wonderkin
AEG
P m SN
Graaf van Parijs genoemd als
„kroonprins" van De Gaulle
Dankzij zelfwerkzaamheid
en peetoom Uncle Sam
sprookje
van iedere
dag...
AEG TURNA
Paus opgeknapt na bloedtransfusies
Militair vertoon
in West-Irian
VRIJDAG 24 MEI 1963
17
is]
AMSTERDAM
met de producten AEG,
Telefunken en Osram
SCHAAF-, SNIJ- EN
BRANDWONDJES
NESTOSYL
Doe het zelf
Mooiste anoimieirïit
Umielke kans
Belastingvrijdom
Tegen'wicht
Ongunstige berichten over
zijn gezondheidstoestand
TRIOMPHE DU COGNAC
I'IIJIIIIIIUIM
i^-BAHAMAEIL'J:
MEXICO
JAMAICA
Honduras
Nicaragua
Kanaal:
VENEZUELA
ICOLOMBIA"
KOTABAROE (Reuter) Indonesië
brengt veel militair materieel naar West-
Irian, zo meldt een correspondent van Reu
ter. Op het eiland Biak heeft hij zes zwa
re Russische bommenwerpers type Toe-16
gezien en vier Amerikaanse Mitchell-bom-
menwerpers. Op de rede van Kotabaroe
liggen schepen en onderzeeboten van de
Indonesische marine. In de stad patrouil
leren mariniers met machinepistolen.
Brigade-generaal Ali Sadikin heeft mee
gedeeld dat er fregatten en mogelijk ook
torpedobootjagers en onderzeeboten in
West-Irian zullen worden gestationeerd
Het hoofdkwartier van de marine is in
Kotabaroe gevestigd. De voornaamste ba
sis komt op Biak. Op diverse plaatsen aan
de noordkust worden militaire depots in
gericht.
Officieel wordt verklaard, dat Indonesië
veel militairen in Irian nodig heeft om het
land open te leggen. Alleen het leger is
in staat door te dringen tot de nog niet
verkende gebieden, zo wordt gezegd. Of
ficieel is een militaire sterkte van 15.000
man genoemd,
op.
Wereldvermaard
sinds mensenheugenis
SKIP voor beter wassen
en spoelen. Het schuimt
precies genoeg en is
veilig voor machine
en was. Vraag
het voordelige
:v.jÜ
(Van onze correspondent)
PARIJS De vraag wie generaal De
Gaulle als Frans staatshoofd moet opvol
gen is opnieuw in het centrum van de
politieke belangstelling geplaatst door een
artikel dat donderdag in het links-libera
le weekblad „l'Express" verscheen. L'Ex-
press meent te kunnen onthullen dat ge
neraal De Gaulle zijn definitieve keuze
op de graaf van Parijs, de vroegere
kroonpretendent van het huis van Orléans,
zou hebben laten vallen. Als bewijzen voor
die bewering herinnert de hoofdredacteur
van het weekblad aan de verschillende
geheime opdrachten, die de graaf in bui
tenlandse hoofdsteden de laatste jaren al
voor De Gaulle heeft uitgevoerd en waar
uit het vertrouwen blijkt dat de generaal
in hem stelt.
Volgens l'Express zou De Gaulle de
vroegere kroonpretendent al jaren gele
den als zijn „dauphin" hebben voorbe
stemd. Om die reden zou De Gaulle in
1958 in de nieuwe grondwet dan ook het
artikel hebben geschrapt, waardoor af
stammelingen van de Franse koningshui
zen verboden werd ooit president der re
publiek te worden.
De geestelijke verwantschap tussen bei
de mannen, die elkaar pas na de oorlog
leerden kennen, wordt door l'Express on
derstreept door De Gaulle als een monar
chistisch republikein en de graaf als een
republikeinse monarchist te karakterise
ren.
In een hoofdartikel in het gaullistische
boulevardblad „Paris-Presse" werden de
ze „onthullingen" gisteravond zonder
l'Express met name te noemen, niettemin
met stelligheid tegen gesproken. „Paris-
Presse" zegt, met zekerheid te mogen
Advertentie
varzorgt en bestrijdt U door behan
deling met nestosyl. Deze ideale,
pijnstillende, ontsmettende èn ge
reeskrachtioe zalf helpt ook direkt
bij: jeuk, insectenbeten, blaren en
na zonverbranding.
