m
mg
Meningen over de pier
Uit brieven van -
Objectief
Pier-poëzie
AL DAT CONSERVATIEVE GEDOE
MAANDAG 8 APRIL 1963
5
SFEER VERPEST
DWINGEN
VASTHOUDEN
MISDADIG
Pier-dansant
GEEN OPLOSSING
PRETPLAATS
Het woord is aan
B1JÉ&
trossen
\l\tm
Enquête wijst uit: „men" is tegen een pier
Een opiniepeiling onder de lezers van
Haarlems Dagblad en de IJmuider Cou
rant over de plannen om in Zandvoort
een wandelpier te bouwen, heeft een
stroom van reacties losgeslagen. En
quêteformulieren, brieven en briefkaar
ten van lezers kwamen niet alleen uit
Zandvoort, Haarlem, Heemstede, Over-
veen, Bentveld, Bloemendaal, Santpoort
en IJmuiden, doch ook uit bijvoorbeeld
Amsterdam en zelfs uit Eindhoven.
Wanneer een enquête onder de lezers
van een bepaald dagblad mag gelden
als een peiling van de publieke opinie,
kan onomwonden worden vastgesteld
dat die publieke opinie tegen de bouw
van een pier in Zandvoort is. In per
centen uitgedrukt verklaarde slechts
11.3 percent van de deelnemers aan de
enquête zich voorstander van de bouw
van een pier, hetgeen dus betekent dat
88,7 percent tegen het object is.
Beoordeelt men de reacties van die
genen, die tegen pierbouw in Zandvoort
zijn, op de argumenten die worden aan
gevoerd, dan blijkt dat „aantasting van
natuurschoon" en „vernieling van de
fraaie kustlijn" voor heel velen zwaar
wegende motieven zijn om zich tegen de
bouw van een pier in Zandvoort te ver
klaren. Vele bewoners van dit deel van
westelijk Nederland blijkt handhaving
van wat ons nog aan natuurschoon rest
zeer na aan het hart te liggen. „Is er
dan niets meer veilig voor de schennende
hapd van de moderne mens?", roept een
lekeres vertwijfeld uit?
Zoals te verwachten was zijn daar
naast velen tegen de bouw van een pier
gekant omdat er in Nederland „waar
achtig wel" belangrijker zaken te ver
wezenlijken zijn; men wijst daarbij na
tuurlijk op het nog altijd benauwende
probleem van de woningnood en op de
talloze krotwoningen. „Als je 12 mil
joen kunt uittrekken voor de bouw van
een pier, besteedt dat geld dan maar
voor woningbouw", zo is de gedachten-
gang. Men verliest daarbij uit het oog,
dat ten onzent niemand gedwongen kan
worden zijn penningen in woningbouw
te steken. Zoals men bij deze overigens
heel begrijpelijke reactie op de pier-
plannen 'ook er aan voorbijziet, dat het
aantrekkelijker moet zijn een groot kapi
taal te beleggen in een wandelpier dan
in woningen.
Een derde veelvoorkomende reactie
was deze: de bouw van een pier zal het
kermisachtige karakter van Zandvoort
nog versterken. „Een week kermis per
jaar is ruimschoots genoeg", aldus een
inwoner van Zandvoort. Behalve deze
veelvoorkomende worden nog talrijke
andere argumenten aangevoerd. Som
mige daarvan kan men vinden in op
deze pagina overgenomen brieven of ge
deelten daarvan, andere treft men aan
in een verzameling „meningen over de
pier".
De argumenten, die door voorstanders
van een pier worden aangevoerd zijn
minder veelzijdig en degelijk. „Hoort
bij een vooruitstrevende badplaats",
„Een gezellig trefpunt", „Een pier zal
velen in staat stellen, meer nog dan het
strand, echt van de zee te genieten",
„Wordt 's winters een trekpleister", „At
tractief voor Zandvoort" en „Zal de
Duitsers nog meer geld uit de zakken
kloppen, zo krijgen we iets terug" zijn
er enkele van.
