Onderwijzen 1000 BR0EKEK Wereldnieuws Van dag tot dag Russisch inspectie aanbod in 2e fase ontwapeningsplan I Bayar weer gepakt Scheepsbotsing in Het Kanaal <^PraatMoel Uit het schuurtje „Jet flap" beproefd 1063 MAART DONDERDAG Buiging voor betogers 1Op de Duif v: ft Geen aanslag maar alarm van slapende wachtpost GENEVE (Reuter) De Sovjet-Unie is -i i v op de ontwapeningsconferentie in Genève De tragische verwikkelingen waarin vier L£koord geJan m\t inspecties ter plaat jongens in Baarn zijn geraakt en die voor se op lanceerterreinen voor kernraketten een van hen geëindigd zijn met de dood. tijdens de tweede fase van het ontwape- worden door de behandeling voor de ningsplan. Utrechtse rechtbank openlijk tot in details Tsarpkin hoopte dat na deze Russische gerangschikt. In de eerste plaats om de concessie nu overeenstemming kan worden rechter in staat te stellen, zijn vonnis tc bereikt over het voorstel dat de Russische n mi j t minister van Buitenlandse Zaken, Gromy- vellen. Maar in de tweede plaats om de september 1962 in de UNO-Assem- openbaarheid te dienen, die nu eenmaal blee heeft gedaan. Dit voorstel behelsde als democratisch principe aan onze recht- dat de Sovjet-Unie en de V.S. elk een spraak ten grondslag ligt. strikt beperkt, klein aantal kernwapens in von t„f ïoi stand zouden houden intercontinentale Die openbaarheid kan tot excessen lei- raketten iuchtdoelraketten en anti-raket- den. De sensatiezucht kan zich meester raketten tot het eind van de tweede maken van de gegevens en de dienaars fase van de ontwapening. Daarna zouden dier sensatiezucht kunnen die gegevens uit- zij moeten worden vernietigd. Dit voorstel spinnen tot het uiterste. Hoe betreurens- beschouwd als een compromis daar de Russen voorheen steeds hadden aange- waardig dit alles ook mag heten, toch drongen op de vernietiging van alle ver moet in dergelijke gevallen de verantwoor- voermiddelen voor kemladingen tijdens delijkheid méér worden gezocht bij het de eerste fase van het ontwapeningspro- grote publiek zelf dan bij degenen, die ces- uit hoofde van hun functie die openbaar- Tsarapkin zei dat er een minimum aan- heid zouden kunnen beknotten en degenen tal wapens moest overblijven, dat wel een die de opdracht hebben, de ter kennis ko- goede waarborg tegen agressie geeft, maar waarmee men onmogelijk een kern- mende feiten te verspreiden. De verant- oQrlog kgn voeren woordelijkheid van de vernemers van het nieuws ligt daarin, dat zij zich beheersen De Amerikaanse en Britse afgevaardig- I den brachten naar voren, dat het Russi- bi.l de keuze van hun nieuwsbronnen e ;cbe aanbod geen waarborg biedt tegen de bevrediging van hun nieuwshonger. Dat het opsisan van niet-aangegeven raketten er sensatiebladen zijn, is een gevolg van f-n de bouw van geheime lanceerinstalla- het feit dat er sensatielezers bestaan. Ities. Een beknotting van openbaarheid is al tijd een verlies van vrijheid, als gevolg van het feit dat onze benen niet sterk genoeg blijken om de weelde van die vrij heid te dragen. Het is gemakkelijk eigen verantwoordelijkheid af te schuiven en te I ANKARA De 79-jarige oud-premier eisen dat men minder in de verleiding zal Bayar van Turkije, die onlangs voorwaar- worden gebracht. Moeilijker maar lof- delijk in vrijheid werd gesteld vanwege if zijn zwakke gezondheid, is vanmorgen waardiger echter is het, voor zichzelf d van ku.g opgebaajd en vjd een ziekenhuis beperking te aanvaarden in vrijwillige teruggebracht naar de gevangenis, overweging, beseffend dat men aan een Dit minder vanwege zijn gezondheid opgelegde ethiek geen persoonlijke karak- dan om de betogers tegemoet te