'm
Moeder is nog altijd het ideaal;
vader hangt er zo'n beetje bij...
Verrassende uitkomsten van een
enquete onder de „teenagers"
PANDA EN DE MEESTER-KIEKER
Q
A
Steeds minder babies
in Tsjechoslowakije
in de Hooglanden
CHEFAROX
A
Vikingkamp ontdekt
Ons vervolgverhaal
Gezin en kerk
Maagklachten?
Geboortecijfer bereikt
ongekend laagtepunt
DINSDAG 16 JULI 1963
9
vun/nti
EEN SPEURDERROMAN VAN JOHN MARSH
IDOLEN DER MODERNE JEUGD
Bescherming Chianti
4
Legale abortus
Kropsla in plastic
Regering bezorgd
i
32) Hij was mis
selijk en trilde op zijn benen, maar
het wa'S niet Voor het eerst dat hij
zich zo voelde en uit ervaring wist hij
dat zijn lichaam zich snel kon her
stellen. Tot zijn grote opluchting
leek hij geen inwendige verwondin
gen te hebben opgelopen. Wat wel een
wonder mag heten, gezien het aan
tal laarzen, dat in mijn ribben is ge
plant, vond hij en niet voor het eerst
dacht hij met vurige dank aan het
Japannertje, dat hem zo'n goede op
leiding had gegeven in het incasse
ren van slagen en stompen.
„Rol u op als een egel, meneer
Felton", zei dat Japannertje altijd en
dit was de bruikbaarste les gebleken,
die Felton ooit in zijn leven was
geleerd. Sonja drukte zich tegen hem
aan. Hij voelde hoe bang zij was en
sloeg zijn arm om haar heen. Dit
was een andere Sonja. De Sonja, die
hij vroeg in de morgen had leren
kennen, was trots en uitdagend, brutaal
en volkomen zelfstandig geweest. Dit
bevende meisje, dat hij met zijn arm
beschutte, was menselijk en vooral
vrouwelijk. Als een angstig kind zocht
zij bescherming bij hem en hij moest
haar zoveel mogelijk bemoedigen.
Maar Hij vroeg zich af, of zij de
volgende dag omstreeks deze tijd nog
in leven zouden zijn. Hij betwijfelde
het. Nadat de baas zijn woede op
hen had gekoeld, zouden zij voor
hem waardeloos zijn. Meer dan dat,
zij zouden hem een blok aan het been
zijn als hij moest vluchten.
„Kop op, meisje" zei hij zacht, met
zijn lippen op haar haar. „Denk er
aan, wat wij afgesproken hebben: jij
en ik gaan samen nog een avond aan
de rol i- Londen".
Zij hief het gezicht naar hem op en
hij zag tranen in haar ogen glinste
ren. „Je bent lief, Felton", zei zij
schor. „Neem me niet kwalijk, dat
ik de moed verloren heb".
Terwijl zij nog voor het raam ston
den, vertelde zij hem bijzonderheden
over de activiteiten van de bende.
Felton knikte.
„Ik dacht al dat het om iets der
gelijks ging", zei hij. „Mensen die
aan verdovende middelen verslaafd
zijn, kunnen gevaarlijk worden als zij
hun doses niet krijgen". Hij stelde
zijn volgende vraag weifelend. „Heb
jij... nooit eens?"
Zij haalde vluchtig haar schouders
op.
„O ja, ik heb het ook eens gepro
beerd", zei zij met harde stem, „maar
ik zag op tijd in waar het op uit
zou lopen. Een van de redenen waar
om de baas mij niet meer lust. Ik
hoef hem niet te bidden en te sme
ken, zoals de anderen".
Zij bukte zich en leek de zoom van
haar rok te betasten. Even later ging
zij weer overeind staan. Er lag iets
in de palm van haar uitgestoken hand.
„Wat heb je daar?" vroeg Felton.
„Snap je dat niet?" Ik dacht, dat
het me misschien nog eens van pas
kon komen. Ik hoop dat ik het nooit
nodig zal hebben!"
Opeens begonnen zijn ogen te glin
steren. Hij zuchtte, greep de capsule
en sloot er zijn vingers omheen.
„Er zit een kansje in" mompelde
hij, toen zij hem verbluft aankeek.
„Ik kan je niet volgen".
Haastig vroeg hij „Hoe doet de chef
dat? Geeft hij de mannen elke dosis
die zij vragen?"
Zij lachte schel en vreugdeloos.
