Rome verwacht nog deze week
een kabinetsformateur
Formatie vermoedelijk een
taak van langere adem
"jFtfmka
PANTALONS 1
107s
•masanEi
k
Geen compromis tussen
Ver. Staten en de EEG
Parlement van Israel is niet
tegen het bezoek van Strauss
Jongensmarkt
De conferentie over
Afrika's eenheid
Premier Kadar in
Boedapest terug
Supernova ontdekt
Starfighters voor
Griekenland
Kardinaal König
zal ook Praag
bezoeken
BANK
Bommen in Quebec
De GATT-conferentie in Genève
T opconferentie
Proces tegen drie
ex-SS-officieren
Castro niet naar
China en evenmin
naar Algerije?
üi
DINSDAG 21 MEI 1963
Communisten isoleren
Schandalen moe
Autonomie
Niet eenvoudig
elke woensdag
Akkoord met Hongarije
is nog niet in zicht
Mohoctoe in Amerika
t
Weer Cubaanse ballingen
in Morida aangekomen
Verdacht van moord op
vijfduizend Russen
Vonnis vernietigd
Motie van de rechtse Heroeth-partij verworpen
(Van onze correspondent)
ROME Enkele dagen geleden heeft
de democratische socialist Saragat gezegd
dat de nieuwe regering gemakkelijk zal
worden gevormd. Dit is wel wat al te
optimistisch en moet veiklaard worden
door het optimisme dat Saragat altijd
kentekent, maar dat in deze dagen bij
zonder groot is, omdat zijn partij zo goed
uit de stembus te voorschijn is gekomen.
Wij echter voorzien daarentegen dat er
nogal grote moeilijkheden zullen zijn. Deze
week zal president Segni de kabinetsfor
mateur aanwijzen. Voor hij dit kan doen,
moet hij een hele reeks personen raadple
gen, ongeveer 25 man. De nieuwe kabi
netsformateur kan Fanfani zijn, maar het
is veel waarschijnlijker dat de partij
secretaris van de christen-democraten,
Aldo Moro, dit wordt. Deze is voor de
gehele partij aanvaardbaar en heeft ook
bij de andere partijen, die aan de rege
ring zullen deelnemen, een goede naam.
Moro is bezadigder dan Fanfani. Hij
heeft dezer dagen in een uiteenzetting over
de verkiezingen voor zijn partijbestuur ge
zegd, dat er maar een mogelijkheid be
staat en dat is: voortzetting van de po
litiek van centrum-links, die het laatste
jaar is gevoerd. De rechtervleugel van de
christen-democraten uitte, do'or middel
van haar hoofdman, oud minister-president
Scelba, critiek en zei dat er toch ook wel
mogelijkheden waren voor een regering
centrum of zelfs centrumrechts. Moro
heeft dit met grote stelligheid verworpen,
zeggende dat men het niet zou kunnen
stellen zonder de hulp van de fascisten.
En gezien het feit dat de bevolking ge
toond heeft meer links te zijn ingesteld
dan vroeger, zou een dergelijke regering
onaanvaardbaar zijn.
Wel heeft Moro gezegd dat het doel
van de nieuwe regering moet zijn om de
communisten te isoleren. De communisten
zijn sterker geworden dan zij ooit zijn
geweest, maar juist daarom dienen ze te
worden geïsoleerd en zijn alle verlokke
lijke redeneringen van Togliatti onaan
vaardbaar.
Die rede was heel mooi, maar ze ein
digde op het punt waar ze eigenlijk had
moeten beginnen. Want het is nu wel goed
om te zeggen dat er maar één oplossing
is, namelijk centrum-links, maar dan moet
men toch ook zeggen wat het programma
zal zijn. Een dergelijk kabinet, zonder de
hulp van de socialisten van Nenni, hetzij
van buitenaf, hetzij dat ze zelf deel gaan
nemen aan de regering, zou geen meer
derheid kunnen halen. De socialisten van
Nenni staan erop, en van hun standpunt
terecht, dat er een programma moet zijn
en dat er agn dat programma de hand
zal worden gehouden. En ddt niet, zoals
de vorige keer is gebeurd, na enige maan
den de belangrijkste punten eenvoudig
worden afgeschreven en ongedaan ge
maakt.
