Israël zal niet werkeloos toezien
als Nasser Hoessein verdrijft
Nieuwe VAR brengt nieuwe
spanning in Nabije Oosten
0.
Indonesië vreest dat Maleise
Federatie uiteindelijk een
Chinees bolwerk wordt
AEG
Nieuw controlestelsel
in Oost-Duitsland
Ai'
altijd
norac
op zak
Professor Geyser
in eer hersteld
10 x genieten
Het
sprookje
van iedere
Boedapest vraagt
een hoge prijs
Record-begroting
goedgekeurd in
Bonn
Gent niet akkoord
met het Schelde-
Rijn-verdrag
Alle ogen op Jordanië
Israël dreigt
DONDERDAG 16 MEI 1963
Mening over de apartheid
niet in het minst veranderd
NASOETION VERKLAART FEL VERZET:
AMSTERDAM
,Het gele gevaar
Onderhandelingen met het
Vatic a an vastgelopen
Macmillan over Israel
Anti-Chinese relletjes
tegen Papoea-referendum mark' 3383 miljard meer dan de vorige
Wagen van statenleden
over Noordzeekanaalgebied
I oordelen voor Antwerpen
onredelijk groot geacht
Oostduitse journalisten
op één na vrijgelaten
Eén orgaan voor toezicht op het economisch plan
(Van onze correspondent)
TEL A\ IV. Het Nabije Oosten staat weer eens onder
spanning. De nieuwe Verenigde Arabische Republiek in
wording heeft er de sijjiatie ingrijpend veranderd. Israel
voelt zich meer dan ooit bedreig^I. In Jordanië verweren
de jonge, energieke koning Hoessein en zijn regering zich
met hand en tand tegen pogingen van Nasser en zijn aan
hangers om het gezag te ondermijnen en het land in te lijven
bij de nieuwe Arabische unie, waar in feite alleen de Egyp
tische leider het voor het zeggen heeft. In Syrië en Irak,
- "W.V.'
In Israel volgt ,men de
schommelingen van mach
ten en krachten met even
veel oplettendheid als span
ning. Nasser heeft er nooit^
ook maar enige twijfel aan
laten bestaan, dat hij er
naar streeft met de joodse
staat eens en voor goed af
te rekenen. Zijn besluit
kwam zo mogelijk nog vas
ter te staan, toen Israel
ruim zes jaar geleden de
Sinai-veldtocht ondernam
om een einde te maken aan
het opereren van Nassers
commando's op Israëlisch
grondgebied. Men herinnert
zich waarschijnlijk de si
tuatie: Egypte werd in
Miksemtempo onder de voet
gelopen, Israëlische troepen
stonden vlak bij het Suez-
kanaal, het merendeel van
de Egyptische legermacht
zocht zijn hejl in de vlucht,
Israel maakte enorme hoe
veelheden (voornamelijk
Russisch) oorlogsmateriaal
buit en Nasser zou op het
ogenblik niet meer aan de
touwtjes trekken, als Wash
ington niet tussenbeide was
gekomen en de Israëlische
regering had gedwongen
haar troepen uit de Sinai
te evacueren.
Dat ip het programma van de nieuwe
VAR de „bevrijding van Palestina" een
der hoofdpunten vormt, is begrijpelijk. Niet
alleen de Egyptenaren, maar ook de Jor-
daniërs, de Irakezen, de Syriërs en de Liba-
nezen hebben het nooit kunnen verwerken,
dat zij van een koude kermis thuiskwamen
toert zij Israel- op zijn geboortedag ge
zamenlijk binnenvielen.
