: Gids voor de Neder
landse kunst; Barrau en van Dam: Las
mil y una expresiones de la lengua espa-
nola; van Leeuwen: Nieuwe romanciers
uit Nederland en Vlaanderen; Diericks;
Het griekse treurspel; Brecht: Der kauka-
sische Kreidekreis; Da vies: The mollusc;
Frisch: Herr Biedermann und die Brand-
stifter; Novem: Wereld in wording. III
dln.; Hornman: Zuid-Amerika opnieuw
ontdekt; Berkhof; Geheimzinnig Oosten;
Siegner: Vlaanderen.
De 642 ton metende motorspits „Marko
nia" die in de nacht van vrijdag op za
terdag voor de haven van Hoedekensker-
ke op de Westerschelde omhoog wasgeva-
ren, is door sleepboten van de sleepdienst
Muller uit Terneuzen vlot getrokken. Hier
bij bleek dat het schip averij had opgelo
pen. Het is door de sleepboten naar de ha
ven van Terneuzen gebracht.
Advertentie
de heer H. F. Groen van Waarden op: „In
verband met de risico's bij de scheep
vaart moest er in Nederland eigenlijk een
soort „company limited" bestaan zoals in
Engeland". De wet van 1869 die dit ook
voor de scheepvaart mogelijk maakte was
toen al vijf jaar oud!
Het feit, dat de Nederlandse onderne
mers ook de oprichters van nieuwe indu
strieën liever de zaak voetje voor voetje
met eigen middelen opbouwden dan
vreemden als kapitaalverschaffers in hun
onderneming te halen maakte dat er van
Nederlandse zijde slechts zelden een be
roep werd gedaan op beleggers om hun
geld in aandelen van nationale naamloze
vennootschappen te steken. Uit het buiten
land kwamen promotors van nieuw opge
richte spoorweg- of kanaalmaatschappijen,
van industriële bedrijven naar Nederland
om hier aandelen of obligaties te plaatsen.
Hierbij werden de winstmogelijkheden en
de toekomstkansen heel wat gunstiger ge
schilderd dan de Nederlandse onderne
mer voor fatsoenlijk hield.
Uit deze twee omstandigheden is het
feit te verklaren, dat de Nederlandse kapi
talist, die zoals mr. van Nierop in 1863
al wist, niet dezelfde was als de Neder
landse koopman of industrieel, jarenlang
zich distantieerde van Nederlandse onder
nemingen. De Amsterdamsche Kanaal
Maatschappi5 heeft deze terughoudend
heid van de Nederlandse beleggers dubbel
en dwars ondervonden.
Het is op den duur met het Noordzee
kanaal (niet met de Amsterdamsche Ka
naal Maatschappij) toch in orde gekomen
Een Engelse aannemingsfirma bleek be
reid het werk uit te voeren tegen beta
ling deels in geld, deels in obligaties en
aandelen van de A.K.M. Het rijk hand
haafde zijn rentegarantie, de stad Amster
dam gaf een subsidie van 3 miljoen en
op 8 maart 1865 ging de eerste spade in
de grond voor het nieuwe Noordzeekanaal.
Maar de financiële basis, die de Amster
damsche Kanaal Maatschappij gelegd
had, bleek op den duur toch te zwak om
het werk tot een goed einde te brengen.
En in het jaar 1881 nam de staat alle be
zittingen en alle lasten van de Amster
damsche Kanaal Maatschappij over.
De staat heeft daarna het Noordzeeka
naai onderhouden, verbeterd en het tot
het grootste zeescheepvaartkanaal ter we
reld gemaakt.
In de „Buitenhaven" van Vlissingen is
het op de werf „De Schelde" gebouwde
motorvrachtschip „Lake Bosomtwe" over
gedragen aan de directie van de Black
Star Line Ltd. te Accra Ghana, voor wiens
rekening dit schip werd gebouwd.
Dit schip is het laatste van een serie
van acht schepen, die de rederij in ons
land bestelde en waarvan er zes door
„De Schelde" werden gebouwd. Het schip
heeft eén totale lengte van 140.475 meter,
een breedte van 18.3 METER. De hoofd
motor heeft' een vermogenvan '4500 apk.
waardoor het schip een contractsnelheid
heeft van 15 mijl.