Het centrale comité van de socialistische
partij van Nenni heeft het voorstel van
de partijvoorzitter om steun te verlenen
aan een regerihg van centrum- en linkse
partijen, goedgekeurd. Het besluit werd
genomen met vierenveertig tegen vijfen
dertig stemmen en één onthouding.
In de socialistische pers en ook in de
republikeinse pers, waarin de rede van
Moro vrij goed is ontvangen, wordt er op
gewezen, dat er een grote deining heerst
in de publikie opinie. Dat de mensen al
de schandalen moe zijn, die er onder
christen-democratische regering voortdu
rend zijn geweest, en die voortkomen uit
het geringe staatsbesef, het geringe gevoel
voor de betekenis van de staat, die in
confessionele partijen regel is. Dat die
schandalen door het publiek niet langer
worden aanvaard en dat die schandalen
er voornamelijk schuld aan zijn dat de
mensen communistisch gaan stemmen
omdat het niet te loochenen valt, dat in
Italië de communisten en ook de socia
listen een eerlijker mensensoort zijn dan
de rooms-katholieken. Er zijn tot nu toe
nooit schandalen aan het licht gekomen
in gemeenten, waar de communisten en
de socialisten het heft in handen hebben,
terwijl daarentegen in door christen-demo
craten bestuurde gemeenten schandalen
doorlopend gebeuren.
Een ander punt is dat de socialisten er
beslist op staan dat de verdeling van Ita
lië in gewesten wordt doorgevoerd. De
sterke centralisatie van het bestuur, die
in Italië al sedert 1870 kent, is op de
duur funest. Rome wordt een stad van
uitsluitend ambtenaren, een stad waar de
rest van Italië met een zekere afkeer
naar kijkt en bovendien is er de grote
moeilijkheid dat men voor de kleinste
kleinigheid, voor elke concessie, voor elke
zakelijke bespreking, naar Rome moet
komen wat erg moeilijk is, gezien de
grote afstanden in dit land. Men acIU het
absoluut noodzakelijk, dat de gewesten
hun eigen bestuur hebben. Het is natuur
lijk een beperkt bestuur, het gaat over
dingen als ziekenhuizen, wegen, toerisme
en dergelijke, terwijl in Rome altijd de
grote dingen van de politiek beslist zullen
worden.
De christen-democraten staan hier wat
huiverig tegenover omdat ze vrezen dat
in sommige gewesten, vooral van Midden-
Italië, de gewestelijke besturen gevormd
zouden kunnen worden door Nenni's so
cialisten tezamen met communisten, wat
zij waarschijnlijk terecht uiterst ge
vaarlijk achten. Van Bologna tot Umbrië
zou er een hele zone ontstaan van uiterst
linksgerichte plaatselijke regeringen.
Wij denken daarom dat het niet een
voudig zal zijn een nieuwe regering te
vormen en dat er langdurige besprekingen
aan zullen vooraf gaan, wie ook de kabi
netsformateur zal zijn. Het zou een grote
fout zijn een kabinet te vormen dat on
middellijk daarop door het parlement zou
worden verworpen. Wij denken dat de ka
binetsformateur wel in de loop van deze
week zal worden aangewezen, mogelijk
woensdag of donderdag, maar dat hij heel
lange besprekingen zal moeten voeren
voor hij werkelijk met een ministerie voor
de dag kan komen. Er worden namen ge
noemd van de rechtse zijde. Voornamelijk
van de zijde van de Confindustria is een
reeks namen genoemd, die beslist niet
aanvaardbaar zijn. Dit zijn dan chris
ten-democraten en stuk voor stuk wel be
hoorlijke mensen, onder wie Scelba, Pella,
Rumor, Colombo, allen heel goede men
sen waarop niets aan te merken valt dan
alleen dat ze bijzonder rechts georiën
teerd zijn. En het is een dwaasheid om
een linkse politiek te willen gaan voeren
met ministers die naar rechts kijken. Wij
voorzien daarom dat de formatie wel
even zal duren. Van een crisis kan
eigenlijk niet worden gesproken, want het
is de gewone gang van zaken, dat na ver
kiezingen, de regering aftreedt en een
nieuwe regering wordt gevormd.