ZALF
vele huismiddeltjes in 1 tube
Op uitnodiging van de overheid
heeft onze correspondent in de Ver
enigde Staten, dr. P. G. J. Korteweg,
dezer dagen een week op het eiland
Puerto Rico vertoefd. Zijn ervaringen
heeft hij in een tweetal artikelen
neergelegd. Bijgaand zijn eerste be
schouwing.
Thuis bij U de beste
wasmachine uit de
grootste fabriek
voor electrische
huishoudelijke
toestellen in Europa.
K760
O AMERIKAANSE MILITAIRE BASIS
'Atlantische
j\4exico
Oceaan
Mayaguana>_
L CAÏCOS
3^22:TURKS EILn
Cayman EIL"
Dominikaanse Rep O/,
-AntiguaO <X
-GUADELOUPE^-
Honduras
-DOMINICA-
MARTINIQUE^O-
LaritiischezzzzZeez
SANTA LUClAO-r:
rm^BARBADOSr
C U R A C AQ--TT
GRENADA TOBAGO
ON AIR Er^: TRINIDADr^rr
rAdvertentie
Puerto Rico is een
(Van onze correspondent)
WASHINGTON. Tussen Florida en
Zuid-Amerika, oostelijk van Cuba en
Haiti, ligt Puerto Rico, een eiland, dat
eeuwenlang grote strategische betekenis
heeft gehad. Het is ongeveer zo groot
als Corsica of Cyprus. De communisten
noemen Puerto Rico een Amerikaanse
kolonie, officieel heet het een vrije, ge
associeerde staat. Over die nogal verwar
rende politieke status meer in een vol
gend artikel. Het belangrijkste moet
voorrang hebben: op dit eiland heeft
zich een economisch wonder voltrokken
en honderden leiders uit Afrika en La-
tijns-Amerika hebben Puerto Rico de
laatste jaren bezocht om te zien wat zij
kunnen navolgen van de economische en
sociale maatregelen, die de regering van
San Juan heeft doorgevoerd.
Laat ik maar met de deur in huis vallen:
het Ujkt bijna een poppenhuis en het staat
ver van de hoofdstad, namelijk bij Guyana
aan de zuidkust van het eiland. De aarden
weg erheen is stoffig, de palen met elek
trische leidingen zijn foeilelijk en overal
in die buurt ziet men krotjes, gebouwd
van ruwe planken en platgeslagen benzine-
vaten. Maar tussen die vuile en trieste
woonschuurtjes ziet men hier en daar een
fris huisje van gewapend beton, vrolijk
beschilderd met gele of rose verf.
Naar zo'n huisje zijn we op weg. „We",
dat zijn een regeringsambtenaar uit San
Juan, de burgemeester van Guyana en uw
correspondent. Plechtig is dit bezoek aller
minst. We zijn allen in ons overhemd, want
Het is flink warm. Maar feestelijk is de
tocht zeker: veertig van die nieuwe be
tonnen huisjes worden deze dag in die
buurt officieel in gebruik genomen.
Een vrolijke, dikke, koffiekleurige vrouw
met een hoofd vol glimmende krulspelden
nodigt ons binnen in haar nieuwe huis.
Meteen staan we in de zitkamer, voorna
melijk gemeubileerd met een paar stoe
len en een televisietoestel. Waar maar
een kozijn of een richeltje is heeft de
huisvrouw kleurige snuisterijtjes en bon-
prullaria, een janboel van kleuren, maar
een ding staat vast: die vrouw heeft een
schoon, fris huisje en ze heeft een enorm
plezier in het leven.
Er zijn twee slaapkamertjes. Het echte
lijk bed vult bijna een hele kamer en
de gastvrouw moet bijna het hele bed
vullen. Maar in de krotjes van de buren
slaapt men vaak met het hele gezin op
stro of op lappen en men kan zich voor
stellen, dat de bewoners van zulk eer
nieuw betonnen huisje trots zijn op hun
woning en meubilair. Ze hebben elektri
citeit en stromend water, maar het toi
let is nog een afzonderlijk primitief huisje.
De betonnen woning heeft geen ramen
van glas. In dit klimaat zijn verstelbare,
stalen jaloezieën praktischer. Een heel
belangrijk ding vergat ik nog: zo'n huis
je van gewapend beton is bestand tegen
wervelstormen.