De ruiminhoud voor balen is 465.704 cu.
ft., voor graan echter 518.968 cu.ft. Voorts
is het schip geschikt voor vervoer van
576 ton plantaardige olie en voor het
"ervoer van deklasten hout. Het schip
heeft ook accomodatie voor twaalf passa
giers in acht hutten.
MAANDAG 25 MAART
Petrazaal, Spaarnestraat, 20 uur: Dis
cussieavond Politiek Jongeren Contact
Velsen.
DINSDAG 26 MAART
Hervormd Jeugdhuis, Rembrandtlaan.
20 uur: Centraal toneelgezelschap speelt
,Het wederzijds huwelijksbedrog" voor
,De Plankeniers".
Openbare leeszaal, Plein 1945, 20 uur:
Boekbespreking door J. Duinker voor Mij
tot Nut van 't Algemeen.
Jozefhuis, Banjaertstraat, Velsen-Noord,
20 uur, P.v.d.A.-Vrouwendag.
Gebouw „De Opgang", Beverwijk,
20 uur: Jaarvergadering A.B.V.A.
Voor de Franse ambassade in Accra,
de hoofdstad van Ghana, een voor
malige Britse bezitiing in West-
Afrika is een demonstratie gehouden
tegen de kernproef die de Fransen
vorige week in de Sahara hebben ge
houden. Meisjes en vrouwen met span
doeken openden de stoet.
Onderstaande leerlingen van de Gemeen
telijke School voor Visserij en Scheepvaart
te IJmuiden slaagden voor de onlangs ge
houden Rijksdiploma's:
Stuurman Kleine Handelsvaart: D. B.
Gort en W. B. Kwak.
Aanvullingsdiploma Stuurman Kleine
Handelsvaart: H. Stam en A. Visser.
Scheepswerktuigkundige ter Koopvaardij
(V.D.): J. N. Molenaar.
Motordrijver Kleine Handelsvaart: A.
Hoogeveen, M. E. J. Krop, A. de Jager, J.
H. M. Eichhom, A. v. d. Bilt, H. G. Bom-
beeck en B. J. J. Arentzen
Motordrijver Zeevisvaart: J. Timmer, A.
Hoogeveen, J. H. v. d. Voort, J. Verburg,
W. T. Roelofs, C. J. Orij, D. v. d. Heide, E.
H. G. Hoekstra, J. H. M. Eichhorn, A. W.
Lute, E. S. Busse, A. v .d. Bilt. H. G. Bom-
beeck, A. B. Blankenvoort, T. Verhoeff, B.
J. J. Arentzen en H. J. Lameijer.
Voor het diploma „Fileren" slaagden: G.
de Vries, A. J. de Vries, J. Jung, J. Kre-
mer, R. S. Munk, A. J. Böhm, A. M. Plug,
G. J. J. Msselman, A. A. de Ruijter en F.
v. d. Pol.
Meer dan twintig leden van de Bever-
wijkse Amateurfotografenvereniging heb
ben zondag deelgenomen aan een auto-
fototocht. Het is geen puzzelrit geworden
zoals men andere jaren deed. De deel
nemers kregen een vaste routebeschrijving
die van Beverwijk ging naar Driehuis, Sant
poort, Overveen, het Bloemendaalse kopje,
Zandvoort en eindigde in de uitspanning
Kraantje Lek. Nu was het de bedoeling
dat onderweg foto's werden gemaakt. De
deelnemers lieten zich niet onbetuigd en
knipten menig mooi natuurtafreeltje in
deze aan natuurschoon zo rijke omgeving.
Het is de bedoeling dat iedere deelnemer
zes van zijn mooiste foto's inlevert om
dan in een onderlinge wedstrijd uit te
maken wie de mooiste foto had.
In het ontwerp van de algemene bij-
standwet wordt er van uitgegaan dat de
burgerlijke instellingen van weldadigheid
gaan verdwijnen, maar de bijzondere com
missie uit de Tweede Kamer, belast met
de voorbereidende behandeling van het
wetsontwerp, heeft bez .varen geuit tegen
de voorgestelde opheffing van deze instel
lingen.
