Militaire staatsgreep in
Turkije bleef kansloos
Faam-troef
van de week
U leeft
op brede voet,
meneer?
Hooggerechtshof breekt
zuidelijke vonnissen
HET WEER
KEUZE WEKT
Zo mogelijk
kabinet op
brede basis
FMVM&
Kort bezit van
radiozender en
enige gevechten
Vulkaaneruptie op
Bali: 103 doden
Vérstrekkende uitspraak in rassenstrijd
Britse brunettes
werden blondines
Brief van grafici
aan Stichting
Bidault kan niet
tegen 't klimaat
Contactman Da Costa
door de R.V.D.
vervangen
Russische ambassadeur
nu in Nederland
Huizing
48e JAARGANG NUMMER 165
DINSDAG 21 MEI 1963
Kinderen geschorst
Ex-kolonel Aydemir
POLAROID
zonnebrillen
Opticien WEBER
JONGENS-
POLO-PULLS
v.a. 3.95
EEN BRIL VAN KEIP
DAT IS GOED GEZIEN
sWMORRIS "éefore you êuy!
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
Iets kouder
Vragen in het Lagerhuis:
In de krant van heden:
Het woord is aan
Asielverzoek uit Brazilië
Duitsers
trekken
Budei
binnen
mogelijke steun in het parlement.
Prof. Romme zou vandaag met zijn
werkzaamheden beginnen. Zijn aanwijzing
tot informateur en met name de formu
lering van zijn opdracht wijzen erop dat
ernstig zal worden geprobeerd óok de Par
tij van de Arbeid in het nieuwe kabinet
te betrekken.
Het zinnetje „gelet op de uitslag van de
verkiezingen" is in dit verband een ge
niale vondst. Het brengt tot uitdrukking,
dat prof. Romme er rekening mee heeft
te houden, dat de Partij van de Arbeid
de op een na grootste partij in ons land
is. Anderzijds herinnert het eraan, dat
niet mag worden vergeten, dat de Partij
van de Arbeid vijf zetels heeft verloren.
Dit laatste duidt er op, dat niet tot elke
prijs aan de verlangens van de Partij
van de Arbeid mag worden toegegevrn.
Een andere beperking wordt duidelijk
uit de verdere formulering van de op
dracht: het nieuwe kabinet moet zich van
een zo breed mogelijke steun in het par
lement verzekerd kunnen achten. Dit houdt
in, dat het nieuwe kabinet alleen in zee
kan gaan, wanneer de kamerfracties
daaraan in zekere zin hun zegen geven.
Hiertoe zou het wel eens nodig kunnen
zijn, dat tussen kabinet en fracties bepaal
de afspraken worden gemaakt. En zodra
het woord „afspraak" valt, komt de her
innering op aan langdurige en moeilijke
kabinetsformaties.
De verrassing over de aanwijzing van
prof. Romme was gisteravond, ook en
misschien wel vooral in K.V.P.-kringen,
algemeen. Zoals reeds is bericht gingen
de gedachten vooral uit naar de leider
van de K.V.P.-fractie in de Tweede Ka
mer, dr. W. L. P. M. de Kort. Hij zou
de mogelijkheid moeten openen voor een
hernieuwd premierschap van prof. dr. J.
E. de Quay. Zelfs ging gisteren, na het
bezoek van prof. de Quay aan Soestdijk,
in Den Haag al de veronderstelling, dat
deze tot formateur zou zijn bennoemd en
dat. dus niets de terugkeer van een lich
telijk gewijzigd kabinet-de Quay in de weg
zou staan.
Mogelijk is aan prof. de Quay de op
dracht onthouden, omdat hij zich de op
positie van de P.v.d.A. persoonlijk heeft
aangetrokken en het dus niet waarschijn
lijk leek, dat hij gaarne bereid was de
socialisten in een nieuw kabinet te be
trekken. Of ook omdat hij liever niet voor
een hernieuwd premierschap in aanmer
king wilde komen.