In de laatste twaalf jaar zijn er al
twintigduizend van zulke praktische wo
ningen gebouwd. Of liever men heeft ze
zelf gebouwd. Dat is namelijk het bijzon
dere: de regering levert het bouwmateri
aal plus een deskundige leider en ieder
gezin dat zo'n huis wil hebben levert een
arbeider, meestal de man, een grote zoon,
soms zelfs een weduwe. Om die veertig
huisjes bij Guyama te bouwen had men
vijf ploegen van acht arbeiders gevormd.
Iedere ploeg werkte ongeveer twee da
gen per week onder deskundige leiding.
Een gezin betaalt ongeveer 450 dollar
voor zo'n huisje en men kan er tien jaar
over doen om het af te betalen. De prijs
is zo laag, dank zij het feit, dat de men
sen zelf de arbeidskracht leveren.
Het bezoek aan deze armetierige buurt
was misschien het mooiste moment van
mijn verblijf op Puerto rico. Het toonde
deze mensen op hun best: praktisch en
bereid aan te pakken. Hun huidskleur
varieerde van blank tot diep-zwart, maar
ze hadden een ding gemeen: ze waren
gelukkig over hun vooruitgang. Dit was
een feestdag voor hen en in ieder huisje
dat we bezochten kregen we bier of rhum-
punch, een gevaarlijke combinatie, maar
men moet iets over hebben voor de voor
uitgang.
Voor een man hebben de meeste be
woners van dit eiland bijzonder grote
sympathie en verering: voor hun land
genoot en gouverneur Luis Munoz Marin.
Hij is de man van „operatie aanpakken"
en dank zij hem en zijn bekwame, vaak
jonge, medewerkers, heeft Puerto Rico
zich de laatste twintig jaar ontwikkeld
van een achterlijk koloniaal gebied tot
een eiland, waar de welvaart met spron
gen vooruitgaat en waar de regering tien
maal zo veel als voorheen kan uitgeven
voor sociaal-economische projecten.
Wat ik vooral het wonderlijke vind in
Puerto Rico's snelle vooruitgang is de
aanpassing en de vitaliteit van een be
volking, die eeuwenlang was uitgebuit,
die ondervoed was en verziekt zodra dit
volk de kans kreeg tot ontwikkeling en
zodra de leider Munoz Marin de
juiste weg wees, stak men de handen uit
de mouwen en bereikte men een onver
wacht groot succes. De materiële ontwik
keling was zo snel. dat enige geestelijke
ontwrichting haast niet kon uitblijven.
Toch is Puerto Rico's snelle opkomst
niet alleen een wonder. Buitengewone
Voor de investeerders is het een ge
ruststellend gevoel, dat Puerto Rico Ame
rikaans grondgebied is. Geen risico's zo
als in Cuba of Haïti. Verder is heel Ame
rika een open markt voor Puerto Rico:
Geen douanerechten. Weliswaar zijn de
scheepstarieven vrij hoog, maar de lonen
in Puerto Rico zijn altijd nog lager dan
in de Verenigde Staten en nogmaals: die
vrijstelling van bedrijfsbelasting is een
buitenkans, die een zakenman zich niet
graag laat ontgaan.
Puerto Rico was voor 1940 in hoofd
zaak een suikereiland. Thans produceert
men er elektrische scheerapparaten. tex
tiel, papier en karton. Men vult blikjes
met vruchtensap en met tonijn, men fa
briceert kunstbloemen en rhum. In de
fabrieken hebben vele vrouwen werk ge
vonden en dat heeft sociaal de vrouw in
aanzien doen stijgen.
In vele opzichten is Puerto Rico een
verklaren dat de graaf van Parijs niet
voorkomt op het lijstje van twee of drie
namen, waaruit De Gaulle zijn eventuele
opvolger zal kiezen. De graaf, die voor
zichzelf en zijn acht kinderen van alle
aanspraken op de Franse troon afstand
heeft gedaan toen hem, na de oorlog,
weer werd toegestaan zich in Frankrijk
te vestigen, zou, volgens „Paris-Presse",
zelf evenmin in aanmerking willen komen
langs een omweg toch staatshoofd te wor
den. Als „kroonprins" van De Gaulle
zou hij zich constitutioneel aan een ver
kiezing door het hele volk moeten onder
werpen, een eventualiteit die de graaf,
aldus „Paris-Presse", bezwaarlijk met zijn
waardigheid van afstammeling van een
Franse koning zal kunnen verenigen.