Opmerkelijk is voorts nog, dat twee
lezers zich vóór een pier verklaren, doch
onder voorbehoud. En dat is dan, dat de
pier zuidelijk van Zandvoort gebouwd
dient te worden. Een reactie tenslotte is
„neutraal"; de inzender wil zich vóór
noch tegen verklaren en bepaalt zich tot
het maken van enkele opmerkingen over
de voor- en nadelen.
Het woord is dan verder aan de deel
nemers aan de enquête.
IK ACHT HET uitgeven van 12.000.000 EEN GRUWELIJKE aantasting van het
DE STANDING VAN Zandvoört zal door
de aanleg van een pier beslist nog meer
lijden dan nu al het geval is door het dag-
toerisme.
ER IS IN ons kléine land geen tweede pier
nodig.
■ir
voor twijfelachtig, ontsierènd genoegen
een misdaad tegen de mensheid, die voor
tweederde deel honger en gebrek lijdt.
Daarvoor is geen excuus mogelijk.
ZANDVOORT MOET niet pretenderen een
internationale badplaats te zijn; de win
kels in de Kerkstraat zijn 9 maanden van
het jaar met kranten dichtgeplakt
TREK LIEVER DE boulevard tot Noord-
wijk door, dan krijgen we ruimte!
HET IS, GEZIEN de huidige toestand in
de woningbouw, niet verantwoord kost
bare miljoenen te besteden aan een nutte
loze pier.
•ir
IK HEB NIET de minste behoefte aan zo'n
misbaksel in zee.
EEN PIER brrr!
weinige natuurschoon dat ons nog rest.
NEDERLAND
pieren.
heeft geen klimaat voor
HET OP DE PIER gedachte amusement
kan men op het vasteland even succesvol ZANDVOORT IS al verpest door het cir-
orgamseren.
ZANDVOORT IS toch al een grote, sme
rige kermis geworden
ER IS NU al geen plaats meer voor Neder
landers door al die Duitsers.
EEN PIER ZAL het zwemmen in zee ge
vaarlijker maken.
DE ARGUMENTEN vóór de pier berusten
voornamelijk op te behalen geldelijk voor
deel; dat mag niet doorslaggevend zijn.
IN DE NATUUR is voor de meesten meer
recreatie te vinden dan in vermaakcentra.
"Geachte redactie,
„Wanneer wij het oordeel inzake het al-
"dan niet bouwen van de pier in Zand-
"voort ontdoen van alle subjectieve be
naderingen door belanghebbenden, zoals
"uw ober, die meer werk en uw boule-
"vardbewoner, die minder uitzicht ver-
"wacht, rest ons de simpele vraag wat
"de „consument" van Zandvoort ver-
"wacht.
"Deze consument is de Nederlander, de
"bewoner van de Randstad Holland, die
''zich als van ouds met bewonderenswaar
dige trouw wendt tot „zijn Zandvoort",
"alle buitenlandse cohorten ten spijt, wan-
deer hij zijn snipperdag of vakantie gaat
"beleven. Deze consument heeft behoefte
„aan ruimte en nog eens ruimte. Hij is
"namelijk niet alleen. Naast de groep in
"engere zin waartoe hij behoort (het ge-
"zin, dat gemiddeld uit 4 personen be-
"staat) behoort hij evenzeer tot de groep
„van bredere omvang, die gemakshalve
"massa wordt gen'oemd. Al deze men
den willen graag enige beweeglijkheid
"houden, willen graag niet al te duur uit
„zijn en kunnen dit laatste ook niet ge
lang van het Roergebied en enkele Zand- "zien hun gemiddelde koopkracht. Voorts
voortse middenstanders. Een dooie pier is "hebben zij behoefte aan een natuur-en-
vervelend om tegen aan te kijken. "tourage en niet aan bouwwerken binnen
"het gezichtsveld.
"Ik geloof dat wij deze consument met
IK VIND DIT ONDING een grafmonu- "de pier geen goed doen. Alleen al het
ment in de mooiste zee ter wereld. Een "betreden van deze schepping kost de ge-
paar enkelingen wordèn er riik van. maar "middelde huisvader zo'n gulden of zes,
cuit, hóu asjeblieft de kust vrij van obsta
kels.
•ir
DIT KERMISACHTIGE gedoe is volko
men in strijd met de schoonheid van onze
kust.