PRETORIA (Reuter) Professor Al-
bert Geyser, de 43-jarige Zuidafrikaanse
theoloog, die op beschuldiging van kette
rij uit de Zuidafrikaanse Nederduits Her
vormde Kerk, de op een na grootste der
protestantse kerken in de Unie, was ge-
Ofschoon partners in de pijnlijk geboren federatie, voelt men I t
zich onbehaaglijk onder invloed van de Baath-socialisten, kant weer teruggekregen.
die met de nieuwe politieke constellatie, om het zacht uit Professor Geyser werd een jaar gele-
te drukken, niet erg ingenomen zijn. In Washington, Londen na een procet ?et floten deuren,
en Moskon kijk. men met He gjts.e belangstelling toe l,n, SftSt^ïïSSï^ljK'ïïSi.lSS'e^
de situatie zich zal ontwikkelen. In Engeland en op Cyprus missie schuldig bevonden aan ketterij. Hij
staan troepen gereed om tussen beiden te komen als de nood kon tegen deze uitspraak in beroep gaan
a&n de man mocht komên. bi;> de aIëemene synode en bij het Zuid
afrikaanse hooggerechtshof.
Na de behandeling van zijn zaak door
het hof hebben deze commissie en hijzelf
een gemeenschappelijke verklaring uit
gegeven. Daarin wordt gezegd dat de uit
leg, die de commissie heeft gegeven aan
Geysers mening over de christologie (dat
deel der theologie, dat handelt over de
persoon van Christus), „onopzettelijk on
juist" is geweest.
In de verklaring wordt voorts gezegd
dat de commissie, „in een geest van
christelijke broederschap", heeft bepaald
dat alle kosten, die verbonden waren aan
het beroep, voor rekening van de kerk
zullen komen.
Professor Geyser zei in antwoord op
de vraag van een verslaggever, of hij
de apartheid die de Nederduits Hervorm
de Kerk toepast nog steeds verwerpt, ge
zegd: „Ik ben niet in het minst van me
ning veranderd". De Nederduits Hervorm
de Kerk gaat er van uit dat zij slechts
blanken als lidmaten kan aanvaarden.
Professor Geyser had aangevoerd dat dit
in strijd is met de Heilige Schrift.
Achter de beroemde muur om de
(Jordaanse) oude stad van Jeruzalem
is het roerig. Koning Hoessein hand
haaft er zijn gezag, maar hoe lang nog?
Advertentie
Advertentie
De meest krachtige
handige steelstof
zuiger uit de
grootste fabriek
voor electrische
huishoudelijke
toestellen in
A Cf. VAMPYRETTE
ACVI DE LUXE f 135.-
Polirette f 145.-
Tapijtklopper f 123.-
Populair over de hele
wereld: de vlot han
teerbare steelstofzui-
ger. AEG Vampyrette
de Luxe. Hangt in een
klein hoekje altijd voor
onmiddellijk gebruik
gereed. Heel krachtig,
heel handig. Papieren
stofzakken. Geen rom
mel. Practische hulp
stukken. En uit te
breiden met vloer-
wrijver of met de spe
ciale tapijtklopper
Zuigen, kloppen en
borstelen of wrijven
met 2 krachtige mo
toren. Uniek. AEG.
metdeproducten AEG,
Telefunken en Osram
Wereldvermaard
sinds mensenheugenis
Nimmer hebben zij er een geheim van
gemaakt, dat zij zich niet zouden neer
leggen bij het UNO-besluit tot verdeling
van Palestina. AI hun communicatiemid
delen werden dienstbaar gemaakt aan de
propagering van dat doel: het gehate Is
rael zoveel mogelijk te benadelen in af
wachting van de dag, waarop het door een
grootscheepse militaire actie van de kaart
zou worden gevaagd.
Het is onder deze omstandigheden ver
klaarbaar, dat men hier weinig is ingeno
men met dte hergeboorte van VAR, waarin
men een samenbundeling van krachten
ziet, die voor een belangrijk deel tegen
Israël gericht zijn. En al geeft men er
zich ook rekenschap van, dat de Arabische
soep, zoals de geschiedenis heeft geleerd,
gewoonlijk niet zo heet wordt gegeten als
zij wordt opgediend, toch twijfelt men hier
nauwelijks aan de onwrikbare wil van de
gezamenlijke Arabische staten, en die van
de VAR in dë eerste plaats, om Israël ge
welddadig onder de voet te lopen.
