f
I
ZEISS IKON
PANDA EN DE MEESTER-KIEKER
Eiland aan de wandel
Strandvoogd Toxopeus klaagt: „ze
laten de boel gewoon wegspoelen"
GROEN CO
ASPIRIN©
ISMAD in de Hooglanden
iff!
Droomhuis te koop
4
Observatie-satelliet
gelanceerd vanaf
moederkunstmaan
IIP
Eiland op drift
Nieuwe kansen
Op dood spoor gezet
„De schoen knelt1'
VRIJDAG 26 JULI 1963
11
mmmmm
Ons vervolgverhaal
EEN SPEURDERROMAN VAN JOHN MARSH
Australiër vindt
blindengeleidestokuit
West-Duitser Sigried Lude
de snelste typist
C0NTINA
f139.-
Centrale verwarming
Duiker oliebranders
vakantie, goede reis!
daar staat BAYER achter
k__
I
417
„Nee nee, meneer, niet doen. Ik zal
het zeggen. Goed beschouwd, waarom
zou ik dat kleine kreng sparen?"
„Nou, en?"
„Een paar minuten geleden zag ik
hem tussen de bomen lopen. Hij
heeft mij niet gezien. Ik dacht dat
hij ook aan het zoeken was naar
u".
„Was hij alleen?"
„Nee, Max was bij hem."
„Welke kant ging hij uit?"
De man duidde met een ruk van
zijn hoofd achter zich. Felton keek
Timberley aan. „Breng jij hem het
kasteel in," zei hij. „Ik heb belang
rijker dingen te doen."
Hij rende het bos al in, genoot van
de lichaamsbeweging, waartoe hij
weer in staat was en was vastbeslo
ten de chef de voet dwars te zetten,
indien hij trachtte te ontsnappen aan
de straf die hem wachtte.
Het was hem niet duidelijk, op wel
ke manier de vluchteling het eiland
dacht te verlaten, maar hij kon een
boot aan het uiteinde van het eiland
je hebben liggen. Als hij een flinke
voorsprong wist te krijgen, zou hij
de bergen kunnen bereiken, waar
geen wegen waren en toch nog naar
de kust kunnen komen.
Al zou het niet gemakkelijk zijn het
land uit te komen, er waren talrijke
kleine inhammen, waar een boot op
hem kon wachten. Met zijn mensen
in Londen moest hij zich per radio
over Fazia hebben onderhouden en
het zou hem dus niet moeilijk vallen
anderen, die hem moesten halen, een
codebericht te zenden met vermelding
van de plek, waar zij hem konden
vinden.
Een ogenblik later bleef hij staan.
Voor zich uit hoorde hij niets tussen
de bomen. Wie weet, liep hij in de
verkeerde richting! Inmiddels konden
de dwerg en zijn handlanger de boot
bereikt en in het water geschoven
hebben. Misschien waren zij al aan
het eerste deel van hun tocht begon
nen. Hij rende verder. Tenslotte was
het eiland maar klein. Hij moest nu
spoedig de uiterste punt bereikt heb
ben.
Hij liep door, maar plotseling bleef
hij weer staan toen hij een flauw
kreunen vernam. Terwijl hij behoed
zaam stap voor stap verder ging, 'Strui
kelde hij haast over een mannenli
chaam, dat ten dele schuilging in het
hoog opgeschoten vochtig gras onder
de bomen.
Hij bukte zich. Het was Max. Hij
was neergeslagen. Een straaltje bloed
liep langs zijn wang.
Max was nog min of meer bij ken
nis, maar toen Felton hem vroeg waar
de baas was gebleven, brabbelde hij
onsamenhangende woorden.
Felton richtte zich op en rende door.
Om een of andere reden had de baas
vriend Max als een blok aan het been
beschouwd. En daarom had hij hem
bij de eerste kans die hem geboden
werd een tik op het hoofd gegeven.
Geleidelijk werd het geboomte ijler.
Een met gras begroeide glooiing daal
de flauw af naar de over.