komen, die nu al vier dagen achtereen woeden- terwmst kan ontlenen. rJe demonstraties houden tegen de vrij- Wat de krant betreft, is die vrijwillige iating van de men die bij de revolutie beperking onderhevig aan verleidingen die van 1960 werd afgezet., uit de hoek der journalistieke volledig-! Bij de demonstraties werd het gebouw heidseisen en -verlangens kunnen komen. Niettemin moet die journalistieke zelfbe heersing tot aan de grenzen van het func tionele worden gehandhaafd. Wat de lezer betreft, hij heeft het in zijn macht om zich vertrouwd te maken met de nieuws bronnen die kennelijk op deze zelfbeheer sing hun beleid hebben gebaseerd, en te van een oppositiepartij bescnadigd. \P) Het 9 314 ton metende Amerikaanse vrachtschip Mormacklake is gisteravond ongeveer 10 mijl ten zuidwesten van Dun- weigeren zich te laten meeslepen in een geness bij mist in Het Kanaal in aan- exploitatie van het ongeluk en de tragiek, varing gekomen met het Spaanse vracht- die over jonge mensen is gekomen en schip Conquistador (2.036 ton) waarbij d, waag van achnid boete aan op°« gagnï 'SS de rechter ter beantwoording is voorge- Spaanse schip dat in twee ruimen water legd. maakte werd door een Franse sleepboot Een ander facet van de Baarnse moord- met Boulogne als bestemming, op sleep- ia ongetwijfeld, da. de openbaar».- g~ king van de feiten de ogen van ve el gaan 0Verigen zijn aan boord van hün ouders zal kunnen openen, wat hun nog schjp gebleven, een verantwoordelijkheid te meer geeft. Ook in dat opzicht heeft de zelfbeheersing van de journalistiek het gulden midden te zoeken tussen nut en bevrediging van de nieuwshonger Advertentie Inkeer Lezer, wij moeten u iets bekennen. Wij hebben dikwijls in de afgelopen ijstijd, in een ijdel spel van woorden de indruk gewekt dat wij een afkeer hebben van ons klimaat en van het ijsweder en het wassen des morgens ook als de uchtend v als een I dier aanstaart uit het spiegelglas en de trams het uitschreeuwen aan hun be ijzelde draden. Wij hebben ons daarbij schuldig gemaakt aan bedrog. Wij hebben, gedreven door een zucht naar goedkoop en gemakkelijk succes, gespot met onze winter. Wij hebben gelachen om ijsver- tier, geschaterd om kloven in hieltjes en oren en dingen en gespot met Kees die de ganse winter door zwemt en met Koos ook die zich de lendenen uiteenschaatst op dagen met een felle, dodelijke noordooster en wij geven het toe wij hebben met uitgestrekte vinger gewezen op personen die spraken over „gezond vriesweertje". „Gezond vriesweertje", zeiden wij woor delijk, „gezond vriesweertje, zei u! Geeft u mij maar peultjes met uw gezond vries weertje! Als het geen longontsteking is, is het toch wel een aandoening rondom de sinussen of de ademwegen. Meneer! Waar praat u over! Hebt u de statistieken we! ereis gezien! Waar praat u over!'" Wij horen het onszelf nóg zeggen. Nu, lezer, het was laffe, gemakkelijke onzin. Het was haken naar applaus, üw applaus. Het was lust tot ijdele scherts. Een bijkans patho logisch streven naar populariteit; daar moet immers de schoorsteen van een cur sief schrijver van roken. Het was spelen voor het schellinkje, lonken naar d'enge- lenbak. Wij hebben het niet. gemeend. Want, wij weten zo geheel goed hoe anders het is. Wjj weten nauwkeurig hóe goed ons klimaat is. Hoe het ons westerlingen verre omhoogheft boven volkje uit zuide lijker en zonniger landen. Die kou hier, die nevels, die storm, die sneeuwbuien, die hagel, die hebben ons opgestoten tot een hoge trap van macht, van beschaving zelfs wel. Ons klimaat, lezer, geeft kracht; ons klimaat stelt ons in staat ons dood te wer ken als wij dat willenHet stelt