Jacht op nieuwe haring geopend
EEG-ministers verwerpen
Amerikaanse plannen
HET WEER
Frankforts opvoedkundig
bureau onder oud-nazi
Gouverneur Wallace fel
in verzet tegen Kennedy
De koningin raadpleegde
dr. Drees en prof. Beel
De GATT-conferentie in Genève
sfeeMORRlS "éefore you êuyf
Omzet Philips met
12 pet gestegen
Nederlander zou
N AVO-kernmacht
aanvoeren
Vulkaan op Bali eist
nieuwe slachtoffers
Kamerleden door
loting aangewezen
Soekarno president
voor het leven
Prof. De Quay
heden ten
paleize
Dr. Justin beval in haar dissertatie
sterilisatie aan van de zigeuners
Vrijwel woordeloos
samenzijn tijdens
helikoptervlucht
Haaien belaagden
schipbreukelingen
Staking in Leuven
FALCON TWEEDJASSEN
Minder koude nacht
Slechts enkele woorden
Demonstraties
In de krant van heden:
Taalwetten in 't geding
Het woord is aan
DE KABINETSFORMATIE
48e JAARGANG NUMMER 164 MAANDAG 20 MEI 196
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden.
Telef. adm. 5437, chef oezorging tot 7 u. 7519.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat. 9-11 u. IJmuider Courant Abonnement per week 62 cent, per kwartaal
Verocfaijnt dagelijks beh. son- en feestdagen.
8.—, franco per post 8.50. Losse
nummers, afgehaald aan ons bureau, 15 cent
HtlieTh^ 15295* DAGBLAD VOOR V E LS E N - IJ M U ID EN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMGEVINC IJmuid^ 1 129288.
Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef te IJmuiden: J. Kosak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V., Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie» P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
De jacht op de nieuwe haring is weer
geopend. Vanmorgen na acht uur zijn
uit Scheveningen, Vlaardingen en
IJmuiden vele loggers en trawlers
vertrokken om een begin te maken
met de haringteelt 1963. Bij deze sche
pen was ook de moderne hektrawler
KW 15 Rijnmond 1, die men hier de
IJmuider vissershaven ziet verlaten.
Overigens zal men niet voor volgende
week de Hollandse Nieuwe door het
keelgat kunnen laten glijden, want de
nieuwe haring mag eerst na nul uur
op zaterdag 25 mei worden aange
voerd. Deze bepaling heeft tot gevolg
dat er van een echte haringrace geen
sprake zal zijn. Toch kan *de strijd
tussen de trawlerschippers voor de
eerste losbeurt nog wel enige spanning
opleveren.
GENèVE (AP en Reuter) De mi
nisters van de zes E.E.G.-landen hebben
gisteren besloten het Amerikaanse plan
voor het slechten van de internationale
tolmuren te verwerpen. De ministers van
de landen die aangesloten zijn in de
G.A.T.T. (Algemene Overeenkomst in
zake handel en tarieven) hebben gisteren
ongeveer twee uur beraadslaagd over
een Amerikaans voorstel, dat zaterdag
werd ingediend door Christian A. Herter,
president Kennedy's onderhandelaar
voor handelsaangelegenheden. Volgens
dit voorstel zou begin mei van het vol
gend jaar de zogenoemde Kennedy-
ronde beginnen waar de tarieven van
de wereldhandel besproken zouden wor
den. De in de afgelopen week in Genève
begonnen G.A.T.T.-besprekingen hadden
hiervoor de basis moeten vormen.
Maurice Brasseur, de Belgische minister''
van buitenlandse handel die zaterdag door
de zes E.E.G.-landen was benoemd tot
voorzitter van de ministerraad van de
E.E.G. kreeg de opdracht Herter mee te
delen, dat het Amerikaanse voorstel on
aanvaardbaar is, omdat niet voldoende
rekening werd gehouden met die Ameri
kaanse tarieven die veel hoger zijn dan
de Europese. De E.E.G.-landen hebben de
Amerikanen voorgesteld de E.E.G.-tarieven
met minder dan de helft te verlagen, om
dat deze al lager zijn dan de meeste Ameri
kaanse tarieven. Zelfs na halvering zijn
deze nog veel hoger dan de tarieven die
voor de E.E.G. gelden.