En midden op dat gras stond een
helikopter!
Felton zag de chef naar het toestel
rennen, en hoorde hem iets roepen
tegen een man die aan de rand van
het water stond. Zijn stem klonk
verstikt en uitgeput. De man keek
min of meer verbluft om. Hij droeg
vliegkleding en een helm zwaaide
losjes heen en weer in zijn hand. Zo
dra hij zag wie hem riep, rende ook
hij naar zijn toestel. De dwerg leek
kleiner dan ooit naast de lange zware
gestalte van de vlieger. Hij zwaaide
heftig met zijn armen, alsof hij de an
der moest overtuigen dat een snel ver
trek dringend geboden was. Felton
schatte, dat hij geen honderd meter
van het tweetal verwijderd was. Hij
besefte ook, dateer geen seconde meer
te verliezen viel en rende wat hij
kon om snel ter plaatse te zijn, daar
bij de revolver goed zichtbaar in zijn
rechterhand klemmendde.
De dwerg stond met de rug naar hem
toe en de piloot van de helikopter zag
hem het eerst. Hij zei iets tegen de
chef en deze keerde zich ogenblikke
lijk om. „Handen omhoog" schreeuw
de Felton, nog steeds rennend om bin
nen schootsafstand te komen.
De baas aarzelde, maar deed wat
hem bevolen werd. Zijn stopverfach
tig gezicht vertoonde geen enkele uit
drukking, maar zijn ogen hadden een
kwaadaardige gloed.
„Het spel is uit," zei Felton. „Jam
mer voor je, dat je geen vijf minu
ten eerder was. Dan was je nog weg
gekomen."
De baas leek wel trek in een babbel
tje te hebben. „Ach, Felton één par
tij moet nu eenmaal verliezen", zei hij
op zachte en beminnelijke toon en op
zo'n antwoord had Felton niet ge
rekend. Hij had verwacht dat de dwerg
zijn zelfbeheersing zou verliezen, woe
dend zou worden, een driftaanval zou
krijgen, maar dat hij zich zo gewillig
in het onvermijdelijke zou schikken
nee, dat niet.
Hij keek vluchtig naar de piloot, die
naar iets achter hem leek te sta
ren en plotseling drong het tot hem
door, wat dat betekende. Felton maak
te zichzelf uit voor de grootste idioot
ter wereld, en keerde zich om.
Compton was uit het bos te voor
schijn gekomen. Ook hij hield iets in
zijn hand. Iets dat glinsterde in de
eerste stralen van de zon, die een
ogenblik tevoren boven de oostelijke
bergen was opgekomen.
„Laat maar vallen, Felton", zei de
chef zacht, en hij duwde Felton zijn
eigen revolver in de ribben.
Zwijgend wachtten de drie mannen
Comptons nadering af. Er lag een on
aandoenlijke uitdrukking op diens hoe
kig gezicht. Maar Compton keek nau
welijks naar Felton. Zijn volle aan
dacht was op de dwerg gericht.
„Mooi gedaan, Compton" zei deze
zeer voldaan en zijn afstotend ge
zicht vertrok zich tot een grijns van
opluchting en ook van verrukking, om
dat de kansen plotseling gekeerd wa->
ren.
Nog altijd zei Compton niets. Fel
ton, die hem aandachtig in het oog
hield, besefte dat er iets zonderlings
aan de hand was. Compton zag er niet
uit als een man, die juist zijn, baas
had gered en zich verheugde op het
vooruitzicht de veiligheid tegemoet te
vliegen.
„Ruimte volop voor ons drieën" zei
de baas met zijn schelle opgeruimde
stem. „Eerst zullen wij die arme stak
ker uit zijn lijden helpen". Hij liet
zijn woorden vergezeld gaan van een
pijnlijke por in Feitons toch al gevoe
lige ribben en dan zal Carlo hier
ons uit dit verlaten oord wegbrengen.
