Nederland verliest op 1 augustus de
beide Drostambten Elten en Tudderen
GRENSCORRECTIES WORDEN
ONCEDAAN GEMAAKT
VRIJDAG 26 JULI 1963
9
001'ti jworden verbonden ^et posthuis van de Nederlandse rijkspolitie waar nu de Westduitse douane wordt gevestigd.
1
Van 1949 tot 1963 hebben de heren Stevens (links) en gemeentesecretaris Welling (rechts) met een assistente gewerkt
op het gemeentehuis van Elten.
Het gemeentehuis te Elten dat „een andere heer" verwacht.
Het dorpsplein van Elten waar vrijwel niets is veranderd.
flfiSi «i
iffiiMf
IjMffi 4 irltHöiÜÖHfc
De bordjes worden verhangen: Rijkspolitie Groepscommandant te Tudderen
wordt grenskantoor van de Westduitse douane.
OP 1 AUGUSTUS worden Elten en
Tuddem weer Duits. Elten was het be
kendste grenscorrectiegebied bij de
Nederlanders, die er hoewel er weinig
te zien was 's zomers bij drommen
kwamen kijken. Tuddem genoot minder
belangstelling, hoewel het een gebied
van 41.500 hectare omvatte, de zo ge
noemde Zelfkant met zeven gemeenten:
Tuddem, Millen, Havert, Hoengen,
Wehr, Susterseel en Hillenberg, weer
onder Duits bestuur terugkeren. Deze
Zelfkant, grenzend aan de Limburgse
„hals" bij Sittard, werd als drostambt
Tuddem ingesteld bij besluit van een
geallieerde commissie in 1949, waarbij
de Duitse grens met Nederland, België,
Luxemburg, Frankrijk en het Saargebied
werd „gecorrigeerd". Sindsdien zijn deze
correcties weer gecorrigeerd en kreeg
Duitsland de bij deze grenscorrecties be
trokken gebieden weer terug.
Duitse richtingaanwijzers in Tudderen.
De twee belangrijkste Nederlandse
grenscorrecties, Elten en Tudderen, gaan
dus weer aan Duitsland terug, nu
het Nederlands-Duitse grensverdrag van 8
april 1960 door de Duitse en Nederland
se parlementen is goedgekeurd en later
in Bonn, op 1 juli, is geratificeerd. De
overgang gaat niet met feestelijkheden ge
paard. In het dan voormalige drostambt
Tudderen zal in de morgen van 1 augus
tus een sobere plechtigheid worden gehou
den waarbij Nederland vertegenwoordigd
zal zijn door de commissaris der Konin
gin in Limburg, dr. F. Houben, en Duits-
sti land' dftor de „Regierungsprasident" van
Aken, dr. Schmidt Degener. De grenscor-
rechtiegebieden zijn van den beginne af
bestuurd door een landdrost, een waar
digheid welke in de bestuurlijke sector van
ons land tot dan toe niet meer bekend
was.
Het Nederlandse tijdelijke bewind is een
zegen voor deze Duitse grensgebieden ge
weest. De Zelfkant was een tot 1940 door
de Duitse regering vergeten en verwaar
loosd gebied. Het overwegend agrarisch
karakter van het gebied had een uiterst
geringe betekenis. De oorlog had de streek
bovendien zwaar geteisterd. Het Neder
landse bestuur trof er dan ook in 1949 een
ontredderd leven aan dat slechts met
moeite weer op gang kon komen.
Ook de Nederlandse kinderen in Elten dragen de boekentas op Duitse wijze
naar school.
Een Nederlandse bakker-kruidenier was er vlug bij om zijn klanten wegwijs te
maken.
ALLES IS NIET VAN een leien dakje
gegaan: vooral bij de boeren was er aan
vankelijk aarzeling, zelfs verzet. Maar op
den duur is men gaan inzien dat de be
stuurlijke maatregelen belangrijke verbe
teringen waren. Het onderwijs werd voor
treffelijk opgebouwd, waarbij men het
Duitse karakter niet uit het oog verloor.
Lessen in de Nederlandse taal werden van
de vierde klas van de lagere school af ver
plicht gesteld, een maatregel welke mede
in verband met de vele relaties met Ne
derland uitermate praktisch was. De helft
van de beroepsbevolking van de Zelfkant
werkt nu in nieuwe plaatselijke nijver
heidsobjecten: vóór 1940 was van dergelij
ke objecten geen sprake. Van de 1100 fo
rensen vindt thans zestig percent werk op
Nederlands gebied, 40 percent in het Duit
se achterland. Het overgrote del van de
bevolking is erkentelijk voor de welvaart
welke het Nederlandse bestuur heeft ge
bracht al ontveinzen de Duits gebleven be
woners zich niet dat zij weer graag tot
het moederland, de Westduitse Bundesre-
publiek, zullen terugkeren. Binnen drie
maanden na 1 augustus zullen de gemeen
ten nu onder Duits bewind hun plaatselij
ke besturen kiezen als grondslag voor
de bestuurlijke activiteit van de oude
„Heimat",
IN DE RUIM VEERTIEN JAAR dat het
de verantwoordelijkheid over het gebied
droeg, heeft Nederland zeer veel aan de
economische en sociale ontwikkeling van
het drostambt Tuddern bijgedragen. De
grint- en zandwegen van voorheen wer
den vervangen door asfaltwegen.
Rijkswaterstaat legde dwars door de
Zelfkant een grote noord-zuidverkeersweg
aan tussen Schinveld en Koningsbosch-
Echt, welke internationale verbindingsweg
eigenlijk het enige blijvende voordeel zal
zijn voor Nederlands bestuur, omdat
Duitsland geen enkel belang heeft bij
deze voor Limburg belangrijk kortere ver
binding van de Zuid-Limburgse mijnstreek
naar het noorden. Er zijn bij deze weg
aanleg drie bruggen en vier tunnels ge
bouwd om de weg kruisingsvrij te houden.
Rijkswaterstaat betaalde alleen al voor
deze werken rond 3 miljoen gulden. Gro
te aandacht werd ook besteed aan de ver
nieuwing van het woningbestand; bijna 800
nieuwe woningen werden gebouwd zowel
in de particuliere als in de op bijzondere
wijze gesubsidieerde overheidssectoren.
De uitgebreide oorlogsschade aan de hui
zen, gebouwen, kerken en scholen werd
deels ook met de financiële hulp van
Duitsland hersteld. Landbouw en vee
teelt werden naar Nederlandse normen
verbeterd en handel, industrie, nijverheid
en middenstand kregen nieuwe impulsen,
zodanig dat het aantal kleinere bedrijven
nagenoeg verdubbeld werd en de midden
stand er thans een goed bestaan heeft.
A