Wanneer de Zes hun tarieven op basis
van het Amerikaanse voorstel met vijftig
percent zouden verlagen dan zou Amerika
in Europa vrijwel de vrije hand krijgen
Van gezaghebbende zijde is later ver
nomen, dat een compromisformule wordt
uitgewerkt teneinde in het kader van de
komende „Kennedy-ronde" onderhande
lingen over verlaging van invoerrechten te
voeren. De Verenigde Staten hebben er op
aangedrongen dat overeenstemming in be
ginsel binnen twee dagen moet worden be
reikt, dus voordat de huidige ministers
conferentie van de G.A.T.T. eindigt.
Op een persconferentie heeft de vice-
vöorzitter van de Europese commissie dr.
Advertentie
BARTAS" HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Verwachting tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt mef- af
en toe enige regen. Matige tot
krachtige zuidwestelijke wind.
Minder koude nacht. Morgen
ongeveer dezelfde middagtempe-
raturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Mansholt zaterdag duidelijk gemaakt dat
het volgens de Zes onmogelijk is de land
bouwvraagstukken alleen maar te zien als
een kwestie van het verlagen van de in
voerrechten. Dr. Mansholt noemde deze
G.A.T.T.-conferentie die van de laatste
kans. De laatste kans namelijk voor de
landen om een eind te maken aan de wan
orde die er heerst op de wereldmarkt voor
agrarische produkten. Hèt punt noemde
hij de „terms of trade" of wel de verhou
dingen tussen de prijzen bij de invoer en
die bij de uitvoer. Hel is voor de E.E.G.
niet mogelijk om op het vlak van de
G.A.T.T. te onderhandelen over landbouw-
produkten, waarover de Zes het zelfs nog
niet eens zijn, aldus dr. Mansholt.
De omzet van het Philips-concern is in
het eerste kwartaal met 12 percent geste
gen tot 1.336 miljoen. Dit is meer dan
overeenkomt met de verwachting voor
het gehele jaar 1963 De netto-winst steeg
tot 83 miljoen tegen 79 miljoen in het
eerste kwartaal van 1962. Het aantal
werknemers in de wereld daalde sinds 1
januari 1963 met 4.000. In Nederland be
draagt de daling 900 en het aantal werk
nemers per eind maart liep daardoor te
rug tot 80.300. Voor meer bijzonderheden
verwijzen wij naar pagina 6.
WASHINGTON Amerikaanse autori
teiten verwachten een vlot verloop zonder
verrassingen van de bijeenkomst van de
raad van ministers van de Noordatlantiscbe
Verdragsorganisatie die woensdag begint.
Deze verwachting is gebaseerd op het
diplomatieke voorbereidende werk dat ge
leid heeft tot overeenstemming tussen de
NAVO-landen over een formule om de
door de Verenigde Staten voorgestelde in-
tergeallieerde kernmacht in te stellen
Onder bevel van een nieuwe, aan de
NAVO-opperbevelhebber generaal Lemnit-
zer toe te voegen tweede bevelhebber. Er
wordt aan gedacht een Nederlander te be
noemen op deze post, welke bij toerbeurt
zal worden vervuld.
De nieuwe tweede bevelhebber zal on
der zijn commando hebben de Britse bom
menwerpers, de drie Amerikaanse onder
zeeboten die zijn uitgerust met Polaris-
raketten in de Middellandse Zee en vlieg
tuigen van zes of meer andere NAVO-
landen die Amerikaanse kernbommen kun
nen overbrengen. Daartoe behoren twee
eskaders Franse vliegtuigen die al in
West-Duitsland zijn gestationeerd.
(Zie verder pagina 7).
DJAKARTA (AFP) Minstens 87 men
sen zijn donderdag omgekomen bij een
nieuwe uitbarsting van de vulkaan Goe-
noeng Agoeng op Bali. De aardschok die
de uitbarsting veroorzaakte, was voelbaar
in de hoofdstad van het eiland, Den Pa-
sar.
Bij de vorige uitbarstingen van de vul
kaan in februari en maart zijn 1.583 men
sen omgekomen. 75.000 vierkante kilome
ter cultuurgrond werd verwoest en 100.000
mensen moesten worden geëvacueerd.
Vanmiddag heeft de Kiesraad in Den
Haag de officiële uitslag der Tweede
Kamer-verkiezingen bekend gemaakt, als
mede de uitslag van de loting voor de be
zetting van drie zetels voor de Partij van
de Arbeid, één voor de P.S.P. en één voor
de Boerenpartij.
Voor de P.v.d.A. zullen in de Tweede
Kamer zitting nemen mevrouw mr. H. Sin
gerDekker uit Rijswijk en de heren C.
Brandsma uit Heemstede en mr. H. B. En
gelsman uit Schiedam. Drs. J. Voogd uit
Haarlem is bij deze loting afgevallen.