Ondertussen kan men veilig aannemen
dat de opvolgingskwestie van De Gaulle
tot de dankbaarste onderwerpen van het
politieke gesprek in Frankrijk en daarbui
ten zal blijven behoren zolang de huidige
president zijn testament niet eigenhandig
heeft geopend.
Aangezien De Gaulle het mysterie al
lang en zelfs met zoveel woorden tot een
der voornaamste strategische wapens van
zijn politieke arsenaal heeft uitgeroepen,
is het niet waarschijnlijk dat hij dit ge
heim vrijwillig zal prijs geven zolang hij
er belang bij denkt te kunnen hebben zijn
tegenstanders ook op dit kardinale punt
in onzerheid te laten. Bovendien mag men
aannemen, dat de gedachte, dat hij eens
als sterfelijk man, toch het veld zal moe
ten ruimen, de generaal zo sterk tegen
de borst stuit, dat hij er maar liever
niet aan denkt en nog minder in het
openbaar over wil spreken.
Munoz Marin is nu 66 jaar. Sedert 1948
is hij gouverneur van het eiland. Hij en
zijn medewerkers hebben de speciale be
trekkingen tot de Verenigde Staten knap
uitgebuit: zij hebben in de laatste twin
tig jaar honderden fabrikanten en tiental
len hoteleigenaars bewogen een bedrijf
in Puerto Rico op te zetten. De regering
bedacht namelijk een middel om inves
tering zo aantrekkelijk mogelijk te ma
ken. Tien jaar lang zouden nieuwe fa
brieken en hotels vrijdom van bedrijfs
belasting genieten. Elders in de Verenig
de Staten is men verplicht 52 percent van
de winst voor bedrijfsbelasting te betalen.
Maar de federale belastingen gelden niet
in Puerto Rico en wat men op het eiland
wil heffen, daarover kan men in de hoofd
stad San Juan beslissen.
Het lokaas bleek verleidelijk: negen
honderd nieuwe fabrieken werden op het
eiland gevestigd, tachtig percent daarvan,
met Amerikaans kapitaal. Na enige aar
zeling volgden de hotelbedrijven: in 1948-
1949 werd het eiland bezocht door 40.000
toeristen, die vier miljoen dollar uitga
ven. Dit jaar rekent men op 500.000 toe
risten, die 70 miljoen dollar moeten ver
teren.
WASAUTOMAAT
f 995.-
Voorwassen, wassen
en 5x spoelen geheel
automatisch in roest
vrij edelstaal. Heerlijk
idee een trommel-was
automaat te bezitten,
waarbij zorg en ser
vice, kwaliteit en be
trouwbaarheid auto
matisch samen gaan.
jong land: van de 2,3 miljoen mensen
zijn er ruim anderhalf miljoen jonger dan
vijfendertig. De meesten zijn klein van
stuk en vol levenslust. Hun ras moet sterk
gemengd zijn. Rasdicriminatie moet hier
onbegonnen werk zijn en dat is dus al
weer een zorg minder. Men lacht graag
en de noorderling merkt tot zijn verras
sing dat men al lachende en soms zin
gende toch flink aanpakt.
Toch duurde het tot ongeveer 1940 voor
de koloniale sfeer verdween. Het was
Munoz Marin die het volk begrip bij
bracht voor democratie en die niet alleen
zijn kiezers, maar ook president Roose
velt wist te winnen voor een economisch
programma, dat het land in twintig jaar
tot een fenomenale ontwikkeling zou bren
gen.
Rum aan de lopende band.
Puerto Rico is een van de Grote Antillen
waartoe ook Cuba, Haiti en Jamaica
behoren. Het eiland behoort tot de
eilanden Boven de Wind, in het Engels
Leeward Islands en in het Frans lies
sous-le-vent. De naam Antillen is af
komstig van het mythische eiland An-
tilia, dat tussen West-Europa en Oost-
Indië heette te liggen. De Westindische
eilanden werden voor het eerst Antillen
genoemd door Petrus Martyr dAng-
hiera in zijn boek Oceania (1493). Op
Puerto Rico is een Amerikaanse basis
gevestigd.