En misschien is dr. de Kort voorbijge
gaan, omdat hij nog slechts betrekkelijk
kort leider van de K.V.P.-fractie is.
De informateur prof. mr. Romme is
vanmorgen begonnen met oriënterende be
sprekingen in een door hem belegde „ge-
improviseerde ministerraad". Deze bijeen
komst, waaraan minister Luns wegens
verblijf in het buitenland en minister
Cals wegens ziekte ontbraken, werd ge
houden in het gebouw van het kabinet
van de minister-president aan het Plein
1813 in Den Haag.
WASHINGTON (AFP en AP) - Het
Amerikaanse hooggerechtshof heeft
maandag vonnissen vernietigd van
rechtbanken in vier zuidelijke staten,
die negers hadden veroordeeld omdat
zij restaurants voor blanken hadden be
treden. Het hof verklaarde het ongrond
wettig, dat een staat rassenscheiding
toepast en daarbij van zijn macht ge
bruik maakt.
In de uitspraak wordt de juridische po
sitie in het midden gelaten van de eige
naar van de desbetreffende openbare ge
legenheid, die zijn clientele wenst te be
perken, zonder dat hij zich kan beroe
pen op de wetten inzake de rassenschei
ding.
De uitspraak van het hooggerechtshof
zal in het dagelijks leven veel verder
strekkende gevolgen hebben voor de be
trekkingen tussen de rassen dan de uit
spraken inzake de integratie op de open
bare scholen, nu bijna tien jaar geleden.
Deze nieuwe historische uitspraak gold
gevallen van arrestaties verricht tijdens
de in 1960 gevoerde campagne voor de
rassen-integratie in cafetaria's in het zui
den.
BIRMINGHAM De stedelijke onder
wijsraad van Birmingham heeft 1081 ne-
ISTANBOEL (Reuter) In Turkije
heeft een groep legerofficieren en kadetten
van de militaire academie in Ankara gis
teravond een mislukte staatsgreep gedaan.
De opstandelingen kwamen kort na mid
dernacht over radio-Ankara in de lucht
met communiqué's, waarin d,e machtsgreep
werd aangekondigd „uit naam van de
Turkse strijdkrachten". De rebellen wer
den echter spoedig uit het radiogebouw
verdreven. In de regeringswijk van An
kara werd korte tijd gevochten, maar wel
dra deelde de regering over de radio mee,
dat zij de toestand meester was en dat
..de avonturiers" zouden worden vervolgd.
De leider van de opstand, ex-kolonel Talat
Aydemir, zou tijdens een vluchtpoging
zijn gearresteerd.
De onrust schijnt zich te hebben be
perkt tot Ankara. In de rebellehcommu-
niqué's, die waren ondertekend door kolo
nel Aydemir, werd meegedeeld, dat in
Ankara en Istanboel de staat van beleg
was afgekondigd en dat ieder die het
wachtwoord niet kon produceren, zou wor
den neergeschoten. Alle politieke partijen
waren ontbonden, aldus de verklaring. De
regering werd verweten, dat zij afwijkt
van de denkbeelden van Ataturk, de in
spirator van het moderne Turkije. Ook
werd meegedeeld, dat hef UNO-handvest
inzake de rechten van de mens zou wor
den geerbiedigd.
Het werd niet helemaal duidelijk hoe
DJAKARTA (AFP) De tweede uit
barsting van de Balinese vulkaan Goe-
noeng Agoeng heeft tot nu toe aan 103
mensen het leven gekost; 200 mensen
werden gewond.
Ongeveer 700 huizen zijn bij deze uit
barsting inges/tort en onder een aslaag be
dolven. De meeste wegen op Bali zijn
thans bedekt door een laag as en stenen,
die hier en daar 40 centimeter dik is.
Bij de vorige uitbarsting van de vulkaan
kwamen ruim 1500 mensen om het leven.
gerkinderen. die gearresteerd werden om
dat zij deelgenomen hadden aan de de
monstratie tegen de rassenscheiding, van
school verwijderd of geschorst.
