Schelde-Rijnkanaal over
ongeveer 10 jaar klaar
\i
Faam-troef
van de week
HET WEER
Nieuw-Guinea was militair en
politiek een verloren zaak
Generaal Nasoetion onthult
Cooper gereed
voor de start
Indonesië's aanvalsplan
Rassenonlusten breiden
zich uit naar Nashville
FAAM
Van de totale kosten ad 260 miljoen
gulden betaalt België 85 percent
AiViwiwietdcieclQ
Censuur in Indonesië
Floyd Patterson
in Birmingham
Kennedy annuleert
twee kernproeven
Verdrag met België ondertekend
In de krant van heden:
Lichtgewicht kostuums, voor
B heren die altijd korrekt ge-
kleed willen gaan.
Modekleuren grijs, beige en
blauw
v.a. f 168.-
$ee MORRIS beforeifou êuif!
SUÊDE DAMES- EN HERENJASJES
Jongens
weekenders
v.a, 6.50
EEN BRIL VAN K E I P
DAT IS GOED GEZIEN
Veranderlijk
Infanterie-brigade
Het woord is aan
Aftellen begonnen op
Cape Canaveral
Politieke dekking
48e JAARGANG NUMMER 159
DINSDAG li MEI 1963
Gistermiddag om drie minuten over vijf hebben de premiers van België en
Nederland, de beren T. Lefevre en prof. J. E. de Quay, alsmede de ministers
H. Fayat. onderminister van Buitenlandse Zaken van België en mr. Luns, mi
nister van Buitenlandse Zaken van Nederland, bun handtekening geplaatst
onder bet verdrag, dat een einde maakt aan een bron van ergernis, tegenstelling
en wrijving tussen Nederland en België, die ouder is dan een eeuw. Het Belgisch-
Nederlands verdrag betreffende de verbinding tussen de Schelde en de Rijn
is getekend.
In een gemeenschappelijk communiqué,
dat na de ondertekening werd uitgegeven,
wordt o.a. gezegd, dat op een voor beide
partijen bevredigende wijze een einde
wordt .gemaakt aan een geschil, dat zich
gedurende meer dan honderd jaar in de
betrekkingen tussen beide landen heeft
doen gelden. Het heeft zich vooral de laat
ste veertig jaar geconcentreerd rond de
vraag onder welke voorwaarden en op
welke wijze een betere verbinding tussen
de Schelde en de Rijn zou worden tot
stand gebracht. Het thans ondertekende
verdrag voorziet in een oplossing, die aan
de belangen van beide landen evenzeer te
gemoet komt. Een nieuwe, ook voor duw-
vaart geschikte vaarweg zal tot stand wor
den gebracht, die uit de dokken van Ant
werpen door de schorren langs de Wes-
terschelde naar de Oosterschelde loopt en
zich vandaar voortzet door de Eendracht
en de landengte van St. Philipsland naar
de Krammer. Aldus zal de vaarduur tus
sen Antwerpen en de Rijn zeer aanzien
lijk verkort worden. Anderzijds zal de
rechtstreekse verbinding tussen de Ant
werpse dokken en de Oosterschelde de
Schelde ontlasten van het intense binnen-
vaartverkeer tussen Antwerpen en het
noord. België zal de aan de Rijnvaart toe
gekende premies en soortgelijke steun
maatregelen afschaffen wanneer de nieu
we vaarweg in gebruik wordt gesteld.
Wat de kosten van de nieuwe vaarweg
betreft zijn beide landen overeengekomen,
dat de werken op Belgisch gebied, alsme
de de aanlegkosten van het deel van de
vaarweg door de Eendracht en het afge
damde Slaak naar de Krammer geheel
voor rekening van België komen. De kos
ten van aanleg van de verbinding van Ant
werpen tot en met. de Oosterschelde,
voorzover op Nederlands gebied gelegen
daaronder begrepen een sluizencomplex
bij het Kreekrak alsmede werken ter be
strijding van de verzilting en de water
verontreiniging van het te vormen
Zeeuwse Meer komen voor 15 percent
voor rekening van Nederland en voor 85
percent voor rekening van België. Neder
land draagt de kosten van onderhoud, ver
nieuwing en bediening van de vaarweg en
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJ mond en Haarlem 2
Beeldverhalen 2, 15
Uit het binnenland 2, 11
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstod.3
Buitenlands nieuws3
Uit stad en omgeving8
Langs sluizen en havens8
In de Vishal en op zee8
Horen en Zien 13
Topstf 14
Feuilleton 15
Kunst 15
Economisch nieuws17
Beurs 17
Scheepsberichten 17
Sport 19
Luidsprekers 12
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
de daartoe behorende kunstwerken op Ne
derlands gebied. De totale kosten van de
nieuwe vaarweg worden op 260 miljoen
gulden geraamd
De regeringen van Nederland en België
zijn van oordeel dat met de ondertekening
van het verdrag een historische stap is
gezet, die perspectieven opent voor een
nog inniger samenwerking van beide lan
den op alle terreinen. Het verdrag leidt
tevens tot het versterken van de Benelux-
economische unie. Dit hebben de minis
ters Fayat en Luns na de ondertekening
in een persconferentie nog eens onder
streept. Het zal acht tot tien jaar duren
voordat de nieuwe vaarweg opengesteld
kan worden. De voorbereidende studies
zullen nog nderhalf a twee jaar vergen.