„Vele leden waren van oordeel, dat niet
te abrupt mag worden ingegrepen in het
bestaan van instellingen, welker tradities
en werkzaamheden thans niet geheel kun
nen worden overzien", zo wordt opge
merkt in het verslag over het mondeling
overleg dat deze commissie met minis
ter Klompé (Maatschappelijk Werk) heeft
gehad.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Apeldoorn (wijkgemeente
Berg en Bos) C. H. van Rhijn te Vlaardin-
gen tè Gaast (toez.) L. E. Emmert?'Vi-1*
caris te Voorschoten.
Geref. Kerken
Beroepen te Anjum G. O. N. Veenhuizen
te GrouwIrnsum.
De afgelopen week is voor de vishandel betrekkelijk rustig verlopen. Weliswaar
liepen maandag nog enkele schepen met koolvis binnen, doch op de overige dagen
was de aanvoer slechts matig. Ongetwijfeld is ook hier het bijzonder slechte weer
de grote spelbreker geweest, waardoor de schepen in de noordelijke Noordzee moesten
vertoeven. Hier heeft men meerdere dagen doorgebracht met de kop in de wind.
Een en ander is dan ook van grote invloed geweest op de totaalaanvoer.
Enkele schepen, zoals KW 8 Deining, VL
112 Bets en Gerda en IJM 33 Thorina
kwamen na een veertiendaagse reis binnen
met slechts een paar honderd kisten vis
waarvoor besommingen werden gemaakt
van 5.000 tot 10.000; dank zij de bij
zonder hoge prijzen die voor de vangsten
werden betaald. Zo werd grote schelvis
verhandeld voor prijzen tussen 50 en 70.
Braadschelvis varieerde van 30 tot 60
ofschoon de kwaliteit hiervan nog niet eens
zo bijzonder was. Ook de door deze sche
pen aangevoerde wijting was behoorlijk
aan de prijs. Zo betaalde men voor goede
noordwijting in het begin van de week
ongeveer 20 tot 25, later nog oplopend
tot boven 30. De gul was nog duurder
Zelfs moest voor een ki*t grote gul 60
worden betaald, terwijl een kist met de
allerkleinsten altijd nog goed was voor f 40
De kabeljauw liet zich deze week even
min in grote hoeveelheden vangen. Een
enkel schip meldde zich met een vangst
van 500 tot 700 stuks, waarvoor dan ook
een redelijke beloning werd geïncasseerd
De grootste regels lagen voor prijzen rond
120 en de kleinste varieerden van 72
tot 44. De kabeljauw in kisten werd ver
kocht voor f 130 tot 100.
Ook de weinige kisten goede noordharing
vonden gretig aftrek, hetgeen in de prijs
van 25 duidelijk tot uitdrukking kwam
Makreel komt nog altijd schaars aan de
markt, hetgeen aanleiding geeft tot fanta
sieprijzen. Zo werd voor een kist goede
makreel zonder meer 60 neergeteld
waarbij de minste kwaliteiten nog voor
ongeveer 30 van de hand werden gedaan
De grote stroom schol raakt eveneens
opgedroogd. Hoewel er op de zuidelijke
Noordzee een flinke wind heeft gestaan
is voor de daar vissende schepen weinig
verlet opgetreden. Toch ziet het er naar uit
dat de grote scholvangsten zijn beëindigd
Over de gehele week waren er ongeveer
4000 kisten schol, waarbij de prijzen voor
de grofste exportsoorten schommelden tus
sen 40 en f 30. De in hoofdzaak voor het
binnenland bestemde kleinere soorten
varieerden tussen 30 en f 18, waarvoor
zij vlot werden verhandeld.
De handel in tong blijft ongekend. Wel
iswaar zag het er in het begin van de week
naar uit dat een mindere aanvoer moest
worden verwacht, maar vrjjdag werd de
150.000 kg toch weer dicht benaderd. Door
enkele handelaren werd dan ook opge
merkt, dat de „tongplaag" echter geen
einde neemt. Niet alleen de Nederlandse
vissersvloot meldt dergelijke grote vang
sten, maar ook bij de Belgen. Fransen en
Duitsers is dit het geval. Zodat de afzet
in West-Europa enigszins stroever verloopt
dan men de laatste tijd was gewend.
