Westduitse industriëlen willen meer handel met Oosteuropese landen TOMC Mislukte opstand in Syrië brengt VAR in gevaar LtM1 !vl 11 Vacantie J m Heiloo in Irak Wereldnieuws Bonn verlangt politieke concessies Eis van 15 jaar tegen de spion Heinz Felfe Grotere steun voor Holden Roberto Pro-Nasser rebellen hard aangepakt Kroesjtsjev volgend jaar naar Egypte? Zuidfranse boeren weer rebels Staking bij de Engelse musea In grote party-bottle (niet 3/4 liter, maar een héle liter!) LEXINGTON zXINGTON LEXINGTON LEXINGTON Op de raatótoel zonder hoofdpijn VRIJDAG 19 JULI 1963 3 Bottled by Raak Twaalf tegen Clemens en vijf tegen Tiebel CAMERA'S MET WERELDREPUTATIE Politierechter ziet van veroordelingen af De Gaulle aanvaardt een uitnodiging van India I Sleutel Hans Kops neerrr'ASPRO' mee. (Van onze correspondent) BONN Bondskanselier Adenauer en enige van zijn ministers spraken gisteren met achttien prominente vertegenwoordi gers van de industrie over de handel met Oost-Europa. Een dergelijk gesprek stond al op het programma sinds de bondsre gering enige maanden geleden roet in het eten van enige concerns strooide met een uitvoerverbod voor olie en gasbuizen naar communistische landen. Gisteren werd uitvoerig gesproken over mogelijkheden om in het vervolg te voor komen dat de industrie niet aan haar ver plichtingen tegenover communistische han delspartners kan voldoen door dergelijke verbodsbepalingen, die bij de buizen be rusten op hun strategische betekenis. Een moeilijk punt in het gesprek was de vraag hoe de handel met Oost-Europa zou kun nen worden opgevoerd. Tot nu toe omvat hij niet meer dan een vier percent van de totale Westduitse buitenlandse handel, terwijl de omvang van invoer en uitvoer in de eerste maanden van 1963, vergeleken bij dezelfde periode van 1962, nog sterk is terug gelopen. Dat komt onder andere omdat de communistische landen weinig produkten hebben aan te bieden, die West- Duitsland kan gebruiken, en ook niet over deviezen beschikken. Een oplossing voor dit probleem zou kunnen zijn de invoer van olie uit het oosten, maar daartegen lijkt de bondsregering bezwaren te heb ben. Eveneens vanwege de strategische betekenis van de olievoorziening. Kredieten voor de handel met Oost-Euro pa lijkt Bonn, ondanks de aandrang van de industrie, niet te willen verlenen. Ade nauer en zijn ministers zouden daartoe al leen willen overgaan, als de communisten daar politieke concessies tegenover zouden willen stellen, zoals bij voorbeeld een er kenning van de band tussen West-Berlijn en de Bondsrepubliek. Van alle bondsmi- nisters is minister van Buitenlandse Zaken Schroder het meest doordrongen van de noodzaak met het oosten contacten te ont wikkelen. Op zijn initiatief werd in War- Advertentie Van onze correspondent) BONN In het grote spionageproces voor het bondsgerechtshof te Karlsruhe heeft de procureur-generaal de maximum straf van vijftien jaar tuchthuis geëist te gen de hoofdbeklaagde Heinz Felfe, die tien jaar lang voor de Russen spioneerde, terwijl hij een hoge functie had bij de Westduitse coptra-spionagedienst van ge neraal Gehlen. Tegen de tweede beklaag de, Clemens, eiste de procureur-generaal twaalf jaar, tegen de derde, Tiebel, die koeriersdiensten voor Felfe heeft gedaan, vijf jaar. Alle drie zijn voormalige S.S.- ers. In het requisitoir zei de procureur-gene raal dat de beklaagden zich niet alleen aan het verraad van staatsgeheimen heb ben schuldig gemaakt, maar ook aan ver raad van dienstgeheimen. Bij Felfe kwam daar nog bij dat hij mensen heeft laten omkopen. De spionnen, die de Russen in tien jaar tijd afschriften van 15.000 docu menten in handen hadden gespeeld, heb ben ook Russische agenten ontmoet in Am sterdam. Felfe, die sedert november 1961 in arrest zit, heeft verklaard, dat hij ver raden werd door een Russische agent. De geruchten, dat Reinhardt Gehlen zijn ontslag zou nemen of met pensioen ge stuurd zou worden zijn niet bewaarheid. Een regeringswoordvoerder in Bonn heeft verklaard, dat een dergelijke stap niet overwogen werd. schau een Westduitse handelsmissie geïn stalleerd. Naar nu bekend is geworden wordt ook al met Roemenië en Bulgarije over het uitwisselen van handelsmissies gesproken. Christian Herter, de speciale vertegen woordiger van president Kennedy voor handelsbesprekingen, is gisteren uit Brus sel in Bonn aangekomen voor besprekin gen met Adenauer en andere Westduitse regeringsleiders. LEOPOLDSTAD (AP) Een commissie van zes Afrikaanse landen dringt er bij alle Afrikaanse regeringen op aan, de An golese regering in ballingschap van Hol den Roberto te erkennen, zoals Kongo al gedaan heeft. Dit advies betekent een ne derlaag voor de concurrerende Volksbe weging voor bevrijding van Angola (MPLA). De commissie van Nigeria, Oeganda, Al gerije, Senegal, Guinea en Kongo was naar Leopoldstad gekomen om te trach ten de twee bewegingen te verzoenen. Zij concludeerde dat Roberto's strijdkrachten het meest doeltreffende verzet leveren te gen de Portugezen in Angola. CONAKRY Het ministerie van defen sie van Guinea heeft verklaard, dat er geen Guineese troepen betrokken zijn bij de guerilla-invasie in Portugees Guinea. LISSABON Het Portugese ministerie van defensie heeft ontkend, dat er op het Portugese deel van het eiland Timor een noodtoestand zou zijn afgekondigd wegens een daar uitgebroken opstand. Advertentie •.T" mtm Cl GAR ETTES AMERICA'S BESTTOBACCOS Cl GA R ETTES AMERICA'S BESTTOBACCOS CIGAR E TTE 5 AMERICA'S BESTTOBACCOS fa BEIROET (Reuter) In Syrië zijn militaire rechtbanken in het leven geroe pen ter berechting van de vijanden van het leger en de staat, die gisteren een mislukte poging tot omverwerping van het bewind ondernamen. Deze krijgsraden mogen het standrecht toepassen. Er is geen beroep tegen hun vonnissen mogelijk. Over radio-Damascus is een communi qué voorgelezen, waarin gezegd werd, dat een kleine groep burgers, gesteund door een. klein aantal ontslagen militairëh,.*"ëën poging had gedaan om de vrede in het gebied van Damascus te verstoren. Dit was échter mislukt en de samenzweerders hadden zich overgegeven. Er heerste al enige weken een staat van latente burgeroorlog in Syrië, die ver oorzaakt werd door de machtsstrijd tus sen de regerende socialistische Baath-par- tij, die weinig van Nasser moet hebben, en de minister van Defensie, generaal-ma- joor Al Hariry, die verleden week „met ziekteverlof" in Parijs is aangekomen. De vooruitzichten op de vorming van een federatie tussen Egypte. Syrië en Irak zijn er na de jongste gebeurtenissen in Syrië niet beter op geworden. President Atassi van Syrië was juist in Cairo aangeko men om president Nasser concessies te doen door te beloven enkele ontslagen Nas- ser-gezinde officieren uit het Syrische le ger, weer aan te stellen. De mislukte op stand van Nassers aanhangers heeft deze poging tot toenadering waarschijnlijk in de kiem gesmoord. CARO (Reuter) Premier Kroesjtsjev zal eind januari 1964 een bezoek aan Egypte brengen. Dit heeft de Egyptische minister, voor het Aswan-darm-project in Cairo verteld, nadat hij de dag tevoren uit Moskou was teruggekeerd. Advertentie (Van onze correspondent) PARIJS De boeren in Zuid-Frankrijk, die de minister van Landbouw hebben doen weten dat ze nog steeds niet tevre den zijn over de regering, die niettemin op bijna alle fronten heeft gecapituleerd, hebben gisteren de daad bij het woord gevoegd Vooral in Avignon en in Marseil le is het weer ongezouten toegegaan. In Avignon in de Provence hebben de boeren hun woede gekoeld door op de gro te nationale verkeersweg Parijs-Marseillê met gesubsidieerde benzine en stookolie een vuur te stoken,- waarvan .-de vlammen tot aan de toppen van de bomen reikten. Het verkeer werd geruime tijd gestremd en de file wachtende auto's met toeristen groeide aan tot ettelijke kilometers. De republikeinse garde arresteerde een vier tal jonge boerenleiders die enkele uren la ter irf Marseille voor de politierechter ver schenen, terwijl duizenden andere boeren optrokken naar het gerechtshof en het ge bouw onder luide dreigementen omsingel den. Voorzichtigheidshalve en bijna tradi tiegetrouw zag de politierechter toen maar liever van een veroordeling af en werden de vier boeren ijlings op vrije voeten ge steld. De rust keerde in Marseille en Avignon terug, ofschoon niemand zich veel illusies maakt over de bestendigheid van die terugkeer. LONDEN (AP) Supposten bij 21 musea en toeristische attracties in Enge land, waaronder ook de Londense Tower waar de kroonjuwelen worden bewaard, hebben besloten zondag te staken voor hogere lonen. De bond van ambtenaren heeft meegedeeld dat er voldoende sup poosten zullen zijn voor de interne bewa king, maar niet genoeg om de musea en andere instellingen open te stellen. Het toeristenseizoen is in volle gang en zon dag is altijd de drukste dag. Het overleg met het ministerie van Fi nanciën is mislukt. De bond eist een werk tijdverkorting van 48 tot 42 uur en een loonsverhoging van een pond en vijf shil ling 12,50 per week. Het ministerie biedt -epn werktijdverkorting met twee uur aan. NIEUW DELHI (Reuter) Volgens een woordvoerder van het Indische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft president De Gaulle in beginsel een uitnodiging voor een bezoek aan India aanvaard. Een da tum voor het bezoek is nog niet vastge steld. Naar Praag. Tsjechoslowakije meldt, dat kortgeleden drie Westduitse militairen naar Tsjechoslowakije zijn uitgeweken, waar zij om een verblijfsvergunning heb ben gevraagd. Er is, buiten de grote landen waar de politieke toestand een enigszins berekenbare stabili teit vertoont, een groep naties op onze wereld waar de gang van zaken de meest wonder lijke en verrassende wendin gen blijkt te maken, als een schip met een dronken kapi tein. Deze groep is het, die zorgt voor de korte, kernach tige nieuwtjes op de kranten pagina's: „Poging tot staats greep", „president gevlucht", „rebellen opgerold", „regiems wisseling zonder bloedvergie ten", „bloedige opstand ge lukt", „opstand bloedig neer geslagen", „het leger neemt de macht in handen", „mili taire muiters gearresteerd," „communistische revolte voor komen", „nieuw regiem door grote mogendheden erkend", „rebellen terechtgesteld", „de regering is de toestand mees ter", „nieuwe regering met rechtse (of linkse) sympa thieën", „regeringsgetrouwe troepen herstellen de orde". Die herstelde orde duurt dan weer een dag of veertien en vervolgens begint het spel van voren af aan. We zullen geen namen noemen het kan de beste overkomen, maar meestal rolt zo'n politieke avonturenfilm zich af ergens in het Midden-Oosten, in Zuid-Amerika of, na de eman cipatie van het zwarte wereld deel, in Afrika. De gecivili seerde landen van Europa (dat wil zeggen de landen waar de parkeerproblemen het grootst zijn) hebben ogenschijnlijk weinig of geen last van der gelijke onaangenaamheden, maar zij kijken via hun am bassadeurs en persmensen welwillend of onwelwillend toe, waarbij hun anti- of sym pathie voor de winnende partij bepaald wordt door de vraag of deze bereid is hun belangen ter plaatse al of niet te die nen. Natuurlijk kunnen we ons gelukkig prijzen, niet in Irak of Argentinië of Oeganda tot de voorbijgangers te behoren, die kans lopen plotseling over een straal mitrailleurveur te moeten heenspringen, jdie voor het goede doel wordt losgela ten op of namens het gezag. Maar dat woord „gezag" is toch iets, dat in deze pro bleemstelling ook onze aan dacht dient te trekken. Het intrigeert en benauwt zelfs nu en dan. Want ik weet dat een massa mensen er moeite mee heeft, voor zichzelf een „vaste burcht" te bouwen uit de min of meer tegenstrijdige gewaarwordingen, die de praktijk en de mogelijkheden van „het gezag" omgeven. „Alle gezag komt van God" is een uitspraak, die het ogen schijnlijk heel eenvoudig maakt, zich een leidraad te weven om zich door dik en dun aan vast te houden, maar openhartig gesproken lijkt me dat alleen maar een verschui ving van de moeilijkheid. Ten slotte kan men, als gelovig mens, betogen dat alles van God komt, maar er zullen weinig gelovige mensen zijn die daaraan de ijzeren conse quentie verbinden dat ze dan ook alles moeten slikken en alles moeten dienen, zonder het op zijn ware of bedriege- lijke afkomst van God te toet sen. En is dat toetsen iets, dat we maar het liefst aan de pro feten en heiligen moeten over laten? Om naar de tastbare werke lijkheid van de dagelijkse praktijk terug te keren als men een willekeurig voorbeeld uit de smeltkroes van het Midden-Oosten neemt en men beschouwt de toestand van zeker ogenblik als in een soort momentopnome, dan moet men vaststellen dat hetgeen zich daar „gezag" noemt en als zodanig fungeert, niets an ders is dan een groep lieden die erin geslaagd is een ander „gezag" te wippen en te liqui deren. Men kan zich nauwe lijks meer verdiepen in de vraag, of dat wippen met al of niet oirbare middelen is ge- tfeurd, en wie er eigenlijk in het grijze verleden mee be gonnen is. De elkander opvol gende regiems steunen op de tastbare voortbrengselen van geweld en onderdrukking, die zij tot de legaliteit hebben •verheven. Op die manier is trouwens het gezag in nage noeg alle naties ter wereld tot stand gekomen en opge klommen tot de troon. De ge boorte van datgene wat wij heden ten dage „democratie" noemen, heeft plaatsgevonden in een ware hel van bloed en onrecht, de Franse Revolutie. Ik geloof dat het ook niet rea listisch is, de vraag van de herkomst te stellen. Méér met de werkelijkheid overeenko mend is de vraag, of het re giem zich op zeker moment bewust is geworden van zijn verantwoordelijkheid en plicht, en daaruit de consequenties heeft getrokken. En méér nog: of het die consequenties tot de bodem toe aandurft en eer biedigt. Wanneer we in Nederland, na de afschuwelijke ervarin gen van de Duitse bezettings nachtmerrie, opnieuw omhoog- geklommen zijn naar een de mocratisch en humaan rege ringsstelsel, dat we met de grootst mogelijke meerderheid willen behouden en verdedi gen, dan wil dat nog niet zeg gen dat dit stelsel zich in die stabiele situatie voorzien kan van bevoegdheden en praktij ken die passen in de voorbije cavalcade van geweld, zoals die uiteindelijk tot de demo cratie is uitgegroeid. Het „gezag" is namelijk niet een stelsel of een methode, maar een geloof. Een soort religie, die op het maatschap pelijke vlak gelovigen en mar telaren kent en gehouden is aan een zeer heilig doel. Een van de meest nadrukkelijke detailpunten van dit geloof is voor onze samenleving onge twijfeld de integriteit en on schendbaarheid van de per soonlijke vrijheid, de nauw omschreven waarde van een in orde samenlevend mens. Deze orde dit geloof in een orde omvat zeker niet on derdanigheid aan geweld. Als er iets is dat zijn stempel