„Weet je nu niet beter? Hij geeft
hun natuurlijk precies voldoende om
hen zoet te houden. Als een van hen
straf krijgt, houdt hij het spul in en
dan moeten zij voor hem op de
kniën gaan liggen om nog iets los te
krijgen".
„Konden we maar iemand betrap
pen, die er hard aan toe is.zei
Felton.
Haar gezicht klaarde op. „Bedoel
je.
„Ik bedoel dat wij hiermee gemak
kelijk iemand kunnen omkopen", zei
hij. „Het hangt er maar van af, in
hoeveel tijd zo'n man niets gehad
heeft".
„Compton!" zei zij opeens.
„Compton?" herhaalde hij. „Maar
dat is de naaste medewerker van de
baas".
„Hij is er evenzeer aan verslaafd
als de anderen, misschien erger. En
dan is er nog iets, waardoor Comp
ton wel eens het paard van Troje
zou kunnen worden".
„Wat dan?"
„Hij is nogal gek op mij. Als ik
vanavond geen last meer van de chef
krijg, zal ik dat vermoedelijk aan
Compton te danken hebben. Het hangt
er maar van af, of de dwerg hem
de laatste uren zijn dosis heeft ge
geven of niet. Is dat niet het geval,
dan zal ik vermoedelijk een kwade
nacht tegemoet gaan.
Felton verstarde plotseling. In de
gang langs hun vertrek had hij voet
stappen gehoord.
„Daar komt iemand", zei hij zacht
en knelde het meisje tegen zich, na
dat hij haar angstig had horen hijgen.
„Dapper zijn", fluisterde hij.
De deur ging open en er verscheen
een man op de drempel, zich afte
kenend in het vale licht uit de gang.
Opeens knipte hij een felle lantaren
aan, die hij in zijn hand hield. De
verblindende lichtbundel gleed langs
de stenen muren en bleef rusten op
de man en de vrouw die samen bij
het raam stonden.
„Kom hier!" zei de man nors.
Langzaam kwamen Felton en Son
ja naar hem toe. Feitons hart klopte
zwaar. Het was Compton en natuur
lijk kwam hij Sonja halen. Felton
vroeg zich af, of ook dit een sadis
tische inval van de baas was. Waar
schijnlijk was Compton ziek van ver
langen naar een dosis verdovend mid
del, dat hij na aankomst op het eiland
nog niet ontvangen had. Misschien
wist de chef, hoe Compton tegenover
Sonja stond en had hij haar door
hem laten halen in de wetenschap
dat hij ondanks zijn verliefdheid toch
precies zou doen wat de baas wilde.
„Waar breng je me heen?" vroeg
Sonja.
Compton gaf geen antwoord. Hij
had de lantaarn gedoofd en zij ston
den in het vale licht dat uit de gang jg
"kwam. s
„Vroeger konden wij- goed met el
kaar overweg", merkte Sonja op.
Schor riep de man „Laten we op
schieten. Jij gaat mee en als Felton
maar een stap doet, is hij er ge
weest."
„Heeft de baas jou je dosis van
daag al gegeven?" vroeg het meisje.
„Waar zinspeel je op?" Compton
verhief zijn stem enigszins. „Hou op
met kletsen en ga mee. De chef houdt
niet van wachten."
„Als je nu je dosis, eens kreeg?
zei Sonja.
Zij en Felton hoorden de man plot
seling hijgen. De lantaren werd weer
aangeknipt en aan de trillende licht
bundel zag Felton, dat de man zijn
hand niet stil kon houden.
„Zij meent het, Compton", zei hij.
„Sonja heeft werkelijk iets. Zou je
het niet aannemen? Jij ziet toch wel
in, dat het spel uit is. Inmiddels
wordt de hele streek uitgekamd om
de baas te vangen. Als jij ons helpt"
zijn stem kreeg een gejaagde klank
toen hij merkte, dat Compton luister
de zullen wij dat op erewoord aan
de politie meedelen."
Sonja ging naar Compton toe. Hij
leek in verwarring te raken, toen zij
zo vlak bij hem stond, maar deinsde
achteruit en zei schor, „Die kunsten
hoef je op mij niet te proberen.
Schiet op. Ik wil geen last met de
baas krijgen."
Felton overwoog, de man aan te
vallen, maar zag in, dat hij na zijn
aframmeling en met maar één ge
zonde arm meer, weinig of geen kans
zou hebben.