De stichting van de njeuwe statenbond
heeft de belegering, waaraan Israël nu al
jarenlang in het noorden, noordoosten en
zuidwesten is onderworpen, versterkt. Wat,
kan het daar tegenover stellen? Niet meer
dan een verhoogde militaire waakzaam
heid en een beroep op het wereldgeweten.
Vandaar de actie die de regering aan de
vooravond van 's lands vijftiende onaf
hankelijkheidsdag heeft ondernomen, om
dp leden van de Veiligheidsraad nog eens
attent te maken op het tegen het UNO-
handvest indruisende optreden van de Ara
bische staten, die, ofschoon zelf lid van
de Verenigde Naties, een ander lid sinds
jaar en dag met militair geweld bedrei
gen.
Tot nu toe is echter de belegerin; van
Israël niet volledig. Met het in het oosten
gelegen Jordanië heeft het land een ge
meenschappelijke grens van meer dan 500
kilometer. Men kan moeilijk beweren, dat
de bewoners van deze woestijnstaat. die
door Engeland en de V.S. op dc been
wordt gehouden, minder anti-Israëlisch
zijn dan de overige Arabieren. Hoessein
heeft pas nog weer uitdrukkelijk ver
klaard, dat ook hij de „terugbrenging van
het vaderland" nastreeft en hij heeft er
zelf aan toegevoegd, dat deze aangelegen
heid hem zo na aan het hart ligt, dat hij
er 's nachts niet van slaapt.
In Israël weet men echter wel uit welke
hoek de sterkste wind waait. Men weet,
dat niet van de kant van Hoessein het
grootste gevaar dreigt, maar van die van
Nasser. En vandaar, dat men hier vast
besloten is om Nasser geen kans te ge
ven zijn omsingeling te voltooien door
Hoessein onder de voet te lopen, de Jor-
daniërs naar zijn hand te zetten en Egyp
tische-troepen langs de Israèlisch-Jordaan-
se grens te legeren.
Ben Goerion heeft meer dan eens uit
drukkelijk verklaard, dat de Israëli's niet
met gekruiste armen zullen blijven zitten
als Nasser in Jordanië de macht mocht
grijpen. Daaronder verstaat hij, dat Isra
ëlische troepen in dat geval wel eens het
westelijk deel van Hoesseins koninkrijk
zouden kunnen binnenvallen, om te ver
hinderen dat ook het laatste gat wordt
gedicht in de wal, die Nasser rond Israël
heeft opgeworpen.
Israël rekent hierbij in de eerste plaats
op eigen kracht. Daarnaast heeft het zijn
hoop gericht op de westelijke mogend
heden. Die hoop schijnt gerechtvaardigd
Uit uitlatingen van westerse politici, met
name in Washington en Londen, valt op
te maken, dat het westen sterk geïnteres-
VERENIGDF ARABISCH! REPUBLIEK
Oslo
5h>ckhO'
Lende
W-EUROPA
OOST
EUROPA
SOV^ST
UNIE
DDELLAN
TURKIJE
SRAEl
LI BYE
KUWEIT
soeTdan
SAO EDI -
ARA BI E
JEMEN
Ver. Arabische Republiek
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
DJAKARTA. De Indonesische mi
nister van Defensie, generaal Nasoetion,
heeft ons te verstaan gegeven, dat hef
Indonesische verzet tegen de vorming
van de Maleise Federatie (Malava, Sin
gapore, Broenei, Serawak en Noord-
Borneo) ook wordt ingegeven door de
vrees, dat die federatie uiteindelijk een
Chinees hoiwerk in de Indonesische ar
chipel zal worden
Nasoetion noemde China niet bij name,
maar zei dat de archipel als een Maleis
gebied moet worden beschouwd, en dat het
jlïiief wenselijk is. „dat 'n niot-Maleise groep,
[die niet wenst te assimileren, daar vaste
voet aan jle gropd en. missqhien zelfs^ een
1 pverheërsëhdè positie zou krijgen" Hij zei
te vrezen dat de Maleise Federatie „een
basis voor vreemde dominatie" zou wor-
I den
Het doel dat premier Toengkoe Abdoel
Rahman van Malaya met de vorming van
de federatie voor ogen staat, is juist het
scheppen van een Maleis tegenwicht tegen
de grote groep Chinezen in Singapore en
Malaya. Hij wil de rijen der Maleiers ver
sterken door de overwegend Maleise be
volking in de Britse gebieden van Borneo
binnen de federatie te halen.