•ir
HET ALGEMEEN BELANG is niet ge
diend met nog groter drukte in Zandvoort
en omgeving.
ir
ZOLANG DE TOEGANGSWEGEN niet
verruimd zijn is een pier bepaald onver
antwoord.
ir
EEN LEVENDE PIER is alleen in het be-
Heel wat lezers zijn, naar aanleiding, een verrassend korte tijd hier een tweede veelvoudig zullen verergeren. Het resultaat
j_j.-„J.)Roeraebied hebben geschapen, waar het zal zijn dat de Nederlanders thuis moeten
blijven om de Duitsers de kans te geven
wege de eieren (lees: D-marken) slacht
pen geklommen. Vaak men de kip met gouden veren,
droegen zij interessante, weldoordachte THUIS BLIJVEN
voort gewijde pagina in onze krant van
23 maart, in de pen p
hun kuilen aan ons strand te graven en
deze het gehele seizoen als de hunne te
beschouwen, meent hij. „Immers, men
j j j 7 7 7 „mikt" in Zandvoort vrijwel uitsluitend op
en goed gefundeerde beschouwingen bij j-je iezer stelt voorts, dat verkeersaan- de Duitsers. En komen er geen Duitsers,
voor een antwoord op de vraag: moet zuigende werken onze verkeersproblemen maar anderen, dan blijven de problemen
Een moeder (er waren heel wat moe
ders die naar de pen grepen) maakte van
de geboden gelegenheid gebruik haar hart
te luchten. „Vroeger woonden we in Zand
voort", schrijft ze, „we zijn er wegge-
Zandvoort zelf wordt een stuk armer.
HET IS SMAKELOZE kitsch, slecht pas
send bij het wat dorpse karakter van
Zandvoort.
ir
ZANDVOORT IS ZOMERS toch al niet
meer van ons. alle Bloemendalers blijven
thuis wegens de drukte.
LAAT ZANDVOORT êen Nederlandse
er wel of niet een pier komen? Hun
brieven worden hieronder, geheel of
gedeeltelijk, weergegeven. Omdat de
redactie benieuwd was naar de mening
van „men" over de pierplannen, worden
geen namen vermeld. Zij die dat wensen
kunnen de originele brieven ter redactie
komen inzien.
ONDERDEEL
Een abonnee uit Haarlem verklaart zich
tegen de pier, omdat daarmee nog veel
meer samenhangt. „De pier is slechts een
onderdeel van de, het zij toegegeven,
grootse plannen van Zandvoort", zo schrijft
hij. „Immers, Zandvoort wenst, aansluitend
op de pier, een enorme autoweg van zes
of acht banen (voor een belangrijk deel
op lelijke betonpalen) door de Waterlei
dingduinen, enz. In de naaste toekomst
wil men dan vervolgens ook een kustweg
achter de duinen langs, met een aantal
vertakkingen naar de zeereep. Uiteraard
met alle daarbij behorende accommodatie
zoals hotels, parkeerterreinen, e.d. om een
dergelijke aanleg rendabel te maken.
Kortom, Zandvoort wenst te zijn „de bad
plaats van het Roergebied" (burgemeester
Van Venema in „Panorama van 18.8.1962),
welke badplaats o.m. :eclame schijnt te
maken met de leus „Frische Luft in drei
und einer halben Stunde (ibidem)...."
Het gevolg van die ontwikkeling zal zijn.
aldus deze briefschrijver, dat onze rand
stad en met name Kennemerland, hope
loos verstopt zal raken, mede gezien de
razendsnelle ontwikkeling die er toch al is
rondom IJmuiden en langs het Noordzee
kanaal. Men verwacht hier een toename
van de eigen bevolking niet plm. 2 miljoen
mensen in de naaste toekomst. Gaat men
nu ook nog de bewoners van het Roer
gebied hierheen lokken, dan zal mén binnen
dezelfde, overigens, zij bet misschien niet
met een bittere bijsmaak", aldus de brief-
vlucht.Uit haar brief is de volgen- badplaats worden, laat de Duitsers blijven
de alinea gelicht: waar zij zijn.
nu tals klap op de vuurpijl een
"en wat hem na een halve kilometer
'lopen wacht is alles behalve ruimte en
"natuur.