DJAKARTA (AFP, Reuter) President
Soekarno heeft vandaag: tijdens een plech
tigheid in Bandoeng zijn benoeming tot
president voor het leven aanvaard. De 61-
jarigc Soekarno is sinds de onafhankelijk
heidsverklaring van 17 augustus 1945 pre
sident van Indonesië. Zaterdag werd hij
eenstemmig tot president voor het leven
benoemd door het Volkscongres, de hoog
ste politieke autoriteit.
Na de overhandiging van zijn benoe-
mingsrol zei Soekarno in een rede tot de
menigte: „Ik weet niet hoe lang ik nog
te leven heb, een dag, een ,;aar of tien
jaar. Maar van één ding ben ik zeker: de
Indonesische revolutie is niet voorbij, en
zal ook niet over één of twee jaar voor
bij zijn. Dat zal jaren duren."
Over de anti-Chinese onlusten op West-
Java zei Soekarno, dat een „rechtvaardi
ge en welvarende gemeenschap" niet be
reikt kan worden met „terrorisme en het
verbranden van huizen en auto's." Soe
karno zei zondag, dat de onlusten waren
voorbereid door contra-revolutionairen,
die hem en de regering willen afzetten.
(Van onze Haagse redacteur)
Vanmorgen is prof. dr J. E. de Quay
door de koningin in paleis Soestdijk ont
vangen. Er werden na de bespreking geen
mededelingen verstrekt over de aard van
het bezoek. Evenmin werd geantwoord op
de vraag of aan prof. De Quay een op
dracht is verstrekt in verband met de
vorming van een nieuw kabinet.
Zaterdagmiddag heeft de koningin ge
sproken met de ministers van Staat dr.
W. Drees en prof. mr. L J. M. Beel.
Dit onverwachte bezoek werd door som
migen uitgelegd als een aanwijzing die
mogelijk tot een opdracht aan prof. Beel
zou leiden die immers reeds voor de
tweede maal ontboden werd door de ko
ningin. Het gesprek van drie kwartier met
dr. Drees en dat van een half uur met
prof. Beel zal echter meer het karakter
hebben gehad van een raadplegen van twee
ministers van Staat, beiden ervaren poli
tici. Het is immers zeer wel mogelijk,
dat de adviezen, die de koningin van de
fractieleiders ontvangen heeft, niet vol
doende afgestemd waren op een verge
lijkbare achtergrond.
Het is niet oninteressant nog eens na
te gaan welke opvattingen er bij de frac
tievoorzitters ten aanzien van het door
hen gewenste kabinet bestaan. Daarbij
schenken wij in de eerste plaats aandacht
aan dr. W. de Kort (K.V.P.), omdat hij
Niet alleen ervaren politici, maar ook
splinternieuwe fractieleiders uit de
Tweede Kamer zijn door de koningin
ontvangen ten behoeve van het poli
tiek beraad over de aanwijzing van
een kabinets(in)formateur. Tot hen
behoorde ook de heer H. Koekoek
van de Boerenpartij
waarschijnlijk de eerste is, die een poging
zal moeten wagen om een kabinet te vor
men of om de mogelijkheid van een kabi
netsformatie te beoordelen. Als zijn op
vattingen niet gewijzigd zijn als gevolg
van de verkiezingsuitslag, dan huldigt hij
de mening, die hij meermalen heeft be
kendgemaakt, namelijk dat een kabinet
op de breedst mogelijk basis gevormd zal
moeten worden. Naast de A.R. en de
C.H.U. zou hij dus ook representanten
van de V.V.D. en van de P.v.d.A. in de
regering opgenomen willen zien. Volgens
dr. De Kort zou het program van de
kabinetsformateur bepalend zijn. Wil men
zich niet neerleggen bij het program, dan
moet men niet meedoen. Doet men wel
mee, dan vooronderstelt dit in feite het
aanvaarden ook van een afspraak.
Van de liberale fractieleider, mr. Toxo-
peus, is bekend, dat hij tegenstander is
van bindende afspraken tussen de frae-;
ties, die aan de regering deelnemen. Hij
beschouwt een praktische fundering onder
bepaalde omstandigheden soms als belang
rijker dan een staatsrechtelijke fundering.
Een straffe binding kan naar zijn me
ning maar al te gemakkelijk problemen
en moeilijkheden oproepen. Inzichten van
partijen kunnen evolueren en als men aan
gemaakte afspraken vastzit, is het moei
lijk een standpunt aan te passen aan een
dergelijke evolutie.