communisten zich meer bij Peking thuis
moeten voelen. Door op de radicale ge
voelens te spelpn'zou Moskou kunnen pro
beren Azië's communistische partij uit het
Chinese kamp te houden.
Generaal Nasoetions verklaring, dat de
federatie „een politiek, economisch en mi
litair gevaar voor Indonesië vormt in deze
geostrategisch gevoelige sfeer", verklaart
nog niet waarom ook Peking zich tegen
de Maleise Federatie verzet. Of het zou
moeten zijn dat Peking, dat op zijn gelijk
op de lange baan speelt, alles wil ver
mijden om Indonesiës anti-Chinese gevoe
lens aan te wakkerep.
Generaal Nasoetion verklaarde, dat Indo
nesië steun zal blijven geven aan de „onaf
hankelijkheidsbeweging in de Britse ge
bieden van Borpep". Hij zèi: „Dë jongens
van Azhari worden bij ons getraind. Als
Indonesische veteranen en vrijwilligers hen
bij willen, staan, .zullen ze van ons alle
faciliteiten krijgen".
BOEDAPEST (ANP) Mgr. Casaroli,
ondersecretaris van het pauselijk staats
secretariaat, die namens het Vaticaan in
In Israel richten alle ogen zich op
Jorda.nië, waarmee het land een
500 kilometer lange grens heeft. Het
is de enige grens die nog nog niet is
betrokken door militairen van
V AR-landen.
seerd is bij handhaving van de status quo
in het Nabije Oosten.
Minister Luns is zelfs zo ver gegaan,
dat hij Israël hulp in het vooruitzicht
heeft gesteld, als het zou worden aange
vallen. In Engeland staan, volgens een
recent bericht, troepen klaar om op het
eerste alarm naar het Nabije Oosten te
vertrekken. Ook op Cyprus zijn Britse troe
pen met hetzelfde doel geconcentreerd, al
heet het dat zij daar oefeningen houden
Wat Washington zou doep laat zich nog
raden, al is er reden om aan te nemen,
dat ook de Amerikanen zich tegen een
Egyptische overheersing van Jordanië zou
den verzetten.
LONDEN (AFP) Premier Macmillan
heeft zich dinsdag in het Lagerhuis ver
enigd met de recente verklaring van pre
sident Kennedy, waarin te kennen wordt
gegeven, dat elk militair initiatief van de
zijde van Israël of van die der Arabische
landen een westelijke interventie tot ge
volg zou kunnen hebben.
r swfcwnjdi, aie namens net vaticaan in
l j6 op?e' ls Indonesiërs uiteraard be- Boedapest onderhandelingen heeft gevoerd
kend. maar zi, hebben er geen vertrou-j over de betrekkingen tussen kerk en staat
wen in. Voor de toengkoe koesteren zij en de daarmee samenhangende kwestie
bovendien weinig sympathie en zij vre- van kardinaal Mindszenty, is naar het
zen dat de ijverige en talrijke Chinezen de i Vaticaan teruggekeerd voor nieuwe in-
wat gemakkelijker ingestelde Maleiers van
de macht zullen verdringen.
Zoals een Indonesisch officier, die over
„het gele gevaar" sprak, ons zei: „Een
Chinees olijft een Chinees en zijn loyali
I teit geldt altijd het vasteland".
Het Indonesische bezwaar krijgt extra
zwaar rliëf door de anti-Chinese onlusten
in Tegal en Tjeribon en de nogal ernsti
ge aanvallen op Chinezen en hun eigen
dommen in Bandoeng eind vorige week.