Advertentie
voor exclusieve herenmode
en zó heeft v. Kimmenaede nog
veel meer modetips, ook voor
corpulente of lange heren!
grote houtstr. 59 gen. cronjéstr. 86
cel. 21592 Haarlem tel. 55477
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Advertentie
alleen den week
Anegang - Haarlem - tel. 10401
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LU.XOB
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. I I JL Verschijnt dagelijks beh. zoo- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat. 9-11 u. I| 1 T T Ir E ff T ff ff Abonnement per week 62 cent, per kwartaal
Telef. adm. 5437, chef oezorging tot 7 u. 7519. JL JL JL Is ^ranco P01 P°st f 8.50.- Losse
Telef. redactie 5389, na kantooruren 5080. vnctru it \a tt i r» v v stNTPnn RT nRlFHIIH RFVKRWIÏK KN OMGEVING nummers, afgehaald aan ons bureau, 15 cent.
Haarlem: hoofdrad, en alle afd. Telef 15295 DAGBLAD VOOR V E LS E N-IJ M U ID EN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BE V F IJK OMGEVING Giro-rekening IJmuider Courant no. 129288.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Verwachting tot morgenavond:
Over het algemeen veel bewol
king" met tijdelijk enige regen of
motregen. Overwegend matige
zuidwestelijke wind later rui
mend naar west. Weinig veran
dering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
In opdracht van president Kennedy is
een infanterie-brigade van ongeveer 3000
man naar McClellan gezonden, ongeveer
80 kilometer van Birmingham. De briga
de beschikt over parachutisten.
Advertentie
De Amerikaanse astronaut Gordon-
Cooper staat hier op Cape Canaveral
naast zijn Mercury capsule Faith VII,
waarin hij vandaag heeft plaatsgeno
men in de neus van de Atlas-raket,
die hem in een baan om de aarde m,oet.
brengen. Deze opname werd eind
vorige week gemaakt.
Anatole France:
Het toeval is misschien het pseudo
niem van God wanneer Hij niet wilde
ondertekenen.
In Birmingham zijn gisteravond de oud
wereldkampioen boksen Floyd Patterson
en de baseball-ster Jackie Robinson aan
gekomen om de integratie-actie moreel te
steunen. De negerbevolking ontving hen
geestdriftig. Zij spraken een massabijeen
komst toe, waar zij er op wezen, dat de
negers niets anders vragen dan als nor
male Amerikaanse burgers te worden be
handeld.
In Birmingham deden zich gisteravond
opnieuw ordeverstoringen voor. Autoruiten
werden vernield en enkele mensen wer
den gewond. Federale troepen die bedre
ven zijn in het onderdrukken van relle
tjes, hebben zich inmiddels in de stad sa
mengetrokken. Er patrouilleren meer dan
1000 politiemannen door de straten.
CAPE CANAVERAL (Reuter) Vol
gens de plannen is vanochtend vroeg in
Cape Canaveral het laatste aftellen begon
nen voor de vlucht van de Amerikaanse
astronaut Gordon Cooper van 22 omwen
telingen om de aarde. Functionarissen van
het bureau voor ruimtevaart verklaarden
dat alles er naar uit ziet, dat de lan
cering omstreeks 14.00 uur (Nederlandse
tijd) kon geschieden. In de onzekerheid
omtrent het definitieve tijdstip waarop de
tot nog toe langste Amerikaanse ruimte-
vlucht zou beginnen, werkten geleerden en
technici rustig verder aan de uitgebreide
voorbereidingen.
Het kleine ruimtevaartuig, dat Cooper
Faith heeft genoemd, is aangebracht op
een 27 meter hoge Atlas-raket. Naar ver
wachting zal de ruimtevaarder meer dan
34 uren in de ruimte verblijven, op hoog
ten die variëren van 160 tot 270 kilome
ter. Het voornaamste doel van zijn vlucht
is, vast te stellen hoe een ruimtevaarder
een langdurige toestand van gewichtloos
heid ondergaat terwijl hij de ingewikkelde
taken van een ruimtepiloot" vervult. Ge
neesheren controleren iedere hartslag en
alle lichamelijke functies terwijl t^jj werkt,
slaapt, eet en drinkt en lichaamsbewegin
gen maakt. y
De ruimtevaarder neemt op zijn vlucht
drie 35 mm. fototoestellen, een 16 mm.
filmcamera en een kleine televisiecamera
mee. De laatste weegt niet meer dan 4.5
kilo. Met deze toestellen zal hij een serie
wetenschappelijke experimenten verrich
ten ten behoeve van sterrenkundigen en
de ingenieurs die de rendezvous-techniek
ontwikkelen de techniek van het sa
menbrengen van voorwerpen in de ruim
te. Wanneer de ontvangen beelden goed
genoeg zijn, zullen deze over de Ameri
kaanse televisiestations voor miljoenen
kijkers worden heruitgezonden.