Wij zullen al heel ver weg zijn, eer
zij die kans krijgen ons tegen te hou
den. En daarna nu ja, ik heb nog
al wat vrienden in Londens hoogste
kringen."
„Jij was van plan ons achter te la
ten, hè?"
Eindelijk liet Compton zijn stem ho
ren. Die stem klonk moordend kil. De
slappe mond van de dwerg viel open.
De beschuldigende klank in de stem
van Compton was hem niet ontgaan.
„Het ging op het laatst zo hals over
kop," zei hij. „Ik moest de benen
nemen. Ik zou je natuurlijk gewaar
schuwd hebben, als ik dat gekund
had."
„Jij bent nooit van plan geweest ook
maar iemand te waarschuwen", zei
Compton op dezelfde kille toon. „Ga
opzij, Felton,"
Felton had geen keus en ging opzij.
De dwerg staarde de man in de
ogen, die hij van normaal menselijk
wezen had doen afglijden naar een aan
verdovende middelen verslaafde stak
ker. Toen liet hij een schelle angst
kreet horen.
„Nee Compton, doe nu geen stom
miteiten," riep hij en richtte zijn re
volver.
(Wordt vervolgd)
r
X
Charles Croker, een zestigjarige
inwoner van Essendon een voorstad
van Melbourne heeft in zijn vrije
tijd een rolstok voor blinden uitge
vonden, waarop hij thans wereld-
patenten heeft aangevraagd.
De stok bestaat uit een buigzame
aluminium buis, waaraan van onder
een telescopisch loopwieltje bevestigd
is. Bij trottoirbanden, putten en an
dere oneffenheden op het pad van
de blinde zakt dit wieltje door zijn
eigen zwaarte naar beneden totdat
de stok stuit op een remstrip. Voor
obstakels als muren, hekken en der
gelijke zijn er twee zijdelingse „voel
horens" metalen stroken van 20 cm
lengte gemonteerd die een bel of
een zoemer in werking stellen zodra
zij ergens tegen stuiten. Boven het
rubber handvat zit ook een smalle
flexibele aluminiumstrook, die de
blinde in zijn mouw verbergen kan
en die door de wisselende druk
tegen zijn onderarm hem direct
waarschuwt als er een of andere sta-
in-de-weg geraakt wordt. Croker, die
zelf niet blind is, heeft uitvoerig met
zijn „blindengeleidestok" geoefend en
hij beweert dat de gebruiker op den
duur nauwkeurig leert „voelen" hoe
het mechanisme op verschillende
soorten obstakels reageert. Vlak on
der het handvat bevindt zich boven
dien een flikkerlicht, gevoed door een
ingebouwde droge batterij, die de ge
bruiker duidelijk als blinde identifi
ceert, hetgeen het gebruik van de
stok ook bij duisternis mogelijk
maakt. Croker beweert dat zijn stok,
in massa-produktie vervaardigd, niet
duurder hoeft te komen dan ongeveer
32,50.
N.V.O.
HET „RONDE HUIS" van de Ameri
kaanse acteur Jackie Gleason is te koop.
Voor de vraagprijs van 800.000 dollar
(plm. 2,9 miljoen gulden) biedt het om.:
twee ronde bars, een enorm rond bed,
een t.v. toestel boven dat bed, een pro
jectiescherm van drie bij vier meter, een
cilindervormige kuip met glazen vloer voor
het staande nemen van baden, een marme
ren dansvloer, open haarden voor hem en
haar, een „hi-fi"-grammofoon met 400 pla
ten, een elektrisch orgel, een bridgekamer,
een biljardkamer. Bij de bouw is 250 ton
Carrarisch marmer verwerkt.
Jackie liet zijn droomhuis in 1959 bouwen
Vrijwel alles is rond. Behalve de speel
tafel zijn alleen de tv-toestellen, die op
de meest onverwachte plaatsen uit meube
len en plafonds tevoorschijn komen, hoe
kig. Het huis, dat 65 km ten noorden van
New York aan de Hudson-rivier ligt, is
zowel van binnen als van buiten ongewoon.
Het heeft twee verdiepingen die geheel
met glimmend gepolijst hout betimmerd
zijn. Het is in de rotsen gebouwd op een
helling die afloopt naar een terrasje met
vijver.
Gleason wil zijn huis verkopen omdat
hij „geen tijd heeft om er te wonen". Hij
is meestal in Hollywood. Het huis heeft
hem 1 miljoen dollar 3,6 miljoen) ge-
kost.(A.P-).
PRAAG (AFP) In Praag zijn ter
gelegenheid van het 25ste congres van de
Internationale Federatie van Typisten en
Stenografen wedstrijden gehouden, waar
bij de Westduitser Sigried Lude de snel
ste machineschrijver bleek te zijn met
16.797 aanslagen in een half uur. De prijs
voor de hoogte accuratesse ging naar de
Tsjechoslowaakse Marie Bobkova, die
4.796 foutloze aanslagen deed in tien minu
ten. Bij de stenografen kreeg de Bulgaar
Anton Makariev de prijs met 525 letter
grepen en 26 strafpunten.
Advertentie
camera met
wereldgarantie
42. „Hou toch eens op over eten," zei de witgejaste
geërgerd, „u weet toch dat ik nooit eet als ik met
iets nieuws bezig ben? Eet zelf maar op wat u klaar
gemaakt hebt!" „Maar we hébben niets klaarge
maakt!" riep staatsvijand nummer 1 op wanhopige
toon. „Nou, wat zeurt u dan?" vroeg de wetenschaps
man. Terwijl dit onvruchtbare gesprek gaande was,
friemelde Panda zenuwachtig aan het touw van de zak.
„Als ik het nu maar gauw los krijg," prevelde hij,
„straks zien ze me, en dan is het te laat. Op dat
moment liet het touw zich ontwarren en enkele secon
den later stak het hoofd van de fotograaf uit de zak op.
„Vlug, meneer de Meester-Kieker," fluisterde Panda
gejaagd, „als we gauw zijn kunnen we ontvluchten. Ze
letten nu niet op ons." Doch de Meester-Kieker maakte
geen aanstalten om zich geruisloos in veiligheid te stel
len. „VLUG PANDA!" riep hij uit volle borst, „MAAK
EEN FOTO VAN MIJN LIJDENSTREKKEN!" Dit ge
roep bleef niet onopgemerkt.
ONRUST OP R0TTUMER00G
ROTTUMEROOG, het kleinste van
de zes Nederlandse Waddeneilanden, is
ten dode opgeschreven. Dat is althans
de mening van de strandvoogd-kust
wachter Jan Toxopeus, die de toekomst
van „zijn" eiland een wandelend
brokje zand en slik met een oppervlakte
van nauwelijks vier vierkante kilometer
somber inziet.
Hij is de overtuiging toegedaan, dat
dit paradijsje in de Waddenzee een ver
loren stukje Nederland is dat zijns in
ziens al van hogerhand is afgeschreven.
Onomwonden verklaart hij, dat men
Rottumeroog „gewoon laat wegspoelen".
Die „men" zijn dan de mensen van
Rijkswaterstaat, en met name van de
Dienst Landaanwinningswerken, die
zetelt in het Groningse Baflo. Strand
voogd Jan Toxopeus meent, dat „Baflo"
de zandplaat Rottumerplaat (tussen
(Schiermonnikoog en Rottumeroog) be
langrijker acht dan zijn eiland en dat
dit laatste eiland in de toekomst
letterlijk en figuurlijk plaats moet
maken voor de genoemde zandplaat. Die
plaat wordt (volgens Toxopeus) wèl be
schermd en dat steekt hem, juist nu er
kansen zijn dat zijn Waddeneilandje
„ontdekt" zal worden door het massa
toerisme.
DE HOOP van de strandvoogd is nu ge
vestigd op Staatsbosbeheer, dat het eiland
broedplaats voor duizenden vogels
naar zijn mening zal kunnen exploiteren
als natuurbeschermingsgebied. Bovendien
zal zijns inziens Rottumeroog van groter
betekenis kunnen zijn voor de landaan
winningswerken in de Wadden en als na
tuurlijke golfbreker voor de kust van Gro
ningen en van Friesland dan dat wat hij
die miserabele zandplaat noemt.
Deze week heeft mr. C. L. W. Fock, com
missaris der koningin in Groningen, een
werkbezoek aan Rottum gebracht. Het
echtpaar Toxopeus en hun twee nog op
het eiland wonende kinderen Hendrik Jan
en Wiepkje hebben hun gast deelgenoot
gemaakt van hun verontrusting en veront
waardiging, omdat de toekomst van Rot
tumeroog voor hen zo onzeker is, maar of
het helpen zal?
STRANDVOOGD Jan Toxopeus in de
zesde graad nog familie van minister mr.
E. H. Toxopeus, windt er geen doekjes om
als hij spreekt over zijn problemen. „Men
laat het eiland wegspoelen en dat is echt
iets voor Nederland", zo stelt hij, zonder
overigens deze stelling uitvoerig te ver
duidelijken. Sinds 1936 oefent hij zijn hui
dige functie uit. Hij volgde in dat jaar zijn
vader op, die van 1908 tot 1936 strandvoogd
en kustwachter op Rottumeroog is ge
weest.
Of zijn achttienjarige zoon Hendrik Jan
ooit zijn vader zal opvolgen is een open
vraag. Een vraag, die de gehele „beman
ning" van Rottumeroog, want zo spreekt
de voormalige stuurman van de grote
vaart over de huidige bewoners van het
eiland, bezig houdt. Onrust dus op Rot
tumeroog, het meest oostelijke en minst
belangrijke van de zes Waddeneilanden.
Het behoort onder de Groningse gemeente
Warffum, ligt 22 kilometer uit de kust ten
noordwesten van het Uithuizer Wad en
bestaat uit lage, met helm dichtbegroeide
duingronden en in het oosten uit een plaat,
die zich langzaam naar het oosten uit
breidt.
DIT „WANDELEN" geschiedde tot voor
enkele jaren met een „snelheid' 'van drie
endertig meter per jaar, want zo groot was
aan de westzijde van het eiland de afslag
en aan de oostzijde de aanwas. De laatste
zes a zeven jaar is de afslag volgens Toxo
peus minder groot. Nu verplaatst het
eiland zich nog slechts 15 tot 20 meter per
jaar.
Niet alleen de snelheid, van dit wan
delen, ook de „koers" is veranderd. Was
deze tot voor enkele jaren oost, thah,s richt
het eiland zich zuidoost en koerst het aan
op de Groninger Waddenkust.
DE VERMINDERDE afslag enerzijds en
een gewijzigde afstroming van het Wad
denwater bij eb naar de Noordzee doet de
heer Toxopeus veronderstellen, dat grote
veranderingen (en daarmee economische
ontplooiing) voor Rottumeroog mogelijk
zijn. Een handhaving van de huidige geo
grafische positie van het eiland zit er naar
zijn mening dik in, „maar wat je niet
onderhoudt gaat achteruit", zegt hij bitter.
Dat de Dienst Landaanwinningswerken
de Rottumerplaat zich meer gelegen laat
liggen aan" het onderhoud en de instand
houding van „de plaat" en Rottumeroog
verwaarloost, acht hij betreurenswaardig.
Voor het eiland, voor zijn gezin en voor
zijn gevoel voor traditie: hij zou graag
zijn zoon Hendrik Jan ook eens als strand
voogd-kustwachter zien.
ZO STAAT HET in zijn aanstellingsbrief:
de strandvoogd heeft te zorgen voor het
onderhoud en de instandhouding van het
eiland. Jan Toxopeus is nu van deze taak
ontheven. De Dienst Landaanwinnings
werken heeft zijn taak overgenomen en
personeel van deze dienst plaatst nu het
rijshout en plant het helmgras. „Het gaat
nu alles zo'n beetje buiten mij om", aldus
de strandvoogd. Hij verricht nu wat „akke
vietjes" waarmee hij dan onder meer be
doelt de stroomvoorziening op het eiland
en de mobilofoonwacht. In het seizoen
zoekt hij voornamelijk meeuwe-eieren, om
die in grote hoeveelheden op het vaste
land te verkopen. In Noord-Groningen
wordt deze Rottumeroogse uitvoer op hoge
prijs gesteld.
Dat de strandvoogd geen taak meer
heeft, die direct verband houdt met de
onderhoudswerkzaamheden, geeft hem een
onaangenaam gevoel. „Het is een heel zure
appel", zo zegt Toxopeus, die zich ietwat
teveel begint te voelen. Dat het onderhoud
van het eiland nu door anderen wordt
uitgeoefend vindt hij erg. Nog erger vindt
hij het, dat dit in zo geringe mate ge
beurt. Slechts enkele weken per jaar
werkt „Baflo" op Rottumeroog, zo rekent
hij de bezoeker voor. Hijzelf werkte dag
na dag, jaar in en jaar uit op het eiland,
waar zijn vaders en zijn levenswerk nu
aan de golven wordt prijsgegeven.
„MEN MOET geen oude schoenen weg
gooien, voor men nieuwe heeft", meent
Jan Toxopeus. Hij vraagt zich af of de
nieuwe schoen in casu de Rottumerplaat
wel zal passen. Bij de storm van 16 fe
bruari van het vorige jaar ging die nieuwe
schoen al even danig knellen. De wind
sloeg fikse gaten in de nieuwe stuifdijk op
de plaat. „Ik moet nog zien, dat die van
Baflo het daar houden", verzucht de
strandvoogd. En in die zucht ligt iets op
gesloten van zijn hoop op betere tijden
voor Rottumeroog. „Dat, waar ik het hele
leven voor heb gegeven, wordt nu afge
broken", zegt hij. Het tot dusver door hem
verzorgde rijksvervoer van de vaste wal
naar het eiland en omgekeerd is voor hem
al verleden tijd, de peilwerkzaamheden op
het wad worden nu ook door anderen ver
richt en de meetlat voor het opmeten van
het strand behoeft hij al evenmin langer
te hanteren. Strandvoogd Toxopeus voelt
zich op dood spoor gezet. Zich steeds af
vragende, waarom „Baflo" de tekentafel
belangrijker vindt dan ruim 55 jaar fa
milie-ervaring bij de instandhouding en
het onderhoud van Rottumeroog, geeft hij
daarop zelf het antwoord. „Ik zal wel niet
meer passen in het systeem, omdat het in
stituut van strandvoogd voor Baflo uit de
tijd is
<*4 M*#*
De familie Clark in de Amerikaanse
staat Michigan heeft een oud
potkacheltje tot brievenbus gepromo
veerd. De kranten kunnen blijkens het
opschrift in de kachelpijp gestopt
worden, de brieven in de bus daar
onder. Rekeningen mag de postbode
rechtstreeks in de kachel stoppen
Advertentie
BLOEMENDAAL
TELEFOON 54855
WASHINGTON (Reuter) Ter verkrij
ging van gegevens over de straling in de
ruimte, heeft de Amerikaanse luchtmacht
op 27 juni een kunstmaan in een baan
om de aarde gebracht, waarvan vier da
gen later door een signaal van de aarde
de eigenlijke waarnemingssatelliet werd
losgemaakt en in een baan om de aarde
werd gebracht.
Dit is pas thans op een persconferentie
in Washington bekendgemaakt.
De satelliet, die een eigen aandrijfme
chanisme had, kwam in een baan met als
hoogste punt 4100 kilometer en als laagste
332 kilometer.
Desgevraagd werd meegedeeld, dat de
satelliet toevalligerwijze ook wel gegevens
zou kunnen verzamelen over geheime kern
proeven.
Advertentie
y