ons in de gelegenheid zo verschrikkelijk hard te werken dat wij er de suprematie over andere volkeren mee verwerven. De suprematie, hoe vindt gij dat? Wist u dat? Wij werken rapper, sneller, beter, fijner, efficiënter en nog veel meer vanwege het klimaat. Vanwege de ijskorst op de gracht, de orkaan uit het barre noorden, de sneeuw. Ja, neem nu eens de sneeuw. Die dringt, door de zolen. En weet u wat. daar van het gevolg is? Wij worden supremaat over andere volkeren. Beter, hoger! Ver standiger. Typisch, nietwaar? En ook ijs- I regen heeft, een bijzondere krachtgevende invloed; niet alleen hebben onze vrouwen en meisjes lekkere frisse gezichtjes en teintjes, maar ook maakt, het de broeks pijpen tot de knieën toe nat en metéén, meteeen verovert ge werelddelen. En dan die wind! Ha! Wij zeggen daarom tegen Wout (een kennis): „Bedenk toch, jij met je goedkope klagen op ons klimaat, dat je een bevoorrecht mens bent. Als je achter je afgewaaide hoed aanholt, als de vorst aan je oortellen en de waterleidingbuizen vreet, als dé koude' der' 'st.adstegels 'door je merg omhoogkruipt en je voorgoed ver lamt, als je tong vastvriest aan de brug leuning, Wout (zeggen wij dan) bedenk toch dat je daardoor alleen al de wereld hebt kunnen, veroveren. Door ons klimaat. Een heerlijk klimaat! Wa.nt in warm.e I landen is dat alles niets: daar is het ron- j ken in de schaduw, slapen onder de pal men; zwemmen in lauw water. Ba! Daar is het inferioriteit, lage levensstandaarden, nrmoei en schraalhans keukenmeester. Goed, ze léven er wel en nogal lekker ook, m,a.ar zónder die suprematie die wij, dank zij ons klimaat, (zeggen de geleerden) heb- I ben kunnen verwerven. Nou dan! Advertentie i-, Zo'n pak van Terlenka, en een pak uit perfekt blijft, hoelang je ook zit minder zorgen. Wat is fijner en reist of ioopt. Zeg maar het pak van makkelijker, mooier en korrekter mijn hart. En denk er om, dat dan een kostuum dat dag in-dag etiket met de olifant, dat is het. GECONTROLEERD in vele prijsklassen i'iïi* **i', i\' 1 J l3fi 13 turlator*'# t'öir i toov fsnnoF 'eei V" .-.'.tentrjr.islu. BOLZANO (AP) De beschieting van'n artilleriekazeme te Bolzano is niet het werk geweest van terroristen in Alto Adi- ge (Zuid-Tirol). Het is volgens de politie het werk geweest van een Italiaanse sol daat die wenste te verbergen dat zijn ge weer per ongeluk afging toen hij op wacht in slaap viel. De geweerkogels sloegen in een kazerne muur. Een soldaat werd gewond. Honder den soldaten en politiemannen trokken de bergen in om naar de scherpschutters te zo^kGn (Zie het eerdere bericht elders in dit blad) MOSKOU In een Russisch dorp bij Leningrad is een 44-jarige deserteur te voorschijn gekomen, die zich 21 jaar heeft schuil gehouden in een schuurtje achter het huisje van zijn twee zusters. Men heeft de man een baan gegeven op een plaat selijke collectieve boerderij. Zijn midrijf was verjaard. Pjotr Nikitine had gehoord ..dat het va derland de deserteurs allang had verge ven", maar lange tijd geloofde hij dat niet. Eindelijk kwam hij te voorschijn. De Russische pers heeft vaak melding ge maakt van dergelijke gevallen, maar het schijnt dat Pjotr Nikitine alle records heeft, geslagen wat betreft de duur van zijn vrijwillige opsluiting. (Reuter, AP). In Badford (Engeland) heeft de eerste vlucht plaats gehad van een nieuw expe rimenteel vliegtuig dat langzaam kan stij gen en dalen. De N-126, een produkt van Hunting Aircraft, buigt de uitlaat van de straalmotoren om en krijgt daardoor ex- tra-stijgvermogen. Een invlieger zei: „Hij zweeft van de grond af omhoog, het is net of je in een lift zit." De ontwerpers hebben verklaard dat deze nieuwe techniek, die met „jet flap" wordt aangeduid, de landingssnelheid van een Boeing-707 zou kunnen verminderen van 250 km per uur tot 130 km per uur. Bijzonderheden zijn niet bekendgemaakt, omdat, zoals functionaris zei „wij zover voor zijn op de rest van de wereld (AP). De kogel in Sverdlovsk. In Sverdlovsk (Rusland) zijn zes speculanten in valuta tot de dood met de kogel veroordeeld. Zij maakten deel uit van een groep van 68 misdadigers betrokken bij speculaties niet alleen in valuta, maar ook in goud, platina, robijnen en andere goederen van waarde. De andere 62 kregen ge vangenisstraffen tot 15 jaar. Onderwijzers en leraren be horen tot de interessantste mensen die ik ken. Het valt mij daarbij herhaaldelijk op. dat er zo verbazingwekkend veel echte goede docenten be staan, terwijl het eindprodukt dat zij afleveren daarmee niet altijd in overeenstemming is. Waarschijnlijk is het in het onderwijs ongeveer hetzelfde als in de journalistiek: als men kranten leest zou men helemaal niet zeggen dat er zoveel echte goede journalis ten zijn. De onderwijzer en daar mee dan zo algemeen mogelijk aangeduid „zij die onderwij zen" is een kunstenaar die speelt met levend materiaal. Het soms bizarre eindprodukt is toch meestal een kunst werk, al zou men soms de nei ging hebben om het te laten omsmelten tot iets beters. Spelen met levend materiaal is net iets méér dan de tradi tionele kunstenaar kan doen en daarom is het net iets moeilijker om het resultaat tot eigen voldoening te ver volmaken Vele onderwijzers hebben weinig voldoening van hun werk. Dat onderstreept hun verlangen om iets waar devols voort te brengen. Hun arbeid is echter „vluchtig als de dag en als de mens zelf", en bestaat eigenlijk hoofdza kelijk uit experimenten. Pro beren de kinderen wat te le ren, proberen de kinderen te doorgronden en in die grond iets te planten dat bloeien zal mettertijd. Men krijgt wel eens ten on rechte de indruk dat onder wijs uitsluitend bestaat uit het doceren der grote en klei ne wetenschappen. Dat is ech ter een zeer klein detail van wat op school gebeuren moet en in vele gevallen ook ge beurt. De kleine en grote we tenschappen zijn bijprodukten van het leven: hoofdprodukt is de mens zelf. Het spel met levend mate riaal is een boeiende en inspi rerende bezigheid. Weten schappen wegleren is geest dodend en verdorrend. Vele onderwijzers blijven tot op hoge leeftijd veerkrachtig en fris van geest. Binnen in hen is de kunstenaar jong geble ven, waar de docent oud werd. Ik heb een zeer goede on derwijzer gekend, die de kunst verstond op het podium voor zijn klas de mens uit te spelen tegen de kennis en daaruit zijn leerstof te trek ken. Zijn leerlingen zijn niet allemaal prima mensen ge worden, maar dat waren ze ook niet toen ze bij hem kwa men. Toch heeft hij, naar mij dunkt, kleine stukjes cultuur geschapen en meegegeven. Eens legde hij zijn leerlin gen van de vierde klas der la gere school een zin voor, die aldus luidde: „De dodelijk vermoeide koe rier zoog ineen voor de troon van de keizer". De opdracht luidde, neer te schrijven wat men op deze zin had aan te merken. De uitslag, neergelegd in vierentwintig antwoorden, was verrassend en interessant. De meerderheid der leerlin gen bleek namelijk uitsluitend aandacht te hebben besteed aan de betekenis van de zin en niet aan de grammatikale onjuistheid. Zeven antwoor den maakten aanmerking op „zoog": Zoog moet zijn zijgde. Zoog moet zijn zeeg. Zoog is fout, maar ik weet niet waarom. Zoog is sterk. Zoog is zwak. Zoog moet zijn zakte. Zoog lijkt me niet helemaal goed. De anderen hadden zich verdiept in de