Bij een opdracht aan dr. De Kort zal
het zijn taak zijn om indien hij de
breedst mogelijke basis wil bereiken
de opvattingen van de K.V.P. met, die
van de V.V.D. en die van de P.v.d.A. in
overeenstemming te brengen. Sedert de
„C.D.U.-symfonie" ook in Nederland hoor
baar is, zal hij met de A.R. en de C.H.U.
niet veel moeilijkheden hebben.
En zou hij geen succes hebben bij
zijn pogingen, dan zijn er nog drie figu
ren te noemen dié althans als informa
teur goed werk zouden kunnen doen:
prof. De Quay, ir. Witte, oud-minister van
Volkshuisvesting en Bouwnijverheid en
burgemeester van Eindhoven, en dr. Van
Thiel, de voorzitter van de Tweede Ka
mer.
Om zich. een oordeel te vormen over
de huidige politieke constellatie heeft
de koningin zaterdag drie kwartier ge
sproken met oud-minister-president
dr. W. Drees
(Van onze correspondent)
BONN Onthullingen over het nazi-ver
leden van prominenten in West-Duitsland
zijn aan de orde van de dag. Uniek is
echter dat iemand ervan beschuldigd
wordt een aandeel te hebben gehad in de
uitroeiing van zigeuners. Dat is nu ge
beurd met dr. Eva Justin, Leidster van
het Frankfortse bureau voor moeilijk op
voedbare kinderen. Dr. Justin blijkt haar
wetenschappelijke kwalificatie te hebben
door de raskenmerken van de zigeuners
te bestuderen. In haar dissertatie eiste zij
dat hele, halve en kwart zigeuners uit
rassenhygiënische overwegingen zouden
worden gesteriliseerd. Verder hielp zij
haar chef, dr. Ritter, leider van de S.S.-
afdeling voor rassenonderzoek bij zigeu
ners, bij de registratie en het onderzoek
van de „a-sociale ondermensen".
Hoewel deze activiteiten van Eva Jus
tin in Frankfort bekend waren, zag men
er geen reden in haar uit haar ambtelijke
functie, waarin zij ook met zigeunerkinde
ren te doen heeft, te ontslaan. Pas na
aandringen van vele kanten en enige pu
bliciteit over de kwestie heeft men haar
nu met vervroegde vakantie gestuurd. Een
onderzoek is gaande.
Dr. Justin beweert geheel in overeen
stemming met alle oud-nazi's die van me
dewerking aan de misdaden van het derde
rijk worden beschuldigd, dat zij destijds
alleen maar voorgesteld heeft de zigeu
ners te steriliseren om hen het leven te
redden... (Volgens een uitspraak van
West-Duitslands hoogste rechterlijke in
stantie moeten zl diegenen, die in het rijk
meegewerkt hebben aan het rassenonder
zoek van de nazi's, mede verantwoordelijk
worden geacht aan de nazistische uitroei-
ingspolitiek).
De nazi's roeiden zeker 500.000 van de
2 miljoen zigeuners uit. Van de 25.000 Duit
se zigeuners bleven er 5000 in leven. De
zigeuners waren volgens de nazi's minder
waardige elementen, een schandvlek voor
het gezonde Germaanse volk. Daarom
werden zij, onder andere door de huidi
ge staatssecretaris van Adenauer dr. Glob-
ke, in 1936 bestempeld tot „wezensvreemd
bloed," gelijk te stellen met Joden. Voor
deze gelijkstelling zorgde S.S.-leider
Himmler. In januari 1943 gaf hij het bevel
ook zigeuners naar Auschwitz te transpor
teren en te liquideren. Daar de uitroei
ing van zigeuners, mede door hun geringe
aantal, nimmer zo bekend is geworden als
de jogenuitroeiing, is het slechts zeer
weinige overlevende zigeuners in de bonds
republiek gelukt schadevergoeding te krij
gen voor de ellende, die het derde rijk
over hen gebracht heeft.
WASHINGTON (Reuter, AFP) Presi
dent Kennedy en gouverneur Wallace van
de staat Alabama hebben zaterdag tij
dens een tocht van 35 minuten met een
hefschroefvliegtuig een „niet onvriendelijk
gesprek" gehad over de toestand In Bir
mingham, waar de negers in verzet ko
men tegen de rassenscheiding, zo heeft
de perschef van het Witte Huis, Salinger,
meegedeeld.
In een toespraak in Nashville was Ken
nedy voor de rechten van de negers op
gekomen en had hij, zonder Birmingham
rechtstreeks te noemen, gezegd dat de ne
gers steeds meer rechten zullen krijgen
tot alle Amerikanen gelijke rechten en
vrijheden binnen de wet zullen hebben".