Deze week kwam de IJM 99 Egmond
aan de markt met een lading bij IJsland
gevangen vis. De visserij blijkt hier ook
al niet te zijn zoals men bij voorkeur zou
wensen. De lading bestond voor vier-vijfde
In de parochiekerk van de H. Lauren-
tius van Brindisië (de Paterskerk) te
IJmuiden-oost is dit jaar door de orgel
bouwer G. A. C. de Graaf uit Amsterdam
een nieuw orgel gebouwd. Weliswaar wer
den hierin enige registers van het oude
orgel verwerkt, maar door de uitbreiding
van de dispositie met negen registers tot
zestien, waardoor zelfs een tweede „or
gel", het borstwerk kon worden gebouwd,
en vooral ook door de vervanging van de
pneumatische tractuur door een mechani
sche, welke het karakter van het orgel,
tezamen, met de nieuwe registerverhou-
dingen volkomen veranderde, kan gezegd
worden, dat de parochie in het bezit is ge
komen van een nieuw instrument. De
nieuwe, moderne orgelkast heeft het nieu
we orgelkarakter in visuele zin geaccen
tueerd.
Het oude orgel moet door het ontbreken
van vulstemmen een echt romantisch in
strument geweest zijn. Door de toevoeging
van drie geprononceerde vulstemmen en
enkele grondstemmen van vier en van
tweevoet heeft het orgel een typisch ba
rok-klank karakter gekregen, dat uiter
aard voortreffelijk kan worden benut bij
het vertolken van oude orgelwerken, maar
dat het wezen van romantische orgelmu
ziek,'als die van César Franck zal ombui
gen naar een andere orgelstijl. Repertoire
beperking zal daarvan de consequentie
zijn.
Er is bij de structuur van het orgel een
element gehandhaafd, dat de aard van het
instrument nogal hybridisch heeft doen
worden. Ik bedoel de pneumatische trac
tuur van het hoofdwerk. Niet alleen dat
deze tractuur bij het bespelen van het or
gel zondagavond, na de inzegening door pa
ter Theofrid van Overbruggen, een andere
toonaanzet bewerkte dan de mechanische
ook de gelijkheid der inzetten bij gekop
pelde manualen, waarbij dus de beide
systemen synchroon moesten samenwer
ken, werd er door verhinderd. Een frap
pant voorbeeld hiervan gaf de vertolking
van de fuga uit „Prélude, fugue et varia
tions" van César Franck door de orga
nist Bernard Bartelink. Met een dergelij
ke technische onvolkomenheid kan men
geen vrede hebben.
Bartelink liet de zeer talrijke toehoor
ders met een vaardige, duidelijk geregis
treerde vertolking van Bach's „Toccata en
Fuga in d" horen hoe gaaf en helder het
orgel bij zorgvuldige registerkeuze klinken
kan en hoe goed de pijpen van de zelf
standige registers geïntoneerd zijn. Daar
van getuigde ook Bartelinks voordracht
van Hendrik Andriessens „Sonata da
chiesa" met haar indrukwekkende climax
aan het slot.
Het parochiële gemengde zangkoor werk
te onder leiding van zijn dirigent A
Blüm aan deze avond mede met de uit
voeringen van het koraal „Wohl mir dass
ich Jesum habe" van Johann Sebastian
Bach, Cantate Domino" van Vincent d'In-
dy en een Te Deum van Jan Nieland. Het
koor zong met geestdriftige klank en stu
wende dynamiek. De organist van de kerk,
de heer Th. Need liet met zijn betrouw
bare begeleidingen van het koor horen hoe
fraai de orgelklank zich kan paren aan
de klank van verenigde jongens- en man
nenstemmen.
P. Zwaanswijk
Een melkwagen, beladen met kratten
melkflessen en eigendom van de Bever-
wijkse melkhandelaar W. A. van Leeu
wen, is zaterdagavond omstreeks kwart
over zes in de Koningstraat gekanteld en
door een grote etalageruit van de firma
Van Dam gegaan. Tientallen flessen bra
ken. de grote spiegelruit versplinterde. Met
een kraanwagen heeft men de wagen weg
gehaald.
Door het niet verlenen van voorrang
botsten zaterdagavond twee personenauto's
op elkaar op het gevaarlijke kruispunt
Kloosterstraat-Koningstraat in Beverwijk.