drukt op de democratie, dan is het de absolute zekerheid van de persoonlijkheid tegen het geweld, tegen de dwang en de dreiging van lijfelijke schending. Iedere lijfelijke aanval op een vreedzaam han delende en geweldloos ageren de persoonlijkheid zou een te ruggrijpen zijn naar de onvol komen, ontoelaatbare en ver boden methode van de illegali teit. Niet de illegaliteit van de burger tegenover het gezag, maar de illegaliteit van het gezag tegenover de burger. Gezag en burger zijn name lijk twee grootheden, die niet aan elkander ondergeschikt zijn dan uitsluitend volgens de letter van hun overeenge komen orde. In die orde is ge weld uitgesloten. Terwijl in de internationale „orde" nog steeds hard gewerkt wordt aan de uitsluiting van het geweld, is het in een nationale orde een uitgemaakte zaak dat geen persoon, geen instantie en geen wetskracht geweld kan ge bruiken om bepaalde doelein den te bereiken tenzij het een onvermijdelijk keren van geweld door geweld, een de fensief geweld is. Dit is helaas nog steeds geen algemeen erkend dogma, al vormt het een hoeksteen van ons maatschappelijk-politiek geloof. Mocht die hoeksteen verdwijnen, dan verdwijnt on herroepelijk de democratie. Ouders die kinderen slaan, onderwijzers die pupillen slaan, politiemannen die bur gers slaan, iedereen die iemand slaat en dus achter de wettelijke middelen om en met voorbijzien van het juri disch uitgekiende machtsin strument geweld gebruikt om zijn wil op te leggen, zon digt tegen de basis waarop wij, vrije mensen, overeengekomen zijn in orde te leven en die orde te handhaven met geza menlijke inspanningen. Het „gezag" dat slaan, schie ten of doden moet om zich te handhaven is een gezag in wording, dat kans loopt (en te recht!) met geweld te worden gekeerd. Het gezag dat „van God komt" is dus eigenlijk gemakkelijk te herkennen. Indien men althans niet zijn ogen sluit voor de consequen ties van een eigen overtuiging, waarin eigen recht en plicht, maar ook eigen eenvoud van levensbeginselen, vast veran kerd liggen. Men kan niet op twee ge dachten hinken, als men recht op door het leven wil gaan. Men kan niet in Heiloo wo nen en denken op z'n Irakees. 's Morgens om half vijf was de sleutel van de logeerskamer weg. De laatste feest gangers waren, nadat Berre in de nach telijk stille laan had geprobeerd de re veille te blazen op zijn altoos met „toe ter" aangeduide trombone, verre van ge ruisloos vertrokken. We hadden Jacques, die niet meer ondergebracht kon wor den in een der vertrekkende motorvoer tuigen en die daarom ook onder ons dak moest slapen, onder een plaid op de di van geïnstalleerd. Hij lag daar, precies in het midden van de met slingers en lampions versierde, van een bar voorzie ne ruimte die eens onze zitkamer was geweest, als een in het harnas van de leut gestorven feestvierder op een soort fantastisch praalbed. Boven zijn hoofd spande zich het veel- en felkleurig scherm van een tuinpara sol, geïllumineerd met elektrische kerst boomkaarsjes. Aan zijn voeteneind treur de een schaal met verlepte slaatjes. Zijn geïmproviseerde legerstede leek een vreemdsoortig aanspoelsel in een chaos van lege bierkratten, rondzwervende fles sen, kussens in talloze tinten, omgeval len glazen, serpentines, handenvol kroon- kurken en kwistig rondgestrooide zoute pinda's. Hij las „Serpentina's petticoat" toen we hem verlieten. Boven, op de overloop, ontstond daarna een doffe paniek toen de sleutel van de logeerkamer onvindbaar bleek. Bedacht op eventuele amoureuze verwikkelingen on der de bijna vijftig gasten bij het stij gen van de feestvreugde, had ik de ka mer uit voorzorg gesloten. En de sleu tel, dat wist ik zeker, in mijn zak ge