Over de aanleiding tot die onlusten wordt
druk gespeculeerd, de laatste theorie is
dat de pro-Moskou vleugel van de Indo
nesische communistische partijl het initia
tief ertoe genomen zou hebben.
Ideologisch gezien zouden de Indonesisch
BONN (Reuter) —De Westduitse Bonds
dag heeft woensdag een ongekend hoge
begroting van 57,7 miljard mark goedge
keurd. Het eindgetal van de vorige be
groting was 2.5 miljard lager. Voor de
I )lclktir"tll begint onmmifnf» Me'''ns'e is evenéens een record bedrag
lyjatAclIlU UCglIll Lcimpagne uitgetrokken, namelijk 18.360 miljard
DJAKARTA (Reuter) De Indonesi-
sche minister van voorlichting, Roeslan
Abdoelgani, heeft opdracht gegeven tot een
„actieve en positieve" propagandacampag
ne tegen de overeengekomen volksstem-
min over zelfbeschikking in West-Irian
Elke poging om West-Irian juridisch van
Indonesië te scheiden, moet de kop wor
den ingedrukt, zei hij.
De linkse Partai Indonesia heeft de re
gering verzocht haar belofte te herroepen
Voor de legering van buitenlandse troe
pen in West-Duitsland is 566.900.000 mark
beschikbaar, 61.400.000 minder dan het oe-
drag van de vorige begroting.
Havendieven. De Rotterdamse rivier
politie heeft een grote diefstal van vee
voeder in de Rotterdamse haven opgelost.
Een 38-jarige veembaas en een 27-jarige
koopman hebben daar in januari en fe-
-bruari 16 ton voermeel en ruim 18 ton
om onder UNO-toezicht een volksstemming I Johannesbrood-pitten met een totale waar
in Irian te houden. de van f 18.750,- gestolen en verkocht.
Advertentie
De natuurgrijze
Norac-tabletjes ver
lossen U van overtol
lig maagzuur. Zorg dat
U altijd een paar tablet
jes bij de hand hebt. Uw
apotheker of drogist heeft
het op z'n toonbank voor U
klaar staan.
structies. Zijn onderhandelingen met de
Hongaarse regering zijn vastgelopen, daar
deze weigerde in te gaan op voorstellen
(ot normalisering van het kerkelijke leven.
Om dezelfde reden zou kardinaal Minds
zenty aan de Paus verzocht hebben, een
beslissing over zijn toekomst nog te mo
gen uitstellen, aldus verneemt het K.N.P.
uit welingelichte bron tte Boedapest.
De moeilijkheden concentreren zich op
het probleem van het benoemingsrecht
van het Vaticaan. De Hongaarse regering
zou bij de benoemingen van bisschoppen
een beslissende stem willen behouden.
Bij de onderhandelingen zou de rege
ring bovendien vérgaande concessies ge-
eist hebben tegenover de toestemming
voor deelneming van enkele bisschoppen
aan het concilie en de vrijlating van vijf
bisschoppen en wijbisschoppen, die overi
gens niet in hun functie kifnnen terugke
ren. Bovendien zou de regering haar kan
didaten voor de vakante bisschopszetels
willen opdringen. Zij eist dat kardinaal
Mindszenty als aartsbisschop van Eszter-
gom en primaat van Hongarije zou wor
den opgevolgd door mgr. Hamvas, bis
schop van Scanad en voorzitter van de
organisatie der zogenaamde Hongaarse
vredespriesters. Verder zou mgr. Kovacs
van Szombathely benoemd moeten wor
den tot aartsbisschop van Eger, terwijl
ook voor de andere zetels slechts rege
ringskandidaten in aanmerking zouden mo
gen komen.
Op vragen van de statenleden mr. W.