Advertentie
.^fSj
1
oersterk, wasbaar en |1|
plooivast! De pijpen zijn ;j{§|
smal en hebben geen Jjp
omslag... dat is modern!
Jjpj
Speciaal verlaagde
M. prijs
leefcijd 6 jaar
met kleine stijging per meat
b.v. 10 jaar 13
•iiilil'
ËlJufi&L; -I' slv'
ADDIS ABEBA (Reuter) Op de con
ferentie van Afrikaanse ministers van bui
tenlandse zaken, die in Addis Abeba is ge
bonden, is zondag aanbevolen het houden
van kernproeven in Afrika te verbieden,
buitenlandse bases op te heffen en de ge
vormde blokken, zoals de Monrovia- en
Casablanca-groepen, teniet te doen. Dit is
uit conferentiekringen vernomen.
De aanbevelingen zijn vervat in een
rapport, dat als richtlijn bedoeld is voor
de Afrikaanse topconferentie, die deze
week in de Ethiopische hoofdstad zal wor
den gehouden met het doel te komen tot
een organisatie van alle onafhankelijke
Afrikaanse staten.
In een boodschap aan de conferentie
heeft president Nkroema van Ghana ge
pleit voor een algemeen economisch plan
voor het Afrikaanse continent, in verband
waarmee volgens hem nu ernstig gedacht
dient te worden over de opbouw van een
Afrikaanse gemeenschappelijke markt
Nkroema stelde ook een algemeen defen
siecommando voor Afrika voor, waaronder
alle land-, zee- en luchtstrijdkrachten zou
den moeten ressorteren.
Maandag heeft de conferentie eenstem
mig een resolutie aangenomen, waarin on
middellijke verbreking van de diplomatie
ke betrekkingen wordt geëist met ieder
land dat de Zuidrhodesische blanke min
derheidsregering zou erkennen. De landen
ter conferentie zullen dit als een onvrien
delijke daad beschouwen.
Morgen begint in Addis Abeba de top
conferentie van Afrikaanse regeringslei
ders, waarvoor de ministersconferentie de
voorbereiding was
WENEN (Reuter/AFP) De Hongaarse
premier, Janos Kadar, is zaterdag na be
sprekingen met de Poolse partijleider Go-
moelka en regeringsleiders welke drie da
gen hadden geduurd, uit Polen in Boeda
pest teruggekeerd. In een communiqué
werd meegedeeld dat er is gesproken ovei
versterking van de betrekkingen tussen
beide landen, in het bijzonder op econo
misch gebied, en over bepaalde aspecten
van de internationale toestand die voor
beide landen van belang zijn.
Toen Kadar vorige week donderdag uit
Boedapest vertrok, deden geruchten de
ronde dat hij zich op de hoogte ging stel
len van de voorwaarden van de overeen
komst tussen kerk en staat in Polen.
In sommige rooms-katholieke kringen
wordt verwacht dat dit jaar nog een con
cordaat tussen Polen en het Vaticaan ge
sloten zal worden. Sommige Poolse rooms-
katholieke functionarissen achten het mo
gelijk dat Tsjechoslowakije het voorbeeld
van de Sovjet-Unie, Polen en Hongarije
zal volgen om tot betere betrekkingen
met het Vaticaan te komen.
MOSKOU (Reuter) De Russische as-
tronome Galina Zaitsewa heeft volgens
het persbureau Tass een „supernova" in
het sterrenbeeld de Maagd waargenomen
sedert 1702 de eerste in het stelsel
waarvan de aarde deel uitmaakt. Een su
pernova is een sterre-explosie met een
helderheid die soms honderd miljoen
maal zo groot is als die van.de zon.
De astronome verklaarde dat de super
nova niet met het blote oog op de aarde
te zien was wegens de afstand, maar dc
werkelijke helderheid was geweldig groot.
ATHENE (AP) Van goed ingelichte
zijde wordt meegedeeld, dat Amerika
Griekenland zal voorzien van een onbe
kend aantal F-104 straaljagers en lichte
marine-eenheden, waaronder mijnenvegers
en een duikboot.