Behalve zijn fotografische bezigheden
moet hij zijn toestellen in de gaten hou
den, kaartlezen, eten, oefenen en ook nog
proberen te slapen, voor hij zijn remra-
ketten in werking stelt, ter hoogte van
de Chinese kust, om de landing in de
Stille Oceaan in te zetten. Als alles goed
gaat, zal Cooper ongeveer 130 kilometer
ten zuid-oosten van het eiland Midway
landen.
De twee hoofdafdelingen van de Ame
rikaanse vloot, die in het westen van de
Atlantische Oceaan en het midden van de
Stille Oceaan liggen om de Mercury-cabine
na de landing te bergen, hebben met
Cooper een vlucht nagebootst om het ver
bindingsnetwerk te beproeven. Onder de
astronaut zal, terwijl hij door de ruimte
raast, een enorm veiligheidsnet van men
sen en machines zijn uitgespreid. Elk
half uur zal hij gedurende zijn tocht van
960.000 km een plek passeren, waar een
speciaal opgeleide groep gereed staat om
hem uit de oceaan te vissen, indien hij
het nodig mocht vinden te „landen".
DJAKARTA (AFP) De Indonesische
regering heeft de procureur-generaal ge
machtigd alle publikaties die staat en volk
kunnen schaden te verbieden.
Er zal spoedig een lijst uitkomen van
boeken die „lof toezwaaien aan de vijan
den van de revolutie". Alle bepalingen in
zake geschriften die zijn uitgegeven onder
het Nederlandse bewind, komen nu te ver
vallen.
Van nieuwe publikaties moét een exem
plaar naar de procureur-generaal worden
gezonden ter goedkeuring.
FASE 1: de militaire opbouw. Met een
maximum aan vertoon, zoals hij zelf zei,
reisde generaal Nasoetion naar Moskou
voor wapenaankopen, vooral voor de vloot
en de luchtmacht. Dit was bedoeld om
kracht bij te zetten aan de politieke po
gingen van Indonesië om het gesprek over
West-Nieuw-Guinea te heropenen. Maar
de Nederlandse regering, zo zei Nasoetion,
dacht dat het jaren zou duren voordat de
Indonesiërs de nieuwe wapens zouden le
ren gebruiken.
FASE 2: het „opereren aan het prikkel
draad". Indonesië erkende de grens niet
meer, het schiep een toestand die geen
oorlog en geen vrede was. Het riep vrij
willigers op en beloofde hun wapens en
transport naar Nieuw-Guinea. Maar de in
filtraties met prauwen liepen mis. De Ne
derlandse vloot was op haar hoede.
Daarop begon men met de luchtlandin
gen, die een tweeledig doel hadden. Zij
moesten politiek een psychologische schok
creëren en duidelijk maken, dat het Indo
nesië ernst was. Militair konden zij de
Nederlandse verdediging op de proef stel
len.
Tot grote opluchting van de Indonesiërs
kwamen de Nederlandse Hunters niet op
de proppen, hun actieradius was te be
perkt en met de aanleg van vliegvelden
aan zuid- en westkust was te laat begon
nen. Tot nog veel grotere opluchting van
de Indonesiërs liepen de Nederlanders in
de val die Nasoetion met zijn paralandin
gen voor hen had opgesteld: zij lieten hun
hoofdmacht van de noordkust weglokken
en verspreidden die over de zuid- en west
kust.
Daarmee lag militair de weg open voor
fase 3, die nooit is uitgevoerd, omdat in
middels op het politieke plan overeenstem
ming was bereikt over de overdracht van
Nieuw-Guinea. „Maar", zo zei Nasoetion,
„als de besprekingen in Amerika waren
vastgelopen, dan zou Indonesië onmiddel
lijk met ruim voldoende internationaal-po-
litieke rugdekking, begonnen zijn aan de
volgende operatie waarvoor alles gereed
stond."