De leerlingen boven de 16 jaar zijn weg
gestuurd, die van 16 jaar en jonger zijn
voor enige tijd geschorst. Zij kunnen zich
melden voor de zomercursus om de ach
terstand in te halen. Voor het nieuwe
schooljaar kunnen zij zich weer laten in
schrijven.
Op deze beslissing van het schoolbe
stuur is een waarschuwing gevolgd van
ds. Charles Billups, een van de leiders
van de desegratie-campagne: „Alle ne
gers zullen de scholen boycotten. Als zij
de jonge leerlingen de school ontzeggen,
hopen wij dat 34.000 negerleerlingen de
scholen zullen verlaten. Zij zullen ons niet
gebruiken om een voorbeeld te stellen",
aldus de negerleider.
Honderden negerleerlingen zouden van
daag in een kerk in Birmingham met de
leiders van de actie bijeenkomen om hun
toestand te bespreken.
GREENSBORG (Noord-Carolina) (AFP)
In Greensboro en Durham zijn maan
dag weer meer dan 1000 negers aange
houden, die betoogden tegen de rassen
scheiding. Van gewelddaden wordt geen
melding gemaakt.
De demonstraties werd in Durham door
ongeveer 5000 blanken gadegeslagen.
de opstandelingen zich de machtsoverna
me hadden gedacht. Zij hebben de woning
van de Turkse president korte tijd om
singeld gehouden, maar zouden zich daar
na hebben overgegeven. Nadat de rebel
len van de microfoon verdwenen, klonk
plotseling weer de vertrouwde stem van
de omroeper, die meedeelde dat men had
geprobeerd de regering gevangen te ne
men. Officieren „die hun land liefhebben"
hadden de opstand echter weten te ver
hinderen. Deze bekendmaking werd ge
volgd door volksliederen.
Ex-kolonel Aydemir leidde vorig jaar
februari een mislukte staatsgreep tegen
de regering van premier Inonu. Hij werd
ontheven van zijn functie als commandant
van de krijgsschool in Ankara en op pen
sioen gesteld.
De gevechten in Ankara leidden spoedig
tot de terugtocht van de opstandige mili
tairen in de militaire academie. Vliegtui
gen wierpen vlugschriften af, waarin de
kadetten werd bevolen regeringstrouw te
blijven. Vliegtuigen schoten met hun mi
trailleurs- Na enkele uren werd geen
schieten meer gehoord. Er zouden 7 do
den en 23 gewonden zijn gevallen.
Premier Inonu verklaarde vanmorgen
voor de radio, dat de strijdkrachten „hun
plicht hadden gedaan" en dat de orde
was hersteld.
Advertentie
GR. HOUTSTRAAT 166 b.d. Houtbrug
Advertentie
aUtett dczt week
Anegang - Hoarlam - tel. 10401
'Advertentie
GROTF HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
Advertentie
Osn ook een brede schoen dragen.
Zit makkelijker, loopt kwieker, staat
mannelijker. Weg dus met de „corset-
sehoen". Pas een z.g. zesteensmodeL
In zwart an modetlnten bij
speciaalzaak voor aehoenen die lekker zitten
Kruisweg 42 - Haarlem - TeU (02500) 1 26 37
In de meimaand van 1963 zijn
zestig Duitse militairen Nederland
binnengetrokken om in Budel
kwartier te gaan maken voor de
ruim drieduizend Duitse militairen
van het Luftwaffe Ausbildungs-
regiment, dat in juli wordt ver
wacht. Nu wappert in Budel nog
de Nederlandse driekleur, maar
als op 21 juni Oberstleutnant
Wittmann het commando zal over
nemen zal de Westduitse vlag het
rood-wit-blauw vervangen. Terwijl
de Duitsers kwartier maken in
Budel zijn de Nederlanders met
betzelfde werk bezig in Seedorf bij
Bremen. Men zou natuurlijk kun
nen zeggen „waarom blijft ieder
niet in zijn eigen land?", maar dan
zou men alleen maar tonen dat
men er niets van begrijpt. Want
is het niet heerlijk te horen hoe
de 21-jarige dienstplichtige soldaat
Wolfgang Hagedom uit Wohl-
brechtshausen in Göttingen maan
den van tevoren al een correspon
dentievriendin in Nederland heeft
gezocht? „Mensen interesseren
me", zegt hij, „ik hoop met veel
mensen kennis te maken". Dat zal
hem in Budel best lukken, want de
bevolking is daar beslist niet af
kerig van de Duitse inval, die juist
plaats had toon in de Budelse bio
scoop de film „De Overval" draai
de. Het brengt de middenstand
goed geld in het laatje en men
hoopt straks op grond van het ge
groeid aantal inwoners grotere bij
dragen uit het gemeentefonds te
kunnen claimen. Wij vrezen voor
de Bedelaars echter het ergste,
want de planologische dienst in
Noord-Brabant heeft het plan voor
de bouw van driehonderd wo
ningen voor de gezinnen van
Duitse officieren en onderoffi
cieren niet goedgekeurd. Al blijft
er natuurlijk een mogelijkheid
over: de Duitsers zouden wo
ningen kunnen vorderen
Advertentie
BArIfUOrIsSTr" HAARLEM TEL 13439
IEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
Verwachting tot morgenavond:
Wisselend bewolkt en enkele
buien. Overwegend matige zuid
westelijke wind, ruimend naar
west tot noordwest. Iets kouder
overdag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
LONDEN Tabletten tegen spierpijn
hebben in sommige gevallen de bijkomsti
ge uitwerking gehad brunettes in blondjes
te veranderen. De vrouwen waren hier
mee blijkbaar zo ingenomen, zo schrijft
een neuroloog in een Brits medisch tijd
schrift, dat zij er tegen hem niets over
zeiden, hoèwel hij wel merkte dat zijn pa
tiënten een metamorfose hadden onder
gaan.
De oorzaak daarvan kon hij echter niet
thuisbrengen, totdat een dame en baar
man onthulden dat het haar van donker
bruin in lichtgoud was veranderd. Toen de
vrouwen ophielden de tabletten te slikken,
werden zij weer brunettes.
Dit alles werd bekend nadat het Lager
huis maandagmiddag met grote nieuws
gierigheid een onderminister hierover on
dervroeg. Het antwoord op de brandende
vragen werd echter niet gegeven, want
Big-Ben sloeg half vier het onverbid
delijke einde van het vragenuur voor
dat de onderminister aan zijn antwoord
toe was.
Het Centraal Bureau voor de Grafische
Bedrijven deelt mëe, dat vanmorgen par
tijen zich over de beschikking van het
College van Rijksbemiddelaars inzake de
drie grafische CAO's hebben beraden.
Besloten werd zich te wenden tot de Stich
ting van den Arbeid in een brief waarin
grote teleurstelling wordt uitgesproken en
waarin wordt meegedeeld dat het voorstel
tot toekenning van een extra-snipperdag
in 19Fonder protest is teruggenomen.
Verwacht mag worden dat nu spoedig de
goedkeuring van de Stichting van den
Arbeid op alle overige voorgestelde wijzi
gingen zal afkomen.
Weerrapporten 1, 2
Agenda van IJ mond en Haarlem 2
Uit het binnenland 2, 11
Beeldverhalen ,...2, 15
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 9
Langs sluizen en havens4
Uit stad en omgeving ....4, 5
In de Vishal en op zee5
Zwart op Wit 7
Topst8
Kunst 13
Horen en Zien13
Feuilleton 15
Economisch nieuws.-••• 77
Beurs 177
Scheepsberichten 77
Sport 79
Luidsprekers 8
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
Verdronken. De tweejarige Diana
Groothuis is in Enschede in een vijver ver
dronken.
Buckle:
Elke grote hervorming, die tot stand
is gebracht, heeft niet erin bestaan, iets
nieuws te doen, maar iets ouds af te
schaffen. (History of Civilisation)
Kantoor: Lange Nieuwstraat 427, IJmuiden. v ha 1 A" «rsehijnt dagelijks beh. zon- en feestdagen.
Geopend van 9-12.30 en 2-5 u. Zat 9-11 u. 11 TY^ 1 T 1 M O I 1 M I T I II M T Abonnement per week 62 cent, ^kwartaal
Telef. adm. 5437, chef oezorging tot 7 u. 7519. I lJ lil X VJ Ai wL X Al X Ik f
- cooo rnon tm tm M i®l nummers, afgehaald aan ons bureau, 15 cent.
Telef redactie 5389, kmtoor™ 5080. D A CB LA D VOOR V ELS EN-IJ MUIDEN, SANTPOORT, DRIEHUIS, BEVERWIJK EN OMCEVINC GfWwtag IJmclder Couraot no. 129288.
Haarlem: hoofdrad. en alle afd. Telef. 15295 J
Hoofdredacteur: Simon Korter Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Redactiechef U IJmuidem J. Ko«ak Uitgave: Grafische Bedrijven Damiate N.V„ Grote Houtstraat 93, Haarlem Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
BONN (Reuter) De vroegere Franse
premier en OAS-leider Bidault heeft rich
ten tweede male tot de Westduitse rege
ring gewend met een asielaanvrage. Bonn
heeft het verzoek afgewezen.
De vorige maal lanceerde Bidault zijn
verzoek vanuit zijn tijdelijk onderkomen
in Beieren. Nu vroeg hij vanuit Brazilië,
waar hij zich (voorlopig?) heeft geves
tigd, of hij naar de Bondsrepubliek mocht
terugkeren.
De 63-jarige Bidault voerde aan, dat hij
niet bestand is tegen het klimaat in Bra
zilië.
Prof. C. Romme informateur
De rijksvoorlichtingsdienst heeft de heer
F. A. da Costa ontheven van zijn tijde
lijke functie van contactman tussen het
koninklijk huis en de pers. In zijn plaats
is voorlopig aangesteld het plaatsvervan
gend hoofd van de Iegervoorlichtingsdienst
majoor J. Polman.
De heer Da Costa was sinds 1 mei aan
gesteld als hoofd van de afdeling voor
bereiding van de ontvangst en publiciteit
van buitenlandse bezoekers. Toen de post
van hoofd van de afdeling „contacten ko
ninklijk huis" vacant kwam door het ver
trek van mr. G. J. van der Molen naar
het ministerie van O. K. en W„ werd de
heer Da Costa tijdelijk met deze functie
belast. De heer Da Costa had deze func
tie ook reeds eerder vervuld.
Een woordvoerder van de rijksvoorlich
tingsdienst heeft in antwoord op een
vraag gezegd dat het „geen ongewone
gang van zaken" is dat een rijksambtenaar
in het midden van een maand naar een
ander departement wordt overgeplaatst.
De heer Da Costa kwam in het nieuws,
toen hij de uitlating van Prins Bemhard
over een „idioot van Buitenlandse Zaken"
aan de pers overbracht.
De nieuwe Russische ambassadeur in
Nederland, de heer I. I. Toegarinov, is
vanmorgen per trein uit Moskou in Hoek
van Holland aangekomen. Hij werd be
groet door de chef van de directie kabi
net en protocol van het ministerie van
Buitenlandse Zaken, mr. R. B. Baron van
Lynden en de Russische zaakgelastigde,
de heer N. I. Timofejev.
(Van onze parlementaire redacteur)
De koningin heeft prof. mr. dr. C. P.
M. Romme op het paleis Soestdijk ont
vangen en hem verzocht een onderzoek
in te stellen, gelet op de uitslag van de
verkiezingen, naar de mogelijkheden van
de vorming van een kabinet dat zich
verzekerd kan achten van een zo breed
Prof. dr. C. P. M. Romme