De eerste zending straaljagers, voldoen
de om twee squadrons uit te rusten, zal
tegen het einde van het jaar aankomen.
LONDEN (ANP) Kardinaal König
van Wenen zal nog voor de voortzetting
van het concilie in september een bezoek
brengen aan Tsjechoslowakije. Evenals
zijn reizen naar Boedapest en naar Polen
is ook dit bezoek voorbereid tijdens de
eerste zittingsperiode van het concilie. Het
doel ervan is de mogelijkheden te bestu
deren van verbetering van de situatie der
kerk in de landen achter het ijzeren gor
dijn, aldus meldt het rooms-katholieke
Britse weekblad The Tablet.
Vaticaanstad (Reuter) Paus Joannes
heeft maandag kardinaal Wyszynski voor
de tweede maal in audiëntie ontvangen
sinds de Poolse primaat begin deze
maand in Rome aankwam. Er gaan ge
ruchten over een ophanden zijnd vergelijk
tussen de rooms-katholieke kerk en de
Poolse regering. Voordat hij naar Italië
vertrok heeft kardinaal Wyszynski nog
een onderhoud gehad met de Poolse com
munistische leider Gomoelka. De primaat
zal waarschijnlijk binnen enkele dagen
naar Polen terugkeren.
In goed ingelichte kringen van het Va
ticaan is toegegeven, dat niet spoedig ge
rekend kan worden op overeenstemming
met de Hongaarse regering. Na de terug
keer van de onderhandelaar van het pau
selijk staatssecretariaat, mgr. Casaroli, is
men tot de slotsom gekomen dat pas na
herhaald overleg de voorwaarden gescha
pen kunnen worden voor regeling van de
betrekkingen tussen kerk en staat in Hon
garije.
Op het ogenblik aldus de Vaticaanse
zegslieden bestaat geen enkele aanwij
zing, dat de regering-Kadar bereid is de
kerk grotere vrijheid toe te staan. Met na
me weigert zij af te zien van haar eis,
kandidaten te kunnen stellen voor de bis
schopsbenoemingen, aldus meldt het
K.N.P.
NEW YORK (AP) Generaal-majoor
Joseph Moboetoe, chef-staf van het Kon
golese leger, is uit Brussel in New York
aangekomen. Hij zal twee weken in Ame
rika doorbrengen als gast van het Ame
rikaanse leger en zal o.m. militaire inrich
tingen bezoeken.
Advertentie
maak
renxe
op uw
belasting
schulden
U ontvangt voortdurend
aanslagen voor vele
belasttngen. Verminder uw
zorgen door de betaling in
termijnen aan ons op te
dragen uit uw tegoed
op spaarrekening.
5'IBO».
NHM
U kunt bij de N.H.M. een
spaarrekening openen door
storting van 250,- in
contanten of - indien u dat
gemakkelijker vindt - door
f 250,- over te schrijven
naar de girorekening van
het dichtstbijzijnde N.H.M.-
kantoor, onder vermelding
..eerste storting op spaar
rekening". De rente bedraagt
3|% (tot/-30.000,-).
NEDERLANDSCHE
H AN DEL-MAATSCHAPPIJ
•w
MONTREAL (AP) In Quebec gaan
leden van het „bevrijdingsfront", Cana
dezen die de afscheiding van hun Frans
sprekende provincie wensen, door met het
leggen van bommen m brievenbussen. Gis
teren werden bij meer dan tien brieven
bussen bommen gevonden. De toestand
van de sergeant-majoor die vorige week
gewond raakte bij de demontage van een
van de projectielen, is nog steeds kritiek.
De politie is bezig met het scholen van
speciale eenheden voor het demonteren
van bommen.
(Van een speciale verslaggever)
GENEVE Er is ook gisteren ondanks
een tegenvoorstel van de Zes nog steeds
geen overeenstemming bereikt tussen de
Verenigde Staten en de E.E.G. over een
verlaging van de tarieven, die door de
Europeanen als naar buiten verhouding te
hoog worden beschouwd. Gisteravond had
er in het hotel aan het meer van Genève,
waar Kennedy's afgezant Herter verblijft,
nog een bespreking plaats tussen deze en
de Duitse minister Ehrhard, die als
woordvoerder van de Zes optrad. Maar
ook deze bijeenkomst bleek zonder succes.