DAT WAS FASE 3; de bezetting van
Biak en Hollandia. Het vrijwel onverde
digde Biak zou murw zijn gemaakt door
bombardementen met Toepolev-lange-af-
standbommenwerpers en vervolgens door
een brigade parachutisten zijn bezet. De
Nederlandse marine-eenheden zouden uit
geschakeld zijn door de geleide projec
tielen (actie-radius 200 mijl) van de IL-
28's. De hoofdmacht van de invasie-troe
pen, een brigade mariniers en een bri
gade infanteristen, zou aan land gezet
zijn bij Hollandia. Die landingen zouden
zijn voorbereid door commando-eenheden,
die in zes onderzeeboten voor de kust ge
reed lagen.
Nasoetion zei ons, dat de Nederlandse
troepen tegen de Indonesische overmacht
van 25.000 man kansloos zouden zijn ge
weest. Hij meende dat de Nederlandse in
lichtingendienst tekortgeschoten was, al
vond hij het „uit militair oogpunt niet
erg om onderschat te zijn".
Maar hij gaf toe, dat ook de Indo
nesische „intelligence" niet waterdicht was
geweest. De moeilijkheden in de jungle
waren sterk onderschat en die in de Sa
vannes bij Merauke sterk overschat. En
de meeste slapeloze nachten hadden de
Hunters hem bezorgd, die later in feite
gevaarloos bleken.
NASHVILLE (Reuter, AFP) In de
stad Nashville, in de zuidelijke Amerikaan
se staat Tennessee, zijn gisteravond 200
negers door jonge blanken met stenen be
kogeld. Zij hielden een protestdemonstra
tie by twee restaurants, die de rassen
scheiding handhaven. De politie kwam tus
senbeide en hield drie negers en één blan
ke aan. Tenminste twee mensen werden
gewond.
Later op de avond werd het huis be
schoten van een der negerleiders in Nash
ville, die met zijn gezin naar de televisie
zat te kijken. Een kogel vloog rakelings
het hoofd van zijn vrouw.
Generaal Abrams, die vorig jaar een be
langrijke rol speelde bij de rassenonlusten
in Mississippi, is als vertegenwoordiger
van de Amerikaanse stafchef naar Bir
mingham gestuurd.
Ds. Martin Luther King heeft gisteren
zijn oproep tot de negers herhaald om
geen geweld te gebruiken.
President Kennedy z91 zaterdag een
reeds lang tevoren vastgesteld bezoek
brengen aan drie steden in Alabama.
Een angstige negervrouw wordt weg
geleid van een in brand gestoken hui
zenblok in de negerwijk van Birming
ham, waar de gewelddaden zondag
oplaaiden na bomaanslagen op o.m.
het hoofdkwartier van de negerleiders.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
DJAKARTA. Luchtaanvallen door
met raketten uitgeruste Iljoeshin-
bommenwerpers op de Nederlandse
vloot en met Toepolevs op Hollandia en
Biak, landingen van 25.000 man para
chutisten, mariniers en infanteristen bij
Hollandia en Biak.dat heeft ons vlak
boven het hoofd gehangen als de be
sprekingen Van Royen-Malik vastge
lopen zouden zijn. De man die dat in
Djakarta aan enkele Nederlandse cor
respondenten onthulde, was degene die
de hele operatie-Irian-Barat heeft voor
bereid: de Indonesische minister van
Defensie generaal Abdoel Haris Nasoe
tion.
WASHINGTON (Reuter) De Ameri
kaanse commissie voor kernenergie heeft
bekendgemaakt, dat de plannen om deze
maand in Nevada twee kleine bovengrond
se kernontploffingen teweeg te brengen,
zijn afgelast.
Een reden voor de afgelasting is niet
gegeven. Diplomatieke waarnemers zijn
echter van mening, dat zij verband houden
met het verlangen van de regering-Kenne-
dy de ontketening van een nieuwe ronde
van kernwapenproeven te voorkomen.
Eerst kwam de politieke omsingeling.
Die betrof het scheppen van de zekerheid,
dat Nederland geen steun van zijn bond
genoten zou krijgen. Nasoetion zelf reisde
naar Australië, Engeland en de V.S. om
daar de toezeggingen los te krijgen, dat
die landen „geen militaire verplichtingen
hadden, indien Nieuw-Guinea zou worden
aangevallen."
Hij kreeg die verzekeringen. In Canber
ra kreeg hij zelfs gelegenheid een voltal
lige kabinetszetting persoonlijk voor te
lichten en premier Menzies gaf hem tevo
ren inzage van een verklaring aan het
parlement, „om te zien of het zo goed
was."
Minister Nasoetion
Wij spraken de generaal-minister op
zijn kantoor in de Angkatan Darat, het
staf kwartier van de Indonesische strijd
krachten aan het Merdekaplein. Nasoe
tion, in zijn met modellen van een Russi
sche tank en een Poolse onderzeeboot op
geluisterd werkvertrek, bleek spraak
zaam en goedlachs. Dit was wat de slan
ke, aan de slapen wat grijzende Suma-
traanse officier ons vertelde over de ope
ratie: