De
der sterkste slepers ter wereld
Schip zonder schoorsteen
trekt sterk de aandacht
-
„Willem Barendsz" is één
ONDER
DE ROOK
VAN MOKUM
nieuwe sleper
Meer slepers heetten
Willem Barendsz
Allerlei over de
lü*;
WOENSDAG 24 JULI 1963
Kort nieuws
Concurrentie
mm
Accommodatie
Nautische uitrusting
Lange afstand
Machinekamer
Aan de Parkkade in Rotterdam ligt
nu een imposante zeesleper, die de be
wonderende blikken trekt van vele Rot
terdammers, die toch heus wel wat ge
wend zijn. De „Willem Barendsz" van
n.v. Bureau Wijsmuller te IJmuiden is
een kloek schip en zelfs een verstokte
Rotterdamse Smit-supporter maakte op
een gegeven moment de opmerking:
„Het is een volwassen sleepboot". Het
nieuwe profiel van deze sleper laat dan
ook niet na de aandacht te trekken: het
is een schip zonder schoorsteen.
De „Willem Barendsz" zal zaterdag
27 juli tijdens de proefvaart van Rotter
dam naar IJmuiden aan de vloot van
Wijsmuller worden toegevoegd. Het
schip behoort tot de serie van vier zee
slepers, twee met vermogens van 2.950
p.k. en twee met vermogens van
5.375 p.k., die eind 1961 bij de Neder
landse scheepswerven werd besteld.
Advertentie
Tot voor kort lagen er enkele
plaatsjes onder de rook van Am
sterdam: Diemen, Amstelveen, Slo
ten, Ransdorp enz.
Maar nu ligt heel Nederland onder
de rook van Mokum. Onder de
geurige rook van die lekkere siga
ret in dat leuke pakje.
Overal waar sigarenwinkels zijn -
overal waar rokers en rookstcrs
wonen vindt men die sympathieke
sigaret.
En iedereen drukt z'n tevredenheid,
over dit feit uit met de woorden:
MOKUM ROKUM!
Dè sigaret voor Nederland,
'n Vondst... en 25 voor 1 gulden!
Kindje uit raam gevallen. In Rotter
dam is de bijna éénjarige Monica Punselie
uit de tweede etage van haar ouderlijke
woning aan de Paradijslaan gevallen. Het
kindje heeft kans gezien uit de kinder
stoel te klimmen, terwijl de moeder ever,
uit de kamer was. Daarna viel zij uit het
open raam en maakte een val van twaalf
meter. Zij werd naar een ziekenhuis ver
voerd, waar zij korte tijd later is over
leden.
Men moet niet denken, dat men bij
Wijsmuller maar lukraak bouwt: „We bou
wen heus niet van de winst", zoals direc
teur Arthur Wijsmuller het uitdrukt. De
zaak is echter dat men allerwege ziet
hoe in andere landen sterke slepers wor
den gebouwd, die mee willen delen in de
sleep-koek. De slepers worden steeds ster
ker en dan moet Nederland ook mee. Smit
toonde dat met zijn Zwarte Zee, Wijsmul
ler gaat dat doen met de Willem Ba
rendsz en straks met de Jacob vai
Heemskerk.
Als de Jacob van Heemskerk over en
kele maanden zal zijn afgebouwd zal de
wereldsleepvaart zes schepen hebben, die
sterker „zijn dan üflOO paar dekrach ten. Dat
zijn dan de Duitse „Atalantic" (5000
PK) en „Pacific" (8500 PK), de Ita
liaanse nog niet gedoopte Sleepboot die
voor Genue in aanbouw is van 6000 PK,
de Nederlandse „Zwarte Zee" (9000 PK)
van Smit en de Nederlandse „Willem
Barendsz" en „Jacob van Heemskerck"
(5375 PK) Er zijn echter nog tal van an
dere plannen en activiteiten te signaleren.
Japanners werken hard aan sleepprojecten
en in Polen en Joego-slavië is men ook
druk doende een vinger in de sleep-pap
te krijgen.
Voor de Nederlandse sleepvaart zal
't ar zodoende niet eenvoudiger op wor
den. Behalve de vlagdiscriminatie, die
het slepen van de ene haven naar de
andere in de Verenigde Staten, Frank
rijk, Algerije, Turkije en Brazilië al on
mogelijk maakt, krijgt men ook nog te
doen met een steeds sterkere concurren
tie van andere landen. Een positieve fac
tor is voorlopig de enorme Nederlandse
ervaring en de veelal gunstige assuran
tiepremies, gebaseerd op de goede Ne
derlandse reputatie. Als men in andere
landen echter ook grote sleep-prestaties
zou gaan verrichten, kon dit voordeel
wel eens gaan verdwijnen.
Daarom bouwen de twee «grote Neder
landse maatschappijen grote en sterke sle
pers, en dit tezamen met de schat van
ervaring moet de nationale positie voor
lopig toch wel sterk houden. Het is vol
komen begrijpelijk dat men bij Wijsmul
ler het volste vertrouwen heeft in de nieu
we serie slepers. De „Groningen" heeft
inmiddels trouwens al getoond, tot welke
prestaties het schip in staat is. De staat
van dienst van deze 2950 PK-sleper ver
meldt nu al drie sleepreizen op de Noord
zee, het slepen van een casco van een
mijnenveger van Rotterdam naar Livor-
no, van een drijvende krachtinstellatie van
Valencia naar Marsa el Brega in Libye,
en tenslotte het vlotbrengen van het Li-
berty-vrachtschip „Seacrest" (geladen met
schroot) bij Barcelona.
Het lijkt alsof men in een reactor
centrum beland is, maar de foto toont
toch echt een deel van de machine
kamer van de „Wilem Barendsz".
De „Willem Barendsz" in zijn element.
De proefvaart van de Willem Barendsz
zal zaterdag om half elf beginnen en om
vier uur in de middag zullen de IJmui-
denaren de sleper dan in de thuishaven
kunnen begroeten. De eerste week in sep
tember komt de beurt van de „Gelder
land" en over enkele maanden zal ook de
„Jacob van Heemskerck" in de vaart ko
men.
Het meest opvallend zullen bij het bin
nenkomen van de „Willem Barendsz" in
IJmuiden voor de toeschouwers ongetwij
feld de achtermasten zijn. De rook wordt
door deze masten verwijderd, zodat een
schoorsteen niet meer nodig is. Daardoor
Er zijn in de Nederlandse koopvaar
dijvloot nog twee schepen, die de naam
„Willem Barendsz" dragen. Het zijn de
26.840 ton grote walvisvaarder Willem
Barendsz" van de Nederlandse Maat
schappij v. d. Walvisvaart n.v. te Am
sterdam en de kustvaarder „Willem
Barendsz", 400 ton groot van H. hïberg
te Raamscfonkveer.
Gezagvoerder van de „Willem Ba
rendsz" is kapitein O. Edelenbosch, die
tot september 1961 het commando voer
de vp de zeesleepboot „Noord-Holland".
Eerste werktuigkundige is de heer H.
Hopman; eerste stuurman de heer A.
Christiaans, allen uit IJmuiden.
De „Willem Barendsz" werd bij de
Scheepswerf De Klop te Sliedrecht te
water gelaten op 22 maart 1963 door
mevrouw M. A. A. Bührmann-Klop-
per, echtgenote van de burgemeester
van Velsen.
Nu de sleper in Rotterdam ligt,
komen daar tal van oude bekenden aan
boord. Zo zag men woensdagmorgen
de oud-kapiteeins Arie van Dorp,
Kalkman en De Vos.
Wanneer de proefvaart van Rotter
dam naar IJmuiden kan doorgaan
(weersomstandigheden zouden de tocht
over zee voor tal van gasten minder
plezierig kunnen maken), zal het
„Voorwaarts"-korps bij aankomst te
IJmuiden voor een muzikale noot zor
gen. Het korps vertrekt half vier zater
dagmiddag van het Velserduinplein;
de aankomst van de „Willem Ba
rendsz" aan de sleepbootsteiger te
IJmuiden is omstreeks 4 uur 's middags.
Op 31 juli en 1 augustus zal de „Wil
lem Barendsz" een bezoek brengen aan
Londen en afgemeerd liggen in Lon-
don-Dock.
twee achtermasten op het sloependek, die
naar elkaar toe reiken en op zestien me
ter boven de zeespiegel met elkaar ver
bonden zijn door een verbindingsconstruc
tie, waarop de steng is geplaatst. De af
gewerkte gassen van de motoren worden
via kanalen in de masten afgevoerd. Een
schoorsteen ontbreekt; er is nu ruim uit
zicht naar het werkdek, naar het achter
schip, naar de sleep.
Andere uitrusting op de dekken is de
laadboom met een hefvermogen van 3 ton
tegen de masten; een roeireddingsboot
voor 26 personen en een motorredding
boot voor 23 personen. De laatste kan ook
worden gebruikt bij bergingen of hulpver
leningen om verbinding tot stand te bren
gen. Voorts zijn zelf-opblaasbare rubber-
vlotten aan boord. Achter op het brug
dek tussen de achtermasten is het 2000
watts zoeklicht geplaatst, dat tevens als
Door de tweepotige achtermast is het
uitzicht naar achteren zeer ruim, een
belangrijke factor op een sleepboot.
- t"
heeft men ook een uitstekend uitzicht naar
achteren verkregen.
De Willem Barendsz is 52.80 meter
lang, 10 meter breed en 5 meter hol. Het
schip is uitgerust met een vaste schroef,
voorzien van straalbuis, en twee roeren.
Het schip meet 658 ton bruto en werd
gebouwd door de scheepswerf De Klop te
Sliedrecht, in samenwerking met de
scheeps- en werktuigbouw L. Smit en
Zoon n.v. te Kinderdijk, onder toezicht en
volgens de voorschriften van Lloyd's Re
gister of Shipping voor de hoogste klasse
100 A I (towing services).
VRUMONA FABRIEKEN - BUNNIK
FoDa-625
leggen (of anderhalf maal rond de aar- een Vaste bergingspomp met een capaci-
de) zonder een haven aan te doen om te teit van 900 ton water per uur, een ver
bunkeren. Bij lange verblijfsduur op zee rieelkast met aansluitingen voor acht
kan een motorsurvey op zee worden uit
gevoerd.
De bediening van de naast elkaar opge
stelde hoofdmotoren hierdoor werd een
korte machinekamer verkregen en de
koppeling vindt plaats van een centraal
bedieningspaneel af. Op dit paneel zijn ook
alle controiemeters en lampen aange
bracht. Voor in de machinekamer staat de
batterij van 4 GM-hulpmotoren, waarvan
er twee zijn voorzien van een brandblus-
brandslangen en een waterkanon, dat
zowel aan bakboords- als aan stuurboords
kant kan worden opgesteld.
De zesendertig opvarenden, die de „Wil
lem Barendsz" aan boord kan hebben
waarbij slaapplaatsen voor acht runners
en enkele reserve-kooien voor een loods,
pomp. De vier dynamo-aggregaten, elk bergingsinspecteur of een dergelijk
met een capaciteit van 80 KVA leveren de jemand zÜn over vier dekken onderge-
380-220 Volt draaistroom; voor noodgeval- bracht in hutten, die alle air-conditioned
len is een diesel dynamo-aggregaat geïn- 7^n ,en aan de inrichting waarvan veel
stalleerd. De daarbij behorende motor 7j?T? 's besteed. De binnenhuis-architect L.
kan ook worden benut voor de duikcom- Kolpa uü Sliedrecht gaf hiertoe de kleu-
pressor. ren" en inrichtingsadviezen. De wastafels
De „Willem Barendsz" behoort tot de 7^n vo°rzien van warm en koud stromend
eerste serie van vier zeesleepboten met water, a'ie hutten zijn TL-verlicht en aan-
draaistroom, waaraan in verband met de gesloten op het centraal antennesysteem
hedendaagse ontwikkeling van het hulpbe- vaJ} de «Willem Barendsz."
drijf aan boord van schepen de voorkeur is f ls °P brugdek één hut voor de
gegeven in verband met verminderde on- '°°ds; op het sloependek zijn éénper
derhoudskosten en kleine afmetingen.
soonshutten voor de gezagvoerder (met
Vele onderdelen van de machinekamer dagverblijf en slaaphut), voor de eerste
zijn dubbel geïnstalleerd ter verkrijging uurman ,e.n radiotelegrafist; op het
hoofddek eenpersoonshutten voor de kok,
eerste, tweede en derde werktuigkundige,
tweede stuurman en een hut voor twee as-
van extra bedrijfszekerheid.
Tot de nautische uitrusting van de „Wil
lem Barendsz" behoren de modernste mid-
sistent-werktuigkundigen eri/of leerling-
I stuurlieden. Er zijn verder een hospitaal
voor twee man, vier hutten voor twee ma-
delen, zoals gyrokompas, automatische I trozen of jongens, een driepersoonshut, een
roerganger met koersrecorder, radar, echo- hut voor de bootsman en een verblijf voor
lood, Decca-plaatsbepalingsapparatuur, acht runners.
electrische log. De „Willem Barendsz" De accommodatie bestaat verder uit een
heeft een electrisch hydraulische stuurma- messroom voor twaalf bemanningsleden op
chine van Jaffa-Utiecht. Telegrafen zijn het hoofddek naast de kombuis en een
aangebracht op, naast en in de brug. messroom met rooksalon-hoek voor acht
De „Willem Barendsz" beschikt over officieren op het sloependek. Beide mess
een eigen telefoon-centrale, zodat de be- rooms zijn van ijskasten voorzien,
langrijkste punten in het schip telefonisch De kombuis met daaronder gelegen
bereikbaar zijn. Voorts is het talk-back- het proviandruim met koel- en vriescel-
loudhailer-systeem toegepast waar door len is modern uitgerust. Via een door-
ook een praktisch en betrouwbaar commu- geefluik naar de bemanningsmessroom
nicatiemiddel is verkregen. kan de maaltijd worden doorgegeven. In
Het radiostation van de „Willem Ba-1 de ruimte, waar de douches en de toilet
ten zijn aangebracht, is ook de automati-
De marconist heeft op de nieuwe sle
per een zeer ruime radiohut tot zijn
beschikking. De mogelijkheden zijn er
uitgebreider dan die op de modernste
oceaanstomers.
sche wasmachine opgesteld.
De zeesleepboot werd ontworpen in nau
we samenwerking met het Scheepsbouw
kundig Proefstation te Wageningen en vol
gens de voorschriften van de Scheepvaart
inspectie. De „Willem Barendsz" is voor
al gebouwd voor het slepen over lange
afstanden van zware objecten, voor snelle
hulpverlening aan de zeescheepvaart en
voor bergingen. De zeesleper heeft een
kniklijn halverhoogte de waterlijn en het
bakdek, waardoor bij het in de zee op-
stomen het water beter van het schip
wordt „afgeduwd".
Het uiterlijk van de „Willem Barendsz"
wordt daarnaast vooral bepaald door de
Suezkanaal-zoeklicht op 't voorschip kan
dienst doen. Verder zijn nog twee 1000
Watts zoeklichten op de brug beschikbaar.
De „Willem Barendsz" beschikt over
een machinevermogen van 5.375 IPK,
waarmee een vaart kan worden bereikt
van 15 mijl per uur. De voortstuwingsin
stallatie bestaat uit twee Werkspoor 2
taktmotoren, met oplading, type TEBS
290, die via schakelbare Hydroflex Air-
flex hydraulische koppelingen verbonden
zijn aan een dubbele tandwielkast met
één uitgaande as, die gekoppeld is aan
een asleiding met vaste schroef. Ter ver-
hogirig van de manoeuvreerbaarheid zijn
twee roeren aangebracht. Snel manoeuvre
ren kan reeds geschieden door één motor
in vooruit-stand en de andere motor in
achtpruit-stand te laten draaien en beide
afwisselend te gebruiken.
De „Willem Barendsz" heeft een bijzon
der grote actieradius. Er is een zoetwa-
ter-distilleerapparaat geïnstalleerd, zodat
drinkwater niet behoeft te worden meege
nomen. De bunkerruimte is nu zo groot,
dat deze zeesleepboot 32.000 mijl kan af-
De motorzeesleepboot „Willem Barendsz"
is niet de eerste van deze naam in de Ne
derlandse zeesleepvaart. Reeds in het jaar
1919 gaf Kapitein Johs. F. Wijsmuller, op
richter van de N.V. Bureau Wijsmuller
de naam van deze bekende zeevaarder
ontdekkingsreiziger aan het sterkste en
grootste schip van de IJmuidense zee-
sleepvloot van toen' de 7Ó0 IPK sterke,
in 1919 gebouwde en 305 ton bruto meten
de „Willem Barendsz". Nog datzelfde jaar
werd dit schip naar Frankrijk verkocht
om daar in de vaart te komen als de
„Typhon". In 1923 werd het schip door
verkocht naar Italië, waar het in de twee
de wereldoorlog in Duits-Italiaanse dienst
is gezonken.
De tweede „Willem Barendsz" werd
gebouwd in 1921, was 515 ton bruto groot
en was 1200 IPK sterk. Dit was een zee
sleper van het type, dat een zeer grote
bunkercapaciteit voor die tijd had (4000
mijl slepend) en dat zeer sterk heeft bij
gedragen tot de vestiging van de naam
van de Nederlandse zeesleepvaart over de
gehele wereld.
Samen met de sleepboot „Gelderland"
werd hét droogdok MOP van Emden naar
Buenos Aires gesleept in het jaar 1922;
daarna werd een droogdok van Nederland
naar Soerabaia gebracht; baggermateri-
aal van Nederland naar Zuid Amerika; en
rendsz" is uitgerust met de krachtigste!'1} de Jarcn '924 en 1925 een van de lang-
radio-telegrafie en telefoniezenders, VHF- ,uen zwaarste reizen, ooit in die jaren
radiotelefonie en een radio-richtingzoeker. vo'"rac"h onder bevel van kapitein D.
Verbindingen over de gehele wereld kun- Moerman Den Helder: 't Sabangdroog-
nen worden tot stand gebracht. do* van Nederland naar Sabang, aanslui
tend baggermateriaai van Soerabaia naar
0/_ [Melbourne en daarna aansluitend de uit-
i3ieepner gebrande „City of Singapore" van Ade-
laide, Australië, naar Rotterdam.
De sleeplier van de „Willem Ba- In de jaren 1926 en 1927 lag de „Wil-
rendsz is uitgerust met twee trom-1 lem Barendsz" II op bergingsstation bij
mels, die 1.000 en 700 meter draad, res- Brest. Inmiddels was in 1923 de oprichter
pectievelijk 6l/i" en 6" omtrek kunnen van de N.V. overleden en werd in 1927 de
bevatten. Op de hoofdas van de sleep- „Willem Barendsz". tegelijk met 3 andere
lier is een kop gemonteerd om zware zeeslepers, door de toenmalige directie
trossen binnen te halen. De „Willem Ba- verkocht aan L. Smit Co's Internationa-
rendsz heeft bijvoorbeeld een 22-duims le Sleepdienst, waardoor deze maatschap
manilla rekker aan boord, lehgte 90 me- pij daarna in staat was het Singapore-dok
ter. De omtrek var. deze tros is in cm: te verslepen. De „Willem Barendsz" kreeg
54 cm. De doorsnee 17 cm. de naam „Ganges". Op 18 japuari 1952
Beide trommels van de sleeplier hebben stranade het schip bij Hoek van Holland,
een hydraulisch bediende reepgeleider. werd geborgen en later gesloopt in Krim-
Zowel trommels als de kop kunnen onaf- pen aan de IJssel-
hankelijk worden gebruikt, zodat de „Wil
lem Barendsz" met drie slepen tegelijk Pools ereveld. Aan de Ettensebaan in
kan werken. Naast de genoemde sleepdra- Breda heeft burgemeester dr. R. Geuljans
den is veel reservemateriaal aan boord, het nationale ereveld voor in Nederland
waarbij reserve-sleepdraden. gesneuvelde Poolse militairen geopend.
Voor bergingen en hulpverleningen heeft Ruim 150 van de 600 Poolse gevallenen, die
de „Willem Barendsz" een uitgebreide in ons land begraven liggen} zijn naar dit
hoeveelheid materiaal aan boord. Er is1 ereveld overgebracht.
Advertentie