stopt. In geen van mijn zakken bevond zich. in de prille ochtendstond nog een sleutel. Dus was hij weg. Verloren, wist ik, omdat ik, toen het feest zo ver was gevorderd dat mijn afwezigheid niet op zou vallen, de hond nog had utgelaten en me daarbij had laten verleiden tot een stoeipartijtje. Katterig staarden onze twee andere lo gees naar de dichte deur, die de toegang tot het beloofde land van de slaap ver sperde. We probeerden sleutels van alle mogelijke andere deuren, tot die van de kelderdeur toe. Tevergeefs. Totdat mijn vrouw in een laatste krachtsinspanning van haar vermoeide brein de oplossing vond. „Jouw kast", zei ze. Dat was het. Mijn kast, in onze slaapkamer, liep immers door naar de logeerkamer! Wel iswaar was de kastdeur aan de kant van de logeerkamer ook op slot, doch de ze liet zich na enige zachte aandrang zonder schade vermurwen. Zo verdwenen de lo gees via de kast naar hun slaapvertrek. De deur van de logeerkamer bleef drie weken afgesloten. Telkens maakte ik, aan gespoord door mijn wederhelft, goede voor nemens om de deur uit de scharnieren te lichten, opdat ik met het slot naar een slotenmaker zou kunnen gaan, doch het kwam er maar niet van. Ge weet hoe dat gaat. En uitgerekend in die periode kregen we meer logees dan normaal. De kast werd daardoor een soort doorlaat post. De situatie was, voorzichtig uitge drukt, merkwaardig op het tijdstip van slapen gaan. Toch kwam de dag, waarop ik, voorzien van een Hamer' 'en een 'dikke spijker, de scharnieren benaderde, met als enig resultaat dat de deur, ook nadat de schar nieren los waren, niet open wilde. Mach teloos stond ik na allerlei vergeefse in spanningen op de overloop naar de on verzettelijke deur te staren. Een door het onderbewustzijn ingegeven handeling deed me de sleutel van de aangrenzende bad kamerdeur in het sleutelloze slot van de logeerkamerdeur steken. Zonder enige moeite kon ik die sleutel omdraaien, de deur zwaaide open.Hadden we daar voor drie weken lang ettelijke nachten de kastkomedie opgevoerd! Maar de anti-climax kwam twee uur nadien. In de keuken bezig met het avond maal vond mijn vrouw achter een pan op de pannenplank nog een sleutel. Die van de logeerkamer. Advertentie 225 miljoen Russen. De bevolking van de Sovjet-Unie is volgens Tass in de eerste helft van 1963 met 1.700.000 mensen toe genomen tot ongeveer 225 miljoen. Verzamelaars. In Noord-Engeland is de po litiemacht gemobiliseerd voor de jacht op een bende kerkdieven, die zich in de afgelopen tijd heeft schuldig gemaakt aan diefstal van gewijde voorwerpen en ge waden uit meer dan dertig kerken. De politie vermoedt dat de dieven werken voor een fanatieke sekte van „duivel- aanbidders" of voor een verzamelaar die een privé-kapel wil inrichten. Marlon Branda. Van het plan van film acteur Marlon Brando om het komende weekeinde in de Amerikaanse stad Cam bridge deel te nemen aan demonstraties tegen de rassenscheiding, kan niets te recht komen. Hij is met spoed in een ziekenhuis opgenomen met een nieraan doening en zal daar wel enige tijd moe ten blijven. Honden en negers. Blijkens een Ameri kaanse reisgids bestaat in Danville (Vir ginia) wel gelegenheid voor logies voor honden die met een blanke baas rei zen, doch niet voor negers. Minister van justitie Robert Kennedy haalde dit aan, toen hij voor een Senaatscommissie verscheen. Onderzoek. In de Australische wildernis is de zwaarste conventionele springla ding aller tijden tot ontploffing gebracht, teneinde het effect van een kernontplof fing op militaire troepen en uitrusting te onderzoeken. De kracht van de imi tatie-kernbom is niet bekend gemaakt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1963 | | pagina 3