dramatische gebeurtenis, die achter de zin verscholen was en kwamen onder meer tot de volgende conclusies: Nogal een idioot om zo hard te lopen. Er zijn geen keizers meer, moet zijn koningin. Tegenwoordig zitten keizers en koningen niet meer op tro nen, er zijn trouwens alleen nog maar keizers in warme landen. Als hij ineenzoog, kon hij ook niets meer zeggen. Keizer moet zijn tsaar. Hij had beter vijf minuten later kunnen aankomen en dan nog vertellen wat er aan de hand was. Als hij dood was, had de keizer de schuld. De keizer had moeten zeg gen: ga eerst even zitten. Het was gek dat de koerier te voet was gegaan. Het verhaal speelt in een oudere tijd. Wat had de onderwijzer nu ontdekt? Wanneer we de antwoorden analiseren, stuiten we op het enigszins verontrustende ver schijnsel dat de vraag om aanmerkingen op een zin blijkbaar onmiddellijk in een aantal gemoederen werd om gezet in een aansporing tot critiek. Slechts enkele begre pen dat het erom ging, een voudig een fout aan te wijzen en te corrigeren. De critici echter zagen in hun kunstma tig opgewekte ergernis de fei telijke fout over het hoofd en begonnen hun gal te spuien over vermeende maatschap- p dijke en politieke toestan den. Eén kenmerkte zich zelfs als een regelrechte opstande ling: dat was degene die de arme koerier domheid ver weet omdat hij zichzelf had opgeofferd in dienst van de overheid. Een ander voelde meer voor de nuchtere zegs wijze: haastige spoed, zelden goed, en pleitte ervoor dat koeriers voortaan wat minder haast zouden maken om ten minste hun opdracht tot het einde te kunnen volbrengen. Datzelfde bedoelde waar schijnlijk degene, die schreef: „als hij ineenzoog, kon hij ook niets meer zeggen". Zijn for mulering was echter volko men verkeerd, omdat hij uit ging van de veronderstelling dat het. een fout van de au teur genoemd moest worden, een koerier te laten ineenzin ken voordat hij zijn mond had kunnen opendoen. „Keizer moet zijn tsaar" wees op grote belezenheid, al thans op het feit dat het jong mens kennis had genomen van het befaamde werk „De Koerier van de Tsaar" van Jules Verne. Heel opmerke lijk was de reactie van dege ne, die de keizer onmiddellijk staat van beschuldiging in stelde: Een wrevelig demo craat, die niet gevoelig was voor de sprookjessfeer van de hermelijnen mantel en vond dat alle mensen gelijke rechten en plichten hebben. Twee antwoorden maakten aanmerking op het feit, dat het verhaal waarin de onge lukkige koerier een rol speel de, niet in overeenstemming was met de huidige tijdsom standigheden., Vreemd. Zij stonden waarschijnlijk op het standpunt dat de schepping der wereld had plaatsgegre pen op het moment waarop zij geboren werden Een op vatting, die men trouwens heel vaak bij de jeugd ont moet en die voor een deel verantwoordelijk is voor het gebrek aan eerbied voor en geloof in oude waarden. „Er zijn trouwens alleen maar keizers in warme lan den" geeft blijk van een bij zonder gebrekkige intelligen tie. Dit antwoord slaat wel licht op Haile Selassie van Ethiopië, of misschien op een van die vele tot autonomie ge klommen negerstaten in Afri ka. Maar de knoop zit in het feit, dat nergens in de ge wraakte zin geschreven stond dat de gebeurtenis niét in een warm land plaatshad. Boven dien is het bekend dat hard lopende mensen in warme landen eerder ineenzij gen dan in koude. Oppervlakkig gezien zou het feit, dat de foutieve ver leden tijd van „zijgen" door zo weinig leerlingen werd ontdekt, tot de conclusie moe ten leiden dat de klas slecht in haar Nederlandse taalken nis zat. De onderwijzer ech ter nam dat niet zo zwaar. Hij vond het belangrijker dat