Een vrouwelijke inzittende werd gewond.
Zij moest in het Rode-Kruisziekenhuis
worden opgenomen.
uit roodbaars, waarvoor van 16 tot f 20
werd betaald. Dat met dergelijke prijzen
geen redelijke besomming kan worden ge
maakt laat zich gemakkelijk denken. De
rest van de gevangen vis heeft deze reis
dan ook niet meer kunnen goedmaken.
Desondanks is de Egmond zaterdag op
nieuw naar IJsland vertrokken. Ook de
nieuwe aanwinst van rederij Krijger, de
IJM 28 Amsterdam is deze week voor het
eerst ter verrevisserij uitgevaren.
De spanvissers hebben zich evenmin on
betuigd gelaten, ofschoon deze schepen
eveneens naar een trekje moesten zoeken.
De van deze vissers afkomstige haring
bracht behoorlijke prijzen op, namelijk van
16 tot 19,40. Deze noteringen zijn uit
het begin van de week, de overige dagen
trad nog een stijging op en werd deze
spanharing verhandeld voor prijzen tussen
de 21 en 28.
De 33-jarige Amerikaan Wallace, die
wegens het smokkelen van verdovende
middelen in Nederland werd veroordeeld
en nu na het uitzitten van zijn straf
al enige tijd in het Huis van Bewaring in
Rotterdam verblijft, is opgeroepen om op
3 april als getuige op te treden bij de
behandeling van een zaak, die bekendheid
heeft gekregen als de „vogeltjeszaak". Op
24 april 1961 raakte in de Bredase straf
gevangenis een verontwaardigde gedeti
neerde slaags met een bewaker, die er
volgens de gedetineerde de oorzaak van
was dat een siervogeltje, dat hem in de
cel enige afleiding bezorgde, was ont
snapt. Volgens de bewaker zou de gedeti
neerde hem van achteren hebben aange
vallen en geprobeerd hem over de ballu-
strade van de eerste verdieping te wer
pen. De bewaker diende een aanklacht in
en de gedetineerde kreeg van de recht
bank in Breda voor dit feit nog één jaar
gevangenisstraf extra.
De Amerikaan verbleef tijdens dit inci
dent ook in de Bredase strafgevangenis
en heeft de ruzie tussen de gedetineerde
en de bewaker van dichtbij gevolgd. Maar
hij heeft verklaard dat de zaak zich an
ders heeft toegedragen dan de bewaker
beweert. Daarom heeft de verdediger van
de gedetineerde de procureur-generaal
verzocht de Amerikaan als getuige a dé
charge op te roepen. Of Wallace op 3
april inderdaad in de getuigenbank zal
plaats nemen, hangt in de eerste plaats
af van de ontwikkelingen in zijn eigen
zaak. Tussen het ministerie van Justitie
en de raadsman van de Amerikaan zijn
namelijk-nog besprekingen gaande over .de
toekomst van Wallace.
...Wallace, achtereenvolgens in Amerika
en Nederland veroordeeld wegens het
smokkelen van verdovende middelen, moet
van het ministerie van Justitie als onge
wenste vreemdeling het land uit. De moei
lijkheid is echter: Waarheen? Uitlevering
aan Amerika, hetgeen Wallace niet wenst,
is wettelijk niet geregeld tussen beide lan
den. Andere landen stellen geen prijs op
zijn aanwezigheid. De Amerikaanse consul
is niet bereid hem een visum te ver
strekken. Na maandenlang overleg tussen
de justitie en de verdediger kwam ruim
een maand geleden uit Den Haag de be
slissing dat Wallace binnen tien dagen
vrijwillig uit Nederland moest verdwijnen
of zich na die termijn desnoods onvrijwil
lig op transport naar Amerika moest laten
stellen. De tien dagen verstreken zonder
dat er iets gebeurde. Het ministerie van
Justitie voegde er nog eens twee weken
aan toe, maar ook na die termijn was er
nog geen oplossing. Voorlopig logeert Wal
lace daarom nog in het Huis van Bewa
ring in Rotterdam, hoewel zijn straftijd
al enige tijd is verstreken.