"Toegegeven, aan absoluut strandopper-
"vlak zal Zandvoort door deze appendix
"nauwelijks enkele vierkante meters in-
"boeten. Maar kunnen die twaalf miljoen
"gulden niet beter worden uitgegeven
„voor ontsluiting van méér strand door
"aanleg van een parallelweg langs de
"kust? Dat geeft ruimte en wat rust,
"dit levert natuur en horizon en dit alles
"moet ook onze deviezenpot ten goede ko-
"men.
EEN CONSUMENT"
pier! Nog meer herrie en nóg meer druk
te. Alsof we nog niet genoeg hadden aan
schrijver, die tenslotte zegt dat het argu- Löwenbrau of hoe dat onding mag heten
ment van de deviezen op hem geen in
druk maakt omdat momenteel de Nederlan
ders bijna even veel weer uitgeven in het
buitenland. Zijn slotconclusie i^, dat de
plannen prachtig zijn, doch niet meer in
de Westnederlandse porseleinkast passen.
„Door de bouw van een pier wil de bur
gemeester van Zandvoort het Rijk of de
provincie dwingen een autobaan" naar
waar de Duitsers en ook wel andere gas
ten zich avond aan avond laveloos drin
ken aan grote pullen straf bier onder het
opzwiepende, banale geschetter van „ech -
te" Tiroler Buben. De uele sfeer in Zand
voort is verpest (vergeef me dit woord,
er is geen passender) door de commercie.
En het ergste is, dat de jeugd door deze
alles overheersende commerciële instelling
helemaal meegesleept en aangestoken
wordt. Niets is belangrijker dan geld ver-
Zandvoort te leggen, hetgeen naast een be- dienen,maar erwordt vergeten dat jen
langrijke aantasting van het natuurschoon
voor het achterland tevens onnodige uitga
ven voor de overheid tot gevolg zal heb
ben".
Aldus een reactie uit Bloemendaal. In
deze brief wordt ook gewezen op de waar
schijnlijkheid van een onoplosbaar parkeer
probleem. Voorts meent deze lezer dat de siè7hte'lagen jgeTn^stranddagen^dus jen
exploitatie van een pier nagenoeg uitslui- dat zijn er helaas vele) de ten toch
tend financieel belangrijk voor aandeel- in zandvoort te houden", zegt hij. Dat
houders van de exploitatiemaatschappij zal zal dan z i kunnen geschieden door de
zijn en niet yoor de middenstand-of hore- bouw van een grote overflekte zweminrich-
cabedrijven in Zandvoort. „Het is te ver- Ug meloedstrijdbaden, saunabadenenz.,
wachten dat het bezoek aan deze bedrijven door de aanleg van daarbijbehorende ten-
unl cnn >'i i Ft nn
kind een ziel heeft en rechten, bijvoor
beeld op een eigen kamertje, waar het
zichzelf kan zijn, óók in de zomer.
Ook een Zandvoorter klom in de pen:
Er moet naar gestreefd worden om bij
ZANDVOORT is al afschrikwekkend ge
noeg verduitst. Maar ia, geld ook Duits
geld stinkt niet denken blijkbaar velen.
HF.T IS JAMMER van het geld. Bouw lie
ver een overdekt zwembad met zeewater,
dat zal ook in de winter rendabel zijn.
IK BEN TEGEN, omdat een pier nog meer
Lebensraum voor mofjes schept.
OP MOOIE ZOMERDAGEN is het .al druk
genoeg en heb ik al moeite genoeg met
mijn kinderen het strand te bereiken.
EEN PIER VERPEST dit recreatieoord
voor Nederlanders nog meer dan al het ge
val is. Ik zoek aan zee rust en geen ker
mis.
ER IS AL genoeg natuurschoon opgeofferd
aan zucht naar winst.
zal verminderen" schrijft hij.
Uit een brief uit Heemstede is deze pas
sage: „Het is zonder meer misdadig om
in het dichtstbevolkte land van de wereld
een stuk natuur te vernielen, teneinde wel-
LAAT DE BURGEMEESTER van Zand
voort eerst eens aan een behoorlijke op-
nisbanen, door de vestiging van een ma
nége, door een kleine cineac, en door het
aantal kleine eetgelegenneden en dansgelebouw denken met brede boulevards, zoals
genheden uit te breiden. Alles in beschei- dit voor de oorlog was.
den vorm, omdat anders exploitatie onmo- i j,
gelijk zal zijn.