zijn leerlingen de grammatikale instrumenten bleken te han teren met het juiste doel, na melijk om er iets zinnigs mee uit te drukken. Wie het in strument als hoofdzaak gaat zien, is op het verkeerde pad, zei hij en dat gold dan voor de zeven die braafjes de fout hadden aangeduid, zonder zich in de zin te verdiepen. „Mijn beste leerling is degene, die antwoordde: nogal een idioot om zo hard te lopen Dat was een conclusie die mij indertijd enigszins overtrok ken aandeed, doch het vreem de was dat de latere studie resultaten van deze scepticus over de hele linie overeen stemden met de mening van zijn onderwijzer. En de slecht ste: „Zoog is fout, maar ik weet niet waarom". Ook vreemd, omdat men bij deze leerling althans enige intuïtie voor goed en verkeerd zou mogen veronderstellen. Later heb ik nog vaak aan deze enquête moeten denken. Ik heb inderdaad veel mensen ontmoet., die in een snelle oorspronkelijkheid de vinger wisten te leggen op werkelij ke, grove mistoestanden en met scherpgeslepen intelli gentie de oorzaak ervan aan wezen in het gebrek aan zelf standig denken en oordelen bij "hun medemensen. „Nogal een idioot om zo hard te lopen" drukt in zijn eenvoud en lichtelijke spot volmaakt uit wat onze maat schappelijke chaos mankeert: te weinig gezond verstand, te veel slafelijkheid. teveel per soonsverheerlijking, te weinig originele efficiency. En ook de lieden van „zoog is fout, maar ik weet niet waarom" lopen er bij grote hoeveelheden rond. Ze weten vaagjes van alle regeltjes en voorschriftjes af, en tillen aarzelend de voorpootjes op als hondjes in een circus, ter wijl ze niet weten waarom. Maar als men hun vraagt wat er fout is, weigeren ze zelfs om nog verder na te denken en volstaan ze met een schou derophalen. Ik weet niet waarom. Zo tekent zich op school reeds af, wat later het wereld beeld bepaalt. En zo speelt de kunstenaar met levend mate riaal om kunstwerkjes te ach terhalen waar ze verborgen zitten. En nu begrijp ik ook, waar om sommige onderwijzers het zo jammer vinden als ze ge pensioneerd worden. NIET VERDER ZOEKEN, bij DOUWMA keus uit meer dan OOK VOOR JONGENS Gen. Cronjéstraat 40 - 44 - Tel. 54679 Fersbreidel in Perzië. Van de 141 in Per- zië verschijnende dag- en weekbladen en andere periodieken heeft de regering er 76 verboden. Voortaan moeten dag bladen een oplage van tenminste 3.000 exemplaren, en weekbladen en andere periodieken van minstens 5.000 exem plaren hebben om te mogen verschijnen. Home in Tokio. De Britse minister van buitenlandse zaken Lord Home is naar Japan vertrokken voor een bezoek tot 5 april. Gaskamer in California. In California zijn een 61-jarige man en zijn 44-jarige vrouw wegens moord op een bejaard echtpaar veroordeeld tot de dood in de gaskamer. Uit de school geklapt. 500 leerlingen ver lieten woensdag het gebouw van hun middelbare school in Kopenhagen om in optocht door de straten te trekken uit protest tegen de toestand waarin het schoolgebouw verkeert en die „ongezond en uit de tijd" zou zijn. „Zelfs de ratten verlaten onze school", zo riepen zij. Moord in Katanga. Mannen in uniform van Tsjombe's gendarmerie hebben op een station aan de grens tussen Rhode- sië en Katanga een trein aangehouden en twee Baloeba-passagiers vermoord. De Baloeba zijn altijd gekant geweest tegen Tsjombe's politiek van afschei ding. Vliegensvlug. Van 7 tot 10 april zullen 1300 Amerikaanse militairen van Kan sas naar West-Duitsland worden over- geylogen. De manoeuvre wil de moge lijkheid beproeven van een snelle ver sterking van de NAVO-strijdmacht in Europa. v

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1963 | | pagina 3