Zaterdag kwamen in IJmuiden aan: Tor, Lon
den: Fenjadan, Ellesmere Port; Jonan Grange
mouth, bijleger IJmuiden; Joseph Frering, met
erts van Monrovia naar IJmuiden: Gabonkust,
Antwerpen; Rema, Swansea; Kreon, Paramari
bo; Kathe Dartels, Rotterdam; Roelof Holwerda,
Gothenburg, bijlegger te IJmuiden; Zaanstroom.
Londen: Graveland, Hamburg; Methan, Narvik:
Mercurius H, Dagenham; Vanessa, Gothenburg
bijlegger te IJmuiden; Leonid Leonidov, Klaipe
da; Texelstroom, Huil; Armin, Hamburg; Nieu
we Waterweg, met coils van New Port naar
IJmuiden; Grootekerk, Rotterdam; Helga Dehde,
Hamburg; Hoe Vinces, Londen.
Zondag kwamen in IJmuiden aan: Afiena,
Bristol: Chiron, Antwerpen; York, Goole; Tika,
Londen: Goeree, Londen; Kruszwica, Duinker
ken; Jurjen de Vries, Swansea; Saint Pierre, Le
Havre; Atna, Antwerpen; Jarensk, Ventspils;
Hinde, Londen; Berwick, Porsgrunn;; Balmung,
Hamburg; Inger Hoejsgaard, Plymouth; Neth
Coast, New Castle; Bodenstein, Antwerpen;
Seefalke, Gothenburg; Tim S., Bergem, met te
gels voor papierfabriek Velsen; Tankfjord, Rot
terdam; City of Cork, Hamburg; Veendam, Bri-
tonferry; Rugard, m. hout van Gefle naar Zaan
dam; Roelof Buisman, Fowey; Castor, ledig van
Le Treport naar IJmuiden; Eva, Stockholm:
Beyla, Le Havre; Dixcove, Dakar; IJstroom,
Grangemouth; Jan Kluwer, Uddevalla; Stad
Kampen, met kolen van Norfolk naar IJmuiden;
Emesk, Kaliningrad; Frank Delmas, Le Havre.
Zaterdag vertrokken uit IJmuiden; Viking
Bilboa; Bovenkerk, Lisboa; Atlantic, Guardian
us Golf; Brinda, met walsmateriaal naar Birken
head; Chemie Tank 1, Hamburg; Mandan, Fre-
derikstad: Steady, Londen; Peperkust, Antwer
pen; Dahomeykust, Bremen; Katowice, Duinker
ken; Jean E, Londen; Wexford, met stijfsel van
Koog aan de Zaan naar Boston; Coracero, Mon
tevideo: Bernhard Schepers, Hamstadt; Sabina
Howaldt, Hamburg; Rottum, met walsmateriaal
van IJmuiden naar Londen; Jonan Pasayes, bij
legger te IJmuiden; Thea, Bremen; Vanessa,
Londen bijlegger te IJmuiden; Gefle Londen;
Louise Leonardt. Antwerpen; Roelof Holwerda,
Plymouth, bijlegger te IJmuiden; Vliestroom,
Londen; Rijnstroom, Huil; Eemstroom, Leith;
Taras, met coils van IJmuiden naar Ventspils.
Zondag vertrokken uit IJmuiden: Herman
Buisman, Antwerpen; Fenjadan, Rochester;
Cuxhaven, Bremerhafen; Jungerhans, Hamburg;
Lula, Aarhuus; Frans Bohmer, Rotterdam;
Bernhard, Hamburg; Sydhav, Menag el Ahmadi:
Helena, Rotterdam; Stad Gouda, ledig van
IJmuiden naar Pepel; Tor, Malmö; Kreon, Ham
burg.
Maandag kwamen in IJmuiden aan: Belgia,
Gothenburg; Rigel, Stade, bijlegger IJmuiden;
Henriette B., Swansea; Leonidas, Aarhus
(Indien achter de scheepsnaam en de haven
van herkomst of bestemming geen nadere aan
duiding volgt, betekent dit dat het schip van of
naar Amsterdam is gegaan).
Receptie echtpaar Dropman. Het echt
paar DropmanKaan dat morgen zestig
jaar getrouwd zal zijn, geeft in „De Post
hoorn" te Wijk aan Zee een receptie van
15 tot 17 uur.