E. Siegman, J. Harmsen, ir. R. Dufour
en mr. A. Wensing met betrekking tot
overleg over verdere ruimtelijke en eco
nomische ontwikkeling in het Noordzeeka-
naalgebied, hebben G.S. van Nooéd-Hol-
land geantwoord, dat zij uit de pers ken
nis hebben genomen van het feit, dat het
gemeentebestuur van Amsterdam verte
genwoordigers van Zaandam, Oostzaan,
Landsmeer, Velsen, Haarlem, Haarlem-
merliede c.a„ Haarlemmermeer. Broek in
Waterland, Diemen, Nieuwer Amstel,
Ouder Amstel en Weesperkarspel heeft
uitgenodigd voor een bespreking inzake
„de gemeenschappelijke problemen inza
ke het Noordzeekanaal."
Gedeputeerde Staten zijn, aldus het ant
woord, in dit overleg niet gekend- Het be
doelde overleg is een samenspraak tussen
verschillende gemeenten, waarin voor het
provinciaal bestuur geen bindende plano
logische besluiten kunnen worden geno
men, aldus G.S.
Op de vraag, welke maatregelen zij
overwegen om in een aange'legerifieid 'als
deze een voor de provinciale organen' in
het provinciaal belang leidende taak té
verkrijgen, luidt het antwoord, dat on
langs aan de PPD opdracht is gegevèn
een streekplan voor het Noordzeekanaal-
gebied voor te bereiden.
GENT (AP) De autoriteiten in Gent
zijn ontevreden over het Nederlands-Bel
gische verdrag voor een kortere verbin
ding tussen de Schelde en de Rijn. Zij
zijn van mening dat Antwerpen daardoot
een onredelijk voordeel krijgt en het jaar
lijkse verkeer van anderhalf ton goederen
van de Rijn naar Gent wordt bedreigd.
De raadgevende havencommissie vah
Gent heeft in een spoedvergadering beslo
pen een delegatie te zenden naar premier
Lefèvre om amendementen op het verdrag
voor te stellen. Zij wil vragen het oude
kanaal van Hansweert naar Wemeldinge
tijdelijk geschikt te maken voor duwvaart,
in afwachting van de aanleg van een zij
kanaal dat het kanaal van Antwerpen naar
Zuid-Beveland zal verbinden met de Wes-
terschelde. Dit zijkanaal zou ook geschikt
moeten zijn voor duwvaart.
FRANKFORT (AP) Van de'elf jour
nalisten die voor Oost-Duitsland werken en
die dinsdag in West-Duitsland en West-
Berlijn gearresteerd werden, is het meren
deel vrijgelaten, nadat zij door de politie
waren verhoord. Tegen een hunner is of
ficieel een arrestatiebevel uitgevaardigd.
Hij zou zich schuldig hebben gemaakt aan
staatsvijandige activiteit. De politie heeft
in zijn kantoor een grote hoeveelheid be
lastend materiaal aangetroffen, zo werd
meegedeeld.
BERLIJN (Reuter) Het bestuur vgn
de communistische partij in Oost-Duits
land heeft besloten het toezicht op de uit
voering van het economische plan in han
den van een orgaan te leggen, „Inspectie
van arbeiders en boeren," genaamd. De
centrale controlecommissie is ontbonden.
De voorzitter van dat orgaan, Jendretzky,
is afgetreden en gekozen in het bestuur
van het Oostduitse vakverbond.
Jendretzky viel in 1953 in ongenade we
gens „verzet" tegen de partijleider Ul-
bricht. Vier jaar later keerde hij echter
in het centrale partijcomité terug.
Tot voorzitter van het nieuwe controle
orgaan in de rang van minister is be
noemd Heinz Matthes. De nieuwe inspec
tie neemt ook de taak over van de controle
van arbeiders op de vakverenigingen, de
controlecommissies in de jeugdbeweging
en de commissie voor partijcontrole in de
fabrieken.
Het partijblad Deutschland schrijft dat
de boeren- en arbeidersinspecteurs gro
tendeels onafhankelijk zullen optreden. De
verantwoordelijkheid van de fabrieksdi
recteuren blijft even groot. De inspec
teurs krijgen grote bevoegdheid. Zo kun
nen zij schriftelijke verklaringen over net
werk eisen. Zij krijgen het recht boeten
op te leggen voor slecht werk en kunne
het ontslag van de verantwoordelijke
eisen.
I