Niet alleen Amerika maar de gehele we
reld „had de recente gebeurtenissen in de
Verenigde Staten met ongerustheid en ont
zetting gadegeslagen".
De president bracht zaterdag voor het
eerst sinds het uitbreken van de rassen-
onlusten een bezoek aan de zuidelijke sta
ten Tennessee en Alabama.
Gouverneur Wallace had voor zijn on
derhoud met Kennedy het Amerikaanse
hooggerechtshof om de uitspraak verzocht,
dat president Kennedy de grondwet had
geschonden door federale troepen naar
Birmingham te zenden.
Het Amerikaanse ministerie van justitie
heeft gereageerd met de opmerking, dat
dit verzoek „van elke grond ontbloot" is.
Later werd vernomen dat de ontmoeting
tussen Kennedy en Wallace, toen zij per
wentelwiek op weg waren van Muscle
Shoals naar Huntsville, bijzonder koel was
MANILLA (Reuter) Op de Philippij-
nen vreest men, dat vorige week 22 men
sen het slachtoffer zijn geworden van een
groep haaien, nadat een schip met 42 op-
varenden in zware zee was omgeslagen.
Twintig geredden hebben zich drie dagen
lang vastgeklampt aan de omgeslagen
boot, temidden van de hoge golven, ge
teisterd door een gure wind en de aan
vallen van de haaien. Vijf van hen stier
ven van uitputting.
Een der overlevenden vertelde, dat na
het ongeluk minstens twintig grote haaien
rond de drenkelingen zwommen. De haai
en vielen vrouwen en kinderen aan en
sprongen soms boven water uit om zich
van lijken meester te maken.
Een 27-jarige vrouw verloor haar drie
kinderen; haar oudste twee doehterjtes
werden slachtoffer van de haaien, haar
baby overleed na de rêdding aan de door
stane ontberingen.
verlopen. Zij zouden slechts enkele woor
den hebben gewisseld. Op het vliegveld
van Huntsville spraken zij pas even met
elkaar toen zij een aantal fotografen ont
waarden.
De president begaf zich onmiddellijk
daarop aan boord van zijn particuliere
vliegtuig waarmee hij naar Washington
terugkeerde. Gouverneur Wallace daaren
tegen richtte zich tot de op het vliegveld
aanwezige journalisten om uiting te ge
ven aan zijn bittere gevoelens. De plaat
selijke autoriteiten zijn zeer wel in staat,
de „agressieve activiteiten" van de neger
bevolking te beteugelen, zo zei hij. Hij
kondigde aan dat hij de kandidatuur van
Kennedy bij de verkiezingen voor het pre
sidentschap van 1964 niet zou steunen.
DURHAM (Noord-Carolina) Bij een
demonstratie tegen de rassenongelijkheid
zijn zondagavond in Durham meer dan
vierhonderd negers gearresteerd. Het wa
ren merendeels studenten, die toegang wil
den hebben tot restaurants en cafetaria's.
Zaterdag was eveneens gedemonstreerd,
maar toen werd er niemand aangehouden.
In Greensboro werd zondag voor de vijf
de achtereenvolgende dag gedemonstreerd
bij cafetaria's en bioscopen in het cen
trum van de stad.
Meer dan 900 demonstranten trokken
naar het ziekenhuis, dat woensdag werd
ingericht als gevangenis voor de toen ge
arresteerde 700 demonstranten.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland,2
Agenda van IJmond en Haarlem 2
Beeldverhalen 2, 11
Buitenlands nieuwsS
Op de Praatstoel 3
Topsy 4
Uit stad en omgeving5, 7
Beurs 6
Scheepsberichten 6
In deVishal en op zee 7
Economisch nieuws6
Horen en Zien9
Kunst 9
Eeudleton 11
Sport 22, 13, 1415
Luidsprekers 4
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
BRUSSEL (ANP) Aan de rooms-ka»
tholieke universiteit van Leuven zijn maan
dagochtend zowel de Frans-sprekende pro
fessoren als de Frans-sprekende studen
ten in staking gegaan, om kracht bij te
zetten aan hun eisen op taalgebied.
Zij vrezen dat twee door de regering
aangekondigde wetten inzake het taalge
bruik in de administratie en bij het on
derwijs, de Franse afdeling van de twee
talige Leuvense universiteit zal belemme
ren.
Rabindranath Tagore
Vanmorgen zit ik voor mijn venster,
waar de wereld als een voorbijganger
een ogenblik stilstaat, mij toeknikt en
gaat.