(Wordt vervolgd)
ROME (AP) De Italiaanse regering
gaat de namen van de Italiaanse wijnen
beschermen. Zo zullen alleen de wijnen
die afkomstig zijn van het district Chianti
rondom Florence de naam van Chianti
mogen voeren. Het kabinet heeft een bij
het parlement in te dienen wet goedge
keurd waarbij de verkoop van wijnen die
naar een bepaald gebied van Italië ge
noemd zijn maar niet gemaakt zijn van
in dat gebied groeiende druiven verboden
wordt.
BEZORGDE OUDERS, pedagogen, krantenschrijvers en statistici weeklagen
sinds jaar en dag over „de jeugd van tegenwoordig". De bekende Westduitse
jeugdpsycholoog dr. Lückert echter komt tot een geheel andere conclusie. Hij
meent dat de moderne jeugd helemaal niet zo oppervlakkig, onverschillig, ma
terialistisch en zonder idealen is als men ons vaak wil doen geloven. Dr. Lückert
heeft in het afgelopen halfjaar duizenden 13- tot 16-jarige leerlingen van meer
clan vijftig ulo- en middelbare scholen in de Bondsrepubliek ondervraagd over
hun idolen en idealen en daarbij verrassend positieve antwoorden gekregen.
„Thuis, op school, onder je kennissen
heb je reeds veel mensen leren kennen.
Uit de gesqjiiedenis, uit boeken, kranten,
radio, film en televisie ken je vele be
langrijke persoonlijkheden. Welke van
deze mensen vind je zo sympathiek, dat je
zoals hem of haar zou willen worden?",
luidde de eerste testvraag. Antwoord:
Bijna iedere derde leerling noemde een
oudere kennis of vriendin, die daardoor
bij de voorbeelden met grote voorsprong
de eerste plaats innemen.
Met deze „oudere kennissen" bedoelden
de meeste meisjes hun eigen moeder.
Iedere vijfde ondervraagde stelde zich
haar tot voorbeeld. „Een normaal ontwik
keld meisje ziet ook tegenwoordig nog het
huwelijksleven en het leven in de eigen
familie als haar uiteindelijke bestemming",
was het commentaar van professor Lück
ert. Vaders zijn echter veel minder in aan
zien. Slechts ieder twintigste gezinshoofd
is in de ogen van zijn critische dochter
„ideaal". Ook dit resultaat bevestigt de
mening van moderne psychologen, dat in
het moderne gezin de vader zijn traditio
nele heersers- en voorbeeldpositie lang
zamerhand helemaal verliest.
Een dik pluspunt konden leraren en
leraressen noteren: Iedere zesde leerlinge
vereerde haar klasse- of vakleraar als een
idool. Vakkennis, rechtvaardigheid, na-
natuurlijkheid en kameraadschap werden
als wezenlijk positieve eigenschappen van
de vroeger zo onbeminde „schoolfrikken"
aangevoerd. Soortgelijke kwaliteiten be
wonderden reeds in een beroep werkzame
jonge meisjes in hun tot idool uitverkoren
patroons of chefs. Helemaal onderaan
staan de Elvis Presley's, de film- en tele
visiesterren als idolen van „teenagers".
Hoewel de meeste tieners de muren van
hun kamertjes overvloedig behangen met
hun foto's, zijn de prominenten van toneel
en witte doek slechts voor ieder 23ste
meisje een „ideale figuur".
Soortgelijke resultaten leverde ook een
op Beierse vak- en middelbare scholen
gehouden enquête op. Duizend jongens en
meisjes gaven schriftelijk hun mening over
de meest verschillende levenskwesties.
„Wat betekent je familie voor je?", wilden
de psychologen onder meer weten. Meer
dan 40 percent antwoordde: geborgenheid,
toevlucht, raad en hulp, thuis". Even posi
tief werd ook de school beoordeeld, waar
de twens en tieners geen gespecialiseerde
vakopleiding krijgen, maar voor het leven
willen leren. Verrassend was ook, dat
50 percent der ondervraagden zei, een vast
geloof te hebben, 38 percent regelmatig
33. De Meester-Kieker keek Panda gekwetst aan.
„Heb je dan geen enkel gevoel voor het Dramatische
Detail?" riep hij uit, „zie je dan niet hoe prachtig die
hand haar temperament uitbeeldt? En hoe alle span
ning in dit ene moment is samengebundeld?" „Hm,"
zei Panda aarzelend, „je ziet dat het een hand is die
slaat. Maar je ziet niet van wie die hand is, en wie er
geslagen wordt. Daarom denk ik dat de hoofdredacteur
er niet erg mee ingenomen is." Op dat moment trad
een employé van het dagblad binnen. „Wat hebben
jullie met de hoofdredacteur uitgevoerd?" vroeg hij
verwonderd. ,Eh hij is geschrokken van een foto"
antwoordde Panda. O ja?" vroeg de ander nou dat
mag in de krant! De meeste foto's vindt hij maar
flauw prutswerk, haat eens zien dat ding!" De Meester-
Kieker overhandigde de opname en nu slaakte de em
ployé een verraste kreet. „Geweldig!" riep hij, „maar
jullie zijn hier verkeerd! Daar heeft hij geen oog voor!
Ik zal jullie brengen bij iemand die er wég van zal
zijn!"
De jeugd van heden: nonchalant en
slordig in kleding en gedrag om
haar „minachting" voor de conventies
der volwassenen te tonen maar toch
in meerderheid kerngezond wat haar
idealen betreft, aldus de bevindingen
van de Hessische jeugdpsycholoog
dr. Lückert.
naar de kerk bleek te gaan en slechts
één percent zich vrijdenker noemde.
Een dikwijls geciteerd gebrek van de
„jeugd van tegenwoordig" kwam echter
ook bij deze enquêtes aan het daglicht: de
onvoldoende politieke belangstelling van
de opgroeiende generatie. Meer dan 60 per
cent van de jonge mensen bleken geen en
kele interesse voor politiek te hebben en
zelfs over actuele kwesties betreffende de
Europese politiek had 23 percent van de
stads- en 43 percent van de plattelands-
jeugd „geen mening".
Sybil Scheer
Advertentie
voor blijvende verbetering
Vormt een genezende laag op de maagwand
Tieners en twens verdienen goed of
krijgen royaal zakgeld. Velen van hen
leven louter voor hun plezier en kun
nen hun kooplust ten volle bevredigen.
Geld heeft voor hen geen reëele waar
de meer, maar hun begrip voor hogere
waarden hoeft daar niet noodzakelijk
schade onder te lijden.
PRAAG (A.P.) Zullen kinderwagens
in Praag een zeldzaamheid worden? Deze
kop stond onlangs in een avondblad te
Praag en is een weerspiegeling van de be
zorgdheid van de communistische leiders
over de dalende bevolking van Tsjechoslo
wakije. Terwijl vele andere landen te
kampen hebben met een bevolkingsexplo
sie, is het tegendeel het geval in Tsjecho
slowakije, het meest westelijke bolwerk
van het communisme.
Op een ljjst van 26 landen met het groot
ste inwonertal had Tsjechoslowakije vorig
jaar het laagste geboortecijfer: 15,7 per
1.000 inwoners. Dat is ongeveer tweederde
van de Amerikaanse, de Russische en de
Nederlandse cijfers.
Da daling van het geboortecijfer begon
in 1951, drie jaar na de communistische
machtsovername, en heeft zich sedertdien
onafgebroken doorgezet.
Deze ontwikkeling vormt een dreiging
voor de toch al wankele Tsjechoslowaakse
economie. De industrie heeft reeds te kam
pen met een groeiend tekort aan arbeids
krachten, dat des te harder aankomt, om
dat de arbeidsproductiviteit veel lager
ligt dan in het westen. Bovendien ver
oudert de bevolking, die nu 13,8 miljoen
zielen telt, zeer snel.
Het aantal gevallen van (legale) abortus
beloopt meer dan 100.000 per jaar,
ondanks een verscherping van de wettelij
ke bepalingen hieromtrent. Vorig jaar
stond in Praag tegenover iedere geboorte
een geregistreerde abortus. De bevolking
van Praag is gestegen tot een miljoen,
maar de groei is alleen veroorzaakt door de
trek naar de hoofdstad. Sedert 1957 is het
sterftecijfer hoger dan het geboortecijfer,
hoewel de kindersterfte nog nooit zo laag
is geweest.
De voornaamste argumenten die men
van jonge echtparen hoort: „We zouden
graag een baby hebben, maar we moeten
IN DE VERENIGDE STATEN zijn sla-
kwekers er toe overgegaan hun produk-
tie al op het land te gaan verpakken.
De nieuwe werkwijze is mogelijk gemaakt
door de ontwikkeling van 'n speciale poly-
styreenfolie die de kwekers in staat stelt
versere en meer vitaminerijke produkten
op de markt te brengen. Deze folie is zo
vervaardigd, dat deze het vochtigheids-
en gasgehalte van de sla regelt.
De verpakkingsmethode zorgt er tevens
voor dat de kwekers en verkopers een
geregelde kwaliteitscontrole kunnen uit
oefenen. Trycite is namelijk een doorzich
tige, glasheldere kunststoffolie en slech
te slakroppen kunnen dus niet worden
gecamoufleerd.
De kwekers wikkelen iedere krop sla,
nadat de buitenste oneetbare bladen zijn
verwijderd, direct in trycite. Dit gebeurt
op het land of in een schuur. De verpak
te sla wordt daarna even verhit, waar
door de folie krimpt en zich strak om
de krop legt. Door de „ademende" eigen
schappen van de Dow-folie blijft de sla
langer vers, terwijl bovendien tenminste 75
percent v-n het vitamine A-gehalte be
houden b
beiden werken om wat extra-geld te ver
dienenwe willen eerst zien dat we een
huis krijgen.we willen liever eerst een
auto hebben."
De argumenten verschillen niet veel
van die welke men in het Westen hoort.
Het verschil is dat in Tsjechoslowakije
deze redenen veel langer gelden.
„Jonge mensen die getrouwd zijn, maar
geen flat hebben stellen de plannen tot ge
zinsuitbreiding uit tot dit probleem is op
gelost en laten daarmee de beste tijd voor
het krijgen van kinderen voorbijgaan",
schreef onlangs het communistische partij
blad Rude Pravo over deze situatie.
Het sparen voor een auto, en daarna het
wachten op de aflevering, duurt ook jaren.
De prijs van een kleine Tsjechische auto
bedraagt meer dan tweemaal het gemid
delde arbeidersjaarloon. Als de aspirant
koper het geld heeft, duurt de aflevering
nog enkele jaren.
„Jonge echtparen beseffen dat de levens
standaard van kinderloze echtparen aan
merkelijk hoger kan zijn dan van gezin
nen met kinderen", schreeft het blad „Li-
dova Demokracie".
Minister van Gezondheid Josef Plojhar
heeft toegegeven dat de regering verre van
tevreden is over het bevolkingsverloop. Hij
heeft verklaard dat de medisch-adminis-
tratieve commissies dikwijls te lichtvaar
dig vergunningen voor abortus hebben af
gegeven. Hij heeft evens aangekondigd dat
de regering meer materiële steun zal ver
lenen aan grote gezinnen.
„Het is noodzakelijk de bevolking meer
besef bij te brengen voor de belangrijke
rol van het gezin", zo verklaarde hij in
een interview. „Wij willen de bevolking
gelukkig maken door de opbouw van het
socialisme. Als er geen bevolking meer
over is, kunnen wij haar niet gelukkig ma
ken."
In Noorwegen is in Krutaa, nabij het
meer Roesvann, een groot kamp van de
vikings met bolwerken en meer dan 100
graven ontdekt. Op het eiland Loekta aan
de monding van de Ranafjord heeft men
eveneens overblijfselen van het hoofdkwar
tier van een vikingopperhoofd gevonden.
Deze waren echter onvolledig omdat zij
grotendeels met de grond gelijk gemaakt
waren toen daar tijdens de jongste oor
log door de Duitsers een sportveld werd
aangelegd. De historische overblijfselen
zijn ongeveer 1.000 jaar oud. Volgens con
servator H. E. Lund werd het kamp ver
moedelijk door de vikings gebruikt op hun
expedities om handel te drijven met de
Lappen die verder in het binnenland en
naar het noorden woonden.
De boerderij van het opperhoofd toon
de ruïnes van acht boothuizen voor vi
kingschepen, die tot 32 meter lang wa
ren. Uit verscheidene grafheuvels van
opperhoofden, die in de nabijheid werden
aangetroffen, kon echter worden opge
maakt dat zij schepen van zelfs 50 me
ter lengte bevat moeten hebben. Dit is
tweemaal de lengte van het schip dat in
goede toestand in het Vikingmuseum te
Oslo wordt bewaard.
Lund heeft het bewijs gevonden dat
deze heuvels inderdaad schepen bevatten,
toen hij ijzeren spijkers aan de buiten
kant van een der heuvels aantrof. (Vi
kingchefs werden namelijk vaak tezamen
met hun „vlaggeschip" begraven). Hij
twijfelt er echter aan dat het houtwerk
nog in goede staat verkeert (AP.).