Het is goed, dat de regering veel aan
dacht besteedt aan onderwijs en cultuur.
Dat geeft althans enig tegenwicht te
gen een onmiskenbare neiging tot materia
lisme. Wie tien of vijftien jaar geleden
al blij was op een ezeltje te zitten, tuft
nu op zijn minst rond in een kleine auto
en de verkwistende neiging om ieder jaar
een nieuwe Amerikaanse slee te kopen
was zo sterk, dat de regering de num
merborden voor nieuwe grote auto's flink
duur heeft gemaakt.
Het is onlochenbaar, dat Puerto Rico
zijn „Wirtschaftswunder" in hoofdzaak
dankt aan investeringen van buiten het
eiland.
Dat heeft zijn nadelen en kan tot zekere
pressie leiden van Amerikaanse kant. Daar
over in een volgend artikel meer Het
zou echter onjuist zijn te zeggen, dat ko
lonialisme vervangen is door dollar-impe-
rialisme. De regering van Puerto Rico
heeft rigoureus agrarische landverdeling
doorgevoerd. Men heeft een minimum-loon
vastgesteld en vooral: de industrialisatie
is zo gevarieerd, dat men niet in de greep
is gekomen van enkele grote industrie
reuzen.
Puerto Rico exporteert kunstbloemen.
omstandigheden hebben dit bijzondere
succes mogelijk gemaakt. De bezoekers
uit onderontwikkelde landen kunnen hier
allerlei leren, maar zelden of nooit zal
een behoeftig gebied zulk een prachtige
kans op ontwikkeling krijgen als Puerto
Rico Dit eiland is namelijk sedert 1898
een deel van de Verenigde Staten. Ook
Amerika heeft zijn periode van imperia
lisme gekend en aanvankelijk kon men
de Philippijnen en Puerto Rico, gebieden
die Amerika in 1898 aan Spanje afhan
dig maakte, het best omschrijven als ko
loniën. Maar Amerika ,zelf een voor
malige kolonie geneerde zich al spoe
dig voor dat imperialisme. Sinds 1917 zijn
de bewoners van Puerto Rico Amerikaan
se staatsburgers. Zij kunnen echter niet
deelnamen aan federale verkiezingen, maar
zij behoeven ook geen federale belastin
gen te betalen.
Het moderne deel van San Juan ziet er
uit de lucht uit als Noord-Amerika.
(Van onze correspondent)
ROME De berichten over de gezond
heidstoestand van de paus zijn weinig
gunstig. In het Vaticaan laat men, zo als
gebruikelijk, niets los en dat geldt niet al
leen voor de medici, maar ook voor alle
monseigneurs en het lagere personeel. Er
is bekend geworden dat de paus in de
nacht van dinsdag op woensdag verschei
dene, volgens de meeste geruchten vier,
bloedtransfusies heeft gehad.
om op dezelfde wijze het feest van Pink
steren af te wachten.
(AP) In Vaticaanse kringen maakt
men zich niet alleen zorgen over de ge
zondheid van de paus maar ook over het
lot van het concilie. Prelaten hebben ver
klaard dat het vrijwel zeker is dat de her
vatting van het concilie op 8 september
uitgesteld zal moeten worden, indien de
toestand van de 81 jaar oude opperherder
slechter zou worden.
Advertentie
De paus heeft sedert december een
maagkwaal die gepaard gaat met bloed
verlies. Juist in de laatste tijd is dat
bloedverlies erg toegenomen, waardoor
hij is gaan lijden aan sterke bloedarmoe
de. De paus, die een gezet man was, is
sterk vermagerd. Hij zag er bleek en ver
moeid uit toen hij donderdag rond het
middaguur aan het raam van zijn studeer
vertrek op de bovenste verdieping van het
paleis verscheen om de grote menigte pel
grims op het Sint-Pietersplein te zegenen.
Zijn stem klok echter krachtig en duide
lijk, in tegenstelling tot woensdag toen hij
ook voor het raam verscheen om zijn ze
gen te geven.
De paus zal zich, gedurende negen da
gen, in retraite terugtrekken in de St.
Janstoren binnen de muren van Vaticaan
stad, waar hij het pinksterfeest zal af
wachten. Hij heeft een apostolische brief
gericht tot de verschillende bisschoppen
FINE
CHAMPAGNE
V.S.O.P.