Een kennelijk doodvermoeide Christian
Herter, had geen ander commentaar dan:
ik heb nog altijd hoop dat we tot over
eenstemming zullen komen, maar woens
dag ga ik terug naar de Verenigde Sta
ten.
Minister Erhard wilde niets zeggen en
de Zwitserse minister Schaffner, voorzit
ter van de huidige G.AT.T.-conferentie, op
wiens initiatief de bijeenkomst had plaats
gevonden, zei: er is nog niets verloren, we
hebben dinsdag nog een hele dag om
partijen tot elkander te brengen.
De dag was nogal hoopvol begonnen.
Minister Brasseur van België had namens
de zes aan minister Herter een plan over
gebracht volgens hetwelk een regeling
zou worden getroffen om de te g^ote ver
schillen tussen de Amerikaanse en de
Grote portretten van de Afrikaanse
regeringsleiders markeren het straat
beeld in Addis Abeba (Ethiopië), waar
morgen de unieke topconferentie van
Afrikaanse leiders begint.
-
Europese invoerrechten op bepaalde pro-
dukten via een progressieve schaal te ver
blinderen. In het begin van de middag
techter liet de Amerikaanse delegatie we
ten, dat dit plan „waarvan men via de
tiers had kennis genomen" voor de Ver
enigde Staten onaanvaardbaar was. Daar
mee werd dan het initiatief van de zes
getorpedeerd nog voor het officieel was be
kend gemaakt. Het kon natuurlijk een
kwestie zijn van de onderhandelingstaktiek
van de Amerikanen en als zodanig werd
hun weigering dan ook wel in bepaalde
kringen te Genève beschouwd.
Een- feit is het echter dat voor het eerst
de Zes als een vrijwel gesloten blok naar
buiten optraden, zelfs de Fransen hadden
hun fiat aan het nieuwe voorstel gegeven,
zonder daarbij veel voorbehoud te maken
en er bestond bij de vertegenwoordigers
van de E.E-G. de veronderstelling, dat
men misschien nog wel iets meer teger
moet zou kunnen kooien aan de Ameri
kaanse verlangens.
Het lijkt moeilijk aan te nemen dat de
conferentie op een mislukking zal uitlopen
ook al heeft men van als regel zeer goed
ingelichte zijde kunnen vernemen, dat de
Verenigde Staten voet bij stuk willen hou
den en dat zij eventueel de Zes verant
woordelijk willen stellen voor het misluk
ken en zich meer bij Groot-Brittannië wil
len aansluiten.
Het is een veronderstelling die niet
waarschijnlijk lijkt. Eigenlijk kan geen
van beide partijen zich een dergelijke
breuk veroorloven. Vandaar dat het niet
uitgesloten moet worden geacht, dat de
nacht raad zal hebben gebracht en dat de
Verenigde Staten toch via een of andere
formule zich bereid zullen verklaren de
kwestie van de te hoge invoerrechten als
nog te bezien.
MIAMI (AFP) Het Amerikaanse
vrachtschip „Surveyor" met nog 758 Cu
baanse ballingen is in Florida aangeko
men. Het schip had op de heenreis me
dicamenten en levensmiddelen aan boord
een gedeelte van de losprijs die Cuba voor
de mensen die bij de mislukte invasie
van 1961 gevangen waren genomen, heeft
geëist.
FREIBURG (AP) In Freiburg (West-
Duitsland) is een proces begonnen tegen
drie vroegere nazi-politieofficieren wie ten-
Iastegelegd wordt schuldig of medeplich
tig te zijn aan moorden in Rusland in
1941 tijdens de tweede wereldoorlog. Vol
gens de aanklacht waren zij leden vaan
politiebataljon dat vijfduizend mensen te
rechtgesteld heeft in Minsk, Bialystok en
Mogilev. Het zijn Heinz-Gerd Hüllsemann,
Gerhard Riebel en Josef Uhl, die bij de
S.S. officiersrangen bekleed hebben.
Tot zijn arrestatie in 1960 is Uhl hoofd
personeelszaken van de Zuidbeierse poli
tie geweest. Riebel was belastinginspec
teur en Hülsemann was werkzaam bij de
politie.
Volgens de aanklacht heeft Hülsemann
opdracht gegeven tot de terechtstelling
van de Joodse echtgenote van een Rus
sische commissaris en haar twee kinderen
in het dorp Baranovice. De moeder had
moeten toezien hoe haar twee jonge
kinderen terechtgesteld werden. Hülseman
zou ook opdracht gegeven hebben tot de
terechtstelling van een echtpaar dat een
Russische generaal en nog tien personen
verborgen had gehouden.
Verwacht wordt dat tijdens het proces
dat zeven wekeo zal duren 75 getuigen
gehoord zullen worden.
KARLSRUHE (Reuter) Het Westduit-
se federale hooggerechtshof heeft het von
nis van vijf jaar gevangenisstraf, dat was
uitgesproken tegen de voormalige kapi
tein van de S.S. Otto Hunsche vernietigd.
Hunsche was een medewerker van Eich-
mann.
Het hof bevdl een nieuw proces tegen
Hunsche, die wordt beschuldigd van een
aandeel in de moord op 1200 Joden tijdens
de oorlog, omdat er foutfti zijn gemaakt
in de procedure tijdens het proces, dat
vorig jaar in Frankfort werd gevoerd.
Bovendien zal Hunsche binnenkort op
nieuw in Frankfort terecht staan op grond
van 'n andere aanklacht waarbij hij ervan
wordt beschuldigd te hebben geholpen bij
de moord op 40.000 joden.
MOSKOU (AP) In de Russische
hoofdstad verluidt dat premier Fidel Cas
tro van Cuba een uitnodiging van China
van de hand gewezen heeft, maar dat hij
ook besloten heeft niet naar Algerije te
gaan. Deze zegslieden niet officiële
zeiden dat de Cubaanse leider een uitnodi
ging heeft naar China te komen onmiddel
lijk na zijn rondreis door de Sovjet-Unie.
Zij zeiden, dat hij het na de uitnodiging
van China verworpen te hebben raadzaam
geacht had ook de Algerijnse uitnodiging
niet aan te nemen. „Als hij naar Alge
rije kon gaan kon hij ook naar China
gaan", aldus merkte een zegsman op. Al
giers heeft officieel laten weten dat hij
daar 23 mei verwacht wordt.
JERUZALEM (AFP, AP. DPA) Het Is
raëlische parlement heeft 'n motie van de
Heroeth-partij inzake het hezoek van de
voormalige Westduitse minister van De
fensie Strauss verworpen met 47 tegen 30
stemmen bij 9 onthoudingen. De opposi
tiepartij had een debat geëist over de uit
nodiging aan Strauss van het Israëlische
ministerie van Defensie.
De voorzitter van de Heroeth-partij
merkte op dat het merkwaardig is dat Is
rael iemand uitnodigt in een functie die
hij niet meer bekleedt. Daarbij komt nog.
zo zei hij, dat tijdens het ministerschap
van Strauss Westduitse geleerden naar
Egypte zijn gegaan. Dat hij toen niet
heeft ingegrpen vestigde de indruk dat
Bonn met de arbeid van deze geleerden
akkoord ging, aldus de voorzitter van de
Heroeth-partij.
Namens premier Goerion antwoordde de
minister van Financiën, dat Strauss geen
nazi is geweest en dat hij zich had inge
spannen om de Duitse geleerden uit Egyp
te te laten terug keren. Hij zei van me
ning te zijn dat het bezoek van Strauss
kan dienen om de Westduitse regering te
bewegen deze geleerden en technici hun
werk in Egypte onmogelijk te maken.
Het bezoek van Strauss begint op 26 mei
en zal twaalf dagen duren.
Het orgaan van de vakbeweging Davar
neemt het op voor het ministerie van De
fensie Het schrijft dat de uitnodiging ver
stuurd werd „vanwege de bijzondere ver
diensten van Strauss omdat hij begrip
heeft getoond voor onze vitale behoeften."
Door zijn ontslag is geen wijziging geko
men in deze verdiensten, aldus het blad,
dat er op wijst dat Strauss geheel vnj
is van nazi smetten.