Beroepshalve en door zijn vroegere func- GEGOEDE BADGASTEN zullen dan naar
gestelden uit de omliggende gebieden aan He in dienst van de gemeente Zandvoort Noordwijk aan Zee gaan.
te trekken om de portemonnee van enke- hij de afdeling wederopbouw en herverka-
len te spekken." veling heeft deze abonnee vele meningen
Hij redeneert als volgt: de pier zal aan- van hoog tot laag gehoord over Zandvoort
leg van een toegangsweg (de weg De na °u tog', geconstateerd dat
Ranitz?) nodig maken. Daardoor zal niet m et ®emeen genomen tegen een
alleen de kust geschonden worden, doch ook betonnen monster in zee is zo besluit hij.
NEE, GEEN FEESTSTRAND. maar
voor de vele ouders met kinderen.
rust
Het pierobject voor Zandvoort inspi
reerde twee lezeressen tot een poëtische
bijdrage aan de pier-enquête. Vrij naar
Willem Kloos is het volgende gedicht.
Dé zee, de zee klotst voort in eindeloze
tdein ina
Zij weet nog niet wat straks met haar
geschiedt.
Een vijand van beton, geen lieflijke
verschijning
Grijpt in haar schoon en niemand die 't
verbiedt.
Het blanke Noordzeestrand, natuurlijke
omlijning
van haar, die duizenden geluk en inkeer
biedt
Torst dan een stalen en granieten
heining
en treurt, omdat een ieder het ontvliedt.
O zee, is dat de dank voor wat u ons aan
schoonheid bracht?
Wat zult u diep en diep ontgoocheld zijn;
Geen strijd u ongerept te houden voor
het komende geslacht?
Een liefde die niet vecht is toch in wezen
schiin
O zee, spreek zelf tot ons, toon uw
onwrikb're macht
en stel ronduit de vraag: Zijt gij als
natie klein?
PERSONEN VAN 18 tot 80 hebben
aan de pier-enquête deelgenomen. Op
merkelijk was, dat degenen, die zich
uitspraken tegen een pier, heu% niet al
lemaal ouderen waren. Ook jonge men
sen, twintigers bijvoorbeeld, bleken te
gen. Daarentegen bevonden zich on
der de ouderen ook voorstanders van
een pier.
ZO VERKLAARDE een 73-jarige
Haarlemmer zich voor een pier. Zijn
motivering? „Al dat conservatief gedoe
heeft nog nooit iets bereikt voor dorp
of stad!" Alsjeblieft. Een andere Haar
lemmer 74 jaar, vindt het noodzake
lijk dat er een pier komt omdat „het
een landsbelang is te kunnen concur
reren met de Belgische kustplaatsen.
De pier moet en zal er komen, even
als de weg De Ranitz. Ook zou ik voor
Zandvoort een casino wensen," aldus
deze 74-jarige.
TWEE JAAR OUDER, 76 jaar, is
een Zandvoorter die schrijft: „Ik ben
voor een pier omdat het toeristisch
verkeer met de badplaats daarmee
zeer gebaat zal zijn. Eén voorwaarde
is hieraan echter verbonden: zorg eerst
voor ruime parkeergelegenheden en
vooral voor een moderne toegangsweg.
Anders worden de in dat opzicht thans
reeds bestaande moeilijkheden onop
losbaar."
EN EEN ANDERE 76-jarige, wo
nen in Haarlem, schrijft: „Persoon
lijk hecht ik er niet aan oude dingen
te handhaven" als hij, voorstander van
een pier, zegt niet te kunnen beoorde-
en wat die pier af zal doen aan de
schoonheid van de natuur. „De tijd
vraagt andere omstandigheden," ver
volgt hij; „de mensen worden over 't
algemeen practischer. Ook begrijp ik
wel dat de vele auto's een parkeer
ruimte moeten krijgen, maar mis
schien is het mogelijk een garage te
bouwen van vele verdiepingen. Die is
heel praktisch, zoals ik in Amerika zag
bij een kledingmagazijn. Misschien
komt er ook nog wel een monorail, wie
weet..."
nog de rust en de betrekkelijke stilte van
een belangrijk deel van de waterleiding
duinen, van Leyduin (n.b. juist als rustig
Een Zandvoorter, die stelt dat de men-
wandelgebied opengesteld!)" en van Groe- sen komen voor het mooie strand, de zee die onze verzetstrijders wordt gebracht?
nendaal vernietigd worden. „En juist in
MOET ALLES WAT ons tussen '40 en '45
is aangedaan vergeten worden terwille
van een pier en deviezen? Is dat de dank
deze gebieden kunnen mensen zonder geld
en zonder auto nog enigszins van de a-
tuur genieten", zo besluit hij.
„Ondergetekende is tegen een pier, om- plaats en als het eens J4 dagen achtereen
'dat die van Zandvoort nóg meer een pret- slecht weer is gaan ouders met hun kin
plaats in plaats van een badplaats zal ma- deren niet iedere dag de pier op. Hoogstens
een enkele maal.
en de frisse lucht en die daarom een pier Het zou heel wat beter voor Zandvoort
helemaal niet nodig vindt, meent dat het zijn als men zich meer instelde om de
grote probleem van Zandvoort is: wat moe- eigen Nederlanders te laten genieten van
ten alle badgasten doen als het minder duinen en strand. Laat Zandvoort weer
fraai weer is? Is een plan dan de grote een Nederlandse badplaats worden, zonder
oplossing?, vraagt hij zich af. Nee, meent pier, maar van vreemde smetten vrij
hij, want Zandvoort is een familiebad
ken," schrijft een Haarlemmer.
Uit zijn reactie dient de volgende zin
snede te worden gehaald: „Dat Zandvoort
in het geheel geen prijs stelt op bezoek
van minder-draagkrachtigen die zich
DE CHAOS ZOU helemaal niet meer te
overzien zijn.
„Zandvoort moet m.i. de mogelijkheden WIJ WONEN AAN de boulevard-noord en
bi] minder goed weer aanmerkelijk ver- 70uden >t monster vlak voor ons krijgen
groten schrijft hij. „Waarom geen grote,
tegen de wind beschermde open zwem-
uiteraard per rijwiel moeten verplaatsen baden in de duinen? Jongelui willen in
en weinig kunnen verteren bewijst naar hun vakantie niet in een net pak óp het VOORDEEL van enkelen en dat
mijn mening het feit, dat hoewel de oude water kijken; ze willen aan het water zitten zijn waarschijnlijk niet eens inwoners van
trambaan zich daarvoor prachtig leent, en zo af en toe er in. Geef hun die pret Zandvoort mag niet opwegen tegen de
nog steeds geen behoorlijk rijwielpad en Zandvoort krijgt de naam de gezellig-
Haarlem-Zandvoort binnen de gemeente ste en fijnste badplaats van de gehele
Zandvoort is aangelegd". Noordkust te zijn. Wie persé op een pier
En een lezer uit Aerdenhout schrijft. wandelen gaat dan maar naar Scheve-
„Men is tegenwoordig in Nederland alleen dingen. Dan komen de miljoenen die ons
bezeten om geld te schrapen en of nu het morden voorspeld toch terecht in de schat-
landschap onherstelbaar en voorgoed wordt kist".
vernield komt er blijkbaar niet op aan. De Hij besluit: „Een dubbeltje kan maar
vorige generatie had Blijkbaar beter be- eenmaal worden uitgegeven. Laat het
grip voor de schoonheid van het kustland- pierdubbeltje dan in Scheveningen terecht
schap en verwierp dan ook het voorstel tot komen en laat Zandvoort Zandvoort blij-
het bouwen van een pier in Zandvoort". ven, origineel, en geen na-aperij".
bezwaren van duizenden natuurliefheb
bers, die de kuststreek tussen IJrriuiden
en Noordwijk bewonen.
Inayat Khan:
Alle bomen van het paradijs zijn ge
veld met dezelfde bijl: het berekenende
verstand.
